รากฐานที่่� มั่่� น คงเพื่่� อ การเติิ บ โต ี นภููมิภ ผลิิตภาพและเทคโนโลยีใ ิ าคเอเชีียตะวัันออก และแปซิิฟิิก Francesca de Nicola, Aaditya Mattoo, and Jonathan Timmis ภาพรวม การศึึ ก ษาด้้ า นการพััฒนาของภูู มิิ ภ าค เอเชีียตะวัั น ออกและแปซิิ ฟิิ ก ิ าคเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิก การศึึกษาด้้านการพััฒนาของภููมิภ ิ ภาพรวม ่� น รากฐานที่มั่่ � คงเพื่่�อ การเติิบโต ิ าค ผลิิตภาพและเทคโนโลยีีในภููมิภ ิ เอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิก Francesca de Nicola Aaditya Mattoo Jonathan Timmis เอกสารฉบัั บนี้้� มีีบทสรุุปภาพรวมจาก Firm Foundations of Growth: Productivity and Technology in East Asia and Pacific doi: 10.1596/978-1-4648-2200-1 คุุณสามารถดาวน์์ โหลดหนัั งสืือฉบัั บล่่าสุุดในรููปแบบ PDF ได้้ที่่� https://openknowledge.worldbank.org/ และ http://documents.worldbank.org/ และคุุณ ิ ์ได้้ที่่� www.amazon.com โปรดใช้้หนัั งสืือเวอร์์ชัันล่่าสุุดสำำ�หรัับการอ้้ างอิิง การทำำ�สำ� สามารถสั่่� งซื้้� อฉบัั บพิมพ์ ำ เนา และการดััดแปลง © 2025 ธนาคารระหว่่างประเทศเพื่่� อการฟื้้� นฟูู บููรณะและพััฒนา / ธนาคารโลก เลขที่่� 1818 ถนนเอช เขตตะวัันตกเฉีียงเหนืือ วอชิิงตััน ดีี.ซีี. สหรััฐอเมริิกา รหััสไปรษณีีย์์ 20433 โทรศััพท์์: 202-473-1000, อิินเทอร์์เน็็ต: www.worldbank.org � างประการ สงวนสิิทธิ์์บ � นี้้�เป็็นผลจากการทำำ�งานของเจ้้าหน้้าที่่�ธนาคารโลกที่่�ได้้รับ งานชิ้้น ั การสนัับสนุุนจากภายนอก ความคิิดเห็็นของธนาคารโลก คณะ ำ เสนอในงานนี้้� กรรมการบริิหาร หรืือรััฐบาลที่่�ธนาคารโลกเป็็นตััวแทนนั้้�น ไม่่ได้้สะท้้อนอยู่่�ในผลลััพธ์์ การตีีความ และข้้อสรุุปที่่�นำ� เสมอไป ธนาคารโลกจะไม่่รับั ประกัันความแม่่นยำำ� ความสมบููรณ์์ หรืือความเป็็นปััจจุุบัน � วมอยู่่�ในงานนี้้� และจะไม่่รับผิ ั ของข้้อมููลที่่ร ั ด ิ ชอบ ต่่อข้้อผิิดพลาด การละเว้้น หรืือความคลาดเคลื่่�อนใดๆ ในข้้อมููล ตลอดจนผลที่่�ตามมาอัันเนื่่�องมาจากการใช้้ หรืือไม่่ใช้้ข้อ ี าร ้ มููล วิิธีก กระบวนการ หรืือข้้อสรุุปที่่�ระบุุไว้้ ขอบเขต สีี หน่่วยเงิิน ลิิงก์์/เชิิงอรรถ และข้้อมููลอื่่�นๆ ที่่�ปรากฏในงานนี้้�ไม่่ได้้เป็็นการตััดสิินสถานะ ทางกฎหมายของดิินแดนใดๆ หรืือการรัับรองหรืือการยอมรัับขอบเขตดัังกล่่าว การอ้้างอิิงผลงานของผู้้�อื่่�นไม่่ได้้หมายความถึึง การรัับรองโดยธนาคารโลกเกี่่�ยวกับ ั ความคิิดเห็็นที่่�แสดงโดยผู้้�เขีียนเหล่่านั้้�นหรืือเนื้้�อหาผลงานของผู้้�เขีียนเหล่่านั้้�น ี ง ไม่่มีสิ่่ � ใดในที่่�นี้้ที่่ ิ ศษและเอกสิิทธิ์์คุ้้�ม � �ตีีความหรืือถืือเป็็นข้้อจำำ�กััดหรืือการสละสิิทธิิพิเ � ครองของธนาคารโลก ซึ่่�งทั้้�งหมดนี้้�สงวนไว้้ โดยเฉพาะ สิิทธิิและการอนุุญาต ผลงานนี้้�เผยแพร่่ภายใต้้ใบอนุุญาต Creative Commons Attribution 3.0 IGO (CC BY 3.0 IGO) http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/igo ภายใต้้ใบอนุุญาต Creative Commons Attribution คุุณมีี ำ แจกจ่่าย หรืือดััดแปลงงาน รวมถึึงใช้้เพื่่� อวััตถุุประสงค์์เชิิงพาณิิชย์ไ อิิสระในการนำำ�ผลงานไปใช้้ ทำำ�ซ้ำ�� ์ ด้้ภายใต้้เงื่่�อนไขต่่อไปนี้้�: การระบุุแหล่่งที่่ม � า โปรดอ้้างอิิงผลงานดัังต่่อไปนี้้�: de Nicola, Francesca, Aaditya Mattoo และ Jonathan Timmis 2025 � คงเพื่่� อการเติิบโต: ผลิิตภาพและเทคโนโลยีีในภููมิภ “รากฐานที่่�มั่่น ิ าคเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิก ิ ” จุุลสารภาพรวม การศึึกษา ด้้านการพััฒนาของภููมิภ ิ าคเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิก ิ ธนาคารโลก กรุุงวอชิิงตััน ดีี.ซีี. ใบอนุุญาต: Creative Commons Attribution CC BY 3.0 IGO การแปล หากคุุณแปลผลงานนี้้� โปรดเพิ่่มข้ � อ ั ทำำ�โดย ิ ชอบต่่อไปนี้้� พร้้อมระบุุแหล่่งที่่�มา: คำำ�แปลนี้้�ไม่่ได้้จัด ้ ความปฏิิเสธความรัับผิด ธนาคารโลก และไม่่ควรถืือเป็็นคำำ�แปลอย่่างเป็็นทางการของธนาคารโลก ธนาคารโลกจะไม่่รับผิ ั ด ิ ชอบต่่อเนื้้�อหาหรืือข้้อผิิดพลาด ใดๆ ในการแปลนี้้� การดััดแปลง หากคุุณดััดแปลงผลงานนี้้� โปรดเพิ่่มข้ � อ้ ความปฏิิเสธความรัับผิด ิ ชอบต่่อไปนี้้� พร้้อมระบุุแหล่่งที่่�มา: ผลงานนี้้� ดััดแปลงจากผลงานต้้นฉบัับของธนาคารโลก มุุมมองและความคิิดเห็็นที่่�แสดงในฉบัับดัด ั แปลงนี้้�เป็็นความรัับผิด ิ ชอบของผู้้� ั แปลงแต่่เพีียงผู้้�เดีียว และไม่่ได้้รับ เขีียนหรืือผู้้�เขีียนฉบัับดัด ั การรัับรองจากธนาคารโลก เนื้้�อหาของบุุคคลที่่�สาม ธนาคารโลกไม่่จำ� ำ เป็็นต้้องเป็็นเจ้้าของส่่วนประกอบแต่่ละส่่วนของเนื้้�อหาที่่�มีอ ี ยู่่�ในงาน ธนาคารโลกจึึง ั ประกัันว่่าการใช้้องค์์ประกอบหรืือส่่วนใดส่่วนหนึ่่�งของงานที่่�เป็็นของบุุคคลที่่�สามที่่�มีอ ไม่่รับ � อง ี ยู่่�ในงานนี้้�จะไม่่ละเมิิดสิิทธิ์์ข บุุคคลที่่�สามดัังกล่่าว ความเสี่่�ยงในการร้้องเรีียนอัันเป็็นผลมาจากการละเมิิดดัังกล่่าวจะตกเป็็นของคุุณแต่่เพีียงผู้้�เดีียว หากต้้องการนำำ�ส่ว ่ นประกอบของผลงานมาใช้้ซ้ำ�� ำ เป็็นหน้้าที่่�ของคุุณที่่�จะต้้องตรวจสอบว่่าจำำ�เป็็นต้้องได้้รับ ั อนุุญาตหรืือไม่่ สำำ�หรัับการใช้้ส่ว ั อนุุญาตจากเจ้้าของลิิขสิิทธิ์์� ตััวอย่่างของส่่วนประกอบอาจรวม ่ นใดส่่วนหนึ่่�งของผลงานซ้ำำ�� และต้้องได้้รับ ำ ัดเพีียงตาราง ตััวเลข หรืือรููปภาพ ถึึงแต่่ไม่่จำ�กั ้ สงสััยเกี่่�ยวกัับสิท หากมีีข้อ � ละใบอนุุญาต โปรดติิดต่่อ World Bank Publications ธนาคารโลก เลขที่่� 1818 ถนนเอช เขต ิ ธิ์์แ ตะวัันตกเฉีียงเหนืือ วอชิิงตััน ดีี.ซีี. สหรััฐอเมริิกา รหััสไปรษณีีย์์ 20433 หรืือทางอีีเมลที่่�: pubrights@worldbank.org ภาพปก: © Mit Jai Inn, “Untitled,” 2025, oil on canvas, 120 × 120 cm. Image courtesy of Gallery VER in ั อนุุญาต จำำ�เป็็นต้้องได้้รับ Bangkok, Thailand. นำำ�มาใช้้โดยได้้รับ � เติิม ั อนุุญาตเพิ่่ม ออกแบบปก: Guillaume Musel, Pi COMM, France / Bill Pragluski, Critical Stages, LLC ิ าคเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิิก การศึึกษาด้้านการพััฒนาของภููมิภ การศึึกษาด้้านการพััฒนาของภููมิภ ิ าคเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิก ิ จะวิิเคราะห์์ปััญหาด้้านเศรษฐกิิจของ ิ าคที่่�มีชี หนึ่่�งในภููมิภ ี ต ี วิ ุ ณ ช่่วงเวลาที่่�มีก ิ ชีีวามากที่่�สุด ี ารเปลี่่�ยนแปลงทางเทคโนโลยีีอย่่างรวดเร็็ว หััวข้อ ้ จะครอบคลุุมตั้้ง � แต่่ ก ารเพิ่่มศั � ั กยภาพทางการผลิิ ต และการจ้้ างงาน ไปจนถึึ ง การปฏิิ รูปู บริิ ก ารที่่� ก้้ า า วหน้้ รวมถึึงการพััฒนาด้้านการศึึกษาและการดููแลสุุขภาพ ไปจนถึึงการส่่งเสริิมการเปลี่่�ยนผ่่านไปสู่่�สัังคม สีีเขีียว รายงานแต่่ละเรื่่�องจะผสมผสานการวิิเคราะห์์ ตััวอย่่าง และบทเรีียนด้้านนโยบายที่่�น่า ่ สนใจสำำ�หรัับ นัักวิิชาการ ผู้้�กำำ�หนดนโยบาย และผู้้�ดำำ�เนิินการ รายชื่่� อหนัังสืือในชุุด � คงเพื่่� อการเติิบโต: ผลิิตภาพและเทคโนโลยีีในภููมิภ รากฐานที่่�มั่่น ิ (2025) ิ าคเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิก ิ ทั อาชีีพแห่่งอนาคต: หุ่่�นยนต์์ ปััญญาประดิิษฐ์์ และแพลตฟอร์์มดิจิ ิ าคเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิก ิ ัลในภููมิภ ิ (2025) ี ขีียว: การพััฒนาด้้านกระบวนการลดระดัับการปล่่อยก๊๊าซคาร์์บอนไดออกไซด์์ในภููมิภ เทคโนโลยีีสีเ ิ าคเอเชีีย ตะวัันออกและแปซิิฟิก ิ (2025) ิ ทั บริิการไร้้ขอบเขต: เทคโนโลยีีดิจิ ู นโยบายในเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิก ิ ัลและการปฏิิรูป ิ (2024) เสริิมสร้้างความแข็็งแกร่่งของรากฐาน: ครููและการศึึกษาขั้้น ิ าคเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิก � พื้้� นฐานในภููมิภ ิ (2023) (รายงานระดัับภูมิู ภ ิ ของธนาคารโลก) ิ าคเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิก คุุณสามารถเข้้าถึึงหนัั งสืือทั้้� งหมดในผลงานชุุดนี้้� ฟรีีได้้จาก คลัั งข้้อมููลความรู้้�ของธนาคารโลกที่่� https://hdl.handle.net/10986/42047 สารบััญ ภาพรวม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 ปริิศนาผลิิตภาพ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 ผลการดำำ�เนิินงานของกิิจการแนวหน้้าในบริิบทโลก. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 ความสำำ�คััญของกิิจการแนวหน้้าระดัับประเทศ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 ึ ไม่่นำ� เหตุุใดผู้้�นำำ�จึง ำ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 นโยบายสามารถกระตุ้้�นการนำำ�เทคโนโลยีีมาใช้้และการเติิบโตของผลิิตภาพได้้อย่่างไร . . . . . . 14 หมายเหตุุ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 เอกสารอ้้างอิิง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 รููปภาพ O.1 แนวโน้้มการเติิบโตของ TFP ใน EAP และประเทศอื่่� นๆ บางประเทศ ปีี 1995–2022 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 O.2 การจำำ�แนกการเติิบโตของผลิิตภาพรวมในประเทศ EAP บางประเทศ. . . . . . . . . . . . . . 3 O.3 การเติิบโตของผลิิตภาพควบคู่่�กัั บการกระจายตัั วของผลิิตภาพกิิจการในประเทศ EAP. . . 4 O.4 ช่่องว่่างด้้านผลิิตภาพระหว่่างกิิจการแนวหน้้าระดัั บโลกและกิิจการแนวหน้้า ระดัั บประเทศใน EAP จำำ�แนกตามความเข้้มข้น ้ ของภาคดิิจิทั ิ ัล ปีี 2003–19. . . . . . . . 5 O.5 ช่่องว่่างทางเทคโนโลยีีร ะหว่่างกิิจการในประเทศกำำ�ลัั งพััฒนาในภููมิภ ิ าค EAP และประเทศพััฒนาแล้้ว . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 O.6 ช่่องว่่างด้้านผลิิตภาพแรงงานและการใช้้เทคโนโลยีีร ะหว่่างกิิจการในเครืือของ MNE ในประเทศพััฒนาแล้้วและประเทศตลาดเกิิดใหม่่ ปีี 2022. . . . . . . . . . . . . . . . 7 O.7 สััดส่่วนของกิิจการในเครืือ MNE ที่่� ใช้้ AI หรืือการประมวลผลระบบคลาวด์์ ตามระดัั บการใช้้งาน ปีี 2022 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 O.8 ส่่วนแบ่่งของมููลค่่าเพิ่่� มและการจ้้างงานในภาคส่่วนตามเดไซล์์ผลิิตภาพ ของกิิจการในภููมิภ ิ าค EAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 O.9 ระดัับความรุุนแรงของข้้อจำำ�กััดในการดำำ�เนิินธุุรกิิจในภาคการผลิิตของประเทศกำำ�ลัั ง ิ าค EAP จำำ�แนกตามควอร์์ไทล์์ผลิิตภาพแรงงาน พััฒนาในภููมิภ ่ งสุุด) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 (เทีียบกัับควอร์์ไทล์์ล่า v vi   รากฐานที่มั่นคงเพื่อการเติบโต O.10 ความสััมพัั นธ์์ร ะหว่่างการเติิบโตของผลิิตภาพของกิิจการแนวหน้้าใน EAP กัั บสถานะการมีีอยู่่�ของรััฐวิิส าหกิิจและกิิจการที่่� มีต่ ี ่างชาติิเป็็นเจ้้าของ. . . . . . . . . . . 11 O.11 ขอบเขตของมาตรการที่่� ไม่่ใช่่ภาษีีศุล ุ กากรในภาคการผลิิตและข้้อจำำ�กััดด้้านการค้้า บริิการของประเทศใน EAP เมื่่� อเทีียบกัั บประเทศกำำ�ลัั งพััฒนาในภููมิภ ิ าคอื่่� น. . . . . . . 12 O.12 ช่่องว่่างด้้านทัั กษะการบริิหารจััดการระหว่่างกิิจการในภููมิภ ิ าค EAP ิ การในสหรััฐอเมริิกา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 กัั บกิจ O.13 ความสััมพัั นธ์์ร ะหว่่างผลิิตภาพกิิจการและการปฏิิรูป ู ภาษีีศุล ุ กากรในเวีียดนาม. . . . . . . 15 O.14 ความสััมพัั นธ์์ของผลิิตภาพกิิจการและการปฏิิรูป ู ภาคบริิการในเวีียดนาม . . . . . . . . . . 16 O.15 การเปรีียบเทีียบผลิิตภาพและการลงทุุนในข้้อมููลและซอฟต์์แ วร์์ตามความแตกต่่าง ด้้านการถืือครองโดยต่่างชาติิหรืือการเข้้าถึึงบริิการไฟเบอร์์บรอดแบนด์์ ใน ฟิิลิิปปิินส์์ ปีี 2013–21. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 แผนที่่� O.1 การเปรีียบเทีียบผลิิตภาพและการลงทุุนในข้้อมููลและซอฟต์์แ วร์์ตามความแตกต่่าง ด้้านการถืือครองโดยต่่างชาติิหรืือการเข้้าถึึงบริิการไฟเบอร์์บรอดแบนด์์ ใน ฟิิลิิปปิินส์์ ปีี 2013–21. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 ภาพรวม ปริิศนาผลิิตภาพ ในภููมิภ ิ าคเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิก ิ (EAP) การเติิบโตของผลิิตภาพปััจจััยการผลิิตรวม ตลอดสองทศวรรษที่่�ผ่า ู ที่่� O.1)1 สาเหตุุที่ก ่ นมาเป็็นไปอย่่างเชื่่�องช้้า (ดููรูป ่� ารเติิบโตนี้เ ้� ป็็นไป อย่่างเชื่่�องช้้า ในขณะที่่เ � ทคโนโลยีีพััฒนาก้้าวหน้้าไปอย่่างรวดเร็็ว ถือ ื เป็็นปริิศนาที่่น่ � า่ ศึึกษา จุุลสาร � จ เล่่มนี้้พิ ิ ารณาปััญหาดัังกล่่าวผ่่านการวิิเคราะห์์ระดัับกิิจการด้้วยวิิธีใ ั ย ี หม่่ เพื่่�อระบุุปัจจั ั ที่่อ� ยู่่� เบื้้�องหลัังความเชื่่�องช้้าดัังกล่่าว และนำำ�เสนอนโยบายที่่ส � ามารถจุุดประกายการเพิ่่ม � ผลิิตภาพ หรืือเป็็นตัว � �คั ั ขัับเคลื่่�อนที่่สำ ั ของการเติิบโตทางเศรษฐกิิจ ำ ญ การเพิ่่ม� ผลิิตภาพภายในกิิจการเป็็นสิ่่ง ั เคลื่่�อนการเติิบโตของผลิิตภาพได้้ดีีกว่่า � ที่่�ขับ การจััดสรรใหม่่ระหว่่างกิิจการ การเติิบโตของผลิิตภาพรวมเป็็นกระบวนการต่่อเนื่่�อง ที่่เ � วข้้อง � กี่่ย กัับสามปััจจัย � ผลิิตภาพภายในกิิจการที่่มีี ั ได้้แก่่ การเพิ่่ม � อยู่่�เดิิม การจััดสรรส่่วนแบ่่งตลาดใหม่่ให้้ � ความสามารถในการผลิิตสูง กัับกิิจการที่่มีี ู กว่่า และการเข้้าสู่่�และออกจากตลาดของกิิจการ ิ ฉััยสาเหตุุของความเชื่่�องช้้าในการเติิบโตของผลิิตภาพอย่่างถููกต้้องเป็็นสิ่่ง การวิินิจ � จำำ�เป็็นต่อ ่ การกำำ�หนดนโยบายที่่เ � หมาะสม ตััวอย่่างเช่่น บทบาทที่่จำ ำ ด � �กัั ของการจััดสรรใหม่่และการเข้้าสู่่�ตลาด ในหลายประเทศใน EAP สะท้้อนถึึงมาตรการกีีดกัันการแข่่งขััน โดยรวมแล้้ว ประมาณสามในสี่่� ของการเติิบโตของผลิิตภาพในภููมิภ ิ าคมาจากการปรัับปรุุงภายในกิิจการที่่มีี ู ที่่� O.2) � อยู่่� (ดููรูป 1 2  รากฐานที่มั่นคงเพื่อการเติบโต การเติิบโตของผลิิตภาพรวมเป็็นไปอย่่างเชื่่� องช้้าในประเทศเอเชีีย ตะวัันออกที่่� กำำ�ลัั งพััฒนา รููปที่่� O.1  แนวโน้้มการเติิบโตของ TFP ใน EAP และประเทศอื่่� นๆ บางประเทศ ปีี 1995–2022 เปอร์เซ็นต์ที�เปลี�ยนแปลงในแต่ละปี 1.5 1.0 0.5 0 –0.5 –1.0 –1.5 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 19 19 19 19 19 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 จีน ประเทศพัฒนาแล้วในเอเชียตะวันออก สหรัฐอเมริกา ประเทศในภูมิภาค EAP (ไม่รวมประเทศจีน) EMDE อื�นๆ แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารนี้้� ใช้้ข้อ ้ มููลจาก Total Economy Database ของ Conference Board หมายเหตุุ: รููปนี้้� แสดงถึึงแนวโน้้มการเติิบโตของผลิิตภาพปััจจััยการผลิิตรวมโดยใช้้ตัั วกรอง Hodrick-Prescott เพื่่�อขจััด ความผัั นผวนระยะสั้้� น แม้้ว่า ่ แนวโน้้มการเติิบโตที่่� ลดลงในช่่วงที่่� ผ่่านมาอาจเปลี่่�ยนแปลงได้้ตามตัั วเลืือกพารามิิเตอร์์หรืือช่่วงเวลาที่่� ใช้้ แต่่ผลการวิิเคราะห์์โดยรวมยัั งคงสะท้้อนภาพการเติิบโตที่�่ ชะลอลง ู ตามการจำำ�แนกกลุ่่�มรายได้้โดยธนาคารโลก EAP = ภููมิภ “พััฒ นาแล้้ว” หมายถึึงประเทศที่่� มีีร ายได้้สูง ิ าคเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิิก, EMDE = ตลาดเกิิดใหม่่และเศรษฐกิิจกำำ�ลัั งพััฒ นา ตามคำำ�นิย ิ ามของกองทุุนการเงิินระหว่่างประเทศ (IMF 2019), TFP = ผลิิตภาพปััจจััยการผลิิตรวม การเข้้าสู่่�และออกจากตลาดของกิิจการ รวมถึึงการจััดสรรส่่วนแบ่่งของตลาดใหม่่มีีบทบาทสำำ�คัญ ั โดยเฉพาะในช่่วงของการปฏิิรูป � เข้้าร่่วมองค์์การการค้้าโลก (WTO) ู ตััวอย่่างเช่่น ตลอดช่่วงที่่จีีน เมื่่�อปีี 2001 เกืือบครึ่่�งหนึ่่�งของการเติิบโตของผลิิตภาพมาจากการเข้้าสู่่�ตลาดของกิิจการใหม่่ ขณะเดีียวกััน ความสำำ�คัญ ั ของการปรัับปรุุงผลิิตภาพภายในกิิจการก็็ปรากฏอย่่างชััดเจนในอีีกหลาย ประเทศด้้วย เช่่น อิินเดีีย สหรััฐอเมริิกา ตลอดจนประเทศในยุุโรปตะวัันออกและลาติินอเมริิกา ภาพรวม   3 ตัั วขัั บเคลื่่� อนหลัักของการเติิบโตของผลิิตภาพใน EAP คืือการเพิ่่� มขึ้้� นของผลิิตภาพภายในกิิจการ มากกว่่า การจััดสรรใหม่่ร ะหว่่างกิิจการ รููปที่่� O.2  การจำำ�แนกการเติิบโตของผลิิตภาพรวมในประเทศ EAP บางประเทศ สัดส่วนเปอร์เซ็นต์ 150 125 100 75 50 25 0 –25 –50 ภายในกิจการ การจัดสรรใหม่ เข้า ออก CHN - การผลิต (1998–2007) CHN - การผลิต (2007–13) IDN - การผลิต (1996–2015) MYS - การผลิต (2000–15) PHL - การผลิต (2006–18) PHL - บริการ (2012–18) VNM - การผลิต (2001–10) VNM - การผลิต (2011–21) VNM - บริการ (2001–10) VNM - บริการ (2011–21) แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารนี้้� ใช้้ข้อ ่ ยจากสำำ�นัั กงานสถิิติข ้ มููลร ะดัั บย่อ ิ องแต่่ละประเทศ ได้้แก่่ อิินโดนีีเซีีย (IDN), มาเลเซีีย (MYS), ฟิิลิิปปิินส์์ (PHL) และเวีียดนาม (VNM) รวมถึึงข้้อมููลจาก Brandt และคณะ (2020) สำำ�หรัับจีีน (CHN) หมายเหตุุ: การคำำ�นวณใช้้ข้อ ้ มููลในระดัั บรหััสอุุตสาหกรรมสองหลััก และถููกรวมโดยให้้น้ำ� � ำ หนัั กตามมููลค่่าเพิ่่�ม ตามแนวทางการแยก ข้้อมููลของ Foster, Haltiwanger และ Krizan (2001) ภาพนี้้� แสดงค่่าเฉลี่่�ยของการเปลี่่�ยนแปลงผลิิตภาพต่่อปีีในช่่วงเวลา 5 หรืือ 6 ปีี ตามที่่�แสดงในคำำ�อธิิบาย (ระยะเวลา 5 หรืือ 6 ปีีขึ้้� นอยู่่�กัั บข้้อมููลที่่� มีีของแต่่ละประเทศ) “เข้้า” หมายถึึงการเข้้าสู่่�ตลาดของกิิจการ ใหม่่เท่่านั้้� น ไม่่รวมการเข้้าสู่่�ตลาดของกิิจการเดิิมที่่�ปรากฏในข้้อมููลร ะดัั บย่อ ่ ยจากการเปลี่่�ยนแปลงการสุ่่�มตัั วอย่่าง กิิจการที่่�มีผ ี ลิิตภาพสููง (แนวหน้้าระดัับประเทศ) กลัับมีีการเติิบโตของผลิิตภาพช้้ากว่่ากิิจการ ที่่�มีผ ี ลิิตภาพต่ำำ��กว่่า รููปที่่� O.3 แสดงการเปลี่่ยน � แปลงของการกระจายตััวของผลิิตภาพในแต่่ละ ประเทศใน EAP โดยใช้้ข้อ ้ มููลแบบข้้ามภาคส่่วนที่่เ � กิิดซ้ำำ�� เพื่่�อสะท้้อนการเปลี่่ยน� แปลงองค์์ประกอบ ของกิิจการผ่่านการการเข้้าสู่่�และออกจากตลาดเมื่่�อเวลาผ่่านไป พบว่่า ในจีีน อิินโดนีีเซีีย มาเลเซีีย ฟิิลิป ิ ปิินส์์ และเวีียดนาม ผลิิตภาพของกิิจการที่่มีี � ประสิิทธิภ ิ าพสููงสุุดภายในประเทศของแต่่ละ ภาคส่่วน (แนวหน้้าระดัับประเทศ) กลัับเพิ่่ม � ขึ้้�นน้อ้ ยกว่่าผลิิตภาพของกิิจการที่่เ � ๆ � หลืือภายในประเทศนั้้น ผลการศึึกษานี้้มีี � ครอบคลุุมทั้้ง � ภาคการผลิิตและการบริิการ ความซบเซาเชิิงเปรีียบเทีียบของ กิิจการแนวหน้้าดัังกล่่าวยัังพบได้้ในประเทศกำำ�ลัง ั พััฒนาอื่่�นๆ นอกเหนืือจาก EAP แม้้จะมีีระดัับ � อ ที่่น้ ้ ยกว่่า2 ข้้อค้้นพบเหล่่านี้บ่ ้� ง ่ กิิจการที่่ต ่ ชี้้�ว่า � ามหลัังอยู่่�กำำ�ลัง ั จะตามทััน ซึ่่�งแม้้จะเป็็นพััฒนาการ ในเชิิงบวกสำำ�หรัับกิิจการเหล่่านั้้น � แต่่การเติิบโตที่่เ � ชื่่�องช้้าของกิิจการแนวหน้้าก็็เป็็นประเด็็น � า ที่่น่ ่ กัังวล และจะกล่่าวถึึงเพิ่่ม � เติิมในส่่วนถััดไป 4  รากฐานที่มั่นคงเพื่อการเติบโต ใน EAP ผลิิตภาพของกิิจการแนวหน้้าในภาคการผลิิตและบริิการมีีการเติิบโตที่่� ช้้ากว่่าผลิิตภาพ ของกิิจการอื่่� นๆ รููปที่่� O.3  การเติิบโตของผลิิตภาพควบคู่่�กัั บการกระจายตัั วของผลิิตภาพกิิจการในประเทศ EAP ก. กิจการภาคการผลิต ปี 1998–2019 ข. กิจการภาคบริการ ปี 2010–19 ดัชนี (1998 = 0) ดัชนี (2010 = 0) 1.6 0.4 1.4 0.3 1.2 0.2 1.0 0.8 0.1 0.6 0 0.4 –0.1 0.2 0 –0.2 98 01 04 07 10 13 16 19 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 19 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 กิจการแนวหน้าระดับชาติ กิจการโดยเฉลี�ย กิจการกลุ่มตามหลัง (10% ที�มีผลิตภาพสูงสุด) (ระดับกลาง) (10% ที�มีผลิตภาพต่ำสุด) แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารนี้้� ใช้้ข้อ ้ มููลร ะดัั บย่อ ิ องแต่่ละประเทศ สำำ�หรัับกิจ ่ ยจากสำำ�นัั กงานสถิิติข ิ การภาคการผลิิตในจีีน อิินโดนีีเซีีย มาเลเซีีย ฟิิลิิปปิินส์์ และเวีียดนาม และสำำ�หรัับกิจ ิ การภาคบริิการในฟิิลิิปปิินส์์และเวีียดนาม หมายเหตุุ: รููปภาพนี้้� แสดงการเปลี่่�ยนแปลงของเปอร์์เซ็็นไทล์์ข้้ามภาคส่่วนของการกระจายตัั วของผลิิตภาพกิิจการภายในประเทศ เมื่่�อเวลาผ่่านไป โดยใช้้อุุตสาหกรรมรหััสสองหลััก “กิิจการแนวหน้้าระดัั บช าติิ” หมายถึึง เปอร์์เซ็็นไทล์์ที่่� 90 ของการกระจายผลิิตภาพ กิิจการ และ “กิิจการกลุ่่�มตามหลัั ง” หมายถึึง เปอร์์เซ็็นไทล์์ที่่� 10 การเปลี่่�ยนแปลงในแต่่ละปีีแสดงค่่าเฉลี่่�ยแบบไม่่ถ่ว ่ งน้ำำ��หนัั ก ข้้ามกลุ่่�มประเทศและอุุตสาหกรรมที่่� มีีข้้อมููลเพีียงพอ ผลการดำำ�เนิินงานของกิิจการแนวหน้้าในบริิบทโลก ในภาคส่่วนที่่�ใช้้ดิิจิทัิ ัลอย่่างเข้้มข้น � ถือ ้ ซึ่่ง ื เป็็นแนวหน้้าของนวััตกรรมระดัับโลก กิิจการที่่� ผลิิตภาพสููงสุุดใน EAP (“แนวหน้้าระดัับชาติิ”) กำำ�ลัง ั ตามหลัังกิิจการที่่�มีผ ี ลิิตภาพสููงสุุดในระดัับ โลก (“แนวหน้้าระดัับโลก”) มากขึ้้�น แม้้ว่า � ในระดัับโลกจะเติิบโตชะลอลง แต่่กิจ ่ ผลิิตภาพเฉลี่่ย ิ การ แนวหน้้าระดัับโลกยัังคงมีีอััตราการเติิบโตของผลิิตภาพที่่ร � วดเร็็วอย่่างต่่อเนื่่�อง โดยเฉพาะใน � ช้้ดิจิ ภาคส่่วนที่่ใ ิ ล ิ ทั ั อย่่างเข้้มข้้น เช่่น อิิเล็็กทรอนิิกส์์ เภสััชกรรม การวิิจัย ั และพััฒนา และบริิการ เทคโนโลยีีสารสนเทศ แนวโน้้มระดัับโลกดัังกล่่าวสวนทางกัับทิิศทางของกิิจการแนวหน้้าระดัับประเทศใน EAP ตััวอย่่างเช่่น ในภาคส่่วนที่่ใ ิ ทั � ช้้ดิจิ ั อย่่างเข้้มข้้น ผลิิตภาพของกิิจการแนวหน้้าระดัับโลกเพิ่่ม ิ ล ึ � ขึ้้�นถึง 76 เปอร์์เซ็็นต์ใ ์ นช่่วงปีี 2005 ถึึง 2015 ขณะที่่กิ ิ การแนวหน้้าระดัับประเทศในอิินโดนีีเซีีย � จ มาเลเซีีย ฟิิลิป ิ ปิินส์์ และเวีียดนามมีีการเพิ่่ม � ขึ้้�นของผลิิตภาพโดยเฉลี่่ย � เพีียง 34 เปอร์์เซ็็นต์์ ู ที่่� O.4) สำำ�หรัับภาคส่่วนที่่ใ (ดููรูป ิ ทั � ช้้ดิจิ ั อย่่างเข้้มข้้นน้อ ิ ล ้ ยกว่่า ช่่องว่่างด้้านผลิิตภาพระหว่่างกิิจการ แนวหน้้าระดัับประเทศและระดัับโลกแคบกว่่ามาก ภาพรวม   5 ิ ัล กิิจการแนวหน้้าระดัั บประเทศใน EAP ยัั งคงตามหลัั งกิิจการแนวหน้้าระดัั บโลกอยู่่� โดยเฉพาะในภาคดิิจิทั รููปที่่� O.4 ช่่องว่่างด้้ านผลิิตภาพระหว่่างกิิจการแนวหน้้าระดัั บโลกและกิิจการแนวหน้้าระดัั บประเทศใน EAP จำำ�แนกตามความเข้้มข้น ิ ั ล ปีี 2003–19 ้ ของภาคดิิจิทั ก. ภาคส่วนที�ใช้ดิจิทัลอย่างเข้มข้น ข. ภาคส่วนที�ใช้ดิจิทัลอย่างเข้มข้นน้อยกว่า ดัชนี (ปีแรก = 0) ดัชนี (ปีแรก = 0) 0.6 0.6 0.4 0.4 0.2 0.2 0 0 –0.2 –0.2 –0.4 –0.4 –0.6 –0.6 –0.8 –0.8 –1.0 –1.0 –1.2 –1.2 –1.4 –1.4 03 05 07 09 11 13 15 17 03 05 07 09 11 13 15 17 19 19 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 VNM - การผลิต MYS - การผลิต CHN - การผลิต IDN - การผลิต PHL - การผลิต PHL - บริการ VNM - บริการ แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารนี้้� อิิงจากการคำำ�นวณโดยใช้้ข้อ ่ ยจากสำำ�นัั กงานสถิิติิ (แนวหน้้าระดัั บช าติิ) และ ้ มููลร ะดัั บย่อ จาก Criscuolo 2023 (แนวหน้้าระดัั บโลก) หมายเหตุุ: “กิิจการแนวหน้้าระดัั บชาติิ” หมายถึึงเปอร์์เซ็็นไทล์์ที่�่ 90 ของการกระจายผลิิตภาพกิิจการภายในแต่่ละประเทศและ อุุตสาหกรรม และ “กิิจการแนวหน้้าระดัั บโลก” หมายถึึงเปอร์์เซ็็นไทล์์ที่่� 95 ของการกระจายผลิิตภาพของกิิจการในกลุ่่�มประเทศรายได้้ สููงภายในอุุตสาหกรรมเดีียวกัั น (ดููกรอบที่่� 3.1) ช่่องว่่างระหว่่างผลิิตภาพของกิิจการแนวหน้้าระดัั บประเทศและระดัั บโลกจะถููกตั้้� งค่่า ดัั ชนีีไว้้ที่่� 0 ในปีีแ รกเพื่่�อเป็็นจุุดอ้้างอิิง เช่่น ค่่าติิดลบสะท้้อนว่่ากิิจการแนวหน้้าระดัั บประเทศตามหลัั งกิิจการแนวหน้้าระดัั บโลก ส่่วนค่่าบวกหมายถึึงกิิจการแนวหน้้าระดัั บประเทศกำำ�ลัั งตามทัั นหรืือนำำ�หน้้า “ความเข้้มข้้นทางดิิจิทั ิ ัล” ของภาคส่่วน นิิยามตามดัั ชนีี ความเข้้มข้้นทางดิิจิทั ิ ทั ิ ัลของ Eurostat ซึ่่� งจำำ�แนกการผลิิตที่่� ใช้้เทคโนโลยีีชั้้� นสููงและการบริิการที่่� ใช้้ความรู้้�ชั้้� นสููงเป็็น “ภาคส่่วนที่่� ใช้้ดิจิ ิ ัล อย่่างเข้้มข้้น ” (ดููกรอบที่่� 3.2) ในขณะที่�่ ภาคส่่วนการผลิิตและบริิการอื่่� นๆ เป็็น “ภาคส่่วนที่่� ใช้้ดิจิ ิ ัลอย่่างเข้้มข้้นน้้อยกว่่า” ิ ทั CHN = จีีน, IDN = อิินโดนีีเซีีย, MYS = มาเลเซีีย, PHL = ฟิิลิิปปิินส์์, VNM = เวีียดนาม ในประเด็็นนี้้� ช่่องว่่างด้้านผลิิตภาพระหว่่างกิิจการแนวหน้้าระดัับประเทศใน EAP กัับกิิจการ แนวหน้้าระดัับโลกที่่�มีค ี วามชำำ�นาญทางเทคโนโลยีีสูง ู สุุดได้้ขยายกว้้างขึ้้�นอย่่างชััดเจน เมื่่�อเทีียบกัับช่่องว่่างระหว่่างกิิจการอื่่�นๆ ในภููมิภ ิ าค EAP กัับกิิจการประเภทเดีียวกัันในระดัับโลก (ดููรูป � จ ู ที่่� O.5) ขณะที่่กิิ การในประเทศเศรษฐกิิจพััฒนาแล้้วได้้เร่่งลงทุุนในโมเดลธุุรกิจ � บ ิ ที่่ขั ั เคลื่่�อน ด้้วยข้้อมููล โดยสััดส่ว ่ นการลงทุุนเพิ่่ม� ขึ้้�นจาก 0.5 เปอร์์เซ็็นต์เ ์ องผลิิตภัณ ์ ป็็น 0.7 เปอร์์เซ็็นต์ข ั ฑ์์ มวลรวมในประเทศระหว่่างปีี 2011 ถึึง 2018 การลงทุุนด้า ิ าค EAP ยัังคงอยู่่� ้ นข้้อมููลในภููมิภ � ระมาณ 0.1 เปอร์์เซ็็นต์์ (ดููรูป ในระดัับต่ำำ��ที่่ป ู ที่่� 3.12 ในบทที่่� 3)3 นอกจากนี้้� ยัังพบว่่าผู้้�นำำ�ด้า ้น เทคโนโลยีีระดัับประเทศในประเทศที่่มีีร � ายได้้ต่ำ�� ำ และปานกลางนอกภููมิภ ิ าค EAP ก็็ขาดความรู้้� ความชำำ�นาญทางเทคโนโลยีีเช่่นกันอีี ั กด้้วย แม้้ว่า ่ จะพบในระดัับน้้อยกว่่า 6  รากฐานที่มั่นคงเพื่อการเติบโต ช่่องว่่างในการใช้้เทคโนโลยีีร ะหว่่างประเทศกำำ�ลัั งพััฒนาในเอเชีียตะวัันออกและประเทศพััฒนาแล้้วขยาย ี วามชำำ�นาญมากกว่่า กว้้างขึ้้�นสำำ�หรัับกิิจการที่่� มีค รููปที่่� O.5 ช่่องว่่างทางเทคโนโลยีีระหว่่างกิิจการในประเทศกำำ�ลัั งพััฒนาในภููมิภ ิ าค EAP และประเทศพััฒนาแล้้ว ก. กัมพูชา ปี 2022 ข. อินโดนีเซีย ปี 2023 ระยะห่างจากแนวหน้า ระยะห่างจากแนวหน้า 0 0 –0.5 –0.5 –1.0 –1.0 –1.5 –1.5 5 20 35 50 65 80 95 5 20 35 50 65 80 95 ควอนไทล์ ควอนไทล์ ค. ฟิลิปปินส์ ปี 2024 ง. เวียดนาม ปี 2019 ระยะห่างจากแนวหน้า ระยะห่างจากแนวหน้า 0 0 –0.5 –0.5 –1.0 –1.0 –1.5 –1.5 5 20 35 50 65 80 95 5 20 35 50 65 80 95 ควอนไทล์ ควอนไทล์ แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารฉบัั บนี้้� ใช้้ข้อ ้ มููลจากการสำำ�รวจ Firm-level Adoption of Technology (FAT) ของ ธนาคารโลก (จะเผยแพร่่เ ร็็วๆ นี้้� ) หมายเหตุุ: รููปนี้้� แสดงระดัั บความชำำ�นาญในการใช้้เทคโนโลยีีสำำ�หรัับกิจ ิ กรรมธุุรกิจ ิ ทั่่� วไป (ขอบเขตความเข้้มข้้น) ในภาคการผลิิตและ ภาคบริิการ การกระจายตัั วของกิิจการในกัั มพูช ู า อิินโดนีีเซีีย และเวีียดนามแสดงเป็็นเปอร์์เซ็็นไทล์์ต่อ ่ เปอร์์เซ็็นไทล์์ โดยเปรีียบเทีียบกัั บ การกระจายตัั วของกิิจการในประเทศพััฒ นาแล้้วชั้้� นนำำ� (สาธารณรััฐเกาหลีี) จากฐานข้้อมููล FAT ตัั วอย่่างเช่่น “ค่่าระยะห่่างจากแนว หน้้า” ที่่�เปอร์์เซ็็นไทล์์ที่่� 95 คืือการเปรีียบเทีียบระหว่่างกิิจการที่่� มีีความชำำ�นาญสููงสุุด 5 เปอร์์เซ็็นต์์ ในแต่่ละประเทศกัั บ 5 เปอร์์เซ็็นต์์ ใน เกาหลีีใต้้ ค่่าติิดลบที่่� มากขึ้้� นสะท้้อนงช่่องว่่างทางเทคโนโลยีีที่่� กว้้างขึ้้� นเมื่่�อเทีียบกัั บกิจ ิ การแนวหน้้าในเกาหลีีใต้้ พื้้� นที่่� ที่่�แ รเงาแสดง ช่่วงความเชื่่�อมั่่�น 95 เปอร์์เซ็็นต์์ ประมาณหนึ่่ง � ในสามของกิิจการแนวหน้้าระดัับประเทศในภููมิภ ิ าค EAP เป็็นกิิจการในเครืือ � แม้้แต่่กิจ ของบริิษััทข้้ามชาติิ ซึ่่ง ็ ง ิ การเหล่่านี้้�ก็ยั ั มีีผลการดำำ�เนิินงานด้้อยกว่่ากิิจการแนว หน้้าระดัับโลก กิิจการในเครืือเหล่่านี้มีี้� แนวโน้้มที่่จ � ง � ะใช้้เทคโนโลยีีขั้้นสู ู มากกว่่ากิิจการแนวหน้้า ระดัับประเทศอื่่�นๆ แต่่ยัง ั คงน้้อยกว่่ากิิจการแนวหน้้าระดัับโลก มีีอย่่างน้้อยสองปััจจัย � ธิิบายว่่า ั ที่่อ � ง ทำำ�ไมกิิจการในเครืือเหล่่านั้้นยั ั ตามหลัังกิิจการแนวหน้้าระดัับโลกอยู่่� ประการแรก บริิษััทข้า ้ มชาติิ ภาพรวม   7 (MNE) ที่่ล � งทุุนในประเทศกำำ�ลัง ิ การระดัับโลกที่่มีี ั พััฒนามัักจะไม่่ใช่่กิจ � ความชำำ�นาญสููงสุุด ทั้้ง � นี้้� เพื่่�อลดความเสี่่ย� งที่่กิ ิ การอื่่�นในท้้องถิ่่นจ � จ ั ประโยชน์์จากเทคโนโลยีีหรืือผลิิตภาพที่่เ � ะได้้รับ � กิิน ความจำำ�เป็็น (ดููรูปู ที่่� O.6) บริิษััทแม่่ของกิิจการในเครืือที่่ตั้้ � อยู่่�ในประเทศเศรษฐกิิจเกิิดใหม่่มัก � ง ั มีี ผลิิตภาพแรงงานต่ำำ��กว่่าประมาณ 11 เปอร์์เซ็็นต์แ ์ ละแนวโน้้มที่่จ ั ญาประดิิษฐ์์ (AI) น้้อยกว่่า � ะใช้้ปัญ ราว 14 เปอร์์เซ็็นต์4 ์ ประการที่่ส � อง การแพร่่กระจายของเทคโนโลยีีภายใน MNE มัักไม่่สมบููรณ์์ ตััวอย่่างเช่่น แม้้บริิษััทแม่่จะมีีการใช้้งานระบบการประมวลผลที่่ทั � นั สมััยอย่่างแพร่่หลาย แต่่กิจ ิ การ ในเครืือประมาณครึ่่�งหนึ่่�งกลัับไม่่ได้้นำ� ำ AI ไปใช้้ (ดููรูปู ที่่� O.7) สาเหตุุหนึ่่�งคืือกิิจการในเครืือใน ประเทศกำำ�ลัง ั พััฒนาอาจยัังขาดขีีดความสามารถในการประยุุต์ใ � ง ์ ช้้เทคโนโลยีีขั้้นสู ู หรืืออาจเป็็นไป ตามกลยุุทธ์ข ์ องบริิษััทแม่่ ซึ่่�งจะกล่่าวถึึงในภายหลััง กิิจการในเครืือในประเทศเศรษฐกิิจเกิิดใหม่่ มีีแนวโน้้มที่่� จ ะเป็็นส่่วนหนึ่่� งของบริิษัั ทข้้ามชาติิที่่� � แนวหน้้าระดัั บโลก ซึ่่� งมีีความสามารถในการผลิิตและใช้้เทคโนโลยีีน้อ ไม่่ใช่่กลุ่่ม ้ ยต่ำำ��กว่่า รููปที่่� O.6 ช่่องว่่างด้้ านผลิิตภาพแรงงานและการใช้้เทคโนโลยีีร ะหว่่างกิิจการในเครืือของ MNE ในประเทศพััฒนาแล้้วและประเทศตลาดเกิิดใหม่่ ปีี 2022 เปอร์เซ็นต์ 0 –5 –10 –15 –20 –25 ผลิตภาพแรงงาน AI การวิเคราะห์ข้อมูล การประมวลผลระบบ คลาวด์ แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารนี้้� ใช้้ข้อ ้ มููลจาก Spiceworks Computer Intelligence Technology Database หมายเหตุุ: รููปนี้้� แสดงข้้อมููลปีี 2022 สำำ�หรัับประเทศรายได้้สูง ู 22 ประเทศ และประเทศเศรษฐกิิจเกิิดใหม่่ 7 ประเทศ (“เกิิดใหม่่” อิิงตามการจำำ�แนกโดย IMF [2019]) การวิิเคราะห์์ควบคุุมผลกระทบของประเทศต้้นทางของบริิษัั ทแม่่ และแสดงข้้อมููลกิจ ิ การในเครืือของ MNE ในต่่างประเทศ (กล่่าวคืือกิิจการในเครืือในประเทศอื่่� นๆ ที่่� ไม่่ใช่่ในประเทศของ บริิษัั ทแม่่) “ผลิิตภาพแรงงาน” หมายถึึง รายได้้ของกลุ่่�มกิิจการข้้ามชาติิ (หน่่วยเป็็นดอลลาร์์สหรััฐ) ต่่อจำำ�นวนแรงงาน ในปีี 2020 “AI” หมายถึึง การใช้้เทคโนโลยีีการเรีียนรู้้�ของเครื่่�อง “การวิิเคราะห์์ข้อ ้ มููล” หมายถึึง การใช้้ซอฟต์์แ วร์์ การวางแผนทรััพยากรในองค์์กร “การประมวลผลระบบคลาวด์์” หมายถึึง การใช้้โครงสร้้างพื้้� นฐานเป็็นบริิการ ์ เวอร์์ ที่่�เก็็บข้้อมููล ระบบเครืือข่่าย และการแปลงข้้อมููลเป็็นภาพ) (เช่่น เซิิร์ฟ AI = ปััญญาประดิิษฐ์์, MNE = บริิษัั ทข้้ามชาติิ 8  รากฐานที่มั่นคงเพื่อการเติบโต แพร่่กระจายของ AI ภายในบริิษัั ทข้้ามชาติิยัั งจำำ�กััดเฉพาะบางส่่วน รููปที่่� O.7 สััดส่่วนของกิิจการในเครืือ MNE ที่่� ใช้้ AI หรืือการประมวลผลระบบคลาวด์์ ตาม ระดัั บการใช้้ง าน ปีี 2022 ก. AI ข. การประมวลผลระบบคลาวด์ สัดส่วนของกิจการในเครือของ สัดส่วนของกิจการในเครือของ MNE ที�ใช้ AI (%) MNE ที�ใช้การประมวลผลระบบคลาวด์ (%) 1–9 1–9 10–19 10–19 20–29 20–29 30–39 30–39 40–49 40–49 50–59 50–59 60–69 60–69 70–79 70–79 80–89 80–89 90–99 90–99 100 100 0 2 4 6 8 10 12 14 16 0 10 20 30 40 50 สัดส่วนของ MNE สัดส่วนของ MNE ทั�งหมดในกลุ่มตัวอย่าง (%) ทั�งหมดในกลุ่มตัวอย่าง (%) แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารนี้้� ใช้้ข้อ ้ มููลจาก Spiceworks Computer Intelligence Technology Database หมายเหตุุ: รููปนี้้� แสดงข้้อมููลปีี 2022 ครอลคลุุมประเทศเศรษฐกิิจรายได้้สููง 22 ประเทศ และประเทศเศรษฐกิิจเกิิดใหม่่ 7 ประเทศ “เกิิด ใหม่่” อิิงตามการจำำ�แนกโดย IMF [2019]) ข้้อมููลแสดงเฉพาะ MNE ที่่�มีีกิจ ิ การในเครืืออย่่างน้้อย 1 แห่่งที่่�ใช้้ “AI” หรืือการประมวลผล ระบบคลาวด์์ (กล่่าวคืือไม่่รวมกิิจการในเครืือที่่�มีีสัด ั ส่่วนการใช้้งานเท่่ากัับ 0 เปอร์์เซ็็นต์์) ตัั วอย่่างเช่่น (ฝั่่� ง ก.) ประมาณ 15 เปอร์์เซ็็นต์์ ของ MNE มีีเพีียง 1–9 เปอร์์เซ็็นต์์ของกิิจการในเครืือเท่่านั้้�นที่ใ ่� ช้้ AI ฝั่่� ง ก. แสดงข้้อมููลจาก MNE จำำ�นวน 4,229 แห่่ง และฝั่่� ง ข. แสดงข้้อมููล จาก MNE จำำ�นวน 27,204 แห่่ง “AI” หมายถึึง การใช้้เทคโนโลยีีการเรีียนรู้้�ของเครื่่�อง “การประมวลผลระบบคลาวด์์” หมายถึึง การใช้้ ์ เวอร์์ ที่่�เก็็บข้้อมููล ระบบเครืือข่่าย และการแปลงข้้อมููลเป็็นภาพ) โครงสร้้างพื้้� นฐานเป็็นบริิการ (เช่่น เซิิร์ฟ AI = ปััญญาประดิิษฐ์์, MNE = บริิษััทข้้ามชาติิ ความสำำ�คััญของกิิจการแนวหน้้าระดัั บประเทศ ผลการดำำ�เนิินงานที่่�ซบเซาของกิิจการแนวหน้้าระดัับประเทศเป็็นประเด็็นสำำ�คัญ ั เนื่่�องจากกิิจการ ี ว เหล่่านี้้�มีส่ ่ นแบ่่งของผลผลิิตและการจ้้างงานงานในสััดส่่วนที่่�สูง ู กว่่ากิิจการอื่่�นในประเทศ จ่่ายค่่าจ้้างสููงกว่่า และมีีบทบาทสำำ�คัญ ั ในการแพร่่กระจายเทคโนโลยีีขั้้น � สููงกว่่าไปยัังกิิจการอื่่�นๆ ด้้วยขนาดที่่ใ � ไป กิิจการแนวหน้้าระดัับประเทศจึึงส่่งผลกระทบอย่่างมีีนััยสำ�คั � หญ่่กว่่ากิิจการทั่่ว ำ ญั ต่่อ ผลิิตภาพโดยรวมของประเทศ โดยในภููมิภ ิ าค EAP กิิจการเหล่่านี้มีีสั้� ดส่ ั ว ่ นการจ้้างงานมากกว่่าหนึ่่�ง ในสาม และครองส่่วนแบ่่งของมููลค่่าเพิ่่ม ู ที่่� O.8) นอกจากนี้้� กิิจการแนวหน้้า � มากกว่่าครึ่่�งหนึ่่�ง (ดููรูป ดัังกล่่าวยัังจ่่ายค่่าจ้้างสููงกว่่ากิิจการ 10 เปอร์์เซ็็นต์ที่ ่� ์ มีีผลิิ ภาพต่ำำ��ที่่สุ ต ุ ง � ดถึ ึ สามเท่่า ความเฉื่่�อยของ กิิจการแนวหน้้าระดัับประเทศยัังสร้้างความกัังวลต่่อการเติิบโตในอนาคตของกิิจการทั้้ง � หมด เนื่่�องจากความรู้้�และเทคโนโลยีีใหม่่มัก � ต้้นที่่กิ ั เริ่่ม � จิ การแนวหน้้า ก่่อนแพร่่กระจายไปยัังกิิจการอื่่�นผ่่าน กลไกการล้้นเกิินของความรู้้� ดัังนั้้น � การฟื้้� นฟููศัก ั ยภาพของกิิจการแนวหน้้าระดัับประเทศจึึงมีี ความสำำ�คัญ ั ต่่อการเติิบโตในอนาคตของกิิจการในประเทศ โดยเฉพาะอย่่างยิ่่ง � ลกกำำ�ลัง � ในบริิบทที่่โ � ั เปลี่่ยน ิ ล ผ่่านสู่่�ยุุคดิิจิทั ั ภาพรวม   9 กิิจการแนวหน้้าระดัั บประเทศมีีความสำำ�คััญเนื่่� องจากขนาดของกิิจการ ิ าค EAP รููปที่่� O.8 ส่่วนแบ่่งของมููลค่่าเพิ่่� มและการจ้้างงานในภาคส่่วนตามเดไซล์์ผลิิตภาพของกิิจการในภููมิภ ก. ส่วนแบ่งของมูลค่าเพิ�มในภาคส่วน ข. ส่วนแบ่งของการจ้างงานในภาคส่วน เปอร์เซ็นต์ เปอร์เซ็นต์ 60 40 50 30 40 30 20 20 10 10 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (กิจการกลุ่ม (กิจการ (กิจการกลุ่ม (กิจการ ตามหลัง) แนวหน้า) ตามหลัง) แนวหน้า) เดไซล์ของระดับผลิตภาพ เดไซล์ของระดับผลิตภาพ แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารนี้้� อิิงจากการคำำ�นวณโดยใช้้ข้อ ่ ยของสำำ�นัั กงานสถิิติข ้ มููลร ะดัั บย่อ ิ องจีีน อิินโดนีีเซีีย มาเลเซีีย ฟิิลิิปปิินส์์ และเวีียดนาม ตามรายละเอีียดในบทที่่� 1 กรอบที่่� 1.1 หมายเหตุุ: แผนภููมิแ ิ ท่่งแสดงส่่วนแบ่่งของกิิจการในภาคส่่วน จำำ�แนกตามอุุตสาหกรรมรหััสสองหลััก โดยพิิจารณาด้้านการจ้้างงาน หรืือมููลค่่าเพิ่่�มของกิิจการกลุ่่�มตามหลัั ง และกิิจการแนวหน้้า (หมายถึึงกลุ่่�มกิิจการที่่�อยู่่�ใน 10 เปอร์์เซ็็นต์์ล่่างสุุดและบนสุุดของ การกระจายตัั วด้้านผลิิตภาพปััจจััยการผลิิตรวม ตามลำำ�ดัั บ) การคำำ�นวณดำำ�เนิินการภายในแต่่ละประเทศ อุุตสาหกรรม และปีี โดยแสดงค่่าเฉลี่่�ยแบบไม่่ถ่ว ่ งน้ำำ��หนัั กของภาคอุุตสาหกรรมทั้้� งหมดในแต่่ละประเทศ ข้้อมููลสำ� ำ หรัับจีีนมาจากปีี 1998–2007, อิินโดนีีเซีียมาจากปีี 1996–2015, มาเลเซีียมาจากปีี 2000–15, ฟิิลิิปปิินส์์มาจากปีี 2006–18 และเวีียดนามมาจากปีี 2001–21 ำ เหตุุใดผู้้�นำำ�จึึงไม่่นำ� ความเฉื่่�อยของกิิจการแนวหน้้าในภููมิภ ิ าคอื่่�นๆ อาจสะท้้อนถึึง ิ าค EAP เมื่่�อเทีียบกัับภููมิภ ข้้อจำำ�กัด ั ด้้านแรงจููงใจ (เช่่น แรงกระตุ้้�นจากการแข่่งขัันระหว่่างประเทศ) และขีีดความสามารถ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง (เช่่น การเข้้าถึึงทัักษะของแรงงานและโครงสร้้างพื้้�นฐานคุุณภาพสููง) กิิจการแนวหน้้าใน EAP มีีแนวโน้้มมากกว่่ากิิจการที่่มีีผลิ� ิ ภาพน้้อยกว่่าในการระบุุว่า ต ่ อุุ ปสรรค สำำ�คัญ ุ จ ั ต่่อการดำำ�เนิินธุรกิิ มาจากมาตรการกีีดกัันทางการค้้า การขาดแคลนทัักษะ และจุุดอ่อ ่ นด้้าน โครงสร้้างพื้้� นฐานการขนส่่งและโทรคมนาคม (ดููรูป ู ที่่� O.9) 10  รากฐานที่มั่นคงเพื่อการเติบโต ี วามสามารถในการผลิิตมากกว่่า มัักระบุุว่่ากฎระเบีียบทางการค้้า ทัั กษะของ กิิจการที่่� มีค แรงงานที่่� ไม่่เพีีย งพอ และจุุดอ่่อนด้้านโครงสร้้างพื้้� นฐานการขนส่่งและโทรคมนาคม ุ กิิจ เป็็นข้้อจำำ�กััดสำำ�คััญของการดำำ�เนิินธุร รููปที่่� O.9  ระดัั บความรุุนแรงของข้้อจำำ�กััดในการดำำ�เนิินธุุรกิิจในภาคการผลิิตของประเทศกำำ�ลัั ง พััฒนาในภููมิภ ิ าค EAP จำำ�แนกตามควอร์์ ไทล์์ผลิิตภาพแรงงาน (เทีียบกัั บควอร์์ ไทล์์ล่่างสุุด) ดัชนี 0.20 0.15 0.10 0.05 0 กฎระเบียบทางการค้า ทักษะ การขนส่ง โทรคมนาคม ควอร์ไทล์ที� 2 ควอร์ไทล์ที� 3 ควอร์ไทล์ที�มีผลิตภาพมากที�สุด แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารนี้้� อิิงตามการคำำ�นวณโดยใช้้ World Bank Enterprise Surveys หมายเหตุุ: รููปนี้้� แสดงข้้อมููลจากประเทศในภููมิภ ิ าคเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิิก 11 ประเทศ โดยอิิงจากการสำำ�รวจกิิจการ ระหว่่างปีี 2009 ถึึง 2023 ควอร์์ไทล์์ของผลิิตภาพแรงงานในภาคการผลิิตคำ� ำ นวณภายในแต่่ละประเทศและแต่่ละปีี (โดย ถ่่วงน้ำำ��หนัักตามกลุ่่�มตัั วอย่่าง) ค่่าดัั ชนีีสะท้้อนความรุุนแรงของข้้อจำำ�กััดในการดำำ�เนิินธุุรกิจ ิ การในแต่่ละ ิ ตามที่่�กิจ ควอร์์ไทล์์รายงาน (ระดัั บคะแนน 0-4) โดยเปรีียบเทีียบกัั บควอร์์ไทล์์ล่า ่ งสุุด (กิิจการที่่�มีีผลิิตภาพต่ำำ��สุดุ ) ผลลัั พธ์์มาจาก การถดถอยในระดัั บกิจ ิ การ โดยควบคุุมค่า ำ หรัับขนาดกิิจการ ประเทศ และปีี ่ คงที่่�สำ� กิิจการต้้องการสิ่่� งจููงใจที่่� เหมาะสม การขาดการแข่่งขัันจะขััดขวางการเกิิดขึ้้�นของแรงจููงใจใหม่่ๆ โดยเฉพาะในกลุ่่�มกิิจการ แนวหน้้า และยัังเป็็นอุุ ปสรรคต่่อการจััดสรรทรััพยากรใหม่่ให้้กับ ั กิิจการที่่�มีผี ลิิตภาพสููงกว่่า ิ เช่่น ในบริิบทที่่ก เมื่่�อกิิจการไม่่มีีโอกาสแข่่งขัันอย่่างแท้้จริง � ารค้้าและการลงทุุนยัง ั ไม่่เปิิดกว้้าง แรงจููงใจของกิิจการแนวหน้้าในการเอาชนะคู่่�แข่่งก็็จะลดลง (Aghion, Antonin และ Bunel 2021; Aghion และคณะ 2009) ในทางตรงกัันข้า � รัับตััวช้้ามัักเติิบโตได้้ดีีในภาคส่่วนที่่มีี ้ ม กิิจการที่่ป � การแข่่งขัันไม่่สูง ู มาก เพราะสามารถไล่่ตามกิิจการอื่่�นๆ ได้้ง่า ่ ยกว่่า กิิจการแนวหน้้าในภููมิภ ิ าค EAP ที่่�เผชิิญกัับการแข่่งขัันมากกว่่ามัักมีีการเติิบโตของ � า ผลิิตภาพที่่�เร็็วกว่่า กิิจการแนวหน้้าที่่มีีต่ ่ งชาติิเป็็นเจ้้าของมีีการเติิบโตของผลิิตภาพเฉลี่่ยต่� อ ่ ปีีสูงู กว่่า กิิจการแนวหน้้าอื่่�นๆ 3.4 เปอร์์เซ็็นต์์ (ดููรูป ู ที่่� O.10 ฝั่่�ง ก.) ขณะเดีียวกััน การมีีอยู่่�ของกิิจการ เหล่่านี้้�ยัังสััมพัันธ์์กัับการเติิบโตของผลิิตภาพที่่�สููงกว่่ากิิจการแนวหน้้าอื่่�นในภาคส่่วนเดีียวกััน ู ที่่� O.10 ฝั่่� ง ข.) ในทางกลัับกััน รััฐวิิสาหกิิจ (SOE) มีีการเติิบโตของผลิิตภาพเฉลี่่ยต่ (ดููรูป � อ ำ ่ ปีีต่ำ�� กว่่ากิิจการแนวหน้้าอื่่�นๆ 3.5 เปอร์์เซ็็นต์์ และการมีีอยู่่�ของ SOE ยัังสััมพัันธ์กั ั การชะลอตััวของ ์ บ การเติิบโตของผลิิตภาพในกิิจการแนวหน้้าอื่่�นๆ ด้้วย ภาพรวม   11 � อง SOE ที่่� เพิ่่� มขึ้้� นในภููมิิภาค EAP มีีความสัั มพัั นธ์์กัั บการชะลอตัั วของ TFP ในกิิจการ การมีีอยู่่ข แนวหน้้าอื่่� นๆ ขณะที่่� การมีีอยู่่�ที่่� มากขึ้้� นของกิิจการต่่างชาติิมีค ี วามสัั มพัั นธ์์กัั บการเติิบโตของ TFP ที่่� เ ร่่งตัั วขึ้้� น รููปที่่� O.10  ความสััมพัั นธ์์ร ะหว่่างการเติิบโตของผลิิตภาพของกิิจการแนวหน้้าใน EAP กัั บสถานะ ี ่างชาติิเป็็นเจ้้าของ การมีีอยู่่�ของรัั ฐ วิิส าหกิิจและกิิจการที่่� มีต่ ก. ผลกระทบทางตรง ข. ผลกระทบทางอ้อม ผลกระทบต่อการเติบโตของ ผลกระทบต่อการเติบโตของ TFP ของกิจการแนวหน้า (%) TFP ของกิจการแนวหน้า (%) 4 2 3 1 2 1 0 0 –1 –1 –2 –2 –3 –4 –3 การมีอยู่ของ การมีอยู่ของกิจการ การมีอยู่ของ การมีอยู่ของกิจการ SOE สูงขึ�น ต่างชาติสูงขึ�น SOE สูงขึ�น ต่างชาติสูงขึ�น แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารนี้้� อิิงจากการคำำ�นวณโดยใช้้ข้อ ้ มููลร ะดัั บย่อ่ ยของสำำ�นัั กงานสถิิติสำ ำ หรัับจีีน ิ � อิินโดนีีเซีีย ฟิิลิิปปิินส์์ และเวีียดนาม ดููกรอบที่่� 1.1 สำำ�หรัับช่ว ่ งปีีของข้้อมููล หมายเหตุุ: ข้้อมููลรั ฐ ั วิิสาหกิิจมีีเฉพาะสำำ�หรัับจีีนและอิินโดนีีเซีียเท่่านั้้� น ส่่วนข้้อมููลเกี่่�ยวกัับกิจ ่ งชาติิถืือกรรมสิิทธิ์์� ิ การที่่�ต่า มีีสำำ�หรัับทั้้� งสี่่�ประเทศ “ผลกระทบทางตรง” ของกิิจการที่่�ต่า ่ งชาติิถืือกรรมสิิทธิ์์� (ฝั่่� ง ก.) แสดงความแตกต่่างของอััตรา การเติิบโตของ TFP รายปีี ระหว่่างกิิจการแนวหน้้าที่่�ต่า ่ งชาติิถืือกรรมสิิทธิ์์� กัับกิจ ิ การแนวหน้้าในประเทศ “กิิจการแนวหน้้า” คืือกิิจการที่่�มีีผลิิตภาพสููงสุุด 10 เปอร์์เซ็็นต์์ ภายในประเทศและอุุตสาหกรรม “ผลกระทบทางอ้้อม” (ฝั่่� ง ข.) แสดงความ แตกต่่างของอััตราการเติิบโตของ TFP รายปีี ของกิิจการแนวหน้้าภายในประเทศ ระหว่่างอุุตสาหกรรมที่่�มีีสัด ั ส่่วนการถืือ กรรมสิิทธิ์์� โดยต่่างชาติิมากกว่่า 10 เปอร์์เซ็็นต์์ กัับอุต ุ สาหกรรมที่่�มีีสัด ั ส่่วนต่ำำ��กว่่า (วััดจากสััดส่่วนยอดขายในอุุตสาหกรรม ที่่�มาจากกิิจการที่่�ต่า ่ งชาติิถืือกรรมสิิทธิ์์� ) ผลกระทบทางตรงและทางอ้้อมจากการถืือกรรมสิิทธิ์์� โดยรััฐที่่�สููงขึ้้� น แสดง แนวโน้้มในทิิศทางเดีียวกััน ค่่าที่่�แสดงในรููปเป็็นค่่าเฉลี่่�ยแบบไม่่ได้้ถ่ว ่ งน้ำำ��หนัักของประเทศต่่างๆ ผลกระทบที่่�ประมาณการ ทั้้� งหมดมีีนััยสำำ�คััญทางสถิิติที่ ิ ่�ระดัับความเชื่่�อมั่่�น 95 เปอร์์เซ็็นต์์ SOE = รััฐวิิสาหกิิจ, TFP = ผลิิตภาพปััจจััยการผลิิตรวม แม้้ว่า ่ ภาษีีศุล ุ กากรในภาคการผลิิตของประเทศใน EAP จะอยู่่�ในระดัับค่่อนข้้างต่ำำ�� แต่่มาตรการ ที่่�ไม่่ใช่่ภาษีีศุล ุ กากรในภาคการผลิิต รวมถึึงข้้อจำำ�กัด ั ด้้านการค้้าบริิการ ยัังคงเป็็นอุุปสรรค สำำ�คัญ ั ต่่อการแข่่งขััน โดยประเทศส่่วนใหญ่่ใน EAP มีีข้้อจำำ�กัดด้ ั า้ นการค้้าบริิการสููงกว่่าประเทศ � ะดัับการพััฒนาใกล้้เคีียงกััน (ดููรูป อื่่�นที่่มีีร ู ที่่� O.11 ฝั่่�ง ข.) ขณะเดีียวกััน ระดัับของมาตรการที่่ไ � ม่่ใช่่ ภาษีีศุุลกากรในภาคการผลิิตก็อ ็ ยู่่�ในระดัับสููงเช่่นกันั (รููปที่่� O.11 ฝั่่� ง ก.) นอกจากนี้้� กฎระเบีียบด้้าน การตลาดผลิิตภัณ ั ฑ์์ในบางประเทศ เช่่น จีีนและอิินโดนีีเซีีย เข้้มงวดมากกว่่าในสหรััฐอเมริิกาถึึง 50 เปอร์์เซ็็นต์์ (OECD 2023) และบางตลาด เช่่น เวีียดนาม ยัังคงอยู่่�ภายใต้้การควบคุุมของ SOE ซึ่่�งอาจส่่งผลกระทบต่่อระดัับการแข่่งขััน สััญญาณหนึ่่�งที่่ส � ะท้้อนถึึงการแข่่งขัันที่่ล� ดลงในภููมิภ ิ าค EAP คืือจำำ�นวนธุุรกิจ ิ สตาร์์ทอัป ั ที่่ล � ดลงอย่่างมากในช่่วงสองทศวรรษที่่ผ่ ่ นมา โดยเฉพาะใน � า ภาคส่่วนที่่เ � วข้้องกัับดิิจิทั � กี่่ย ั อย่่างเข้้มข้้น ควบคู่่�กัับแนวโน้้มจำำ�นวนกิิจการเก่่าแก่่ที่เ ิ ล � ขึ้้�น ตััวอย่่างเช่่น ่� พิ่่ม ในภาคดิิจิทั ิ ล ั ของเวีียดนาม ส่่วนแบ่่งการจ้้างงานของกิิจการเกิิดใหม่่ลดลงจากประมาณครึ่่�งหนึ่่�ง ของแรงงานในอุุตสาหกรรมในปีี 2011 เหลืือไม่่ถึง ึ หนึ่่�งในสามในปีี 2021 (ดููบทที่่� 4 รููปที่่� 4.4) 12  รากฐานที่มั่นคงเพื่อการเติบโต ประเทศส่่วนใหญ่่ใน EAP มีีข้อ ้ จำำ�กััดด้้านการค้้าสิินค้้าและบริิการสููงกว่่ากลุ่่ม ี ะดัั บ � ประเทศที่่� มีร การพััฒนาใกล้้เคีีย งกัั น รููปที่่� O.11  ขอบเขตของมาตรการที่่� ไม่่ใช่่ภาษีีศุล ุ กากรในภาคการผลิิตและข้้อจำำ�กััดด้้ านการค้้า บริิการของประเทศใน EAP เมื่่� อเทีียบกัั บประเทศกำำ�ลัั งพััฒนาในภููมิภ ิ าคอื่่� น ก. มาตรการที�ไม่ใช่ภาษีในภาคการผลิต ข. การจำกัดการค้าบริการ ดัชนี ดัชนี 3 70 PHL 2 MMR CHN 60 IDN THA MYS FJI CHN 1 VNM 50 VNM LAO PHL 0 PNG 40 THA –1 KHM 30 IDN MYS –2 20 7 8 9 10 11 12 7 8 9 10 11 GDP ต่อหัว (ลอการิทึม) GDP ต่อหัว (ลอการิทึม) แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารนี้้� อิิงจากการคำำ�นวณโดยใช้้ข้อ ้ มููล UNCTAD TRAINS NTM และข้้อมููลการค้้า CEPII BACI (ฝั่่� ง ก.), และข้้อมููลของธนาคารโลก ปีี 2024 (ฝั่่� ง ข.) หมายเหตุุ: ดัั ชนีีในฝั่่� ง ก. แสดงค่่าความแตกต่่างโดยเฉลี่่�ยระหว่่างจำำ�นวน NTM ข้้ามเขตแดนที่่�บัั งคัั บใช้้กัั บผลิิตภัั ณฑ์์ แต่่ละรายการโดยภาคเศรษฐกิิจ กัั บจำ� ำ นวนมาตรการเฉลี่่�ยที่่�บัั งคัั บใช้้กัั บผลิิตภัั ณฑ์์นั้้� น อ้้างอิิงจากชุุดข้้อมููล TRAINS NTM ปีี 2021 โดยค่่าดัั ชนีีถ่ว ่ งน้ำำ��หนัั กตามความสำำ�คัั ญของผลิิตภัั ณฑ์์ ในการค้้าระหว่่างประเทศ ตาม Ederington และ Ruta (2016) NTM ข้้ามเขตแดนครอบคลุุมมาตรการควบคุุมร าคาและปริิมาณทั้้� งหมด (เช่่น โควตา การแบน การห้้าม การอนุุญาตนำำ�เข้้าแบบต้้องขออนุุญาตล่่วงหน้้า) การตรวจสอบก่่อนการจััดส่่ง ข้้อกำำ�หนดในการผ่่านด่่านหรืือ นำำ�เข้้าสิินค้้าโดยตรง ตลอดจนการตรวจสอบและควบคุุมทางศุุลกากร ภาษีีส่่วนเพิ่่� ม และค่่าธรรมเนีียมที่่�เ รีียกเก็็บจาก การให้้บริก ิ ารโดยภาครััฐ (เช่่น อากรแสตมป์์และภาษีีผ่่านด่่าน) ดัั ชนีีในฝั่่� ง ข. คืือดัั ชนีีการจำำ�กััดการค้้าบริิการของแต่่ละ ประเทศ (โดยธนาคารโลกและองค์์การการค้้าโลก) ในปีี 2021 หรืือปีีล่่าสุุดที่่� มีีข้้อมููล BACI = Base pour l’Analyse du Commerce International; CEPII = Centre for Prospective Studies and International Information; CHN = จีีน; FJI = ฟิิจิ; ู า; LAO = สาธารณรััฐประชาธิิปไตยประชาชนลาว; ิ IDN = อิินโดนีีเซีีย; KHM = กัั มพูช MMR = เมีียนมา; MYS = มาเลเซีีย; NTMs = มาตรการที่่� ไม่่ใช่่ภาษีีศุุลกากร; PHL = ฟิิลิิปปิินส์์; PNG = ปาปััวนิิวกิินีี; THA = ไทย; TRAINS = Trade Analysis Information System; UNCTAD = การประชุุมสหประชาชาติิว่า ่ ด้้วยการ ค้้าและการพััฒ นา; VNM = เวีียดนาม กิิจการต้้องการความสามารถที่่� เหมาะสม การนำำ�เทคโนโลยีีที่่�มีค ี วามซัับซ้้อนมาใช้้และการเติิบโตของผลิิตภาพจำำ�เป็็น ต้้องอาศััยทัักษะที่่�หลากหลายและโครงสร้้างพื้้� นฐานดิิจิทั ี ณ ิ ัลที่่�มีคุ ุ ภาพสููง ในภููมิภ ิ าค EAP กิิจการแนวหน้้าที่่มีีสั � ดส่ั ว ่ นแรงงานที่่มีี � การศึึกษาสููงมากกว่่ามัักมีีการเติิบโตของผลิิตภาพเร็็วกว่่า กิิจการแนวหน้้าอื่่�นๆ (ดููบทที่่� 5 รููปที่่� 5.4) เทคโนโลยีีใหม่่มีีส่ว ่ นช่่วยเพิ่่ม � ผลิิตภาพในภาคการผลิิต ของเวีียดนาม แต่่เฉพาะในกลุ่่�มกิิจการที่่มีี � แรงงานซึ่่�งมีีทัักษะเพีียงพอเท่่านั้้น � (ดููบทที่่� 4 รููปที่่� 4.16) ิ ปิินส์์ การเข้้าถึึงอิินเตอร์์เน็็ตความเร็็วสููงผ่่านไฟเบอร์์บรอดแบนด์์มีีความเชื่่�อมโยงกัับ ในฟิิลิป การนำำ�เทคโนโลยีีที่่มีี � ความซัับซ้้อนมากขึ้้�นมาใช้้ (เช่่น การวิิเคราะห์์ข้อ ้ มููล) และระดัับผลิิตภาพของ � ง กิิจการที่่สู ู ขึ้้�น (ดููบทที่่� 5 รููปที่่� 5.6) ภาพรวม   13 การเข้้าถึึงโครงสร้้างพื้้� นฐานด้้านข้้อมููลสมััยใหม่่และทัักษะที่่�จำ� ำ เป็็นในการใช้้งาน ยัังคงมีีความเหลื่่�อมล้ำำ��ในภููมิภ ิ าค EAP แม้้ว่า ่ ผู้้�คนในภููมิภ ิ าคจะสามารถเข้้าถึึงบรอดแบนด์์ � ด้้อย่่างแพร่่หลายแต่่การเข้้าถึึงไฟเบอร์์อิน เคลื่่�อนที่่ไ ิ เตอร์์เน็็ตความเร็็วสููงยัังคงแตกต่่างกััน � ระหว่่างประเทศและภายในประเทศเดีียวกััน (ดููแผนที่่� O.1) ภููมิภ ทั้้ง ้� ง ิ าคนี้ยั ั มีีความเหลื่่�อมล้ำำ��ในด้้าน ความพร้้อมของบริิการศููนย์ข้ ์ อ้ มููล ซึ่่�งมีีความสำำ�คัญ ั ต่่อการจััดเก็็บ แชร์์ และประมวลผลข้้อมููล ผ่่านระบบคลาวด์์ ข้้อบัังคัับที่่กำ � �ำ หนดให้้ต้อ ้ งจััดเก็็บข้้อมููลภายในประเทศ และความแตกต่่าง ของกฎหมายคุ้้�มครองข้้อมููลส่่วนบุุคคล เป็็นอุุปสรรคต่่อการเข้้าถึึงข้้อมููลข้้ามพรมแดนและการใช้้ บริิการระบบคลาวด์์ นอกจากนี้้� แม้้แต่่ทัก ั ษะดิิจิทัิ ล ั พื้้� นฐานในหมู่่�แรงงานก็็ยัง ั คงอยู่่�ในระดัับต่ำำ�� โดยมีีแรงงานไม่่ถึง � นกััมพูู ชา มองโกเลีีย ฟิิลิป ึ หนึ่่�งในสี่่ใ ิ ปิินส์์ ไทย และเวีียดนาม ที่่ส � ามารถใช้้ฟัง ั ก์์ชัน ั “คััดลอกและวาง” ในเอกสารได้้ (ดููบทที่่� 4 รููปที่่� 4.12) ทัักษะด้้านการบริิหารจััดการยัังมีีบทบาทสำำ�คััญต่่อการนำำ�เทคโนโลยีีใหม่่มาใช้้งาน กิิจการ ส่่วนใหญ่่ของประเทศใน EAP ไม่่ว่า ู ปานกลาง หรืือรายได้้ต่ำ�ำ� โดยเฉลี่่�ยแล้้วยัังมีี ่ จะมีีรายได้้สูง ระดัับการบริิหารจััดการที่่�ด้อ ้ ยกว่่าสหรััฐอเมริิกา (ดููรูป ู ที่่� O.12) ยิ่่ง � แม้้แต่่กิิจการ � ไปกว่่านั้้น ุ ในประเทศที่่�มีีรายได้้ต่ำ�ำ�และปานกลางในภููมิภ ที่่�มีีการบริิหารจััดการดีีที่่�สุด ิ าค EAP ก็็ยัง ั ตามหลััง กิิจการที่่�มีีการบริิหารจััดการดีีที่่�สุดุ ในประเทศที่่�มีีรายได้้สูง ิ าค และตามหลัังกิิจการระดัับ ู ในภููมิภ เดีียวกัันในสหรััฐอเมริิกาอยู่่�มาก ความพร้้อมในการให้้บริิการบรอดแบนด์์ความเร็็วสููงมีีความเหลื่่� อมล้ำำ��ทั้้� งภายในประเทศ เดีียวกัั นและระหว่่างประเทศใน EAP แผนที่่� O.1  การเปรีียบเทีียบผลิิตภาพและการลงทุุนในข้้อมููลและซอฟต์์แ วร์์ตามความแตกต่่าง ื ครองโดยต่่างชาติิหรืือการเข้้าถึึงบริิการไฟเบอร์์บรอดแบนด์์ ในฟิิลิิปปิินส์์ ปีี 2013–21 ด้้ านการถือ IBRD 47545 | กันยายน 2023 หมวดหมู่ความเร็ว (Mbps) สูงกว่า 100 มหาสมุทร 80–100 แปซิฟิก 60–80 40–60 20–40 10–20 5–10 ต่ำกว่า 5 มหาสมุทรอินเดีย แหล่่งข้้อมููล: IBRD 47545, ธัันวาคม 2023, โดยใช้้ข้อ ้ มููลการทดสอบความเร็็วบรอดแบนด์์ประจำำ�ที่่� ของ Ookla จากปีี 2023-Q2 หมายเหตุุ: Mbps = เมกะบิิตต่อ ่ วิินาทีี 14  รากฐานที่มั่นคงเพื่อการเติบโต ี ารบริิห ารจััดการดีีที่่� สุุดในประเทศกำำ�ลัั งพััฒนาในภููมิิภาค EAP ยัั งคงมีีร ะดัั บทัั กษะ กิิจการที่่� มีก ด้้อยกว่่ากิิจการที่่� บริิห ารจััดการดีีที่่� สุุดในประเทศรายได้้สููงอยู่่ม � าก รููปที่่� O.12 ช่่องว่่างด้้ านทัั กษะการบริิห ารจััดการระหว่่างกิิจการในภููมิภ ิ าค EAP กัั บกิิจการ ในสหรัั ฐอเมริิกา ช่องว่างของคะแนนการบริหารจัดการ 0 –0.5 –1.0 –1.5 ต่ำสุด 10% กิจการระดับกลาง สูงสุด 10% จีน เวียดนาม สิงคโปร์ ออสเตรเลีย แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารนี้้� อิิงตามค่่าสััมประสิิทธิ์์� การถดถอยที่่� ร ายงานในตารางที่่� 1 ของ Maloney และ Sarris (2017) หมายเหตุุ: รููปนี้้� แสดงช่่องว่่างของคะแนนการบริิหารจััดการระหว่่างกิิจการที่่� มีีการบริิหารจััดการดีีที่่� สุด ุ (สููงสุุด 10 เปอร์์เซ็็นต์์ ) ในบางประเทศของภููมิภ ิ าค EAP และกิิจการระดัั บเดีียวกัั นในสหรััฐอเมริิกา กิิจการที่่�อยู่่�ในระดัั บต่ำ� �สุ ำ ด ุ 10 เปอร์์เซ็็นต์์และกิิจการระดัั บกลางก็็มีีรููปแบบที่่� คล้้ายกัั น นโยบายสามารถกระตุ้้�นการนำำ�เทคโนโลยีีมาใช้้และการเติิบโต ของผลิิตภาพได้้อย่่างไร การปฏิิรูป ู นโยบายและมาตรการสนัับสนุุนสามารถช่่วยเสริิมทั้้ง � แรงจููงใจในการลงทุุน ในเทคโนโลยีีเพื่่�อยกระดัับผลิิตภาพ และความสามารถในการดำำ�เนิินการดัังกล่่าว นโยบายควร ให้้ความสำำ�คัญั ในสามประเด็็นหลััก ประการแรก นโยบายไม่่ควรก่่อความเสีียหาย โดยมุ่่�งขจััด ั า อุุ ปสรรคในการเข้้าสู่่�ตลาดและข้้อจำำ�กัดด้ ้ นการแข่่งขััน ซึ่่�งอาจขััดขวางการสร้้างแรงจููงใจ ประการ � อง นโยบายควรสนัับสนุุนประโยชน์์สาธารณะผ่่านนโยบายแนวนอนเพื่่�อพััฒนาทุุนมนุุษย์์และ ที่่ส โครงสร้้างพื้้� นฐานสาธารณะ ตลอดจนเสริิมสร้้างขีีดความสามารถในการพฒน ประการที่่ส � าม ใน บางกรณีี อาจต้้องส่่งเสริิมผลลััพธ์เ ์ ฉพาะด้้าน เช่่น การใช้้นโยบายอุุ ตสาหกรรมแบบมุ่่�งเป้้า ู เพื่่� อกระตุ้้�นการแข่่งขััน ปฏิิรูป การขจััดอุุ ปสรรคในการเข้้าสู่่�ตลาดและการแข่่งขัันในตลาดสิินค้้าและบริิการ สามารถเร่่งการเติิบโตของผลิิตภาพได้้ การเปิิดเสรีีภาษีีศุุลกากรในเวีียดนามช่่วงการเข้้าร่่วม WTO (ดููรูป ิ ภาพของกิิจการแนวหน้้าและกิิจการอื่่�นๆ เพิ่่ม ู ที่่� O.13 ฝั่่� ง ก.) ส่่งผลให้้ผลิต � ขึ้้�น โดย เฉพาะในภาคส่่วนปลายน้ำำ��ที่่พึ่่ ั � � �งพาปััจจัยนำ ้� ป็็นหลััก (ดููรูป ำ เข้้าเหล่่านี้เ ู ที่่� O.13 ฝั่่�ง ข.) แม้้ตลาด ภาพรวม   15 สิินค้า้ ในภููมิภิ าค EAP จะค่่อนข้้างเปิิดกว้้างแล้้ว แต่่ยังั มีีโอกาสเพิ่่ม � เติิมจากการเปิิดเสรีีภาษีี ศุุลกากรที่่เ � หลืืออยู่่� รวมถึึงการลดทอนมาตรการที่่ไ � ม่่ใช่่ภาษีีซึ่่�งยัังมีีความไม่่ชัด � โอกาส ั เจน อาจเพิ่่ม ในการแข่่งขัันภายในประเทศ และเสริิมศัักยภาพในการแข่่งขัันในระดัับสากล นอกจากนี้้� การลด ั ในการเข้้าสู่่�ตลาดและการดำำ�เนิินธุรกิ ข้้อจำำ�กัด ิ ในภาคบริิการก็็สามารถส่่งเสริิมการแข่่งขัันได้้เช่่น ุ จ เดีียวกััน (ธนาคารโลก 2024) ตััวอย่่างเช่่น การปฏิิรูป ู ภาคบริิการในเวีียดนามมีีความสััมพัันธ์กั ั ์ บ การเติิบโตของผลิิตภาพของกิิจการแนวหน้้าในภาคส่่วนเดีียวกัันราว 5 เปอร์์เซ็็นต์์ และมากกว่่า 10 เปอร์์เซ็็นต์สำ ำ หรัับกิิจการแนวหน้้าในภาคการผลิิตที่่อ ์ � ู ที่่  � ยู่่�ปลายน้ำำ�� (ดููรูป � O.14) ี ารแข่่งขัั นในตลาดสิินค้้าสามารถเพิ่่� มผลิิตภาพในภาคการผลิิต รวมถึึงภาค การเปิิดให้้มีก ปลายน้ำำ��ที่่� พึ่่� งพาปััจจััยการผลิิตเหล่่านี้้�ด้้วย ู ภาษีีศุล รููปที่่� O.13  ความสััมพัั นธ์์ร ะหว่่างผลิิตภาพกิิจการและการปฏิิรูป ุ กากรในเวีียดนาม ก. การลดภาษีศุลกากรในเวียดนาม ข. การเปลี�ยนแปลงของผลิตภาพจาก ปี 2001–21 การลดภาษีศุลกากร เปอร์เซ็นต์ เปอร์เซ็นต์ 25 2.5 20 2.0 15 1.5 10 1.0 5 0.5 0 0 ผลกระทบทางตรง ผลกระทบปลายน้ำ 01 03 05 07 09 11 13 15 17 19 21 ต่อภาคส่วนนั�น 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 กิจการแนวหน้า กิจการทั�งหมด กิจการกลุ่มตามหลัง แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารนี้้� อิิงจากการคำำ�นวณโดยใช้้ข้อ ้ มููลการสำำ�รวจกิิจการการผลิิตจากสำำ�นัั กงาน สถิิติแิ ห่่งชาติิของเวีียดนาม, ข้้อมููลภาษีีศุุลกากรจาก McCaig, Pavcnik และ Wong (2023) หมายเหตุุ: “กิิจการแนวหน้้า” หมายถึึงกิิจการ 10 เปอร์์เซ็็นต์์แรกที่�่มีี TFP สููงสุุดในอุุตสาหกรรม ส่่วน “กิิจการกลุ่่�มตามหลัั ง ”คืือกิิจการ 10 เปอร์์เซ็็นต์์ล่่างสุุด ค่่าสััมประสิิทธิ์์� แสดงการเพิ่่�มขึ้้� นโดยประมาณของผลิิตภาพ เมื่่�ออัั ตร าภาษีี ศุุลกากรลดลง 1 ค่่าเบี่่�ย งเบนมาตรฐาน ค่่าสััมประสิิทธิ์์� ของกิิจการกลุ่่�มตามหลัั ง ไม่่มีีความแตกต่่างทางสถิิติจ ิ ากศููนย์์ ิ ่� ร ะดัั บ 99 เปอร์์เซ็็นต์์ ฝั่่� ง ก. แสดงอัั ตร าภาษีีศุุลกากรที่่�บัั งคัั บใช้้ ส่่วนค่่าสััมประสิิทธิ์์� อื่่� นๆ มีีนัั ยสำำ�คัั ญทางสถิิติที่ อย่่างมีีประสิิทธิภ ่ งน้ำำ��หนัั กจากอุุตสาหกรรมรหััสสองหลััก ฝั่่� ง ข. แสดงการ ิ าพเมื่่�อเวลาผ่่านไป ซึ่่� งเป็็นค่่าเฉลี่่�ยที่่� ไม่่ได้้ถ่ว เปลี่่�ยนแปลง TFP ภายในกิิจการซึ่่� งเป็็นผลมาจากการเปลี่่�ยนแปลงของภาษีีศุุลกากรสำำ�หรัับผลผลิิต (ที่่�เขีียนว่่า “ผลกระทบทางตรงต่่อภาคส่่วนนั้้� น”) หรืือของภาษีีศุุลกากรสำำ�หรัับปัจ ั จััยการผลิิต (ที่่�เขีียนว่่า “ผลกระทบปลายน้ำำ��”) โดย ั จััยการผลิิตคำำ�นวณจากภาษีีศุุลกากรของแต่่ละภาคการผลิิตรหััสสองหลััก แล้้วถ่่วงน้ำำ��หนัั กตาม อัั ตร าภาษีีสำำ�หรัับปัจ สััดส่่วนของปััจจััยการผลิิตที่่� กิจ ิ การซื้้� อจากภาคส่่วนนั้้� น ข้้อมููลเกี่่� ยวกัั บปัจ ั จััยการผลิิตนำำ�มาจากตารางปััจจััยการผลิิต -ผลผลิิตปีี 2002 ของเวีียดนาม ซึ่่� งอ้้างอิิงจากตารางปััจจััยการผลิิต -ผลผลิิตร ะหว่่างประเทศขององค์์การเพื่่�อ ความร่่วมมืือและการพััฒ นาทางเศรษฐกิิจ ปีี 2023 TFP = ผลิิตภาพปััจจััยการผลิิตรวม 16  รากฐานที่มั่นคงเพื่อการเติบโต ี ารแข่่งขัั นในภาคบริิการของเวีียดนามได้้เพิ่่� มผลิิตภาพในภาคบริิการและภาคการผลิิตปลายน้ำำ�� การเปิิดให้้มีก ที่่� พึ่่� งพาบริิการเหล่่านี้้� ู ภาคบริิการในเวีียดนาม รููปที่่� O.14  ความสััมพัันธ์์ของผลิิตภาพกิิจการและการปฏิิรูป ก. การลดลงข้อจำกัดทาง ข. การเปลี�ยนแปลงของผลิตภาพ การค้าบริการในเวียดนาม จากการเปิดเสรีบริการ การขนส่ง ผลกระทบทางตรง ต่อภาคส่วนนั�น โทรคมนาคม บริการเฉพาะด้าน การเงิน ผลกระทบ ปลายน้ำ การกระจายสินค้า 40 45 50 55 60 –10 –5 0 5 10 15 20 เปอร์เซ็นต์ เปอร์เซ็นต์ 2008 2016 กิจการแนวหน้า กิจการทั�งหมด กิจการกลุ่มตามหลัง แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของเอกสารนี้้� อิิงจากการประมาณค่่าโดยใช้้ข้อ ้ มููลจากการสำำ�รวจกิิจการจากปีี 2008 และ 2016 ของ สำำ�นัั กงานสถิิติแิ ห่่งชาติิของเวีียดนาม หมายเหตุุ: รููปนี้้� แสดงการประมาณการเปลี่่�ยนแปลงผลิิตภาพปััจจััยการผลิิตรวมภายในกิิจการระหว่่างปีี 2008 ถึึง 2016 เทีียบกัั บ การเปลี่่�ยนแปลงค่่า STRI ของธนาคารโลกและองค์์กรการค้้าโลก โดยค่่าสััมประสิิทธิ์์� สะท้้อนการเพิ่่�มขึ้้� นของผลิิตภาพโดยประมาณ ิ ่� ร ะดัั บ 95 เปอร์์เซ็็นต์์ “กิิจการแนวหน้้า” เมื่่�อค่่า STRI ลดลง 1 ค่่าเบี่่�ย งเบนมาตรฐาน ซึ่่� งค่่าสััมประสิิทธิ์์� ทั้้� งหมดมีีนัั ยสำำ�คัั ญทางสถิิติที่ หมายถึึงกิิจการ 10 เปอร์์เซ็็นต์์แ รกที่่� มีีผลิิตภาพสููงสุุดภายในอุุตสาหกรรม ส่่วน “กิิจการกลุ่่�มตามหลัั ง ” คืือกิิจการ 10 เปอร์์เซ็็นต์์ล่่างสุุด ตัั วแปรอธิิบายหลัักคืือการเปลี่่�ยนแปลงค่่า STRI ใน 5 ภาคบริิการ ได้้แก่่ การค้้า การขนส่่ง การเงิิน บริิการเฉพาะด้้าน และโทรคมนาคม ระหว่่างปีี 2008 ถึึง 2016 ในส่่วน “ผลกระทบทางตรง” การวิิเคราะห์์ใช้้กิจ ิ การในภาคบริิการข้้างต้้น ในส่่วน“ผลกระทบปลายน้ำำ��” การวิิเคราะห์์ใช้้ค่่า STRI “ปลายน้ำำ��” ซึ่่� งวััดเป็็นรายภาคการผลิิตที่�่ มีีรหััสสองหลััก โดยคำำ�นวณจากค่่าเฉลี่่�ย STRI ของ 5 ภาคบริิการ ถ่่วงน้ำำ��หนัักตามมููลค่า่ การจััดซื้้� อที่่�สอดคล้้องกัันของแต่่ละภาคการผลิิต กลุ่่�มตัั วอย่่างที่่�ใช้้ในการวิิเคราะห์์ถดถอยในส่่วน “ผลกระทบทางตรง ต่่อภาคส่่วนนั้้� น” ได้้แก่่ กิิจการทั้้� งหมดที่่�ดำ�ำ เนิินงานในภาคการค้้า การขนส่่ง การเงิิน บริิการเฉพาะด้้าน และโทรคมนาคม และกิิจการ การผลิิตทั้้� งหมดใน “ผลกระทบปลายน้ำำ��” ในปีี 2008 ถึึง 2016 STRI = ดัั ชนีีการจำำ�กััดการค้้าบริิการของธนาคารโลก ู เพื่่� อเพิ่่� มประสิิทธิิภาพทุุนมนุุษย์์ การปฏิิรูป � จำำ�เป็็น โดยอย่่างน้้อยประกอบด้้วยสามมิิติิ มิิติแ การพััฒนาทุุนมนุุษย์์เป็็นสิ่่ง ิ รกคืือสร้้าง ั ในการต่่อยอดสู่่�ทัักษะขั้้นสู รากฐานของทัักษะเบื้้�องต้้น ซึ่่�งเป็็นพื้้�นฐานสำำ�คัญ � ง ู ขึ้้�น (ธนาคารโลก 2023) โดยมีีการประมาณการว่่า การลงทุุนในการฝึึกอบรมผู้้�สอนสามารถให้้ผลตอบแทนในรููป แบบของรายได้้ตลอดชีีพหลัังหัักลดค่่าในปััจจุุบัน � ง ั ที่่สู ุ ง ู กว่่าต้้นทุนถึึ 10 เท่่า ี ักษะที่่�สอดรัับกัับเทคโนโลยีีใหม่่ รวมถึึงความสามารถใน มิิติิที่่�สองคืือพััฒนาแรงงานให้้มีทั การสร้้างนวััตกรรม เนื่่�องจากเทคโนโลยีีมีีแนวโน้้มที่่จ � ม่่สามารถใช้้ � ะเข้้ามาทดแทนแรงงานที่่ไ ภาพรวม   17 ประโยชน์์จากเทคโนโลยีีในการทำำ�งานได้้ ดัังนั้้น � การลงทุุนในการศึึกษาระดัับอุุ ดมศึึกษาจึึงควร � ารพััฒนาทัักษะการคิิดขั้้นสู มุ่่�งเน้้นที่่ก � ง ู ทัักษะด้้านเทคนิิค และทัักษะทางสัังคมและอารมณ์์ของ แรงงาน มิิติิที่่�สามคืือการพััฒนาความสามารถของผู้้�จััดการ ความแตกต่่างของการจััดการคุุณภาพ เป็็นปัจจั ั �คั ั ยสำ ำ ญั ที่่ส่ � ง่ ผลต่่อความแตกต่่างของผลิิตภาพในแต่่ละประเทศ โดยผลการวิิจัยล่ ั า � ห้้ ่ สุุดชี้้ใ เห็็นว่า ่ คุุณภาพการจััดการสามารถปรัับปรุุงได้้ ตััวอย่่างเช่่น กิิจการในโคลอมเบีียที่่ไ ั คำำ�ปรึึกษา � ด้้รับ ด้้านการจััดการมีีแนวปฏิิบัติ ิ ดีีขึ้้ ั ที่่� �น และมีีการจ้้างงานเพิ่่ม � ขึ้้�น (Iacovone, Maloney และ McKenzie 2022) ทั้้ง � การให้้คำ� ำ ปรึึกษาแบบรายกิิจการ 1:1 ที่่เ � ข้้มข้้น และการให้้คำ�ำ ปรึึกษาแบบ � นทุ กลุ่่�มขนาดเล็็กที่่มีีต้ ุ �� ้ นต่ำ ำ กว่่า ต่่างส่่งผลให้้เกิิดการปรัับปรุุงแนวปฏิิบัติ ิ า ั ด้ ้ นการจััดการในระดัับ ใกล้้เคีียงกััน (8–10 จุุดเปอร์์เซ็็นต์) � ขึ้้�นของยอดขาย กำำ�ไร และผลิิตภาพแรงงาน ์ รวมถึึงการเพิ่่ม อีีกด้้วย ู โครงสร้้างพื้้� นฐานและการเสริิมแรงระหว่่างการปฏิิรูป การดำำ�เนิินการปฏิิรูป ู อย่่างสอดประสานสามารถช่่วยให้้เกิิดการเสริิมแรงระหว่่างการพััฒนา ทุุนมนุุษย์์ โครงสร้้างพื้้� นฐาน และการแข่่งขััน ตััวอย่่างเช่่น ในฟิิลิป ิ ปิินส์์ การเปิิดรับ ั การแข่่งขััน จากต่่างประเทศควบคู่่�กัับการขยายการเข้้าถึึงโครงข่่ายไฟเบอร์์บรอดแบนด์์สำ� ำ หรัับกิิจการ ช่่วย ส่่งเสริิมการนำำ�เทคโนโลยีีมาใช้้อย่่างแพร่่หลาย โดยผลกระทบร่่วมกัันของทั้้ง � สองปััจจัยสู ั ง ู กว่่า สองเท่่า (ดููรูป ู ที่่� O.15) ในประเทศจีีน การขยายโอกาสในการเข้้าถึึงการศึึกษาระดัับอุุดมศึึกษานำำ�ไปสู่่� � ขึ้้�นของการนำำ�เทคโนโลยีีมาใช้้และผลิิตภาพของกิิจการ โดยผลประโยชน์์ที่ไ การเพิ่่ม ่� ด้้รับั มีี ความชััดเจนเป็็นพิเ � า ิ ศษในกิิจการที่่ต่ ื กรรมสิิทธิ์์� (Che และ Zhang 2018) ในอิินโดนีีเซีีย ่ งชาติิถือ การเปิิดเสรีีทางการค้้าเอื้้�อต่่อการเพิ่่ม � การลงทุุนโดยตรงจากต่่างประเทศ และช่่วยยกระดัับผลิิตภาพ โดยกิิจการที่่มีี � แรงงานทัักษะสููงได้้รับ ั ประโยชน์์มากเป็็นพิเ ิ ศษสำำ�หรัับการเปลี่่ยน� แปลงดัังกล่่าว (Blalock และ Gertler 2009) ในบางกรณีี นโยบายอาจมุ่่�งสร้้างประโยชน์์เฉพาะด้้าน เช่่น นโยบายอุุ ตสาหกรรมแบบมุ่่�งเป้้า � มีีการนำำ�มาใช้้ทั้้ง ซึ่่ง � ในระดัับโลกและในภููมิภ ิ าค EAP นโยบายมีีเหตุุผลทางเศรษฐศาสตร์์รองรัับ เช่่น ในกรณีีที่่มีี � การแพร่่กระจายของความรู้้� หรืือเกิิดความล้้มเหลวในการประสานงาน เป็็นต้น ้ สาธารณรััฐเกาหลีีเป็็นตัว ั อย่่างหนึ่่�งของความสำำ�เร็็จในการดำำ�เนิินนโยบายอุุ ตสาหกรรม โดยการให้้เงิินอุุดหนุุนชั่่ว � คราว สามารถส่่งผลกระทบเชิิงบวกอย่่างมีีนััยสำ�คั ำ ญั ต่่อยอดขายของ กิิจการได้้ยาวนานถึึง 30 ปีี หลัังจากที่่ม � าตรการอุุ ดหนุุนสิ้้นสุ� ด ุ (Choi และ Levchenko, 2021; Lane 2024) อย่่างไรก็็ดีี การแทรกแซงผ่่านนโยบายอุุ ตสาหกรรมอาจให้้ผลลััพธ์ที่ ่� ม่่เป็็นไป ์ ไ ตามคาดและการลงทุุนจำ�น ำ วนมากอาจนำำ�ไปสู่่�ผลตอบแทนที่่จำ ำ ด � �กัั ตััวอย่่างเช่่น การลงทุุนของจีีนใน อุุ ตสาหกรรมต่่อเรืือมีีลัักษณะคล้้ายกัับที่่พ � บในประเทศอื่่�นๆ โดยการให้้เงิินอุุดหนุุนสำ� ำ หรัับ การเข้้าสู่่�ตลาดกลายเป็็นสิ่่ง � เปลืือง (เนื่่�องจากดึึงดููดกิจ � สิ้้น ิ การขนาดเล็็กและไม่่มีีประสิิทธิภ ิ าพ) ขณะที่่ก � ารให้้เงิินอุุดหนุุนการผลิิตให้้ผลตอบแทนสุุทธิที่ ่� ด ิ ติ ิ ลบ (Barwick, Kalouptsidi และ Zahur 2024) จากประวััติศ ่� า ิ าสตร์์ที่ผ่ ่ นมา นโยบายอุุ ตสาหกรรมมีีแนวโน้้มประสบความสำำ�เร็็จมากกว่่า เมื่่�อการแทรกแซงเป็็นไปอย่่างโปร่่งใส น่่าเชื่่�อถือ ื มีีความเชื่่�อมโยงกัับผลการดำำ�เนิินงานอย่่าง ชััดเจน และได้้รับ ั การปกป้้องจากอิิทธิพ ิ ลทางการเมืือง ตลอดจนไม่่จำ�กั ำ ด ั การเปิิดกว้้าง ต่่อการแข่่งขัันทั้้ง � ในประเทศและระหว่่างประเทศ 18  รากฐานที่มั่นคงเพื่อการเติบโต ผลิิตภาพของกิิจการและการใช้้การวิิเคราะห์์ข้อ ้ มููลมีีความเชื่่� อมโยงอย่่างมากกัั บการเข้้าถึึง ไฟเบอร์์บรอดแบนด์์แ ละการถืือกรรมสิิทธิ์์� โดยต่่างชาติิ รููปที่่� O.15  การเปรีียบเทีียบผลิิตภาพและการลงทุุนในข้้อมููลและซอฟต์์แวร์์ตามความแตกต่่าง ด้้านการถืือครองโดยต่่างชาติิหรืือการเข้้าถึึงบริิการไฟเบอร์์บรอดแบนด์์ในฟิิลิิปปิินส์์ ปีี 2013–21 เปอร์เซ็นต์ 120 100 80 60 40 20 0 กิจการที�ต่างชาติ มีไฟเบอร์บรอดแบนด์ กิจการที�ต่างชาติถือกรรมสิทธิ� ถือกรรมสิทธิ�เทียบ เทียบกับ ที�มีไฟเบอร์บรอดแบนด์ เปรียบ ไม่มีไฟเบอร์บรอดแบนด์ เทียบกับกิจการในประเทศที� ไม่มีไฟเบอร์บรอดแบนด์ ทุนข้อมูลและซอฟต์แวร์ต่อแรงงาน TFP แหล่่งข้้อมููล: รููปภาพต้้นฉบัั บของรายงานนี้้� อิิงจากการคำำ�นวณโดยใช้้ฐ านข้้อมููล Annual Survey of Philippine Business and Industry และ Census of Philippine Business and Industry ของสำำ�นัั กงานสถิิติแ ิ ห่่งชาติิ ฟิิลิิปปิินส์์ หมายเหตุุ: รููปนี้้� แสดงเปอร์์เซ็็นต์์ที่่�เพิ่่�มขึ้้� นของ TFP หรืือของทุุนข้้อมููลและซอฟต์์แ วร์์ต่่อแรงงาน ซึ่่� งสััมพัั นธ์์กัั บสถานะ ของกิิจการ ได้้แก่่กิจ ิ การที่่� ต่่างชาติิถืือกรรมสิิทธิ์์� เปรีียบเทีียบกัั บกิจ ิ การในประเทศ, กิิจการที่่� มีีไฟเบอร์์บรอดแบนด์์ เปรีียบเทีียบกัั บกิจ ิ การที่่� ไม่่มีี และกิิจการที่่�ต่่างชาติิถืือกรรมสิิทธิ์์� ที่่� มีีไฟเบอร์์บรอดแบนด์์ เปรีียบเทีียบกัั บกิจิ การใน ประเทศที่่� ไม่่มีีไฟเบอร์์บรอดแบนด์์ การวิิเคราะห์์ใช้้แบบจำำ�ลองการถดถอยโดยควบคุุมตัั วแปรคงที่่�ตามอุุตสาหกรรม รหััสสองหลัักและปีี TFP = ผลิิตภาพปััจจััยการผลิิตรวม หมายเหตุุ 1. ตลอดทั้้ง � เล่่มนี้้� “ผลิิตภาพ” หมายถึึงผลิิตภาพปััจจัย ั การผลิิตรวม ซึ่่�งเป็็นค่า่ คงเหลืือจากการปรัับปรุุง ด้้านเทคโนโลยีีและการจััดการองค์์กรที่่ไ � ม่่สามารถอธิิบายได้้ด้ว � แปลงของทุุนหรืือแรงงาน ้ ยการเปลี่่ยน � ป็็นปัจจั ที่่เ ั ย ั การผลิิต ในกรณีีที่่ก � ล่่าวถึึงผลิิตภาพแรงงาน จะระบุุไว้้โดยชััดเจน “ผลิิตภาพแรงงาน” หมายถึึงมููลค่่าเพิ่่ม � ต่่อแรงงานหนึ่่�งคน 2. เศรษฐกิิจ “กำำ�ลัง � ายได้้ต่ำ�� ั พััฒนา” หมายถึึงเศรษฐกิิจที่่มีีร ำ และปานกลาง ตามการจำำ�แนกระดัับรายได้้ ของธนาคารโลก 3. เศรษฐกิิจ “พััฒนาแล้้ว” หมายถึึงเศรษฐกิิจที่่มีีร ู ตามการจำำ�แนกระดัับรายได้้ของธนาคารโลก � ายได้้สูง 4. นิิยามของเศรษฐกิิจ “เกิิดใหม่่” อิิงจากการจำำ�แนกของกองทุุนการเงิินระหว่่างประเทศ (IMF 2019) ภาพรวม   19 เอกสารอ้้างอิิง Aghion, P., C. Antonin, and S. Bunel. 2021. The Power of Creative Destruction: Economic Upheaval and the Wealth of Nations. Cambridge, MA: Harvard University Press. Aghion, P., R. Blundell, R. Griffith, P. Howitt, and S. Prantl. 2009. “The Effects of Entry on Incumbent Innovation and Productivity.” Review of Economics and Statistics 91 (1): 20–32. Barwick, P. J., M. Kalouptsidi, and N. B. Zahur. 2024. “Industrial Policy: Lessons from Shipbuilding.” Journal of Economic Perspectives 38 (4): 55–80. Blalock, G., and P. J. Gertler. 2009. “How Firm Capabilities Affect Who Benefits from Foreign Technology.” Journal of Development Economics 90 (2): 192–99. Brandt, L., J. Litwack, E. Mileva, L. Wang, Y. Zhang, and L. Zhao. 2020. “China’s Productivity Slowdown and Future Growth Potential.” Policy Research Working Paper 9298, World Bank, Washington, DC. Che, Y., and L. Zhang. 2018. “Human Capital, Technology Adoption and Firm Performance: Impacts of China’s Higher Education Expansion in the Late 1990s.” The Economic Journal 128 (614): 2282–320. Choi, J., and A. A. Levchenko, 2021. “The Long-Term Effects of Industrial Policy.” NBER Working Papers 29263. National Bureau of Economic Research, Cambridge, MA. Cirera, X., D. Comin, and M. Cruz. 2022. Bridging the Technological Divide: Technology Adoption by Firms in Developing Countries. Washington, DC: World Bank. Cirera, X., D. Comin, M. Cruz, K. M. Lee, and A. Soares Martins Neto. Forthcoming. “Distance and Convergence to the Technology Frontier.” Research Paper, World Bank, Washington, DC. Criscuolo, C. 2023. “Productivity Growth and Structural Change in the Era of Global Shocks.” PowerPoint, KDI–Brookings Joint Seminar: Productivity in a Time of Change, April 11. https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2023/04/2.1-KDI​ -Seminar-revised-ppt_Chiara-Criscuolo.pdf. -Brookings-Jointt​ Ederington, J., and M. Ruta. 2016. “Non-Tariff Measures and the World Trading System.” Policy Research Working Paper Series 7661, World Bank, Washington, DC. Iacovone, L., W. Maloney, and D. McKenzie. 2022. “Improving Management with Individual and Group-Based Consulting: Results from a Randomized Experiment in Colombia.” Review of Economic Studies 89 (1): 346–71. IMF (International Monetary Fund). 2019. World Economic Outlook 2019: Global Manufacturing Downturn, Rising Trade Barriers. Washington, DC: IMF. Lane, N. 2024. “Manufacturing Revolutions: Industrial Policy and Industrialization in South Korea.” Working Paper No. 11388, CESifo, Munich. Maloney, W. F., and M. Sarrias. 2017. “Convergence to the Managerial Frontier.” Journal of Economic Behavior and Organization 134: 284306. McCaig, B., N. Pavcnik, and W. F. Wong. 2023. “Foreign and Domestic Firms: Long Run Employment Effects of Export Opportunities.” Working Paper No. 10168, CESifo, Munich. 20  รากฐานที่มั่นคงเพื่อการเติบโต OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development). 2023. 2023 Product Market Regulation Indicators. Database, OECD, Paris. https://www.oecd.org/en​ topics/sub​ /­ -issues/product-market-regulation.html. World Bank. 2023. The Business of the State. Washington, DC: World Bank. World Bank. 2024. World Development Report 2024: The Middle-Income Trap. Washington, DC: World Bank. ในยุุคที่่�การเปลี่่�ยนแปลงด้้านเทคโนโลยีีในระดัับโลกเป็็นไปอย่่างรวดเร็็ว กลัับพบว่่าอััตราการเติิบโตของผลิิตภาพในภููมิภ ิ าคเอเชีีย ตะวัันออกและแปซิิฟิก ิ าค หรืือที่่�เรีียกว่่ากลุ่่�ม “แนวหน้้าระดัับประเทศ” ิ (EAP) ชะลอตััวลง กลุ่่�มกิิจการที่่�มีีผลิิตภาพสููงสุุดในภููมิภ � นำำ�ของโลก หรืือ “แนวหน้้าระดัับโลก” อยู่่� โดยเฉพาะในภาคส่่วนที่่ใ ยัังคงตามหลัังกลุ่่�มกิิจการชั้้น ิ ล � ช้้เทคโนโลยีีดิิจิทัั อย่่างเข้้มข้น � เป็็น ้ ซึ่่ง � ากขึ้้�นระหว่่างแนวหน้้าระดัับประเทศกัับระดัับโลกเป็็นประเด็็นที่่�สำ�คั แรงขัับเคลื่่�อนนวััตกรรม ช่่องว่่างที่่�เพิ่่มม ำ ัญอย่่างยิ่่ง� เนื่่�องจาก กลุ่่�มกิิจการแนวหน้้าระดัับประเทศมีีบทบาทสำำ�คััญในการขัับเคลื่่�อนการผลิิต การจ้้างงาน และการถ่่ายทอดของเทคโนโลยีีขั้้น � สููง ไปยัังธุุรกิิจอื่่�นๆ ภายในประเทศ � ทอนแรงจููงใจในการสร้้างนวััตกรรม และ การวิิเคราะห์์เชิิงลึึกในระดัับกิิจการเผยให้้เห็็นว่่า อุุ ปสรรคด้้านการแข่่งขัันกำำ�ลัังบั่่น ขััดขวางการเคลื่่�อนย้้ายของแรงงานและเงิินทุุนไปยัังกิิจการที่่�มีีผลิิตภาพ สููงกว่่าขณะเดีียวกััน ข้้อจำำ�กััดด้้านทัักษะแรงงานและ ั มีีไม่่เพีียงพอก็็กำำ�ลัังฉุุดรั้้ง โครงสร้้างพื้้� นฐานที่่�ยัง ิ าคในการสร้้างนวััตกรรม � ขีีดความสามารถของภููมิภ � คงเพื่่� อการเติิบโต: รายงานผลิิตภาพและเทคโนโลยีีในภููมิภ รากฐานที่่�มั่่น ิ าคเอเชีียตะวัันออกและแปซิิฟิก ิ เสนอว่่า การเสริิมสร้า ้ง การแข่่งขััน การพััฒนาโครงสร้้างพื้้� นฐานดิิจิทั ิ ล ั และการยกระดัับทัักษะให้้สอดคล้้องกัับความต้้องการของตลาดแรงงาน จะสามารถ จุุดประกายการเติิบโตของผลิิตภาพทั่่ว ทั้้ � � ง มิ ภูู ภ ิ าค โดยเฉพาะในกลุ่่�มกิิจการแนวหน้้า รายงานฉบัับนี้้�จะเป็็นประโยชน์์สำ� ำ หรัับ ั ภาคธุุรกิิจ และผู้้�กำำ�หนดนโยบายที่่มุ่่� นัักวิิจัย � งมั่่น � า � ทำำ�ความเข้้าใจและแก้้ไขปััญหาที่่ท้ ิ าคเอเชีียตะวัันออกและ ้ ทายด้้านผลิิตภาพในภููมิภ แปซิิฟิก ิ (EAP) สแกนเพื่่� อดููรายชื่่�อ หนัังสืือทั้้�งหมดในชุุด SKU 33806