Introduction of road maintenance microenterprises in Georgia Workshop report 69280 saqarTvelos adgilobrivi gzebis mimdinare movla SekeTebis gaumjobeseba samuSao Sexvedris angariSi Serge Cartier van Dissel January 2011 i angariSi 2 SeTavazebuli midgoma Sinaarsi monacemebi adgilobrivi gzebis Sesaxeb .............................................. Error! Bookmark not defined. movla SekeTebis dafinanseba da prioritetebi ....................................... Error! Bookmark not defined. Sesrulebis xarisxze dafuZnebuli kontraqti ........................................... Error! Bookmark not defined. mocla SekeTebis jgufebi an mikrosawarmoebi ..................................... Error! Bookmark not defined. daskvna .............................................................................................. Error! Bookmark not defined. danarTi 1: LmonawileTa sia ........................................................... Error! Bookmark not defined. danarTi 2: prezentacia ............................................................................................................... 5 abriviaturebi GEL qarTuli lari MRDI regionaluri ganvitarebis da infrastruqturis saministro PPIAF kerZo saxelmwifo infrastruqturis marTvis saagento RD gzebis dapartamenti SLRP Sidasaxelmwifoebrivi da adgilobrivi gzebis proeqti VAT dRg USD aSS dolari winamdebare angariSisTvis gacvliTi kursi aris 1 aSS dolari – 1.85 lari i angariSi 2 SeTavazebuli midgoma 1. adgilobrivi gzebis rutinuli movla SekeTebis gaumjobesebis Sesaxeb PPIAF –is farglebSi kvlevis Sedegebi warmodgenili iqna 2010 wlis 2 dekembers TbilisSi gamarTul samuSao Sexvedraze; romlis monawileTa Soris iyvnen saqarTvelos infrastruqturisa da regionaluri ganviTarebis saministros da misi gzebis departamentis, saxelmwifo Sesyidvebis saagentos, sagadasaxado samsaxuris, sxvadasxva municipalitetebisa da kontraqtorebis warmomadgenlebi. (monawileTa sruli sia ixile danarTSi 1) The Sexvedraze warmodgenili iqna adgilobrivi gzebis movla SekeTebasTan dakavSirebuli problemebi da maTi mogvarebis gzebi. miuxedavad adgilobriv gzebze orientaciisa, rigi sakiTxebi relevanturia saerTaSoriso da Sidasaxelmwifoebriv gzebTan mimarTebaSi. aRniSnuli problemebi ganxiluli iqna Sexvedris monawileebTan. Sexvedraze ganxiluli ZiriTadi sakiTxebi mocemulia qvemoT, xolo Tavad prezentacia danarTSi 2. Sexvedraze ganxiluli ZiriTadi sakiTxebi  monacemebi adgilobrivi gzebis Sesaxeb  movla SekeTebis dafinanseba da prioritetebis gansazRvra  movla SekeTebis kontraqtebi, konkurenciis doneebi da xarisxze dafuZnebuli kontraqti  movla SekeTebis jgufebi an mikrosawarmoebi karg mdgomareobaSi myofi gzebis movla SekeTebisaTvis monacemebi adgilobrivi gzebis Sesaxeb 2. kvlevis dros gamoikveTa rom ar arsebobs saimedo zusti monacemebi adgilobrivi gzebis sigrZis, zedapiris tipis da mdgomareobis Sesaxeb. winaT, rodesac adgilobriv gzebze pasuxismgebeli gzebis departamenti iyo es monacemebi regularulad grovdeboda. amJamad adgilobrivi gzebi municipalitetebis pasuxismgeblobis qveSaa; monacemebi ar moipoveba erovnul doneze maSinac ki rodesac grovdeba municipalur doneze. 3. axlaxans am monacemebis Segrovebis da aqtualizaciis mizniT ganxorvielda kokretuli proeqti. ramdenime wlis Semdeg es monacemebi kvlav moZveldeba, amitom saWiroa Segrovebisa da ganaxlebis mudmivi meqanizmis SemuSaveba da centralur doneze uzrunvelyofa. 4. es monacemebi saWiroa gzebis mdgomareobis perioduli monitoringisTvis da gzebis movla SekeTebis (misi naklebobis) zemoqmedebaze dakvirvebisaTvis. aRniSnuli monacemebis Sedareba SesaZlebelia movla SekeTebisaTvis ganxorcielebuli investiciebisaTvis. umjobesia Tu monacemebi Segrovdeba ara mxolod mTlianad ganxorcielebuli investiciebis, aramed SekeTebuli gzebis sigrZisa da Catarebuli samuSaoebis tipis mixedviT. es SesaZlebels gaxdis movla SekeTebis midgomisa da potenciuri sargeblis Sefasebas. monawileebs Soris msjelobisas xazgasmiT aRiniSna am monacemebis Segrovebis saWiroeba. movla SekeTebis dafinanseba da Sedegebi 5. movla SekeTebis dafinanseba mniSvnelovani sakiTxia nebismieri qveynis, maT Soris saqarTvelosTvis. aq adgilobrivi gzebis movla SekeTeba municipalitetebis Semosavlebidan finansdeba. Sedegad, sakmaod gansxvavebulia gzebis movla SekeTebis dafinanseba sxvadasxva municipalitetebSi. municipalitetebis naxevarze meti 50 000 larze naklebs xarjavs gzebis movla SekeTebaze, xolo erT mesameds saerTod araviTari Tanxa ar aqvs gaTvaliswinebuli; mxolod Svidi municipaliteti gamoyofs am saqmisaTvis 500 000 larze mets (ZiriTadad didi qalaqebi). am Tanxebis meti wili ixarjeba qalaqis da ara soflis gzebze. 6. gamoyofili Tanxebis simciris gamo adgilobrivi gzebis qselis mxolod nawilze xorcieldeba movla SekeTeba, Sesabamisad ZiriTadi yuradReba eTmoba moasfaltebul gzebs romelTa mdgomareoba mZimea. aseT mdgomareobaSi myof gzebze orientacia niSnavs, rom SezRuduli finansebi ixarjeba sagzao qselis Zalian mcire nawilze, movla SekeTebis maRali fasis gamo, xolo karg da saSualo mdgomareobaSi myofi gzebi mouvlelobis gamo kidev ufro ziandeboda, rac cxadia zrdida Semdgomi movla SekeTebis xarjebs. 7. kvleva naTlad uCvenebs karg da saSualo mdgomareobaSi myofi gzebis movla SekeTebis upiratesobas da zdgilobrivi gzebis movla SekeTebis dafinansebis gazrdis aucileblobas, raTa daculi iqnas msoflio bankis da sxvaTa mier gzebis reabilitaciaSi ganxorcielebuli investiciebi. kvlevis Sedegad aseve rekomendebulia 1 angariSi 2 SeTavazebuli midgoma ZiriTadi miSvnelovani adgilobrivi gzebis ZiriTadi qselis gansazRvra, reabilitaciisa da movla SekeTebis investiciebis am gzebisaken mimarTvis mizniT. 8. adgilobrivi gzebis ZiriTadi qselis sakiTxi detalurad iqna ganxiluli, radgan msoflio bankis azriT es aris movla SekeTebis investiciebis zemoqmedebis gazrdis saSualeba. Sesrulebuli samuSaos xarisxze dafuZnebuli kontraqti 9. dReisaTvis movla SekeTebis kontraqti moculobazea dafuZnebuli. rutinuli movla SekeTeba 109 sxvadasxva tipis aqtivobas iTvaliswinebs, romelTa didi nawili moiTxovs sxvadasxva saxis aRWurvilobis gamoyenebas, zogi maTgani ki scildeba Cveulebrivi movla SekeTebis farglebs da moicavs gzis bazis SekeTebas da sxva ufro ZviradRirebul samuSaoebs romlebsac saerTod ar iTvaliswinebs rutinuli movla SekeTeba. samuSao gegmebis momzadeba da inspeqtireba amgvari sistemis farglebSi did tvirTad awveba municipalitetis TanamSromlebs. amis Serbileba SesaZlebelia aqtivobebis raodenobis SemcirebiT da maTi mxolod rutinuli movla SekeTebiT gaTvaliswinebuli samuSaoebiT SemofargvliT; amasTan specifiuri aqtivobebis Sesrulebaze pasuxismgebloba kontraqtors unda daekisros (magaliTad: saniaRvris gasawmendad greideris, muSaxelis an/da eqskavatoris gamoyeneba). am SemTxvevaSi SesaZlebelia aqtivobebis ricxvis daaxloebiT ocamde dayvana. 10. aseve problemaa dabali konkurencia da mcire interesi rutinuli movla SekeTebis mimarT, radgan aq marTvis xarji maRali xolo mogeba dabalia. amis mcirediT gazrda SesaZlebelia kontraqtis xangrZlivobis samidan xuT wlade gazrdiT, rac uzrunvelyofs met Semosavals da SesaZlebels gaxdis axal aRWurvilobaSi investirebas. 11. ganxiluli iqna kidev erTi SesaZlebloba – Sesrulebuli samuSaos xarisxze dafuZnebuli kontraqtebi reabilitaciisa da movla SekeTebis Sesaxeb. am SemTxvevaSi kontraqtori pasuxismgebelia ramdenime gzis reabilitaciasa da Semdgom movla SekeTebaze garkveuli periodis ganmavlobaSi. movla SekeTebam SesaZloa moicvas sxva gzebi romlebic ukve karg mdgomareobaSia. es gazrdis kontraqtis moculobas da Sesabamisad kontraqtoris potenciur sargebels, radgan kargad Sesrulebuli reabilitacia Seamcirebs movla SekeTebis xarjs anu Seamcirebs marTvis xarjs da gazrdis mogebas. 12. msjelobis dros ganimarta amgvari kontraqtebis moqmedeba, anazRaurebis da inspeqtirebis kuTxiT. monawileebs mravali kiTxva gauCndaT, gansakuTrebiT kontraqtorebi dainteresdnen damatebiTi informaciis miRebiT. gansakuTrebuli yuradReba daeTmo mogebis gadasaxads, radgan miCneuli iqna xarisxze dafuZnebuli kontraqtiT daqiravebuli kontraqtorebis potenciur problemad. Tumca sabolood daaskvnes, rom es ar iqneboda seriozuli winaaRmdegoba, Tumca rekomendebulia aRniSnuli sitemis SemuSavebisas sagadasaxado samsaxuris monawileoba. sabolood gamoikveTa interesi reabilitaciisa da movla Seketebis kombinirebuli xarisxze dafuZnebuli kontraqtis mimarT, Tumca saWiroa meti informaciis gacvla. movla SekeTebis jgufebi an mikrosawarmoebi 13. PPIAF kvleva ZiriTadad orientirebuli iyo movla SekeTebis jgufebis an mikrosawarmoebis CarTvaze adgilobrivi gzebis movla SekeTebaSi. kvlevam uCvena, rom amgvar midgomas azri aqvs mxolod karg an saSualo mdgomareobaSi myofi gzebis SemTxvevaSi, sadac safaris SekeTebas Zalian mcire roli aqvs. aseve dadginda, rom am jgufebs ar SeuZliaT zamTris movla SekeTebis uzrunvelyofa. 14. movla SekeTebis an mikrosawarmoebis monawileoba SesaZlebels gaxdis dabal fasian ZiriTad movla SekeTebas romelic mimarTuli iqneba gzebis Semdgomi dazianebis prevenciisaken, aseve etapobriv gadasvlas xarisxze dafuZnebul kontraqtze. fasebi ufro dabali iqneba, vidre kontraqtorebis SemtxveaSi, Tumdac imitom rom mikrosawarmo ar aris dRg-s gadamxdeli. Tumca es damatebiT tvirTs akisrebs municipalitets an kontraqtors. amasTan jgufebis an mikrosawarmoebis muSaobas unda daematos aRWurvilobis mqone kontraqtoris mier Sesrulebuli movla SekeTebis samuSaoebi, gansakuTrebiT safaris SekeTebasa da zamTris movla SekeTebasTan dakavSirebiT. es sakmaod iolad SeiZleba ganxorcieldes saqarTveloSi, radgan kontraqtorebTan gaformebuli iyo moculobaze dafuZnebuli kontraqtebi, rac kontraqtorsa da mikrosawarmos erT gzaze muSaoebis SesaZleblobas aZlevda (iseve rogorc laTinuri amerikis bevr qveyanaSi, sadac farTodaa gavrcelebuli mikrosawarmoebi). 2 angariSi 2 SeTavazebuli midgoma 15. midgomis mimarT ar gamoikveTa didi interesi, radgan sargebeli xarjis Semcirebis TvalsazrisiT naklebia. ramdenime municipalitetma gamoxata aRniSnuli midgomis pilotirebis survili, Tumca at gamouTqvamT mzadyofna investirebisaTvis (msoflio bankTan erTad, romelic uzrunvelyofs teqnikur daxmarebas PPIAF proeqtis farglebSi). 16. sabolood dadginda, rom adgilobrivi gzebis movla SekeTeba saukeTeso formiT SesaZlebelia didi kontraqtorebis mier uzrunvelyofili samuSaoebis gaumjobesebiT da ara mcire sawarmoebis SemoRebiT. Sesrulebuli samuSaos xarisxze dafuZnebuli kontraqtis SemoReba reabilitacia movla SekeTebis kombinaciis an mxolod rutinuli movla SekeTebisaTvis am gaumjobesebis ZiriTadi sayrdeni gaxdeba, amdenad is sainteresoa amgvari midgomis yvela mxarisaTvis. rekomendebulia ar moxdes movla SekeTebis jgufebisa da mikrosawarmoebis pilotireba, arc Sesabamisi saxelmZRvaneloebis momzadeba. aRniSnulze SeTanxmdnen samuSao Sexvedris monawileebi. daskvna 17. samuSao Sexvedraze ar gakeTebula bevri gadamwyveti daskvna, magram momzadda platforma adgilobrivi gzebis movla SekeTebaSi CarTuli pirebis winaSe arsebuli problemebis mogvarebisaTvis. yvela monawilem gaacnobiera adgilobrivi gzebis mdgomareobis Sesaxeb ganaxlebuli monacemebis arsebobis aucilebloba, magaram monacemebis regularulad SegrovebisaTvis saWiroa msoflio bankis mxardaWera. 18. grZelvadian perspeqtivaSi mniSvnelovani sakiTxia adgilobrivi gzebis movla SekeTebis dafinanseba. municipalitetebis mier gzebis movla SekeTebisaTvis gamoyofili Tanxebi, savaraudod mniSvnelovnad ar gaizrdeba, Sesabamisad unda ganisazRvros dafinansebis sxva wyaroebi. gzebis reabilitaciaSi ganxorcielebuli ZiriTadi investiciebi unda gamyardes movla SekeTebaSi ganxorcielebuli mniSvnelovani investiciebiT, raTa gzebi swrafad ar daziandes da miRweuli iqnas saerTaSoriso proeqtebis mizani samomxmareblo xarjebis Semcirebis Sesaxeb. 19. naTlad gamoikveTa interesi Sesrulebuli samuSaos xarisxze dafuZnebuli kontraqtis mimarT, gansakuTrebiT reabilitaciisa da movla SekeTebis kombinaciastan mimarTebaSi. rekomendebulia am mimarTulebiT dawyebuli muSaobis dasruleba. saSualovadian periodSi es niSnavs aseTi tipis proeqtis ganxorcielebas, xolo moklevadian periodSi aseve rekomendebulia samuSao Sexvedris organizeba kontraqtorebisa da mTavrobis warmomadgenlebis monawileobiT, raTa ufro detalurad iqnes ganxiluli aseTi kontraqtebis sxvadasxva aspeqtebi. 20. samuSao Sexvedris Sedegad gakeTda daskvna kvlevis ZiriTad mizanTan dakavSirebiT, rom ar aris rekomendebuli movla SekeTebis jgufebis da mikrosawarmoebis pilotireba da Sesabamisi saxelmZRvaneloebis momzadeba. meti sargeblis miRebaa SesaZlebeli movla SekeTebis arsebuli sisitemis gaumjobesebiT, romelic gulisxmobs did kontraqtorebTan TanamSromlobas. kvlevam gansazRvra gzebis movla SekeTebaSi arsebuli rigi mosagvarebeli sakiTxebi, romlebic scdeba movla SekeTebis jgufebsa da mokrosawarmoebs da SesaZloa exebodes saerTaSoriso da Sidasaxelmwifoebriv gzebs. kvlevam mniSvnelovani wvlili Seitana saqarTvelos adgilobrivi gzebis movla SekeTebis gaumjobesebaSi, xolo misi daskvna movla SekeTebis da mikrosawarmoebis Sesaxeb SesaZloa aqtualuri gaxdes mogvianebiT rodesac gaumjobesdeba gzebis mdgomareoba. 3 angariSi 2 SeTavazebuli midgoma danarTi I: MmonawileTa sia saxeli/gvari dawesebuleba Tanamdeboba Salva kereseliZe infrastruqturis da regionuli ganviTarebis saministro regionuli ganviTarebis departamenti givi ambriaSvili gzebis departementi gzebis administrirebis departamenti irakli liTaniSvili gzebis departementi Tavmjdoamris moadgile pavle gamyreliZe gzebis departementi ufrosi specialisti giorgi basiaSvili gzebis departementi sainformacio departamentis ufrosi TinaTin comaia finansTa saministro sagadasaxado samsaxuris meTodologiis departamentis specialisti kote gugeSaSvili saxelmwifo Sesyidvebis saagento informaciis analizis departamenti Tedo xosroSvili Telavis municipaliteti ufrosis moadgile laSa gigauri Telavis municipaliteti specialisti koba namoraZe axmetis municipaliteti mSeneblobis specialisti daviT afriamaSvili goris municipaliteti ufrosi specialisti Aleqsandre wiqariZe Coxatauris municipaliteti ufrosi specialisti zaza endelaZe baRdadis municipaliteti infrastruqturis departamentis ufrosi giorgi gulua walenjixis municipaliteti infrastruqturis ufrosi specialisti nukri abalaki Sps gzebis mSneblobis kompania komerciuli direqtori goCa wiklauri Sps samxedro gza direqtoris moadgile nugzar sanikiZe Sps "cekuri" L teqnikuri departamentis uforsi goderZi miqava Sps "obolia" L ufrosi inJineri giorgi cagareli evraziis satransporto koridoris sainvesticio centri ufrosi mevlud daTaSvili “kavkasavtomagistrali� direqtori ben gerike msoflio banki programis gundis lideri jangbo ningi msoflio banki trasis inJineri Jan fransis martu msoflio banki gundis lideri serJ karteri msoflio banki konsultanti arCil jorbenaZe msoflio banki konsultanti 4 angariSi 2 SeTavazebuli midgoma Annex 2: Workshop presentation 5 angariSi 2 SeTavazebuli midgoma 6 angariSi 2 SeTavazebuli midgoma 7