才i他必守。祈。憚造．！〕一二二做、中絀中也織騙噪狗衫斤滌絀叩你，- 國甲州啊一任州造29672 1一 、、×一化，。！．、、‘二4一！ 誣、．,‘一騙可＇ !’▼＿’寧’ 斗‘ ：一柑一編，一口一以卹一；·；一、 ,&i’、亂。低入〕尖― 乎、吃州一呈一〝一透念／ ！頃不耳一仳“禿·！& 、＿斗執一蘇、．,k一，－一 一 &f勿－ 州 一州甲騙 一＿；以＿｝一、…一 衫么卸州嗡丰！；胎一斗一付弄－ 皿，一、一，、、脅二么、、＼一很 Så tay cho Cén b6 Thare hånh Phåt trié-n N e^ thång ,JO I f Glam sat Gånli glød dua tre^n KM quo (SACH :HAM IKHÅ0) NGAN HANG THE GICi Så tay cho Cán bö Thac hành Phát tridn Hê thong Guam sat ap n 9 1rap Danh gia dua tren Két quo (SACH THAM KHÀO) Jody Zall KUsek Ray C. Rist Ngudi dich: VC CUONG HOÀNG THANH DUONG MAI KIM NGA HiCu dinh: VO CUONG NHÀ XUÄT BÅN VÃN H6A - THÖNG TIN HÀ NÖI - 2005 © 2005 The International Bank for Reconstruction and Developmen / The World Bank 1818 H Street NW Washington DC 20433 Båo cio phår trién The gidi 2005: Muri birdc tien tdi H thäng Gini såt và Dnhgi dia trén két qu. Bän quvén 2095 Ngån häng Phát trien vå Tåi thict Quoc té/Ngån hàng Thé gidi 1818 ph^ H, NW, Washington, D.C. 20433 Telephone: 202-473-1000 Interner: www.worldbank.org E-mail: feedback@worldbank.org GiCf moi bån quyen 2 3 4 07 06 05 04 Cuá2n sách này là cång urinh cäa các chuyén gia thuåc Ngån hàngThé gidi. Moi phät hién, giäi thich va kct luän trinih båy å dåy khång nhät rhiet phån ánh quan diem cda Ban Gini doc Dicu hånh Ngån hingThé giöi hav chinh phd må chdng dal dién. Ngån häng The gidi khång chju trách nhiêm vC dô chinh xåc cila cic so Iéu diroc néu trong an phim bän nåv. CAc duång bien gidi, mått sac tén goi và các thång tin khäc thé hién trén bt kv bán d(^ nåo trong in phäm nav deu khång dai dién cho bt ký nhän dinh nåo cda Ngân hàngThé gidi vé tinh trang phäp Iý cia bit ký vu'ng länh thô` nåo hay cång nhån hoåc tån thånh nhang duång bién gii dó. Quyn vå giAy phép Nhing tài lIéu trong an bån này duoc dång kU bån quyen. Viéc sao chép va/hoac truven tai cäc phån hoåc toån bô an bån này må kh6ng duoc phép )à vi pham luåt pháp hiên hånh. Ngån häng Ti giåi khuyén khich viec tiulen bd än bån này và thuöng cap giay phép nhanh chóng. Då diroc phép sao chup hoåc in lai bät ký phän nåo cda an bån nåy, xin gi don de nghi voi däv dd th6ng tin den Trung tâm Chuyen giao Bån quyen, 222 Rosewood Drive, Danvers, MA 01923, USA; telephone: 978-750- 8400; fax: 978-750-4470; Internet: www.copyright.com. Mol thic måc ve quyen va giay phép, bao gårn cå nhing quyén phu, xin gi v6 Vän phång Nhå xuåt bån, Ngån h4ng Thé gidi, 1818 H Street NW, Washington, DC 20433. USA; fax: 202-522-2422; e-mai: pubrights@worldbank.org. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Kusek, Jody Zall, 1952- Muirö birdc iin ti Hé thäng Giám sát và Dånh giå dua trén kêt quå: S0 tay cho cn b6 ihirc hånh phit trién/ Jody Zall Kusek vå Ray C. Rist. p. cm. Bao g6m ca phan tåi liéu tham khåo vå chi så. ISBN 0-8213-5823-5 1. Hiéu nang cda chinh ph - Các nuc dang phåt trién - Dánh giáå. 2. Tiéu chun hoat dång - Cåc nudc dang phåt trien - Dånh giä. 3. QuJn If chr krong t6ng the trong chinh phd - Cåc nudc dang phát trién - Dánh giá. 4. Hành chinh cång - Các nirc dang phät ién - Dänli giä. 1. Rist, Ray C. Il. Title. JF1525.P67K87 2004 352.3¢5--dc22 2004045527 L6i Nhä xuât bån CuÉ n s åc "Mi bodc tiAn tMi Hé thng Gidm sdt vä Ddnh gid dwa trén kt qud"cta hal tác giå Jody Zall Kusek và Ray C. Rist viét trên co så cåc kinh nghiêm låu näm cta minh trong linh vuc giåm sát và dånh giå. Xuät bån cuán såch này, ching tåi hy vong sé góp phän gidp các cáin bô lånh dao, cåin bô quån Iý dang phåi duong dau våi thách thuc phåi quån Iý dua trén ket qua; cuon såch này cing c6 the trå thành môt tài liku hudng dän cåch thiét ké và xây dung hê thång gim sát dånh gli dua trén két quå trong khu vuc cång. Trong tåm cta cuon såch ngoài Låi ndi dau, Phån phu luc [à m6 hinh mu6i budc hudng tåi trong quá trình thi8t ké và xây dung h thäng gim såt dánh giå dua trén kft quå. Các budc này duac bat dau bäng viêc "dånh giå mdc då sän sàng" và cdc budc thi8t ke, quån 1y và quan trong hon là tinh bên vûng cta hé thäng giám sät dánh giå. Nhå xuat bån xin gidi thiéu cuon sách trén và mong nhån duac y kién dóng góp cta ban doc. Hà Nôi, tháng 6 näm 2005 NHÀ XUAT BÅN VÄN HOÅ - THÖNG TIN Muc luc Li Nhå xua^ btn v Léi nói dau vii Vé c^c tåc giå x Glöi thiéu Xåy dung Hê thång Giåm sårvå dånh gi dua trén két quå I Phan 1 Các thách thic måi trong linh vtc quån lý c6ng 3 Cc sång kién vå dång luc dål d'i måi itù bén ngoi và quoc té 4 Huåing ti^p cân Chien lu0c QuOc gia ve xoå d6i giåm nghèo 10 Cc sáng kién vå dång luc dåi d0`i mdi tC bén trong 12 Phån 2 Hê thäng giám såt dånh giå dua trén két qua - môt công cu quån lý cång manh mé 14 Giåm såt vå dånh giå: tåt cä cc thi này c6 nghia Là g`ì? 15 Dåc trung cåa hê thäng GSDG truyen thång tåp trung våo thuc hién và hé thång GSDG dua trén két quå 20 Cc ing dung cåa hê thng GSDG dua trén két quå 24 Cc thåch thic ve chinh tri và kÿ thuåt trong viêc xåy dung h th6ng GSDG dua trén két quå 26 Gidi thiéu Må hình 10 budc dé xåy dung måt hê thäng GSDG dua trén két quá 29 Bar dau tC dåu: ToIn bô Chinh phC, Måt bô phån Chinh phå, hay Là môt cåch tiép cån hån hop 32 Phan 3 Kinh nghiêm GSDG tai cac nucc phåt trién va dang phåt urién 35 vii viii Mu6i budc tien tåi Hê thäng giám sát và dánh giá dua trén ket quå Kinh nghiêm GSDG ta cc nudc phåt trien và cc nudc OECD 35 Thåch thúc dc biêt ve giåm sát dánh giå däi våi cc nudc dang phåt trién 41 Kinh nghiêm GSDG tal các nudc dang phåt trien 45 Ch~9ng 1 Budc I: dånh gil mic då sän sàng 49 Phan 1 Tai sao lai phåi dánh giá mic dô sän sàng? 50 Phan 2 Dánh giá mic dô sän sàng: 8 cåu håi co bån 55 Ph-n 3 Dánh giá múc då sän säng tai các nudc dang phát trié'n: Bängladét, Ai cåp và Rumani 62 Phan 4 Cc bài hoc rút ra 63 Ch~9ng 2 Budc 2: Thäng nhât vê các két cuc cân giám sát và dánh giá 71 Täm quan trong cda kt cuc 72 Cc van de can xem xét khi lua chon két cuc can gim sát và dánh giá 73 Täm quan trong cåa viêc xây dung môt quå trinh tham van có su tham gia cåa cc bên hüu quan chinh 74 Qu trinh tô'ng thé dé xåc dinh và thäng nhat ve cc kt cuc 75 Cc vi du và cåch ti8p cân c6 thé åp dung duac 78 Ch~9ng 3 Budc 3: Lua chon các chi sä then chät dé gilm sát két cuc 83 Các chi sO cn thiet cho tät c cc cp cu>a hê thång GSDG dua trén k8t quå 84 Chuyén cåc két cuc thành chi så phån ånh két cuc 85 CREAM - tiêu chu'n cho cc chi so tot phån ánh két quå hoat dông 87 Så dung ck chi så thay the gan ding 90 Các Lý do .ng hå và phån däi viêc så dung cc chi så duac thiét k8 sän 92 Мис 1ис ix Хау dung сас chi so 95 Хас dinh chi so: kinh nghiёm гаi сас пис�с dang рhаг ггiёп 97 Churaьng 4 B�rc�c 4: DГr liёu гinh гrang Ьап даи vё сас chi so - Hiёn пау chŭng ta dang с1 даи? 101 Thiëг 1ар so liёu ппh ггапg Ьап д"аи cho chi so 102 Thu гhар Thong гiп гinh ггапg Ьап д"аи 103 Хас dinh nguon so liёu cho сас chi so 105 Thiёг kё va so sanh сас phuong phap гhи гhар so liёu 107 Тат quan ггопg сйа viёc гiёп hanh гhi diëm 109 Thu гhар so 1iëu: kinh nghiёm гаi hai пис�с dang рhаг ггiёп 1 12 Churaьng 5 B�roc 5: Lap kё hoach дё cai гiёn - 1ца chon сас chi гiёи phan anh kёr qua 1 14 Khai niёm vё chi гiёи 1 15 Сас уёи го сап ппh дёп khi chon сас chi гiёи д'anh cho chi so kёг 9иа hодг dong 1 16 Vi ди vё сас chi гiёи Iiёn quan гдi сас van дё рhаг ггiёп 1 18 Khung гопg гhё диа ггёп kёг 9иа hоаг dong 119 Ch�raьng б B�tc�c С: Giam sat kёt qua 121 PhFin 1 Сас loai hinh va сар до chinh сйа giam sаг 124 Moi 9иап hё giйa giam sаг гhис hiёn va giam sаг kёг 9иа 127 PhFin 2 Сас nguyёn гас 9иап ггопg гrong хау dung hё гhong giam sаг 130 Dаг kёг qua гhоп� qua 9иап hё hop гас 132 Уёи саи сйа гаг са сас hё гhong giam sаг диа ггёп 1<ёг 9иа 134 Тат giac ch3[ luong so 1iёu: dang гiп сау, со gia ггi va kip гhc�i 136 Phan гich so liёu vё kёг qua hоаг dong 139 Kiëm сhг"rnb сас cong си va 9ui гrinh гhи гhар so liёu 140 Ch�r�ng 7 Вгrс�с 7: ChГr "fl" гron� GSflG - s�r dung гhong гiп danh gia дё ho гrq cho hё гhong quan 1у d�ra rrёn kёг qua 142 x Muåi budc tien tåi H6 tho^ng glårn såt vå dånh giå dua trýn ke^t quå Så dyng c6ng tåc dånh glå 144 Thbi diern dånh glå 148 Cåc loal Winh dånh glå 152 Tinh chat cåa viéc dånh glå chat luong 159 Cåc vý du ve dånh glå 6 cap chinh såch, chuong trinh vå du ån 162 Chtföng 8 Budc 8: Båo cåo ve nhang phåt hlén 163 Så dung nhCrng phåt hlén trong quå trInh glåm såt vå dånh glå 164 Hieu rö vå dinh hudng våo cåc d21 tuang khån glå 165 TrInh båy cåc clCr lléu ve ket quå hoat dång theo mAu rä räng, då hiéu 168 Diäu gi xåy ra n6u hé th6ng glåm såt vå dånh glå cho ta nhCing thång tin ve ket quå hoat dång yeu kém? 173 Chtföng 9 Budc 9: Så dung ck phåt hlén 176 Så dyng cåc phåt hlén ve ke^t quå hoat dång 176 Loi ich tång thém äa viéc så dung cåc phåt hlén: phån h 0-> kjén thiic vå hoc hål 179 Chién luac chia s6 th6ng tin 186 Chtföng 10 Budc 10: Duy tri hé th äng GSdG trong t 0` chLic 193 Såu yeu to call thånh co bån de^ duy trl hé tho^ng GSDC dua trén két quå 194 T-am quan trong cåa dång ca khuyen khich vå khång khuyen khich trong viéc duy tä hé tho^ng GSDC 199 NhCmg van de^ c6 the nåy sinh trong viéc duy tri hé thong GSDC dua trén kk quå 199 Xåc nhån vå dånh glå cåc h6 thäng vå thång tin kiém tra dånh glå 204 Xåc nhån vå dånh glå h6 tho^ng vå th6ng tin GSDC 205 GSDG: kich thich thay d0>1 vän hoå tich cuc trong chinh phå vå t6 chtic 205 Két luån 206 Muc luc xi Chang 11 Dé hé tháng gilm sát dánh gil dua trén kéc quå phuc vu ban và tô chdc cla ban 208 Tai sao Lai ]å GSDG dua trên két qu? 208 Làm the nåo dé tao ra cá hê thäng GSDG dua trên két quå 212 Két luån 219 Phu luc Phu luc I Dánh giá näng lurc GSDG dua trên két quå: Di6u tra dánh gia caic quoc gia, các tô chiic phåt trié'n vå cc då6 tc cåa ho 224 Phu luc II Dånh giå mdc dô sän sång: Theo hudng dánh gil vå gilm sát du.a trên két quå tai Aicâp 230 Phu luc III Muc tiéu Phát triän Thién niên ký (MDGs) Danh muc các muc tiêu vå tiêu chi 258 Phu luc IV Chinh sách dánh gil Quoc gia å Sri Lanka Hiêp hôi dánh gil Sri Lanka (SLEva) phäi hqp vöi Bô Hoach dinh vå thuc hiên chinh sách 263 Phu luc V Luât ve tinh trách nhiêm däi våi ket quå hoat dông cda Andhra Pradesh (Än Då) nåm 2003 (Du tho Luåt), (Luåt APPAC nåm 2003) 272 Phu luc VI Danh muc tra cdu thuåt ngil Danh muc tra cdu cia OECD ve các thuåt nga then chét trong Dánh gil vå Quån 1ý dua trên kt quå (2002) 288 Chd thich 297 Ta Liêu tham khåo 298 Hôp Hôp i.i Các Muc tiêu Phát trién Thién nién ký 5 1-1ôp i.ii Vi du ve Muc tiéu Phát trién Thiên niên ký, các muc dich vå chi so 6 Hôp i.iii To` chiúc Minh bach Quoc te 9 Hôp i.iv Tác dung cåa Do luång Két quå 15 Håp i.v Các tinh ch&t chå chåt cila Gilm sát Thuc hién so v6i Gilm sát Két quå 21 xii Mubi budc tién tåi Hé thäng giåm sát và dánh giá dua trén ket quå Håp Lvi Må hinh Toan bô Chinh phå cåa Öxtråylia 38 Hôp i.vii Phåp då túrng La nudc chåm trä nhung då täng toc lén phia trudc trong linh vuc cåi cách chinh ph6 39 Håp i.viii Han Quöc: tien vdng cha-c trén con du6ng den GSDG 40 Håp [ix Malaysia: Låp ngån såch dua trén két cuc, kién thiét quéc gia vå tinh canh tranh toån câu 46 Hôp i.x Uganda vå giåm d6i nghèo - sLic ép dö h6i GSDG 47 Hôp 1.1 Tru6ng hop cåa Bångladét - xåy dung tr du6i lén 64 Hôp 1.2 Trung hop c6a Ai cåp - chuyén dông chåm, nhung c6 hê thäng theo huång xåy dung công tåc GSDG 65 Hôp 1.3 Trubng hop cåa Rumani - måt so co hå dé tien tåi GSDG 66 Hôp 3.1 Xdc dinh cåc tuyén bo ve ket cuc 76 Hôp 3.2 Cåc chi so co bån ve phic löi å khu vuc chåu Phi 97 Hôp 3.3 Chinh sách Dánh gil Quoc gia cåa Sri Lanka 98 Hôp 3.4 Ké hoach hành dông ba näm cåa Anbani 99 Hôp 3.6 Két quå: tång cubng su tham gia cåa nång dån våo thi trubng dia phuong 100 Hôp 3.5 Cåc chi so ket quå tal cap du ån va chuang trinh: môt vi du trong linh vuc thdy lIi 100 Hôp 4.1 Chién luoc cäa Anbani d" tång cubng näng luc thu thåâp så Iéu 111 Hôp 4.2 Libång: tham gia vào Hé thäng Så 1iêu cäa Quÿ Tin tê Quåc té 113 Hôp 5.1 Vi du ve cåc chi tiêu phát trién 119 Hôp 6.1 Giåm såt két quå tai Méhicô 127 Hôp 6.2 Giám sát k6t quå tai Braxin 128 Hôp 7.1 Dánh giá cung cap thång tin ve 147 Hôp 9.1 Mu6i cåch så dung cåc phát hiên ve ket quå 177 Hôp 9.2 Så dung các dCi 1iêu ve ket quå hoat dông de theo döl vå giåm båt tôi pham å Thånh phá Niu Yo6c 180 Hôp 9.3 B6 Lao dông Mÿ - Môt t6 chic våi hê thäng giám sát dánh giá dta vào k6t quå hoàn thiên và vân hånh thång suåt 181 Håp 9.4 Däu hiêu cåi thiên cåc dieu kiên dái våi viéc hoc håi dua vào két quå å cåc co quan vién tro Dúc 183 Muc luc xiii Håp 9.5 Trå ngai dåi vdi viêc hoc håi 184 Hôp 9.6 Dông luc de hoc h6i, tich l6y kién thifc vå tång cuång så dung các phåt hiên ve két quå hoat dông 185 Hôp 9.7 Cåch tiêp cån chå dông và. thu dång trong viêc så dung thång tin ve các k6t quå 187 Hôp 9.8 Båo co k6t quå hoat dång cåa chinh phå Canada trudc Nghi viên 190 Hôp 10.1 Bån cam k6t ca Cång dån Anh 198 Hôp 10.2 Luåt ve Ket quå và Thånh tich Hoat dång cåa Chinh phl Mÿ näm 1993 200 Hôp 10.4 Danh muc cc yeu to phån khuyen khich nhån viên làm cån trå cång tác GSDG c6 su tham gia va dinh hudng hoc tåp 203 Hôp 10.5 Vän hoá dánh giá và các dái tc hop tác gip xåy dung nång luc cho don vi 207 Bång Bång i.i Vai trå bå khuyet län nhau cåa Giám sát và Dánh giá dua trén k6t quå 18 Bång 4.1 Thu thåp thång tin tinh trang ban dau 104 Bång 4.2 So sánh các phuong pháp thu thåp so liêu cobbån 110 Bång 8.2 Bång mäu dé báo cáo các dû liêu må tå 172 Bång 10.1 Pht trién nång luc dánh giá vå The ch6 hoá - Các van de then chát duöc dé cåp tai Cålåmbia, Trung Quoc và Indånêxia 201 Hinh H'nh 1.1 Dánh giå miic då sän sàng 49 H'nh 2.1 Thäng nhat vä các k6t cuc can giám sát và dánh giå 71 Hinh 2.2 Xåc dinh cåc tuyén b2 và ket cuc 76 Hinh 2.3 Tuyén bo ve k6t cuc suy ra tff các vån de và vudng mac då duöc xác dinh 79 H'nh 2.4 Khång phåi là cách néu các tuyên bä ve ket cuc 80 H'inh 2.5 Xác dinh các k6t cuc cho måt 1inh vuc chinh sách 81 Hinh 3.1 Lua chon các chf so then chot de giám sát ket cuc 83 H'nh 3.2 Xåy dung bô chi so ket cuc cho môt linh vuc chinh sách 87 H'nh 3.3 Danh muc nha-c viêc dành cho cång tc dánh giá các chi sé duöc de xua^t 91 xiv MU6i budc iin töi Hé ih^ng girm såt và dánh giå dua trên két quA H'inh 4.1 D(ü Iéu finh trang ban dau ve cåc chi så - Hiên nay chång ra dang å dâu? 101 H'nh 4.2 Xåy ding d Cliu cinh urang ban dau cho môt linh vLfc chinh sách 103 Hình 4.3 Phuong phåp thu thåp så 1iêu 108 inh 5.1 Låp ké hoach dC cåi tién - lua chon cåc chi tiêu phån ånh kér quå 114 Hình 5.2 Xåc dinh mtc két qui mong muon dò] hål phåi lua chon cc chi tiêu ve thành tich hoat dông 115 H'nh 5.3 Xåy dung chi iêu cho mår linh vac chinh såch 120 Hinh 6.1 Giåm såt két quå 121 Hì1nh 6.2 Vi du mÄu v Biéu do Gant 122 Hinh 6.3 Glim sår dira crén käl quå 125 Hình 6.4 Vi du ve giåm såt két quA 126 Hinh 6.5 Måi lién hê giCa giåm såt rhtc hiên vå gim såt kér qu 130 H'nh 6.6 M i quan hê gi(üa gim såt thuc hiên vä giam sat két quå 131 Hinh 6.7 Dat két quå thång qua quan hê hop tåc 133 Hinh 6.8 Tat cA cc hê thång gim såt d6u cån 134 H'inh 6.10 Tam giåc chr liuong so liêu: Tinh dång rin cy 137 Hinh 6.9 Cåc Ciéu chi chinh de uhu rhåp cåc så liêu c6 chat liJong ve ket quå hoar dông 137 Hình 6.12 Tam giåc chat luong så liêu: Tinh kip rhåi 138 Hình 6.11 Tan giåc chr luong så liêu: Tinh c6 gi tri 138 Hình 6.13 Phån tich so liêu k6r quå 139 Hình 7.1 Chû "D" rong GSDG - så dung rhång tin dånh gi dé hä tro cho hê rhång qua n 1ý dua trên kér quå 142 inh 7.2 Så dung dånh giå dé gii chfch sir chêch hung urong k-t quå hoat dông 149 Hình 7.3 Så dung dånh gli de xåc dinh råc dång cua viêc rhiér ké và thuc hiên dén kér quå 150 Hinh 7.4 Båy [oai hinh dånh gi 153 HInh 7.5 Tinh chat cla viéc dånh giå chåt liong 160 Hinh 7.6 V( du ve danh giå 162 H`Inh 8.1 Båo co ve nhi:ng phår hiên 163 Hình 8.2 Các nguyên riac de c6 då rhi uu viêt 174 Hình 9.1 Så dung cåc phår hiên 176 H'nh 10.1 Duy ur'l hê thäng GSDG urong r6 chtic 193 L6i ndi dâu Måt nhå nudic hiêu quA Là ti can thiét dé có thé phåt trién kinh té - xå håi måt cåch bén vCing. Våi viéc toån cåLi hoá ngåy cång må räng, säc ép lén các chinh phi vå các tä` chäc trén toån thé gidi ngåy cång tång, dòi håi ho phäi dáp äng yéu cau cda các dåi tuong hdu quan trong vå ngoåi nuoc ve công tác quan tri quåc gia hiêu qua, tính trách nhiém vå minh bach, tính hiéu luc cao hon cla phit trién và mang Ial nhng két quå rö rång, có thé cam näm duoc. Các chinh phi, qLåc hå, nguåi dån, khu vuc tu nhån, tå' chäc phi chinh phä, to` chic xå hå, tô6 chäc quåc té vå cAc nhå tåi tro là các bén hdu quan quan tâm t6i viêc nång cao két quA hoat dông. Do dòi håi ngåy càng cao vé tinh tråch nhiêm cao hon vå phäi dat duoc nhäng ket qui thuc su, nhu ci ve công tac GSDG chinh sách, chuong tr'inh, du ån dua trén két quA cdng dang noi côm. Giám såt vå dánh giá (GSDG) là mrt cång cu quin Jý cång manh mé, cd the dupc dùng dé ci thién phuong thäc các chinh phi vå tå' chic dat duoc nhäng két quA. Giäng nhu viêc chinh phd can nguon luc tài chinh, nguån nhân luc vå các hé thång tråch nhiém, chinh ph6 cläng cn hé thäng phån häi tot ve két quå hoat dång. Linh vuc GSDG då phát trién, thoåt din khåi cách tiép cân truyen thång du.a trén viêc thuc hién vä tén d-n ti cåch tiép cân dua trén két quå. Cách tiép cân sau nåy gilp trå [di cåâu h6i "roi sao nda". Nåi måt cåch khác, cá chinh phi vå tå' chic có thé thuc hiên thånh cång các chuong trinh vå chinh sách, nhung Iléu ho cd dat duoc các két quå thât su nhu ho du dinh hay khång? Liéu ck chính phi cd thuc hién ck ldi håa cCia ho trudc ck bén hdu quan hay khång? Vi du, neu chi tô chäc thuc hlén các chuong trinh y té vå xv xvi Mu6i budc tién tdi Hé thäng giåm sit vå dånh giá dua trén két quA gi n dnh räng viêc thuc hiên thành cång cåc chuang trinh này sÄ cåi thiên hê thäng y té công thì khång då. Chlng ta can phål nghiên cdu các két cuc và teic dông. Viêc dua vào åp dung cc hé thäng GSDG dua trên k6t quå sé dua các nhà hoach dinh chfnh såch ti6n thêm môt budc näa trén con duång dånh gi Liêu các muc tiêu dåt ra då dat duoc chua và Làm sao de dat duoc cc muc tiêu này. Cc hê thång này gip trå Ioi cu håj rat quan trong 'roi sao näa" và dåp äng då hål ngåy càng täng vé két qu cila các bên häu quan. Cuán sô6 tay này chd yéu phuc vu cc quan chúc chfnh phil dang phåi duong dau v6i thåch thäc phåi quåin Lý dua trén ket quå. Däc biêt, cåc nudc dang phåt trién dang gäp nhieu tro ngai cn khdc phuc trong quå trinh xåy dung hê thäng GSDG. Tuy nhiên, nhu ching ta sé thåy, hê thång GSDG dua trên két qu vän là cång viêc dang trong quå trinh thuc hiên ngay cå cho cc nudc phåt tri&n va dang phåt tri^n. Nhu ching ta då biét, néu duoc thuc hiên dúng, cc hê thäng nåy cung cap måt luång thng tin phån häi liên tuc cho hé thäng và lu'ng thång tin nåy cd the gilp dinh hudng cho cc nhà hoach dinh chinh sách dé dat duoc cc muc tiêu mong muon. Cc nhå quån 1ý chuang trInh dåy dan tai các nudc phåt trien v các t6 chúc quoc té - noi -na cc hê thång GSDG då duoc thiét låp - dang så dung cách tiép cân này de hiéu rö hon vé két quå hoat dông cia ho. Cuán sô: tay này cCing cd thé trå thånh måt cuon såch hudng dän cách thiét ké và xåy dung hé thäng GSDG dua trén két quå trong khu vtutc cång. N6 cing cd thé duoc dùng gän lien vdi hå thåo duoc tô chúc tai Ngân hång Thé gidi dudi tiêu de "Thiét ke và xåy dung hê thäng GSDG dua trên két quå: môt cång cu quån 1ý khu vuc cång". Muc dich cia cuon så' tay nay là gillp các ban chua^n bi sän sång cho viêc låp ké hoach, thiét ké vå thl.c hiên hê thäng GSDG dua trên két quå trong t' chic cia cc ban. Thên vào dd, cuon så' tay này cung se chi ra hê thång GSDG c6 thé trå thành m;t cång cu cd gi tri nhi thé nào trong viêc hå tro công täc quån 1ý cång cd hiêu quå. L6i n6i du xvii Trong rm cda cuon så' tay này là må hinh mubi budc våi muc dich huóng dn các ban trong quá trinh thiét ké và xåy dung hê rhång GSDG dua trén két quå. Các buóc này duoc b-t dau bäng viéc "Dnh giá mdc dô sin sång" và dua các ban di qua các bucic thiét ké, quån 1ý và, quan trong hon, là tinh bén vdng ca hê thång GSDG ca ban. Cuon so tay nay cung se mo tå chi tiét cc budc vS các nhiém vu cn làm dé hoàn thành cc buóc då. N6 cdng là cång cu san c6 de giúJp ban trong suot quá trinh. Các ban cdng nén chd y tå cc tài liêu 6 phän phu Luc. Chlng có thé duoc så dung cho muc dich nång cao khá nång hiéu cc chién luic duoc må tå 6 dåy nhäm xåy dung hé thång GSDG dua trén ket qua cua riéng ban. Chlng tå xin bày tå lång biét on tå Vu Dánh giá Chfnh sách vå Hoat dång cla Bô Ngoai giao Hå Lan, däc bét fà tci Rob D. van den Berg và Hans Slot. Vå su tr giúp tài chinh (thång qua mår Quÿ Uý thác Hà Lan tal Ngån hàng Thé gidi) và su khuyén khich ve mät tri ru cua mInh, ho då ]à nhäng ngu6i dng hô chinh cho sång kién nåy. Viêc cuán so tay nåy c6 thé ra dåi là nhö våo sir nhät quán v trm nhin cda ho. Chung ti muån näi 16i biét on såu säc tå rién si Barbara Balaj vi su dång g6p cda bà vào cång viêc chu'n bi cho cuån sô tay nåy. Cc phån tich såu säc, nhån xér sac bén và su úng hå bän bi cia bà thât vå giá. Su tham gia cla bS då [åm cho cuon så tay này chåt ché hon nhiéu. Chdng tåi cung muon bày tå loi cåm on ti cåc däng nghiêp > Ngån hàng Thé gii sau dåy vI nhCng nhån xét, phé binh cia ho: Osvaldo Feinstein và Laura Rawlings. Ching tåi cu-ng muån cám on Jonathan Breau vå Frans Leeuw vI nhCng y kién dång g6p xåy dung. Chiing tåi dinh gi cao su dång g6p ca ho. Xy dung hé thång GSDG dua trén két quå dåi hål th6i gian. Con duång dän tói két quå cdi nhiéu chång gai, nhung hành trrinh trén con duång này vS phän thudng thu duc Iai hét säc dáng giá. Jody Zall Kusek Ray C. Rist Washington, D.C. Vê cá'c tác giå Jody Zall Kusek là Diu phäi viên vä Giám sát vå Dnh gi Két quå cda Ngån hàng The gii tai khu vuc chåu Phi. Bà tu vän ve cc chién luoc nâng cao nång luc GSDG cho Ngån hàng va cac tôo chLc khåch hàng cda Ngån hàng. Trudc dd, bà là måt Cån bô Dnh giá Cao cap cda Ngân hàng Thé gidi v6i tråch nhiêm trién khal cc sång kién vé GSDG dua trên két quå trong pham vi toàn Ngån hàng. Tru6c khi gia nhåp Ngån hàng Thé gi6i, bà Kusek là Giåm d6c Ké hoach thuc thi cho Ban thu ký Nå vu và C van Quån lý Cao cp cda Bô truång Bô Nång luong Hoa Ky. Cång viêc trudc d6 cda bà bao gom viêc linh dao ban Dánh giå Hoat dång Quån 1ý Ta nguyên Thiên nhiên cho cuu tông thäng Hoa Ky Clinton. Bà då tùng làm viêc tai Anbania, Al cåp, Công hoà Kiécghigi, Môdämbích, Rumani vå Zambia - h7 tro viéc phåt trién cc hé thång GSDG quåc gia. Bà då däng 10 bài båo trong thåi gian gån dåy vé dé tài phåt trién va quån 1ý hê thäng giåm såt d6i nghéo và là thành vién ban biên tåp cda môt tap chi giåo duc và ph' bien kin thLc cda chinh phd Mÿ. Ray C. Crist là Cån bå Dnh giå Cao cp tai Vu Dnh giå Hoat dông cda Ngån hàng Thé gii. Vi tri trudc dd cda ông tai Ngân hàng là Co vän ve Dnh gil và là Truång bô phån Dnh giå và hoc bô'ng cda Vién Ngån hàng Thé gii. Trudc khi làm viêc 6 Ngân hàng Thé gii, công viêc cua ông gom 15 nåm làm viéc cho chinh phd Mÿ v6i cc vi tri trong cå linh vifc låp phåp và hành phåp. Ong cing täng là giåo viên dai hoc tai cc truöng Johns Hopkins, Cornell và George Washington. Tién si Rist ]à môt Hoc giå Ful- xviii Vë [ас g�a Х1Х бright Сао сар tai Viëп Мах Рlапсk г� Berliп, D�гс troпg сас пат 1976, 1977. Опg д"а viët va hiëu diпh 24 сиоп sach, viët hоп 125 бai Ьао va giaпg дау tai hon 60 п�rг�с. Тiёп si Rist 1'а thaпh viëп Ьап Ьiёп tap сйа 9 tap chi сhиуёп пgапh va 1а chŭ tich сйа mot пhот сопg tac quoc të hop tac пghiëп с�ги сас vап дё liёп qиап tc�i дапh gia va qиап tri quoc gia. GM thiéu Xay dung He^ th6ný Glam Saft va Dainh glä dua tren kä quai Mäc då val trå ctIa chinh pfid då thay döl vå hän thl6n dån ,ong ,Cå dwoc Mbt chnh pht, t, I I I ot thål ký gån dåy, mät diýu då trå nen rå räng våo thåi diém nay kUngp /ä då I I hä eu xa xi - [å: quån tr' quåc gla h16u quå lå chla khoå de dat duoc phåt trién e in cAn th - dd /å di"u kl tet kinfi te^ ben vCing. Chua, bao glå cåc chinh phd [al phål d 01 mät vcil song con cho pbåt trién. cåc thåch thLic gäv ra d6 dål hål c>a nen kinh te toan cau, cång nghé vå thång un m61 cfing nhu caic dål hål dån chl vå su tham Ngån häng Thé giåi 1997, b tr. 15 gia räng rål hon ctIa nguål dån nhu thåi diém näy. Cåc chinh phd vå t6 chLic tr6n toån cau dang phål våt lån v61 cåc dål hål tå b6n trong vå b6n ngoål, ceing nhu cåc sLic ép dål cål t 6 vå cål thl6n hé th äng qLlån 1ý cång. Ck dål hål nåy d ^en tå nhieu nguo'n bac, gäm cåc tS chiic phåt trlén da phuöng, dc chinh phd tål tro, quoc hål, khu vuc tu nhån, cåc tö chLic phi chinh pfld, to^' chLic xå hål vä caic nguon khåc. Cho då d6 lå dål hål ve tinh tråch nhlém, tinh minfi bach cao hon, dc chuong trinh phåt trién c6 h16u quå hon de döi lay v16n tro nudc ngoål, hay [å y6u cau thuc h16n 161 håa bäng cåc ket quå cu the, cdc chinh phd vå tö chLic buåc phål ngåy mät nhay bén hon vål dc d 01 tuong hdu quan trolig nudic vå qu6c te^ de chäng tå duoc cåc ké't quå hCiu hinh. "Lål k6ii göl dål hål (hl6u quå cao hon) ctIa chinh pfid då trå n6n bLic thiet tal nhieu nudc dang phåt trie, n, nol må chinfl phl thåm chf khång the cung cap ca cac häng hod cång c6ng thiet yeu nhu qLly,en så hdu båt dång san, duång xå, ffich vu uc co bån" (Ngån häng Th^ y te va giao d. e glol 1997, tr. 2). T6m Ial, ket quå hoat dång ctIa chinh phd båy glå I då trå thånh mät hlén tuono toån cåu. 2 Mu6i budc tién idi Hê thång Giám sát và Dnh giå dua trén ket quå GSDG dua trên két quå là måt công cu quån Lý công manh më. Công cu nåy có thé duoc så dung de tro giip cho cåc nhà hoach dinh chinh såch và cåc nhå lånh dao giåm sát tien dô va minh chLng cho tåc dông cda måt du ån, chuong trình, chinh såch cu thé. GSDG dua trén két quå khåc v6i GSDG truyén th6ng tåp trung vào công tåc thuc hiên å ch6 n6 khång chi dùing lai å dåu vào và dau ra, mà dat t6i viêc chu trong vào ket qua va tác dông. Xåy dung và duy tr' hê th5ng GSDG dua trên két quå là måt di2u không dë. N6 dòi håi su quyet tâm không ngùxng, thåi gian, su co gang không mêt måi, nguon luc và su dng hô cda gidi lånh dao - tuy nhiên n6 cd thé thuc hiên duoc. Môt khi hê th2ng då duoc xåy dung thì duy tri n6 ceing là môt thd thåch. Viêc xåy dung cåc hê thång này phåi vuot qua nhi8u thách thic ve chinh tri, tô chLc và kÿ thuât - ké cá tai cac nudc dang phåt trién cing nhu tai cåc nudc phåt tri^n. Viêc xåy dung và duy trì cåc hê th6ng này v co bån là môt quá tr`lnh chinh tri, it mang tinh kÿ thuåt. Không cd cåch nào là cåch duy nhat dúng dé xåy dung cåc hê théng nhu våy; cåc nudc và t' chic khåc nhau có thé å trong cåc giai doan phåt trién khåc nhau trén phuong diên chat luong quån lý công n6i chung vå chat Iuong giám såt, dánh gia n6i riêng. Diéu quan trong can phåi quån triêt là hê thong GSDG dua trén két quå lu6n lu6n là måt công viêc dang trong qui trình thuc hiên. Cc nudc phåt tri^n, dåc biét lå cåc nudc trong Tô' chLc Hop tác và Pht trién Chåu Åu (OECD), då cd hon 20 näm kinh nghiêm trong linh vuc GSDG; trong khi nhicu nudc dang phåt trién mdi chi b-t dåu åp dung công cu quån lý công này. Kinh nghiêm cda các nudc phåt trién rat b' ich và cd thé dem Lai nhicu bài hoc quan trong cho các nudc dang phát trién. Các nudc phát trién då chon diém xuat phåt khåc nhau khi thuc hiên hê thong GSDG dua trén két quå, bao gèm cåch tiép cån toàn bô chinh phd, måt bô phån cda chinh phd hay là måt cåch tiép cân hon hop - cåc cåch này cing cd thé åp dung duoc tai cåc nudc dang Xåy dung Hé tho>ng Giám sát và Dánh giá dua trén kêt quå 3 phét trién. Còn ve phan mInh, các nucc dang phét trién dang phåi d0i måt våi nhicu loai thách thLc dôc nhat vô nhi trong qué trinh trå li cho cåu håi "roi sao nia": k^t quå và tác dông cda các hành dông cda chinh phd là gl? Låi gidi thiêu này duoc chia ra làm ba phan. Phan thil nhåt tåp trung våo các thsch thuc moi trong linh vuc quån lý công, cu the là các sLic ép tùi bên trong và bên ngoài mà cåc chinh phd, tô chiic phi doi måt trong qua trinh quån tri quåc gia dua trén k^t quå. Phan thú 2 khåo st viêc så dung GSDG nhu là m6t công cu quån 1f - công cu c6 thé' d6ng de gism st vå minh chilng các két quå. Phån thú 3 n6i Lên các kinh nghiêm GSDG tai các nudc phét trié'n cüng nhu thách thúc dåc biêt cda các nudc dang phét trién. PHAN 1 Các thåch thilc mi trong lnh vuc quån l cång Då c6 môt dot bi^n dông toàn cau diên ra trong linh vuc quån lý cång, do su hôi tu cra môt loat các tác Lc bên trong và bên ngoài làm cho cåc chinh phd và tô^ chúc phåi c6 trách nhiêm hon v(i các d0i tuong hiu quan Chinh phd ngày càng bi dòi håi phåi dua ra duoc các két quå. Các bén hiu quan không còn chi quan Môt bàýi hoc vê qudn lý tåm tdi các hoat dông vå dau ra cda tô^ chúc; ngåy nay, hon bao công du-c riit ra tùtrén 20 gid hét, ho quan tâm tci các k^t quå thuc te. Liéu cåc chính sách, nåm kinh nghiém å cic chuang tr`inh và du án c6 dem lai các k^t quå mong doi hay nuéc OECD vàý cdc nuédc không? Làm sao ching ta c6 thé biét duoc Jà chdng ta di ding phát trién khc là. xåy hudng? Làm sao chúng ta c6 thé nhån bi^t duoc cåc vån de trong deng tinh trdch nhi.ém cao qué trInh thuc hiên? Chúing ta c6 the sda chia các khiém khuy-t hon trong nôi bô chinhphi nåy nhu the nào? Chúng ta do luång mic d6 tién tri^n ra sao? se cdi thién duo·c t2nh h2nh Làm sao chúng ta c6 thé phån biêt duoc thành công và that bai? hoat dôång chung clia chinh Day là hàng loat nhing loai cåu hdi duoc cåc bén hiu quan cå phd. iêu tu'ong tg c'ng bén trong län bên ngoài dåt ra, và chính phd å tåt cå moi noi dang dúng véi các nuc dang co gang t'm cåch trå låi. phit trién. 4 Mubi budc tién tdi Hé thäng Giåm sát vå Dnh giå dua trén két quå Cc sång kién vå dng Igc di d mji tl bén ngoi vå quäc t Ngåy cäng cd nhieu sång kién vå dông luc quåc te thúc dây chinh phd theo huång chap nhån cc hê thång quån 1ý cång theo xu hudng då'i måi vä, trên tat cå, là dinh hudng våo kt quå. Nhng sång kién vå dông luc då bao gåm: . Muc tiéu Phåt trien Thién nién ký (MGDs) . Sång kién dånh cho Các nudc nghèo Mäc no nhieu (HIPC) . Tai tro cda Hiép hå Phát trien Quoc tC . Thånh vién Tô chLc Thuöng mai Thé giåi (WTO) . Viêc må rông vå ra nhåp Lién minh Châu Äu (EU) . Quÿ Co cau Lién minh Chåu Äu . Tå' chLc Minh bach Quoc te Muc tiéu Phåt trié'n Thién nién ký näm trong các sång kicn toån cau tham vong nhat nhäm thdc d'y viéc åp dung cách tiep cån dua trén két quå cho cång cuåc xoå d6i gim nghèo vå nång cao mLc song. Tåm Muc tiéu Phåt trién Thién nién ký toån dién (håp i.i) duoc 189 thånh vién cda Lién hiép quoc vå nhiu tô chLc qu^c te thång qua våo näm 2000. Chúing bao gom mot loat cc muc tiéu cho công däng quåc té - cå cc nudc dang phåt trién län cc nudc phåt trién - phan dau dat duoc vào näm 2015.1 Chuöng trnh phåt trien måi chd trong våo nhu cau do luång két quå cda vién tro tåi chinh. Liêu cc sång kián phát trien co dem lai thay dôi vå cd tc dung? Läm sao cc chinh phd cd the nhån bi^t duoc liéu ho dang tién lén vå dat tåi dc muc tiéu hay khång? Läm sao dé ho cd thé phån biêt duoc thånh cång v thåt bai ceing nhu ho dang tien lén hay thut li? Läm sao ho cd the phåt hlén duoc cc chudng ngai våt vå cc råo can? Va t^i thiéu là liêu ho cd biet duoc diém xuat phåt vå tinh trang ban dau ién quan tdi cu h6i ho phåi di bao xa måi dat duoc muc tiéu? Các Muc tiéu Phåt trien Thién nién ký chda dung mot så phän ca cåch tip cån GSDG dua trén ket quå. Vi du, các chi Xy dung Hé thông Giåm såt và Dånh giå dua trén kêt quå 5 tiéu cda Muc tiéu Phát trién Thiên nién ký duroc chuyen thành måt tåp hop cá chi så c6 the dùng dé do mdc dô tien trien. Hôp i. cho bi-t môt so vi du ve môt trong cá cách chuy^n tå muc tiéu thành môt chu6i cá chi tiéu và chi so. .p .. "Muc tiêu Pht trién Thién niên ky là sw bi*éu Các Muc tiéu Phát triän Thién niên ký hién däc trurng cho trong täm dwa vào ket quå... Tu 1. Xoa bé doi nghèo cùÉng cuc tvbngphät tri*én mdi nhån 2. PhO c4p giåo duc tiu hoc manh vào két qua, quan 3. Tång cuöng bänh dang giöi và trao quyèn cho phu nü bé hop täc, và tinh träch 4. Giäm tý l tå vong å tré em nhiém... [NóJ két hop gin,a 5. Cä thidn säc khoc bà me dinh hwång két qud: tinh 6. Dåu tranh chng HIV/AIDS, s6t rét vå cåc bénh khåc sO håv quoc gia di vó j vi.c 7. Båo däm tinh bèn vfing möi truöng hoàn thién chinh säch: 8. Phåt trién m6i quan hd hop tåc cho phåt trién quan hé hop täc gika chinh Ngun: Lln hiop qu6c phä, khu vwc tw nhån vå cac tô chtic xå hôå; và là cåch tiép cOn dài han, tông Khái quát hon, viêc xåy duxng và duy trì dc h thäng GSDG thé giaa cäc linh vc và d.ra trên ket quå 6 cp quoc gia và cap nhà tài tro là then chét dé chi de^phát trién" do ILrng và gilm sát thành tru dat duroc theo dc Muc tiêu Phát Picciotto 2002, tr.3 trien Thiên nién ký. Hôi nghi tai Môngtoråy, Méhicô, näm 2002 dä de cåp däc biét t6i phi-ong tiên d6 dat duroc dc Muc tiêu Phåt trien Thiên nién ký. Công dång quåc té då nhit tri rang các nudc phát trien sé täng dän viên tro theo mdc dô cåi thiên trong công tác quån tri quoc gia, chinh sách ci cách, cilng nhl- viêc dc nudc dang phåt trié'n täng ci-tòng chd y tói hiêu quå và két quå cda phát trien. Các Muc tiêu Phát trién Thiên nién ký cCing dät ra dc thách thic däc bkêt cho công däng dånh gil qic té. Su cn thiét phål c6 môt kién trdc måi ve dánh gil dä ngày môt trå nên rä räng 6 Mu6i budc ti-n töi Hé thäng Giáåm såt v'a Dánh giá dua trén két quå hon. Chdng ta can phåi dät nen mong cho viéc xåy dung cåc hê thäng GSDG dua trén ket quå 6 cp då trén cp quoc gia, thång qua viêc hài hoå hoá vå diäu ph^i các hê théng này trén pham vi quoc té voi cac tô chic cda Lién hiê^p quoc, cac nhà tài tro song phuong và da phuong, tô chic xå hå và các tô` chäc tuöng tu. Dy sé Là thåch thic tuöng lai trong viêc må räng GSDG. Nhieu nuöc, dåc biêt là cåc nudc dang phåt trién, phåi tranh dau de trå thånh môt bô phån cia cåc sång ki6n, t' chic vå hiép hôi quoc té voi muc dích tranh thd cåc loi ich kinh té- xå hôi, chinh tr" và an ninh mong mu6n. Môt phån cda cu6c dàm phán nåy Lên quan dén viéc tun thd måt tåp hop cc yéu cdu, diu kiên vå muc tiêu cu thé, bao gåm cá các muc tiéu vä GSDG. Néu cåc chinh phi này muon tro thành môt bô phån cia công däng toàn cau, ho phål må r6ng cila dé chiu su giåm sát chåt ché hon Köp i.ii VI du ve Muc tiéu Phát tri-n Thién nién ký, các muc dich và chi s6 Muc tiêu: Xoå bd dói ngheo c(ing crc Chi tiêu 1: Girn mt nùa tý le nguöi c6 thu nhäp duöi 1 döla rnt ngåy trong khoång thäi gian tC nåm 1990 töi nrn 2015. Chi so 1: Tý le dån så c6 thu nh:p tháp hon 1 döla/ ngåv Chi so 2: Tý só khoång nghèo (tý' le ngheo x dö sau c(a döi nghéo) Chi so 3: Ti trong tiêu dùng ca ngu phån vi nghdo nhát so v6i nirc ticu dùng qu6c gia Chi ticu 2: Giåm mt nùa tý le ngtui bi dMi trong khoång thåi gian tr näm 1990 töi 2015. Chi só 4: Só Ilrung tré thiéu cån (du6i 5 tui) Chi só 5: Tý Id dån so có mahrc ticu thu nång lugng tä khau phan ån du6i rnrc tói thiéu Ngun: Lén hiêp qu6c 2003 Xy dung Hé thäng Giám sát và Dnh giá dua trên kêt quá 7 và phåi trå nén minh bach và c6 trách nhiém hon däi våi các bén hdu quan cda minh. Trong båi cånh d6, ho phåi hoc cách quån 1ý dua trén két quå. Hôp i.iii miéu tå tác dông cda môt tå` chúc bén ngoài - TåS chic Minh bach Quåc té (TI) - dén viéc thtJc day các chinh phd thay d6i theo hung có trách nhiêm hon. Dui dåy là ví du ve các loal sáng kién và yêu cu quoc te duoc dåt ra cho viêc tham gia vào các t6 chúc và các khäi qu6c te - tLc Là diu kién dé cd thé huång Li tä tu cách thành vién cda cc tå chLc và cåc khåi này. Các tå chLc và hiép hå nà'y, cùng vål nhau, då tao nén måt luc luong toàn cau thtJc day tinh trách nhiém cta khu vuc công và dua ra các két quå c6 thé chäng minh duoc: . Sång kien dånh cho các nidc nghèo mic nG nhiAu. Näm 1996, Ngân hàng Thé gidi và Quÿ Tién té Quåc té då dua ra Sång kién dành cho cic nudc gia nghéo mac no nhieu (HIPC), sáng kién dåu tién dé làm giåm no nudc ngoài cua các quoc gia nghéo và mic no nhicu nha^t the giåi. HIPC cdng nhäm dén giåm d6i nghèo, thtJc day täng truång do khu vuc tu nhån dan dau là dông luc và cåi thiên các chi så xå håi qu6c gia. Coi dây là môt dieu kiên de duoc gim no - và giong nhu các Muc tiéu Phåt trién Thién nién ký - các chinh phd tiép nhån phåi c6 khå näng giám sát, dánh giá vä báo cao vä cic n6 luc cåi tå và tiän tri6n trong viêc giåm d6i nghèo. Vf du nhu Uganda, nudc này då dat duoc các tén bô trong linh vuc GSDG và dd diäu kiên huång gim no HIPC 6 mdc cao hon. Tuy nhiên, trong các truång hop khác, viéc thieu näng luc xåy dung và duy trI các hê thäng GSDG dua trén két quå då trå thành måt vudng mac dåc blét dåi vl các nudc tham gia vào HIPC nhu Anbania, Madagaxca và Tandania. . Thi tro cda Hiêp h6i Phåt trién Quoc te (IDA). Trong 13 cuôc dàm phán bå sung tài tro cta IDA - các cuôc dàm phán då dan dén su dng g6p lIn nha^t tù trudc dén nay cta 8 Mu6i budc tién tåi Hé thäng Giám sát và Dnh giá dua trên két quå các nhà tài tro (23 tý dåla) - 39 nhà tài tro då dua trén kt quå dC tài tro cho 79 nudc nghéo nhat the gidi. Các chi så tåc dông cu thé då duoc thiet låp dé giám såt ket quå (dinh hudng muc tiéu), däc biét là trong Lính vuc y té, giáo duc vå phát tri6n khu vuc cång. Hién nay, IDA då c6 môt hê thäng Phån bô` dua trén két quå hoat dông. Hé thång này tro gidp viêc huóng nguon luc cda các nhà tài tro vào các nudc cd cc chính såch và thé ché tät - hay nói gon là c6 cång tác quån tri quåc gia tät. Måt mål lIén hé chåt ché hon då duoc thi^t låp gi(a két quå hoat dông và viéc phån bô` nguån luc cta cc nhå tài tro. Viêc dánh giá và phån bo nguon luc (dua trén két quå cta viéc dánh giá) då duöc lång ghép ngày måt nhieu vào cc cuåc däi thoai quoc gia. Våi IDA 13, måt sång ki6n då du5c phát dông dé tao ra måt hê thäng toàn diên nham do luång, gim såt và quån lý theo các két quå phåt trién. Các hê thong này duoc lng vao các sang kién hiên c6 và phù hop vói cc hê th^ng do luång duoc thiet låp båi nuóc di vay ca IDA trong bån Chien lu5c quoc gia ve Xoá dói giåm nghéo cing nhu trong các cång viêc cta ho nham dat duoc các Muc tiéu Phát trin Thién nién ký. Nhiéu n5 luc dang du5c trien khai dé båo däm räng cách tiép cân này duoc tip nhån rông råi vå duoc die^u phäi tät vdi các chuang trnh hành dông khác cta công däng cc nhå tài tro (IDA 2002). Thånh vién T6 chic Thiang mai Thé gidi (WTO). Cåc súc ép khác den tCr luåt choi móii duoc hInh thành cùng vói ton cau hoá, noi dang dät ra ngåy càng nhii yéu cu då giåm råo cån thuong mal, vå là noi von tài chfnh, quyen loi cua khu vuc tu nhån dang dòl h6i môt må truöng dau tu ôn dinh, nhå nuóc pháp quyen, hê thäng bo vê quyen so h(ru bät dång sån vä så hCu tri tué truóc khi dau tu vào môt quoc gia nhat dinh. Tô` chtic Thuong mai The gidi (WTO), t6 chic ké thåa cta Thoå thuån Chung ve^ Thue quan và Thuang mai (GATT), ]à måt vi du. Duoc thånh låp näm 1995, WTO Xåy dung Hê thig Giåm såt vå Dånh giå dua trên kêt quå 9 Köp i.iii T6 chúdc Minh bach Qu6c tê "Minh bach Quic té là tä chc quoc té duy nhä tap trung hoån ton våo viéc chng tham nhång" (TI 1997) Chi só Nhän thuc ve Tharn nhing hång näm cäa tö chuc Minh bach Qu6c té - då xép hang 102 quöc gia dua tren cåm nhn veè muc dö tham nhung cåa quan chåc - duac nhåc dén trên calc phuong tiýn thöng tin dai chúng toån thé gidi nhu fà mòt chi só hàng däu trong linh v1c ny. Chi so Nguöi dtra h6i lö cäa t5 chuc ny xép hang cåc nu5c xut khau hång dau dua trCn xu htrång dua h6i 1ò cåa cac nuåc nåy. Tö chuc Minh bach Quöc té là mòt to chuc trung låp vé chinh tri vå c6 chi nhånh trt.rc thuòc tai 88 nudc dé thi.c hidn nhiem viu chóng tham nheing 6 cap qu6c gia; hò tro viêc nång cao nhän thuc cùa cöng chäng ve cac vn de tham nhung cung nhir tåc hai cåa nó dén phåt trién. "Tham nhúng pha hoai quån tri quóc gia t6t, [im méo m cåc chinh såch cöng, dän dén phån b6 sai cåc nguon lirc cCing nhu gåy tåc hai cho khu vuc tu nhån, sir phåt trién cia khu vuc tr nhån và däc bidt là lAn tån thirong ngu6i ngheo." (TI 2002) Tö chuc Minh bach Quóc té dang xåy d.ng m6i fiên két vöi cåc thé ché qu6c té và cåc tó chuc hoat dòng trong vùng nhäi chöng tham nheing. 0 cä-p quöc gia, To chc Minh bach Quwc té cing nò luc xay dirng Lidn minh vdi tät c cåc nh6m xå höi dé tång cu&ng tinh Iidm chinh cùa chinh phå. T6 chc Minh bach Qu6c té cCing täc dOng len he thóng giåm såt két quå hoat dòng cåa cäc cöng ty da quoc gia. "Su xut hiên cCa T6 chuc Minh bach Qu5c té trùng våi vic nhieu cöng ty nhån thuc ra rang, ho phi cåi thiên hinh inh cäa minh thöng qua hoat döng cö tråch nhiém xä höi tai nhieu qu6c gia. Dieu dó då giúp cång c6 them trién vong ca t6 chc này và bien n thånh mt nhån to quan trong trong cong cuóc ching tham nhng toàn cau" (Crawford 2003, tr. 1). V6i khå nang tiép cän röng räi cäc phuong tiën thöng tin dai chúng va cöng däng qu6c té, T6 chÉic Minh bach Quóc té Là mòt trong cAc luc lucong toån cäu thúc däy cåc chinh phä va cöng ty da qu6c gia trå nen c6 tråch nhidm han vå tao ra cc két quá thåy diruc cho cåc d^i tuong huu quan cäa minh. Ngu6n: TI 1997, 2002 tao diéu kién thuân loi cho lung thuang mai tu do qu0c tê. T' chäc nåy c6 147 thånh viên và 26 nudc khc dang trong quå trinh dàm phån gia nhåp. Hon ba phän tu så thånh vién cda WTO là cc nudc dang phlt trié'n hoåc các nudc kém phåt tri'n. Cc thành vién phåi däng f tuân thi, và bi giåm sát, dånh giå theo môt tåp hop các quy tac ve 10 Mu6i budc tién ti Hé th>ng Giám sát và Dnh giá dua trén két quå tinh cå di cd lai, däi xå bìInh däng, tính minh bach trong thuong mal, hê thäng luåt phåp chap nhån luåt så hau tri tuê, vå cam két båo vé mål trung. . Må räng Lién minh Chåu Âu. Lién minh Chåu Äu (EU) då tråi qua 5 dot må räng trong lich så cta mInh va då lån lên tù 6 thånh viên lên dén 25 thånh vién. L1ên minh Chåu Äu dang vå sé dam phán våi cac quoc gia khác ve don xin gia nhåp lién minh cda cåc nudc nåy. Cåc nudc mong muon gia nhåp cn phåi thoå mån ba dieu kién co bån: cåc the ché dån chd, ben vang, tôn trong quyen con nguoi vå båo vê các dån t6c ít ngu6i; môt nén kinh té thi truång có khå nång duong dau vål cc åp luc canh tranh trong Llén minh; khå näng dåp Ling các nghia vu cta thånh viên trong các lién minh chinh tri, kinh té vå tin té. Trong nga cånh nhu våy, EU gim såt thånh tich ca các thånh viên trong viêc chäp thuån các luåt cda EU. Cåc ngånh công nghiêp quåc gia cing phåi tuån theo các chuSn muc cda EU. . Quy Cc cAu Lién minh Chåu Âu. Quÿ Co cåu Ljén minh Chåu Äu duoc dùng de hä tro su phát trién kinh té- xå hål cda các vùng kém phát trién tai các nudc thånh vién EU. Trong quá trinh tim cåch dat duoc môt su dong deu ve x- håi, kinh t6 trong nåi bô EU, Quÿ Co cåu då duoc så dung de phån bô: tien tai tro cho cc vùng nghéo nhat. Cåc vùng duoc thu hudng duoc yéu cau phåi xåy dung qui trinh GSDG. Trong quå trnh må räng EU, Quÿ Co cau cúing sé duoc må rông ra cho cc vùng kém phåt trién hon ca cåc nudc thånh viên mdi, tù dó dua cc nudc nåy våo hé thäng dánh gi. Huwng tip cån Chin Iuoc Quk gia ve Xod di gidm nghbo Các Ngån hång Phát trién Da phuong då xåy dung cc chién luoc vå cåch tiép cån cho phát trién bèn vang vå giåm d6i nghéo. Các sång kién nåy cing bao gom viêc xác dinh muc tiéu, lua chon chf so vå giåm såt, dánh gi cc tien bô so vdi muc tiéu dåt ra. Xåy dung Hê thô^ng Giám sát v'a Dnh giá dua trên kêt quå 11 . Chién luoc Quc gia v Xoá d6i giåm nghèo. Sáng kién HIPC cing duoc gan két chåt ché vdi các Chién luoc Quc gia ve Xoá d6i giåm nghéo. Trong nåm 1999, công dong phát trién quoc te dã tháng nhåt ring các Chién luoc QuOc gia ve Xoá d6i giåm nghéo sé là co så cho các chuong trình cho vay uu dãi và giåm no. "Tai liêu ve Chié^n luoc Xoá d6i giåm nghèo (PRSP) mô tå các chính sách kinh te vi mô, các chính sách và chuong trIinh co cau- xå hôi cda môt quoc gia nham day manh tång truång và giåm ddi nghéo, cùng vdi các nhu cau ve tài tro tùi bén ngoài. PRSP do các chính phd chuan bi thông qua måt tién trinh c6 su tham gia cuå các to' chúc xá hôi và các d0i tác phát trién ..." (Ngån hàng Thé gidi 2003b). Chién luoc Xoá d6i gim nghéo, dén luot n6, Iai phai duoc gan vdi các muc tiêu phát trién då duoc théng nhat trudc cho khoång thåi gian 3 nåm - vdi môt ma trån chính sách và tåp hop các chi so c6 the do lubng duoc, và måt hê th6ng GSDG dùng dé do các tien bå. Dåc biêt, "PRSP sé xác dinh cc muc tiêu cho thành tích giåm d6i nghéo trung han và dài han (muc tiêu tien tê và phi tien tê), thic^t låp các chi so cho tien bô dat duoc cing nhu dåt các chi tiêu cho trung han và hàng nåm. Các chi so và chi tiéu phii tuong xúng vdi tInh trang d6i nghéo và nång luc the ché ve giám sát ... môt PRSP cdng phåi c6 phån dánh gil v hê thong GSDG cda quoc gia ..." (Ngån hàng Thé gidi 2003b). Nhu våy, các nudc dang co gang tham gia våo HIPC phåi quyát tåm thuc hiên duoc måt tién trìinh bao hàm tinh trách nhiêm và tính minh bach thång qua GSDG và dat tói các két quå c6 thé do Iuång duoc. . Khu6n khô^ Phát trién Toàn diên. Khuån khô` phát trién toàn diên (CDF) bao gom b-n nguyên tdc co bån: khu6n kh' phát trién toàn diên, dài han; dinh hudng theo két qua; så hiu quéc gia; và quan hê hop tác dudi su lånh dao cda quoc gia så tal. CDF và Chién luoc Quéc gia ve Xoá d6i 12 Mu6i budc tién tdi Hê thông Giám sát vå Dnh giá dua trén kt quå giåm nghèo räng cuång cho nhau; cå haj deu nhan manh tinh trách nhiêm d0i vdi ket quå. Viêc så dung CDF - måt cåch tiép cân phát trien dài han (thuång là 10 nåm), c6 hé thång, và bao gom tát ca cac bén h(ru quan - cing dang tao ra cåc åp luc dòl hål hê thäng GSDG phåi có su tham gia cla cåc bén h(u quan clång nhu phål GSDG cc tién trién trong phåt trién kinh te. CDF dua våo chinh såch phåt trién cda môt quoc gia måt su phån dinh rö ràng cc muc tiéu glåm d61 nghèo trung han so vdi dài han vdi cc chf so de do mdc tien bô, qua d6 bo däm räng cåc chinh såch duqc thiét ke h5p 1f, duoc thuc hlén tär vå duoc giám såt chät ché. Vi du, cc bén hCru quan nhu cåc t' chic phi chinh phd då tham gia vào quå trình này dang tim cåch gim såt két quå hoat dång cda chinh ho theo Chién luoc Quoc gia ve Xoå d6i giåm nghéo và Ké hoach Phåt trién Quéc gia. Ká hoach Phåt trien Quéc gia dang du5c trién khai tai nhiu nudc, và ngu6i ta hy vong räng cåch tiep cn này sé dem lai cåc thông tin quý båu ve cåch xåy dung dú liêu ký goc và do luång két quå phåt trién. Vi du, 6 nudc Cång hoà Kiecghigi, Ké hoach Phåt trién Quoc gia ]à môt nguon dông luc chinh dé phåt trién hé thäng GSDG dua trén két quå. Môt dånh gi gån dåy ve CDF då chf ra räng "Viêc tiép tuc nghién cdu và trao d'i kinh nghiêm gia cac nudc tiép nhån (tài tro) ve cåch thúc xåy dung hê thäng GSDG do cac quoc gia này så hiu là cn thiét ..." (Ngån häng The gidi 2003a, tr.4). Cic sdng kién và ekng lgr &i ei mJi tå bên trong Cåc chinh phd cing phål d0i mät vdi ngày càng nhieu Loi kéu go] cåi cåch tä cc bén húru quan trong nå bô, nhu yéu cu chúng tå tinh tråch nhiém, tinh minh bach, yéu cau thiét låp cåc chinh såch cång cång bang cúng nhu yéu cau cung cap cåc hàng hoå và dich Xy durng Hê thông Giåm såt v'a Dånh giå dua trên kêt quå 13 vu hCu hinh môt cách kip thål và hiêu quå. SLic ép có the dén tu các quan chLic chính ph, quoc håi, các dång d0 1lâp, các nhà quån lý và cän bô chuong trlnh, các cång dån, doanh nghiép, tô: chLic phi chính ph, tå' chLic xå hôi và phuong tiên thång tin dai chúng. Phån cap, tu do hoá, thuong mai hoá và tu nhån hoá. Trào luu hudng tói các cåi cách khác nhau nhi phån ca^p, tu do hoá, thuong mai hoá hoåc tu nhån hoá tai nhiéu nudc då làm tång nhu cu GSDG tai cåp chinh quyén dia phuong, chinh quyen vùng. Nhu ca^u giám sát cCing täng lén khi các nhà cung cap dich vu phi chính phd (nhi là các tô chic phi chính ph, khu vic tu nhån và tå' chic xå håi) bät da^u nhån aíy môt så chúc näng cda khu viac cång mà trudc dåy vän thung do chinh phd cung cåp. Khi các sáng kién này duoc thuc hién, sé xuat hién nhu cau thung xuyén ve GSDG tai các ca^p då chinh phd và phi chinh phd khác nhau, cdng nhu trong các nhóm hCu quan mói. Vi du, Cålåmbia, Chilé và Indånéxia deu dang thic hlén phån cap ngån sách, däng thål tìm cách trao thém trách nhiêm dánh giá xuong cap dia phuong. Mäc dù môt s0 chinh phd có thé giåm dan vai trò cung cap môt så häng hoá và dich vu cång, tuy nhién ho vän có nhu cu GSDG tác dông cda các chinh sách và chuong trinh cta ho - cho dù ai là nguöi thuc hién các chinh sách và chuong trinh này. . Si thay d'i trong quy må và nguon luc cta chinh phd. Chinh phd chiu nhiéu áp lifc nôi bô yéu cau phäi gim quy må và cåi cách chinh mnh. Chinh phd cüing phåi chiu các han che ve ngån sách, buåc chinh phd phåi dua ra cá li.a chon và dánh då'i khó khän trong quá trnh xác dinh cách så dung nguon krc han ché cda nó môt cách tät nha^t. Ap liuc phåi làm nhiéu hon vói nguån lc it 6i hon - mà vaån dem lai duoc kt quå - dang lón dan lén. Chinh phd dang dån nhån ra nhu cau xåy diung và duy trI các hê thäng GSDG dua trén kt quå de chång minh thành tifu dä dat duc. 14 Mubi budc tien tåi Hé thông Giám sát va Dnh giá dua trén k^t quå C6 häng loat các luc luong, säng kién và các bén hdu quan cå trong nuc, quåc té cúng nhu da phuong dang kêu goi các chinh phd phåi c6 trách nhiém hon, minh bach hon và dem lai các két quå thLc té. Däc biét là néu các nudc dang phát trién muon tham gia vào con tàu toàn cau hoá và tranh thd duoc loich thl ho sé phål dåp úng duoc các yêu cau, chuan muc và muc tiéu cu thJ. Các hê thäng GSDG dua trén két quå c6 thJ là måt cång cu quån lý cång manh më trong viêc h7 tro các chinh phd do luång két quå hoat dông và theo döi tién bô trong quá tr'nh dat t6i các miuc tiéu mong doi. PHAN 2 Hé thång giåm såt dånh giå dra tren ket quå - m6t cång cu quån lf cång manh mé Phän này phån tich tác dung ca viêc do luòng kt quå hoat dông (hôp i.iv), lich så hlnh thành và dinh nghia cda GSDG, su khác biêt giCa hé thäng GSDG truy&n thång dua trên cång tác thLc hiên và hé thå ng GSDG mdi dua trén két quå, và vai trå b' tro cda GSDG. Phän này cing së khai thác nhibu úng dung cda hé thäng GSDG dta trén két quå. Các thách thic ve ký thuåt, tå' chLc - và däc biét là ve chinh tri - trong quá tr'nh xây dung hé thång GSDG da trén két quå cfing duoc de cåp dén. Cu6i c6ng, må h'nh mu6i budc dé thiét ké, xåy dung và duy trI các hê thång nhu våy, cùng v6i môt so nhån xét vé cách thLc dé c6 the båo dåm duoc tinh ben vCang cda các hé thäng nhu våy tai môt quåc gia cu thé, ceing sé du.c gii thiêu. Do luång két quå hoat dông c6 môt sic manh to Idn. Hon 5.000 näm vé truic, ngui Aicåp cô dai dä thung xuyén theo dåi sån ILong ILong thLc và thuc pham trén dåt nu6c ca ho. Theo nghia này, GSDG chac chan khång phål là môt hlén tuong mdi. Các chinh phd hién dai cCing våy, då thuc hién måt så h'nh thic GSDG truyn thäng trong các thåp ký då qua. Ho då tm cách theo döi chi tiéu, thu n-håp, quy må tå' chúic cän bô, nguån Xåy dung Hê thäng Giårn såt vå Dnh gid dua trên két quå 15 luc, các chuong tr'nh và du án, các häng hoá và dich vu duoc cung cp v.v.... Các chfnh phd då c6 nhibu hê thäng theo dåi trong bô cång cu quån 1ý cda ho. Moi môt chinh phd can môt chiec ghé ba chån bao gåm các hê thång nhån luc, hé thäng tàl chinh và hê thäng trách nhiêm tåt. Nhung ho ceing cn các hê thång phån häi tät. Hé thång GSDG dua trén két quå vé co bån là mät công cu quån lý cång däc biêt mà các chinh phd có th' så dung de GSDG két quå, dång thbi cung cp thng tin nguroc trå lai cho cång tác quån tri quéc gia và dua ra quyt dinh. Hp i.v Tác dung cåa Ðo Ikrng K6t quå " Néu ban khöng do uång két qua, ban khòng thé phån biet dugc thånh cöng vå thát bai. " Néu ban khöng thé nhän ra duuc thånh cöng, ban khöng thé khen thuång cho dieu dö " Néu ban khöng thé khen thung cho thàinh cöng, nhieu khå näng ban se khen thung cho that bai " Néu ban khöng thé nhän ra duac thånh cöng, ban khöng thé hoc håi tr nå " Néu ban khöng nhån ra ducrc thät bai, ban khöng thé såa chura nó " Néu ban có thé chúng to duuc két quå, ban c6 thé nhån duuc su ung hö cåa quan chúng. Ngun: Lgy t2 Osborne & Geabler 1992 Gidm såt vå dånh gid: tåt cd cdc thtk nåy c6 nghià gi? Cåu trå loi dáng tin cây cho cåu håi "roi sao nia" ve moi quan ngai ve tính trách nhiêm mà các bén hau quan dåt ra sé cung cap cho các nhà quån 1ý khu vuc cång thång tin vé nhCng tién bô trong viéc dat tói các muc tiéu và chi tiéu då dåt ra, và cung cap các bäng 16 Mu6i budc ti^n tdi Hê thông Giám sát và Dnh giá dua trén két quå chdng quan trong làm co så cho các dieu chinh chính såch, chuong trinh, du án trong quá trInh thuc hiên. Xåy dung hé th^ng GSDG ve can bån tao thém chiéc chån thd tu cho chiec ghe quån tri qu6c gia. Ci thuång thiéu trong hé th^ng cda chính phd là hop phân phån hoi vé két quå và hâu quå cda các hành dông cda chinh phd. Dy là lý do vl sao viêc xåy dung hê th^ng GSDG cung cap cho nguåi ra quyét dinh môt công cu naa de quån lý khu vuc công. T' chdc OECD dinh nghia GSDG nhu sau: Gidm sdt là m6t chdc nång lién tuc duoc sd dung dé thu thâp cd hê th6ng dd liêu vé môt s6 chi so nhat dinh nham cung cap cho nhå quån lý và các bén hau quan chd yéu cda môt phuong thdc can thiêp nào dd vào tién trinh phát trién dang dien ra các chi báo vý mdc dô tién bô, mdc dô dat duoc các muc tiéu và tien dô trong så dung nguon luc duoc phån b' (tr. 27). Ddnh gid là viêc xem xét môt cách cd hê th^ng và khách quan ve môt du án dang tien hành hoåc då hoàn thành, bao gom cå viêc thiét ké, thuc hiên và két quå cda nd. Muc dích là nham xác dinh tính hop lý và tính hién thuc cda các muc tiêu, hiéu quå phát trien, tác dông và tính ben ving cda du in. Quá trinh dánh giá phål cung cåp các thông tin dáng tin cây, hiu ich, cho phép ip dung các bài hoc rdt ra vào tién trinh ra quyet dinh cda cå nhà tài tro và quoc gia nhân tài tro (tr. 21). (Xem phu luc s^ 6 dé biet duoc danh muc các thuât nga chuyén môn co bån trong linh vuc dánh giá và quån lý dua trén két quå.) Néu dåt hai dinh nghia trén canh nhau, môt diéu ngay lâp tdc trå nén r( ràng là hai dinh nghia này khác nhau nhung lai bô^ khuyét cho nhau. Glim sát cung cap thông tin ve tình trang tuong d0i cda chính sách, chuong trìInh và du in tai môt thåi diem nào dd (hoåc trong m6t khoång thåi gian nào dd) so v6i các chi tiéu và két cuc tuong dng. Nd mang tính miéu tå. Dnh giá cung cap các bing chdng ve viêc các chi tiéu và ket cuc dd cd dat duoc hay không và tai sao. Dnh giá tìm cách giåi quyet các van Xy dung Hê thäng Giåm såt và Dánh giå dua trén kêt quå 17 de ve tinh nhån quå. Dieu duoc dåc biêt nhän manh 6 dåy lä viéc må räng chic nång cda GSDG truyen thong sang tåp trung chd y vào két cuc và tác dång. Dnh gil b' khuyet cho gilm sát theo nghia lä khi hê thång giám sát gi tin hiêu ri,ng dc hoat dông dang di trêch hudng (vi du, nhdm doi tuong muc tiéu khång så dung dich vu, hoäc chi phi dang täng lén, hoäc cd nh(ng luc cån chäng lai viêc thuc thi dc cåi cách v.v...), thl dc thång tin dánh giá tot cd thé gidp làm rå thuc té vä dc xu hudng dä duoc ghi nhân qua hé thäng gilm sat. Vi du, "Ne^u thång tin vC két quå hoat dông hàng näm chi duoc trlnh bäy riéng ré mä khång cd bål cånh vä loi ich cda viéc dánh gil chuong trình, thì cd nguy co dc nhä quån lf chuong trinh, nhà låp pháp và nhtng ngu6i khác dua ra các két luân sai lêch ve nguyén nhån cda tInh trang tät lén hay su xau di cda môt so thudc do... Néu chi nhìin väo dr liéu ve xu hudng måt cách don thuan thì chdng ta thuång khd cd the dánh gil duoc múc då hiéu quå cda cá can thiêp väo chuong trình cda chinh ph" (Channah Sorah 2003, tr. 7). Ching tåi nhän manh tåi nhu cu ve các thång tin dánh giá tot trong suåt vång dåi cda môt sáng kien - khång chf väo doan cuåi - dé thå nghiêm vä xác dinh mäl quan hê nhån quå. Bång i.i trình bäy dc val trå khác biêt - nhung lai b' khuyet cho nhau - mä gilm sát vä dánh giá då cd trong hê thong GSDG. Gilm sát cd the duoc thuc hiên tai cap chuong trình, du án hoäc ca^p chinh sách. Vi du, khåo sát van de sic khoé tré so sinh, chLng ta cd the giám sát tai ca^p du án thång qua viêc theo döi su hiéu biet ve chäm sdc tièn sinh sån tai sáu xå duoc lua chon. Tal cap chuong trinh, chdng ta cd thé giám sát de båo dåm räng thång tin ve chäm s6c sfc khoé tién sinh sån dupc hudng vào phu n cd thai trong måt vùng cda måt nudc. Tal cp giám sát chinh sách, moi quan tâm cd the lä theo döi tý lé bénh tåt, tý lé tu vong cda tré em ndi chung trong cùng mot vung. Dnh giá, giong nhu giám sát, cd the duoc thuc hlén 6 cp di an, chuong trlnh hoäc cap chinh sách. Ly vi du ve viêc tu nhån 18 Mu6i budc tién idi Hé thäng Giám sát và Dnh giå dua trén két quå hod hê thäng nudc, dånh giå dit ån cd thé bao gäm viêc dånh giá tién då thu phi nl-dc tai hal tinh. Tal cap chuong tìfnh, chúng ta cd the nghi tdi viêc dánh giá cång tác quin 1ý ngån såch cia hé thång chinh quyên, trong khi tal cap chfnh såch, chdng ta cd thé dånh gi cc cåch tip cân må h'nh khåc nhau däi vdi viêc tu nhån hod hê thäng cap nudc. Bång i.i Vai trò b5 khuyét lan nhau cåa Giám sát vå Dnh giå dua trén k6t quå Giám sát Ðånh giá " Larn ro miic ticu cåa chuang b Phån tich vi sao cåc két quå trinh mong ru6n dat dLuac hay khöng " Gan két cåc hoat dörg vå Dånh giå sg döng göp mang tinh nhän quå cu thé cåa cåc hoat dörng våo két quå " Chuyén cc muc ticu thanl b Khåo såt qua trinh thuc hidn cåc chi só phiin ånh két quå hoat döng, dòng thål xåc dinh Phât hiên các két quä không cac chi ticu luòng truc " Thung xuyen thu thåp so licu ve cac chi s6, so sånh sä b Cung c-p båi hoc kinh liCu thåt v6i chi tieu dé ra nghirn, nhan mnh cac thånh " Båo co tién dö cho cc nhå quå quan trong hoäc tièrn quán 19 vå cåinh båo ho vè näng cia chuong trinh, dua ra cac van dè pht sinh cac d xuIt cåi tién Khi ching tåi nhäc den dånh giá trong ngd cånh cla måt hê thäng GSDG, chilng tåi khång chi nhäc tåi cåch tiép cån c6 din là xác dinh cc thuåc tính duoc dia våo trong bdo cáo dånh giá sau khi thuc hiên du An, chuong trnh hay chinh såch. Bdo cáo Xåy dung Hê thång Giám sát và Dnh giá dua trên két quå 19 dánh gil tác dông nhån manh den (hoãc it nha^t cúng là co gang nha^n manh dén) các thuôc tính. Tuy nhién, chúng tåi nhIn nhân dánh gil trong môt ngd cånh rông lån hon nhi'êu và' coi n6 nhi là måt hoat dông phån tích liên tuc de giúp các nhà quån lý chuong tr'inh hiéu såu hon cång viêc cda m'inh trén moi phuong diên - tùt thiét ké qua thuc hién tåi hoàn thành và các hâu quå sau d6. Chúng tåi cCing sé thåo luân trong phan sau cua cuon so tay này ring ci mà các nhà quan lý ca.n là môt luong thång tin dánh gil liên tuc, chd khång phål là các nghién ciu dánh giá riéng lé, råi rac. Trong lich så, dánh gli cGng duoc så dung cho các muc dích khác nhau. Tai các nucc OECD, trong nhing nåm 1960 - 1970, n6 ditoc dùng dé nghién ciu cách cåi thiên cic chuong trình xå håi. Sau d6, vào nhdng nåm 1980 - 1990, các chính phd så dung dánh giá trong quån lý ngån sách, vi du nhu de nghién ciu cách cat giåm chi tiéu và các chuong trình xå hôi. Nhu dã duoc nhac den å trên, cic nó ltc phát trién hê thong GSDG då lan den các nuc dang phát trién - nhibu nuc tham gia vào cic nó ltc này dé dip dng duoc cic yêu ca^u cu thé' cda các nuc tài tro, hoåc cic muc tiéu phát trien quoc te, hoåc trong môt så trung hop, dé phån Ling lai truc các ip Ltc kinh te - xå håi tùx bén trong và bén ngoài. Måt lån nda, dánh giá c6 the duoc dinh nghia là viêc nhån xét môt cách hê thång và khách quan nhat c6 the ve måt su can thiêp du kién, dang tién hành hay là då hoàn thành. Muc dích cda dánh giá là xác dinh tính hqp lý cda các muc tiêu, tính hiêu quå, tác dông và tính bèn v(ing de c6 thé dua các bài hoc kinh nghiêm vào quá trInh ra quyét dinh. Cu thé, kiéu dánh giá này trå 1oi cåu håi "vì sao", tLic là ci gì då gåy ra các thay då'i dang duc giám sát; cåu h6i "nhu thé nào" hay là tién trình nào dá din dén các két quå thành cång hay that bai; cåu h6i "tuån thd và trách nhiêm", tdc lå, [iêu các hoat dông dd hda c6 duqc thuc hiên nhu ké hoach khång? 20 Muåi budc tién t6i Hê thông Giám sát vå Dnh giá dia trén két quå Dåc trung ca bê th'ng GSDG truyén thng t4p trung våo thic hi.én vå h?. thong GSDG dwa trén kt qud Các hé thäng GSDG truyen thäng tåp trung vào thLc hiên duoc thit ké de giåi quyet van dé tuån thd - trå loi cåu h6i "ho då thuc hlén dieu dó chua". Ho dä huy dông các däu vào cn thiét chua? Ho dä thuc hiên và hoàn thành các hoat dông dä duoc thäng nhat chua? Ho då cung cap cc däu ra (hàng hoå, dich vu) nhu då dinh chua? Cách tiép cân thuc thi tâp trung vào viéc GSDG xem du án, chuong trinh hay chinh sách duoc thuc hlén tot t6i mdc nào và nå thung gain viéc thLc thi vöi môt dau mäl chLc nång cu thé. Tuy nhién, cách tip cân này không giúp cho các nhà hoach dinh chinh såch, nhà quån 1ý và dc bén hiu quan hiéu duoc sif thành cång cing nhu that bal ca du án, chuong trình hay chinh sách cu thé. Hê thäng GSDG dua trén két quå duoc thiet ké dé trå lii câu håi "r6i sao näa". Các däu ra då duoc tao ra, roi sao nCia? Các hoat dång (duc thäng nhat) dä hoàn thành, räl sao nCa? Däu ra ca dc hoat dông này då duoc tính toån xong, råi sao nia? Hé tháng dua trén két quå cung cp thång tin phån häl vC các két quå thuc té và muc tiéu hoat dông cda chinh phd. Hé thäng dua trén két quå giCp trå loi các cåu håi sau: . Cc muc tiéu cia t' chLc là gì? . Các muc tiéu này c6 dat duoc khång? . Két quå thLc hlén c6 thé duoc minh chäng bang cách nào? Hôp i.v minh hoa måt so diém khác biêt co bån giCa hê thäng GSDG truyén thäng dua trén công tác thLc hiên và hé thäng GSDG dua trén ket quå. Hê th6ng gilm sát dua trén két quå là môt quá trình lién tuc thu thâp và phân tích så liêu dé so sánh vdi các két quå du dinh xem du án, chuong trình hay Là chinh sách duoc thuc hlén tät dén mdc nào. HInh i.i minh hoa cách thic mà cång tác GSDG muc tiéu phaát trién quåc gia phål bao gåm khång chi Là hê thång truyen Xåy dung Hé ihäng Giám sät va Dänh gi4 dua trén kêt quå 21 th6ng dua trén công tåc thuc hiên mà phi dua c trén két quA nia. N6 cCing chi ra ring, cc hê th6ng dua trén két quå duoc xäy drng ke thåa và bo` khuyet cho hê thäng giam sat thLc hiên nhr the nåo. Chdng toi mu^n ILru y qua hinh i.i räng, qua viêc tiép tuc coi viêc tao ra cc du ra Là n 5 luc thuc hiên chä kh6ng phåi là môt phän cda két quå, chdng tôi väJn så dung m6t phiên bån c6a cách H4ip i.v Các tinh chåt chi ch6t cåa Giám sát Thutc hién so vdi Giåm såt Két quå Cåc thånh phin cåa Giam såt Thuc hitn (thuång dugc så dVng cho dk án) " Mö tå ván de hoac tinh hu(ng truåc khi can thiýp " Dinh sån måu chuän so sånh cho cåc hoat dng vå dau ra truac mát " Thu thåp der lieu ve da'u våo, cåc hoat döng vå däu ra truöc mt " Båo cåo möt cåch có h thóng ve viêc cung cap datu vao " Båo cåo mt cåch có h th6ng ve sån xuåt dau ra " Lién h truc tiép väi tung can thiýp linh hoat (hoåc mOt chuöi cac can thiýp) " Duac thiét ké dé cung cäp thöng tin vc cåc vån dc hanh chinh, thuc hiýn và quin lý' chfr khong phi ve cac van dè röng hon hieu Ilc cúa str phåt trién. Các thånh phån ciúa Giám sát Két quå (så dung cho nhiéu logi can thitp ho4c chién luqc) " Cc du JiCu ký gc dé mö tå van de, tinh huöng truec khi can thiýp " Cc chi só cho két cuc • Thu thäp d ' Ii¢u ve dàu ra vå viCc ficu chúng có dóng göp våo vigc dat duyc cac két cuc khöng va döng g6p nhu thé no> * Tap trung nhièu hon v«o nhan thrc ve thay doi cúa cc ben huu quan " Båo cåo möt cåch c6 he thöng väi nhieu thöng tin dinh tinh vä dinh lucong hon v' tién dö dat tKi cåc két cuc " Duac thuc hidn cùng väi su tharn gia cúa cåc döi tåc chién lurc " Phän ånh thöng tin ve cåc thånh cöng hay thát bai cåa chién luac d6i tåc trong quá trinh dat t6i cåc két cuc mong nu6n. NgurU: Lgy t2 Fukuda- Parr, Lopes và Malik 2002, tr. 11 22 Muoii budc tián idi Hê thông Giårm sát và ÐDnh giå dga trên kår quå Hunh i.i Thf du vå må hinh logic cho môt myc tiéu phåt tri6n quåc gla 3 r" 0. 4 _ _ -- _____ --F L -. - - - - r b - --- Ngu6n: Binnendjik 2000. Lun ý: ORT = Liéu pháp b6 sung nudo qua dutng mieng XSy dung Hé thäng Giám sit và Dinh giå dua trén két quå 23 dinh nghía cda OECD - cách dinh nghia này coi két quå bao gom dau ra, két cuc và tác dång. Chúäng tåi làm nhu thé dé nhan manh vào trong tåm là trå li cåu hdi "roi sao ndra". Xy dung truång hoc, lát duång hay là dào tao các nhån vién y té nång thån, theo chIng tå, khång trå li cho cåu håi "roi sao nua". D6 là dau ra vå nhiéu nguåi sé hdi "våy thì sao na". Viéc hon thành ngåi truång, lát xong con duång hay là hon thành dào tao nhån viên y te nông thån dem lai két quå gì? Nhu cd thé thay trén h'nh i.i, viêc giam sát tién dô dat tói các muc tiéu quoc gia dòl hål räng thång tin phåi duoc suy ra tä må hinh lågic cda mol k^t quå, 6 các cap, theo các khoång thål gian khác nhau và theo nhu cau cda các bén hfu quan khác nhau. Môt chién luoc thång dung là do luång dau ra (so nhån vién y té duoc dào tao) chå khång phåi ]à múc då cåi thiên két quå hoat dång (så dung tåt hon liêu pháp "b' sung nudc qua duång miêng" - ORT - cho tré em bi tiéu chåy). ChLing ta giå thi-t rang hoat dông cda các tå: chLc duoc cåi thiên, nhung dieu này hié^m khi duoc ghi chép cu thé. Néu khång cd két quå do luång, chlng ta khång cd cách nào cd thé ghi nhån duoc liéu các no luc bä ra cd dat duoc cåc kt cuc mong muon (så dung tåt hon phuong pháp ORT), và cu6i cùng là cåc muc tiéu quoc gia (gim tý lê tr vong 6 tré so sinh) hay không. Nhu våy, dieu này co nghia gl trong båi cånh cda hê thäng GSDG dua trén két quå cda chinh phl? Båi vI chinh phd luån tìm cách bo tri khuån khå: chi tiéu phù hop vói các két cuc chinh sách, viéc do luång két quå hoat dông cda tå chúc de tro giúlp cho viêc dat tói các ket cuc co tam quan trong dic biêt. Hiêu qua cung cap dich vu, chat luong thuc hiên chuong trnh và chinh sách cCing nhu hiêu qua quan 1ý nguon luc chi là môt så vi du. Vi du nhu, 6 Philipin, chinh phd dang 6 trong giai doan dau cda quá tr`Inh xác dinh các chi så 6 cp don vi cho các két cuc chinh mà quy9t dinh chi tiéu cda chinh phd duoc dua ra cän cd vào dó (Ngån hàng Thé giói 2001e). 24 Mu6i budc tién toi Hê thäng Giam sát vå Dnh gia dua trên ket quA Cc ä-ng dung cåa hk thong GSDG dwa trMn kA qud Hê thäng GSDG dua trén két quå cd ngày càng nhieu Lng dung. Vi yéu cåu v& tinh tråch nhiém vå chäng tå két quå ngày cng täng, nén så luong cåc Lng dung cda hê thäng GSDG dua trén két quå cing täng theo. Ung dung cho du ån, chw*ng trinh vå chinh såch. Cåc hé thång GSDG dua trén két quå då duoc thiét ké và så dung thånh cång cho muc dich GSDG tai tät c cac cap: du ån, chuang trinh và chinh såch. Thång tin vå så Iêéu cd thé duoc thu thåp và phån tich tai tat ä cc cp dé cung cap thång tin phån h0i tai moi thåi diém. Theo cåch nåy, thång tin cd thé duoc så dung dé báo cåo tot hon cho cåc nhà lånh dao chd chot, cho dång dåo công chdng và cho cåc bén hCu quan khåc. GSDG cd thé vå phi duoc thuc hiên trong suot c vòng dål cda du ån, chuang trinh hay chinh såch vå c sau khi chúng duoc hon thành. Hé thäng GSDG - vdi luòng så liêu vå thång tin phån häi lién tuc- dem Iai gi tri gia tång trong tåt c cåc cång doan tù thiét ké, thuc hién cho ti tåc dång. "Cåc thông tin cu thé tai cåc cap khåc nhau khång ging nhau, mLc då phLc tap cua công tac thu thåp så liêu cing khåc nhau, tinh nhay cm chinh tri cda viéc thu thåp s2 Iêéu cd the thay d'i, cing nhu cåch så dung thông tin thay d'i tù cap näy sang cap kia" (Kusek vå Rist 2001, tr. 17). Cåc "g dung bén trong vå bén ngoåi. GSDG ceing cd thé duoc thuc hiên tai cap chinh quyen dia phuong, vùng hay quoc gia. Nhu våy, cho dù chdng ta nghi vé GSDG trong mål lién hê vdi dô phLc tap hånh chinh (tù du ån tdi chuang trinh, chinh såch) hay vói cåc vùng dia 1f, n6 luån cd Lng dung - mäc dù cåc Lng dung nåy cd thé không giong nhau. Môt län nia, cåc chi så cu the cd thé khåc nhau do nhu cau ve thông tin cda các bén hdu quan tai cac cp chinh quy6n khåc nhau là khång giång nhau. Môt diéu dång ghi nhån là hé thång GSDG cung cap mot Xy dung Hê thng Gilåm såt vå Dnh giå dua trên kt qua 25 luong thång tin ién tuc rät h(ru ich dái vci nôi bô ceing nhtr bên ngoåi. Viêc så dung trong nåi bô bÅt ngu^n tä thLrc te räng thång tin tä hé thäng GSDG duc så dung nhu là måt cång cJ quån 1ý thiét yéu cho cåc cån bô quån 1ý khu vtrc công dé dat két quå va thoå mån cåc chi tiéu cu thé. Thång tin ve tien då, cåc khd khån vå kt quå hoat dông deu là chia khoå cho cc cån bô quån 1ý cång dang co gäng dat duoc ket quå. TLong tu nhu våy, thång tin tä hé thå ng GSDG ceing cd tam quan trong dål våi cå nhån ngoåi khu virc cång - nhCüng ngui chå doi két quå, mong muon nh'in thåy cåc tåc dång hCu hinh tù hånh dông cia chinh phd (vå tien thue), vå hy vong tao duoc niem tin rang chinh phi dang co gäng cåi thiên cuôc song cia ngui dån. Ve co bån, hé th^ng GSDG h0 tro viêc suy nghi vå låm rå cåc muc tiéu dåi han vå muc tiéu ngån han. Chinh phd vå cc bén hCiu quan khåc cing c6 thé så dung hé thång GSDG de soan vå låp luån chLing cho yêu cu ve ngån såch. Nguac lai våi cåch tiép cân dua trén cång tåc thuc hién trudc dåy, hé thäng GSDG dra trén kt quå tåp trung chd † våo viêc dat duc cc kt cuc quan trong dåi våi t6 chúc ceing nhu cåc bén h(üu quan trong nôi bô va tä bén ngoåi. Hê thäng GSDG cd thé gidp phåt hiên cåc chuong trnh cd tiém nång. Chúing clång cd thé phåt hiên cåc két quå khång luång trudc - nhrng cd lé lå hCiu ich - ca du n, chuong tr`lnh, chinh såch. Nguoc lai, hê thäng GSDG ceing cd thé gidp cåc cån bô quån 1ý phát hiên cåc diém yeu cia chuong trinh vå stia chCüa cc diém yeu nåy. Hé thäng GSDG có thé duc så dung dé låm giåm nSi lo ngai trong nå bô tå' chúc, chinh phi vå thay våo då tm ra cc cåch thLc dé dem lai måt båu khång khi c6i må, trong d cåc nhån vién cd thé hoc håi tä cåc sai låm, dua ra cåc sång kien cai tien vå tich lCy tri thLc trong quá tr`inh hoat dông. Vn tri thårc. Hê th^ng GSDG tåt cdng là môt nguon von tri thic. Chling cho phép cc chinh phi, tô chúc xåy dLtng nen tng tri thúc ve cåc loai du ån, chuong tr`inh vå chinh såch thành cång, 26 Mui budc tién tdi Hê thông Giám sát và Dnh giå dua trén két quå và môt cách tô:ng quát hon cái nào thành công, cái nào thåt bai và If do tai sao. Hê thäng GSDG cúng c6 thä cung cp thång tin phån hôi lién tuc trong quá trinh quån If giám sát, dánh giá tin då dat tdi các muc tiêu cu the. Trong ng( cnh này, chúng thúc day quá trlnh hoc h6i cda tô: chåc. Viêc dång dåo cång chúng duöc tiép cån thång tin do hê thång GSDG dua trên kt quå cung cap cing dng vai trå quan trong trong viêc ho tro phát tri6n kinh te trong nudc và giia các quåc gia. "Tiép cân thång tin là yeu to thict yeu cda môt chicn luöc phát trien thành công. Néu chúng ta nghiém túc trong viêc giåm ddi nghéo toàn cau, chúng ta phåi tu do hoá khå näng tiép cån thång tin và cåi thiên chat lugng thång tin" (Stiglitz và Islam 2003, tr. 10). Tinh minh bach vå tinh tråch nhiêm. Hé thäng GSDG cing c6 thä hä tro täng cuång tinh minh bach và tinh trách nhiêm trong tô chåc hay chinh quy6n. Cc tc dông lan toå có loi cing c6 the duoc tao ra tù viêc xem xét các kt quå. Các bén hau quan ké c trong nåi bô lIn tå bén ngoài sé c6 thång tin tot hon ve tlnh trang c6a du ån, chuong trinh, và chinh såch. Khå näng chäng t6 duoc các kt quå tich cuc cing c6 thé giúp thu hút duöc su dng hô chinh tr' và su dng hå cda dån chdng. Viêc thuc hiên cc hé thäng GSDG dua trên két qu3 cúng c6 chi phi và ri ro ve to chdc và chinh tri. Tuy nhién, n6u khång thuc hiên các hê thäng này cing cd rdi ro và phå trå giá dáng ke. Cc thch th* v chinh tH/ vå ky thuåt trong i.c xåy dfmg kê thAng GSDG dka trén két qud Quå trinh xåy dung cc hé thång dua trén kt quå cd nhieu thåch thic chinh tri và kÿ thuåt. Các thách thåc chinh tri thuång lä các thách thic kh6 vuot qua nhat. Phmoong diên chinh tri cåa GSOG. Viéc thuc hiên các hê thång GSDG dua trén két quå dem lai nhieu thách thåc cho c các nudc OECD và các nudc dang phát trien. Hon tat cå, nd Xy dung Hê thông Glám sát vå Dånh glá dua trên kêt quå 27 dòl h6i quyét tam vå su lånh dao chinh tri cuong quyet, nhåt , 1ý Nhiêu tö' chtc thich dwo'c quån - thubng là du6i dang môt luc luong båo tro ve chinh tri . hoat dång trong bong tol - dé thiêt låp måt hê thông nhu våy. Dua các thång tin dua trén - >hon. Ho không muon cong ket qua ra cho cång chung co thé Làm thay doi må quan he the ý1 bo so 5ie ve ket qua hoat ché, quå tr'nh låp ngân såch vå phån bô nguon luc, cåc chuong dång và cic ket cuc cua trnh chinh tri ca nhan va cam nhån cda cång chung ve hicu qua . , , ,mình. The chê hoä bêé thång cda chinh phd. Cåc nhåm däc loi c6 the sé cm thây dang bi tån cång. Ceing cd the co cac thê luc chong cai cach bén trong va GSDG dya trén kh qud sé làm hé m6ý cäc van h vê kêt bén ngoai chinh phu chång då quyet het cac no luc nåy. Vi vay, qua höat dôång cuia to` chtic. val trò cda ngubl bao tro chinh tri c6 y nghia then chot trong KhôngphUi däityopng hl?u viéc bao dam the chê hoa va duy tr) cac he thong GSDG dua quan nào cäng hài lòng vOi trén e^t q, uå.sw cp xät tradc công chúing Hê thong GSÐG dua trén ket qua là hop phan thiet yeu cua -c- I I I nhw the^. Dåy chi /à môt co cåu chinh phu - va do d6 cd liên quan hCu co dén hé thång quyen luc vå chinh tri cda chinh phd. Hê thng GSDG dua trong nhteng cIch r I ý1 thång GSÐG có the dya ra ket qua cung cap nhung thång tin then chot va giup cho cac nha thåch thic vê chinh tr.i - länh dao dua ra cåc quyêt dinh voi day dd thong an hon. Ðông chä không chi là thåch thc thål, viec cung cap thông tin nhu vay cd thé Lam giam so luong cåc lua chon cda cåc nhå lånh dao, Làm cho ho cd it khoång träng vêky thuat dé xia 1ý cåc chinh såch cda m'nh. Trong cåc chinh the dån cli, thång tin ve két quå du ån, chuong trnh và chinh såch ngày càng trå nén quan trong và duoc coi nhu là môt phän trong hoat dông binh thuöng cda chinh phiI. Các thång tin nåy duoc giå dinh Là sé tro giúp vå dinh huóng cho quå trnh hoach dinh chinh såch. Tuy nhién, hé thång GSDG c6 thé dem Iai cåc thåch thLc däc biêt cho cåc quåc gia tùng bi närr du6i ché dô dôc tài tåp trung. Thiét låp hê thång GSDG dé nêu båt cåc két cuc - c thành cång län thåt bai - và dem dén tinh minh bach vå tinh tråch nhiêm cao hon c6 the là thåch thLc däc blét, thåm chi là måt dieu xa la tal cåc nudc này. Tai cåc nudc này, cåc tång låp chinh tri, ngubi dån và ca nén van hoå can nhieu thåi gian hon dé thay dôSi, thich úng. Cu0i cùng, chdng ta khång thé xåy dung môt nen kinh te vCng manh dua trén môt chinh phil yéu (t. Hê thång GSDG cd 28 Mu6i budc tién töi Hé thäng Giám sát và Dnh giá dua trén két quå Khi so sånh vdi khia canh th6 hö tro cdng co chinh phd thång qua viêc nhan manh thêm chinh tri cua viêc thê' ché vao các kêt cuc c6 thé thay duöc. Hiu biêt sâu säc hon vé co cåu ho I hhoat dông và kêt cuc cua các chuong trình kinh té, c chuong trn kt quh , vihcn SD a v trlnh, chinh sách cda chinh phl cd thé dng góp cho viêc giåm gidi quyä cdc v, n A ky dói nghéo, täng tôc då täng truång kinh tê cing nhu viéc dat thuat tró.nén tuong dji do duoc måt loat c muc tiêu phát trien khåc. phik tgp ho-n. Phuang diên k thuåt cåa GSOG - xåy du'ng nång luc thé ché Thit ke và xåy dung måt hê thäng báo do cd the cung cap duoc cäc thång tin dång tin cåy, kip thòl và phù hop ve kt quå hoat dông cla các du án, chuong trình và chinh sách cda chinh phd dòi h6i kinh nghiêm, kÿ näng và näng luc the ché thuc su. Näng luc xåy dung hê thäng báo cáo dua trên kt quå täi thiéu phåi bao gôm khå näng xåy dung thành công các chi so, các cng cu dé thu thâp, tông hop, phån tich và báo cáo các so liêu v két quå hoat dông có lên quan t6i các chi so này và tình trang ký goc cda chúng; cing nhu phå có dåi ngfl cic nhà quån lý vdi cic kÿ näng và kién thic de biet phåi làm gl vdi cic thång tin khi chdng dén. Xåy dung näng luc nhu våy trong chinh phd là cå måt nä luc låu dàl. Môt so nuåc dang phát trién hiên dang thiéu näng luc co bån dé do luång dau vào, hoat dång và da^u ra. Tuy nhiên, cumi cùng, tat c các nudc d&u sé c'n phåi c6 khä näng giám sit và theo dål ve mät kÿ thuåt tai tät ca các cp cda hê thong GSDG - tai cap dau vao, hoat dång, da^u ra (thuc thi), kt cuc và tác dông (muc tiêu). Näng luc thång kê cing là môt bô phân thi&t yéu cda viêc xåy dung hê thäng GSDG dua trên kt quå. Thång tin và s0 liêu phåi hop lê, có thé kiém ching duoc, minh bach và duoc cung cp rông räi cho chfnh phd và cåc bén hau quan khåc - ké cå cho công chdng. Dieu này cd th6 là kh6 däi vdi måt så chinh phd không muon cung cap hay chia sé thång tin vi các lý do chinh tri hay d6 che dåy tham nhing. Các nhån vién v cán bô quån Iý duoc dào tao kÿ thuåt và các công nghê thång tin co bån cúlng là nh(rng dieu khång thé thiéu. Хау dung Нё гhong Giam sat va Daлh gia диа ггеп kët qua 29 Trong тог so гrгrг�лg hг�р, гrг� giŭp va д'ао гао ky гhиаг сйа сас nha гаi гrг� l'а diёu сал гhiёг д"аи гiёл дё cho тог quoc gia со гhё cung сар диг�с khoi 1иг�лg гhong гiл va so liёu гоi гhiëu дё Ьаг d�iu хау dung hë гhong GSDG. Vi ди, тог danh gia gan д"ау да гhау rang Cong hoa Arap Ai сар сап хау dtrng nang 1�rc cho сас quan cht'rc quoc �ia quan гrong гrong linh vtrc GSDG dtra гrёл kёг qua va phan Ьо ngan sach dtra гrёл kёг qua hоаг dong (Ngan hangThё giг�i 2001с). Trong гrиг�лg hг�р сйа Colomбia, сас 9иап сhг'rc chinh phŭ да гhиё ггr van Ьёп ngoai danh gia сас дц ап 1оп trong khi гiёп hanh хау d�rng nang 1�rc danh gia Ьёп гrong. Doi khi со rаг nhiёu so liёu диг�с гhи гhар гаi тог quoc gia, nhung khong со nhiëu nguг�i Ьiёг cach sг'r dung сас so liёu пау. Thu гhар va гrао 9иа nhiёu so liёu cho сас nha quan ly khong phai 1'а тог diёu htru ich. Cung сар тог nŭi so liёu khong диОс phan гich гhi khong дет lai диг�с сас гhong гiл сап гhiёг дё cai thiën chuOng гrinh . Вао nhiёu гhong гiп va so liёu l'а дй? Таг nhiёn l'а сас nha ЬОас11 д1Л11 с111Л11 S3c11 1г 1t111 с0 dU сас г110Лg г1Л ЬО саЛ V30 г11Г)1 diëm ho сап. D"ау l'а тог таи гhиап гhиг�пg гhау гrong qua гrinh quan 1у Ьаг сг"r тог го cht'rc ла0. Tham chi kë са khi khong со сас гhong гiп hoan hao, hё гhong GSDG со гhё cung сар тог so thong гiп phan гich phan hoi va sё giŭp сас nha hoach dinh chinh sach диа ra сас qиуёг dinh со д"ау дй гhong гiп hon. Gidt thi,ëu Мд h�nh 10 budc �хду dung mot h� thong GS�G диа trёn kët qulf Мас дй сас chuyën gia со у kiёn khac nhau vё гhг'r ггr сйа сас Ьиг�с гrong 9иа гrinh хау dtrng hё гhong GSDG, ho дёи пhаг гri vг�i у до голg гhё. Vi ди, тог so chuyёn gia диа ra то hinh Ьол Ьиос hay Ьау Ьиг�с. Ch0 дй со nhiëu Ьиг�с lchac nhau, сас hоаг dong chŭ уёи гrong qua гrinh хау d�rng hё гhong GSDG l'а: . Хас dinh сас kёг сис va тис гiёи . Chon сас chi so kёг сис дё giam sаг . Thu гhар сас so liёu ky goc vё diëu kiёn hiёn гаi 30 Mu61 budc ti^n tål Hý thäng Glåm såt vå Dånh glå dua trén kk quA " Däl: ra dc chi tlýu cu the vå thål glan phål dat duoc " Thu thåp thång tin mät cåch thuårig xuyýn de dånh glå xem 114 ck chi tlýu nåy cd dat duoc hay khång " Phån tich vå båo do k6t quå Khi dc chuyýn gla då thäng rihåk ra-ng mät hý thäng tåt phål bao gom rihiling cål gl, thl tal sao dc hý thäng nåy ]al khång trå thånh mät phån trong hoat dång binh thuåno cda ck co quan chinh pktd, ck b6n hCiu quan, nguål cho vay vå nguål di vay> Mät 1ý do hlén nhlýn lå rihiling nguål thiet ke hý thäng GSDG thuång bä qua tfnh phLic tap vå nhie^u tinh tiet trona bål cånh CtIa m ät quoc gla, chinh chd hay mät ngånh. Thým våo dd, nhu cau cda nguål d6ng cu^i äng thuåna duoc nhCing nguåi båt tay våo xåy dung h6 thång GSDG hicu mät cåch 16 må. Ho quå xem nhe ck yeu to^ t6 chLic, chfnh tri vå vän hoå. Trong b 01 cånh nhu våy, må hinh 10 budc duoc trinh båy 6 dåy (hinh Lii) khåc v61 dc må ffinh khåc bål vI nd må tå chi ti ^et ve cåch thLic xåy dung, duy tä vå cd 1ý quan trona nhat lå - däm båo tinh bén viling cda h6 thång GSDG dua trén két quå. N6 ceing k-håc vdi ck cåch tlýp cån khåc 6 ch 67 n6 cd mät budc däc thå de dånh glå mLic då sän sång. Vléc dånh giå nåy phål duoc tien hånh trudc khi hé thäng duoc xåc låp. VIýc dånh glå MLic då sän sån guyén täc, lå nén mdrig cho hý thång GSDG. Ceing nhu mät cån nhå än phål duoc b-at dåu vål viéc xåy mdrig, viéc xåy dung mät hé thäng GSDG phål duoc bät dåt-l tu' nén mdrig lå dånh glå mLic då sän sång. Ne^u khång hiéu dung nén mong nay ma van tiep tuc xay dung hé thång thl cång viéc sé gåp nhicu kh6 khän vå cuåi c6ng ]å thål: bal. VI våy, dåy chinh lå budc dau tl&n. Må hinh nåy clång riýu ro- caic tien trinh chinh tri, tien tänh tham gia cula nguoi dån vå ck då'[ tk trong quå tr'jnh xåy dung vå duy trI hé thäng GSDG. DICu nåy däng righia vål v14 néu båt su can thiet phål thu hdt duoc nhCing býn hCiu quan cå bén trong vå bén ngoåi trong viec xåc dinh ket cuc, chi sä, chi tléu vm... Xåy dung Hé thông Giám såt vå Dnh giå dua trén kêt quå 31 Budc thú 2 bao gäm viêc chon cåc két cuc can phål GSDG. Cåc ket cuc nåy chi ra con duång can phåi di. Buóc 3 bao gäm viéc xåc dinh cåc chi så ve két quå hoat dông de gim såt tién då dål v6i dåu vào, hoat dông, dåu ra vå tác dông. Cåc chi so c6 thé cung cap thång tin phån hål Ién tuc vå môt luong 1ón thång tin ve thånh tich thuc hién. C6 nhieu hudng dän dånh cho viêc lua chon cåc chi so rat hau ích cho quå trinh nåy. Tuy nhiên, viéc lua chon cc chi so tot là môt tien trinh läp di låp lai nhieu lan. Buóc 4 ca må hình Liên quan tói viêc xåc dinh cåc dtäl Iêu ký goc - dinh tinh vå dinh luong - dé så dung ngay tù dåu cia thåi ký giåm såt. Cåc kt quå hoat dång ký goc xåc dinh diém xuat phåt cho quå trinh GSDG két quå sau nåy. Budc 5 tiép tuc cåc budc trudc dåy vå bao gom viêc lua chon cc ch tiêu vé két quå, ttic Là môt buóc quå då trén con duång tói môt két cuc låu dài. Cåc chi tiéu c6 thé duoc lua chon thång qua khåo såt mdc cia cc chi så ký g2c và mdc dô cåi thién mong muon. Giåm sát theo két quå, buóc thú 6 cia må hinh, bao gäm cå gim såt thuc hiên vå giåm såt kt quå. Giåm såt de dat két quå dòl h6i phåi thu thåp cc så Liêu c6 chåt luong ve két quå hoat dông theo cc huing dän c6 sin. Budc 7 liên quan viêc så dung, ching loai vå thåi diém cia cång tåc dånh giå. Båo cao ve cac phåt hién, budc 8, nöi ve phuong phåp phån tích vå båo cåo så liêu de cåc nhà lånh dao dua ra cåc quy^t dinh cai tién can thiet trong du ån, chuong tr'inh vå chinh såch. Budc 9, så dung cc phåt hiên, cüing dóng môt vai trå quan trong trong viéc tao ra vå chia sé tri thäc, kinh nghiêm trong chinh phi vå cåc tô: chtic. Cu6i cùng, budc 10, de cåp den các thåch thúc trong viêc duy trì hê thäng GSDG dua trén két quå bao gäm ca yêu cau, vai trò va tråch nhiém duoc phån dinh rö räng, thång tin dång tin cåy, tính tråch nhiêm, nång luc vå cåc co ché dång viên thích hop. Hê thång 10 budc nåy có the duoc så dung cho các du ån, chuong trinh và chinh såch. Mäc dù trång må hinh nåy ging 32 Mubi budc tién tåi Hé thông Giåm sát vå Dánh giå dua trén két quá nhu måt qui trinh tuyén tinh, nhung trong thuc té, nå kh6ng phåi nhu vây. Chlng ta sé phåi trå di trå lai qua các budc hoäc tien hành nhiéu budc cing môt lic. Viêc så dung cåc hé thång GSDG dua trén két quå cd thé gilJp dem lai môt sif thay d'i vän hod l1n trong phuiiong thiic mà cc t' chåc và chinh ph! hoat dông. Neu duoc xây dung vå duy tri ding cåch, các hê thång nhu thé này có the dan tåi tinh minh bach vå tinh trách nhiêm cao hon, thånh tich tåt hon vå tao ra cc tri thäc måi. Båt dJu tå dåu: Toån bô Chinh phM, Mit bô phån Chinh phM, hay l mit cich tip cn hän h.op Các chinh phi trén thé giåi cd cc cåch tip cân khác nhau trong viêc xây dung h thäng GSDG dua trén két quå. C6 ba cåch tiép cân co bån. Cåch thå nhât là cách tiép cân Toàn b6 Chfnh phi duoc dng tai mät sé nudc di dåu trong linh vuc GSDG. Cåch tiep cân Toàn bô Chinh phd nhim tåi thiet låp m6t h thong GSDG räng lIn, toàn diên cho toån bô cac co quan chinh phI. Hinh i.ii 10 bu'dc thiét ké, xåy dtung vå duy tri hê th6ng GSÐG du'a trên két quå Lua chon cåc Iåp ké hoach dé Dnh giå chi så then cái tén - lua chon Så dung ni rc dö ch6t dé giåm ck chi tidu phän Vai tro cua cåc phåt san sàng såt két quá ánh két quá dánh giå hien Th(ng nhåt Du idu tinh Giám såt Bao cao vè Duy tri hê ve các két quh tng han dau két quå nhfmg phåt thng can giårr sat v c chia y hiên GSDG vå dånh giá chúng ta dang trong to ( dåu? chCrc XSy dung H6 thông Giám såt v D4nh giå dua trén kCh quå 33 Vdi viêc cha^p thuân cc Muc tiéu Phát trién Thién nién ký, nhieu nudc dang phát trién dang tìm cåch thiet ke và thuc hién cc hê thäng GSDG dua trên kt quå toàn diên bao trùm nhieu linh vuc và chinh sách. Dng thåi, vdi viêc cåc chd no quoc té ngày càng chú y tdi két quå, ngày càng nhieu chinh phi và tô' chúc tài tro hå- tro cho cc nudc dang phát trién xây dung các hê thäng GSDG rông Idn. C6 môt xu hudng trong môt så chinh phi và t' chúc tài tro tìm cåch thuc hiên các dánh giá chung vdi su tham gia cua quoc gia tiép nhân nhu là môt thành vién tich cuc. Trong nhiéu truång hop, các bô ngành khác nhau dang 6 trong các thåi kg xây dung hê thång GSDG khác nhau. Chién luoc Toàn bô Chinh phi cd thé khång dd khi nång dé dua tåt c các bô, ngành chuyén dông môt cách däng bô; vI thé cd thé can phåi cho phép các bô, ngành duoc phát trién các hê thång này môt cách tun tu. Trong nhieu truòng hop, các sáng kin cai tién tai môt cap co the duoc lan truyen theo chiéu ngang và chicu doc tåi các cp khåc cia chinh quyen. Nhu våy, cách tép cân thú hal là môt cách tiép cân han ché hon và cd tinh cha^t tâp trung vào m6t bô phân. Nhieu nudc, däc biét là các nudc dang phåt trién, c6 thé chua sän sàng de tién hånh các thay d6i toàn diên, räng ldn. ClJng c6 môt sä cách tiép cân khåc cd chon lua hon, nhu Là b-t dau voi các cap chinh quyén dia phuong, bang, vùng hay Là chon môt so bô, ngành quan trong dé thå nghiêm hê thäng GSDG. Môt diu thd vi là môt så quc gia nhu là Airolen, då så dung môt cách ti6p cân thä ba là môt cách tiép cân hon hop. Trong khi môt så linh vuc duac GSDG môt cách toàn dién (vi du nhu các du án duac Quÿ Co cu Lién minh Chåu Äu tài tro), các linh vuc khác lai chi nhån duoc cc su chú rå rac. Chinh phi Airolen då tién theo hudng cia môt cåch tiep cân dánh giá toàn dién hon dåi våi chuong tr'nh chi tiéu cia chinh phi (Lee 1999). Cách tiép can hän hop ceing c5 thé là môt phuong án lua chon tot cho môt så nudc dang phåt trien. 34 Mu6i budc tien udi Hê ihäng Giám sát vå Dnh giá dua trén két quå Cåc chuyén gia khuyen nghi nên tien hành xåy dung thi diém hê thäng GSDG, cho dù chinh phi quyet dinh så dung cåch tiép cân nào di chång nCa. Chién lupc tät nhat dé dua hê thäng GSDG vào môt quoc gia là trudc hét thä nghiên hê thäng này tai môt hay hal bô, ngành. Vi du, Anbania då chuan bi môt chuong trình GSDG dua trén kt quå cho môt khuån khå' chi tiéu trung han mói duoc thuc hiên và thå nghiêm chuong trình này tal bän bô, ngånh quan trong. Al cåp då lua chon såu don vi thå nghiêm de khåm phå xem viêc phån bô5 ngân såch theo két quå hoat dång cd thé vân hành nhi thé nào trudc khi dem áp dung cho toån bô chinh phi. Vän cån måt chién luoc thú ba cho cåc ting dung cda chuong trinh dua trên kt quå là tåp trung vào måt nhåm doi tuong khåch hàng cu thé. Chinh phå Ai câp muon cai thiên cåc chuong trinh và dich vu cia minh dé gilp cho stf phåt trién cia phu nC. Moi måt bô chil quån duoc chå doi Là së chi ra cåc chuong trình hiên tai cia ho cd lién quan tói vän de giói và dánh gi két quå cia cc chuong trình này. Thém vào då, Hli dng Phu nC Quäc gia, môt tô: chúc chinh phi duoc thit låp gan dåy nhäm muc dich täng cuång su ho tro cia chinh phi cho phu nC, duoc giao nhiém vu xdc dinh måt tåp hop cåc chi så co bån ve két quå hoat dông dé chinh phi theo döi và gim såt (dé dat duoc cåc muc dich lién quan tói giói). Cåc bô lin quan co trách nhiêm theo d(i và giám såt cåc chi så trén cho cåc chuong trinh näm trong linh vrc do ho quån If, däng thåi gim såt chät ché va dånh gi cåc chuong trình cia chinh phi cd lién quan de dat duoc cåc muc tiéu de ra (Ngån hàng Thé gidi 2001c). Do lu6ng ket quå hoat dông cCing cd tåc dung lån. Hê thäng GSDG dua trén kt quå là måt cång cu quån 1ý cång manh më trong viéc h7 tro chinh phi và cåc tå' chúc dé ho chäng minh tc dông và cåc kt cuc (cia du án, chuong trinh, chinh såch) trUóc cåc bén hCru quan khåc nhau, cing nhi trong viêc tìm kiém sU dng hô cia qua^n chúing. Cåc hê thäng dua trén kt quå ging vdi cåc hé th^ng GSDG truyen th^ng, tuy nhién uu viét hon cåc hê Xåy dung Hê th^ng Gim såt vä Dänh gid dua trên kêh quA 35 thäng nåy 6 chS nå tâp trung vào két cuc và tc dång chä không chi dång lai 6 viêc thuc hiên tc [å dki våo, hoat dång vå dau ra. T6m lai, cc hé thång nay co rat nhieu äng dung vå cd the dùng diroc cho cp du än, chuong trinh hay chinh såch. C6 rät nhieu thåch thúc chinh tri, the ché và kÿ thuåt trong quå trinh xåy dung hê thång GSDG dua trên két qui. Hon thé nda, cc nudc phåi chon xåy dung cc hê th^ng này trong toàn bô chinh phd hay lå båt dau thuc hiên tai måt bô phån cäa chinh phä hay tal mot cap nào då, hoåc b-t dau thuc hién trong mot hay måt så bô, ngånh. Kinh nghiêm ca cc nudc phåt trién khåc våi kinh nghiêm cåa cc nudc dang phåt trién trong vän då lua chon cåch tip cân khi thiét ké và xây dung hê thäng GSDG dua trên kk qui. PHAN 3 Kinh nghiêm GSDG tai các nudc phát tridn vå dang phát trin Phän này cung cap måt så thông tin co så ve kinh nghiêm vân hånh cc h thång GSDG dua trén két quå tai các nudc phát tri6n và dang phåt trién. Khång c3 cåch nào duoc coi là duy nhät dding trong viêc xây dung cc hê thång này. Cåc quoc gia khåc nhau - cå cc nilrdc phåt trién va dang phåt trién - sé 6 các giai doan khác nhau trong quå trình xåy dung hê thång GSDG. Trong môt quoc gia, cc bô, ngành khåc nhau, hoåc cåc cp chfnh quyén khác nhau c1ng sÄ 6 cc trlinh då khåc nhau trong viêc xåy dung nång lic GSDG. Ching ta së khåo såt m;t s0 thåch thäc dåt biêt cäa cc nudc dang phát trien trong quå trinh cc nudc nåy thå nghiêm xåy dung, vân hành và duy tri cc hê thäng GSDG dua trên két qui. IGnh nghim GSDG tai cdc nbcpht tri vå cdc ntéc OECD Da så các nudc trong 30 nudc OECD då c6 hê thäng GSDG dua trên ket quå. Dat duoc diffm nåy khång phi de dàng. Ho khác nhau 36 Mui buic ti^n tji Hè ihäng Girn sit vaä Dånh gia dua trén kch quA Xay ding ?nOt hê thng - nhieu khi rit lón - v' con duång, cåch tiép cân, phong cách và GSDG hiau hiéu trén lI mic då phat trién. Theo môt két quå di6u tra gan dåy, Öxtråylia, thuyét di hon trén thwc te. Canada, Hà Lan và Mÿ duoc xep hang cd vän hoå dinh gi cao nhat C nhiêu h thng van trong các nudc OECD (Furubo, Rist và Sandahl 2002). hành tät 6 các nwdc phit Các nudc OECD då phåt trién vän hoá dånh gi vå các hê trien, và ?n.t so it hon van thäng GSDG dé tng phó våi dc áp lic bên trong và bén ngoài. hånh tät 6 cuc nzOc dang Vf du, Phåp, Däc và Hà Lan då phåt trién nän vän hoá nåy dé phät trién. Khôngphäi các dåi phå vói åp luc lIn tå bén trong và bên ngoài (chd yéu tå EU), chinh phii không c0 gång - trong khi cc nudc nhu Oxtråylia, Canada, Hàn Qu^c và Mÿ thåm ch nhieu chinh phz duoc khuyén khich chå yeu båi dc åp li.tc bén trong. còn het sc n7 lirc. Nhung Môt dieu thd vi là dc nudc OECD di tién phong trong xåy thit lap mät hé thng nhu diung vän hoå dånh gi Iai cht yeu là do cc åp lifc lån bén trong. cvay dòi hä thi gian, Cåc nudc này cGng dång vai tr6 bån le trong viêc dua vän hoå nguån lr và cd nôi trz&ng dánh giá sang dc nudc khåc thång qua viêc truyen bä dc y tuång chinh tri ô'n d.inh nt?a - và thång tin dánh giå, sáng låp dc tô chúc dånh giå, dc vién dào cüng nht can mOt luc Iung tao, cc mang lu6i và các cång ty tu van. bo tro,manh, nhiigngi Tråi lai, nhieu nuoc trong so cac nitoc di chåm hon (vi du nhu khôngso,åp luc Italia, Airolen và Tåy Ban Nha) cd xu hitóng phån tng vói cc chå de dånh gi chd yéu duói säc ép lón tå bén ngoåi. Cåc nudc này cdng chiu Anh huång lón tå vän hoá dånh gi cåa cc nudc tién phong clång nhu vän hoå dånh gi cåa cc t6 chic quoc té mà các nudc này cd dieu kiên cùng låm viéc. Hôp i.vi, i.vii và i.viii sé miéu tå môt cåch ngån gon kinh nghiém GSDG tai 3 nucic OECD: Oxtråylia, Phåp và Hàn Quoc. Cåc dông luc, cách tip cån vå chién luoc thay d0`i cho tung truång hop. Cåc båi hoc và kt lun quan trong cCing duoc rdt ra cho tung nuc. Cc chi båo ve so- tién bô cho dén nay tai cåc nwéc OECD. Môt cu6c dieu tra måi dåy tal dc nudc OECD cung cap nt cåch nhin tô:ng quat ve mäc då thåm såu cåa dc hé thång dua trén két quå trong hé thång ngån såch và quån 1ý cda cc nucic OECD. Vf du nhu "phån lón cc chinh phiA ngåy nay de^i cd phan thông tin ve két quå hoat dông trong hé thäng vän Xåy dung Hê th^ng Giám sát và Dnh ghi dua trén ket quå 37 bån ve ngån sách và th6ng tin này là dåi tuong kim toán tai môt naa so nudc. Måc dù cuôc tranh luån m(i dåy trong công d6ng quin 1f công và quin lý ngân sách quåc te ve su khác biêt giCra dau ra và két cuc là tuiong dWi mii, viêc phån biêt giCra hai nhdm két quå này duoc dua vào tai 11 trong sé 27 nudc" (OECD 2002b, tr. 12). Måc dù nhiéu tien bô då diên ra tai cac nu6c OECD trong môt loat các linh vuc, vín còn nhiéu diem can cai tien. Cuôc dieu tra cda OECD då chi ra r-ng "chi cd môt så it cac nuLtc g-an két muc tiêu ve két quå hoat dông v(i chi tiêu cho tat cå các chuing tr'inh chinh phd, näc dù khoång nôt nula so nu(jc då thiét låp moi liên két nåy cho môt so chuing trinh. Môt vài nucic så dung các muc tiêu két quå hoat dông mà hoàn toàn không lién hê tdi chi tiêu" (OECD 2002b, tr. 12). Môt diem yeu khác tai các nuic OECD lå chi cd "môt nula så nudc båo cýo rang th6ng tin ve két quå hoat dông duoc så dung dé phån bô^ ngân sách nhung cúing chi duoc dùng trong pham vi b6, ngånh hay chuing trinh" (OECD 2002b, tr. 12). Nhu våy, måc dù các nuic OECD dat duoc nhieu tián b6 trong viêc xåy ding các h thong và qui trinh GSDG dua trén két qu,i, ho van còn nhieu viêc phål låm. Ket luån vå båi hoc ft cåc nwéc OECD. Måt loat cic yéu to då dan dán viêc hinh thành vän hoá dinh gii tai các nudc di tiên phong. Nhieu trong så các nujc thuc hiên GSDG s6m då bi thúc ép låm viêc này vi các nuc này cd hê thång chinh tri dån ch, truyen thong thuc chúing manh mé, bô máy công chdc duoc dào tao trong linh vuc khoa hoc x5 h6i (chd không phii là chi duoc dào tao ve phåp If), hê thång hành chinh vå thé ché hCiu hiêu. Trên thuc té, xåy dung hê th6ng GSDG dua trên két quå là môt hoat dông chinh tri vci nt s6 khía canh ký thuât cd liên quan. Các nudc cd mic chi tiêu cho giáo duc, y te và an sinh xå h6i cao cG,ng då så dung co ché dánh giá vào các linh vuc trên vå các co ché này sau d6 då lan ra các linh vuc khåc cda chinh sách công. 38 Mubi budc tin tdi Hê thäng Giám sát và Dánh giá dua trén két quA H*p i.va Mô hinh Toän b6 Chinh phö cöa Öxtråylia Öxtråylia là möt trong cåc quÖc gia tiên phong trong viêc phåt trién hd thng GSDG, båt dau tùl nrn 1987. Nuöc này có mot so cåc Icr thé tao thuån loi cho vidc xäy dirng mot nén vån hoa va cau trúc dåinh giå hop Ly: " näng luc con nguåi, thé ché va quån lý manh m trong khu virc cöng " dich vui cöng c6 tiéng ve liêm chinh, trung thuc vå tinh chuyn nghidp " hd th6ng ké toån, ngän såch và tåi chinh phåt trién " c6 truyen thng ve tinh tråch nhidn và tinh minh bach " cåc nhå lånh dao chinh tri dång tin cåy vå duuc tin nhiêi Mot loat cåc yéu to döng g6p våo thành cöng cåa Öxträvlia trong vidc xåv drng hd thóng GSDG manh me. Ban du, cåc han ché ve ngån såch då thic da2y chinh phi tim kiém cåc phuong phåp dé dat duoc két quå töt hon våi mic ngån såch cho truc. Öxtråylia c6 2 to chCrc båo tro quan trong cho dånh giå - Bô Tåi chinh và Vän phòng Kiérn toån Quc gia ÓxtråNlia. Öxträylia då chon chién [uoc toån bô chinh phå. Chién luac nay nham muc dich dua t-t cå cåc bo, ngành våo thuc hidn - ké cå cåc bo, ngånh hang häI län cåc dan vi còn do dr. Nå liuc này ceing nhän duQc siu úng hö cila cåc thånh vien nOi cåc và cåc bô trrång chi chöt, nhung ngiråi coi trong viec sCr dung cåc két quå dånh giå dé dta ra cåc quyét dinh töt hon. Hd thng dånh giå cCia Öxtråylia duoc tién hoa dån tÉr mot he th(ng chät che, duoc kiém soåt tCr trung tâm là BO Tài chinh thånh mot cåch tiép cån dra trdn cc nguyen tac mang tinh tr nguy,n vå phän cäp nhieu hon. Cåc tiép cân sau nåy då Låm tang quvét trn va tinh tr chfi trong cöng tåc dånh giå tai cäp chuong trinh. Ngåy nay, GSDG ducc giao cho cac bo và cåc coquan chinh phå. Yeu cäu chinh therc ve GSDG då du1c nåi lång mot cåch dång ké, và cåc bò tién hånh GSDG dua tr-n cåc iru tien cfa chinh ho. Dng thåi, cc bö vän phåi båo cåo cåc thöng tin ve két quå hoat döng cåa minh trong tåi lidu ngän såch va båo cåo cåc két quá dånh giå tai cåc noi thrc hidn cöng tåc dånh giå. Thrn våo dö, möt så båo cåo dånh giå vân là yu càu bát buöc cta chinh phå. Cåc bo lån thuöc chinh phä dac biet tich crc trong vidc thuC dånh giå chinh thic và sCr dung cc két quå dånh giå. Ngun: Mackay 2002 Dánh gi phåi thoå män måt yéu cau nào dd. " Quá trinh này bao gäm môt 1^ hop phäc iap các diäu kiên tiên quyét ve thé ché, vän hoá chinh uri, su co xát v6i truy6n thång tri ihäc cing nhu cc moi quan ngai theo ngånh dang nôi côm trong cc cu6c tranh luån chinh tri ..." (Furubo, Rist và Sandahl 2002, tr. 16). Xåy dung 1-ê thäng Giáåm såt vå Dånh giå dua trén kct quA 39 Hp i.vi Pháp dä tù'ng là nu6c chåm trå nhung dã táng toc lên phfa tr udc trong linh vuc cåi cách chinh phö Trål nguoc voi cAc nudc OECD khåc, Phäp nan trong nhórn cåc quc gia chrn p dung he thöng GSDG da tren két qua nhát. Tren thuc té, Phåp con chårr hon nhieu nråc chuyén döi, dang phåt trién. Möt loat cåc nå ltrc cåi cach tang dan då dupc thLr nghi(m vao cui cåc narn 1980 vä trong suöt thåp ký 90. Tuy, nhien, nrn 2001, chinh phå Phåp då thöng qua möt dao luat röng räi - thay thé cho luåt hién phåp cho linh vuc tåi chinh nårn 1959. Lut m6i nåy då xoå bd cåch phån b6 ngån såch theo ngånh doc vå thiét lÅp cåch phän bo ngAn såch theo chuong trinh. Lut hién phäp cho linh vuc täi chinh mdi se dtrc dira dan våo thuc hien trong vöng 5 narn (2001 - 2006) vä c6 2 mu1c tieu co bån: cåi cåch khuön khd quån 1s cöng vå lam cho khuön khä näy dinh huång két qua vä thånh tich hoat döng; va tång cuång su girn sat cua qu6c hòi. Nhu Th6 tuöng Lionel Jospin då nói: "Viec trinh båy ngän såch du6i dang cåc chuong trinh dtr.c nhöni chi tiCu lai thånh cåc chinh såch cöng ch6 yéu se cung cap cho thänh vién qu6c höi vä cAc cöng dån möt buc tranh rö räng ve cac 1u tiCn cta chinh phå ceing nhu chi phi vå két quå cåa cåc chrcyng trinh hånh döng." Khoång 100 tri 150 chtrong trinh dupc lIa chon, vä cåc nguÖn luc tai chinh ducyc du toån ngån såch theo cåc chuong trinh näy. Måi möt ngån såch chrong trinh khi trinh qu6c höi deu phåi cöng b6 rö muc tieu chinh xåc vå cc chi so ve két quI hoat döng. Cåc nhå quån lý cdng co quyen tu quyét lån hon trong viec phån b6 nguòn luc nhung phåi chiu träch nhim 1dn hon ve cåc két quä. Vi våy, qui trinh låp ngån såch mi lä hoån toån dra tren két qu. Quyét toän ngån såch möi se bao grn ké hoach ve két quå hoat döng hång nårn, neu rö cåc két quå chå doi vå két qua thuc té cho tung chuong trinh. Båo cåo hoat döng hång nrn cfing se duuc dua våo båo cåo dänh giä ngän säch. Do dó, cäc thånh viên cda Qu6c höi có thé dänh giå duoc két quå hoat döng cåa cåc chuung trinh cåa chinh phú. Phù hop väi nhån xét truc day v e bån chåt :hinh tri cúa GSDG, säng kién cii cåch nåy då läm thav döi mot s0 mi quan he chinh tri vä thé ch ong hinh phä Phåp. Trong ngf cänh nhu våy, qu c höi då c6 nhieu quyen lgc ngån såch hon. "DÐn phåp truöý- dåy då cäm thänh v,ien quóc höi khöng duoc dua ra cåc sua doi låm tång chi tiCu v n thu nän säch. Båy giå ho c6 thé thay d6i su phån b6 ngän såch gifta cåc chtrong trinh c6 chung nm. . u1 Quc höi båv gi6 có thé bd phiéu vè du toån thu ngån såch., phån bo ngån såch cho mòi nhirn vu, gii han só lu«ng viec låm duoc tao ra trong khu vuc công, cåc tåi khoån dåc biet vå cåc ngån såch cu thé. Therm- väo dd, úy ban Ngån såch cåa qu c höi cd träch nhi.m theo ddi vä giåm såt ngån såch. Ngu6n: Cöng hoà Phåp 2001 40 Mubi budc tién tdi Hé thäng Giåm såt vå Dånh giå dua trén kt quA Hp i.viii Hàn Qu6c: tign vCng chäc trên con dung dgn GSÐG Tren phu=ng diýn dånh giå chinh såch cöng, chinh phå Hån Qu c sú dung 2 cåch tiép cån: mt h¢ th6ng dånh giå két quå hoat döng dupc dua våo súi dung nån 1962 và möt hý thng thanh tra vå kiém toån duac thiét läp nåm 1948. Cöng vidc dånh giå két quå hoat döng do cåc t6 chCrc trong hoåc nam dmåi vän phöng thå ttrng thi'ic hien. Cöng vidc kiém toån vå thanh tra do Höi dòng Kiém toån - ccyquan tói cao trong linh vIuIc kiém toån - thuc hidn. Cong tåc thanh tra kién toån bao gäm vitc kiém toán cåc tåi khoån cöng vå thanh tra cåc cc quan chinh phä. Höi döng Kiém toån då lån tanh nhiè'u trong nhung näm gän day, vå hidn tai tåp trung våo vidc cåi thidn hidu quå và tinh minh bach cåa cöng tåc thanh tra, kiém toån. Cuöc khöng hoång Chåu A cu6i nhång nåm 1990 då dem fai nherng thay d6i trong cöng tåc dånh giå cåa chinh phu. "Chinh phu måi cåa Hån Qu6c då khång dinh rang cuöc khng hoing kinh té quoc gia do thiéu hut du trå ngoai t8 gäy ra su thiéu hidu quå trong c6ng tåc quån ly cöng. Dånh giå nåy då trå thånh möt cc höi dé doi måi chinh phä tai Hån Quoc vå dieu nåy då kéo theo cåc cuöc tåi co cäu chinh phå ceng nhu các t0 chúc phi chinh phå chu-a tång có trong lich sú..." (Lee 2002, tr. 194). Lien quan tåi ván dé dånh giå khu vuc cöng tai Hån Qu6c, hjén dang c6 8 cåch tiép cân khåc nhau: " dånh giå the ché, bao gom cå dånh giå cåc bidn phåp chinh såch cc bån, näng lrc thuc thi chinh såch vå didu tra múc dö håi löng ca dån chäng d6i v6i cåc dich vu cåa chinh phö. " dånh giå cåc dr ån vå churng trinh lån, bao gom cå möt s6 d r ån trong yéu duoc lIa chon theo múc dö quan trong döi våi bo chå quån, mÉrc dö phùi hap v6i cåc chinh såch cåa chinh phå vå múc dö quan trong d6i v6i cöng chäng. " dånh giå nång lue thuc thi chinh såch, bao g^m vidc tiu dånh giå cCa cåc bö, ngånh cCng nhu vidc dånh giå khå nång cåi cåch, sång tao vå cåi thidn dich vu cåa cåc thé ché. " dieu tra måc dö hài löng cCa cöng ching v6i cåc bién phåp chinh såch cc bån, v6i cåc dich vu hänh chinh, dièu tra rnrc dö hi lòng cåa cöng chäng döi v6i cåc chinh såch, chuong trinh vå dich vu cy bån cCa chinh phå. " dånh giå cåc dir ån dåc biet bao gòm nhr cåc nh'pm vu cåa chinh phå vå cåc du ån phi dieu tiét. " dånh giå nöi b6 hay tv dånh giå cta cåc bö, ngåný bao göm viýc dånh giå cåc bidn phåp chinh såch có dinh hurng cu bån cCng nhu cåc chuong trin1,n ' ng tao c6a chinh ph tai tùng bö, ngånh. " dånh giå cåc bidn phåp chinh såch vå chuung " dånh giå n6 lirc doi måi chinh phä -ùa ting Måc do Hån QuÖc då dat duc nhieu tién bo ong tåc GSDG, vän còn nhie u thåch thúc. Su hop tåc vå dieu phoi gira cåc thé ché GSDG càn phåi dupc tång cuång. ViCc dånh giå, phån tich chinh såch cong nhucöng tåc thanh tra, kiém toån vän còn bitåp trung hoå cao dö. Hån Quoc vän còn thiéu cåc cån b chuyên nghiep duac dåo tao trong linh vuc GSDG. Cu6i cùng, càn phäi låm nhièu hon nua dé cåi thidn tinh hidu quå cCa cåc kién nghi sau dånh giå; cåc kién nghi nåy hidn chura mang tinh bat buöc vè phåp ly. Ngun: Lee 2002 Xåy ding Hé thång Giám såt vé Dånh giå dia trén kåt quå 41 Thdch thtc dic biét ve gidm sdt dinh gid di vi cdc nwtc dang phdt trién Thdch thtc di vdi viêc thiét ké và xåy dung hê thc5ng GSÐG dua trén ket quå tai các nuc dang phåt trién là to Ln và khång nén dånh gid thåp. Viêc xåy dung cdc hé thång nhu vây là måt cång viêc nang né và khång thé hoàn thành trong môt som môt chiéu. Tuy nhién, ceing khång nén bó lång xåy dung cdc hé thång này vdi Iý do ching qud phlic tap, vuøt qud trinh dô cda các nudc dang phåt trién. Tat cå cdc nudc déu cån hê thång thång tin tot dé có the giåm såt két quå hoat dông cda chinh mInh - các nudc dang phát trién cGng våy. Cåc nudc dang phåt trién dang xåy dung hé thång GSDG cda riéng mInh phåi duøng d^u vdi cdc thdch thtc gicOng và khác vdi cdc thåch thtc cda cdc nudc phåt trien. Yéu cau dOj vCi hê thóng này và khå nång làm chd chúng - cac yêu c u toi can thiét - cO thé khó thiét låp høn tai cdc nudc dang phåt trien. Vi du, måt nghién cúu gån dåy cda Ngån hång Thé gidi và Ngån hàng Phdt trien Chåu Phi då tim ra ring "...cån trd Ln nhat dOi vdi viéc phåt trién thành cång näng luc GSDG tai Chåu phi Ia Xahara là thiéu nhu cau. Thiéu nhu cåu là do chua có måt vån hoå dånh giå manh me, và dicu này thi Lai do viêc thiéu quan tårn tdi két quå hoat dång cda khu vifc cång" (Schacter 2000, tr. 15). Ve van de nhu cåu, cån phåi có môt så luøng toi thiéu cdc bén hCu quan co quyet tåm dé thiét låp và duy tri h tháng GSDG tai måt nudc, cho dù dd là nudc phåt trién hay dang phåt trién. Nguoc vdi cdc nudc phát trién, cdc nudc dang phåt trién có thé nhån thay rang viéc låp ké hoach chién luoc kinh té, dau tu, chinh såch dài han là môt cång viêc nhieu thåch thdc. Cam ket chính tri thiéu chac chan và nång luc thé ché kém có thé làm chåm cdc tién bå. Cdc khó khån trong hoat dông hop tåc và dieu phåi giüCa cdc bô, ngành cCing cd the can tro tién bô trong công tåc låp kå hoach chién luoc. Trén thuc té, viéc thiéu hop tdc và diu phoi gida cac co quan chính phd có thé là måt tró ngai tai cå cdc nudc phåt trién và dang phåt trién. 42 Muói budc tién ti Hê thång Giåm sdt và Dánh giá dua trên két quå Nguói båo tra cao cap sin sàng chåp nhån các rdi ro chính tri trong quå trinh c' vi cho GSDG dua trén két qu cdng là måt yéu tå cån thiét vå dieu này måt lIn nda ni [ên bån chat chinh tri cda viéc xåy dung cåc hê thång nåy. Môt så nudc då có nhdng ngui bio tro nhu våy, nht truóng hop cda Ai cåp (Bô truóng Bå Ta chinh), Zåmbia (Thu ký nåi cåc) và Cång hoå Kiécghigi (B6 trung Bå Y té), trong khi cåc nudc khåc thi không, nhu trung hop cda Bångladét. Su hiên dién cda ngufi båo tro ó cap quoc gia cd thé hå tro rat nhieu cho viéc phåt trien vå duy tri hê thång GSDG tai mot quoc gia. Nhieu nróc dang pht trién van phdi vår lån dé thiét låp cåC thé ché manh mé và hiêu quå. Måt s0 cd thé dòI hóI phi cåi cách dich vu công hoåc cåi cåch khuån khô( phåp lf, chinh såch. Các nuóc này dang nhån duoc su hå tra cua công dång phát trien quoc té trong viêc cåi thién các vién gach co bån này. Nå luc xåy dung thé ché, tién hành cåi cåch dich vu hånh chính và dån su, sda dô^i hê thång pháp luåt, d6ng thói tién hånh thiét lâp hé thång GSDG - dåy là måt thåch thdc khång nhó. Tuy nhién, chdng ta can nhó rang viéc thiet lâp hê thång GSDG cd thé hå tro cung cap thông tin và dinh hudng cho chinh phd trong quá trinh tién hành cåi cåch trong tåt cå các linh vic duoc néu d trén. Cåc nudc dang phåt trién trudc hét phåi cd, hay thiét låp, mpt nen mong co bån - hê thång GSDG truyen thång tåp trung vào công tdc thuc hién. Måt so nudc dang phát trién dang tién theo hudng này. Dåt nen mong dòi hói phål cd hê thong thång ké så liêu cing nhu cdc hê thång ngån sách chd chåt. Thång tin và så liêu cån phåi cd chåt luong và duoc cung cap vci måt luong phù hop. Cåc nudc dang phåt trién - cung giong nht cdc nudc phat trién - can phåi biet cåc diéu kiên xuat phdt diém cda ho, túc là hiên ho dang dtng d dåu so vdi måt chuong trinh, chinh såch cu thé. Nång luc con nguói là dieu hét súc can thiet dé phát trién, hå tro vå duy trI cåc hê thång này. Cdc cån bå can duoc dào tao vé phuong phåp thu thåp så liêu, phuong phdp glim sát và phån Xåy dung Hê thông Giám sát vå Dinh gi dua trén két qua 43 tich. Dicu này Là tuiong d0i phic tap d0i vci nhiéu nuóc dang phét trién. Vi du, các nuc chåu Phi Ha Xahara dang thiéu n-ng luc tai chS måt cách nghiém trong và dicu này còn bi nan chåy máu chat xám làm tram trong thém (Schacter 2000, tr. 8). H tro kÿ thuåt và dào tao gitp phát trién thé ché và nång luc cing c6 the là môt yéu to can thiét. Các nhà tài tro thuång sin sàng tài tro, ho tro cho các hoat dång nhu thé này c6ng nhu chia sé cåc bài hoc kinh nghiêm vý nhCing cách làm tot nhat2. Dong thåi, các nhà tài tro cung can phýi hài hoà hoý các yêu cau dánh gi cda minh vcii diéu kiên cta các nuóc tiép nhån. Lå môt phan cia nó luc h tro nång luc dia phuong tai các nuóc dang phét tri^n, các nhà tài tro ceing bat dau xåy dung mang ludi phåt trién - các mang máy tinh mci và các công dong tham gia d6ng g6p cùng nhau chia sé kién thúc và thông tin. "...Chuing ta van c6 thé tranh cåi ring dicu kiên å các nucic Bångladét , Trung Quoc, Cåxta Rica, Mali l dåc thù và kinh nghiêm å nucic này khång thé chuyén sang úng duýng å nuóc khác duoc. Tuy nhiên, måt khi chúng ta chap nhån ring co rat it kién thic phét trie^n chung - tic là tat cá các kién thúc can phýi duoc thu nhåt lai, phån tích, såa doi, chia nhd ra và tåp hop lai dé dép úng duoc các nhu cau tai ch0 - thi nguén kién thLc khång thành van de. Phuong chåm mci là: " Tim kiém toan cau, sang tao lai tai cho" (Fukuda-Parr, Lopes và Malik 2002, tr. 18). Các nu6c dang phét trin se can phåi thiét lâp mot nen van hoi chinh tri, hành chinh mang tinh trách nhiêm, minh bach, quan tåm den dao ddc và tránh các måu thuan ve lich. Tuy nhién các nhà cýi cách can phåi nhån thúc duoc r-ng båt cú måt co gang nào nhnm làm rå viêc phån bo nguén luc và két qui thuc té cúng sé gåp phåi su chång dåi chinh tri, su thù nghich và phån kháng. Thém vào d6, vcii bån chat cda nhicu chinh phå các nuóic dang phét trién hiên nay, xåy dung hê th^ng GSDG c6 the din dén viêc thay d0i måt cách dång ké cac moi quan hé chinh tri. Viêc tao ra måt hê th6ng GSDG chin muoi hon dòi hdi su phu thu6c qua lai, su dieu chinh cho phù hop lan nhau và su 44 Muåi budc tien t6i Hé thäng Giám sát vå Dánh giá dua trên két qua dieu phoi gima cac cäp chinh quyýn khåc nhau. Di6u này có thé là måt thåch thic lån bål vl, tal nhieu nucic dang phát trién, sur ket nåi trong nåi bô chinh phd là tuong dål lång léo. Các chinh phd này vän dang trong quá trinh xåy du.rng nän vän hoá hånh chinh manh mé và môt hê thäng tài chinh minh bach. Két quA là måt så chinh phd c6 thé chi c6 các thång tin mù må ve so luong và noi c6 nguån ILrc cd thé dùng duoc ceing nht liéu các nguån luc nåy c6 duoc så dung våo muc dích då dinh hay khång. Do luång két quå hoat dông ca chinh phd trong dieu kién nhu vây chi nhu Là måt phép tính g^n ddng. CA các nudc phåt trién và dang phåt trién deu dang c6 gang gan ket két quå hoat dång våi chién luoc hay khuån kh0 chi tiéu cång. Néu mål lIén hé nåy khång duoc thiét låp thì khång cd cåch näto de xåc dinh xem liêu viêc phin b6 ngån såch h5 tro cho cc chuong trinh thuc ra dang hå tro cho môt chuong trinh thånh c6ng hay thåt bai. Hon thé nda, diu dó cdng c6 nghia Là khång có båt cd cåch nao cung cap duoc thång tin phån häi trong cc giai doan trung gian dé xåc dinh xem liéu cd thé dieu chinh ngân såch dé thay d6i du ån, chuong tr`nh vå do då làm tång xác suåt dat duoc két quå mong muån. Måt så nudc dang phåt trién b-t dåtu dat ducic tién bô trong linh vrc này. Vi du, trong nhCrng näm 1990, Indånéxia då båt d-u gan dánh giá vdi tién trinh phån b' ngân såch häng näm. "Dånh gli duoc coi Là môt cång cu dicu chinh chinh såch vå các chuong tr`nh chi tiéu cång thång qua các moi liên hé truc tiép hon tåi Ké hoach Phåt trién Qu c gia vå tien trInh phån bô6 ngân såch" (Guerrero 1999, tr. 5). Thêm våo dó, môt so nudc dang phåt trién - Braxin, Chilé và Th6 Nhi Ky - då c6 nhieu tén bô trén phuong dién gan két chi tiéu våi dau ra và chi tiéu két cuc. Chinh phd Braxin xuat bån måt båo co riéng ve các chi tiéu ket cuc (OECD 2002b). Nhieu nudc dang phåt trién van dang hoat dông vdi hal hê thäng ngân sach - môt cho cc khoån chi thu6ng xuyên và måt cho cc khoån chi da^u tu. Cho den tån gån dåy, Bô Tåi Xy dung Hé thäng Giárm sät vå Dánh gi dua trén két quå 45 chinh Ai câp van còn quån 1ý ngån såch chi thung xuyén, còn Bô Ké hoach quån lý ngån såch da^u tu. Tâp trung cc ngân såch này du6i su quin 1f cia môt bô sé tao dieu kiên thuân loi cho chinh phil trong viêc xåy dung måt hê thäng GSDG nhäm båo dim räng cc muc tiêu dài han và trudc mat cua quoc gia duoc dåp úng. Thå thiét låp'm6t hê thöng GSDG theo cåch tiép cân toàn b6 chinh phi - nhu tai Oxtråylia, Canada và Mÿ - cd thé quå tham vong d^i vói môt så nudc dang phåt trién. Vói các khó khån trong viêc xây dung hé thång GSDG tai cc nuci dang phát trien, viéc ing dung cåch tiép cân môt phän mà theo då chi måt vài bô, ngành thå nghiêm hé thäng GSDG trudc cd le là cåch tot hon. Vi du nhu tai Công hoà Kiécghigi, måt nghién cdu dånh giå nän 2002 då khuyén nghi räng Bô Y té - Là noi c6 sän näng luc dånh gi- duoc lua chon låm må hinh tièm nång cho viêc thuc hlén hé thong GSDG dua trén két quå trong toàn bô chinh phd (Kusek và Rist 2003). IGnh nghi.êm GSDG tai cdc nudc dangphdt trin Nhieu nudc dang phåt trién då dat duoc tién bô trong viéc thi`t låp GSDG. Våi nhäng thách thúc các nudc dang phåt trién phåi duing dau nhu då néu, håp i.ix và i.x dua ra hai vi du: Malayxia và Uganda. Cä hal quoc gia deu då dua våo cc biên phåp måi - cho dù khåc nhau - cho quy tr'inh ngân såch dé låm cho quy trinh này minh bach, cd tråch nhiên và tap trung vào két quå hon. Các nuóc dang phåt trién phäli dåi dau våi nhi'u thåch thúc. Cåch tiép cân cua các nudc khác nhau và cn nhieu thåi gian dé di dén mât cåch tiép cån cho hê th6ng GSDG dua trên kt quå. Tuy nhién kinh nghiêm trén toàn thé giåi cho thay rang n'ên mång cho dånh gi dang duoc xåy dung tai nhieu nudc dang phåt trien. (Xem phu luc 4 và 5 dé biét thêm ve nä Juc cia cåc nudc dang phåt trién trong linh vuc GSDG.) Vci phong trào ngåy càng täng trén toàn thé gii dòl håi tinh trách nhiêm cao hon vå phii tao ra nhCng két qua quan såt duoc, 46 Mu6i budc cién idi Hé thông Girn sát và Dánh giá dua trén k&I qua Nöp .ix Malaysia: Låp ngån sách du'a trén két cuc, kién thigt qu6c gia và tinh canh tranh toàn cåu Trong các nu*c dang phåt trién, Malayxia då di truc trong linh vuc cåi cách hänh chinh cöng, däc bidt là trong linh vac ngän såch và tài chinh. Các cuöc cåi cåch nåy då duoc båt dau trong nhrng näm 1960 v4i tir cåch là möt b6 phån trong nå luc cåa chinh phä dê phåt trién quoc gia mot cáich chién luac. Khu vuc cöng duac coi là phuung tidn phåt trién chinh, và do dö nhu cau cång c6 dich vu cöng thöng qua cåi cåch hånh chinh då duoc nhan manh. Cåi cåch ngän såch då tåp trung våo tinh tråch nhiêm và ký luät tài chinh cao hon trong cåc co quan chinh phä duac giao nhiém vu thuc hiên cåc ké hoach pht trién kinh té- chinh tri cåa qu6c gia näy. Bên canh tinh tråch nhiêm cao han trong khu vuc cöng vå thành tich t6t hon cåa hê th`ng ngån såch, chinh phå då thuc hiên m6t loat cåc cåi cåch bao göm cåi thiên viec tun thå tài chinh, quån 15ý chåt luong, nang suat và hiêu quå hoat döng cåa chinh phå va cöng tåc quån iý cåc nå luc phåt trién quóc gia. Gän dày nhät, cåi cåch ngän sách cåa Malayxia da duac gan két chåt che v6i cåc nå luc kién thiét qu'c gia và khá näng canh tranh toån cau có lien quan ti Täm nhin 2020 - möt chuong trinh nhan dua Malayxia thånh möt nröc phåt trién thuc su vào nåm 2020. Liên quan töi cåi cåch ngån såch, Malayxia då dua våo eng dung He thng låp ngän såch theo két quå hoat d6ng cåa Chuung trinh (PPBS) våo nåm 1969 và tiép tuc så dung he thóng nåy cho tai tån cåc nåm 1990. PPBS thay cåch läp ngån sách theo döng ngån såch bang mót hê thóng ngän såch dua trén két cuc. Trong khi cåc ccyquan då s0 diing cocdu läp ngån såch theo chuong trinh - hoat d6ng, trong thuc té, viéc thuc hiên vän gióng cåch låp ngän såch theo döng ngän såch và mòt cåch tiép cän tång dän. Nåm 1990, chinh phl dua ra Hê thng Ngån såch Såa d6i (MBS) dé thay thé cho PPBS. Du ra và tåc döng cåa cåc chuong trinh, hoat döng cåa chinh phå dupc chú trong hon. Du4i PPBS, m6i iên hê gifta da'u vào và dåu ra få råt yéu 6t. Cåc chinh sách vän du.c tiép tuc tai tra cho diù các két quå khöng duoc do luang m6t cách h thóng, Hd thng MBS då dutc sùra doi tiép våo näm 2001, khi qu6c gia näy bät däu m~t cuöc cåi cåch b6 sung khåc bång viêc sC dung h thng ngån sách hai näm, Tåc döng cåa hd th6ng nåy sê duac biét dén trong nhieu näm toi. Måc du Malayxia då di dau trong cåc cu6c cåi cåch hành chinh vå ngån såch, cåc cuöc cåi cách nåy khöng suön sé hay nhat quån trong cåc nãn. Tuy nhien, MBS là mt sång kién ding cåm cia chinh phä Malayxia, chCrng tò ducyc täm nhin xa, tinh sång tao, su nång d6ng vå quyét tâm cL!a chinh ph6 nåy trong viêc båo dåm räng cåc du ån và chinh såch duac thuc hiên se thrc siu dång giå. Ngun: Ngån hàng Thé gii 2001b. Xåy dung Hê thông Giám sát và Dånh giá dua trên kêt qua 47 Hep i.x Uganda va giåm d6i nghéo - strc ép dòi håi GSÐG "Chinh phå Uganda då cam két cung cap dich vu c6ng mot cåch co hiêu quå dé h6 tra cåc nhi8m vugim d6i nghéo cda minh. Viec nhån thirc diruc rång hi8u qua cung cap dich vu còng là mot d6i h6i cp båch trong c6ng cu6c quån 1ý, phåt trién qu c gia là mt bång chilng mannh me ve quyét tâm dat duoc các két quå thuc té. Dieu này cing duoc thé hin trong nhieu dién u tien vå hoat dong quån IV dang diën ra.Ú Trong thåp ký$ vgra qua, Uganda då tråi qua mot cu6c cåi cåch kinh té toàn diên vå då co duac mot nen kinh té vi m6 n dinh. Uganda då trién khai duac mót Ké hoach Xoå d6i giåm nghèo (PEAP) dé dåp ung cho Khung Phát trién Toån diên và hiên nav ké hoach nàv dang duac dua và,o Tài liéu Chién luoc Xoå dói giåm ngheo. PEAP keu goi girn tý le dói nghéo tuyét d^i tr 44% (våo cu6i nhung nåm 1990) xu`ng còn 10% våo nåm 2017. Uganda cúing lå qu6c gia dåu tien duuc tuy8n b6 là då dieu kiýn duuc hlrurng qi tr các biên phåp ciia Sang kién dành cho cåc nunc ngheo mic no nhieu (HIPC). Gån dåy nhåt, Uganda duac c6ng nhan du dièu ki8n tham gia cåc n6 lrc giãno nhe HIPC nång cao vi hi8u quå cåa chién luuc xoå dói giåm nghèo, cåc tién trinh tham vn cò su tham gia cùa to chilrc xå hoi vå quvét tâm (n dinh m6i truång kinh té vi mo cåa chinh phi nuóc nåy. Uganda då da ra cåc bi8n phap dé låm cho quy trinh ngån såch trå nen må horn và minh bach han d6i voi nhmng nguoi co quyen Loi ben trong và ben ngoåi. Chinh phå dang hi8n dai hoå hé th6ng ngån såch và bát dau chuong trinh phi tap trung hoå d6i voi viêc låp ké hoach, quån lý nguòn luc và cung c-p dich vu cho cåc dia phuong. Bo Tài chinh, Ké hoach và Pht trién Kinh té (MFPED) ceng dang dua vào cåch låp ngån såch dua tren dau ra. Thêm vã,o dó, cåc thé ché chinh phå cüng se duoc cting có và phåi chiu tråch nhi8m nhieu hon truåc c6ng chúng. Qu c gia nav van con co nhieu khó khån trong viéc håi hoå hoá vå dieu hoà trong linh vuc GSDG và PEAP. "Tinh chat de thåy nhat cua h thng PEAP GSDG là viêc tåch råi giám såt dói nghéo khåi giåm sat ngun luc, mac dau cå hai deu nam duói su quån IV cåa MFPED. Hai hoat dong GSDG này có co quan thuc hiên, hý thong båo cåo và cåc tiéu chi dånh giå khåc nhau. Giåm sát nguòn luc tài chinh duuc gån våi dall våo, hoat dong và dàu ra (ngàiy càng nhiéu han) trong khi do giåm såt d6i nghéo thi dua tren phån tich cåc két cuc dói ngheo t-ng thé" (Hauge 2001, tr. 6). Các vån de khác ve dieu ph6i duuc xoay quanh viéc thånh lap åv ban Ké hoach Quoc gia và giùra các nh6m c6ng tác ngành. Li8n quan tåi cåc thách thúrc trong tuong lai và GSDG, Uganda phåi dåm dung nhiêm vu theo d6i vå hoc hòi tur cåc tién b6 cùia minh trong viýc giám d6i nghèo th6ng qua PEAP/Chién luuc Qu c gia ve Xoa dói giåm ngheo. GSDG khòng thé tåch roi khói quå trinh ra quyét dinh và cåc dong l.rc låm co så cho tién trinh vå cåc he th-ng phåt trién quoc gia. Nguån: Hauge 2001; Ngån hång Thé gidi 2002b. 48 Mui6 budc tien idi Hê thông Giám sát vå Dnh giá dua trên két quá sé c6 nhicu han nia các nuóc dang phåt trién xåy dung hê thong GSDG dua trén két quå trong tuong lai. Su tåp trung chú f cda công d6ng tài tro quoc té vào tác dông cia phåt trién d^ng nghia vdi viéc c6 nhi&u nhà tài tro sé dúng ra båo dåm cc khoån h tro cho các nudc dang phát trién thuc hiên cåc hê th^ng nht thé. Thiét låp cåc hê th^ng GSDG dua trén két quå då ching t6 Ccznudang phtctriê'n là m6t công viêc day thåch thic d0i vci cå các nucc phåt trien và qu7nging dwc q mg6 n~én q dang phat trien - mac dù cåc nudc dang phat trien phåi duong dau vci cåc khd khån dåc biét. Không c6 cåch thúc hay cåch tiép không kém g cc nuéc khdc . 1 d n g .c , h , i can nao là duy nhat dúng. D làm duoc dieu do can co quyet tåm, thåi gian, su no ILc v nguon luc. Dng th6i ching ta cGng can phål nhån thdc duoc rang, viêc không thuc hiên cåc bê thång này, không dáp ing li kêu goi ve tinh tråch nhiêm, tinh minh bach vå két quå cda cåc d0i tuong hdu quan bén trong vå bén ngoåi cing sé phål trå giå. Chuöng 1 Budc 1: Dnh giá mLic d< sän säng Hinh 1.1 Ltra chon cac Lâp ké hoach d *änh giä chi so then cai tién - lua Vai trò Sr dung mf* 4, ch6t dé giåm chon cåc chi tiêu cåa dånh cåc phåt sån sång såt két quå phan ånh két quå giå hidn Thng nhát Du Iiêu tinh Giåm sát Báo cåo ve Duytrihé ve cåc két quå trang ban dàu két quo nhfng tng ve cac chi s6 ~ phât hiên GSÐG Hiên nay trong to và dánh giå chúng ta dang chfc r däu> Trong phän giåi thiêu chúng ta då xem xét nhing thách thäc måi trong quån If khu vuc cång - då Là yêu cu phåi nâng cao tính tråch nhiém cång, qun tri qu6c gia tåt hon vå tao ra các két quå c6 thé thây duoc. Chting tåi då gidi thiéu môt công cu quån 1y cång måi - då ]à hê thäng gim såt và dánh giá (GSDG) dtra trén ket quå, cång cu này c6 thé gidp cåc nhà hoach dinh chinh såch dåp äng duoc nhang dòl håi ngåy càng cao vê két quå hoat dông tot hon tå phia cåc tô` chäc phi chinh phd; tô` chúc xå hål và các bên hCru quan trong nu(Jc, qu2c tC và da phuong. Cuoi cùng, chúäng tåi dä diém Lai kinh nghiém GSDG cda các nudc phát trién, dang phát trién ciäng nhu nhäng thåch thúc dåc biét mà thé giói 49 50 Mtråi budc tién tdi Hê thông Giåm såt vå Dnh gid dua trên két quå dang phåt trien phåi duong dau trong quå trình xåy dung hê thäng GSDG dua trên kt quå. Trong chuong này, chdng tåi sé bät dau våi budc 1 trong 10 budc (hinh 1.1) - dånh gi mdc då sin sàng. Buóc này Là môt su bo` sung däc thù cho nhieu må hinh GSDG hlén cd, bål vI nå cung cap måt khung phån tich dé dánh gi näng Luc tô` chic và quyet tâm chinh tri cda môt qu6c gia nào d6 mong muon giám såt và dånh giå cåc muc tiéu cda mình cing nhu xåy dung môt khung mau dua trén kt quå hoat dång. Dy là måt budc cd tinh quyet dinh - dång tiec là hay bi bò qua hoäc lång quén - trong viêc giúp cåc nudc dang phåt trien xây dung hê thong GSDG dua trén két quå hoat dång cho riéng minh. N6i cu thé, chuong này då cåp dén: (a) täm quan trong cua viêc dånh gi mdc då sän sàng; (b) ba hop phan co bån ca công tåc dånh gi múc dô sän sàng; (c) tám linh vuc chân doån then chot cn cân nhac trong bät cú hoat dông dánh giå mdc dô sän sàng nào; (d) måt så vi du ve dånh gi múc dô sin sàng 6 cåc nudc dang phåt trién; và (e) các bài hoc rt ra tù cåc kinh nghiêm này. Phu luc 1 må tå chi tiét môt phién bån cda budc dánh gi mdc då sän sàng: "Dnh gi Näng luc GSDG dua trén kt quå: môt cuôc dieu tra ve công tåc dånh giå å cc quoc gia, cåc thé ché phåt trien vå dål tåc" må cåc nudc c6 thé dùng cho muc dich tu dånh glå. PHAN 1 Tai sao lai phái dánh giá mdc då sin sång? Cåc chuyén gia då dua ra måt loat các må hinh khåc nhau cho viéc xåy dung hé thäng GSDG, nhung ho lai thuång hay bd qua su phdc tap và cåc säc thái cda bå0 cånh tai tùng quoc gia cu the. Các chuyên gia hô tro kÿ thuåt nhieu khi chf hiéu 16 må ve nhu cau cda nuóc tiep nhån. Mäc dù xuat phåt tå f tot muon hoàn thién viéc thit ké, xåy dung và så dung hê thong GSDG dua trên ket quå, nhung cåc chuyén gia it chd y tói nhang yéu tå chinh tri, t6 Budc 1: Dånh giá mdc då sän sång 51 chic, vän hoá và båi cånh tai tùng quoc gia. Phän lön cc må hinh bät dau bang cåch bät tay ngay vào xåy Môt chii dê lién tuc duwic dung hê thäng GSDG dua trên két qua - thåm chi khång cn nhác di nhác lai trong biêt tInh hinh cu thé cua quoc gia dang xét, Liên quan tdi nhiêu c sách này cho räng viêc yeu tô thiêt yêu bao g6m vai trò t' chic, nhiêm vu, nang luc, thilt la môt hê tháng dång ca vå nhu cu mu^n có måt hê th^ng GSDG nhu våy, khå GSDG da trén kt quá näng cia tå' chåc d' duy tr1 hê thông dó v.v... C6 rat it må h`Inh truóc tiên và trén hét là dät ra cu håi quan trong ve mic dô sän sàng. (Xem Mackay môt boat dång chinh tri 1999 và Ngån hàng Thê gidi 2003a.) mang trong m2nh các khia Phän lån cc chuyén gla dät cu h61 "cai g" - muc tiêu là cåi cank ky thuat ch- không gl? chi sé là gì? chi khång phåi là cu håi "VI sao": v1 sao chúng phdi nguc lai. ta lai mun do môt cåi gl dd? Vi sao mot quoc gia cu the Lai can phåi quan tâm den nhCng van dé này? Vi sao chdng ta Iai muån bät dau xåy dung hê thäng GSDG dua trên ket quå? D có the trå 16i các cåu håi "vì sao" 6 trén, chúng ta phåi hoàn thành nhieu công tác chuan bi trudc khi bät tay våo xåy dung h thong GSDG dua trén két quå. C6ng viêc chuâ'n bi này chinh là viéc dånh gi mic dô sän sàng mà chúng tôi tr`Inh båy 6 dåy. Chúng ta sé län luot di qua, tùng budc måt, cc vän de, các moi quan tâm và nhCng cu håj quan trong cån phåi nghiên cdu trudc khi bät tay vào xåy dung m6t hê thong GSDG. Måt so nguoi có thé dåt ra cu hål: dånh gi mic dô sän sàng khåc dånh giá nhu cu 6 diém nào? Chúng khång phåi là môt hay sao? Trén thuc té chdng kh6ng phåi là m6t. Dnh giá nhu cau giå dinh räng co mot cau hål cån bån cn trå li ]à liêu chính phi cd cn cc hê thäng nha våy khång? Dnh gi mic då sän sàng gi dinh räng chinh phu can cac hê thäng nhu våy và tim hiéu xem Liêu chinh phi då stn sàng chua, và cd khå nång xây dung, så dung vå duy trI cc hê thäng nåy hay khång. Vi du, näng luc ca chinh phi trong linh vuc GSDG n6i chung nhu thé nào? Chinh phi chi do dau ra hay là chinh phi dang cd dieu kién de không chi dùng li 6 viêc do luång dau ra ma còn tien den do 1u6ng tc dång (kt cuc)? (Môt diéu can ghi nhö là nghiên cdu näng luc tå' chtc khång là chua dd. C6 môt vài cu 52 Mu6i budc tien töi Hé thông Giám såt vå Dnh giá dua trén két qui håi quan trong mà chi c6 dánh giá múc då sän sàng moi c6 thé Dånbhgid mik dob san sang trå 16i duoc). Dnh giá múc då sän sàng cung cap môt khung giong nhu xåy mång cho phan tich dê cho diern nang luc cda mot quoc gia trong linh vuc mOt toà nhà. Móng n1hàö GSDG mc då tiên trien cda chinh phI. då trong quå trinh dat kiên c03 sé chäng do cho tat.i cd nb"~ng gý duc At lén cac muc tiêu phát trien då duoc dinh ra. Nå thuc hiên dieu näy n • thång qua dánh giá múc då hiéu biét, nång luc hién thåi, và khå trên nå. Chinh phan mäng nang sil dung các hê thäng GSDG hiên co. ngam trong dåt là phån råt trongyêu, tuy khång nhìn Ba hop phån co' bdn cia công tdc dånh gid mtc di sån sång thåy. Dnh giá múc dô sän sàng là môt cång cu hô tro c6 tinh chåt chuâ>n doán, giip xác dinh xem môt mot quoc gia3, dang ding 6 dåu, xét ve các dieu kién dé có thé thiét l,4p môt h thäng GSDG dua trén ket quå. Nå bao gäm ba hop phän chính: Vông cc vå su' can thiet phi thiet kä va xåy dng hå thång GSOG da trän ket quå. Diu quan trong ]à phåi xác dinh xem Liêu då c6 các dông co - chinh tri, the ché hoäc cá nhån - hay chua, trudc khi bat tay vào thiét ké và xåy dung h thäng GSDG dua trén két quå. C6 5 cu hål cht yéu Ilén quan tdi nhang dông co nhu vây: . DiCu gi dän dén nhu cäu phåi xåy du.ng hê thäng GSDG - cic yêu clu låp phåp hay phåp If, su då håi ca nguåi dån, yêu cau cäa nhå tài tro (Ké hoach Phát trién Quoc gia, Chién luoc quoc gia ve Xoá dåi giåm nghèo v.v...), hay lä cåi cách hành chinh, cåi cách khu vuc cång? . Nhing ai là nguåi bo tro cho viêc xây vä sl dung hê thång GSDG - chinh phi, quc hål, t' chLc xå hål, các nhå tåi tro hay doi tuong nào khác? . Dång co cda nhCing nguåi bo tro viêc xåy dung hê thång GSDG Là gl - môt chLuong trinh ci tô` chinh tri, áp luc tù cá nhà tài tro, cuong linh chính tri cia cá nhån hay là các pháp lênh chinh tri? . Ai là nhing nguåi duoc huång loi tù hê thäng - các nhà Budc 1: Dánh giá mdc då sän sàng 53 chinh tri, các quan chLc hành chính, tô: chic xå hå, các nhà tài tro, nguåi dån? . Al Là nguåi không duoc loi tr viéc xåy dung hé thång GSDG - cc nhà chinh tri, cAc quan chic hånh chinh, tôå chic xå hå, các nhà tài tro, nguåi dån? Nhing nguåi phån do^ cii cch này näm trong hay ngoåi hé thång chinh tri? Vai trò, tråch nhiêm vå cäu tröc biên tai cåa viéc dånh giå ket quå hoat dông cåa chinh phå. Viéc dånh giá mdc då sän sång sé cho phép chúng ta phán doån vai trò, trách nhiêm và cau trúc hién c6 ca công tác giam sat và dánh gi các muc tiêu phåt trin. . Vai trå cia chinh quyen trung uong và các bô chi quån trong dánh giá két quå hoat dông là gl? " Vai trò ca quoc hôi là gì? . Val trò cda co quan kim toán ti cao là gì? . Cc bô ngành có chia sé thång tin vói nhau hay không? . Liêu c6 måt kå hoach chinh tri nào däng sau các so Liêu duoc cung cap hay không? . Vai trå cia cc tô: chic xå hå là g`l? . Al Là nguåi cung cap so liêu tai quoc gia nåy? - Tai cap chinh quyén trung uong, bao g6m cåc bô tô`ng hop, bô chi quån, cAc don vihoäc vän phòng chuyén ngånh bao gäm cå vän phång kiém toån trung uong. - Tal cap chinh quy^n dia phuong, chinh quyén vùng bao gom ca cac tinh, bô chi quån, chinh quyèn dia phuong, cac tå chic phi chinh phi, nhà tài tro và nhing nguåi khác. . Så Liêu duoc så dung tai khåu nào trong chính phi? - Soan låp ngån sách - Phån b' nguon luc - Hoach dinh chinh sách chuong trnh - Låp pháp và chiu trách nhiêm trudc qu2c håi - Låp ké hoach 54 Mu6i budc tién tdi Hê thäng Giám sát và Dnh giá dua trén kt quå - Quån 1ý ngån sách - Dnh giá và giám sát Yêu cau xåy d"g näng lutc doi väi hê thå ng GSG diwa trên kct quå. Cång tác dánh giá múc då sin sàng cung bao gåm viêc dánh giá nång luc hiên có ve GSDG cda måt quoc gia trén các phuong diên sau: kÿ näng kÿ thuåt, kÿ näng quån lf, su tun tai và chåt luong cda hê thong så liêu, nguon ngån sách sån c6 và kinh nghiêm vé mät the ché. Dy là môt phän quan trong cda công tác dánh giá tai các nudc dang phát trién, bål vI n6 có the gip tlm ra su thieu hut vä nång luc can cd de xåy dung và duy trI hê thäng GSDG dua trén két quå. Môt công tác dánh giá nhu thé cüing sé dinh hudng cho chdng ta khåo sát các rào cån hlén c6 hoäc c6 the xuat hién, bao gäm cå viéc thiéu các ngun luc tà' chinh, quyet tâm chinh tri, ngubi båo tro vé mät chinh tri, kien thic chuyén môn, chien luoc hoäc kinh nghiém tich lü(y tù trudc. Môt loat các câu håi then chot cn duoc xem xét: . Kÿ näng cda cång chic trong chinh phd trung uong trong tùng linh vuc trong 5 linh vuc sau dåy nhu thé nào? - quån 1ý chuong trình và du án - phån tich så liêu - xác dinh muc tiéu cho các chuong trnh, du án - quån 1ý ngån sách - kiém toán hoat dông . Hién c6 båt cú hoat dông ho tro kÿ thuåt, xåy dung nång luc hay là dào tao ve GSDG dang dien ra hay då dien ra trong 2 nåm gan dåy tai bat cd cap chinh quyén nào hay khång (dia phuong, vùng, trung uong)? Ai cung cap các ho tro kÿ thuåt này và nåm trong khu6n kh' hay tién trlnh cåi cách nào? . Liêu c6 båt ci måt vién, trung tåm nghién cúu, các tô chLic tu nhån hoäc truång dai hoc nào tai quoc gia này có näng luc cung cap h0 tro kÿ thuât và dào tao cho công chic clång Budc 1: Dånh giå mdc d6 sån sàng 55 nhu nhing nguåi khåc trong linh vuc GSDG du.a trén két quå hay không? Dén dåy, di.a trén tir liêu này, chúng ta sé tiép tuc tm hiéu tám linh vic co bån cda công tác dánh giá mic dô sän sàng v6i mic då chi ti6t hon. i PHAN 2 Dånh giå mdc d8 sin sång: 8 cåu hi co bån Dnh gil mic då sSn sàng là môt c6ng cu chuan doán có the diroc så dung dé xác dinh xem 1iêu dc diu kiên tiên quyet cho viêc xây dung hê tháng GSDG då sän sàng hay chira. Công cu này nhäm hô tro và làm loi cho ting chinh phil cu thé, công d^ng tài tro và 4 các d0i tác phát trién cda ho trong các cuôc cai cách khu vic cong. Nghiên ciu dánh gil mdc dô san sàng cung cp dc chi dän ve 8 inh vilc can phål xem xét và khám phá trong quá trnh xác dinh khå näng và quyét tåm cda måt quoc gia hay t6 chic nhåm xåy diung hê thång GSDG dia trén két quå. Ap lur tim n nåo ang låm dÅy ln a&i hiphi c mbt h? thing GSDG trong khu vuc cng vå tai sao? Biét diroc nhu cau xåy diung hê th^ng GSDG xu t phát ti dâu và vii ý do gl là môt diéu quan trong. Các dòl håi và áp lc này t6i ti nhing dM turong hiu quan bên trong, bên ngoài, qu6c té hay là tf mOt so nhCng d2i tiong này? Các d6i håi này phåi diroc tån trong và giåi quyét neu muon co diloc nhCng giåi pháp phù hop v6i nhu cdu. Nhir då diroc nh-c t6i trong phän gi6i thiéu, nhu cau nôi bô có thé phát sinh ti dc d6i hål ve ci cách quån tri khu viarc c6ng và täng cirång tinh trách nhiêm và tính minh bach. Các phong trào chéng tham nheing ceing có the là môt dông lic khuyén khfch. Ceng có thé, dc dång d i låp khång tin tirng vào y dinh và hành dông cia chinh phil. 56 Mubi budc tien töi Hê thông Giám sát vå Dnh giá dua trén két quå Tù bén ngoài, cåc åp luc cd the dén tù công dong tài tro då hål phi c6 nhüng kt quå phåt trién hCu hinh cho cåc khoån dau tu cda ho. Cåc t' chúc qu6c té nhu Lién minh Chåu Au, trông dol cåc nudc gia nhåp phåi cd hê thäng thông tin phån hoi v két quå hoat dång cda khu vuc cång thång qua hê th^ng GSDG. Åp luc canh tranh tù toàn cu hoå cúing cd the ddng val trå nhåt dinh và ché dô phåp quyen, hê thäng quan tri quoc gia manh mé, hê thång luåt lê duoc cång bä rå räng là nhCng yéu tä cn thiét de hap dân däu tu nudc ngoài. Vän tài chính nudc ngoài và khu vuc tu nhån tim kiém môt môi truång dau tu ben väng, minh bach, hê thäng phåp luåt bo vé quyen så hCiu tu nhån và så hCu tri tuê trudc khi quyt dinh dau tu vào môt quoc gia. Có the chinh phd phåi däi phå vdi nhiu åp luc và cc åp luc này sé là nguon dông luc dòi h6i phi xåy dung hê thäng GSDG dua trén k6t quå. Ai ting hb cho h.é thäng GSDG? C6 nguåi båo tro trong chinh phd là dieu mang tinh quyét dinh däi vdi khå näng thành cång và tinh ben v-ng cua hê thäng GSDG dua trên két quå. Måt luc luong båo tro cao cap trong chinh quyén c6 the là d6i tung c' suy manh mé cho viêc dua ra cc quyet dinh day dd thông tin hon, và cc thé gitp phån tån ho c cô lâp su tan công tù nhCüng ké cháng cåi cåch - nhCng ké sé duoc li néu ngån cån duoc viêc xåy dung måt hê thäng GSDG nhu våy. Trong nå bo mot tôo chúc, sé cd cåc cå nhån và nh6m nguåi hoan nghénh và tng hô chd truong GSDG, nhung cung sé co nhCng nguåi chång lai. Dilu quan trong là cn phåi biet duoc ai là nguåi bo tro vå ho cd vi thé nhu thé nào trong chinh pht. Su tng hô cho nhCng nguåi này có tính chat quyet dinh cho khå näng thành cång và tinh ben.vCng cda hê thäng GSDG. Tuy nhiên, néu nguoi bo tro lai nåm xa trung tâm hoach dinh chinh såch và c6 it ånh huång lén nheng nguåi hoach dinh chinh såch, thì kh6 lång, tuy khång phåi khång the, cd duoc måt Budc 1: Dnh giá mdc d6 sån sang 57 hê thong GSDG dáng tin cåy và thuc su duoc så du ; Kh6 có thé båo dåm duoc su bån ving cla hê thong trong diéu kiên nhu vây. Khå näng tàn tai, phát trién cla hê thong phu thuôc vào các thông tin duoc coi là phù hop, dáng tin cåy, hiu dung và kip thål. Hé thong GSDG våi các nhà båo tro nåm bén rla cla tin trinh hoach dinh chinh sách sé kh6 khän hon nhiu néu muon dáp úng duoc tiéu chi ve tính ben vCng cla hê thong. Ðng ca gi cho cc nhà bdo tro hå tro cc nä lur nhw v4y lå gi? Viêc xåy dung hé thång GSDG dula trén kt quå ve bån chatIl Hiéu dudc dông clå chnh môt hành dông chinh tri vdi cå rli ro và loi ich chinh tri. Ve mät tri àdiêu rât quan trong ." x: , ' - , " , dé' hiéu dypvc v1êc bê thMng rui ro, cung cåp thång tin ve ket qua hoat dong ca chinh phu va S - s täng cuöng tinh trách nhiêm không phål lä nhling hành dông hoàn GSÐGsé du'c các bên heu , uan nhån thdc nha thê toàn khách quan vê chinh tri. Ve mät loi ich, cac nhà båo tro co q n nào, vì sao môt så cá nhn the> duroc gh nhan va duroc tra cong cap the che va cap ca nhan. và tô' chdc nhåt dinh sän Các nhà båo tro cing c6 thé duoc co vú bål tinh trách nhiém våi , ngu6i dån. Cac nhà båo tro cuing co the thu duoc cåm tinh cua sang chåp nbån ru ro u~c åj,c~ccháp nhan ra sao, trong khi qu6c hô1, cc bén hdu quan trong khu vrc nhà nudc và tu nhån, chåc nån ho, to hi cac cá nhån hoåc t' chdc cda to chúc xå hôi và công dong tài tro qu6c té bäng cách gid dúng in qc gkhac lai khong san sang, va 16i húa, duoc coi là nhà cål cách (môt nguon von chinh tri) và nhäng ngaò·i bdo tro, cho chúng t6 duoc tính trách nhiêm cing nhu ket quå dat duoc. môt h.ê thäng nha thê- sé chn Ai si skhåu h thhng? Ai k ngyki hung 1i täh. tháng?Ho thy nhrnggì dé báo v. cho chä sw mujn c6 bao nhieu thOng tin? truvng này và dé thành công. Chinh tri không phåi lä yêu tô duy nhât bi b6 qua trong quá trình xåy duxng hê tháng GSDG. Thung xuyén xåy ra viêc bä qua budc dánh giá thé che ký càng, nha^t lä dánh giá ve näng luc thu.c te cua ngu6i så dung doi vdi viêc thiét lâp, så dung và duy trI hê thäng. Môt dánh giá mdc dô sän säng duoc tién hành c'n thån sé gidp cho ta su hié'u bi6t k ILuöng ve cách thúc thi`t ké hê thong dé dåp úng duoc nhu câu thông tin cla ngu6i så dung, xác dinh ngun lic cho viéc xåy và duy trì hê thong, ceing nhu dánh giá näng l.rc cla nhCng ngu6i sé cung cap và så dung thång tin. 58 Mu6i budc tin tdi Hê thäng Giám sát vå Dnh giá dua trén kát quå Hiéu duoc dc van de này giúp cho hê thång duoc xåy dung phù hop vói mdc då phäc tap và mdc dô hoàn chinh hop lf. Dé môt hê thång GSDG duoc så dung có hiêu quå, nó phåi cung cap cá thång tin và dd liéu có the tiép cån duoc, d hiéu, thich hop và kip thål. Các tiéu chi trén dòl hål phål dánh gil mdc då san sàng mot cách c'n thån, trudc khi thiét ké hé thöng, däc biêt là ve dc yéu tå nhu tinh så hdu dåi vdi hê thång, loi ich và tiên ich däi vói cá bén húru quan chl chot. Tr khia canh kÿ thuåt, cá van dé phål giåi quyét bao gom näng luc cla chinh phl và tO chúc trong viêc thu thâp và phån tich så IIéu, lén báo cáo, quån lý và duy trì hê thäng GSDG cing nhu så dung thång tin thu duoc. Nhu thé, dánh giá mdc då san sàng sé cung cp dc thång tin quan trong và so liêu tình trang ban dau mà nhå dó dc hoat dông xåy dung näng luc có thé duoc thiét ké và thuc hlén, néu cn. Hon núa, có môt nguyên tac tuyêt däl là khång thu thâp nhièu thång tin hon mdc cn thiét. Trong nhieu truång hop, hé thäng GSDG duoc thiét ké và ngay lâp tic bl quá tåi bål luong thång tin duoc thu thâp quá nhieu và trong nhieu truång hop thiéu suy ngh~ và du doán xem liêu các thång tin này có dupc så dung và så dung nhu thé nào. Mdc dô phäc tap và viêc dc hê thäng bi thiét ké quá mdc Là môt mäl lo thu6ng xuyén. Dng thål, hê thäng cing sé thuång xuyén bi xuong cap và dåy cing là môt van de cn giåi quyet. Dång thàl, dc bén hdu quan cing sé luån tim cách li hê thäng cùng môt lIc theo quá nhiéu hudng. Tóm lai, hê thäng chinh tri luån bién dông. Duy trì hê thäng GSDG hoat dông hdu hiêu và duoc câp nhât thuång xuyén dòl h6i su can trong và chu dáo (môt 1f do nra de phål có ngu6i bo tro). Hé thng c6 thlh trotrc tiAp vicphån bä ngun luc hop iy hon vå dat duc cdc muc téu cda chuvng trnh nhu thA nåo? Bån thån gilm sát và dánh gil khång phål là môt muc dich. Nd [à môt cång cu duoc dùng dé tao di'u kiên cho quån tri quéc gia Buóc 1: Dnh giå mdc d6 sån sång 59 tot, công tac quan tri hién dal, d'i mdi và cåi cách cing nhu tinh thän tråch nhiém cao hon. Néu duoc dùng måt cách dúng dän thì cc hé thäng này c6 thé cung cp cac thång tin dång tin cåy, minh bach và phù hop. Hé thäng GSDG ceing cd the hä tro cc nhå hoach dinh chinh såch theo dåi và cai thién các k^t cuc và tåc dông cda cång tåc phån bô0 ngu^n luc. Nhung trén h^t là cc hê thäng nåy tro giip cho cåc chfnh phd, t' chúc dua ra cc quyát dinh, chinh såch vdi day dd thång tin hon thång qua viêc cung cåp các thång tin phån häi måt cåch lién tuc ve kåt quå. Kinh nghiêm cho thay viéc xåy dung cc hé thäng GSDG dua trén két qua thu6ng thành cång nhåt khi duoc gan chåt våi cc chuong trInh và sång kién cåi cåch khåc, chang han nhu viêc xåy dung khuån kh' chi tiéu cång trung han, tåi co cu hé thång hành chinh hoäc xåy dung Chién luoc quoc gia ve Xoå ddi gim nghéo. Gan viêc xay dung hé thång GSDG vdi cc sång kien nhu våy tao su phu thuôc và bô6 tro Ln nhau c6 tinh quan trong song còn cho su ben vCng cia hê thång. Dnh giå múc då sän sàng c6 thé cung cap måt 1ô trinh dé xåc dinh xem Liêu cc mo^ lién hé nhu våy cd khå thi ve mät tå' chLc và chinh tri hay khång. Cic td chik, nhing ngui bdo tra vå cdn bô phdn änng thA nào véi cdc thäng tin xÁu do h? thhng GSDG mang 4«i Kh cd thé cd môt hê thäng GSDG vân hånh tät trong mot mål truòng chinh tri hoåc tå' chic cc däc trung so håi. Hê thong GSDG chac chan (tuy khång thuöng xuyén) sé mang Iai cc thång tin gåy [úng túng, nhay cåm ve mät chinh tri hoåc khång cd loi cho cc cd nhån trong hê thäng chinh quyén. Tuong tu nhu våy, cc thång tin thu duoc cd thé gåy båt loj cho cc don vi hoåc cå nhån trong môt tôS chúc. ("Trrng phat ngubi dua tin" khång phåi là hién tuong chua täng xåy ra trong cc t' chLic.) Néu viêc dånh giå mLc då sän sàng chi rå räng chi cd cåc thång tin quen thuåc ve måt chinh tri hay Là các thång tin "ddng" duoc phép phåt ra tù hê thäng GSDG, thl hé thäng då 60 Mu6i budc tien tåi Hé thông Giám såt vå Dånh gi dua trén k-t quå bi tô:n thuong và bi thoå hiêp ngay tä da^u. N6 sé khång duoc nhang ngubi näm ngoài tôå chic coi là dáng tin cây. N6 sé bi coi là môt hành dông vô nghia. Trong di6u kiên chinh tri nhu våy, diu quan trong là phål xåy dung hé thäng châm mà chac. C6 lé viêc t. t nhit cd thé làm là tIm ra nh(ng don vi sän lång chäp nhån rdi ro vé thång tin khång thuån loi - ke c thång tin bit loi ve bån thån kt quå hoat dông cla ho. Néu khång cd cá don vi nhu våy thì ft c6 1ý do gl biên minh cho viêc tiép tuc thiét ké hé thång GSDG. Chúäng ta dành bäng lång véi cách gilm sát thuc hiên truyen thäng mà thå. Dnh giá mtac dô sán sàng Chinh phl nào sän lång så dung các thông tin ve kt quå hoat sé giútp xác dinh dtroc dông dé hoach dinh chinh sách thì chinh phl då sé tao ra duoc nh"rng rào cån và tré nggi - m6t mdc då c6i må và dån chl nhåt dinh. Nhung thåm chi ngay vê co, cu, vän hoá, chinh c 6 các nuóc này, ngui ta vin thuång ngån ngai khi thuc hiên tri hoc cå nhån - trong GSDG vì so rang nå sé dem Iai các thång tin xåu cho bô máy môt to chIc cth lånh dao cläng nhu cc bén hdu quan khác. Cån phåi nhån ra các han ché chinh tri thuc su khi xåy dung các hê thäng nhu vây. Khång phåi tat ca các rào cn déu c6 thé dång thål duoc giåi quyét trong thiét k^ cla hé thäng. Tuy nhién, viéc khång nhån thúc duoc nhCrng rào cn này và giåi quyét chúäng cäng nhanh cäng tåt sé cd nguy co gåy ra su chång dåi 6 mdc då lón hon và kéo dài hon mdc cän thiét. Viêc cn dành bao nhiéu th6i gian và súc luc cho viêc dö bò các rào cn này, thay vl så dung luong thål gian và sic luc hCu han då vào viêc täng cuång luc luong håu thuin và hä tro cho nhing co hôi mói dang nåy sinh là môt quyet dinh mang tinh chién luoc. Chúäng tåi dng hå manh mé cách làm thú hal. Näng 4I hä tr" bê thng GSDG dua trén kt qud näm ä du? Så liéu và thång tin v6 két quå hoat dång c6 thé tìrm thåy dupc 6 nhibu noi. Viêc dánh giá mdc då sän säng cung cåp các chi dän h(u ich de xác dinh nol cd the tìm thäy các thång tin nhu våy. Vi du, liêu c6 don vi t' chic nào trong chinh phl c6 sän nång luc Budc 1: Dnh giá mic då s-n sàng 61 giám sát và dánh giá hay khång? có thé tm tha^y hê thäng så liêu nào trong nôi bô chinh quyen trung uöng, ngành hay cc bô chi quån hoäc sän có cho nh(ng co quan chiu trách nhiém låp ke hoach này hay khång? Các thång tin này bao gom so liêu ve ngân sách, dalu ra, ket cuc hoäc sä Iéu vä tác dång, thång tin kiém toán hoat dông, kim toán tå chinh, báo cáo két thic du án, chuong trinh, và thång tin, so^ Iêu cúa các nhà tài tro. Bén ngoài chinh phil, các t6 chdc phi chinh phil, trirång dal hoc, vién nghién cdu và trung tåm dào tao ceing có thé cung cap mot pha.n näng luc kÿ thuåt dé h6 tro hê thäng GSDG dua trén két quå. Hê thng GSDG sé kt nJi cc chung trnh, dg dn, ngånh vå cc muc tiku quAc gia nhu thk nåo? Môt trong các chic näng co bån cia dánh giá mdc då säin sàng lä xác dinh các co hôi và rdi ro trong viêc ket noi thång tin trong nôi bô chinh phi môt cách däng bô. Trong dieu kiên lý tirång, các så liêu hoat dông cap du án sé duoc cung cp cho và ket nåä vdi viêc dánh giá chuong trình và cång tác này, tdi lirot nó, sé duoc Ilén ket vdi các muc tiéu và chi tiéu cia ngành, vùng và quåc gia. Nói cách khác, các cán bô tal moi cap deu có mät "ta^m nhìn" và khå näng hiéu bi6t rö räng vä cc ca^p khác ceing nhu viêc các cp này lên hê vdi nhau nhu thé nào. Hê thäng GSDG dua trén ket qua tai cap dô du án mà khång duoc d^ng bô hoá vdi các muc tiéu cia chirong trình thl sé khång có tác dung vuot ra ngoài pham vi cia du án dó. Thång tin phål duoc trao d6i môt cách tu do giaa các cap då có the trå nén hCu dung. M0i môt cap chinh quyen phål thång tin cho cap tiep theo d6 có thé dat duoc các két quå mong muon. Môt dieu khång kém phän quan trong lä trong tCrng cp phåi båo dåm viêc så dung và chia sé thång tin theo chieu ngang, kä tC nguon thu thåp cho den phån tich so léiu. Muc dich lä tao ra môt hê thäng GSDG minh bach vä däng bô tù crp dô näy tdi caip dô khác. Thång tin phål duoc trao d6i lên xuáng trong hé thäng chinh phi, chd khång chi duoc thu thåp, luu tra vä så dung tai mot cap chinh quyen 62 Mubi budc tién ti Hê thông Giåm sát vå Dnh giá dua trén két quå duy nhit mà khång duoc chia sé vói các cp chinh quyen khác. Môt luàng thång tin tit do có the giúp båo däm räng các chinh sách, chuong tr'nh và du án duoc gan kt và dieu phäi chät ché. Suy cho cùng, câu h6i thuc té 6 dåy là Iêu hé thong có thé dáp ång duc nhu cu vùa là nguoi cung cap vita là nguoi så dung dd Iiêu kt quå tai tat c các cåp chfnh quyén hay khång? PHAN 3 Dånh giå mic då sin sång tai các nudc dang phát triån: Bångadét, Ai cp vå Rumani Dnh giá mdc då sän sàng c6 the giúp cho các chinh phd, các nhà tài tro và d^i tác ca ho giåi quyt các thách thiic v6 dào tao, xây diutng näng ic thé ché và lâp trlnh cho các hành dông can thiét de thiét ké và xåy diutng hê thong GSDG dua trén kt quå. Nó dät n^n móng cho ké hoach hành dông de dua dåt nuóc tién lén. Dnh giá mdc då sän sàng phål duoc bät däu bang viêc khåo sát so liêu do các hê thäng GSDG thirc hlén truyån thäng cung cap và xem xét liéu viéc dánh giá chi tiéu công, dánh giá tài chinh, dánh giá so^ Iêu và dánh giá mua sam c6 duoc thuc hén hay khång. Liêu quoc gia c6 dang tien theo con duòng ci cách kinh t6, pháp luåt và chinh tri, c6i md và dån chd hon, có trách nhiém và minh bach hon hay khång? (Thi thoång, chúng ta c6 the tha^y nhieu cuåc diéu tra chan doán khác nhau duoc tién hành song song. Vi du, tai Cång hoà Kiécghigi vào dau näm 2002 c6 cuåc Dnh giá Danh muc két quå Hoat dông Quoc gia, Dnh giá Chi tiéu Cång và Thäm tra cång tác GSDG då duoc tien hành cùng môt lic). Sau khi då xem xét tình trang cia qutc gia trong linh vic ci cách quån 1ý cång, can phåi tien hành måt cuåc khåo sát thirc té quoc gia. ä trong nuic, thång tin duoc thu thâp trén thuc dia cac to chic tù các nguon cung ca^p thång tin co bån bao gåm quan chiic chinh phd, thành vién cta tå' chic xå håi và các tå' chic phi chinh phd. Dieu quan trong là phål tién hành trao då'i vói các bå Budc 1: Dánh giá mdc då sän sàng 63 truång và các quan chdc cap ngành. Chúng ta không the biét trudc c6 tm duoc hay không các nhà båo tro, nheng ngubi quan tåm tdi viêc xåy dung hê thong dei Iiêu dua trén két quå hoat dông dé cåi thién quá trinh hoach dinh chfnh sách. Lý tuång nhit, viéc dánh giá mic då sin sàng phåi do nhCng ngu6i hiéu biet vä công tác xåy dung näng luc GSDG tién hành. Dnh gid mik då sån sång: tru*ng hp cda 3 nué dangpht trin Chdng ta håy nghién cdu ba ví du tä các nudc dang phát trién - Bängladét, Aj cåp và Rumani - dé xét xem viéc dánh giá mdc dô san sàng c6 the cung cäp thång tin và dinh hlnh các n0 lur xây dung hê thång GSDG dua trên ket quå nhu thé nào (hôp 1.1 tåi 1.3). Chúng tôi cing sé rit ra các bä hoc tå kinh nghiêm cda các nudc này dé áp dung vào các nudc dang phát trien khác. PHAN 4 Cc bi hoc rt ra C6 thé rt ra bài hoc g! tä ba vi du dánh giá mifc dô sin sàng cda các nudc dang phát tri6n? Dng co vå nhu chu Thit k vå Xy dung h.é thng GSDG dya tren két qud Diéu quan trong nhit lä phåi hié'u duoc vi thé cua quoc gia cu thé trong 8 linh vuc duoc dé ra trong phän dánh giá mdc då san sàng. Vi du, néu nhu không tién hänh dánh giá mdc dô sån säng 6 Bångladét, thì các n0 luc thiét ké, xåy dung hê thång GSDG dua trén két quå c6 th dä phåi thuc hiên trong môt môi trung c6 råt ít các dieu kiên tiên quyet cån thiét cho viêc GSDG. Tuong tu nhu vây, tai c Ai cåp vä Rumani, viêc dánh giá mdc då sän säng då cung cåp các thông tin c6 tfnh s6ng còn ve xuat phát diem cua viêc thiét ké vä xåy dung hê thong GSDG dua trén két quå sao cho các hê tháng näy duoc hudng loi tä các nhà båo tro manh mé vä måt mô1 truång cåi cách rông ldn hon. 64 Mu6i budc tien tåi Hé thông Giám sát và Dnh giá dua trén két quå Nöp 1.1 Trirång hap cåa Bängladét - xy dirng t2 dirdi lén Trong quå trinh thLrc hiên dånh giå múc dö sån sång, Bångladét då dåt ra möt thåch thåc lön liên quan tåi sr san sàng cua quoc gia này trong viêc thiét ké vå xåy dLrng hê th'ng GSDG dra trdn két quå. Nåm 2001, Bångladét duoc dånh giå là nuoåc tham nhung nhåt trong 91 nuroc diruc to chåc Minh bach Quoc té theo döi, våi nhurng linh vlrc cöng than nhiing nhåt bao göm cac ca quan hånh phåp, tiép do la linh vLrc giåo duc dåo tao, chinh quyen dia phuong và y té. Nåm 2002, Bängladét mot lan nia duac dånh giå là nuoc tham nheing nhát trong 102 nuoc diruc theo döi. Cåc hê thng tharn nhng då khöng cung cåp th6ng tin ve khu vLrc c6ng - và dåv Là mot råo cn lön cho GSDG. Viec dånh giå múc dö san sang da khöng tim ra nguåi bo tra nåo trong chinh phå qu6c gia, bao gom ca chinh phä trung ung và cåc bo, ngành cho hd th6ng GSDG. Nghiên cfxu nåy ceng khöng tim tháy bät cå chå truong nåo co thé tao ra duac cåc döng ca dé két noi cåc chuong trinh cåi to v6i vidc tao låp mot hê th6ng GSDG. Han thé núra, nghiên cu này cung kh6ng tim thåy båt cer vän bån phåp quy nåo yêu cau phäi sä dung hê th6ng GSDG. Qu6c gia nay c6 hd thng giåm såt giåo duc, diên khi hoá và tra cäp lIUong thuc tai mot så vù'ng nong thn. Ceng c6 möt vài bång chúng ve vidc các tå chåc phi chinh phå và c6ng då ng tài tra då giåm såt két qua cåa cåc dLr ån phåt trién mot cåch tich cLrc, nhung diei nåy khng khuyén khich duac chinh phå noi theo. Cuc Th6ng kê Bångladét duac coi là mot co quan nhà nu*c rnanh. Néu chinh phii quyét dinh phåt trién hê thöng GSDG dua trên két qtå, ca quan này c6 thé dóng vai trò trung tåm trong vidc thu thåp và phån tich so lidu. Trên phuung didn nang luc ký thuåt, dånh giå måc dö sän sàng phät hien ra räng näng 1Lrc GSDG tung d6i yéu và cåc truang dai hoc c£ing nhrcåc trung tmr nghien cCru chi co näng lirc dào tao ký thuât t^i thiéu. Dånh giå nåy cung chi ra rang, chinh phå trung uong chi co kinh nghidm tå chåc t6i thiéu trong linh vLac quån 1ý mot hê th^ng th6ng tin dång tin cåy. Qua dånh giå múic dö sån sàng, ching töi nhn tháy rang viêc dua vào så dung he th6ng GSDG trong chinh phå quöc gia vào thai diém này là khng thLrc té và chua khå thi. Caàn phåi tranh thå duac sLu håu thuån chinh tri manh me và xäy dLrng nång lrc thé ché låu dåi truöc khi c6 the thLrc hiên mt sång kién nhr våy. Tuy nhidn, Bångladt van con trién vong. Sau khi dånh giå måc dö sän sàng, chinh phå då trién khai Chién luac Qu c gia ve Xoå dói giärn nghéo, bao g Om cå cåc hop phän ve GSDG. Bao cåo dånh giå måc dö sån sàng då khuyén nghi nåm chién luc.c cho cåc nhà tài tro và to chåc phi chinh phå hoat d6ng tai Bängladét dé tång cuäng mot phan näng lrc cåa ho và hoat döng mot cåch cä chon loc trn quy mö nhó, co trong diém. Ngun: Ngån hång Thé gidi 2002c. Budc 1: Dånh giá nic dô sån sàng 65 Hôp 1.2 Trirång hop cåa Ai cäp - chuyen döng châm, nhirng có hê thng theo hirdng xäy dung cöng tác GSÐG Möt trong cåc hp phän quan trong nhät cåa cöng tåc dång giå nurc dö sän sång dua cåc he thöng GSDG våo hoat döng lä lieu C6 thé tim thåy cc nhä båo trr - nhng ngi san sång dåm nhÅn vai trò så huu hd thng nåy. Qua trinh dänh gi nfic dö sån säng då chi ra rang nhieu quan chfic cao cäp cåa chinh phå Ai cåp quan täm tåi vidc xAy dung möt möi trirång thuån i ho viêc dånh giå két qu hoat döng. Bàn thän tong thng cung då kêu goi phäi cung cäp thöng tin tót hon dé hä tra cho quä trinh ra cac quyét dinh kinh té. BO trLrång B6 Tåi chinh drYc coi lä möt ngirCi båo tr quan trong cho su chuyén dich cåa chinh phå theo hiLrng täp trung hon vào két quA. Vi Bo truong näy r-t hiu biét cäc kinh nghicm quoc té tai cäc nuac khäc nhu lä Malayxia vä cäc nU6c OECD. Vi Bd trirång näy dä nhå-n manh tän quan trong cua viêc chi r nhieu hon ti vidc cåi thien quJn lý chi tiCu cdng bäng cåch tién hAnh m6t loat cäc dL än thi diém dé chung tå räng he thong GSDG c6 thé hå tra cho cdng tac phån bd nguòn ärc töt han. Bö trLrng Bö Tài chinh se döng vai tro lånh dao quan trong trong bat cft nd luc nåo nhäm dua hê thóng GSDG väo Ai cäp. Möt só cäc quan chic khåc - nhung ngui c6 thé dång vai trd quan trong - cung då duyc phät hidn. D nhät Phu nhån cCia Ai cåp - döng thöi lä Chå nhierm H6i dång QuÖc gia vè Phu ner, dang xåy dung möt he thöng GSDG cåc nö luc lien ngånh våi muc dich cåi thiên vi thé và tinh trang cúa phu nr. Tuy nhien, dé n luLc xåy dung hê th`ng GSDG c6 thé thånh cdng và duoc duy tri lAu dai, cåc bö chå quån phäi cäm tháy minh lä "chå så huu" cda hê thng - ho lä nhung ngui chiii tråch nhidm chi tiCu nguan luc vä giäm såt quä trinh thuc hidn cåc du ån cu thé. Nhdm nghiên cuu då nhn thäy räng nhieu bä, ngänh - bao gom ca Bd DieŽn va Nang luang vå Bö Y té - quan tam tdi vidc GSDG két quà. Nghidn cru dänh giä mrc dö san säng cung khåm phå ra räng Aicåp cd ning luc dång ké dé cd thé tién dén mdt chién lupc dLra tren két quá. Nhièu cä nhan durc dào tao trong linh vuc dänh giå dang läm vidc cho Ðai hoc Cai-rd vä Dai hoc Hoa ký, tai Caird và cåc tå chuc nghien cru tr nhån. Thêm våo dd, Täng cuc Thng kê và Huy döng Cdng và Trung tåm Thöng tin Hd tro Quyét dinh cda Nöi cåc ccing ddng vai trd quan trong trong vidc thu thåp, dånh giä va truven ba thong tin dé cac nhà nghien ctiru, nha hoach dinh chinh såch trong chinh phd vä trong khu vLrc phi chinh phd så dLng. Tieu chi quan trong dé cd thé thuc hidn chuyen di thånh cdng sang ving chinh tri, h tro và xåy dung näng luc riéng lé sé khång thé thành công. Hê thång GSDG cn phå duoc ong ghép vào vúi dài chinh sách cda Muc tiéu Phát trién Thién nién ký dé tât cå dc bên hdu quan deu hiéu rö vi sao phå thu thåp sé 1iêu và thông tin sé duoc så dung nhu thé nào de thông tin v6 dc nä luc cda chinh phd và t6 chLic Budc 1: Dnh giá mdc d6 san sàng 69 xå hôi sé ddng göp nhu thé nào vào viêc dat duoc các Muc tiéu Phát trié'n Thién nién ký và can phåi thu thâp các thång tin nào? Yu chu xåy dung nång lur cho h.k thong GSDG du-a trén kå qud Các quyát dinh chinh sách và quyát dinh quån 1ý phåi duoc dua trén các thång tin dáng tin cây. Bängladét, Al câp và Rumani cing nhu nhiéu nudc dang phát trién khác thiéu näng luc và các nguon luc can thiét khác dé xây dung hé thäng GSDG. Tuy nhién, day khång phål là môt trå ngai khång thé khäc phuc duoc. Våi th6i gian và kinh phí, cd thé thu duoc kién thLic chuyén mån, chién luoc và kinh nghiém. Tuy nhién, neu thiéu quyet tâm chinh tri và ngubi båo hå th'ì cc nå luc GSDG cd th6 bi cn trå. Rät cuåc th'ì tång quoc gia du cn phåi cd näng luc tu thiét ké, thuc hlén và så dung hê thäng GSDG dua trén két quå. Néu chi tm kiCm cåc ký näng nhu nghién cdu xå hå, quån 1ý cång, thäng ké hoäc quån 1ý så liéu thång qua các hop dång tu van vdi cång dång quåc té thl khång dl. Các ký näng nhu vây, bang cách này hay khác, phåi duoc dåt ngay trong lòng tCng quåc gia và phåi sän sàng ddng g6p cho cång tác dánh giá kft quå hoat dông cla chinh phl môt cách thuång xuyén. Néu nhu môt quoc gia nào dd chua cd dl näng luc thì phåi tå' chic môt chuong trnh xây diung näng luc dång bå. Các qu6c gia cúing cn phåi xây dung näng luc d6 thuc hiên các "tu diém sáng tao" dé hoat dång nhi là noi thå nghiêm các chuöng tr'inh. Khå näng thå nghiêm và thf diém sé ddng vai trå quan trong khi chúäng ta khåo sát viéc lua chon các chi so két quå hoat dông trong chuöng 3. Måt trong các thách thic trong quá trinh thiét két và xây dung hê thäng GSDG là cd rat nhiéu các nhà tài tro yêu cau chinh phl phäi báo cáo ve cùng måt muc tiéu phát trién. Dnh giá mdc då san sång cúng cd thé duoc så dung nhu là môt cång cu dé dieu phäi các nhà tài tro trong linh vuc GSDG cing nhu các hoat dång xây dung näng luc di kém. Su dieu phäi nhu våy 70 Muåi budc tien idi Hé uhång Giám st vå Dánh giý dia trén ket quå cd the giup cac quoc gia så dung nguon luc coa các nhà tåi tro cd hiêu quå nhat vå tránh duqc các sai ['m nha chong chéo, thicu kinh phi hoåc các MLC tiéu uu tién måu thuân nhau. Không nên dánh giá thåp các thách thdc ciia các nudc dang pht trién trong quá trinh xåy dung hê thång GSDG dua trrn két quå. Viêc xåy dung các hê thång nha vây là môt nhiém vu näng ne và khång the hoàn thånh duqc trong måt sdm måt chiéu. Tuy nhiên, cGng kh6ng nên bd qua cång viêc này vdi lý do rang chdng qué phiLc tap, quá kh6 khän d0i vdi các nudc dang phát trien. Tåt cå các quåc gia deu can hê thong thång tin t^t - các nuic dang phåt trien cGng våy. Do d6, h5 tro các n udc dang phét trien xåy dung duoc näng luc này là cång viéc dáng duOc dau tu thåi gian và cång sdc cda các quan chdc chinh phd và các doi tác pht trién cda ho. Chuidng 2 Budc 2: Thông nhât vê các kt cuc cân giám sát và dnh giä Hnh 2.1 Láp ké hoach Lua chn de cái tién - Dnh giå then ch6 lua chon cá Vai trö Så dung mrc dö dé iám sát chi tiêu phån cia dånh các phát san sang ket qua ånh két quå giå iên Thång nhåt Dur liêu tinh Giåm såt Báo cåo ve Duy tri hd vé cac két trang ban dau két quä nhrng thöng quå cån ve cac chi so ¯ phét quhin GSÐGg quo<ä VHidn nay phåt hidn giåm st va chúnå ta dang •trong t dinh gi 6 dåu? chåc Xåc dinh muc tiéu là môt phän cda quå trinh ra quyét dinh cda , chinh phd tai tåt ca> cc c?p. Tít c cc chnh ph du có muc u ban khngbiêtmýnh tiêu - tuy ring không phä tat cå d^u cd näng luc GSDG. Giå thit muôn dên dau thz di con rang m6t quc gia hay m6t t' chic dang 6 trong vi tri có the x du'òng nào mà chäng tiên viêc xåy dtrng hê thông GSDG dua trên kêt quå, bucc tiêp theo sé lå lua chon và thäng nhat các két quå (xuat phåt tå cåc muc (AIix trong xúIsé-diéu k. Lewis Carroll, 1855) tiêu) cån giåm sát và dánh giá (hInh 2.1). Biêt trudc räng ban sé di dåu trudc khi lén dudng Là van de måu chät. Cu thé, chung này bàn den (a) täm quan trong cda cåc két cuc; (b) nhCng van de cån xem xét khi lua chon các ket cuc can gim såt vå dánh giá; (c) täm quan trong cda viêc xây dung cåc tien trinh c6 su tham gia và tham vän tåt cå các bén hdu quan và 71 72 Miå birdc ri`n idi Hê ihång Giåm sár và Dnh giå dtua rrên kér quå (d) quå trình tô^ng the xåc dinh và thong nha^t vé cåc két cuc. Các vi du dé xem xét và thåo luân ceing duoc trình bày tai dåy. Tm quan trong cda két cuc Ngay tù dåu, dieu quan trong là phån biêt ro muc tiêu và két cuc. Thwò·ng khng thé'trwc tiêp Muc tiêu thuång mang tinh låu dài, nhu là các Muc tiéu Phåt tri n do lwòdng mài chi cá the' Thiên nién ký då bàn dán truóc dåy. Týt muc tiêu, chdng ta chuyén nhån biêt sang các k't cuc, là cái, nhu trong vi du ve Muc tiéu Phát trién Thién niên ký, mang tinh trung han (5 tåi 10 nåm). Týt két cuc chdng ta xåc dinh cåc chi tiéu - thuång là mang tinh ngan han (trong truång hqp cda Muc tiéu Phåt trién Thién niên ký lå tùt I tói 3 nåm). Tai sao å budc này, viéc nhån manh dán các ket cuc lai có f nghia quan trong? Tai sao ching ta không tién thang tói xåc dinh cåc chi s6? Båi vì viêc xåc dinh các ket cuc sé gidp ta mô tå duoc nhu the nào là thành công. Nguqc lai, cåc chi så chi có tåc dung khi so sånh vói måt cåi dich då dinh ra. Nhu våy, viêc do cåc chi so sé chi ra tien bô dat duoc tói cåi dich då dinh. Nhing ngubi ra quyét dinh và cåc bén h(tu quan khåc có vi tri có thé làm cho cåc két cuc du kin cda cåc hành dông cda chính phd trå nên r6 ràng nhåt å mtic có thé duqc. Ching ta không the^ xåc dinh cåc chi sé trudc khi xåc dinh cåc ket cuc vì chinh kêt cuc, chú khång phåi cåc chi sé, mói quyét dinh mtc phic loi. Các két cuc se chi ra ra.ng liêu cd dat duqc thành công hay không. Ndi tóm lai, két cuc s2 chi ra con duång phåi di. Xåc dinh ket cuc cd y nghia quan trong song còn trong viêc xåy dung hé thong GSDG dua trên két quå. Xåy dung hê th6ng ve co bån là m6t tién trình suy dien mà theo d6 da^u vào, cåc hoat dông và dau ra deu duqc suy ra và xua^t phåt tùt cåc két cuc. Các chi sé, dC liêu tình trang ban da^u, các chi tiêu (sé duoc bàn den trong cåc chuong tiep theo), là cåc thành pha^n thiét yeu cda m6t khung ket quå hoat dông, deu duoc suy ra và dua trén viêc xåc dinh cåc két cuc. Budc 2: Tho>ng nhât vê các két cuc cân giam sát vå dánh giá 73 Cåc vin de cn xem xét khi It.a chon két cuc cn giäm såt vå dånh gi Du là cac uu tiên chién Iuoc? Dåu là các két cuc mong muon? D6 là nhCrng câu håò mà tat c cac t' chúc, moj cap chinh quy^n và các bén quan tâm khác cc thé tu hi mInh và h.i nguöi khác. Trong phän tiép theo chdng tåi chi yéu tâp trung våo viêc van de này lién quan t6i chinh phi trung uong nhu thé nào. Tat c moj quoc gia deu cd nguon luc ngân sách hCu han và phå xác dinh các muc tiéu uu tién. Vi våy, dieu quan trong là phåi luån nhó phån biét måt dieu sau dây: chúäng ta lâp ngån sách theo dau ra và quån If theo két cuc. C6 rat nhièu vän de can phåi xem xét khi lua chon cc kt cuc can giám sát và dánh gil. Vi du, các kt cuc cd thé duoc gän k9t vói các van de phált trién kinh te quåc té và cho vay, bao gåm c Chién Iuoc Quic gia ve Xoá d6i giåm nghéo, Ké hoach Phát trien Quéc gia, Sáng kién Xoá no cho nhCng nuóc nghéo no nhièu hay [à các Muc tiéu Phát trién Thién nién ký. Néu mot quoc gia nào dd có ké hoach gia nhâp Lién minh chåu Âu, dc nhà ra quyét dinh cän phål xem xét môt loat các mLc chuân ve kinh té, xå hå, chinh tri và vach ra dc két cuc cu thé dé dáp Lng duoc dc mäc chuâ^n này dé cd the tham gia måt cách chinh thLc vào khäi lIén két vùng rat quan trong này. ö cap quoc gia, cd the co môt so muc tiêu quoc gia, vùng hay ngành dä duoc dät ra. Cúing cd thé cd måt so lòi håa chinh tri, [oi håa khi tranh cd då duoc dua ra, trong dó cu thé hoá các muc tiéu ci thiên hoat dông cda chinh phi trong môt linh vuc nhit dinh. Thém vào dd, så liéu tù các cuåc thäm dò du luån ceng cd thé chi ra các moj quan ngai xå hôi cu thé. Cic hoat dông cia quoc höi và hoat dång du thåo luât là các linh vuc khác cän duoc xem xét de xác dinh các muc tiêu quoc gia mong mu6n. Cing cd thé cd cic muc tiéu don giån duoc dät ra cho måt chuong trnh, du in hoäc måt vùng cu thé cia nudc dd. T: các muc tiêu näy, cd the xic dinh duoc các két cuc cu thé. 74 Mu6i budc tien tåi Hê thông Giám sát và Dnh giá dua trên ket quå Måt dieu cn ghi nhån là cc nudc dang phåt trién có thé phål duong dau vói cc thåch thLc dåc biêt trong viêc xåc dinh các két cuc quoc gia. Cc nudc dang phåt trién c6 thé thay viêc xåc dinh cc uu tién cda chinh phd Là môt viêc phúc tap vI các Iý do då duoc nhäc tåi 6 trén, bao gom ca viêc thicu quyet tam chinh tri, thiéu nång luc phån tich và låp ké hoach, hoåc cc co quan trung uong yeu kém. Tuy nhién, tat cå cc chinh phd d6u cån phål c6 muc tiéu vå luån cd các cách thúc khác nhau de xây d.xng su dong thuaân quoc gia vå phåt trién các nång luc can thiét dé xåc dinh muc tiéu uu tién vå cc két cuc mong muån. Diéu nåy dän dän viéc khåi xudng môt quå trình cd su tham gia cda tät ca cc bén hCüu quan quan trong. Su h6 tro cda cc nhå tài tro trong viêc xay dung nång luc vå the ché c(ing c6 thé g6p phån khåi dông quå trinh phån tich vå kÿ thuåt nham xåc låp cc két cuc mong muon cda quoc gia. Tim quan trong cda viêc xây dung m8t quå trinh tham vin c6 sig tham gia cåa cc bén hCru quan chinh Khi lra chon cdc ket cuc, Don phuong xéc dinh muc tiêu dín dén thi-u tính så h(üu cda dång den thrng dôc ma nheing bén h(u quan chinh bén trong vå bên ngoåi. Tiong tu, khi lua chon cc ket cuc, viéc xåy dung môt qua trình tham vän và có su tham giam cda các bén h(iu quan c6 täm quan trong song còn. Quå trInh nåy phåi duoc bat dau bang viêc xåy dung cac muc tiêu vå tiep den xåc dinh ket cuc vå xåy dung hé thäng chi så. (Cåc chi s0 khång thé thuan tffy giao cho cc cn bô kÿ thuåt vi phåi tham van bô måy chinh tri vå phål di den thång nhat ca ve muc tiéu lJn chi so. Chdng tåi sé tho luån ký ve van dé nåy trong buóc 3: xåc dinh cc chi så). Tinh hinh mói trong cång tc quån tri quoc gia, toàn cau hos, cho vay ho tro vå su ky vong cua ngui dån dòl håi môt cåch tiép cån c6 su tham van, hop tc vå quyet tâm dat duoc sif däng thuån. Quan diem vä tiäng n6i cda cc bén h(üu quan can phåi duoc tham khåo måt cách tích cuc. Thu hLit cc bén hCüu quan Budc 2: Thäng nhât vê các két cuc cân giám sát và dánh gid 75 chinh tham gia sé gidp xây ding su d^ng thuân và tao ra quyet tåm dat duc các két cuc mong muon. Qu trlnh t6dng thé då xác dinh vå thong nhat vå cc ket cuc Ban can phåi biet duöc ban dang di dåu, tal sao ban lai di dán d6 và làm sao ban c6 thé bit duc ban dä den dich hay chua. Viêc xác dinh và tho^ng nha^t ve các kt cuc mong muon nam trong cå môt tien trinh chinh tri. M0i bô phân d&u có tính cap thit d6 c6 th6 dat duöc su dong thuân vä cc kt cuc gira các bên hlu quan. XÅc dinh nguH 4i dién cu thl cho tång bên hau quan cu thl Al là các doi tác chinh lién quan t6i måt linh vic cu thå (y té, giáo duc, v.v...)? Các d0i tiong d6 c6 th6 duc phån loai nhi the nào, vi du, thành các tS chdc phi chinh phå, chinh phå, nhà tàl tro? Quan diem và loi ích c'a ai phå duoc uu tiên? Xdc dinh mäi quan tåm chinh cza cdc nhm di tung hu quan Så dung các kÿ thuât thu thâp thông tin nhi dông não, các nh6m trong di6m, dieu tra và phång vån dé phát hiên ra moi quan tâm cda các nh6m lên quan. Cån phåi lang nghe råt nhieu y kien - không phåi chi tå nhCng ngu6i to tiáng nha^t, giàu nha^t và c6 nhiéu quan hê nhat. Dån chdng phål duc dua vào quá trinh này d6 cdng co và h0 tro cho môt khu vic công dån chå. Chuy n thé tå cdc vÁn de thänh tuyén bä v? khd nång cdi thi.ên kêt cuc Chlng ta can phål ghi nhån räng chuyen hoá các van då thành các kt cuc tich cuc hoàn toàn khác v6i viêc nhäc lai chdng. Các tuyên b0 dinh hudng theo kt cuc cho phép chdng ta xác dinh hudng dich và con dubng phfa trudc. Chlng t6i khuyen khich viêc dua ra các kt cuc v6i cách nhln tich cifc chå không phåi theo chi6u hudng tiêu cuc (hlnh 2.2). Các bên hdu quan sé phån äng tåt hon và äng hô nhieu hon cho các tuyên bá tích cuc nhi "Chdng t6i 76 Mui budc tien tdi Hê thông Giåm såt vå Dnh gi dua trén kCt quå muon cåi thién stic khoé cda tré so sinh và tré em" thay cho "Chdng tåi muon ft tré so sinh và tré em bl bênh hon". Nhing tuyên b0 tich cuc mà các bén hdu quan d6u khao khát duong nhu c6 tinh chat chinh dáng hon. Chúng ta då dat duqc su dông thuån chinh tri hon qua các tuyên b0 tích cuc ve cc két cuc mong muon cia các bên hdu quan. Hnh 2.2 Xác dinh các tuyén b6 ve kgt cuc Dien dat lai cc mói quan ngai mà cäc bên hru quan dä xåc dinh thành cc két cuc tich cuc, mong muón . . ........._ _ _ _ _ _ Chia nh edphUn dnh duoc kt cuc mong muofn quan trong Kt cuc cn phåi duqc chia d6 nhå då phån ánh duc måt linh vifc cåi thiên duy nhat trong måi tuyên b ve ket cuc. Môt ké cuc m^u c6 th là "làm täng tý 1ê ngu6i c6 viêc làm". Dé c6 thé biét duöc 1iêu ket cuc này då dat dupc hay chua, muc tiéu cn duoc chia nh6 ra dé trå loi cho các câu hói sau: . Cho ai? Ö dåu? * Bao nhiéu? Budc 2: Thäng nhat vê cc két cuc cân gim sát vå dánh giá 77 . Tåi luc nào? ChuIng ta can phåi chia nhå két cuc này ra bang cåch khåo sát så viêc làm täng lén theo nhdm muc tiêu, ngành, tý Lé phån träm thay dô'i và khoång thåi gian. Vi du, kt cuc duroc chia nhå cd the là "täng so viêc làm cho thanh nién nång thån thém 20% trong vòng 4 näm tåi". Chi bang cách chia nhå ket cuc và néu rå cåc chi tiét cua n6 chdng ta måi cd thé biét duroc két cuc này då dat duroc hay chua. Don giån hoá và c6 dong hoá kt cuc tai thåi diem näy cú-ng sé loal trå các van dé phäc tap sau này khi chdng ta båt dåu xåy drng hê thång các chi så, di liéu tình trang ban dau và chi tiéu de giám sát và dänh giá. Bäng cch chia nhå cåc kät cuc thành các thành phän nhå hon, chdng ta có thä xác dinh các chi so de do luång két quå. Xdy dung kA hoach dl dånh gid xem chinh phi hay td chär s? dat dwic cdc kA4 cuc nåy nhw thé nåo Khi chdng ta giám sát bang các công cu giám sát thrc hiên truyén thång nhu là dau vào, hành dång, dau ra, thì yéu cau phåi làm r Tåt nhait /à trudc tiên dat các kät cuc xåy ra không thåt su- n6i bât. Các nhà quån 1ý sé thu daoc sy thông nhat vé cåc thâp dåu vào, giao viêc và ch6 doi dau ra. Tuy nhiên, nhLtoc di`m u ttên chien Iu'c và cäc cta cåch tip cân này là viêc hoàn thành tat cå cåc hoat dông và két cuc, sau dó sd dung dau ra không dong nghia vci viêc dat duroc cc kät cuc mong chúng d'dinh hu'éng cho mu6n. T'ng hop tat cå cåc hoat dông c6 the cd nghia là các két viêc phan bé'nguôn l« và cuc mong muon då dat duroc, nhurng cing cd thé khång. Danh các hoat dông muc cåc nhiêm vu và hoat dông khång do duroc kt quå. Ké cå khi tåt cå các hoat dông duroc hoàn thành trong thåi han då dinh, vån khång chäc då dat duroc cåc k6t cuc mong muon. Di6u này khång cd nghia là cåc hoat dông khång quan trong. I B4n rôbn không có nghia &à Các hành dông cân thiêt de quån 1f, thrc hiên chuong trình, såd kt qud dat dtrocktqu dung nguon lrc và cung cap các dich vu ca chinh phd c6 y nghia thi6t y6u dål våi quá trinh này. Chdng là diu kiên can nhurng chua dd. 78 Mubi budc cién udi Hê thäng Giárn såt vå Dnh giá dua trén ké quå Cák vi du vå cåch tiép c4n c6 thé áp dung duc Quå ränh lua chon kt cuc trong thuc te bao gäm nhCng cång viéc gì? Vi du duói dåy minh hoa måt kich bån c6 thé khå hCru ich. Tinh huong Sau khi tham vån räng räi våi tåt cå các bén hCru quan, tå'ng thång då xåc dinh måt so muc tiêu quoc gia và ngånh quan trong de dua vào ké hoach phåt trién kinh té 5 näm. Thd tudng duoc tô0ng thäng yéu cåu phåi chuyén hoå cåc miic tiêu này thành hé th^ng cc ket cuc cd thé dat duoc - và chäng minh tien bô dat duoc theo hutng tam nhin chién luoc này. Hånh d8ng Thd tudng yéu cau Bô trudng Bô Tal chinh chi dao môt cång tc trong 10 tuan dé xåc dinh cåc két cuc mong muån.Bô truång Bô Tai chinh thành låp måt nhdm cång tåc bao gom dai diên cda cc bén hCu quan. Các bén htu quan Chinh phd, tô` chic xå hål, cc nhà tài tro Lý do tham gia De tao ra su däng thuån cho c quå trình. Ba tråch nhiêm Bô trudng Bô Tal chinh trao cho nhöm c bån công råc 3 nhiêm vu co bån: (a) xåc dinh dai diên cu thé cda cc bén h(u quan; (b) xac dinh mé i quan ngai chinh ctIa täng nhdm dål tuong hCu quan; (c) chuyén danh muc cac moi quan ngai dd thành danh muc cc két cuc tich cuc mong muon can dat duoc. Chuyén cc van då thånh tuyén b0 tich cuc vC ket cuc là viéc làm thict yéu cho quå trình này. Chdng ta phäi b-t dau bäng các van d trong måt quåc gia cu thé và chuyén hoá các moi quan ngai này thành môt tåp hop cAc ket cuc mong muån. N6i cåch khåc, các van dé, vuóng mac can duoc viet lai thành hê thäng cc Budc 2: Thông nhât vê cdc kêt cuc can giåm sát và dånh giå 79 giåi pháp. Hlinh 2.3 và 2.4 à cc vi du thuc tiên de minh hoa cho môt quá trình dting (hinh 2.3) và sai (hình 2.4). By giå chdng ta xem xét tam quan trong ca viêc chf phån änh duy nhat môt két cuc trong moi tuyén bo ket cuc. (Day sé trå chành mår van dé mang tinh song còn khi chdng ta chuyen sang chd de vé cc chi så trong buc 3). Hlinh 2.4 bao gôm bän vf du ve cåch thúc KHONG néu ra cc tuyén bo két cuc. Gác Hnh 2.3 Tuyén b6 vé két cuc suy ra tù các vän då vå viång mao dä dugc xäc dinh Linh vic chinh sách: Giäo duc -g - T* Bé1 L t 1- 80 Mif6i biådc tién tdi Hê th^ng Giám såt và Dánh giå dia trên kåt quá HNh 2.4 Låm thé nåo de khång nåu cc tuyån b6 vå két cuc Linh vi' chinh såch: Giåo duc tuyén bo^ này dua ra m6t danh muc nhiéu linh vuc can cåi thién, làm phdc tap hos qué trinh xéc dinh chi so sau này. Trong cåc vi du trong hlnh 2.4, tuyén b^o v két cuc hién c6 can phåi duoc tách ra thành 2 tuyén b2 ket cuc riéng biêt. Vi du, tuyén bo thú nhat can phål vict là "cii thién cha^t luong phòng hoc dê dáp dng nhu cåu cua nen kinh te thi truéng," cån tuyén bo thú 2 là "cåi tián tiéu chuâ>n giåo duc dê> dép Lng duoc Btrdc 2: Thong nhat vë сас kët сис сап giam sat va danh gia 81 н��ь s.s Хас dinh сас kët qua cho mot linh vu'с chinh sach Thi ди: Giao дис , - � _. , f . _ , - - kЕ�г� '�� } 1. Тгё ет trong пио�с . ' -. . - � : > �F"`r. ,: --'`.`. :�r; . l ./� -i� 'i-г;, '..г�е ць'� �S. � . ц � �t^� 'г сб kha n�ng tiëp - - k �: � �='::_:,� �,± ,:л' сап tдt ho'п дёп � '.. ' • - fi- '''}'` . ' ' ��.'�_ � -ы сас chu0"ng trinh . � . • .� • `��4: " ���У;�.у '• tiën hoc dubгng • � F - � � ' ,� ' , q .. - ' • ' ' � т�. , '' . 'i;_. ' • i;' ��, �; .. � _, . . �- - _- .- _ -- _, г=' -`:•`i,Y�� �у `,-} .г••л�. i''�- 1 2. Сас kët сис v� hoc � ' ' • . � . '._ �';�w, .�~ tap сйа trë ет д � ` ' . " . : :-: ` .�';.� ,�'F � ' , �с ь � д• \ � �~ � сас truo�ng tiëu hoc ' • _ �� ��� =..+� �'� н ++- '. h+' �-!-� �. ��• r дио�с cai thiën � • � , � ' J х� �� - . . � . . - - . . ' � ' �У-� �; �� ' • ti , + . . . -' s . .. • � . � �.'. --ч � � 1;, : уГ�. �1 . , • У'�. : . � - .��`? } � �'L.y�� Т,�►.�, сас пhи саи сйа пёп kiпh tё thi tructпg." Тцопg tu пhц vay, tиуёп Ьо thrr 2 сйпg Ьао gom 2 kët сис va пёп дцос viёt lai 1а "trё ет попg thoп дцос tiёp сап mot cach бiпh дапg tc�i dich vu giao дис," va "trë ет попg thoп дцос tiëp сап бinh дапg tc�i dich vu у tё." Тиуёп Ьо thŭ 3 сап phai сб 2 kёt сис: "cai tiëп chuoпg triпh giaпg дау дё дар rrпg сас tiёu сhиап сйа пёп kiпh të thi cruc�пg," va "cai thiёп со sc� vat chat дё дар rrng дцос сас tiёu сhиап сйа пёп kiпh të thi truc�пg." Cuoi сйпg, tиуёп Ьо thrr 4 сйпg со thë дцос сhиуёп hoa thaпh 2 kët сцс: "trë ет thuoc пhот со пhи саи thiët уёи пhat дцос ho tro giao дис" va "trё ет thuoc пhот со nhu саи thiёt уёи пhat дцос ho trc� vё diпh ductпg." Lua сhоп kët сис 1'а бuëtc д"аи tiёп дё хау дцпg та traп kët qua hoat допg. Hinh 2.5 l'а сас vi ди vë сас kët сис giao дис д'ао tao со thë со. Сас chi so, d�r liёu tiпh traпg Ьап даи va chi riёu 82 Muåi budc cién idi Hé thä ng Gårn såt vå Dånh giå dua crén k^c quå de^u duoc suy ra tCr budc da^u tlén xåc dinh k^t cuc nåy. Khi bån den ck budc äa m6 hinh nåy trong ck chirong t10 theo, chdng ta sé nghlén cdu cåch xåc dinh chf så, da héLi tinh trang ban da^u vå chi tléu. Chdng ta då khåo såt tän quan trong thie^t yeu äa vik xak dinh ck kä cuc, cac van dé Ilén quan t61 vik lua chon két cuc > de glåm såt vå dånh glå, ccing nhu täm quan trong cua viec tao ra mår quå tänh chinh tri c6 su tham gla vå tham vän tåt cå ck bén hau quan. Chdng ta cCing då xåc dinh trinh tu ck budc de xåc d'nh kä cuc cång völ mår so^ hudng dän cho viéc néu ck tuye^n bo^ ve^ kä cuc de chdng cd the do lirång diroc bäng ck chi sä. Chdng ta Ä chuyén qua budc thä 3, lifa chon ck chi so co bån VC k^t quå hoat dång de^> närn sar cac két cuc. Chvong 3 Budc 3: Lua chon các chi so then chot de giäm sát két cuc Hinh 3.1 Låp ké hoach Cc chi s dê cai tien - Dnh giå then chét lra chon cåc Vai trö Så dung mú(c dö dé giöm sét chi tiêu phån cda dånh cåc phåt san sàng két quå ånh két qua giå hiên Th6ng nhát Der liêu tinh Giám såt Båo cåo ve Duy tri hê vé cåc két trang ban dåu két quå nhÉrng thong quá can vê cac chi s6 - phåt hiên GSDG giåm såt và Hiên nay trong to dånh giå chúng ta dang chúxc dr dåiu> Làm sao cd thé biét duoc khi nào thì chlng ta dat duoc các két cuc mong muon? Sau khi då khåo sát täm quan trong cua viêc xác dinh cåc két cuc rö räng và khå thi ceing nhu cåc vän dé và qui trinh cän xem xét dé di den thäng nhat ve các két cuc này, chlng ta sé khåo sát viêc lua chon các chi så co bån (hinh 3.1). Chi så ket cuc khång phåi là két cuc. Chi så Là cåc bién så dinh tinh hoåc dinh luong, cho ta cåc phuong tiên don giån dé do luång két quå hoat dông, phån ånh duoc các thay d'i Ién quan t6i m6t bién phåp can thiép, hoãc hä tro viéc dánh gi két quå hoat dông cua mot tå' chc so v6i cåc két cuc då tuyén bä. Chi så cn duoc xây dung cho moi cap cua hê thång GSDG dua trên két quå. Diéu nay có nghia räng các chi s 0 là diéu cn thiét dé giám sát su tien trién trên phuong 83 84 Mu6i budc tién töi Hé thäng Giám sát vå Dånh giá dua trén két qua djên dau vào, hoat dång, dau ra, ket cuc và muc tiêu. Tien trién cn duoc theo do- tai moi cap cta hê th6ng dé cung cp th6ng tin phån hoi ve các linh vuc thành c6ng và cAc länh vuc cn duoc cåi thiên. Cåc chi så kt cuc giúäp trå Loi hal cu höi co bån sau: "Làm sao chúng ta cd thé nhån biát duoc thành c6ng hay thành tuu khi chúng ta nh'ìn thay chúng? Liêu chúng ta cd di dúäng hudng de dat duoc các ket cuc mong mu6n hay kh6ng?" Dy là các cu håi dang duQc dåt ra ngåy måt nhiu hon cho dc chinh phd, t' chLic trên toàn cu. Do dd, xác dinh các chi so phù hop de trå 1oi các cu h6i trên trå thånh m6t phän quan trong trong mô h'nh 10 budc cda chúng t6i. Xåy dung dc chi so co bån dé giåm såt két cuc cho phép cåc nhà quån 1ý dånh giá mdc dô dat duoc dc két cuc du kien hay cam két. Xy dung chi s0 là hoat dông cåt lö trong viêc xåy dung hê th6ng GSDG dua trên két quå. N6 chi phoi tat ca cac budc thu thåp, dånh giå và båo do så Liêu. Quå trình xåy dung dc chi så tot, hdu hiêu cing cn phi tinh den cac yeu tä chinh tri và phuong phåp Iun quan trong. Chuong nåy khåo sát dc van de cu thé sau: (a) dc chi s6 cn thiet cho tät cå cac cap cda hê thång GSDG dua trén ket quå; (b) chuyén hoå dc ket cuc thành cc chi so phån ånh kt cuc; (c) CREAM - tiêu chuâ'n cho dc chi so tot phån ånh két quå hoat d6ng; (d) viêc så dung dc chi so thay thé; (e) cc 1ý do dng hå và phån däi viéc så dung dc chi så duoc thi6t k6 sän; (0 xåy dung dc chi s; và theo dåi thông tin ve ket quå hoat dông; và (g) xåc dinh dc chi so dua trên kinh nghiêm cIa các nuóc dang phåt trien. Các chi så can thikt cho tåt cå cc cAp cffa hé thång GSDG dt.ra trên két quå Xåc dinh chi så dé do su tien trién cta däu våo, hoat dång, dåu ra, két cuc và muc tiéu cd vai trò quan trong trong viêc cung cap cåc th6ng tin phån häi can thiet cho hê thång quån 1f. N6 sé Budc 3: Lua chon ck chf so then chot de giám såt ket cuc 85 giúp cåc nhà quån 1ý tim ra cc bô phån cta tô chúc hay chinh phid dat duoc hoäc khång dat duoc cåc két quå nhu då du tinh. Bang cåch do cc chi s6 thành tich m6t cåch thuång xuyên, cc nhà quån 1f, nhà hoach dinh chinh såch cd thé biet duoc 1iêu cåc du ån, chuong trinh và chinh såch di dúng hudng, chêch huding hay thåm chi tot hon du kién (so sånh våi cåc chi tiéu thành tich duoc dinh ra) hay không. Dieu này tao co hôi dé' dieu chinh, thay d'i phuong hudng cting nhu thu thåp cc kinh nghiém và kién thúc quý båu ve du ån, chuong trinh, chinh såch và thé ché. Cu6i cùng, tat nhién, dieu này làm tång khå nång dat duoc cåc két cuc mong muon. Chuy'n các kåt cuc thånh chi so phån ånh kåt cuc Khi chúing ta nói ve do lu6ng "két quå", chúing ta nghi dén do luöng két cuc chi khång phåi chi là däu vào và dåu ra. Tuy nhién, chúng ta can phi chuyén hoå cåc két cuc này thành måt tåp hop cc chi so phån ånh ket quå hoat dông cd thé do duoc. Thông qua viéc do thuång xuyén cc chi s^ co bån vé két quå hoat dông nåy, chúing ta cd thé xåc dinh duoc tiéu cd thé dat duoc cåc két cuc hay không. Vi du, trong truöng hop két cuc "cål thiên kt quå hoc tåp cda sinh vién," chi so két cuc ve các sinh vién có thé là su thay dô6i trong diém so cua cc sinh vién khi thuc hiên cåc bài thi dånh giá cua trung. Neu cc sinh vién Ilén tuc ci thién diCm thi dånh gi, chúng ta cd thé giå thiét räng két cuc hoc tåp chung cäa ho då duoc ci thiên. Môt vi du khåc là két cuc "làm giåm hành vi cd nguy co cta nhing ngu6i cd nguy co låy nhiem HIV/AIDS cao." Måt loat cåc chi s2 truc tiep co thé là s6 do cåc hånh vi rdi ro cao cta cåc cå nhn då bi låy nhiäm nhat. Cing giong nhu khi th6ng nha^t ve các kt cuc, loi ich cda nhieu bén cd ién quan can phi duoc tinh den khi lua chon cac chi so. Chúing tåi då chi ra trudc dåy ring cåc két cuc cån phål duoc chuyén thành môt tåp hop cåc chi so két quå hoat dông cd thé 86 Mtiåi btidc tién t6i Hê thông Giám sát vå Dnh giá dua trên ket quå do duoc. Tuy nhiên, làm sao chúng ta c6 thé biet duqc phäi lua chon chi sé nào? Tién trinh lua chon phýi duoc tien hành theo phuong chåm là cac moi quan tam cda cåc bén hCru quan phýi duoc xem xét và tinh d^n. Các nhà quån lý sé tùy j quyét dinh viêc lèng ghép loi ich cda các bén hCru quan vào trong các chi s^ ket quå hoat dông tot, hiu dung. Nhu vây, các ket cuc can duoc chia nhd ra de bdo dým rang các chi så phù hop voi moi quan tam cda nhieu bén c6 liên quan - chú không phäi chi phù hqp voi moi môt bén hCiu quan duy nhat. Dieu quan trong không kém Là các chi så cúng phýi phù hqp vii cc nhå quin if, båi vi irong tâm cåa các hê thång nhu våy Là phån ánh két quå hoat dông và qué trinh cåi thiên chúng. Néu két cuc là cåi thién fitnh hình hoc tåp cda sinh vién, thi tat nhiên måt bên hCfu quan truc tiép sé là sinh viên. Tuy nhiên, trong qué trinh xåy dung hê théng do luång ket quå hoc tåp cda sinh viên, cic cån bô phu trich dào tao vå chinh phd cGng c6 thé quan tâm toi viêc do luång các chi so phù hop v6i các måi quan tåm cda d6i ngei gido viên và cda các phu huynh, cing nhu khå nång tiép cân hê thång giáo duc và tåi liêu hoc tåp cia hoc sinh. Nhu våy, các chi s^ khác c6 th^ là so lucng gido viên dd trinh dô, múc då nhån thdc cia phu huynh ve t.m quan trong cda viêc cho các em gái di hoc, hay Là khå n-ng tiép cân các tài liêu giång day phù hop. Si luio'ng lý tuéng các chi so Diýu nåy không c6 nghia là phål tim ra chi so theo yêu cÀu cua cho moi ket cuc là bao tilng d0i tuong hCiu quan. Qué trinh chon lua chi s^ là måt quá nhiéu? D là con so toi trinh phdc tap mà trong dó quyén loi cda tat cå các bên hCiu quan thi'éu dé trå lòi cho cåu hói: deu phåi duoc xem xét và dieu hoà. d mic ti thiéu, can phåi c6 "D dat du'c két cuc hay các chi so truc tiép do luång két cUc mong muon. Trong truång chu'a?" hop ve tình hinh hoc tåp cda sinh viên, can phåi c6 môt chi so cho sinh viên. Ket quå thi, kiém tra c6 the là chi so này. V6i viéc dua thêm vào các chi så két cuc (hinh 3.2), chúng ta c6 thé chuyén sang khung két quå hoat dông dành cho cåc ket cuc phát trién gido duc då duqc gii thiêu trong chuang trudc. Buóc 3: Lua chon cåc chi so then chét dê giåm såt kåt cuc 87 Hinh 3.2 Xåy durng bô chi só két cuc cho môt iTnh vu'c chInh sich Thf du: Giáo duc 1. Tré em trong nudc 1. Ti lé phan tråm s6 có khå nång tiép tré em thånh thi thuóc cân t6t hen d6n cåc dién dang xét difc- chueng trinh tien di hoc mau giáo hoc dutng 2. TiIl phan tråm s6 tré em nong th6n thuóc dién dang xét ducc di hoc mau giáo 2. Cåc k6t cuc hoc tåp 1. Ti lé tré em Ip 6 å cåp tiéu hoc cåa có di^m mbn toán vå tré em ducc cåi món khoa hoc chuån thién tC 70%trå Ién CREAM - tiéu chuan cho các chi s6 t6t phån ánh két quå hoat dång "CREAM" cda cåc chi so chon loc phån ånh két quå hoat dông thuc chat là môt tåp hop cåc tiéu chi giúp xåy dung chi s0 cho måt chuong trinh, du ån hay chinh sách nhat dinh (Schiavo-Campo 1999, tr. 85). Chi so ket quå hoat dông cån phi ró rång (Clear), phù hop (Relevant), tiét kiém (Economic), thóa dång (Adequate) và giåm såt duøc (Monitorable). CREAM giång nhu måt don båo hi'm, bói vi cåc chi so càng chinh xåc và dong nhat bao nhiéu thì chién luoc do luóng së càng tåp trung hon båy nhiéu. Ró ràng (Clear) Chinh xác và khång måp må Phù hop (Relevant) Phù hop vdi dåi tuøng dang xét Tiét kiém (Economic) Có duøc vdi chi phi phåi chång 88 Mubi budc iién tdi Hè ih>ng Gim såi và Dánh giá dua trén kct quå Thoå dáng (Adequate) C6 dd cån cd dé dánh giá két quå hoat dông Giåm såt duoc Thuån tiên cho viêc kiém chäng dåc låp (Monitorable) Neu môt trong nåm tiêu chi trén må khång duoc thoå mån thì các chi så chinh thLc ve ket quå hoat dông se bi ånh huång vå it thånh cång hon.5 Cåc chi s0 két quå hoat dông can phi rå räng, truc tiep va khång måp mö tói mdc cao nhht c^ t duoc. Cåc chi så cd thé là dinh tinh hoãc dinh luong. Tuy nhién, khi thiét låp hé thong GSDG dua trén két quå, chdng tåi khuyén nghi nên bät dau vói hê thång don giån vå cd thé luong hoå hon là bat dau vói dc chi so dinh tinh. Cåc chi så dinh luong can phåi duoc båo do thånh dc con så cu thé (so luong, gi tri trung binh, trung vi) du6i dang giá tri tuyét dåi hay so phän tråm. "Ty Iê phån träm ciúng cd thé duoc dien dat theo nhieu cåch, vi du, tý lé phån träm roi våo måt dang két cuc cu the ... tý 1ê phän tram nam trên hay duói môt mLc nhåt dinh ... va tý Iê phän tråm roi våo dc khoång két cuc nhat dinh (Hatry 1999, tr. 63). "Cåc chi so dåu ra thuång duoc dien dat du6i dang con so tuyêt dåi hoäc tý Iê phån trärn cåa môt cåi gì då. Cåc chuong trinh nén xem xét så dung cå hai dang nåy. Bån thån så luong dc län thånh cång (hay that bai) khång chi ra ty Iê thånh cång (hay that bai). Tý 1ê phän träm thì Iai khång nåi lén duoc quy må cda thành cång. Viéc dánh giá täm quan trong cda måt két cuc thung dò1 håi sé liêu theo c hai dang - så tuyêt doi và ty Iê phån träm" (Hatry 1999, tr. 60). "Cåc chi so/chi tiêu dinh tinh håm cåch dånh gi dinh tinh... nhu phù hop vói, chåt luong cua, mic då vå cåp då cda .... Cåc chi så dinh tinh ... cho chúng ta biét vé su thay dô6i trong cac qua trinh the ché, thåi då, chinh kicn, dång co vå hånh vi cda ck cå nhån" (Quÿ Dån så cda Llén hiêp quéc 2000, tr. 7). Chi s0 dinh tinh cd thé do su nhån biét, nhi là múc då phån cap må dc cång chLc cm thay can thiét de hoån thånh cång viêc cda ho. Chi sä Budc 4: DC lièu ky goc vê cac chf så - Hiên nay chdng ta dang å dåu? 89 dinh luong cdng cd thé bao gäm cc må tå hånh vi nhu mLc då tiep thu môt kÿ näng mdi. Mäc di s6 1iu dinh tinh cúng c6 tåm quan trong nht dinh, viêc thu thåp, do luång và xå lý các thông tin này m^t nhicu thål gian hon, dät biét là trong nhCng budc dau. Thém våo då, cc chi så dinh tinh cdng kh6 kiém chäng hon vì ching thung Ilén quan tdi cc dånh gi chd quan vé tinh hinh tai måt thåi diém nhat dinh. Cåc chi so dinh tinh cån phåi duoc så dung m6t cåch thån trong. Công viêc quån 1ý cång khång chf cd nghia là ghi nhån dc cåm nhn v6 sL tién bô. N6 bao gårn viêc thu thåp dc thông tin khách quan vé su tién bô thuc té - dc thång tin có the giúp cho cc nhà quån 1ý dua ra các quyét dinh chién Iuoc, b6 tri ngân såch vå quån 1ý ngu^n ILc vdi da'y dd thông tin hon. Thông tin thuc te ve tién bô là quan trong båi vi, nåi cho cùng, hé th6ng GSDG sé giúp cung cåp cc thông tin phån håi cho các chinh tri gia, b6 truång vå cc t' chLc ve nhCng cåi må ho cd thê` trång doi vå húa hen trong thuc té. Cåc bén hdu quan khåc là nhCng nguåi quan tåm nhat tåi két cuc thLurc té và sé gåy sic ép buôc cc nhå quån 1ý phåi chiu trách nhiêm ve tién tri'n thuc hiên két cuc. Chf så két quå hoat dông phåi phù hop vdi vdi két cuc mong nuon, vå khång bi ånh huång båi cc vän dé ft Ilén quan tdi ket cuc dang xét. Chi phi kinh té dé xåy dung chi så cdng cn duoc cân nhSc. Moji chi so dêu kem theo chi Dieu nåy c6 nghia räng cc chi so phåi duoc thiét låp vdi su hicu t Phi vå deU có ham y cong biêt vê chi phi tiêm nång cho viéc thu thåp vå phân tich sô liêu. håt dnh chur r chi bi~t hi-ph-'viec nhatdinh. Thu'c ra, khi Vi du, trong Tai liêu Chien Iuoc Qu6c gia ve Xoå ddi giam 'i xem xét các bê thUng GSÐ G nghèo (PRSP) cho Công hoå Kiêcghigi, khoång 100 chi sô câp .1 dang xay dieng, chäng ta quoc gia va cap dia phuong då duoc de nghi, bao trim lén hon d2u xem xét mbt hé thJng mOt tå cc linh vuc cåi cåch chinh såch. Vi m6i måt chi så d'u då GSÐ G méi cho tùng chl so^ håi phåi thu thåp, båo cåo và phån tich sô liéu, chinh phul rieng biêét. Vi the, can lyra Kiécghigi phi thiét ké và xåy dung 100 hê thång GSDG dôc thp chon chi so mot cách than chi d' dånh gi tiên dô gliåm dói nghèo cda minh. Då1 vdi môt '>tr.ong và khôn ngoan. nudc nghéo vdi cc nguon luc han ché, day là m6t diéu dång ke. Tuong tu nhu våy, tai Bålivia, PRSP ban dau bao gm tåi 157 90 Mu6i budc rién ti Hé thông Giám såt vå Dnh giá dua trên két quå chi så cap quoc gia. Tuy nhién, ngubi ta då sdm nhån ra rang, xay dung m6t hê thäng GSDG dé theo di ting åy chi så là m6t diéu khó cd the duy trI duoc. Du thåo PRSP hiên nay cda Bôlivia chi còn c6 17 chi s6 cåp qu6c gia. Chi så can phåi thoå dång. Ching phåi khång quá glin tiép, så dung quá nhieu dai luong thay thé, hoåc quå trùtu tuong làm cho viéc dánh giá ket quå hoat dông trå nên quå phic tap và phát sinh nhiéu vudng mac. Các chi so can phi giám såt duoc, cd nghia là chúÄng cd khå näng duoc kiém chúng vå chúng minh môt cách d6c låp. Va dieu nåy là môt lý do nda dé bat dau vcii cåc chi så dinh luong chå khång phål vdi các chi s0 dinh tinh. Chi så cung can phi dáng tin cåy vå hop Iê de båo däm rang cåi gì duoc do våo thåi diem này cing sé duoc do vào thål diém sau - và räng nh(ng cåi duoc do là nhing cái cn phål do. Can phåi câ`n thån khi quyet dinh lja chon chi så theo mdc då då dång cda công tåc thu thåp så Iêu. "Trong quå nhieu truång hop, cåc co quan lua chon chi så dua trén múc dô s5n cd cla så liêu chå khång phåi dua trén tam quan trong cua chi så két cuc trong viêc do tien dô dat duc két cuc" (Hatry 1999, tr. 55). HInh 3.3 là môt danh muc nhäc viêc bå: sung dånh cho cång téc dånh giå cc chi så duac de xuat. Så dung các chi så thay the gan dilng "Th gÀn dting còn ho'n chäc chin sal* C6 thk chúng ta sé khång rim duoc cc chi so chinh xåc, tuy nhién (Khuyet danh) chúng ta cd the tim cac chi så thay thé gån ddng. Nhieu khi viêc do tri.c tiép các chi s0 kt cuc là rat khd khän và chúÄng ta cn các chi so thay thé. Chi så giån ti6p hay là chi så thay th6 chi duoc så dung trong truång hop så liêu ve các chi så truc tiep không cd, hoåc viêc thu thåp các thång tin näy qua ton kém, hoäc viéc thu thåp sé Iêu môt cách dcu dän là khång khå thi. Tuy nhiên, cn phåi câ^n thån trong viêc så dung chi so thay thé vi viêc nåy då Bucic 3: Lua chon các chi so then chot de giám såt ket cuc 91 Hinh 3.3 Danh muc nhåc viéc dành cho công tác dánh giá các chi sô' durc dé xug't Két cuc duec do luäng: Chi só duoc ra chon: Chi s6 nå y då.... 1. Truc tiép phån ånh bån thån két cuc mong nun dén mtrc t6i da hay chua? 2. Du chinh xåc de dän båo tinh khåch quan c6a thréc do hay chua? 3. Có di höi phi thu thåp drac nhrng só iou thuc tién nhä't và it tón kéim nh 't chua? 4. Co nhav cä rn vdi su thay d6i két cuc, nhung lai tuong d6i it chiu ånh huång båi nhung thay dii khác hav khöng? 5. Có dLrc phän nhö dén mrc chi tiét can thiét khi báo cåo ve cåc két cuc hay chua? Nguön: United Way of America 1996. ngam dinh räng chi so thay the it ra cúng cung cap các bäng chäng gan ddng vé két quå hoat dông (håp 3.1). Vf du, néu viéc diéu tra dinh ký hå gia dinh tai cåc khu cu tr- nguy hiém là rat lh khän thì chdng ta cd thé dùng så luong mái tån hay so luong äng-ten v6 tuyén låm thudc do thay the cho mdc tång thu nhåp hô gia dinh. Các chi so thay the này có the theo dåi duoc chinh xác két cuc, tuy nhién cd thé c6 các yeu tå gåy ánh huång khåc; vi du nhu thu nhåp tång lén có thé là do ti^n buån bån ma túy, hoäc do thu nhåp tä chö den, hay Là do diên khi hoá cho phép dân chdng mua ti vi. Các yeu to nåy cd thé làm cho viéc tìm ra nå håm cda môt chuong trinh hay chinh sách kinh té trå nén khd khän hon. 92 Mubi budc tién töi Hê thông Giám sát và Dánh giá di.a trên ket qua Hp 3.1 inh thé khö xf vdi các chi s6 Bio tång Khoa hoc và Cong nghiêp Chicago - mot båo tång lån cö nhieu hang döng våi nhieu våt trung bàv to nhur dåi tuång niem, ké cä mot chiéc tau ngam nguyen ven va mot mö than - mun nghidn cru dé xåc dinh xem våt trung båy nåo duac nguåi tham quan quan tåm tfi nhät. Ho nhån ra räng khöng thé nào dén duac s6 ngu6i toi thäm tùrng hiên våt, vi väy da quyét dinh dùng chi s6 thay thé. Ho chon chi s6 thay thé nåy là noi phåi thav gach låt sån nhi6u lan nhåt, Vå noi nåo là noi ho phi thay gach låt sån nhièu nhat? 6 truc våt trung båy m>t con chim non dang låin t . Ngun: Webb và các tác giå khác, 1966 Các 1> do dng h > vå phån di viêc så dung các chi s0 dtroc thikt kå sfin Chi so duoc thiét ké san là cc chi så duoc thiét låp khång phu thuåc vào båi cnh ctia t6 chic, quéc gia, chuang trinh và linh vuc kinh té cu thé. Vi du, nhieu t' chLc phåt trién då tao cc chi so dc theo döi cc muc tiéu phåt trién bao gäm cc chi sä sau: . Cc Muc tiêu Phåt trién Thién nién ký . Cc muc tiêu Phåt trién Con ngu6i Bèn vCng cta Chuong trinh phåt trién ca Lién hiêp quoc (UNDP) . S6 tay Chi so Phåt trien Nång thôn cta Ngân hàng Thé gidi . Cc chi so ve Tinh trang Ta chinh cta Quÿ Ti^n té Qu2c te (IMF) Cc Muc tiêu Phåt trién Thiên nién ký bao gäm 8 muc tiéu våi cc chi tiéu và chi så lién quan. Vi du nhu, Muc tiêu så 4 là giám tý lê tu vong tré em, còn chi tiéu lai l giåm hai phän ba tý lé tä vong cua tré em du6i 5 tuô6i trong khoång thåi gian ti 1990 tåi 2015. Các chi so bao gäm (a) tý 1ê tä vong cia tré dudi 5 tu6i; (b) tý lê tå vong ca tré so sinh; (c) tý Iê tré em du6i 1 tu6i duoc Budc 3: Lua chon các chi so then chot dé giåm såt kt cuc 93 tém chtng phòng såi. (Dé biet thém chi tiét ve các chi so Muc tiéu Phát trién Thién nién ký, xem phu luc 3.) UNDP dä xåy dung Chi så Phát trién Con ngu6i (HDI) vào nåm 1990 nhu là måt cách dé do tién trien trong viêc phát trien con ngu6i và chat luong cuôc song tai các nuóc trén thé gidi. "HDI là nä luc toån diên da^u tién nhäm do két quå phåt trién tå khia canh con ngu6i, duoc thé hjén duói dang các chi så dinh luong, cho phép so sánh giua caic quoc gia hay giCia các thåi ký khåc nhau ... Chi so này cúng cung cap cac cång cu ban dau ma các quoc gia có thé phát trién thém, diéu chinh hoäc så dung nhu là môt chi dän d' thiät låp các co så dI liêu phå hop" (UNDP 2001). Måt cách cu thé hon, "Chi so Phát trién Con ngu6i cIa UNDP do thành tich cta các quoc gia trong ba linh vuc phát trién con ngubi: tu61 tho, tri thLc và mdc säng. Tu6i tho duoc do bång tuô>i tho bInh quån ké tå khi sinh; tri thúc duoc do bang tý lê ngu6i lón bit doc, biét viét và tý lé nhåp hoc tiéu hoc, trung hoc và dai hoc; muc sång duoc do bang GDP trén dau nguåi" (UNDP 2001). S tay Chi så Phát trién Nång thån cta Ngån hàng Thé giói dua trén Chi so Phát trién Thé giói, dinh nghia v phô bién sé liêu vé måt tåp hop räng råi các chi så nång thån vé muc song o nông thån, cåi thiên kinh te nông thån, phát trien th. truöng nång thn, cåi thiên khå näng tip cân dich vu và truy6n thång, cång tåc quån lý ben vung nguon luc và khung the ché, chinh sách. Các chi så cu thé bao gäm tý lê dån so song duói mdc nghéo kh(å, GDP nång nghiêp, kim ngach xuat khSu nång sån, chiäu dài duång tråi nhua, diên tich dåt canh tác và doanh thu thu^ cda dia phuong. Nhu Vây, Sôå tay Chi s0 Phát trién Nång thån gidp hinh thành måt cách tip cân chung trong länh vuc giám sát và dánh giá tién då trong mot quoc gia hay giua các quoc gia bång cách så dung måt tåp hop các chi so chung, duoc dinh nghia rå räng. Cu^n Sôå tay này cúing bao gäm môt Thé Diém Nång thån - måt chi så hän hop cd thé dùng duoc d' dánh giá tién då giåm d6i nghéo tô`ng thé cua mot quoc gia (Ngån hàng Thé giói 2000). 94 Mubi budc tién t5i Hé thäng Giåm såt và Dnh giå dua trên kä quå Rút kinh nghiêm t cc cuôc khång hoång tài chinh tai cc vùng khác nhau cda thé gi6i, Quÿ Tien té Qu c té dang trong quá trinh xåy dung Chi så Tinh trang Tai chinh. Dy là cc chi so ve tinh trang tài chinh hiên tai và tình trang tài chinh ca dc dinh ché tài chinh, dc doanh nghiép vå hå gia dinh. Các chi så này bao gm các chi so ve tý lé bo däm vän, chat luong tài sån, khå näng sinh loi, tinh thanh khoån và tfnh nhay cåm våi cc rdi ro thi truång (IMF 2003). Dé phuc vu cho dc muc dich tå'ng quåt hon, Quÿ Tién té Quoc té ceing theo dåi và cång bä môt chuôi các chi så kinh té vi mô c6 the hau dung cho cc chinh phd và tô chic. Cc chi så này bao gäm chi så däu ra, chi så tåi khoå và chi so tien tê, cán cân thanh toán, chi så no nudc ngoåi và các chi så tuong tu. C6 nhibu lý do dng hô hay phån däi viêc så dung dc chi så duoc thiet ké trudc: Ung hô: . Các chi so nåy c6 the tå'ng hop duoc cho các du ån, chuong trinh và chinh såch giong nhau. . Lam gim chi phi xåy dung dc hê thäng thudc do chuyén biêt. . Làm cho viêc hài hoå hoá yêu cau ca các nhà tål tro trå nên khå thi hon Phån däi: . Cc chi so này khång de cåp d6n dc muc tiéu cu thé ca quoc gia. . Chdng thuång duoc coi là cc chi so áp dåt tù trên xuong. . Chúng không thúc day su tham gia và tfnh chd dông cda cá bén hiu quan . Chúng cd the dän dén tình trang så dung nhibu chi så måu thun vói nhau Viêc xác dinh tiéu chí dé la chon giaa cc tåp hop chi so duoc thiét ké sän c6 the gåp nhicu kh6 khän. Budc 3: Lua chon các ch så then ch^t de^ giám sát kêt cuc 95 Các chi sé duoc thict ke san có thé không phù hop våi dieu kiên cda m6t quéc gia hay tô^ chic cu thé. C6 the có các sic ép tùx các bén h(tu quan bên ngoài dòi h6i phýi så dung các chi so duoc thict ke sin, tuy nhiên quan diém cia ching tôi là các chi sé phål duoc thict ke tù trong nôi bô và phål dýp dng yéu cau cia t' chiic và các nhu cau ve thông tin cda ban quan lý å mtc d6 toi da cd thé duoc. Vi du, nhieu quoc gia sé phåi sa dung mot so các chi sé duoc thiet ke san dé phuc vu các Muc tiéu Phát trién Thién nién ký, tuy nhién tCng quoc gia can chia nho các muc tiêu này cho phù hop vói các muc tiéu chien luoc cu the cda ho cing nhu nhu cau th6ng tin ve các linh vuc kinh té cd lién quan. Trong dicu kién lý tudng, cách xåy dung chi så tåt nhat là vùta tim cách dép úng các nhu cau cu thé vira cd su tham gia cla các bén hdu quan. Viêc så dung các chi so duoc thict ke sin cd thé di nguac lai vói phuong chåm kéu goi su tham gia quan trong n6i trên. Xåy dung cåc chi s6 Viêc xåy dung các chi s- dòi håi kh0i luong công viêc lån. Dicu dåc biêt quan trong là phýi cd các chuyén gia chinh sách và ký Déxåy drng du'rc môt chi thuåt tham gia vào quá tr`lnh xåy dung chi så. Tåt ci các khia så tot can thit di thit Lai canh - chính sách, kÿ thuåt, nôi dung - deu phýi duoc tinh d-n nhie^u làn. Phdi tån thòi khi xem xét các chi sé. Liêu n6i dung cta các chi so cd khá thi, gian m&i di dýn dtugc môt cd the thuc hiên duoc ve måt kÿ thuåt và phå hop ve måt chinh bôå chisô tôt và phùi h.op. sách hay không? Quay trå lai vi du vé k&t cuc nham cýi thién tinh hInh hoc tåp cda sinh vién, dicu vô cùng quan trong là phål båo dam rang các chuyén gia dào tao, chuyén gia kÿ thuåt cd khá nång xåy dung các chi so vé hoc tåp, déu duoc tham gia vào các cu6c thåo luån vý lua chon các chi så. Chi sé can duoc xåy dung de dép úng các yêu cau cu thé. Chúng ceing can phån ánh cc két cuc m6t cách truc tiép. Theo thåi gian, các chi so mói cd thé duoc dua vào và m6t so chi s^ cei cd the bi loai ra. Dåy là dieu cd thé thay trudc. Tuy nhiên, can phål 96 Mu6i budc tién töi Hé thông Giim såt vå Dånh giå dua trên kct quä can thân khi loai bä hoåc sa'a då'i chi so (chi tén hành sau khi då hoån thành it nhat lä ba phép do). I-oån thånh it nhat ba phép do giúJp do Lung duoc t`Inh trang tinh trang ban dau và xu huóng rhay dô5i qua th6i gian. Trudc k-hi loal bd hay thay d'i chf så chdng ta can phåi trå 161 haj cåu håi quan trong sau: liêu chdng ta då thå chi så này då kÿ de cd thé biet duoc nå có cung cap các thång tin do 1u6ng hüu hiêu ve ket cuc mong muon hay khång? Chi så này c6 cung cap cåc thång tin då de trå thånh mår cång cu quån 1ý hCru hiêu hay khång? Cläng can phåi ghi nhd rang khi chdng ta thay dô`i chi så, thl t'inh trang ban dau mà dua vào då chúng ta do lu6ng su tién bô ceing thay d6i theo. MOi m6t chi så can cd môt tinh trang ban dau cda riêng nå duoc thiet låp trong Ln d^u thu thåp s6 Liêu. (Vän d6 xác dinh tnh trang ban dau duoc bån dén chi tit trong chuong 4). T6m Lai, cåc chf så cn phåi duoc cân nhac môt cåch kÿ luöng. Khång nén thuång xuyén thay d6i hoåc loai bd chi so (vå khång duoc dua vào cåm tính) vI låm nhu vây cd thé tao nén tinh trang hän loan trong hê thång thu thåp så Liêu. Can phåi dat duoc su thång nhåt và su rö räng trong hê th6ng GSDG, rù ngui6 lånh dao cao cåp nhät cho tói các cån bô thu thåp så Liéu vé Lgic và nguyén nhån dua täng chi so våo så dung. Cåc chi so vé két quå hoat dông cd thé và phåi duoc så dung "Chi?c nång trung tåm ctia dé' giåm såt két quå và cung cåp Iung thång tin và sé liêu phån bit ky quy trnh do lItng häi lién tuc trong suot cå vòng dål cda du dn, chuong trinh và ket qud hoat dôång là cung chinh såch. Bén canh viêc så dung chi så dé theo dål dau våo, cáp cdc di? 1iêu thtrng hoat dông, dau ra, cåc chi så ceing cd thé cung cap môt luong lón xuyên vå có gid tri ve cdc thång tin vê kêt quå hoat dông, quå trinh và tjén då dar tdi cåc chi so phn dnh két qui két quå nåy. Thông tin tä cåc chi så c6 thé' dånh dông cåc nhà hoat dôång" quån 1ý vê tiên dô khång dån båo hoäc su Lêch hudng kh6i cåc Hatry 1999 tr17 u mong muIn. Nhu våy, chi så cung cap cho các t' chLc và chinh phd co hôi dé dieu chinh trong quá trinh thuc hién dé cd thé dat duoc kt quå mong muon. Sä dung chi sé de theo dö quå trinh vå tién då Là måt vi du minh hoa näa ve viéc GSDG dua trén ket quå cd thé trå thành måt cång cu quån 1ý cång manh më nhu thé nào. Budc 3: Lua chon các chi sé then chét d6 giám såt kêt cuc 97 Xc dinh chi so: kinh nghiem tai cc nudc dang phåt trign Ngày cäng nhiêu nudc dang phát trién - thâlm chi cc vùng - bät dâu thiet lâp các chi så dé theo döi tien bô dat ducc các muc tiéu phát trién cia ho. Cåc hôp tå 3.2 tåi 3.4 nhäc lai các kinh nghiêm tai khu vuc Châu Phi, Sri Lanka vå Anbania. Hp 3.2 Các chi s6 ca bån vä phúc loi å khu vuc chäu Phi Cåc nuöc trong khu vi.rc chäu Phi dang nò Irc xay di.ng cåc kh6i thng ke co bån vå xåy dung ký thut cho he thöng GSDG. Trong cåc kh6i này có vidc dieu tra ve cåc chi s6 cy bån duoc tién hành tai nhieu nuöc châu Phi nhir Ghana, Malauy, Mödambich, Nigieria và Lxötho. Phiéu dièu tra cåc chi só cu ban ve phúc loi (CWIQ) duoc Ngän hang Thé giöi, UNDP và UNICEF phói hop xåy dung dé giâm sit cac muc tiêu phåt trién thöngqua vidc så dung cåc chi só chC dao nói chung vå các chi só xå häi nöi rieng. "Chi s6 chú dao là cc chi s6 cung cáp cac canh båo som vè tåc döng trong tumg lai må su xuät hidn cåa cc tåc döng này có thé bi chäm lai hoåc khö c6 thé do duc" (http://www4.worldbank.org/afr/stat/pdf/cwif.pdif). Ci thé han, CWIQ giúp chinh phå thu thåp các chi s0 liên quan t6i phúc loi cåa cåc hö gia dinh, cc chi so vè khå nång tiép cin, så dung và måc dö hàä löng v6i cåc dich vu co bån duoc thu thäp häng nåm. Cåc dåc trung cåa CWIQ bao gom: * möt tåp hop c6 dinh cJIc cåu hòi v6i cåc mö dun linh hoat * nh åp va kién dinh s0 Liêu nhanh chöng dè lån båo cao Sso lu9ang måuu lkn * phiéu dieu tra ngán de thu thäp s6 liêu CWIQ khöng phåi li möt phiéu dieu tra phåc tap. Nó bao göm cåc gój chåc näng khi du7c så dung cång nhau sê cö khå näng bao phd lån va thi gian hoån thånh ngån" (http://www4.worldbank.org/afr/stat/pdf/ghcoreinds.pdf). CWIQ cùing "... cung cäp cåc chi sÖ xå höi quan trong cho cåc nhörn dån cu khåc nhau - trong nöi bö mt quöc gia hay lién quöc gia; [hoat döng nhu L]... möt phuong tiýn dé theo döi cåc thay d6i trong các chi só xa höi quan trong theo thäi gian; và cung cap cho cåc qu6c gia nt cöng cu don gián dé tao ra két qua möt cåch.nhanh chöng" (Ngån hålng Thé giöi tr. 1). Döng thöi, vidc så dung cc CWIQ cung khong ngan cám cåc qu6c gia tham gia phåt trién cåc chi s6 kinh té - xa höi dic thùi cúa riêng ho. Dé biét möt vi du day då ve CWIQ, tham khäo trang http://www4.worldbank.org/afr/stat/pdf/ghoreinds.pdf. Trang näy bao gäm Cc chi s6 Múc s6ng Co ban cua Gana (http://www4.worldbank.org/afr/stat/pdf/cwiqloop.pdf). Ngun: Ngän häng Th9 gidi 98 Muåi budc tién tdi Hé thông Giám sát v Dånh giá dua trén k^t quå H6p 3.3 Chfnh såch Dånh giå Qu6c gia cåa Sri Lanka Cåc nhå lånh dao chuung trinh Chinh såch Dnh giå Qu6c gia cda Sri Lanka tim cåch dé (a) thiét låp mot vån hoå dånh glå và så dung dånh giå trong vidc quån 19 theo két quå; (b) ång hò viec dánh gjå th6ng qua xåy dung nång lt.rc cåa nhån viên, nâng lic thé ché ve phuong diên c6ng cu và phuang phåp luân, (c) hoc tåp cåc kinh nghiêm trong quå khr; (d) cåi thiên c6ng tåc thiét ké chinh såch và chuong trinh th6ng qua vidc så dung cåc két qud dånh giå; vå (e) xåy dLmg tinh tråch nhiêm, tinh minh bach và còng tåc quån tri hiêu quå. Là m6t phan cåa chính såch dånh giå, chính phå da bát så dung cåc chi s6 két quå hoat d6ng cho tat cå cåc hoat d6ng chuán bi chuung trinh, du ån vå chinh såch. Dé dat duc cåc muc dich nåy, chinh phå khuyén khich thiét låp quan hê dói tåc våi cåc to chrc xå hoi (vi du nhu Hiêp h6i Dånh giå Sri Lanka) vå cåc to chrc phi chinh phå dé dua phuong thúc dånh giå c6 sir tham gia cåa cåc t^ chic nåy vào khu vuc c6ng. Chinh phå cung khuyén khich cåc truång dai hoc vå cåc co så dåo tao khu virc còng dua cåc m6-dun dánh giå våo chuong trinh hoc dé chia sé cåc ký thuåt và phuong pháp dånh giå. Xem thêm phu luc 4: Ké hoach GSDG trong Phåt trién Quóc gia cåa Sri Lanka. Ngu6n: Hiêp h6i Ðånh giá Sri Lanka vå B6 Phåt trien và Thujc hién C6ng 2003 Trong chCxng muc c6 thé duoc, các chi s^ nåy can phåi duoc xåy dung dua trén các nhu cau cu thé cda tô` chtc hay qu6c gia nhåt dinh. "...viêc lua chon các chi sé k^t quå hoat dông phù hop khác nhau tùy theo tùýng qu6c gia, th6i gian và linh vuc kinh té. Do d6, chi c6 môt quy tac chung là khi viêc do luång két quå hoat dông là phù hop vå titt kiém, thì két quå d6 can phåi duoc dånh giá theo su két hop d6 gida chi s^ da^u ra, chi så két quå và chi sé quá trinh, vdi diCu kiên là các chi so này c6 tinh thuc té và phi hop vdi tùxng hoat dông, linh vuc kinh té, quåc gia vå thåi diåm cu thé" (Schi- avo- Campo 1999, tr. 80-81). Môt lån nda, viêc xåy dung các chi s^ chac chan dòi h6i phåi thd nghiêm nhieu lån vå can nhicu thåi gian de di dén các chi s^ cuåi cùng. Cái mà chdng tôi xåy dung là m6t khung két quå hoat dông de cung cap cho các quoc gia và tô chdc nhürng công cu de phåt trien chien luoc, xåc dinh két quå, xåy dung chi so, thi^t låp thång tin Budc 3: Lua chon cdc chi so then ch-t de' giám sát két cuc 99 H#p 3.4 Kê hoach hånh dông ba nåm ca Anbani He thÓng giåm såt va dånh gia - cå dira tren cong tac thirc hiên vå du-a tren két qui - sw duac chinh phd Anbani phåt trién vå så dung dé cung c"p thòng tin phån h`i vC cåc chirong trinh lån trong Ké hoach hånh dÓng ba nårn (bao gom tat cå cåc sang kién chién iluc hién dang duoc trién khai trong khu vLrc cong cua Anbani: Chién Iuc Quoc gia vé Phåt trién Kinh té vå Xa hòi [NSSED]; Khuòn khó Chi tiéu Trung han; Hiép uc On dinh và Lien két; Ké hoach Chóng Tham nhung; vå Chién luuc Phån cáp vå Quyén tu quyét dia phuong). Chinh ph da chi dinh Ban Dieu phoi cda Hoi d6ng Bò trtróng quån lý vå dieu phói viêc giårn sat thuc hiên Ké hoach Hånh dong ba nrn. Cåc tråch nhiêrn tuong tr dói vói NSSED dmx-c giao cho Vu NSSED cúa Bò Tåi chinh. Bo Tai chinh se theo doi thanh tich chung vå còng tac quån lý thijc hiên cda 12 bó chuyen ngånh nårn trong NSSED. Tråch nhiém cda Bó Tåi chinh bao gérm (a) cåc thd tuc dé xåc dinh chi só se duuc theo di vå båo cåo; (b) hurng dån cåc bó chuyen ngånh ve cåch lua chon chi so; (c) quå trinh xJc dinh chi só dé båo dårn rang chung do cåc két quå må cåc bên hu quan cò quan tàm dén; vå (d) cåc thd tuc lån rò cJch thu thåp thòng tin ve chi só de båo dam rang cåc thng tin này nhát quån vå duc thdm tra. Bò Giåo duc cung dat duc cåc tién bó vói viéc Bó nåy då hoån thånh dir thåo ma tran theo dòi tién dó NSSED. Bó nåN cung då thånh lap mót don vi chuyên ve GSDG bao gom dai diên cda 6 vu khåc nhau. M6t loat cåc chi só ve dåo tao sC duoc xåy dhrng, lien quan toi Chién ILuc Tang truóng vå Xoå dòi giåm nghéo, chrung trinh Tin dung Hó tro Xoå dòi giJim nghèo, DLr än Dåo tao vå chuong trinh Dåo tao phó câp cda chinh phu. Cåc chi só dåo tao bao gòrn Lung hoc sinh dén trung theo tùrng cSp hoc, luong gião vien, tý lê GDP chi cho giåo duc, tý li thay giJo - hoc sinh, tý, lé gião vien dat chuån cda Bo, só hoc sinh trung binh cda kyp hoc, tý lé tOt nghiêp, tý [? ngu6i diruc dåo tao å nòng thón vå trong tang lóp nghéo. Mót cåch tong quåt nhåt, chinh phd Anbani då co nång ILrc th-ng ke caså(tuv rång vån can tiép tic cåi thi¢n), vå vùta thiét lap imòt ca quan phån tich chinh såch. Chinh phd nåy cung co chi só cho cac Muc tiêu Phåt trién Thién nièn ký. Nguón: Ngån hång Thê gidi 2002a. tinh trang ban dâu và chi tiéu. Quå trInh nåy sé hå tro viêc så dung ngån såch, các nguån Ltc và nguon nhån Lc hiêu quå hon de dat duoc các két quå mong muån. Dudi dåy lå các vi du ve chi så tai các cap då khåc nhau: Hôp 3.5 cho ta måt so vi du hdu ich vé chi så ó cap du ån vå chuong trinh. Håp 3.6 cung cap måt vi du ve môt ket cuc vå các chi så di kém. 100 Mu6i budc tien tåi Hé thông Giám såt vå Dånh gii dtra trén két quå H#p 3.5 Các chi s6 két quå tai cåp dLr án và chuung trinh: möt vi du trong linh vrc thåy lci Ten du ån Cång cö mang luöi thuý li tai nöt ving cii thé Muc tidu cta dua ån Cåi thien näng suåt nöng nghiep Tång thu nhåp cåa nöng dän Chi s6 Chi só két quå Dien tich måi duac ttröi tiéu Nång suåt cao hn Sån Iuang täng len Thu nhåp cåa näng dån tng Chi so da-u ra Xy dung 10 hd thöng thuý lki nii Xåy dng lai 5 bi th6ng thuý loi cd 25 khoå dåo tao cho nöng dån Ngun: Trich td IFAD 2002, tr. 19 H#p 3.6 Két quå: tång cdng str tham gia cåa nöng dän vào thi trL(ång dia phrcang Cåc chi s6 có thé sfr dung duac: " Tý lê % thay d6i trong doanh thu hàng näm " Tý lê % thay di trong lung nöng sån bi hng • Tý le % thay di ve giá nöng sån do canh tranh gay ra " Tý lê % thay di cCa vidc lårn nöng nghiêp chuxeng 4 B,uc 4: Dd liêu tInh trang ban dâu ve cac chi so - Hiên nay chung ta dang å dåu? Hinh 4.1 Lra chon cåc Låp ké hoach dé Dnh giå chi sé then ci tén - lra Vai tro Sir dung mCrc do sån chót dé giån chon cåc chi tiêu cda dånh cåc phåt sàng såt két quå phån anh két quå giå hiên Th6ng nhåt D* li#u tieh Giån såt Båo cåo ve Duy trI he ve cåc két qua hi h Ni. két quå nhÉmg phåt thóng GSDG can gian sat ..y ob(. t. hiên trong to chuc vå dånh giå dang * ddu? Sau khi då hoån thành viéc lua chon cdc chi sé quan trong vé két quå hoat dông dé giárn såt két quå, chlng ta tién sang buc thú tu là xác dinh så liéu tInh trang ban dau, tc là, xdc dinh xem chdng ta dang ó då so vdi két quå mà chdng ta dang tIm cdch dat duoc (hinh 4.1). Chlng ta khång thé du doán két quå trong twong lai néu chdng ta khång xdc dinh duoc tinh trang ban da'u. Så liéu tinh trang ban dau là thuc do dau tién cda måt chl sé. D là tình trang hiên tal duoc dùng làm tInh trang ban dau dé' theo dói cdc thay dô0` trong tuong lai. Vi du, tinh trang ban dau gidp cung cap thång tin cho cdc nhå lånh dao vé dièu kién hiên tai, tritdc khi b-at dau 101 102 Mu6i budc tién tdi Hê thång Giåm sát và Dnh giá dua trén két quå du báo cåc chi tiéu cho chuong trInh, du ån và chính såch cu thé. Theo cåch này, tInh trang ban dau duoc så dung dé nam duoc trInh dô hiên tai và hInh thåi két quå hoat dông. Dieu quan trong là dCt liêu tInh trang ban dau cung cap các ba-ng chiing mà cåc nhà lånh dao cd thé do luóng két quå cda cåc chinh såch, chuong trnh, du ån tiép theo. Chuong này sé bàn dén cåc vån dé cu thé sau (a) thiét låp so liéu tinh trang ban dau cho chi so; (b) tåp hop thång tin tinh trang ban d-au; (c) xåc dinh nguon thång tin cho cåc chi so; (d) thi-t ké và so sånh các phuong phåp thu thâp så liêu; (e) tårn quan trong cda viéc tién hành thi diÉm; (f) thu thâp så liêu så dung kinh nghiêm cda môt so nudc dang phåt trién. Thiét 14p s6 liêu tInh trang ban dìu cho chi s6 Xc dinh tInh trang ban da^u là bô phân thd 3 cda khung kt quå hoat dông. Kÿ goc b-at nguon tù cåc két quå và chi så. Chúng tåi muon luu y ngay tù dau khi nghién cdu tInh trang ban da^u là xåc dinh tInh trang ban da^u không phåi là måt y tuóng ký cuc. Chdng ta do thành tich cda mInh vdi tInh trang ban dau cda chiúng ta trong,cuôc song. Vi du, chiúng ta kim tra huyet åp so vdi huyet dp cda chdng ta trudc dåy, theo dói nång luc tâp luyên cda chiúng ta so vdi thành tích cda chiúng ta khi båt dåu tåp, theo dåi trong luong co thé so vdi trong luong cda chiúng ta trudc dåy. Dd liéu tInh trang ban dau là thông tin - dinh tính hay dinh luOng - cung cap so liéu tai thói diém båt dau, hoåc ngay trudc, giai doan giåm såt. Kÿ goc duoc så dung nhu là diém b-t dau, hay là måt chi dân, dé theo dói thành tích trong tuong lai. Ky góc là cåc så do da^u tién cda cåc chi sé. HInh 4.2 lå måt ví du ve so liéu tInh trang ban dau cho måt linh vac chính såch cu thé. Nd duoc phåt triÉn Ién tù khung k't quå hoat dông duoc gidi thiêu trong chuong 1. (Chiúng tôi sé hoàn thành khung này khi chdng tå thåo luån Budc 5, Xác dinh chi tiêu). Biic 4: Dd Iiéu ký goc vê cac chf so - Hién nay chdng ta dang d dåu? 103 Hinh 4.2 Xåy dung dCü liéu tinh trang ban dåu cho mót ITnh vuc chinh såch Vi du: Giåo duc 1. Tré em trong nu'6c 1. 1i lé phån tråm s6 1. Nåm 1999, 70% s6 có khå nång tip tré em thånh thi thu6c tré em trong dó tuói cån t6t han d6n cåc dién dang xét du'c t(r 3 dén 5 chu'eng trinh tiån di hoc måu giåo 2. Nåm 2000, 40% tré hoc dLrng 2. Tilé phån tråm s6 em trong dô tuói t(r 3 tré em nông thôn dén 5 thu6c dién dang xét du'cc di hoc måu giáo 2. Các k6t quå hoc tåp 1. Ti lê tré em lp 6 1. Nåm 2002, 75% có å cåp tiéu hoc cåa có diém món toån vå di6m s6 môn toån trå em duc cål món khoa hoc chuan tCr 70/100 trå Ién và thién tCr 70/100 trò lén 61% có diém món khoa hoc t(r 70/100 trå én Thåch thLc ó dåy là thu thåp th6ng tin tình trang ban dau phù hop cho ting chi so két quå. Nó có thé nhanh chóng trå thành m6t quå trinh phdc tap. Diêu quan trong là phåi sång suot khi xåc dinh so luong các chi s0 vi m6i môt chi s6 sé cån phåi cS hê th6ng thu thâp th6ng tin, phån tfch và båo cáo riéng. Thu th4p Thông tin tnh trang ban du Khi thu thåp th6ng tin rinh trang ban dau cho nig chi so, chúng ta can phåi hói tåm cåu hói co bån. (Các câu hói nåy cc the åp dung duoc trong cåc n0 ILtc do ILuång chi so tiep theo.) 1. Nguon so liêu lay tùt dåu? 2. Cåc phuong phåp thu thåp så liêu là gì? 3. Ai sé thu thåp s6 liêu? 4. SÓ Lêu phål duoc thu thåp vSi mdc d6 thuong xuyén nhL thé nào? 104 Mubi budc ti^n tdi Hé thông Giám sát và Dnh giá dua trén két quå 5. Mdc då kh6 khän và chi phí cta viêc thu thâp så liêu? 6. Al sé phån tích så 1iêu? 7. Ai sé báo cáo så 1iêu? 8. Ai sé så dung sIiéu? Nhu vây, chtng ta phåi hoàn thành bång 4.1 cho méi chi so. Sång 4.1 Thu thåp thöng tin tinh trang ban dåu Phuong Al thu Mtic dö Chi phi Al så Aj så Ai så phåp thu thäp thröng vå khó phån båo sr Ngu6n th#p só xuyên khän khl tich s6 cåo s6 dung Chi s6 d~r llu s6 liêu I6u? thu thåp? thu thåp? IlIu? liêu? s'iéu? 2 3 Hê thäng thäng ké tai các nudc phát trien thuång cd khå nång cung cap các thång tin chinh xác cho cå ba giai doan ca viêc giám sát truy^n thäng dua trén công tác thuc hiên - da.u vào, hoat dång, da^u ra. Tuy nhiên, các nudc dang phát trién chi c6 các hê thäng cap thäp hon. Hê thäng så Liêu c6 the chua duoc xåy dung và múc dô chính xác cäa chdng cúng khác nhau. M6t så nudc cd thé c6 thång tin tuong däi chinh xác ve så luong hoc sinh 6 nång thån, nhung môt så nudc khác chi c6 các so udc luong thå. Môt så nudc dang phát trin c6 the c6 thång tin ve mdc dô så dung cua giung bênh, trong khi cc nudc khác thì khång. Các chi so két quå hoat dông duoc lua chon và các chicn Luc thu thâp so 1iêu de theo dål các chi så này phåi duoc dua trén thuc té cda các hé thång s.å fiéu hién cd, cc thông tin hién duoc cung cap và näng luc hiên c6 de må rông theo chieu rông và chiéu sâu cta cång tác thu thåp và phån tich så liêu. Budc 4: Dd liêu ky goc ve cic chi so - Hiên nay chdng ta dang å dåu? 105 Xåc dinh nguon s6 liêu cho các chf s6 Moi måt chi s0 ceng phåi thiét låp hê thång GSDG nhå riéng cda nó, vi thé måi quan tam dåu tién trong qud trình xåy dung hê tháng thång tin cho cåc chi så là cåc thång tin can thiét có thé tim duoc tùt cac nguon nào. Trong quá trinh xác dinh cdc nguån så liéu, måt loat cac vån de can phi duoc nghién cdu kÿ. Liêu cac nguon så liêu có thé tiep cån duoc måt cdch de dàng khång? Liêu cac nguon så liéu có the cung cap s^ liéu có chat luong cao khång? Viêc thu thåp Nguon so lieéu tzc laý nguwòi s0 liêu sø cap tùt cdc nguån thông tin có khå thi và có chi phi hop - hi 1ý hy khrig?hodc no-i cung cap - chtý D.,không phdi phuwong phdp Ðieu quan trong là chúng ta chi thu thåp cdc sô liêu cân thiêt. t t s thu thap So lie.éU Suy cho cCing thì thång tin vê kêt quå hoat dång cúng cân phåi · là môt cång cu quån Iý và chúng ta khång can thu thåp thång tin mà cdc nhà quån Lý khång dùng. "Môt nguyên tac co bån là chi thu thåp cdc thång tin co så lién quan truc tiep tói cac cau håi ve két quå hoat dång mà chúng ta då xdc dinh duqc. Khång bó thåi gian thu thåp cdc thång tin khc" (IFAD 2002, chuong 5, tr. 32). Cdc nguon so iêu cung cap cho chi så có th elà so cåp hay là thd cap. Så liêu so cap là do cdc tå' chic có lién quan cung cap, cO thé bao gom so liêu hành chinh, ngån sch và c nhån; thông tin diéu tra; cac cu6c phóng van; và cdc thång tin quan st truc tiép. S0 liéu thd cåp då duoc cdc t' chic bén ngoài thu thåp, nhung lai khång phuc vu cho muc tiêu cda cac tôo chic trong cuóc. Vi du ve so liêu sø cap có the lå thång tin dieu tra cua cac tå' chúc khåc (UNDP hoåc UNESCO), thång tin thi trung tài chinh hoåc thång tin diu tra y té - nhân kh'u. Có nhiu quan diém dng hå và phån dái dái vdi viêc så dung thång tin thd cap dé xdc låp thång tin ve xu hudng két quå cda các chi s. Vé måt tich cuc, so liéu thd cåp có thé có chi phi hop 1ý hon. So liêu thd c^p cing có thé duoc så dung trong cac truóng hop mà viêc thu thåp so liêu so cap m^t cdch thuóng xuyén khång 106 Mubi budc tien tdi Hé thông Giám sát vå Dnh giå dua trén ket quA thtrc tiän hay khång khå thi, nhu trong tru6ng hop phåi tå' chúc cc cuåc dieu tra quy må ln vå dat tién. Tuy nhiên, do m6t loat cc Iý do, thång tin thå cap cn phi duoc så dung måt các thån trong. Khi thu thâp so liêu thå cp cn phi tham khåo muc tiêu vå chucng trinh ca cc tå' chic khåc. Måt s0 cåu håi khåc cúing xuat hiên trong quå trnh så dung so liêu thd câp: liêu các så liéu nåy c6 hop Lê? liêu chúng c6 dång tin cåy? các phuong tiên thu thåp so liêu ducc kiém dinh thL6ong xuyên tåi mdc nào? Thém våo då, viêc så dung s0 Liêu thå cap c6 nghia là så dung thång tin ca nguåi khåc dé báo cåo ti^n bô vå két quå cta m'nh. Néu ban là ngu6i quån 1ý vå biát các diém manh và dim yéu ca cach làm nåy, liêu ban c6 cåm thay hài lång vdi cách làm då khång? Vi du, v6 cac nguon thång tin trén thuc te c6 thé bao gom các thång tin hành chinh (thu thåp thd công hay qua hê th^ng máy tinh) tå chinh phi và các tå' chdc phi chính phd; các cuôc phång van và dieu tra thång tin vdi các nh6m ngu6i så dUng chon loc, cc cán bô chuang trinh và các nhà cung cap dich vu; båo cáo cda nhCng quan sát vién duoc dào tao cing nhi viéc do ltong vå ki"m n,ghiém co hoc. Su ghi nhân ngåy càng rö han ve nhu cau phi c6 lu^ng thång tin lIên tuc chd hång phåi Là các nghiên cdu r6i rac cho tång giai doan vå khång låu dàl dang dien ra trong khu vc công tai tat ca cåc quoc gia trên thé gidi. Các nhå quån lý tIm kiém cåc thång tin - dù là ve chien luoc chinh såch, múc då så dung dich vLJ bénh vién, phLtang phåp sån xuat nång nghiêp hay là hinh thåi di dån - må ho c6 thé tin tudng vå så dung túc th6i. Cho dai häng thång, thåm chi häng nåm cho cc két quå nghién cdu hång phi là måt cáåch làm hCu ich. Cåch tiép cân mdi trong viêc xåy dung hê thång GSDG dua trén két qu là hUdng ve cåc hê thäng c6 th6 cung cap cac luong thång tin liên tuc. Budc 4: DC 1iu ky g2c vê cac ch s6 - Hiên nay chuing ta dang 6 dåu? 107 Thiå kä vå so sånh các phuong phåp thu thâp so Iiêu Gi thiet räng nguon so Liêu då duoc biét rö, våy thl cåch thäc vå Theo thò6z gian, can phal phuong tiên dé thu thåp sô Iêéu là gi? ChlJng ta phi dua ra dc I I g va co the xay d~n nång lu,c quyêt dinh vé cách thúc thu thåp så Liêu ff tång nguån, cách thúc g to chdc n6i bb de thu th4p chuan bi cc thit bi dé ghi nhån så Liéu, cåc thd tuc duoc så dung và phan tich so liêu, coi, då (vf du nhu diéu tra hay là ph6ng vån), tån suåt truy cap ngun so ..la m2ôt hoýp phan cou ban heu v.v... nhà-m thiê^t 14p mbt khê Chfnh phd cing c6 the thué ngoåi de tån dung duoc nång luc h thong giåm sät, dänh gia cua cåc truång dal hoc và cc trung tâm nghiên cdu trong viêc thu > ~ben veng thåp so liêu. Chinh phd cCing cc thé thuê cc tå' chúc cung cap dich vu tu nhån thu thåp so Liêu. Tuy nhién, båt ci måt chien I-oc thué t' chtc ngoài chinh phl nào de thu thåp så liêu du c6 cåc diém dê tôn ihuang và nhieu khå nång sé tån kém hon. Hinh 4.3 minh hoa môr så phuong phåp thu thåp so Liêu tiem nång. Khång c6 phuong pháp nào cd thé coi lå phuong phåp tät nhåt. Tät cå phu thuåc vao nguon luc sän c6, khå näng tiep can, nhu cau, cåc han ché ve thål gian v.v... cda tôå chtic cu thé. Vi du, môr cåu håi c6 the duoc dät ra då2 våi nguåi så dung Là ho can thång tin våi mdc då chinh xåc nhu the no neu ho biet duoc su dánh d'i ve chi phí vå thòi gian. Cu the viéc kt hop cåc chién luac thu thåp thng tin sé là giåi phåp tot nhat cho viêc xåy dung hê thång thång tin dé hä tra cho viêc theo döi tång chi so. Vi du, mår tô chúc c6 thé chf chon vài chi so và så dung nhiu chin luac thu thåp så liêu khåc nhau. Khång c6 1oi giåi tåt nhat nåo cho viêc Itfa chon chien luac thu thåp så liêu. Môr loat cc yéu to lén quan sé gidi han cåi gì là cd thé vå cäi gl väa våi túi tln. CGng nén b6 thål gian t'im hiéu håu quå cda viêc lua chon mår chien lupc thu thåp so Iiêu, so sånh våi cc lua chon khåc. Quyet dinh slI dung bång hål hay t' chúc phång vän các nh6m trong diér, hoåc tô` chic dieu tra cc hå gia dinh môt cåch ngåu häng, tiy y sé tao ra cac van dé trong yéu ve sau. Bång 4.2 [å mår bång so sånh minh hoa bån cách thu thäp så 108 Mubi budc tién tåi Hé thäng Gin sát và Dånh giá dua trén két qua Hinh 4.3 Phirng pháp thu thåp s6 liéu Dieu tra Phång vån di ip Nö chuyn tuong cung cáp vcáå nhan Khåo sat t! dalöng tin chinh Die u tra lien quan kexi chinh m chic hay chinh phå de han viêc tao ra måt chi så m6i då håi phåi có hé thång GSDG riéng. Viéc så dung các hé thång dd liêu sän c6 tuong dåi hdu ding trong cc giai doan dau xåy du.ng hé thäng GSDG dua trén két quå. Dieu quan trong là "nhån thic ducic räng hé thång thu thåp så liêu c6 thé lä måt phån cCa con dung thu thâp cc so liêu can thiét và cd the làm gim chi phf. [C6 the cå] co hål ... de så dung môr phän så liêu bing cåch la chon, b' sung hoäc sia d'i cc thành phän cila så liêu ... Thiet ke måt rnu - dua trén hé thong thu thåp thång tin hién cd, các thi tuc thu thåp så liêu m(i, hoäc két hop cå hai cåch này - và ngoai suy n6 ra cho tå'ng thé" (Wye 2002, tr. 31). 110 Mu6i budc tien töi Hê thäng Girn sát vå Dnh giá dua trén két qui Bång 4.2 So sánh các phung pháp thu thåp s6 liéu ca bån PhLrang phäp thu thäp s6 liêu Rà soát lai Các quan sát ho sa cua Bång håi vién då qua tåp Tinh ch't chLrang trinh nä! b6 Phång vä'n huån cho diem Chi phi Thåp Trung binh Trung binh Phul thuOc våo tåi cao viêc c6 tim dugc cac quan sát vien vai mÉrc chi phi h.yp I ý M(rc dö täp Mot chúit Khöng cho tei Trung binh Trung binh huan can thiét möt chit téyi cao tåi cao cho ngröri thu thäp sö lidu Th6i gian Phi thu>c våo Trung binh Trung binh Ngån tåi hoån thành lugrng s lieiu trung bnh can thu thåp Tý le trå l6i Cao, néu hö so Phu thu(>c vo Thu6ng tu Cao có cc thång tin cåc phän ph6i trung binh can thiét toi tot Source: United Way of America 1996. Thi diém là lúc dúng nha^t dé dùng lai vå xem xét moi chi så xem ching liên hê the no våi chién luoc thu thåp så liêu. Néu moi chi så déu dò1 hål phuong pháp thu thâp så Iéu d`t tin, thl chúng ta can phái suy nghi lai xem Liêu các chi so này c6 thtrc su cn thiét hay không. Chúng ta cln lua chon các chf so cho thång tin tot nhat våi chi phi thap nhat. Dåy Là môt co hôi dé bät dau suy nghi måt cåch tinh táo vå s5p xp thú tu uu tiên cho tâp hop cc chf sä. Các bên h(ru quan sé thu6ng xuyên gây sic ép dé dua thêm nhiéu chi Budc 4: DCü liéu k.' goc vê các chi s0 - Hién nay chdng ta dang 6 dåu? 111 Höp 4.1 Chign lurc ca Anbani dê täng cudrng näng luc thu thåp s6 liêu Chinh phå Anbani dang khåi xuYng möt loat cåc säng kién chinh såch, nhr Chién luyc Xoå döi giäm ngheo, döi hói cåc nhå hoach dinh chinh såch phai ducc cung cap cåc thöng tin chinh xåc trong qua trinh thiét ké, thuyc thi vå danh giå cåc chumng trinh kinh té - xå höi. Chinh phä, v6i si trg giúp vå hö tro cåa mot so cåc nhå tai trY qu-c té, dang tin cåch cåi thien cåch thåc thu thip st li4u c6a nurc nay dé cung cáp cåc thong tin thöng ke dång tin cåy möt cåch thu(ng xuven dé do và theo döi döi ngheo, tinh trang bät binh dang vå cåc chi só xå höi khåc. Dac biet, du än nav se trc giCip cho chinh phå trong 4 Inh vuc: (a) thu thåp so lieu; (b) xir lý và phån tich s6 liéu; (c) så dung và cong bo so li,u; và (d) tö chåc vå quån 19' cåc cutc dieu tra. Ve linh viurc thu thäp s' liéu, du an nàv se cung cap cac ho tro ký, thuit vå cåc khoå dào tao thic hành cho Cuc Thóng ke Anbani (INSTAT). Mu,c dich là giflp cho Ctic nay thuc hiên möt loat cåc dieu tra nhu là Dièu tra Do luöng Måc song, Thing ke Dan s6 vå Hö gia dinh, Dieu tra Ngän såch Hó gia dinh, và Dièu tra Luic Iluwng Lao döng hang narn. Cong viéc bö sung dang dugc len ké hoach vi nhieu bö chuyen ngånh dé ve bin dö di ngheo. Ve måt xå 19 va phan tich so lieu, dir ån nåy se h6 trg cåc cåi thidn trong hidu quå sr dung s6 lieu cung nhu h6 tro nång ILrc thé ché dé có thé xr lý thöng tin cäp hó gia dinh. Ceing se c6 h6 tre ký thuåt vå cåc khoå dåo tao thLic hånh trong Iinh vuc nhip liu, làm sach và biên tåp so Iidu de bo dam chat lucng vå tinh cåp nhät cåa thöng tin duqc tao ra. Linh vuc phån tich sö liêu bao gom viéc så dung phan mem Hd th6ng Thóng tin Dia lý va thng ké, phuong phåp luån phån tich döi nghéo, thu thäp và phän tich bäng só licu, cäc ký thuät dieu tra hö gia dinh, thiét ké bång hói, ký thuåt lav mäi vå ve bån då döi nghèo. Viêc sr dung và cöng b6 thöng tin cung se duxc h6 tro v6i muc dich tao dieu kidn thuän loi cho tén trinh xåy dulng so liCu thäng kê có su than gia cäa nhieu thanh phän. Cong tác xåy dung nång luc se dupc hung tói cá ngu6i cung cap và nguai dùng so liu thong kd hö gia dinh. Cåc nhóm ngwoi så dung st bao gon dai dien cia cåc bö chuyen ngånh, cåc nhå tai tro và cåc to chåc phi chinh phå. Möt chién luac toàn diên ceng se duqc dua ra dé cöng b6 các két quá. Cuoi cùlng, cong tac to chåc vå quån 1$ý cåc cuöc dièu tra cfing se nhån duoc su h6 tro tff dir ån du6i ding khåo sát cocáin to chåc cCa INSTAT våi trong tåm duac dåt vào cc don vi cåa INSTAT truc tiép than gia cåc cutc dièu tra hó gia dinh. Cuòc khåo såt nåy cing se dånh giå cåc lua chon dê tång cu6ng näng luc thé ché cåa INSTAT nhan quån l'ý cåc cutc dieu tra hó gia dinh thuång xuydn, vå sé phát trién möt ké hoach nhån sLY cho co quan nåy. Cuöc khåo sát nåy ceng se dånh giå cåc quy trinh nöi bö trong quá trinh to cherc dieu tra, bao gäm cå cåch quån lý ngänh doc ve qun tri vå tåi chinh, vå se phát trién -nöt göi cåc thå tuc hånh chinh c6 lien quan. Ngun: Ngån hàng Th6 gidi 2002d. 112 Mirål biróc tién tdi Hé thng Giám st vå D nh giå diia trên két qua n so, tuy nhién có mô t vài chi sé tót hon có nhiéu chi so. Siý dung thông tin và heý h Ví du, Khung Phåt trién Toån diên tai Công hoå Kiecghigi thong dCû lieu hieýn có bit ké' kbi nå~o cói thé dc - duoc nh'c tdi trén dåy bao gom môt danh såch gan 100 chi so - môi mót chi sô lai dòi hói chiên luoc thu thåp sô liêu riéng de do chùng nào chung còn dingIII .i c p tgnh lungchdng. Ði vdi m i chi så, chdng ta déu phåi tinh dén 7 cåu tin cay, dáNp u;ng nhu cau ve I1 hói trong yu v thu thåp so liéu vå quin lf. Tåt nhién là có nhihu chi so thì khó có the theo dói dioc, d ng thåi dó cing sé là gdnh duo'c qua cdc nåm nång tiêu tån nguon ltc cda môt nudc dang phdt trien. Viêc giåm so kuong chi so trong truóng hop nhu våy là mót dicu hop lf. Thu thâp so liêu: kinh nghiêm tai hai nutdc dang phåt trién Hôp 4.1 vå 4.2 trinh båy cc vi du vé công tac thu thåp så liu tai hai nudc dang phdt triCn. Chinh phd Anbani dang xåy dung nåing luc thé ché vå cåi t' phuong thúc thu thåp s Liêu. Chính ph Libäng thar gia vào hê théng sé Liêu cda QuyTién tt uc té dé thng nhit hê thång thu thåp sé liêu và hê thång thång ké vdi Quÿ Tién tê Qic tc vå cåc tiéu chuan quoc te. Thu thåp cc thóng tin tình trang ban dau ve cdc chi så mang tfnh quyét dinh trong viêc xác dinh tinh trang hiên tai vå do lung két qui trong tuong lai so vdi thåi diém ban dau. Cåc kCt quå do lién tuc, tiép theo sé cung cap cdc so liêu quan trong vé xu hdng và có thé giip các nhà hoach dinh chính sách xác dinh xem liéu ho có di ddng hudng dé dat duoc cdc két cuc mong muon hay không. Tuy nhién, viêc quyet dinh loai thông tin nào cån thu thåp, thu thåp vå phån tich chcng nhu thé nåo vå bdo cdo chdng ra sao déu có vai trò quan trong. Cdc du dn thi diém có thé giip tao khung cho cdc quyét dinh. Budc 4: DI liéu ký g2c vê cac chi så - Hién nay chIng ta dang 6 dåuý 113 Hp 4.2 Libäng: tham gia vào Hê thng S6 liéu cåa Quÿ Tin tê Qu6c té Chinh phä Libang dang co ging dé dua he th'ng thu thap thöng tin th-ng ke cia minh dåp Cing duac cac chuan mrc quoc té. Ntråc nåy vCra möi tham gia våo He thóng Phö bién Thöng tin Töng quåt (GDDS) cúa Quÿ Tien te Qu c te. "Muc dich cia GDDS L khuyén khich cåc qu6c gia thånh vien ci thien cht Iuong S( Oi U; cung cap -not khung dé dånh giå cAc nhu C'u ve cái thien thöng tin vå såp xép cåc thCr tr uu tien... ; cung nhu hung dän cåc qu6c gia thånh vién trong viéc pho bién så liWu thóng kd tong hop, kip thål, dé truV cap va dång tin cåv ve cAc linh vIrc kinh té, tài chinh, xa höi - nhån khiu hoc... [Nå] dufc xåy drng theo b6n chiei - dac tinh, chä-t lirung, kha nång truy cåp vå tinh nhát qun cla so lieu - va duoc tao ra dé hr(ang dån viCc x4y dung, t`ng hop s lieu cåa cAc linh vire kinh té vi mö, tåi chinh, xa höi - nhån kh-u hoc" (IMF 2002). "Vidc Libång tham gia våo he thöng s6 lidu cúa Quy Tien te QuÖc té duac ký vong se ginp phåt trién cong tåc quán tri qu^c gia hidu qu tai ntröc nàå... Thöng qua viLc ra chon GDDS lam khting phåt trién hd thong th-ng ke qu^c gia, cåc nha chCrc tråch då nhin manh quyét tån cäa ho nhäm cåi thien thöng tin ve san xuåt, xa ho! - nhän khäu hoc.... dieu nåy se giúp låm tång su còng nhan quóc té d6i v6i quyét tàm cúa Libäng cái thi - I lå cAc kä qua cung cån ck chi tiéu. Khung theo döi ket quå hoat dång trå thånh nén täng de^ låp ke^ hoach vål cAc hé quå kéo theo ve^ khia canh ngån såch, phån b6 nguon luc, dål ngei cån bä v.v... Khung nåy cd the vå phä lå 120 Mudi budc tién ti H& ihông Giám såi va Dánh gi dua irén két qu1 môt tài liêu hi6ng dân tot cho các nhå quån Lf. N6 phål duoc tham khåo vå d0i chiéu m6t cách thiång xuyên trong qué trinh quån If de dat duoc các két quå mong mIun. Các khung thånh tich này cd thé ip dung diroc m6t cách r6ng rãi và cd thé dioc så dung m6t cách hiu hiéu d' dinh dang cho chfnh sách xoi d6i giám nghéo quoc gia, cung nhaf trong viêc tao khuôn khô' cho các két quå ctia chiong trinh, dLi an và ch(nh sách. Viêc xIc dinh các chi tiêu két quå hoat dông co vai trå thiet yeu trong qua trinh dat t6i các k8t quå. Cång thcic de^ xác dinh chi tiêu ket quå hoat d6ng rat don giån, bao gôni các mLc chi s6 tinh crang ban dau và cac mdc cåi thiên mong muon trong mot khoång thåi gian nhat dinh. M6t qua trinh cd su tham gia v,i hop tác cda các bén hiu quan và các d6i tåc có lién quan cüing là m6t yái to then chåt. Hink 5.3 Xåy dung chi tiéu cho m6t linh vuc chinh sách Thi du: Giáo duc 1. Tré em trong nudc co khå 1. Ti lê phån tråm s6 trè em 1. Nåm 1999, 70% s6 tre em 1. Tdinåm 2006, 85% s6 tre em nång tiép cân t6t hon dén thånh thi thu6c diên dang trong d6 tu6i 1r 3 dén 5. tu6i W 3 ti 5 cåc chuarng trinh tién hoc xét ducc di hoc måu giåo 2. Nåm 2000, 40% trè em trong 2. Tri 2006, 60% s6 tré em tu6i dudng 2. Ti lé phån tråm s6 tré em d6 tu6i 1 3 dén 5. t 3 nông th6n thu6c diên dang xét ducic di hoc måu giåo . Các két cuc hoc tåp å cåp 1. Ti lè tré em Idp 6 có diém 1. Nåm 2002, 75% có diém s6 1. T6i nåm 2006, 80% s6 hoc tiéu hoc cåa trå em duqc cåi mån toån và m6n khoa hoc m6n toån WC 70/100 trà lén sinh dat diém tO 70/100 tré thiên chuån t 70/100 trå lên. và 61% có diým m6n khoa lån trong m6n toån và 67% hoc t70/100 trå lén. s6 em dat durc diém s6 70/100 trå lên trong cåc m6n khoa hoc tu nhién khåc. ChRmng 6 Budc 6: Giám sät két quå Hinh 6.1 Lra chon cac Läp ké hoach de cj Dnh giå chi s6 then tén - lua chon cc Vai trò Sä dung n·rc dö så n ch6t dé giårm chi tidu phän anh két cåa dånh cáåc phät sång såt két quå quå giå hién Thng nhät De hi?u tinh Giåm st Båo cäo ve Duy tri hd ve cåc két qua trang ban däu két quå nhung phåt th6ng can giarn sat ve cåc chi s6 - hiin GSDG và dånh giå Hi,n naY trong tö chång ta dang chrc å dåu? PHAN 1 Sau khi då kra chon cåc chi tiéu vå hoån thién khung theo dål két quå hoat dông, d6n dåy chdng ta dã sSn sång sä dung thång tin dé giäm såt nham dat duoc két quå (hinh 6.1). Chirong nåy må tå quå trình läp ghép [li thành m;t hê thång de thu thåp các so 1iêu can thiét nhäm cung cap thång tin cho các nhà lånh dao. Các så Liêu thu duoc sé là bäng ching cho các thành tich dat duoc hoäc sé cånh báo vê cåc di'êu chinh can thi^t trong các dir án, chuang tränh hoãc chinh sách. Chuang nåy tåp trung vào viêc fåm thé nåo d^' h thång 121 122 Mubi budc tién tii Hé thäng Giám såt và Dånh giá dua trén kct quå GSDG dua trên két qui trå thành môr hê thng tro giúp cho chinh phu (hoåc bät cd môt tS chic nào khác) quån Iý nguån luc rt hon. Dåy lå th6i diém thich hop de xem xét Jai nhu cau quån lý däu vào, da^u ra vå ket qui. Các nhà quån Lý sä dung nhiêu công cu t chic de quån Iý däu vào, bao g6m ngân såch, ké hoach tr chic và ké hoach hành dông. Hê thäng GSDG dua trên két quå phai duoc Làm cho phu hop våi cic ké hoach häng nåm vå cc ké hoach hoat dång khác ca t chic dé cd thé trå thånh môr hê th6ng thuc su dInh hudng két quå. Hinh 6.2 Vi du mäu v Bi u då Gant Nhiim v¥ - Gimi c~.n 1 Thöj gian Båt dåu Kåt théc 1. Tuyén dung nhån vien 14 ngày 6/1 6/14 2. Phän cöng vai trò, tråch 3 ngåy 6/15 6/17 nhiem trong d.r än 3. Tham quan tht.rc dia 14 ngày 6/18 7/2 4. Phån rich sö JiCu 10 ngå y 7/3 7/12 5. Du tho bAo cäo 10 ngåy 7/13 7/22 Thång 6 Thng 7 6/1 6/14 6/17 6/18 7/2 7/12 7/22 Nguön: So licu c6a täc giå. Tuy nhiên, mår hé théng dua trén két quäl không gi^ng nhu gim såt môt chu0i các ké hoach cång tåc hàng näm. Tråi lai, gim såt k& hoach hoat dông là cách thic må cc nhå quån ly, Видс 6: Giam sac këc 9иа 123 гhео ггиуёп гhong, гhuc�ng dŭng дё danh gia хет сас ди ап, chuong гrinh va chinh sach диос гhис hiёn гоt гг�i тцс пао. Theo cach гiёр сап ггиуёп гhong пау, Ьиг�с даи гiёп сйа сас nha 9иап ly la хас dinh cong viёc va giao viёc cho nhan viёn. Trong nhiёu ггиг�пg hop, сас nha 9иал 1у со гhё sг'r dung тог бiëu до cong viёc hay сол goi 1а biё�u до Gалг - vë Ьал сhаг 1а тог дал11 sach сас cong viëc сап phai 1ат диос диос бiëu гhi гhео dong thc�i giaп vc�i сас тос Ьаг д"аи, kët гhйс va nguc�i chiu ггасh nhiёm cho гirng cong viёc си гhё. Мог бiëu до Gалг гiёи biëu диос гrinh Ьау ггопg hinh 6.2. Biëu до Gалг 1а тог cong си quan 1у диос dŭng дё гhео doi hоаг dong va даи га. Тиу nhiёn, cong си лау khong cho Ьiёг liёu сас kёг qua mong тиоп со даг диос hay khong. Ноап гhanh гаг са сас cong viёc ггопg бiëu до khong со ngh5a 1'а го сhг'rc, don vi даг диос сас kёг qua va тис гiёи rnong тиоп. Ноп гhё nCra, гар ггипg vao hоаг dong va даи га khong со nghia 1а сас nhan viёn сйа го сhг'rc khong 1'ат viёc cham chi. Trong nhiëu ггиг�пg hop, сас nhan viёn гаг Ьап гоп va quan гат chŭ уёи дёп ngay nhan viёc va ky han hoan гhanh. Nhung ho гар rrung vao cai gi? Нё гhong GSflG дгrа ггёп kёг qua гар ггипg сас hоаг dong сйа го сhг'rc vao viёc даг дгrос сас kёг 9иа, va 9иап 1у гirng chi so nhu chŭng га да гhао lиап ггопg сас chuong ггиг�с. Нё гhong quan 1у гhео hоаг dong 1ai huc�ng го сhг'rc vao гhис hiёn тог chuoi hоаг dong д"а диос хас dinh ггиг�с та khong 1'ат cho сас hоаг dong пау phŭ hop vc�i сас kёг qua, пёп гаг kho Ьiёг диос cach гhг'rc та сас hоаг допg пау sё giŭp саг гhiёп гhanh гich chung nhu гhё пао. Chŭng га phai сап гhап дё khong тас phai sai 1ат danh dong viёc Ьап гоп vc�i гinh hiёu qua. Ноаг do.ng dong vai гго 9иап ггопg song соп. Chŭng 1'а сас hanh dong дё quan 1у va гhис hiёn сhиопп гrinh, sц dung nguon luc va cung сар сас dich vu сйа chinh phŭ. Тиу nhiёn гопg hop сас hоаг dong со гhё со nghia 1'а даг диос сас kёг 9иа, cŭng со thë fa khong. Мог khac Ьiёг пг"ra giCra hё гhong гhео lсёг 9иа va hё гhong 124 Mu61 budc tlcn töi H& th^ng Glåm såt vå Dånh glå dua trén két qua theo hoat dång lå, v61 ck ké hoach [åm v16c theo hoat d6ng, chdng ta dånh glå xem Iléu ck hoat dång c6 duoc hoån thånh Ung thbl han vå thoå dång kh6ng. Tuy nhl&n, hé th6ng glåm såt ial cho b16t i16u ck kä quJi c6 dat duoc hay khång. Trong cåch tiep cån nåy, hl&u luc så dung ck ngu6n IL * tc, chå khång phåli hl&u quå så dung chdng, m61 c6 ý righia quan trong. Chuong nåy sý bån den (a) ck loal hinh vå äp då chinh cila *dm såt; (b) mol quan hé giCka viýc giårn såt thuc hi^ l len va glam såt ket quå; (c) ck nguy6n 1ý co bån trolig xåy di-frig h& thäng giåm såt; (d) y&u cäu cua tät cå ck h& thång glåm såt; (e) tam gik chat luorig sä 116u; ffi phån tich så Iléu v& k6t quå hoat dång; (g) dat ké^t qLiå thång qua hop tåc; vå (h) kle`rirt chLing ck cång ci.t vå quy trinh thu thåp so 116u. Cåc logi hInh vå cAp då chfnh eda giåm såt Nhu duoc the h*16n trong ffinh 6.3, cd hal loal glåm såt chinh - »årin såt thuc hi&n vå elårn såt k6t quå. Cå hal däu quan trong tro ng vi. theo döl ket quå. Hnh 6.4 cung cap cac vf dL.i ve giåm såt ke^t qua o cap chinh såch, chuong tr`inh vå du ån. Glåm såt thuc hl&n theo döl ck phuong t16n vå chlén luoc (tLic lå ck dau våo, hoat dång vå dau ra duoc öm thay trong ck ke^ hoach cång vi6c häng näm vå nhieu näm) duoc så dung de dat duoc ck k6t quå då d*nh trudc. Cåc cong ci-3 va chi6n luoc näy, duoc hä tro bål v16c så dung ck cUg cu quån 1ý bao ` I gom cac nguån luc ngån såch, t6 chLic än bä vå k& hoach hoat dång. Ckidng ta ciärig phål Iuu c6 su tuong tåc glCra cöng cy, chli611 luoc (daLi våo, hoat d6ng, dåu ra) vå ck chi t16u ket quå. Cåc chi ti&u än phål duoc xåc dinh ph6 hop völ cål må ck cånc, cu vå chien luoc c6 khå näng tao ra dLroc. Chdng ta då dånh phän [dn cila cu ^on s6 tay nay de khä såt h6 tho^ng glåm såt vå dånh glå dua trýn k6t quå. Tuy nhl6n, v16c thuc hl&n - v16c så dung ck Mu våo vå hoat dång sän c6 de tao Budc 6: Giåm såt két quå 125 Hinhi 6.3 Giám sát dua trén két quå g Nherng cåi thien dåi haln, röng lkn trong xå höi • HiCu úng tCrc th6i cåa da u ra dén khåch hang ____se • Hàng hoa và dich vu dugc sån xuät ra . Cåc cöng viýc do nhån vien dam nhiem dé bién dau våo thånh dåu ra - . ès Nhån, tai, våt ]Lrc Ngu^n: Binnendjik 2000. ra dau ra tot tdi muc nào - cing cån phål dioc do lung. Sau då, tinh däng bô giCia däu ra và các két qua mà tô chic hy vong dat duoc cin-g phåi duoc xem xét. DIu này dua chdng ta Iai gån hon vdi khu6n khô` ngân såch dua trén két quå hoat dång. Khuån khå' ngân såch dua trên két qua hoat dông Là môt hé thäng låp ke hoach chi tiéu hoat dông (vdi các giå thiét räing) cd các di6u kién kinh té vi må, cång tc quån Iý ngån såch, viêc xác 126 Mubi budc tién tåi Hé thäng GiAm såt và Dnh giá da trên két quá dinh muc tiêu uu tiên ngành vå công tác quån 1ý kt quå hoat dông cda cc chuang trinh d^u tät. Ngån såch duöc xây dung phù h.p voi nguon tài chinh có duqc trong näm tài khoå cu thé', v6i viêc cc nhà quån 1ý công b6 cåc dau ra ho sé dat duöc trong näm tåi khod d6. Ngån såch trung han dua vào y tung räng can phi så dung ba ngân såch tång näm dé dat diroc cåc kt cuc hay chi tiéu mong muon. Nhu våy, ngån såch theo kt quå hoat dông duöc hoach dinh theo dau ra nhung ceing giúp cho cc nhå lånh dao quån 1ý theo két cuc. Hinh 6.4 Vi du vê gäám såt két quå S~ kh öa r s0s~h ié. d>e dVe troö om gM Oflm st Tý lé tå vong å tre Täng cuöng giáo chinh såch sa sinh giäm duc cho tré em gä ém sét Chåm söc súc khoé S6 tré em gåi tai cc chuung trönh phu4 nfr co thai tai trubng ph6 thöng cac bnh vipn cosåhoàn thành cc khok hoc ve toån và khoa hoc tunhiê~n em st Thäng tin vè guong S tré cm gäi dq ån chäm sóc súåe khoke S . lun rèe phg nt Sc6ULtht. trong b6n vùng dö phu~ nir có thai tai th hoà thành gião såu lång duxc chon duc tiui hoc Hôp 6.1 và 6.2 tô^ng kft il cåc kt quå gim såt tai Mêhicô và Braxin. Cåc båi hoc må chdng ta có thé rdt ra tå cc kinh nghiêm da dang nåy bao g6m: . Neu chúng ta muon thit låp môt moi quan hê ving chac gi'a giåm såt k^t quå hoat dông và phån b` ngån sách thl phåi de cho m6t co quan cùng chiu tråch nhiêm ve cå hal viêc này. Budc 6: Giåm såt két quå 127 . Néu muon dùng th6ng tin ve ket quå hoat dông dé gåy ånh huång lén cc nhå quån lý thl phåi c6 môt don vi chiu tråch nhiêm cå thuc thi hoat dông và giåm såt két quå. . Cåc don vi chiu tråch nhiêm ve giam såt ket quå hoat dông, quån lý và phån bo` nguon luc cân phåi hop nhât dé nång cao tinh tråch nhiém và cho phép cåi thién tinh hiêu quå và hiêu luc (thåm chi cd thé giåm såt tfnh hiêu quå vå hiéu luc). Giám såt két quå tai Méhicö Mhic6 co tin trfnh hoach dinh ké hoach va hoach dinh ngån sach tac bidt. Sau nån m(t ln, Ké hoach Phat tri-n Qu'c gia duoc soan thåo gan nhu trùng voi nhif kÿ tlng thóng. Cäc muc ticu, chinh såch vä chi tiCu ké quä hoat dong dumc thiét läp trong qua tninh ny. Cäc chuong trinh (cach de dat duc cac muc tiêu nåv) durx trinC khai trké hoach nåy. Qua tinh lap ngän sch häng nåm så ding cac muc tieu và chuong trinh cr dau d& ra. Sau khi xac dinh duoc cac gikA han nguòn lur hàng nåm, ngän såch dux phän b6 cho cac chuong trinh và du an Cac thöng tin ve két quå hoat d>ng duc dua våo trong cc ti lieu ngån såch häng näm - khoång 10.000 chi s6 chi yéu do ké quå hoat d>ng so vi cc chi tiCU ké^ hoach. Tuy nhien, cäc thöng tin ve két qu hoat dong này khöng dupc så dLung trong quå trinh ra quyét dinh quån lý tai cac co quan cing nhu khong dupc dùng trong cac quyét dinh phän b6 ngun luc. Vän phong Tóng th6ng theo döi cac chi s6 này, nhung nhing viêc phi låm tiép theo vi cac chi s6 ny lai khöng duc xac dinh rö, cfng nhu khöng c6 nhing dånh gia chinh thfc Thånh tich cung khöng ducc dia vào xt luong Hon thé nea, caáu tric ca chuong tfinh cfng da bi thay di hång nrn trong vi nåm gin däy; dicu này ni lén rang nö khöng gán lien vä mt co cåu t1 chår hay vi nguNi quån lý näo c; vi thé khuön kho trach nhiêm lä yéu. Nguon: Dormtinsky 2003b. Moi quan hê giCra giåm såt thuc hiên vå giåm såt ket quå H'nh 6.5 m6 tå cc két quå vå chf tiéu gan kät nhu thé nåo v6i ké hoach công tåc häng näm, cing nhu lu^ng th6ng tin lién tuc lén xuång trong hê thäng. Ké hoach cång tåc hàng näm là cång cu 128 Mu6i brdc tien tdi Hé thông Giám sát vå Dánh gi dga trén két quå Nöp 6.2 Giám sát két quå tai Braxin Cac qu'c gia dang nö l1C dé lng ghép thong tin ve két quå hoat dong v(Yi cong tac giåm sat quan 1ý - lan cho thöng tin vè két qii hoat döng d.c sur dung trong quä trinh ra quyét dinh. M(t sö nuc ther nghiem girn sät két quå hoat döng thuc té so vöri thanh tich tinh trang ban däu truc dö hay vöi möt thånh tich chun nåo dö, cÖn cåc nuöc khäc thl tim cåch giåm sät két qui hoat döng so voi cäc chi ti&u hay ké hoach dinh trLröc. CJc tiép cân dLrc loxa chon vä cåc phrong tien thuc hien chiu ånh hrörng cCa mc dö gan két gifra qua trinh hoach dinh ké hoach vå soan låp ngån såch quoc gia. Braxin cä möt ké hoach quöc gia täch biet vöi qui trinh ngan sach. Bö Ké hoach, Ngän säch vå Quán l5ý chiu träch nhiem xåv drng ké hoach 5 nam nav (gän nhir trùing väi nhiim ký t ng thöng). Qui trinh läp ké hoach drc scr dung dé xåc lap cc ch-ang trinh tu tien, cc muc tiCu vä chi tieu vè két qu hoat dong. (Khc väi Mehicö, co cau ca chrng trinh la c6 dini vä bao phä tat cä cäc hoat dong cCa chinh phä. Ccing khäc v,i Mchicö, ké hoach quöc gia bao göm cä viec phän bo nguön lorc cho cäc chuang trinh, theo nam, cho toän bo thCi gian låp ké hoach.) Tuy nhiCn, vii bn chat 6n dinh vai nhieu nam cåa ké hoach, phän bo nguon luc theo muc tiCu sau nam thùr nhat rät khöng chac chan. Chinh phd möri xäy d.rng chinh säch cäa ho theo cäc chuong trinh mä ho cho lä däng u tien, v6i vic cäc chi tieu vä nguòn ltrc duo,c xäy dirng ricng cho cäc chtrang trinh näv. Vi dn nhirchinh phä cäa Coöcdx6 dä de ra ti 80 chuang trinh uu tién. Möt hg th6ng thöng tin quän k7 dä durc phät trién dé gan két nguån kinh phi cåa charong trinh vöi thong tin v' két quä hoat döng, tåp trung väo thänh tich dat duac so voi chi tiéu ké hoach. Cäc chung trinh dirc xäc dinh thco kiéu siéu to chfrc - bao gäm nhieu bö vä cu quan thorc hiCn - va do cäc nhä qun 19 chuang trinh duc chi dinh drng ra quän ly. Tuy nhién, cäc nhå quän 191 chUrang trinh khöng cä quNen luc chinh thfic, khong quán 19' nguön luc vä khöng 6n harrng töi hoat dòng cua c b tham gia våo chirong trinh (trr möt väi trtrång hcp khi mä bo truårng ccing lä ngr6i duarc chi dinh läm ngtrki qun lý' churng trinh). Theo co cåu näy, cäc nhå quän lý hoat dong khong thé sCr dt.ung thöng tin ve két qu hoat döng cöa chrung trinh trong cöng täc quän lkl vä nhä quån lK` charOng trinh khöng c änh hirång tri viéc quin lý trCn thrc té. NhL v-åy, quyèn han vä träch nhiemi khong phu hap vöi nhau dän tri tinh träch nhim yéu. 0 Braxin, thong tin vé két quä hoat döng khöng duqc dra väo cäc täi liCu ngän säch chinh thfrc, nhUng co so der lieu trUc tuyén co cho php so sänh mot phan muc ticu, két qua vä ngu6n luc - ngu6n luc täng them. Trong quä trinh phät trién turrng c6a chong trinh, Braxin da tao ra cJc "chuang trinh" täch riéng dé chiu chi phi ve nhän su, vi thé t-t cä cäc chlrang trinh khäc chi bao gäm cäc chi phi tng them cho hoat döng ca chúng. Budc 6: Giårn såt kä quå 129 H ö p 6.2 (fläp) Mac diu he thöng c löi ve co cau, Braxin då thr tim cåch khuyén khich ngkräi quån lý, skr dung cac thong tin v1 két qul hoat dong. Bo phån läp ké hoach c6a Bö Ké hoach, Ngan sach vå Qun lK skr dung he thong thong tin dé cap nhat thong tin hång qun' ve két quå hoat dng. B6 phån låp ké hoach này sä di.Ing thong tin ve két quå hoat döng dé danh gia ttng chkung trinh tru tien theo cac chi ticu ké hoach qu(c gia va két quá tai chinh ca ching so voi ngån säch cu thé ca nam. Cåc chirnmg trinh c6 két quå kem hav khong sur dung hét ngu6n lkre ca nam se bi cat giam nguòn luc - ngu'n luc nåv sc duc chuyén cho cac clrong trinh kru tiën khac dmrc coi la c ké quå t6t han. Dåsy lå rnt thå nghim nhäm sir di.ing thong tin ve két quä hoat d)ng vo cong tac qun lý vå phän bo nguin lre, dòng thäi tao ra them dOng lkre de nång cao két qu hoat döng. Ngu0n: Dorotinsky 2003b. va chien It-oc duc tô chiic dång dé så dung dau våo tao ra dau ra, va cu6i cCing là kt quå vå tåc dông môt cåch cd hiêu quå. ChLing ta då biát qua chuang 5 räng, chi tiéu lå måt nä luc quá d6 trong quå trinh dat duqc két qua. Vi våy, tat ca cac c6ng cu và chin lIuc deu phåi duöc så dung dé dat duqc tång chi tiêu. Vi du ve bênh tåt cia tré em trong hinh 6.6 minh hoa cho moi lién hê giua công cu và chién I-rc, chi tiéu, két qua và tac dông - c6 nghia là ni liên hê cu thé giCa giåm såt thuc hiên và gim såt két quå. Trong vi du nåy, môt chi tiéu - giåm tý Lê mac bénh duong tiéu hoå 20% trong vòng 3 nån - då duqc xác dinh dé giitp dat duöc két quå là cåi thiên säc khoé cia tré em. Tiep theo, cåc nha quån Iý sé xåc dinh chin luöc häng näm de gim tý lê mäc bénh duång tiéu hoå måt mc nhat dinh. Trong quå tr'inh d6, cåc nhå quån Iý can phåi tinh dén cåc dåu vo cd thé duöc nhån trong ba näm tài khoå t6i vå quyet dinh cách thúc lén ke hoach cång tåc cla t' chiic dé dat duöc cåc chi tiêu då tuyén bä. 130 Mu6i budc rién töi Hê thång Glim sát vå Dänh gli dua trén kt qu Hnh 6.5 M5i lién hê giCfa giám sát thte hin vå giám sát két quå PHAN 2 Các nguyén tåc quan trong trong xây dgng hê thong giäm såt Quå trInh xåy dung hê thöng girn såt dua trén két qua cd nhiéu nguyên tac quan trong: . Yêu cau ve thång tin cing phåt sinh tai cap du án, chtong trnh và chinh såch. . Thång tin v& két quå cn dupc phô bi6n trong hê thång Buóc 6: Giåm sát kt quå 131 Hnh 6.6 Möi quan hé gi(a giám sát thirc hiên và giám sát két quå Giåm ti lê tå vong å tré em Giäm ti ê bnh tåt å trée m Giäm so tre em mác benh duöng ruöt di 20% sau ba näm . Tang cuäng chung trinh chång dich ta Cung cáp b6 sung vitamin A a Khuyén khich sä dumg liêu phåp b6 theo cå chiéu ngang lIn chiäu doc (diäu này nhieu khi gåy ra nhing thách thic chinh tri). . Yéu cau dåi vdi thång tin vé két qua tal moi cap déu phål duoc xác dinh rö. . Tai mSi cap, c6n phån dinh rö trách nhiêm v 1. Så Liêu nào duqc thu thåp (nguè>n) 2. Khi nào so Liêu duqc thu thåp (tän sut) 3. S6 liéu duqc thu thåp nhu thé nào (phuong phåp Juân) 4. Al thu thåp så lIêu 132 Mubi budc tién tdi Hé thông Glm sät vå Dånh giá dua trên ké qua 5. Ai båo cáo sö liêu 6. Så 0iêu dupc thu thåp cho ai Thång tin vC két quå hoat dång cn phåi duoc tu do truyen tåi theo cå chieu ngang và chi&u doc trong hê thång vå giäa các hê thäng. Viêc chia sé thång tin theo chi&u ngang có vai trå thiét yéu. Moi ngu5i cn phål bi6t và hicu cc thång tin nào dang duqc to chLic cda ho và các tå' chLic khác thu thåp. Vi du, cd thé c6 cc thång tin do môt t' chLic thu thåp lai phù hop våi môt tå' chLic khåc. Thêm vào dó, néu mäi m6t t' chic dcu xåy dung hê thång thång tin riêng cua m`Inh thì có the sé khång cd dd näng luc dé duy tri tät cal cic hê thäng. Nrhi&u tô` chLic thay räng, viêc chia sé thång tin theo chi6u ngang rat khó. Thông tin co thé chuyén dông môt cách de dng theo chiCu doc, nhung thuång c6 cc bic tuång vCrng cha-c ve chfnh tri va to chLic giäa cc bô phân khåc nhau trong hê thäng. Các cuåc chién quan liêu và chinh tri lå môt lý do thung xuyên. Dng thål, các dông co quan liêu håu nhu bao gi cång cheo chieu doc; rat it khi có các dông co dé chia sé thång tin theo chicu ngang. Trong truång hqp lý tuång, tät cå các t6 chLic vå co quan có liên quan can phli hqp tác và phäi hop våi nhau trong viêc chia s6 thông tin, däc biêt là khi các måj quan hê di tác trong nôi bô cc tô` chic duoc thiet låp dé dat cc chi iéu cu th. Di6u quan trong là phåi trå lät càng rö rang vå chinh xåc cng tät cho sáu cåu h6i vC trách nhiêm dåi vdi hê thong. Néu sáu cäu håi này khång thé> trå 16i duoc thì nhieu khå näng sé cd cc ké hå và hê thäng có the bl sup d5. Dy cång là m6t 1ý do nia de bIt da^u bang cåch thf diém cc h thäng GSDG dua trén két qua. Dat kåt quå thång qua quan hê hop tác Ngåy càng nhieu moi quan hê hop tác duoc thiet låp de dat tåi các muc tiêu phåt tri-n. Các m2i quan hê hop tác c6 the duoc thi-t lâp 6 cap quoc té, da phuong, vùng, qu6c gia hay cp chinh phå. Cho dù là trubng hop nào di nila, hê thång gin såt hoån toàn Budc 6: Giám såt két quå 133 tuong tu cd the duoc åp dung cho cc n0 luc hop tåc, nhu duoc minh hoa trong hInh 6.7. Do ngu^n luc cd han vå cc muc iéu pháä erién uån day tham vong, cc doi tác phåt trien can phål tån dung ngu^n lfc dé dat duoc cAc muc tiéu mong muon. Vi våy, các công cu vå chi^n luoc sé do nhi^u d 0 tc xAc dinh. Ching ta can phåi nhin xa hon don vi t6 chúc cla ching ta khi xem xét cAc dåu våo c6 san. Quan hé däi tc cd the duoc thit låp tal m6t nol nào khåc trong t chic cia chdng ta hay vói cåc t' chic khác trong vå ngoåi chinh phd. Khi nguin luc bi crt, giåm, cc chinh phi vå t6 chäc có the can - hoåc buôc phåi thiét låp - quan hê d6 tc vói cAc t' chäc khåc dé dat duoc cc muc tiéu tuong tu nhau. Cc hoat dông hop tåc c6 the bao gåm viéc thiét låp cc quan hê dål tc vdi khu vuc Hinh 6.7 Dat kgt quå thng qua quan hê hap täc L 134 Mu6i budc tién tåi Hê thäng Giám såt và Dånh giå dua trén ket quå tu nhån, dc tô chiic phi chfnh phl và công dong tài tro quoc té. Thång qua viéc kt hop nguon luc, dc kt quå sé trå nén de dat töi hon, ké cå trong truòng hop bi han ché vé dåu väo. Yéu clu cda tt cå cc hé thång giám såt dua tren kåt quå Taät cå các hê thäng gilm sát dcu can bän thành phän co bån: tfnh så hlJu, công tác quån lf, båo trì và sl tfn nhiêm (hinh 6.8). Tinh sk hau Tfnh så húu c6 thé duoc coi nhu là bén cau cla phuong trinh. Tfnh så h(ru phåi dén tff tat cå moi nguòi så dung tai mol cap, và nhu cau ve thång tin vC két quå hoat dông tai tåt cå các cp dcu phå duoc xác dinh. Tfnh så h(ru däi vdi så liéu tai tat ca cåc cäp - quoc gia, vùng và dia phuong - c6 tåm quan trong thiét yeu. Néu nhu tai mot cap nào d5, ngu6i så dung khång thäy c6 nhu cu däi vdi så Iiêu thu thåp duoc hay là khång sd dung chdng thì tai d6 sé nåy sinh các van de vC kiém soát chit luong và tfnh så h(u. Vång phån häi sé bi giln doan. Néu khång c6 tfnh så h(ru, nhang nguòi trong cuåc sé khång dau tu thöi gian và nguon luc väo hê thäng. Cuái cùng thì hê thång sé thoái hoá dän và chit luong cda så liêu cú-ng sé giåm di. Hnh 6.8 Tåt cå các hê th6ng glám sát d6u can w Budc 6: Giåm såt két quå 135 Måt nhà båo tro chinh tri manh më sÄ gitäp båo däm tinh så hûu. Nhà båo tro cn nha^n manh räng so liêu vC két quå hoat dông phål duoc thu thâp, chia sé và công bo^ môt cách phù hop. Cng täc qudn ly Hê thäng së do ai quån If, quån If nhL thé nào và qun lý tai dâu là các van de mang tinh song cån cho khå näng duy trl bén vCng. Viêc thu thåp så Iliu cd thé bi cån trå bål viêc så Iéu dén ti cc co quan khác nhau; so liêu bl läp lai tai các bô và co quan thång ké quoc gia; så Iiêu nhån duoc châm - túc là så Iléê nhân duoc quá châm dé cd thé tao ra ånh huyång lên quá trinh ra quy6t dinh; ngui så dung khång bit tìm so Iêu 6 dâu. Bdo tr Båo trI hé thång gilm sát là viêc khång th thiéu dé trånh cho hê thäng khåi bl thoái hoá và sup d`. Dieu quan trong là phåi biet duoc ai së thu thâp các thång tin gl và khi nào, dng thål bo däm rang thång tin duoc phô bién theo cå chiu ngang và chieu doc trong hê thång. Hê thäng giám sát, cCing nha các hê thäng thång tin khác cta chinh phi (nhu hé thäng kiém toan và ngân sách) can phåi duoc quån 1y môt cåch liên tuc. Công tác quån Iý và bo trì hê thong GSDG då hål phåi tao ra dång luc và cung ca^p dau di ngu^n luc tài chinh, con nguòi và kÿ thuât cho các tå' chLic, các nhà quån lý và dôi ngd nhân vién dé thuc hién nhiêm vu giám sát. Trách nhiêm cta các cá nhân và to' chúc phåi duac vach ra và can phåi thiét lâp mot "tam nhin" rå ràng - c6 nghia lä các nhân viên và t' chdc phåi hiéu ro måi Ilén hê cta chläng vdi muc tiêu chung. Cån phäi thiét låp môt mol quan hê r6 ràng gifia các hành dång và két quå. Các cá nhân và t6 chúc cn phäi hié'u nhiêm vu cu thé cla ho ddng gåp vào bic tranh tô^ng thé nhL thé nào. 136 Mråi budc tién tdi Hé thông Gim sát vå Dnh giá dga trén ket quå Viêc båo trä tät hé thäng giam sát cing cn phåi tfnh dén dc tién bô trong công tác quån 1ý và cång nghé. Các h thäng, thd tuc, hoäc công nghê cd th6 can phål duoc nång cap và hién dal hoá. Dô ngi nhån vién vå các nhà quån Iý cung can phåi duoc dào tao dinh ký dé theo kip duoc thåi dal. Néu không duoc quån 1ý tät, hê thäng së bl hu h6ng. Hé thäng giam sat - nhu båt cd hê thäng nào khác, dòl h6i phål duoc thuång xuyén tál thiét, dôSi mói và cdng c6 thång qua cång tác quån Lý tåt. Si tin nhim Su tin nhiém cing dóng vai trå thiét yéu trong båt cd hê thång giaám sát näo. Các thång tin c6 gil tri, dáng tin cåy gidp båo däm su tin nhiém cho hé thäng. Dé duoc tin nhiém, hé thäng giam sát phål c6 khå näng báo cáo tåt c các thång tin - cå thång tin tot và xau. Néu dc thång tin xiu hay viéc không dat duoc dc két quå và chi tiéu mong mu^n c^ tnh khång duoc báo do thl hê thång sé khång còn duoc tin nhiém nCa. Trong môt s0 truång hop, các áp luc chinh tri có thé duoc så dung d i vói co quan thong ké qu0c gia dé co quan này han ché cång b dc th6ng tin xau hoäc không công b0 môt s0 s 0 Iêu, vf du nhu så ngubi b' HIV hoäc tý Iê tå vong tré so sinh. Néu cá han ché vê mät chính tri Idn töi mic không môt thång tin, so liêu xau nào duoc công bä, hoäc nguåi dua tin bl trång phat thl hé thäng gilm sát sé bi thoái hoá. Töm lai, néu moi ngu6i cho räng thång tin bi chiu åh hudng chfnh tri hoäc b' låm gid thì ho sé khång tin vå så dung chdng nca. Tam giåc chåt lrong so liu: dång tin cây, có giå tri vå kip thåi Môt hé thäng thu thåp thång tin cho tåt cå các chi så (thuc hiên vå kt quå) can phåi thoå män ba tiéu chi: dáng tin cây, có gil tri vå kip thål (hinh 6.9). Néu môt trong các tiéu chí trén không duoc Budc 6: Giám sát k^t quå 137 dáp úng, su tfn nhiêm däi vói hê thäng së dän bién mat. (Xem Hatry 1999, tr. 223.) Tfnh tin cây là mdc dô bên vCng và nhat quán cda hê thäng theo thål gian và khång gian. N6i cách khác, viêc do luöng các Shi so phåi luån duqc ti^n hành giong nhau (hình 6.10). Hnh 6.9 Các tiéu chf chinh då thu thåp các s5 iiéu có chät luing ve kê't quå hoat d6ng *Éng tim ef CÖ git tel Kip *hM HÉnh 6.10 Tam giåc chat luang s5 Iêu: TInh dáng tin cjy Mt åi 6 u deh, the. ihöi gan vå khög gium tw%lg Ø 0 thhp a6 Miu 7,4 138 Mu6i budc tién ti H8 thäng Giám såt và Dnh giá dua trên k6t quå Tinh có giá tri dång val trå quan trong: dc chf so can phåi do luång, môt cách truc tiép và c6 dong nhåt cd thé, mic két quå hoat dång thuc té và mic két quå mong mu0n (hinh 6.11). Minh 6.11 Tam giåc chät luang s6 liéu: TInh có giå tri MÉu d# må cé. chi ed ch thé da I~ng tryc tip vå rö rång köt qua het &jag ca d6i tVung cn do Ilömng Tinh kip thål bao gôm ba thành phän: tän sua^t (så Iéu duoc thu thâp thuång xuyén tói mdc nào); tinh câp nhât (så liéu duoc thu thâp gan dåy tói mc nào); và khå näng tiép cån (så Iéu cd san sàng dé ho tro quyét dinh ca ban quån If) (hinh 6.12). Neu dc nhà quån 1f khång có duoc so 1iu khi ho cn thì thång tin HMnh 6.12 Tam giác chät luang s6 liéu: Tinh kip thòi " Tn su t (s6 Ii#¥ dw thm thäp thuöng xUyén dén mIN n*.)T " TInh Cpnht (C4C s6 0I*8 du thth*hp gn day döm ~ GMIII, " phö hqp (dsI ad imaé6 Igt 4M m* do th~ my 4 66 hå b ~é qys *Ih quän eI har bh~ngT) Budc 6: Giåm sát két quå 139 này sé trå thành s 0 Iêu quá khú. Cång tác quån 1ý cång hlén dai dò1 håi các thång tin phål chính xác và kip thål. Så Liêu cåp nhât, Ilén tuc mà các nhà quån 1ý cd thé så dung trong quá trinh länh dao, quån 1ý trong mål trLäng làm viéc ca ho, då trå thành là nhu cåu thiét yéu. Viéc quån 1ý cång så dung các så liêu lich så truóc dåy 3, 4 thåm chi 5 näm khång cd nhièu f nghia. Phån tIch s6 liêu vå ket quå hoat dång Các phát hlén ve két quå hoat dông can phi duoc så dung dé hoàn thién các du án, chuong trnh và chfnh sách. Viêc phân tích và báo cao so Liêu cung cap các thång tin quan trong và Ién tuc ve tình trang cda du an, chuong trinh, và chfnh sách. Ching cd thé dua ra manh mål vé các van de phát sinh trong quá trnh thuc hiên và tao co hål dé cl thiên cång tác thuc thi chién Lioc. Lung thång tin lién tuc theo thåi gian cing cd thé cung cp nhieu thång tin ve xu thé và dinh huóng ca các su kiên theo thåi gian. Viéc do luång duoc thuc hiên cäng thuång xuyén thì ching ta HMnh 6.13 Phän tich s6 liéu két quå Khåo såt si,r thay d6i qua thöi gian: • So sånh s6 li1u hidn tai v6i quá khå dé thäy rö xu thé vå cc thay döi khác • Cang nhieu diem quan sat s6 liu thi xu thé cang rö räng Khö nöng tip Khö näng tip c*N thi tu*g nthl mrung nMag thén Röng thén 0 0 9L I O Thimé gian Théiia 140 Mu6i budc tién töi Hê thông Giåm sát vå Dnh giá dua trén kt qua càng it phåi phån doån xem ci gì då xåy ra trong khoång thåi gian gi ia hai phép do (hInh 6.13). Càng nhibu s^ liêu thì các nhà quån 1ý càng cd nhieu khå näng theo d] cc xu hudng và hiéu duac dång thái ca cc du án, chuang trInh và chinh sách. Khoång thåi gian giCa hal phép do càng Idn th'ì cång cd nhieu khå näng xåy ra cc su kiên và su thay d'i trong hê thäng mà khång duoc ghi nhån. Vi du, neu nhu khoång thåi gian giCa hai lân do là môt näm thi nhibu su kiên cd thé xåy ra và rät khd de cd thé tIm ra duac cac måi quan hê nhån quå. Liêu cAc chi s0 cd duac cåi thiên hay dang trä nén t6i tê hon? Tién trién công viêc theo duång thang hay Là theo hinh sdng? Vi vây, chién luac cda hê thäng dånh gi phåi bao gom mot ke hoach thu thâp và phån tich så Liêu vói các må tå chi tiát vé các diem sau: * Don vi phån tich (vi du, truång hoc trong quån, bênh viên ThuIng có sr dánh dI ' rö công däng, lång, vùng) rt giiia tån suåt do lyng • Quy tr'nh chon mnu thuång xuyén và då chinh * Phuong tiên duc så dung dé chon m5u x,c cia phép do. Chi phi I I I va näng Igc cung co vai trò * T quan trong khyi quyét din * Cac phuong phap se duoc su dung de phan tich va dien gial so heu^L nén do lytbng cåc chi så v6i I * Nhng ngu6i chiu tråch nhiêm thu thâp så liêu mt?c då thyiýng xuyên và chinh xåc Än åti. . Các dôi tác cùng thu thåp så liêu (nêu cd) * Nhing nguåi chiu tråch nhiêm phån tich, dién giåi và båo cåo så léu * Nheng nguåi så dung så Liêu . Qiy trinh ph' bién så liêu * Theo di viéc så dung so liêu Kiém chng các cng cu vå qui trlnh thu thâp so iieu Viêc kiém chäng hay thi dién cc phuong tiên và qui trInh thu thåp sé léu ddng val trå quan trong trong viêc xây dung môt hê Budc 6: Gim såt kêt quå 141 thong theo döi cd hiêu quå. Cåc vän de chd chot ve kiem chúng bao gèm: . Ca^n phåi duac kiém chäng xem cåch tiep cân trong viêc thu thåp so Liéu tät tåi mdc nao. Tóm lai, không nên van " Viéc kiem chúng chi ra cách thic cåi tién phuang tiên và d·ng qui nhanh. Bat du ti'squi' må nhó, và thi dtem qui trinh trudc khi bat dau thu thap so Léu thiic té. 1 mo di, . ' . , båt ctd noai nào códiu . B6 qua viéc kiem chúng cd nguy co sÄ dan tai sai lam. Cac kien. sai låm này cd th làm cho t' chúc tán nhi u thåi gian v · tien bac, thåm chi cá uy tin doi vci cång chdng nua. . Néu nhu cåch thúc thu thåp så Iêu hoäc bån thån cåc chi tiet ve so liéu cån chl-a rö räng thi tot nhat là thå nghiêm nhieu chién luac, neu cd the. V' du, cåc phép do däu tién cho ta sé Liu vC ký goc - và då - Nêu muon biên hê thbng cd thé d6 khång hAn là dieu can phi do. Néu ký goc bi ôi N bb h I > I > .1 giam sat thanh m0t công- cu vi cac thång tin thu thap duoc sai hoac thieu - va ca cac chi tieu I quan ly häru h1êu tMh b duoc xåy dung dua trên thång tin ký goc này nia - thì hê th^ng th h giám såt då dua trén mot nen mong sa 1m. hng d6 phä qudn ly , .I diro-c. Không nên chat dong Tdm Lai, giam sat dé dat duoc ket qua bao gom cA giam sat K lén hé thång dö vdi qua thuc hlén va giam sat ket qua. N6 bao gom viec thiet lap cac mi p ca molnhiêéu chi så. Nêu không, si quan he do tac de dat duac cac ket qua chung. Tat ca cac he ton aat nIeu thòni gian de thong giam sat deu cn tnh så hdu, công tác quån 15, bao tr n va n quan ly hêé thång nhäm tao dång tin cay. Giam sat dé dat duoc ket qua cing då hi phai thu , ra så liêéu, và không còn du thap va phan tich so Iu ve ket quA hoat dång. Cac téu chi chd 1° , 1·· , . I thòWigia n de säý du ng nå cho yeu de thu thap duac cac så Iu cd chat luong là dang tin cay, co giá tri và kip thå. Cu i cùng, viéc kiem chúng, thå nghiém các cong täc quan ly. phuang tién và qui trinh thu thåp s0 Iêéu cCing dång vai trò quan trong trong tat cå các bê thång gim sat. Chattng 7 Budc 7: Chet "Ð" trong GSDG - så dung th6ng tin dánh giá dé h6 tro cho hê thong quån ly` dua trén kêt quå Hnh 7.1 Lua chon cc Läp ké hoach dé Dnb giå chi s6then cai tién - lua chon Vai trö Sä dung mlrc do chót dégiåm cc chi tiêu phån céa dånh cåc phåt san sang sat kt qu änh két qua giä hidn Thng nhåt Dtr heu ky Giåm såt Båo cåo vè Duy tri he ve cåc kê qua góc ve cacchi két quá nhfing th6ng GSDG can giam sat só- Hinnay phtthin trong t6 chåc va danh gia chng ta dangoódäu? Các chuong trudc cda cuán sô tay này nhan manh våo chtic nang gim såt - chd G trong GSDG. Xåy dung h thång giåm såt dé theo döi két quå hoat dông môt cåch lIên tuc là vån dé cd y nghia song còn dåä vói cc nhà quån 1f. Hê thong gim såt cung cp cac thång tin hén tuc (thông qua các chi so duoc lua chon) ve chieu hudng cda thay dôi, tåc d6 vå d6 ln cda thay dô1. Nó cCing có thé phát hién ra cc thay dôi không theo y muon. Tät cä các thång tin này déu c6 tâm quan trong dåc biêt dé cd thé biét duoc liêu các du ån, chuong trình và chinh sách di theo hudng då dinh hay khång. 142 Bu6c 7: Chl "D" trong GSDG - su dung thång tin dánh giå dé hä tro cho h thäng quån Iý dua trén kêt quå 143 Chlng tåi cang då nha^n manh räng så liêu gilm sát khång tao co så de tIm ra nguyén nhån cda thay d6i. Các så liéu gilm sát cúing không cung cap dc bäng chtng ve viéc thay d6i xåy ra nhu thé nào - n6 chi cung cp thång tin vé viêc thay d6i cd xåy ra hay không. Tuong tu nhu våy, so liéu gilm sát, bån thån n6, khång chi ra các diém manh, diém yéu trong thiét ké cla du án, chuong trnh và chinh sách. Do d6, dé trå l6i dc câu h6i này và dc câu h6i quan trong khác vé vån dé dat duoc các kt quå ddng, thång tin dánh gil là cn thiét - túc là cha D trong GSDG (hinh 7.1). Chlng ta då dInh nghia dánh giá và quá trlnh dánh giá môt chuong trinh can thiép duoc du tinh, dang diän ra hoäc då hoån thành de xác dinh måc då phù hop, hiêu quå, hiéu luc, tác dông và khå näng duy trì cla nó. Ý dinh cda chdng ta là dua các bàl hoc thu duoc vào quá trlnh ra quyét dinh. Dåy là thål diém thich hop dé chdng ta khåo sát chLc nang dánh giá cla hê thäng GSDG. Chlng tôi muán nhan manh tói su b tro lan nhau giCa gilm sát và dánh giá. Ci này h05 tro cái kia - cho dù mol cái dua ra dc cåu håi khác nhau và nhiéu khå nång sé så dung thång tin và cách phån tich khác nhau. Dieu näy hàm y räng viêc tién tdi så dung hê thäng GSDG dua trén kft quå dòi hål phi xåy dung môt hê thång thông tin và phån tich vói hai hop phän - gilm sát và dánh giá. Néu chi c6 môt hop phän thì sé khång då. Gilm sát và dánh gil b' khuyet cho nhau trén nhieu phuong dién. Thi nhat là su bo` khuyét c6 tinh tuan tu, theo d6 thång tin giám sát c6 thä tao ra các cåu håi mà dánh giá sé trå li hoåc nguoc lai: thång tin dánh giá c6 thä làm nåy sinh các linh muc m6i cn duoc giám sát. Thú haj là su b6 khuyét ve thông tin, tLc là c hal cùng så dung môt luong thång tin nhung dät ra các cåu h6i khác nhau và phån tich khác nhau. Thi ba là su b6 khuyét tuong tác tic là các nhà quån lý så dung song song giám sát và dánh giá dé h0 tro các hoat dång cla ho. 144 Mu6i budc tién t6i Hé thông Giám sát và Dnh giå dua trên két quå Dieu quan trong 6 dåy là cån nhån manh räng chäc näng dånh gi cda hê thång GSDG duoc må rông hon vå vuot xa cåch tiep cân truyýn thång vé dånh giá sau khi su viêc då xåy ra. Viêc dánh gi khång bi han ché trong viêc dånh gi nguyén nhån và cc thay d'i sau khi mår chuang tränh can thiêp hay là mr sång kien då duoc hoån thành. Cic tip cân sau khi su viéc då xåy ra cd han ché là n6 khång cung cp cåc thång tin phån håi cho cång tåc quån 1ý cåc t6 chic hay don vi nhà nudc nhäm dat duoc cc kät quå trong khu vuc công. Viêc nhan manh den viêc dånh gi sau khi su viéc då xåy ra nhu là môr cång cu de tIm cau trå lid ve quan hê nhån quå chäc chan sé cån trå viéc så dung ngay låp tLc cång tåc dånh gi cda các nhå quån 1ý cång. Phän tiép theo dåy không phi là hudng dan cách thit ké vå thuc hiên dånh gi. C6 rat nhieu såch giåo khoa vå s6 tay c6 thé huöng dän ngui doc qua các bu6c cäa qui tr'nh dánh gi - tù thit ké, lua chon phuong phåp, thu thåp và phån tich så liêu tdi båo cáo vå ph6 bián thång tin. Môr nguån thång tin diên tå ve linh vuc nåy là Chuang tr'nh Do tao Quåc tá vé Phát trien Dänh giá (IPDET) bao gäm 12 må-dun - c6 the tìm thay tai http://www.world- bank.org/oedlipdet/ (Ngån hàng The gidi 2001a). Trong rm cda phän nåy là viêc phåt trién näng luc dånh giå trong hê thång chinh phl hä tro cåch tiep cân quan 1ý dua trén kät quå nhu thé nào và cåch thLic må cåc nhà quån If så dung thång tin dånh gi ra sao. Thång tin dånh giå tt cd thé thé cung cap cu trå lid cho mår loat cåc cu håi thich hop ve ket quå hoat dông và viêc dat duoc cc két quå. Chdng ta sé xåc dinh mrt so trong cåc cåu h6i näy và cac chin luoc dånh gi san co dé trå lid ch dng. Så dung c6ng tk dånh giå Chd y cda chdng tåi là nhän manh dn viêc xåy dung cåc luong thång tin dånh gi vân hånh Iên tuc chå khång phåi Là cåc nghiên cúu dånh gi riéng lé, tu pht diên ra trong m.t khong thåi gian BuOc 7: Chä "Ð" trong GSDG - så dung thông tin dánh giá de hã tro cho hê thäng quån 1ý dua trén kêt quå 145 dài. Hê thäng GSDG can phål cung cap cho cåc quan chLc chinh phd nhCng thång tin hlu ich và kip thål dé ho quån 1ý nguon luc và dinh hudng cho cåc hoat dông can thiép ca chinh phd. Giå tri ca dånh gi näm 6 trong cåch så dung chdng. Si dung dånh gid mät cách thuc tin Trong khi tài liêu ve dånh giå có dåy dd cåc thång tin kÿ thuåt ve nhicu cåch så dung khåc nhau, cåc thång tin loai này sé khång duoc de cåp tdi 6 dåy. Thay vào dó, chúng tôi sé trình bày môt danh muc bao gom såu cåch så dung thång tin dånh gi co bån mà các nhà quån 1ý trong chinh phd c6 thé så dung. Trc giúp viéc ra quyet dinh phån bo nguon Uwc. Thång tin dánh gi cd thé giúp cåc nhà quån 1ý bit duoc cåc chinh såch và chuong trình nào thành cång hon hay kém thành cång dua trén cåc ket quå và tå dö bi6t duoc chúng xúng dång duoc nhån nguon luc ldn tdi múc nào. Tuong tu nhu vây, thång tin dånh gi cd thé giúp dinh hudng cåc quyet dinh xem nén må rông cåc ket quå thi di6m, nên thiet ke lai hay thåm chi loai bä hoån toàn môt sång kián nào dö. Tro giöp viéc cån nhc lai cåc nguyén nhån cåa mot vän de. Trong nhieu truång hop, cåc can thiép chinh såch, chuong trnh có vé nhu khång c6 båt ct môt tåc dông nào lên môt vän de dang tän tai. Mäc dù viêc khång cd cåc tåc dông c6 the là do thiét ké hoac thuc hkên không tåt, nhung cúng c6 the viêc can thiêp khång dem [ai kt quå là do van då khång giäng nhL nhiing cåi gì chúng ta nghi ve chúng. Thông tin dånh gi c6 the hä tro viêc nêu ra khå näng phål khåo såt lai nguyên nhån ngam dinh cua van d6 - và cåc biên phåp dåi ph6 nào là can thiét. Phåt hién cåc vän de pht sinh. Thång tin dånh giå c6 thé nêu båt lên cåc van de chua lan rông nhung r6 räng là can duoc cåc quan chúc chinh phd chú y, nhL là tý lê bä hoc täng lén trong måt nhdm tré em nhat dinh, hay là so luong tré em må côi do 146 Mu6i budc tién t6i Hé thông Giám såt và Dnh giå dua trén két quå cha me bi chét båi AIDS hoåc tý lé så dung ma tdy cda tré em duói muòi tuôi. H tro viéc quyét dinh giä'a cåc phu'ong än canh tranh hay cåc phu'ong ån tät nhat. Trong nhieu truòng hop, chinh phu sé tiep cân cc tnh hu6ng c6 vän dé bäng cåch thå nghiêm nhiu chién luoc. Vf du, chfnh phd c6 thé tìm cåch giai quyet tInh trang thät nghiêp cda thanh nién thông qua cc chuong trinh trong truòng hoc, các chuong trình hoc viéc däc biêt trong khu vuc tu nhån, phiéu khuyén khich dành cho cc chd doanh nghiêp thué thanh nién v.v... Sau khi cc thå nghiêm này då di vào hoat dông môt thòl gian, viêc xac dinh xem ua chon nåo c6 nhieu bäng ching cho thay thành công hon và xúng dång duoc cap nhiu ngu6n lic hon. Hå tro cåi tä vå sång tao cho khu vt'c cång. Thông tin dånh gid có thé cung cap cac bang chäng cho công chdng là cc n' lic cåi cåch c6 két quå. Vf du, vói bäng chäng räng cc truòng hoc dang duoc nâng cap, nan tham nhing bi da`y lùi hoåc nguòi nghèo 6 nång thôn duoc chäm s6c sLic khoé c6 thé dem lai niém tin d6i vói cc n6 Lc cda chinh phd. Cåc n6 liac cåi cåch thung b mt dông nang néu không c6 cc bäng chúng chúng tå c6 cc thay dôi tich cc. Xy dung si' dong thuån vé nguyên nhån cia van dé va cåch doi phó. Thång tin dånh gi cd thé ddng g6p cho cc cuôc thåo luån giia các quan chdc chinh phd vå cc bén hCu quan chfnh ve nguyén nhån cua cac van dé và cåch d6i ph6 hop lf. Viéc xåc dinh van d6 can phåi duoc låm truóc khi dua ra dc bién phåp d6i ph6 dé giåi quyet, hoäc it nhat là låm gim thiéu vän dé. Thông tin dánh giå cd thé cung cp bäng chLing ve m6i quan hé nhån quå này, su hop 1ý vå tåc dông cäa cách giai quyet trong quá khä. De t6m tät lai phän khåo såt ngån gon ve cac cách så dung thông tin dånh giá trong hê thång GSDG, cc quan chLic chinh Bu6c 7: Che "Ð" trong GSDG - så dung thång tin dånh giå de hä trö cho hé thäng quån lý dua trén kêt quå 147 phl vå doi tác cla ho cd thé så dung các thång tin này de tâp trung vào môt så các van de ve chi6n lupc chinh tri khái quát và van de thi6t k6 ("liêu chúng ta cd làm cá viêc cân làm khång?") vao các vän de hoat dång và thtuc thi ("iêu chúng ta cd làm ddng cách?"), và liêu cd cách nào tät hon de tip cân vän d6 ("chIng ta hoc duqc cái gì?"). Xem hôp 7.1. Hp 7.1 Dnh giá cung cp thång tin ve " Chién lutrc: cc viec càn làm có duac thuc hien khöng? - Lý do hoäc su luån giåi - Lý thuyét rö räng vd sty thay d0i " Hoat döng: cöng viec có duc thuc hien möt cåch dúng dán hay khöng? - Hidu luc cia viec dat duac cac két quå mong doi - HiCu quå cåa viec twi Lu hoa nguòn lirc - MÉrc dö thoå män cäa khåch hàng * Hoc höi: lidu c6 cäch nào töt han khöng? - Cc phuung än lma chon khåc - Cåch låm tot nhåt - Cc bä hoc rut ra duac Sit dung Dånh gid dÉ trd ki cdc cu häi qudn ly Dnh giá cing cd thd giúJp trå 1oi tám loai cåu h6i må các nhå quån Iý thu6ng dät ra: . Må tå: Må tå nåi dung cla chién dich quång bá thång tin tai quoc gia X v& phòng chång HIV/AIDS. (Tâp trung vào viêc miêu tå môt cách thân trong t'nh huong, quA trình hoäc su kién. Thubng duoc så dung nhu là co så cho cách tiép cân nghiên cdu tinh huång.) 148 Muåi budc tién tdi Hê thång Giám sát và Dnh giá dua trén ket quå . Chuan tac hay tuån thd: Trong môt nåm có bao nhiéu ngày tiéu chuan nudc sach quoc gia duoc dåp dng? (Xác dinh xem môt du ån, chuong trinh hay chfnh såch có dåp dng duoc cåc tiéu chi då duoc de ra hay chua.) . Su tuong quan: M0i quan hê gida tý lê biát doc biet viet vå s6 luong giåo viên duoc dåo tao trong vång là nhu the nåo? (N6i lên m0i quan hê gida hai tinh huCng, dicu kiên nhung không xåc dinh moi quan hê nhån quå). . Tác dông hay là nguyén nhån vå két quå: Viêc dua vào så dung loai giong lai mdi cd làm tång n-ng suat cây trông? (Thiet lâp m6i quan hê nhån quå gida hai tinh hu^ng hay dieu kiên.) . Lôgic cda chuong tr`nh: Liêu chuói hånh dông duoc du tfnh cd làm tång thåi gian di hoc cda tré em gåi? (Dånh giá xem liéu thiet ke có dem lai thú tu nhån quå ding hay không.) . Thuc hiên hay quå trinh: Liéu du ån, chuong trinh hoåc chfnh såch de cåi thién chat luong cung cap nudc tai môt khu vuc d6 thi có duoc thuc thi nhu då dinh hay không? (Dnh giå xem liêu viêc thuc thi có di`n ra nhu k^ hoach không.) . Thành tfch: Liéu các két quå và tåc dông du ki^n tEr môt chfnh sách cd dat duoc? (Thict låp m0i quan hê gida dau vào, hoat dông, dau ra, ket quå và tåc dông.) . Så dung các công cu chfnh sách m6t cách hop lf: Liêu chính phd då så dung công cu chfnh sách dIng dan trong viêc tro cåp cho các nông dån bån dia de ho sr dung m6t công nghê nông nghiêp måi? (Xåc dinh xem liêu cåc công cu hop lý cd duoc lua chon de dat tåi cåc muc tiêu dinh trudc hay khång.) Thåi diým dánh giå Thông tin dánh giá lå hiu fch và phå hop cho tat cå cåc giai doan Bu6c 7: Chl '" trong GSDG - så dung thång tin dånh giå då hä tro cho hê thäng quån Iý dua trên kåt quå 149 quån Iý chinh sách, chuöng trinh và du án. Cåu h6i ve thåi di6m dánh giá rat de trå lbi: bat cd thåi di6m nào c6 cic m i quan ngai mà thông tin dánh giá c6 the húu dung thl thåi di6m d6 lå thåi diém can phåi thu thåp thông tin dánh giá. Tuy nhién, can suy nghi såu thém ve thåi diem st dung nguàn luc vào thu thåp thông tin dánh giá. B^n truång hop sau dåy dòi håi các thông tin dánh giá dé ho tro viêc ra quyét dinh quån lf. (Chdng t6i hieu räng nhieu truång hop khác cing dòi h6i thông tin dánh giá, nhung b^n truång hop này sé minh hoa khi nào chdng tôi nghl räng thông tin dánh giá c6 taäm quan trong thiet yeu). IOt qud thuc t vå du kiän di Pch nhau Khi mà kt quå do luång các chf só m6t cách thuång xuyén chf ra rang ket quå thuc te và kt quå du kien di chêch nhau môt cách rö räng thl thông tin dánh giá mang tinh thiét yéu. Xem do thi trong hinh 7.2. Trén då thi tai hinh 7.2, môt dieu r6 räng là kt quå thuc te và dua kién di lêch khåi nhau. Các nhà quån lý can phåi biet duoc vi sao. "Fnh hinh là hoäc chdng ta då bi tut lai môt cách r6 rêt so vdi kt quå du kién (h'nh bén trái), hoäc là chdng ta då Hinh 7.2 S& dung dånh giä då" giäl thich su chéch hudng trong két quä hoat d6ng T1 - - - 150 Mubi budc tién tå Hé thông Giám sát vå Dánh giá dua trén két qua thuc hlén tät hon nhieu so vål du kitn (hInh bén phåi)?" Các nhå quån Iý sé nhån thåy tä kinh nghiêm cda ho lå kä quå du kicén và két quå thuc te phan lån khång trùng nhau, vå måt su sal léch nåo dd lå ditu c5 thÉ thay trudc duoc. Tuy nhién, khi mà su sai léch này lån, låu dàl và có dc tác dông thuc té lén chinh sách, chuong trnh hay du án, thì can phåi lI lai, dánh giá nguyén nhån cda su sai léch và liéu co can các chién luoc mi (trong truång hqp kt quå yéu kém) hay lå låm sao c6 the må rông pham vi áp dung các thành quå tät. Déng gép cda Thiät ké vå qud trnh thc hin våo vic dat duyc kAt qud Thång tin dánh gil c6 th6 gidp phån biêt duqc su dng góp cua thiét k6 vå quå trinh thuc hiên väo viéc dat kä quå. Trong hinh 7.3, 6 so 1 lå vi tri tot nhat - thiét ke tät (måt HMnh 7.3 Sä dung dänh giá dl xäc Öinh tác döng cia viéc thiät ké vä thtuc hiên d(n két quå Uv d~ém n tal) và viéc thuc hiên cflng tåt. Tät c cc nhà quån 1f, ngui lâp ke hoach và ngui thuc hiên deu mong muån så dung thål gian nhu thä - tao ra cc thay dô`i tich cuc và c6 các bang chdng rå räng ve các thay d'i này. Ö så 2 tao ra nhieu dieu khång rå räng vä kt quå cda các chi so ket cuc. Trong tInh huong này, thiet ke yeu nhung lai duoc thuc hlén tåt v6i rat it hay khång c6 bäng chiing nào ve các kt quå. Các bang chifng cho tha^y viêc thuc thi dien ra rat tät nhung dem lai ít két quå. Các câu h6i dånh giå sé duc tåp trung vào uu diem và lågic ci'a thiét ké. Liéu n6 c6 di! bän vcing dé khi duoc thuc hlén ding sé dem lai các thay d'i mong doi hay khång? Liêu van de cd duoc hiu ký càng và xác dinh r6 räng khång? Liéu chién luc thay dô`i duc då nghi c6 giåi quyét truc tiep các nguyén nhån cda van de khång? 0 så 3 cfúng dem Iai nhieu dieu khång r6 räng ve kt quå cåa các chf so kt quå. Trong tlnh huång này, thiét ke tät nhung lai duöc thuc hiên khång tåt - và môt län nda c6 it hoäc khång c6 các bång chtng ve kt quå. Tinh huáng này là tInh huång ngurc lai ca ô so 2 nhung våi các kt quå giong nhau - khång có két quå. Các câu h6i dånh giå sé tåp trung väo quá trInh thuc hién vä cc thd tuc: Liêu các viêc cn làm dä duoc thuc hiên chua? Khi näo vä theo trình tu näo? Våi mdc hä tro thé näo? V6i trình då chuyén mån cåa nhån vién nhi thé näo? Trong tåm 6 dåy lä tIm cåch tIm hiéu xem cái gì dä xåy ra trong quå trình thuc hiên mä dä läm hng måt chinh såch, chuong trlnh, du án c6 tiém näng thänh cång. så 4 lä khång phål lä vi tri tät. Môt thiét ke yeu lai duoc thuc hlén môt cåch kém c6i chi tao ra phéphSm cho môt j dinh tåt. Sé khång cd bat cd bang ching näo ve kt quå. Thång tin dånh giå së ghi nhån cå thiét ké kém vä thuc hién yéu. Thåch thdc däi v6i các nhä quån 1ý lä tIm cách däng lai thåt nhanh dé trånh kéo däi tInh trang thiu hiêu quå vä các tác dång tiéu cuc 1ên tat c các bén tham gia. 152 Mu6i budc tién tdi Hé thông Giám sát và Dnh giá dua trén két quå Phån bo nguån luc Khi các nguon luc duoc phån bå' gicia cäc chinh säch, chuong trình và du än, thång tin dänh giä c6 thé giúJp cäc nhà quån 1ý phån tich cäi gl hoat dång cd hiêu quå hay khång cd hiéu quå. C6 nhieu su dänh d'i trong cäc quyet dinh phån bl' nguon luc, nguon nhån luc. Cäc måi måu thuan chinh tri giaa cäc nhu cau canh tranh nhau cing là thuc. Thång tin dänh giä c6 the h0 tro cho quä trnh này, dåc biét lä khi chinh phd dang tìrm cách thiét lâp hê thäng ngån sách dua trén kt quå hoat dông. Tuy nhién, di&u quan trong và thuc tien là phåi chip nhån thuc te räng thång tin ve két quå hoat dông khång thé län ät và gat bä cäc chuong trnh chinh tri, the che và cä nhån mà chäc chän sé là cäc bén tham gia. Gdc bing chäng tri nguc nhau v két qud Thång tin dänh giä cd th6 giúp khi cäc du än, chuong trinh và chinh säch tuong tu nhau [ai bäo cäo lén cäc k6t quå khäc nhau. Cäc säng ki6n ging nhau vdi cäc kt quå di chêch khåi nhau sé dät ra câu hål cäi gl dang xåy ra và 6 dåu. Trong so cäc cau håi mà thång tin dänh giä cd thé trå loi cd cäc cåu hål sau: Liêu cd su khäc nhau Idn trong viéc thuc hién dé dän d6n su khäc biêt näy hay khång? Hoäc liêu có phåi nhCng ngu6i lånh dao quan trong khång hiéu duoc y dinh và 1ý do cda chl truong, do dö då dua ra cäc chf dao dån tåi su khäc biêt ldn này? Hoäc, khå näng thi ba là cäc thudc do khåc nhau tdi mifc viêc so sånh giCa ching khång c6 y nghia? Các loai hnh dånh giå Cäc loai hinh dänh giá khäc nhau thich hop dé trå loi cäc loal cåu hål khäc nhau. Khång c6 môt mau hinh dänh giä nào "hop cho tåt cå" dé trå [i duoc tät cå cäc câu hoi. Diäu quan trong là cäc nhà quån 1ý phåi hiéu duoc là ho mong muån biet gi tù cång täc dänh giä. Tuong tu nhu våy, dieu quan trong lä nhCng nguåi tao Bu6c 7: Cha ' trong GSDG - så dung thng tin dánh giá dé hô tro cho hê thông quån Iý dua trén kêt quå 153 ra thång tin dánh giá hiéu duoc các nhà quan lý muán biet gl. Thång tin duoc cung cap khång g-n vdi các cåu håi duoc dät ra thì sé khång dem ]ai li ich cho ai cå. Hinh 7.4 bieu thi båy chien luoc dánh giá cd the duoc så dung de tao ra các thång tin dánh giá. M0i môt chien luc thích hop vdi môt loal cåu håi dánh giá nha^t dinh và täng chien luoc sé duoc thåo luån môt cách vän tät. (Chd y räng chi cd môt chien luoc trong bay chien luoc này là cách dánh giá cô` dién sau khi su viêc då xåy ra.) Dnh gid chuJi Mgic ve kät qud hoat ikng Chien luoc dánh giá chu0i lågic kt quå hoat dông duoc så dung dé xác dinh diém manh và lågic cda må hinh nhån quå dúng sau các chfnh sách, chuang trình, du än. Må hinh nhån quå giåi quyet van de trién khai và trình tu các budc hoat dông, nguôn luc và sáng kien chinh tri cd thé duoc så dung de dem lai các thay då'i mong muon trong dieu kiên hiên tai. Viêc dánh giá sé xác dinh viêc dat duoc các ket quå mong muon hop 1ý tdi múc nào, dua Hink 7.4 Båy lcai htnh dånh g ä 154 Mubi budc tién töi Hé thäng Giåm sát vå Dnh giá dua trên ket quå trén các n0 luc tuong tu trong quá khú và kft quå nghién cdu. Muc dich cda chúng ta là tránh duoc nhCng thåt bai do viéc thiét ké kém - thiét ké mà it hoåc không c6 khå näng dat duoc các két quå du kién. Trong quá trình thå dánh giá n0 [luc hiên tai so vdi các nå luc trong quá khi, ngu6i dánh giá cd thé tâp trung vào mdc dô nguon luc, thål gian, näng luc cda cá nhån và tô` chic tham gia, mdc dô cda kt quå mong mu2n v.v... de xác dinh xem Liéu chien luoc hlén thål c6 khå thi khång neu dua trén kinh nghiêm quá khú. Tuong tu nhu vây, thông qua viéc tham khåo các két quå nghiên cdu, ngu6i dánh giá c6 thé xác dinh duoc liêu két quå này c6 täng hô các giå thift duoc dåt ra trong sáng kién duoc de xua^t; ví du, nång cao nhån thúc cda nguåi dån ve tham nhing trong chinh phd thông qua môt chién dich quång bá thông tin c6 thé dän dén viêc làm tång áp luc tå các t6 chic xå hôi yêu cu chinh phd phåi dåu tranh và kiém soát tham nhing hay khång. Ddnh gid truc khi thur hiên Chién luoc dánh giá truåc khi thuc hiên bao gäm ba tiéu chuan can duoc công b0 rö räng trudc khi các nhä quån lý chuyén sang giai doan thuc hiên. Các tiéu chuä`n näy bao gòm các cåu h6i sau: Liéu muc tiéu c6 duoc xác dinh rö räng de tå dó dinh hlnh các két quå theo cách c6 thé do dm duoc hay không? Liêu có tån tai môt ké hoach thuc hlén ränh mach vä dáng tin cây, c6 th6 cung cap duoc các chúng cd rö räng ve cách thic thuc hiên vä phån bjét giCa truång hop thuc hiên tát vä thuc hiên y u kém hay không? Liêu Iý do de så dung các nguån luc co rö räng vä tuong xúng våi các yéu cau dät ra de có thé dat duoc các ket quå då dinh truåc không? Muc dich cda các tiep cân nhu thé này là nhäm båo däm räng chuong trinh thuc hiên không c6 các li dan dén thåt bai ngay tå dau. Ddnh gid thuc hi.n theo qud trnh Trong tåm cda dánh giá thuc hlén theo quá trình duoc dät väo các Bu6c 7: Chfl "' trong GSDG - så dung thng tin dánh giå dé hä tro cho hê thång quån 1ý da trén kåt quå 155 chi tiét cia quá trlnh thuc hién. Nhing gl trong ké hoach dä duoc thuc hiên vå nhing gl khång? Giia các dieu duoc låp ke hoach vå các dieu xåy ra trén thuc té c6 su tuong thích nào khång? Chi phí, dòi h6i ve thål gian, khå näng vå näng luc cda nhån vién; khå näng tiep cân nguon luc tài chính, phuong tiên vå nhån su cn thiét; vå su hâu thuan chính tri có phù hop vå gan vdi ke hoach tdi múc nào? Các dau ra vå két quå khång luöng trudc (vå do d6 không näm trong kä hoach) nào dä phát sinh trong quá trlnh thuc hién? Giai doan thuc hién c6 thé dài hay ngan. Trong tåm trong suot ca quá trlnh là nghién cdu quá trình thuc hiên. Cåc nhà quån lf c6 thé så dung thång tin này de xác dinh xem liêu ho c6 can phåi dua ra cåc dieu chinh trong quá trnh thuc hiên dé tién dan den các kt quå mong mu2n hay khång. Chien luoc dánh giá này giong nhu giám sát. Giá tri gia tång å dåy là quá trnh thuc thi khång chf duoc ghi nhån (giám sát). Trong quá trlnh dánh giá thuc hiên, các két quå không du kien cfng sé duoc nghiên cdu. Ngoài ra, môt så các khía canh khång nhIn thåy cda quá trnh thuc hién nhu su håu thu'an chính tri, mic dô sån sång cda tô^ chúc de chäp nhån các thay d'i và niem tin vào khå näng lånh dao no luc cåi cách cia các nhà quån lf, có the duoc khåo sát. Cu6i cùng, hié'u duoc phän nào Iý do tai sao các n6 luc thuc hién ding hudng hay chêch hudng có thé tao ra môt co så vCng chäc de båt dau các biên pháp doi phó, neu can. Thlm dinh nhanh VI ching ta coi GSDG nhu là måt công cu quån If lén tuc, thäm dinh nhanh xLng dáng duoc chd j däc biêt. Thâ'm dinh nhanh có the c6 tác dung rat lån cho nhing ngu6i hoat dång trong lnh vuc phát trién các hê thång GSDG. Ching cho phép dánh giá và báo cáo nhanh, ngay lâp tic và cung cap cho các nhà quån 1ý các thông tin phån häi tdc thål vé tien då cda du án, chuong trnh và chfnh sách cu thé. Thäm dinh nhanh có thä duoc mô tå nhu là môt cách tiép cân 156 Maoi budc tién tdi Hé thông Giám såt và Dnh giå dua trén két qua dánh giá da phuong pháp, så dung nhieu phuong pháp thu thåp so liéu. Các phuong pháp này cd xu hudng tu vào phän giúa cla truc duoc trinh bày trong hinh 4.3. "Phuong pháp luån clIa tham dinh nhanh... c6 the xem xét trong ngi cånh ca dc muc tiéu nghién cdu tng dung; tic là, nhäm cung cp thông tin kip thål, phù hop cho dc nhà lånh dao ve các van de cp bách mà ho phål duong dalu trong dc di än và chuong trình. Muc dIch ca nghién cdu tng dung là c' vi cho quá trinh ra quyet dinh lågic hon trong dieu kiên cuôc song thi.c té" (Kumar 1993, tr. 9). C6 5 phuong pháp thu thåp så liêu cho tham dinh nhanh co bån: (a) phång van d61 tuong cung cap thång tin chinh; (b) phång van nhdm trong diém; (c) phång vän công däng; (d) quan sát tric tiep theo cau tric; và (e) di6u tra. Các phuong pháp này däc biêt hau dung trong viêc giåi quyet dc tình huong sau: . Khi dc thông tin må tå cing då cho viéc ra quyet dinh. . Khi can hiéu rå dông co và thái dô cd thé ånh huång t6i hành vi cúa nguöi dån, däc biét là hänh vi cúa nhdm då2 tuong muc tiéu hay là các bén h(ru quan cúa chuong trinh can thiêp. . Khi dc da liêu dinh luong thu duoc can phåi duoc dien giåi. . Khi muc dIch chinh cla nghién cdu là dua ra dc kién nghi và de xuat. . Khi can hlnh thành dc câu häi, giå thuyet và dinh de cho dc nghién cdu chinh thlc cän ké hon, toàn djén hon (Kumar 1993, tr. 21-22). Thå'm dinh nhanh rat phù hop cho viêc tao ra dc thång tin dánh gil kip th6i tåp trung vào cång tác quån lf. Cing nhi d6i vdi bat cd phuong phåp dánh giá nào, tham dinh nhanh cfing cd dc dié'm manh và diém yäu can phåi duoc tinh dfn. Thâm dinh nhanh tao ra dc thång tin cn thict môt cách nhanh chdng và kip thål v6i chi phí ré hon môt cách tuong d2i, däc biêt lä so v6i các phuong phåp dånh gil chinh Bu6c 7: Ch "D" trong GSDG - så dung thång tin dån h giä dI h6 tro i o h thông quån Iý dUa trên kér qiä 157 thúc hon và c6 céu tric hon. Cåch thâm dinh nhi våy c6 thé cung cap cc thång tin nhanh chdng dé xåc dinh xem liêu cc du án, chuang trinh và chinh såch cd di dúng hucng hay khång. Tuy nhiên, tinh dáng tin cây và tinh c6 gil tri cda thång tin thaâm dinh nhanh ctång de bi hoài nghi hon v1 cc nhLrc diém nha su thiên vi cå nhån và dinh kien cCing nhi viêc thiéu cåc dd liéu dinh tính nén rat de bi läp di läp Iai và duqc khäng dinh. Tuong tu nha våy, khd cd thé tô^ng hop cc phåt hiên ter nhieu phép th'm dinh nhanh, båi vì môi phép th'm dinh nhanh là tuang däi däc thl và là môt su k6t hqp nhieu phuong phåp khác nhau tùy theo täng tInh huong. So sánh giCa các diém manh vå diém yeu, th'm dinh nhanh làm cho båo co nhanh trå nén khå thi và cd khå näng cånh båo ve su can thiét phåi dieu chinh lién tuc. Nghién czu ình huäng dién hinh Phuang phåp nghién cdu tình huong dién hlnh là chien lucc dánh giå phù hop khi cc nhà quån If can các thång tin chuyén såu dé hiéu rö hon ve ci gl då xåy ra väi chfnh såch, chuang trnh và du an. Nghién cdu tInh huong åm chi môt su dånh d'i giia chieu rông và chieu såu theo hucing c6 lci cho chiéu såu. C6 såu cách lån dé cc nhà quån If cd thé så dujng thång tin nghién cdu tình huong: (a) nghién cdu tnh huong c6 thé minh hoa rå hon các dieu kién chung; (b) nghién cdu tnh huäng mang tính khåm phå trong trung hop khång cd nhieu thång tin, kien thúc ve môt linh vuc hoäc van d6; (c) chdng cd thé ducc tåp trung vào mät so trucng hop quan trong (thành cång rLc r5 hay that bal thåm hal); (d) chdng c6 thé khåo såt ký luang môt så bô phån cda quå trnh thuc hién; (e) chdng cd thé khåo såt cc tåc dång cda môt chuang trnh khåi ngu>n tä môt sång kien; và cuoi cùng (f) chúng c6 the cung cap hiéu biet Idn vä môt trang thåi và khi kt quå cda nhieu nghiên cdu nhu vây duoc tôång hop thl chdng ta së thu ducc kin thúc toàn diên. 158 Mu6i budc tién tdi Hê thông Giåm såt vå Dånh giå dua trên két quå Ddnh gid tác dng Dnh giá tác dông lå m6t cách dánh giá c6 dién (tuy rang không phåi lå sau khi su viéc då xåy ra) vdi muc dfch chi ra cåc thay d6i vå tIm nguyén nhån cda ching. Phuong pháp dánh giá nåy tIm cách xác dinh xem phan nåo cda các tác dông duoc ghi nhân lå do viêc can thiêp gåy ra vå phan nåo có the lå do các su kién hoac dieu kiên khác gåy ra. Muc dfch chfnh lå tIm ra nguyén nhån cda các thay doi duoc ghi nhån. Loai dánh giá nåy thu6ng tuong dái phdc tap, dýc biêt vl n6 duoc trién khai sau khi viêc can thiêp då két thic (vl néu muon các két quå trå nén r6 rång thI cån phåi cho ching thåi gian). Tåt nhién, thåi gian gida hånh vi can thiép vå th6i diem phån tích nguyén nhån cång dåi thl cång nhibu khå ndng các yeu to khác sé xen våo theo cå cách tích cuc vå tiéu cuc vå låm thay doi các két quå du kién. VI vây, néu chdng ta lua chon sai ve thåi gian de do su thay doi (quá sdm hay quá mu6n) th' các két quå sé bi bao phd båi các dicu kién khác vå sé bi lu må di. Cách khåc dé giåi quyét vån de tIm ra nguyén nhån nåy lå dua ra cåu håi phån chdng, tdc lå, dicu gl sé xåy ra neu không có hånh vi can thiép? Råt khó dé trå l6i cåu hi nåy. Tuy nhién, có các chien luoc de thuc hién chdng, så dung cå phuong pháp thuc nghiém và giong nhu thuc nghiém. Cách giåi quyét co så de trå loi cåu håi nåy lå sd dung phuong pháp lua chon ngau nhién các nhóm doi chdng vå nhóm so sánh. Néu có thé duoc, cách tåt nhåt lå låp ké hoach dánh giá tác dông trudc khi hånh vi can thiêp båt dau. Viêc xác dinh don vi nåo sé bi can thiêp, don vi nåo không vå thu thâp th6ng tin tình trang ban da^u cho tåt cå các don vi chf lå hai trong só nhibu nguyén nhån cho thay can phåi låp kå hoach dánh giá tác dông ngay tut dau. Siu d4nh gid Néu nhu nhicu dánh giá då duoc thuc hién trén m6t hodc nhibu sáng kién tuong tu nhau, th'ì m6t phép siéu dánh giá có thå thiét Budc 7: Chd "D" trong GSDG - så dung thóng tin dánh giå de ho tro cho hé thOng quån If dua trén kêt quå 159 låp các tiéu chf và thé thdc dé khåo sát toàn bô các dånh giá trén måt cách cd hé thång dé t'ng k't duoc các xu hudng và xác dinh dô tin cåy (hay thiéu tin cåy) cda các két luån hàm chúa trong nhièu dánh glá. Siéu dánh giá có thÉ là cách nhanh chóng de chúng ta có thé hiéu duoc "ching ta biét gì vào thói diém hién tai và mdc dô tin cåy cda các di'u chdng ta då biét?" Leeuw và Cooksy (2003) då så dung cách tiep câ.n siêu dánh giá d' tô'ng két các ket qua cda ba dánh giá ti ba t' chdc phát trien - Ban Phát trié'n Quéc te (DIFD), UNDP và Ngån hàng Thé gidi. Tfnh chft cda viéc dánh giå cht Iung Néu các nhà quån 1ý dua vào các thång tin tùt hê thång GSDG, ho có quyen dt câu hói ve cha^t lung và dô tin cây cda thång tin mà ho nhån duoc. Thång tin khång chính xác, khång day då và khång khách quan th'i khång dem lai loi ích cho ai cå. Làm sao các nhà quån 1ý có thé biét duoc liéu thång tin có dång de xem xét hay khång? CS sáu tính chat ca.n phåi xem xét mà không dòi hói các nhà quån 1f phåi di såu vào các cuåc thåo luân lién quan dén các phuaong diên khic nhau ve tính có gil tri và dô tin cåy cda thång tin và khång dòi håi các nhà quån 1f phåi thua.n thuc các kÿ nang thång ké tién tién (h'Inh 7.5). Viêc dánh gil tô^ng hop sáu tiéu chf này khång båo dåm ra-ng thång tin là hoàn håo hay khång cd 15. Tuy nhién, dåy là måt danh sách các viêc phåi kiém tra cho các nhà quån If khi ho dua ra j kin ve viéc có så dung thång tin hay khång. . Tinh trung lâp, khách quan: th6ng tin phåi trung lâp ve måt chính tri và các måt khác cing nha khång bi bóp méo. Thång tin cdng phåi duoc trInh bày vdi các må tå ve các diém manh và dié'm yéu. Tåt cå các thång tin cS lién quan dèu phåi duoc trnh bày chd khång chi các thång tin dng hô quan diÉm cda ngui quån ly. . Tính hidu dung: thång tin dánh giá phåi phi hop, kip thåi, và duoc trInh bày måt cách de hiéu. Chúng cing 160 Mu6i budc tien tdi Hê thông Giám sát và Dnh giá dua trên ket quå Hinh 7.5 Tíni chéåt cå,a viéc dån h giá chåt IUUng phåi trå 16i cho cåc cåu h6i duoc dua ra vå duoc trlnh båy theo cách thdc vå hìInh thdc mong muon vå de hiéu cho các nhå quån lf. . Tfnh chfnh xác vè ký thuåt: thông tin can phåi dáp ung duoc các tiéu chuain ký thuåt lién quan - vf du nhu thiét ké phùl hop, qui trlnh chon mau ding quy cách, cách hånh vån cda tåi liêu hudng dan dièu tra vå phång van phåi chfnh xác, phån tfch nôi dung vå sé liêu môt cách thfch dáng, c6 day dd các låp luån vå dan chdng dng h6 cho các ket luån vå kién nghi. . Su tham gia cda các bén hdu quan: Can phåi båo dåm ring các bén hdu quan duoc tham van vå tham gia våo quá trlnh dánh giá. Néu muon các bén hdu quan nåy tin tuång våo thông tin, låm chd các ket luån vå dông y gan cåc båi hoc kinh nghiêm våo chfnh sách, chuong trlnh vå du án dang thuc hién, ho can phåi duoc tham gia våo các tién trlnh chfnh tri nht lå các doi tác tích cuc. Tao ra su tham gia hìInh thLc, hoac không cho phép nhing nguLi Bu6c 7: Chr 'D' trong GSDG - så dung thång tin dánh giå dé ho tro cho hé thông quån 1f dua trén kêt quå 161 này tham gia chac chän sé gåy ra su chäng däi và åc cåm dåi vdi quá trình dånh giå - và thâm chí cå vdi ngubi quån 1ý yéu cau dånh giå. . Phån h6i và ph' bién: chia sé thông tin môt cåch phä hop, c6 trong tåm và kip thåi J. môt däc trung khåc biêt trong viêc sd dung thång tin. Lung thång tin c6 thé bi ct ddt, nièm tin c6 thé bi ma^t, hay nguåi sd dung thång tin thö ö hoäc nghi ng6 cåc két luån néu: (a) thång tin dånh giå khång duöc chia sé môt cåch phù höp và khång duqc cung cåp cho nhing ngubi can chdng; (b) ngu6i dånh giå khång lâp ká hoach dé ph' bián thång tin môt cåch c6 hê thäng. Thay vào d6 lai giå dinh räng cång viéc cda ho då hoàn thånh khi mà båo cåo hay thång tin då duöc cung cap; và (c) khång né luc dé' dua thång tin dén cho nhCfng ngubi du tính sé can chdng. D Ðång giå däng tien b6 ra: chi dau tu dd d6 thu thâp cåc thång tin can thiát, khång nhiéu hön. Thu thâp nhibu så liêu khång can thiet là khång phù hqp - cing nhu viéc så dung cåc chicn luoc thu thâp thång tin dat tiän, khi có san cåc phuong phåp khåc ré hön. Chi phí dành cho viêc dånh giå phåi tuong xång våi chi phí tång thå cho toàn bô sång kién. Trong tåm cda chuong này là vai trò mà dånh gå. c6 thé và phåi dåm nhiêm trong viêc phåt trién hê thäng GSDG dua trén két quå. Thång tin dånh giå có thé hCu dung cho taät cå cåc giai doan cda chính såch, chuong trInh và du ån. Thång tin dånh giå c6 thé hiu dung cho cåc nhà quån If khu vuc cång néu duöc cung cap môt cåch kip thåi, duqc trnh bày thích hop, phù höp v6 mät ký thuåt, trå loi truc tieép cho cåc câu hdi và dång tin cåy. Dnh giå và giåm såt là hal cång viêc b' tro cho nhau và cå hai deu là can thiét trong hê thäng quån If theo két quå. 162 Mubi budc tién t6i Hê thông Giåm såt và Dnh giá dra trn ket quå Hink 74 Vi du v6 danh giå Tu nhän hoc lai dinh ca he thäng nuänfh giä quän IýS ngän mrc söng cIla ngui nöng chweng sach trong h thong chinh dan tä dinh cu(so v6i hVnk quen nic söng truiYc dv) Dånh gi Dänh giå mú·c dö cai thien Dänh giå hoat dOng canh dl an trong tý le thn cu6c phi täc cta nöng dän san khi nunc tai hai tinh Li dinh cu tai mot tinh Các vi du vå dånh giá å cp chinh såch, chucng trinh vå Thång tin dánh gil cd the cho dc nhä hoach dinh chinh såch và ngiréi quån 1ý du An, chuöng trình biét liêu cåc hoat dông can thiêp cia ho cd dan den cc ket quå mong muån và cung cp cá manh måi quan trong ve 1ý do tai sao viêc thqc hiên chién liroc khång di ding quÿ dao hay khång. Hinh 7.6 trinh bày vi du ve các thång tin dånh gil cd thé cung cap cho du án, chirong trnh và chinh såch trong hal vi du cu thé: tu nhån hoá hê thäng nidc và chien luoc tái dinh ca. Chung 8 Budc 8: Báo cáo v nhäng phät hiên Hinh 8.1 Läp ké hoach Lua choncác dê cãi tién - Dånh giå chi s6then I Lra chon cc Vai trö Så dung múic dö chét dégiåm chi ticu phän cåa dånh cåc phåt san sang såt kê quå ånh két quá giå hiên Thäng nhåt Df Iiêu tinh Giåm såt BMo céo Du he g ~tri ve cac két trang ban két quå vé nh*ng tn qua càn dàu ve cc phét hién GSD giåm såt va chi s6 - Hiên trong to dånh giå nay chú'ng ta chuc dang å däu? Các thång tin ve kt quå hoat dông duroc så dung nhu môt công "Báo cdo là buc thÄòng cu quån 1f. VI thê, thång tin vê kêt quå hoat dông duroc rit ra tu xuyén bi các nhà dánh gid cå hoat dông giám sát lân dånh giá. Cå ha* dêu cung câp nhng itquan tåm dén nhât." thång tin phån h>i thiét y&u, liên tuc va sôt déo vê tiên då cda mot 'Worthen, Sanders vå Fitz- du án, chuang trình hay chinh sách. patrick 1997, tr. 407 Phån tfch và báo cáo các phåt hin ve két quå hoat dông là môt budc thit yéu vi n6 xác dinh cân báo cáo cái gì, khi nào và cho ai. Budc này cing phäi då cåp den näng Iluc ký thuât hiên tai cda tô chLic vi n6 chi trong den khía canh phuong pháp luân cua viêc thu thåp, dánh giá và chuaån bi viêc phån tích và báo cáo. 163 164 Mubi budc tién tdi Hê thäng Giåm såt vå Dånh giá dua trén két quá Chuong này däc biêt chl trong dén viêc bäo cáo nht2ng phát hlén và nhan manh vào nhCing van de sau dåy: (a) så dung nhing pht hiên trong qu trlnh gilm sát và dánh giá; (b) hieu rö khán giå vå hudng các thông tin phù hop vào nhing doi tuong khán giå dó; (c) trnh bày các dd liêu ve két quå hoat dång bang hinh thic r6 räng và dê hiu, và (d) néu rö dieu gl sé xåy ra néu chr c6 thông tin nghéo nàn ve ket quå hoat dông. Sil dung nhúng phåt hién trong quå trlnh giåm såt vå dånh giå Báo do giám sát và dánh giá có th6 dóng nhieu val trò khác nhau, vå thång tin mu chdng dua ra c6 thé duoc så dung cho nhieu muc dich khåc nhau: " Dé minh hoa cho tính trách nhiêm - thuc hién nhing 16i húa chinh tri då tuyén bá trudc ngubi dån và dc bên hdu quan. " D thuyet phuc - si dung nhCing bäng chúng rt ra tå các phát hiên . Dé gido duc - báo do cc phát hiên de gidp hoc h6i ve mät tô chúc . D khám phá vå tIm hieu - xem xét ci gì phát huy tác dung, cái gì không và tai sao . D' Iuu trC - ghi chép và tao dung ghi nhS cua the che . D tranh thd su hâu thu~n - trlnh bày các kät qua nhäm tranh thå su hâu thuan cda các bén hiu quan . Täng cuång su hieu biét - báo cáo két qua dé nång cao su hiéu biét ve du án, chuong trlnh và chfnh sách Cac báo cáo dánh giá cing nhäm nhieu muc dich khác nhau. Tuy nhién, muc dich trong tâm là dé "truyén thông diêp" - thông tin cho các dOi tung khán giå thích hop ve các phát hién và ket luân rIt ra tå viêc thu thâp, phån tich và Iý giåi các thång tin dánh giá. (Chinh 1ý tå Worthen, Sanders và Fitzpatrick 1997). Budc 8: Báo cáo vê nhdng phåt hiên 165 Hidu r6 vå dinh hirdng våo cc di tugng khán giå D6 lä viêc hiäu rö khán giå cIàa ban và viêc ho muon thåy các thång 'W6t Sn g IMô so ngÄòi gpi dåy la tin duoc trInh bày nhi thê nào. Cân phåi tính dên môi quan tâm, . nol sie thåt vdi nhing su mong doi v các phucing tiên giao tiêp ducc ua chuång. Cån . I II I .ngÄòi cd quyen lmc , nherng xåy dung chién luoc giao tiêp, trong do nhan manh den ca cau nä ra sie thåt c6 ich g2 nä h6i sau dây 1 ngòi có quy'^n lyc không • Al sé nhån duoc thång tin? Z4ng nghe? Tri phi chtng • Du6i hinh thLic näo? ta có nhing cåch hi?u hiêu • Khi nào? hon dé' gitip khán gid cua • Al sé chuâ'n bi các thång tin d6? chting ta lång nghe. neu • Al sé cung cap thång tin? không thì tåt cd nhng công vi.éc tät dep cua chting Trong quá trìinh tìm tòi các phét hiên tù viêc giám sát và dánh ta cé nguy co- trå thành vô gil dang dien ra, dieu quan trong là phåi däm båo ducc rang tat nghia. Làm cách nào bäo ca moi ngu6i dêu ducc thång báo vê tiên då và khång khiên ai cdo kht quå cåa m2nh chinh phåi ngac nhién. Néu muôn cho hê thông thång tin cung câp làsu'khác bêtgiaia viéc tao duoc cá thång tin phän hAi lIén tuc ve kt quå hoat dång då bién ra nhlng goyn sóng lUn tän chLng thành môt cång cu quån 1ý thl viêc lién lac thuong xuyên vdi viêc tao ra nhing vêt c6 y nghia quan trong trong quá trlnh. Kêt quå gilm sát và dainh nuc thich dng." giá cân duoc truyên bá khång ngCrng nhäm cung câp nhCng (Wholey, Hatry và Newcomer thông tin phån häi cho nhCng ngu6i ra quyát dinh. Các hInh 1994, tr. 549 thLic lién lac khång chinh thäng (dién thoal, thu dién tå, fax, dá0 thoai) và chính thäng (báo do so bô, trlnh bày, báo co bäng vän bån) deu là nål dung cla môt chién luoc giao tiép tông thé. Dúr liéu cän duoc trlnh bày môt cách ngän gon, chinh xác và lién quan den cc dåi tuong khån giå muc tiéu. Chi trinh bày nhüng dd liêu quan trong nhat mà thåi. "Môt báo cáo [vecác phát hiên] hiän nhién khång thé c6 dinh hudng tot néu khång xác dinh duoc rå räng khán giå clia n6 là ai vä ho c6 thé dua ra nhing loal cåu h6i nào ve các phát hién" (Worthen, Sanders vä Fitzpatrick 1997, trang 409). Néu c6 nhieu dål tuong khán giå khic nhau - nh(ng ngubi lién quan o cap du án, chucing trình vä chính sách - thì cá d 166 Mui6 budc tien tdi Hé thông Giám sát và Dnh giá dua trén két quå liéu c6 thé duoc tong hop vå trình båy theo cåc hlnh thdc khåc nhau tùy theo så thich vå siu quan tåm cda tixng d0i tuong khån giå. Chién luc giao tiép can tính dén nhang thåch thúc dåt ra khi trao d6i két quå v6i cåc bén hau quan khåc nhau. Høn nda, "[phål låm r5 båo cåo nåy v6i tat cå cåc bén tru6c khi thuyét trlnh chính thúc. Dieu nåy gidp loai bå duoc nhilng sai s6t vå dåm båo låm r6 duoc nhibu diém môt cåch phi chính thúc må không gåy ra su khó xd do phåi dung dô nhau [vý sau]..." (Valadez vå Bamberger 1994, tr. 437). Chdng ta có the du kién tru6c ring sé có nhièu d0i tuong khåc nhau så dung cåc phåt hiên ve két quå hoat dông. Håy nghi den chdng nha nhang vòng tròn dong tåm, tic lå cåc d0i tuong khån giå muc tiéu lå vòng tròn bén trong, nhung cdng còn nhieu muc dich så dung khåc d0i v6i các phåt hiên tIm thay nam ngoåi vòng tròn dó, bao g5m nhang ngui it quan tåm truc tiep hoåc chi chiu tåc dông cda van de... dang duoc tIm hieu. Thông tin thu thâp duoc có thé, vå thung lå nha våy, có y nghYa vå tåc dung d0i v6i nhdng ngui khåc trong t6 chdc v6i nhdng muc dich vuot ra ngoåi du dinh cda nghién cdu dånh giå ban dåu" (Wholey, Hatry vå Newcomer 1994, tr. 578). Két quå lå, chdng ta c6 the luång tru6c ring các phåt hiên ve ket quå hoat dông can duoc pho bien cho môt d0i tuong khån giå r6ng ln hon. Cu thé, neu chuãi ra ménh lénh càng å cåp cao thl cång it can nhang thông tin vå su giåi thích quå chi tiht; cåc s^ liêu t'ng hop, sdc tich lién quan den môt va^n de cu thé sé thích hop hon. Vi Lf do nåy må nhdng cu6c båo cåo so bô cå nhån - då.c biét lå dånh cho cåc quan chdc cåp cao - có thé lå môt phuong tiên hau hiêu khåc dé trao d0^i các phåt hiên ve két quå hoat dông. Cång xuôi xu5ng doc theo chu0i quån lý th'ì cång nén c6 nhing dd liêu tác nghiép nhieu hon. Néu chi tung ra môt loat da liêu thi sé phån tåc dung. Phål hiéu r6 nguåi ra quyét dinh can nhang th6ng tin gl vå cung cap cho ho nhdng thông tin cån thiét theo nhdng hlnh thdc må ho thay thuån tién nhat. Dibu nåy có thé dòi h6i phåi thích lng Budc 8: Báo cáo ve nhang phåt hién 167 viêc cung cap thång tin theo hInh thdc duoc ua chuông nhit phå hop vdi täng däi tuong ngubi ra quyét dinh và ngu6i så dung cuol cung. Nguéi ra quyet dinh c6 the muán tm kiém môt sä chi dän cho hành dông cIàa ho dé phån lng Iai vdi nh(rng di 1iêu phåt hlén. Ho cúng có thé quan tåm dén nhCng phuong än lua chon khác nhau (k6 c chi phí, nh(rng lâp luân lng hå và phån däl, và nhieu thä khác) lién quan dén viêc phån lng lai vdi nhing phåt hiên ve két quå hoat dång trong suot quá trlnh giám sát và dánh gil. Hon ma, dieu quan trong là phåi néu båt duoc hàm j cia nh(ng hành dång duoc dé xuåt trong suåt qui trlnh giám sát vå dánh giá. "Chi don thuan de xuat nhÉing hänh dång nhit dinh thuång lä không dlä. Các quan chlIc thung muon có su hiéu biet tuång tân hon ve y nghia cua nh(rng hành dông cla ho. Ngubi dánh giá khån ngoan tha^y trudc duoc nhu cau này và cung cap nh(ng udc tính tot nhat (hoåc có th6 lä môt loat cåc udc tính), bit cd lIc nào c6 th6 duoc, cå ve chi phf län hâu quå cla các de xuat" (Wholey, Hatry và Newcomer 1994, tr. 563). Báo cáo iên tuc ve các phát hién có th6 và nén duoc må rông dé dinh hudng cho nh(rng ngubl ra quyet dinh thång qua quá trlnh thuc hién các de xuat. Ve các hoat dång tiép tuc theo dål vä phån h6i, có thé xây dung môt qui trlnh chinh tri de dua các bén hdu quan vä ngu6i dánh giá ngåi lai vdi nhau de thåo luân ve các phát hlén, hàm y såu xa, các phuong án hänh dång khåc nhau, vä cc budc di tiép theo. Ceing sé lä hdu ich néu "... nhån duoc thång tin phån håi dinh ký tä các bén hdu quan chlä chåt, nhu các quan chLic dån cl, nhà täl tro, và cång chúng... ve tinh h(ru ich và tinh d hieu cla các báo cáo ve ket quå hoat dång. Si dung thång tin phån häi gidp làm cho các báo cdo ket quå hoat dång trong tuong lai phå hop hon vöi các däl tugng khán giå cu thé" (Hatry 1999, tr. 154). So sánh dd Iêéu ve két quå hoat dång qua các nam rat quan 168 Mu6i budc tien tdi Hê thông Giám sát vå Dnh giá dua trén kk quA , trong. Bån thån viéc cung cp các da Iêéu dinh kg hàng quj hoåc Bdo cåo cdc da li.êu ve^ kêt ·- ,. hårig nårm thli khång c6 nhieu yý nghla. Dé' phån biét duoc d~c xu qu hoat dông, co so sanh thé, ngubi ta can phi bt du tyn mnt nh trang ban dau. Boc co vdi cdc dai liéu tradéc dd våi vdi cN dai änê tranc ba vàso sånh vdi tình trang ban dau và các thudc do trung gian dé xác dr liêu tai tinh trang ban dinh xem nhang tién bô dat duoc có ben vang không, liéu dó chi dià u lå sur cåi thiên dôt bien ngän han hay lå su hoån thiên dän qua cåc näm, deu lå nhang bô phân không thé tách ri lån nhau. So sánh các ket quå thuc té vi chf tiéu då ra lå van de trung tåm ctia hoat dông báo cáo két quå. Bång 8.1 minh hoa giá tri tai tinh trang ban dau cda các chi so, các thudc do hlén tai vå chi tiéu dåt ra, cúng nhu ti Iê phän träm khác biêt so vdi ket quå du kién. TrInh båy cc dCt lieu ve kåt quå hoat dng theo mlu r6 räng, då higu Viéc báo cáo các dû Iiéu ve kt quå, có so sánh vål các dû liéu trudc dó vå dû Iêéu tai tinh trang ban dau lå cuc ký quan trong. Viêc so sánh qua thål gian cing không thé thieu. Can báo cåo cc da Iêéu sau dåy: . Chi tiéu hoäc thu nhåp - chi phi hoäc hiéu suat cta du án, chuong trnh hoäc chinh sách. . Các con så thô - cc chi báo ban dau, du báo thô, udc tinh v.v... . Kiém dinh thäng ké . Các don vi tö chdc . Dia di6m . Nhån kh^u hoc . Thudc do mdc dô thoå män cia khách hång - cao, thäp, trung binh Da liêu can phåi duoc trinh bày theo måt cåch don giån, rö ràng và de hiéu. Chi nén trình båy nhang dû Iêéu quan trong nhat. Nén tránh vit tät hoäc så dung các tù nga chuyén môn. Can cung cap nhang thång tin toi thiéu ve b6i cånh chung dang Budc 8: Båo cáo vê nhting phåt hiên 169 Bång 8.1 Måu bäo ca cåc két quå: Két qua tht té so väi chi tiéu Tish trong Chånh b. dU HI$n f9i Chi tiaff Chi s pha öfnh kåt goå (% (%) (%) (% Ti 1 iC iKnh viC-n ga i (N = 6001j0) 30 25 20 -5 Ti L§ tre ei c tinh Efäng r Sirc khoc chuJg däyc ca[ thiån (N = 9.000) 20 20 24 -4 Ti kŽ ir en c6 két qu`i r6r rlr bn i ong ni lån kham se khoe (N =3.500) 50 65 65 0 Ti iK trc em 63 tinh träng dinh . . 'Bieu th.i trwc quan cÀn và so sánh. Biäu bång, d0 thi c6 the c6 tác dång và nhang loi ich tuån thii nhatng nguyén tåc truc quan, khuyen khich ngu6i nghe dê chap nhån, lru lai trong bh., , t c luan gidi cho cac bang trí nhd cla ho và cho tha^y môt bLc tranh töng thä. Biéu bång, dô chdng 4inh lK'ng. Nýu dé thi nén thé hién cc da liéu måt cách don giån và chinh xác, trn inthång t'n thi cac khián các da liéu trå nén gän két vdi nhau. ChIing cing thu hut in doi i khån lå tam ga. 1 do ve thiêt ké^phdli twong khn gi tham gia. ,,thich vdi CáC I do vê khoa Så dung biäu bång là tot nhâ^t khi muôn trlnh bày các da liêu, ^. , - , , le'hoc. Cai nhin ro rang va låm nöi bât su thay d6i, muån so sánh và thé hién cc m i quan chinh xác là diêu càn di hê. Còn khi muån truyen thång diêp thì dà thi ]l tåt hon. kem vdi tw duy rö ràng và ChIing rat hau ich khi må tå co câu to chåc, minh hoa các da chinh xác" iêu luong, trình bày các da Iêéu dudi dang các biäu tuöng, (Tufte 2002, trang 53) chuy^n tåi các khái niém và y tuång, và biäu dat các da êu bång sO dudi hlnh thic trufc quan. Biäu bång muon duöc thiét ké có tåc dung ldn thl phåi c6 cåc däc diem sau: 172 Mubi budc tién tdi Hê thông Giåm såt và Dånh giá dua trén ket quå * Don giån vå chfnh xåc * Cc dång và côt c6 tén goi rö räng, và khöng vitt tat * Con só phån träm duqc låm tròn thành så nguyên gan nhåt * C6 cc so tong cong * Nguon dr Liêu Bång 8.2 là thf du ve m6t biéu khå hdu fch c6 thÉ duqc däng dé biéu dat vå báo co các sé liéu mo tå. Bång t.2 Säng måu då báo cåo các dci liu mrö tä Khéc biet giéi rong båu cti 54 ngwi di båu treng lån båU C% gån nht KhOng Co Nam (N =1.000) 75% 25% Nä (N = 700) 55% 45% Nguòn: Só lêu cho ri näåL nam 20104 Môt då thi mun duc thit ké dé c6 tc dung Wån can c6 nhCng däc diem sau: * Dê doc vå phä hop vdi dieu can chuyén tåi, så dung cå truång hop cao vå thåp (nhung khång trnh bày tåt c cc mdc) vå chi däng môt vài dang må thåi * Khång có nhang h'nh thic roi ram * Så dung thât hiêu quå các khoång träng * Don giån * Thang do trung thic * Thông diêp phåi thé hiên r6 trong tiéu dé * D( Liêu mà då thi cung cåp phåi day då d6 thång diêp truyén tåi duic rå räng Budc 8: Båo cáo vê nhing phát hiên 173 . Trich ngun dd liêu . Så Liêu hä tro duoc trinh båy trong phu luc Cåc dà rhi hiêu quå sé cho phép cåc nhà hoach dinh chinh sch và nhCng nguåi ra quyét dinh cd thé nhanh chdng thåy duoc thuc trang cda mår du ån, chuong trinh hay chinh sách nào dd - kC cå xu thé, phuong hudng, su trI hoån, cåc van dé nåy sinh, thành cång vå trien vong. Då thi cån duoc så dung nhu mt cång cu hä tr truc quan hCu hiêu và giàu thång tin cho viêc bo cåo thuång xuyên cåc phåt hiên. Cho dù du6i hinh thic biéu bång hay dà thi thì viéc trInh båy thång tin bang d0 hoa van là môr phän quan trong cda viêc báo cåo. Hình 8.2 cho ta m6t so chi dän ve viêc sd dung công cu då hoa. C6 nhiéu hinh thúc båo cåo khåc nhau, ké cå bo cåo bäng vän bån län trnh dicn. Dieu quan trong Là phål kiém tra väi nguåi så dung và cåc bén hdu quan vé hInh thic trnh båy dCr liêu må ho ua chuång. Can thån trong khång så dung cåc dà^ rhi khång thich hop náu chi vI lý do là chúng thång dung. Diu gl xåy ra néu he thong giån såt vå dánh giå cho ta nhäng thång tin ve ket quå hoat d>ng yéu kém? ChtÅng ta không th quån Jý ncu chi muán nhån cåc thông tin "Giá tri ctia thång tin rt lånh. Môr hê thäng thudc do ket quå hoat dông hdu hiêu là [thwòYng] gidm nhanh nhäm muc dich phåt hiên duoc van då - chii khång chi dé mang chång theo thòigian, v thê lai tin túc tåt lånh. N6 ]à mår mår khåc ca cåc khia canh chinh nhing phät hién quan tri cla hê thäng giám sát dánh gil theo ket quå. Báo cáo tin xau trong can phai duc trao là mår khia canh thikt y^u dé phån biêt duoc giCa nhCng truång do càng sM càng tåt" hop thành cång và that bal. Nu khång phån biêt duoc thì cd nguy Valadez và Bamberger 1994, tr.437 co ]à nguåi quån 1ý sé khen thuång cå thành cång län that bai. Hê thäng ket quå hoat dông tät cd thé ddng vai trò nhu môr dang cda bê th6ng canh báo säm. Båo cåo vé két quå hoat dông phi cd cå phän giåi thich (n2u Hnh 8.2 Cåc nguyén tac d` có då thi uu viét Edwardi Tufte dav khc kha vo bl ng ch hoig nke v thit ké thong' i ti ti IDa i cTiing bhp Yale. g duarvc ciirb ntri mot tronig nring cav dai thu tI-(rig vic: triih b,'av hoig tin mot c,cl ro rlig vå chinil xac. D'ni dav la mot só chi dUn trorng bli viét cua orig. "C'ng cul d hoa tri viet hà st trirnh bi cc dtr lieu thút vi vyi rnot thict ko tt - fa vn do clia chit licu, s( licui htng ké vI thit k& cich triiht bay" "CongIv ( iou bou viit bao goit mot to hop c,-c tiing du: iao dói tirot cch r rlng, ciii xc vå hitiG qIl." "Corig cu d lioa Lru -ict la cai manrg déit Ciho n1gi^Yi xem niu ?t tung hii trontg mot khioárig thai gi ilhat, v tn it t 'i) m lrt lht" tng cu do ha ILI viCt gån ti lrc ri c11[ng tih i hinh van trang. " "(oig ciu d) hia Iu viCt doi hitti jlhii n1i6i thåt ve cJc di livu." Nguån: Tufte 2001, trang 51 Ca4 dó 9hÉ måu dé trnh bay thong fin fo ti drLong xu thé: Th hic n xu tié qui thøi giai ]o thi iii bh: hIlo bidt cc pia'n troig torng the DO thi thanh: Ti le han tran ph bo D_,I thi to hp thanh: So snh nhie n dung cåc phát hiên tìm thay nda. Chung 9 Budc 9: Så dung các phät hiên Hinh 9.1 Lua chon cac Låp ké hoach dé Dnh giä chi só then cåi tién - Itra Vai trò Sö dung muc dö s-n ch6t dé giåm chon cac chi tiêu eCa dånh CUc phat sång såt két quå phån ånh két quå gia hén .ý 9 h- Th6ng nht Du liêu tinh Giarn sat Båo cåo ve Duytri hê v cac kët # trèc cban dåu két quá nhung tn ve cac chi so -GM can giarn sat Hiên nay phåt hien trong tö va dänh gia chúng ta dang chuc 6 däu? Sal khi då khio sát nhieu cåch hdu hiêu khác nhau dé tién hành St' dung cdc phát hién duKa báo cáo trong chucng trUc, den dåy chLing ta chuyén sang viêc så vào két qui sé giip cung dung cåc phåt hiên r7t ra tr hê thång girn såt vå dånh g'i theo cap thång tin cho qu trinh ket quI (HInh 9.1). Ching ta së xem xét viêc (a) så dung các phät ra quyet dinh hiên ve két quå hoat dông; (b) [li ich ting thêm khi så dung cåc phåt hiên này - c6 thng tin phån h6i, kién thLc vå hoc hi; vå (c) chién luoc chia sé ihång tin. Så dung các phåt hiên ve ket quå hoat dông Så dung các phát hiên dé nâng cao két qui hoat dông là muc dich 176 Budc 9: Så dung cåc phåt hiên 177 chinh ca viéc xåy dung hê thång giåm sát dánh gi theo két quå. Diem chfnh cda hé thäng giåm sát dánh giå khång don thuaân là viêc tao ra nhCng thång tin Liên tuc dua våo két quå, mà là dua duc thång tin då dén nguåi så dung thich hop nåt cåch kip thåi de cc thång tin phån hoi ve két qu hoat dông này duoc dùng nhäm quin Iý tåt han cåc tô` chdc và nhà nudc. Cc phåt hiên c6 thé du0c så dung theo nhieu cách cu thé khác nhau, nhu då nêu trong Håp 9.1. Ve viéc giiip xåy dung và Ilun ching cho cåc då nghi ve ngân sách, thång tin ve két quå hoat dông cd the cung cp thång tin Hop 9.1 Mu'di cách sä dung các phát hén vé két quä 1. DÄp rng di hio cua cac dai bicu dan CU va c6a cong ching ve tinh trach nhiOm 2. Gi6p xåv dLrng Vå ILlän chärng cho cac de nghi vC ngan sach 3. Giöp dua cc qIVt dinh phan bolI ngu6n .c Våo cIc song 4. Ny man cho vicc khJo sat Såu nhrng vän dc näNy sinh trong két qua hoat dong la gi vå cn ci nhrig giii phåp khåc phuc nhu thé näo 5, Gip döng vien can bo tip tuc hoän thien chuxng trinh 6. Dinh hinh vå giÅn såt két qua hoa3t dong c6a nhä thäLl va ben dIMc giao ign såch 7, Cung cp dr liI cho viec dänh giä sau vä chIIVen biet vc lurong trinh 8. Giup viec cung cap dich vu duyc hiu quå han 9. HÖ try cåc n6 ILYc lp ké hoach chién lroc ho.c ké hoach dàå han khac (bang cåch cung cap cäc th1ön1g tin v tinh trang ban daIã va cäc tien b ve sau) 10. Lien he chat che han v6i cong chung de gav dUlng löng tin c6a ngu(i dan Ngun: Haltry 1999 178 Mubi budc ién idi Hê ihäng Giåm såt và Dnh giá dua trn kä quå cho cc quyet dinh cd thé dân den viéc tång hoåc giam ngan såch. Các du ån, chuong trnh hoåc chinh såch c6 the duoc må rông hoäc cng c6 dua vào thång tin phån håi vC kt quå hoat dông, tuong tu, chdng cing c6 th' bi c-t giåm hoåc xoá bå hoàn toàn. Nhà quån 1ý cing cn phåi cd phuong ån dé dông viên (bang tien hoåc khång bang tien) nhCng cån bô cd thành tich hoat dông tot, và k luåt (chang han nhu phê binh kt quA hoat dång cia nhCing cån bô và lånh dao t^i) doi våi nhCng két quå hoat dång nào không dat duoc nhu du ki^n hoåc không mang lai két cuc du kién. Ve viêc dông vién cån bô, khi cåc cång chic duoc coi Là d^i tåc trong cång viêc cia chinh phi thì chdng ta sÄ thuc hiên duoc tot hon. Ngu6i cång chúic trong toàn bô hê thång b-t dåu hiéu rå và trå nên nhiét tInh hon dé dång g6p vào viéc dat duoc muc tiêu mong muon, khi ho nhIn thay moi liên hê gita hành dông cia ho våi muc tiéu de ra. 0 môt s6 nudc OECD (nhu Oxtråylia và Phåp), nhà quån Iý duoc trao nhieu quyen tu chi hon trong hoat dông, nhung duoc yéu cåu phål c6 tinh tråch nhiém cao hon. Oxtråylia là môt thi du ve kt quå hoat dông cia nhà thau và Khiên các bén hü'u quan don vi duoc giao kinh phí. Ö Oxtråylia cd hop dong cång viêc hop tác vbi chinh ph åsé tao thuc su vdi cc co quan, trong då qui dinh rä chf khi nào cc hop ra duc suy tin c4y lin dång duöc dånh gi xong và két quå duoc giåm såt thì khi då måi nhau. phån bå' kinh phi ngån såch häng näm. Trong cc truang hop khåc, "Néu co quan ký hop dång hoäc cäp kinh phi cho cåc tôo chic khåc dé ho phuc vu khåch hàng cia mInh thì co quan då c6 thé dua cc chi tiêu vé thuc hlén cång viéc dua vào kt quå thành måt nå dung trong các thoå thuån, roi so sanh gida các kt cuc våi chi tiêu d6." (Hatry 1999, trang 170). Khen thuång và ký luåt dua trén két quå hoat dông cdng có thé duoc phån dinh rö ràng trong nhCng hop dång nhu thé. Néu khång có dC liéu làm cån ci de dua ra quyet dinh thì nhüng quyet dinh dd sé råt tùy tiên. Dng thöi, nguåi ra quyet dinh 1u6n có quyen tùy quyet khi dua ra quyet dinh cta mInh. Buc 9: Sd dung cic phit hien 179 Tuy nhiên, néu giånh thål gian cho viêc giám såt, do luång và dinh giå, råi lång ghép cic phát: hiên då våo quå trinh ra quyét dinh thi viêc ra quyet dinh sé c6 chat luong cao hon. C6 môt hé quå thd vi cda dieu này, då là måt khi ai då båt da^u yêu cau phäi dUoc cung cap cac thång tin vé két qui hoat dång thi ngay sau då là két quå hoat dång së duoc ci thiên. Cån nhieu cåch så dung khåc dåi våi cc phát hiên tìm thay ve kt quå, då là xåc dinh nhäng truång ho dién hinh tät nhat, tranh thd tinh hiêu quå kinh té theo qui må, trånh trùng lap vå chäng chéo, và dieu phoi cic chuang trinh tuong tu giCa cac co quan (Wye 2002, trang 49). Còn nhieu thi du ve viêc så dung cc phit hiên. Hôp 9.2 vå 9.3 minh hoa môt så cach så dung khåc nhau dåi våi cåc phát hién vé két quäl hoat dông. Loi fch tång thém cda viêc så dung cá phát hiên: phån hoi, kién thläc vå hoc h6i Hé rh äng giam sar dånh giå cho ta nhCng thång tin phin hÖi quan trong vé tién då cCing nhu thänh cng, th^t bal cla du ån, chuang trinh hoåc chinh såch trong suot vòng dåi riêng biêt cua chdng. Nhüng hé thång näy lå môt cång cu quån 1ý cång däc luc, Lién tuc mà ngubi ra quyét dinh c6 the så dung de ting cuång két qui hoat dông, và thé hiên tinh tråch nhiêm vå su minh bach däi våi két quå. Môt cåch dé xern xét các thång tin phån häi ca hê thäng giám sit dinh gi trong båi cånh phåt trién lå nhu sau: "Thång tin phån hål dánh gi diroc dinh nghia måt cách khåi quát L môt quA trinh dông trong då cd cä viéc trinh bäy vå ph` bién cic thång tin d4nh gli nh.im dåi bälo chiing duoc äp dung våo cåc hoat dông phit trién måi hoåc hiên c6... khic vdi viêc truyen bä các phåt hiên dånh giå, phån h6i lä qu trinh nhäm däm bio các bi hoc rit ra duoc dua våo nhCrng hoat dång mi" (OECD 2001, trang 60). Viéc så dung cc phát hiên cåa cång tåc gim såt dánh gli cd 180 Mui buöc ticn t65 Hê rhäng Giån såt vò Dånh giä dLra trn ké quI Hp 9.2 Så dung các dCr liéu v kgt quå hoat döng då theo döi vå giåm böt t6i pham & Thành ph6 Niu Y-oóc Trong thap nién vnra qua, Så Cong an thånh phó Niu Y-obc då så dung möt hê thöng gilåm såt va dånh giå dåc biet dira våo két quå dé låp ban dò ve pham vi tåc dòng häng ngåy cta töi phan bao luc. "ConpStat là mot he thing do lu,6ng két qua hoat döng tinh vi cho phép säp xép lai hoat döng hang ngåy cCia möt to cherc, cing nhu dinh huorng chung cåa t6 chrc dö våo c-c sù menh vå muc ticu di han cCa nó. CompStat dtra trdn viéc thu thåp, phån phåt và sù dung cåc du litu "tfc thåi" dé cho phép nguöi chi huy trén dia ban c6 duc nheng quyét dinh hru hiêu vå däy då thöng tin hon" (0' Connell 2001, trang 6). Nhu nguvn thi trung Niu Y-oöc, öng Rudolph Giuliani då néu: "Chúng töi có 77 phån khu cånh såt. M6i t6i, ho ghi chep lai tåt ca cåc vu phan töi då låp danh nic dien ra trong phån khu dó vå c6 rat nhieu nherng der lieu khåc nåa. Chúng töi ghi chêp lai s6 vu khiéu nai dån str. Chúng ri ghi chép só vy bit bo då thuc hien lien quan dén nhång vu phan töi nghi(hn trong vå it nghiêm trong. T-at cå déti là cåc hop phän cua CompStat, möt chuang trinh vi tinh giúp dåm båo tinh tråch nhiên cåa ngtri thCra hånh cöng vu. Và muc dich cCa no [à dé theo döi xem tinh hinh töi phan tång hay giåm, khöng chi trong pham vi thånh pho `m còn tù vùng nay sang vùng khäc. Va khi tinh hinh töi ph-am gia tång, nó se cho phep ban låm möt dieu gi dö ngay båv gi6 - chå khöng phäi do.i mt nam rui nfra khi Cuc Dicu tra Lien bang cöng b6 thóng ke ve tinh hinh töi pham... Båy giå, chfng tòi dà näm duyc tinh hinh hang ngåy. Vå chung töi cä thé dtra våo dó c6 nhung quyét dinh chién lLryc" (0' Connell 2001, trang 9). Két quå là, sau 5 nam, "Niu Y-oöc då dtrc chrng kién ti le tröm cap giåm rö ret (53%), s vi ctråp duoc khai båo giån 54%, vå so vu ån mang då giåm b måc dång kinh ngac là 67%... Nhång thänh tich phi thtrng dó cö duac phän Ln La nhå mö hinh säng kién cåa Så trong viéc quån Jý, cånh sår, c6 rn goi CompStar" (O' Connell 2001, trang 8). Két qua khai quåt cåa viec så dung hê thäng tuc thåi du-a våo két qua là "Thånh ph Niu Y-oöc hién nay duc döng dåo moi nguåi niCrh danh là thånh ph6 län an toån nhåt qu6c giaÉG (NYC.gov 2003). Ngun: 0> Connell 2001, NYC.gov 2003. Bu6c 9: Si dung ck ph:í hén 181 Hop 9.3 B Lao döng Mÿ - Möt t6 chú·c vdi hé thng giám såt dånh giå dua vào kgt quå hoàn thién vå vän hành thöng sut Bo Lao döng My lå thi du ve mt tå chrc c6 he thöng giårn såt dänh giå dua våo két quå hoan thiCn va vân hånh thöng suöt. N6 luc cúa Bò cò buc nhäy döt bién ké tr khi ban hänh Luåt ve Két quå Làm vic trong Chinh phå My nam 1993 (xem Höp 10.2). Bö Lao döng då xåy dung sLr mnh, tam nhin, ké hoach chién Itrc vå ba muc tieu chién luac chå yéu mòt luc lugng lao döng duac chuän bi t6t, möt lIc lrqng lao döng an toån vå noi låm viýc c6 chit Iung cao. Phán då theo ba muc tieu nåy, Bö Lao dong då xåc dinh ba két qua di kèm völ tfrng muc tieu chién lUpc khåi quät dò. M*c tibu chién timc: 1. Möt luLrc lItrgng lao döng dtrac chun bi töt Kå qua a. tång vic låm, thu nhap vå sU h6 tra b. tang sólao döng tr thu hien thành cöng viic chuy?n di cOng vic c. tangcuönghiu quå,thongtin và v'is5cphån tich venenkinh té M Muc tiêu chin ime: 2. L Lc l uang lao döng an toån Két qua: a. tång ctrång mrc dö cháp hånh luåt båo vC nguoi lao döng b. båo v, Ii ich cåa ngtröi lao dòng c. tång vicc lam vå thu nhip cho så lao döng då dux dåo tao lai Mwe tieu chin tic: 3. Noi låm viCc c6 chät lung cao Kt qua: a. giåm mrc dò thuung tät, åm dau vå tär vong tai nai làm viCc b. duy tri möi trtrång låm viic voi co hiO binh dång c. giåm rriLrc dö böc löt lao döng tre cm, bAo vê quyen co ban c(a ngui lao döng, vå tång curång thi truöng lao dong Ngän såch hång nårn duoc phan bå cho tLrng mLc tieu chién luac nöi tron va sau nåy se du,c so sånh v6i mrc chi tieu ngån såch thuc tå. Bd Lao döng duy tri ché dö dänh giå hai näm möt län viCc thltrc hiên cc muc tieu tren, vå dra våo d cåc thöng tin sau: Két qud: Nhrng két quä m6i nhat c6 duac vå thuc té két qua hoat döng Chi sl: Cåc thuåc do se duc så du.ng då dånh giå tién bö trong viêc dat cåc muc tidu vd két quá hoat döng Ngu" dåIkk: He thång do lIrng se dtrc sör dtng dé thu thap cåc d-r lieu phån ånh chi så két quA hoat dòng Tinh trg: Näm gåc vå mdv do tai dåim gåc duc dung lm cn cr dé dånh gil tién bo ban du Cac vån de lien quan den viýc thuc hicn muc tieu, he thng do [Löng, vå chien Nhn xét: luoc nhärn thé hien boi canh hoac mò tå cåc muc tieu, chi s6 ket quà hoat döng. Ngun: B Lao döng Mÿ 2002. 182 Mu6i budc nén uji Hé thong Giåm såt và Dånh giå dua trén két quå the tång cuöng kicn thLic và viêc hoc hói trong chinh phil vå cåc tô chic. Ngåy nay, trong công däng tài tro quåc té, ngiråi ta nhån manh ngày môt nhi6u viêc thu nhin ki6n thiic dia phiong, chå khång phåi là chuyén giao kién thiic tå nhà tài tro cho bên nhån tåi tro. Nåi chinh xác thì thuåt ngd "hoc håi" c6 nghia là gl trong båi cånh giåm såt vå dånh gli dua våo k6t qula? "Hoc håi droc må tå ]à môt quå trinh tIm hisu dông, 1iên tuc trong då cc thành to chd chåt là kinh nghiêm, kién thic, khå näng tiép can và mLic dô có Liên quan. Nå d6i håi phåi có vän hoå trong viêc d-t CåU håi vå tm hiu, chd không chi don thuan lI viêc phån håi và båo cáo" (UNDP 2002, trang 77). Bän thån mbt kbitån khå' Kién thlc vå quån 1ý kién thåc là' nhCrng hop phån then chåt khic cCa viêc så dLjng các phit hiên v6 két qui hoat dông. Có thé gim sät và dånh gid tao ra tao ra kién thic måi thång qua viêc så dung cic phåt hiên môt kién thc, thtic day2 viêc hoc cåch thuang xuyên. Quån lý kién thic c6 nghia là rdt ra duoc các höi và b'ng dé2n hàznh phåt hién, thé ché hoå viéc hoc h6i vå t' chLic khåi lrong thång dång là nhz?ngphiro'ng tiêÉn tin do hê thäng gim sát dånh giå liên tuic cung cap. quan trong dê phát triêdn Hê thång và cc don vi giám sát và dánh gi dua våo két quå nng rc và du7 tri tinh bên c6 näng l1c däc biêt de bå` sung thém cho qu trinh hoc håi và vz?ng cic ket quå cåa qu0c tich Iüy kién thic. Khi dLIoc så dung hålu hiéu, hê thång giåm såt gia. dánh giå có thé trå thành môt hinh thic hc håi vå hiéu biét (UNDP 2002, trang 75) duoc the ché hoá. "VI thé, hoc håi phil duroc Iäng våo chu ký låp trình chung thång qua môt hê thång phån håi hdu hiêu. Thông tin phåi duroc truy6n bä vå cung cåp d6n nhCrng nguri så dung tiem näng dé trang bi cho ho nhing kién thúc úng dung... Hoc håi cdng lä måt cång cu quån lf chi chåt và khi dó, chién liroc ing dung cåc ki6n thuc då dLIOc th'n dinh sé là phurong tién quan trong d6 tién tói cåc ket qui... Két quI bao hàm rat nhieu bi6n så mà xung quanh då viêc hoc håi cd thé và nhat dinh phi diên ra" (UNDP 2002, trang 75-76). The ché hoá viéc hoc håi ]l vän de quan trong trong cac to chic vå chfnh phå. Dinh gi chinh såch vå churong trinh phåi cd nt val trò mang tinh hê thäng, chi khång phil mang tinh däc thù, trong quå trinh hoc höi cda tô` chic. Can tao ra måi trung Budc 9: Så dung cic phä hién 183 chinh tri c` vd cho ché dô båo cáo Liên tuc, cdng nhu viêc så dung cAc két quå bAo cäo. Di6u này có nghia Là can phåi c6 môt m dc d6 thé ché hoA nhat dinh trudc khi c6 thé så dung cc phát hiên trong viêc quån Iý cc t^ chúc cåa chinh phd. Nhån manh dén viêc hoc håi cda t6 chdc nhu nhCng phuang tiên nhärn nång cao kt quå hoat dông cda t 6 chúc Là m6t linh vuc day tini näng và hia hen khi gån bd v6i khu vuc công. Hôp 9.4 là m6t thi du ve viêc cc cö quan viên tra cåa Dc Hôp 9.4 Dåu hiéu cåi thién các diéu kién di vdi viéc hoc hôi dLra vào kgt quå å các ccr quan vién tra Ðúdc " Cåu tric hop tåc pht trién da dang cia Drc hidn nay dang dan dän chuyén sang hrng tåp trung han dén cc ván de ciu thé, cåc linh v'rc và quc gia iu tien. Cüng có mot xii hung song song ton tai thco hudng phi täp trung hoå cao han. • Hn bao giö hét, cåc co quan vién try chinh thc cua Dirc tu i nhin nhån minh nhar cåc to chtic dang hoc hoi, va båt dau tåi cacu hé th(ng quin ISý cia minh mot cåch tuung ting. DuY kién h thäng dánh gi se dóng möt phän then chÖt trong xu thé näy, vàå ching dang dtrac ru tidn nhieu hon vå có duc su döc låp lån hon ve måt thé ché. " Chåt lung dånh giå ceing duyc cài thin. Cåc phirng phåp tinh vi hon, dinh hung nhieu hon dén tac döng vå tién hånh nhieu cuòc dånh giå theo didn rong han (chtY khöng chi gidi han trong möt du ån dan lè), tät cå deu mära möt trién vong ]à trong tirang lai se sån sinh ra dtrac nhieCu kién thrc hon, von råt can thiét cho ca viêc cåi thien chät lurng län nång cao nhån thrc ve cöng viêc hop tåc phåt trién, và tao ra tinh tråch nhim d6i ngoai cao hn. " Ban thån cJc cu quan vidn try tin räng, dièu quan trong ]à phåi tång m(rc dö hd thóng hoá vå thé ché hoá hd thong phän h6i cúa ho de phic vu. cho viec hoc hòl dua våo két quà dånh giå vå näng cao tinh trach nihiCm. • Cåc cu quan vin tra då thé hidn mòt nhu cau imanh n phiå lån nhieu viC c hon dé xúc tién viec thé ché hoå cåc bMi hoc tä vic dánh giå, vå så- dung cåch tiép can h th6ng hon, sång tao hon. Hiên nay, nöt só ngri dang thmin dinh viCc gan cöng viCc nåy våo möt hd thäng bao qut hon ve quån 1ý kién th(rc. . då có sv thic dåy manh ni vic hoc tåp lån nhau giera cåc ca quan vien try D(c trong nhlyng nän gån day. Ngun: OECD 2001, trang 19 184 Mubi budc tién rdi Hè thöng Glim sår va Dånh gi dua trên két quA då ngåy môt vân dông hirång t6i viêc hoc hål dia våo két quå nhir thé nåo. Nhicu chinh phd và t6 chúc vân cån phån dö2 viêc hoc hål, nôi hoå và chia sé cdc phåt hiên ve ket quå hoat dông trong nôi bô vå giIa dc bô, dc t6 chäc, co quan vå cAc phòng ban. Cån ghi nhån nhieu thåch thiic ve mät tS chúc, hành vi và chinh tri. Trong Hôp 9.5, chang ta sé xem xét måt så trå ngai dål våi viêc hoc håi. Höp 9.5 Trå ngai dMi vdi viéc hoc h6i OECD då xåc dinh mòt só tró ngai cò thé cån trå vitc hoc hói: Vän hoa td ch&c - mòt só t2 chfxc có mot vän hoá [à tinh tråch nhiem có xu hu6ng gán våi su khién tråch. Dieu nåy c6 tåc döng lä khöng khuyén khich su cåi må và hoc höi. Trong (các t6 chúrc] khác, nguåi ta dè cháp nhän hon vitc cöng nhan sai lam và coi dó là nhing co höi dé hoc hói, båi ho cho räng nhng du an vàn hånh yéu kérn cfng cho ta nhieu bài hoc khöng ktm gi nhtng du án thånh cöng. Ap lc chi tiou - su hoc hòi cn c6 th6i gian, và áp luc phåi dat duqc các chi tidu ve giåi ngån c6 thé dån dén viêc di tát các buåc låp ké hoach du án vå phé duyet du án, voi nhftng bài hoc tå kinh nghidm trong quá kh(r bi bò qua hoåc chi duuc vân dung mòt cách chon loc nhåm v6i vång thòng qua các quyét dinh. Thiéu döng l9c hoc hi - trr phi tinh trách nhidm thoå dáng duuc gån chåt våo chu ký du án, néu khòng thl st c6 råt it dong luc dé hoc hòi. Dåy chinh là tru*ng hop khi nhan vién hoac tr ván chuyén tù nhidm vu nåy sang nhitm vu khác, vå thtrng cú tröi di nhu våy rät låu trurc khi thäm thia håu quå cåa viec khöng chiu hoc hò1. Tam nhin theo 1`i mòn - xu hrång mòt sö nhän vien hoac don vi tác nghijp cr chay theo lói mòn, thuc hidn våi cái mà ho biét, ngay cå khi han ché cåa cách tiép cån cf quen thuöc då duac döng dåo moi ngu-i nhån thäy. Mdt di ký åc ve thé ché - do su luån chuyén cán bò thu6ng xuydn hoåc le thuòc quá nhièu våo các tu ván ngån han gäv ra, hoäc do sir suy yéu hoåc giåi tán các ph6ng ban chuyen gia. Sm bt an va nhip då thay déi - néu nhän vien khöng an tâm hoåc khöng rö ve muc tidu cåa ho hoåc néu các muc titu uu tidn cåa phòng ban thung xuyen bi thay d6i thl nó c6 thé c6 tác döng båt loi dén viec hoc hòi. Bån chdt bdt binh däng cua m~i quan h vin tro - v-n dè nåy thuöng c6 xu huång dat cc nhå tåi trr våo vi tri dieu hånh, vi thé cån trå m6i quan hê d6i tác thLrc su vå viec chia så kién th(rc hai chièu. Ngun: OECD 2001, trang 20-21 Buóc 9: Så dung các phat hién 185 HóP 9.6 )óng Itrc dé hoc håi, tich lüy kién thúrc vå tång ctróng sår dung cåc phåt hiên vé két quå hoat dóng Chinh phå vå cåc to chúc có thé chå dong khuyén khich nhån viên hoc hói, tich luy kién thåc va så dung cåc phåt hién ve két quå hoat dóng. Duói dåy chi lå mot våi thi du: " Xåy dung cåc tai liéu huong dån vè viéc su dung thông tin ve cåc két quå " Dåo tao vi?c su dung thóng tin vè cåc két quå cho nhå quåin lý vå cåc nhån vien khåc, nhfng nguni có thé så dung thòng tin vè cåc két quå nåy. • Duv tri cåc phién hop thuang xuyên dé dånh giå "Chúng ta dang låm nhu thé nåo?" våi nhån viên ngay khi nhån duoc cåc båo cåo ve' két quå xåy ra. " Xåy dung cåc hung dån phån bó tièn tåi tra dé khen thuáng cho viéc cåi thién két quå hoat dóng " Så dung dr liu vè cåc két quå dé xåc dinh cåc trufng hop dién hinh (thånh cóng) trong nói bo cO quan... * Så dung du liéu ve cåc két quå dé nhån dang nhng vuóng måc chung, vå néu có thé, cå nhung giåi phåp na. " Så dung thóng tin ve cåc két quå dé xåc dinh nhu cau dåo tao cho nhån vién vå su tro giúp ký thuat. " Så dung thong tin vè cåc két qu de giúp u tien hoå viec su dung ngu-n luc Nguón: Hatry, Morley, Rossman vå Wholey 2003, trang 16-17 Hé tháng giám sát và dánh giá tot có thé gidp khac phuc nhCtng trå ngai doi vòi viêc hoc hoi. Bang viêc tao ra nhing luång thång tin phån hå0 và dd liéu lién tuc, hé thång giám sát và dánh giá gidp nhCtng ngitoi ra quyet dinh quån ! ý måt cách hdu hiéu hon. Vån hoá tô> chdc cd thé duoc chuyén d'i thông qua viêc si dung hê tháng giån sát dánh giá. CS thé sé có it áp luc chi tiéu hon khi chinh phd nhån duoc các dd liêu gidp ho quan 1ý các luàng nguon luc. Hê thång gilm sát và dánh giá cu-ng tao ra nhCtng dång luc nå thån cho viéc hoc hoi, chi ra các dinh hudng, xu thé, thành công và vudng ma-c. 186 Mubi budc ticn ti Hè théng Gián såt vä Dinh giá dua trên kCh quA C6 the khäc phuc täm nhin theo 0i mån khi các dd Iiéu ve két quå roi sång cho nhäng linh vuc må trudc dåy chua biét dén hoãc chua duoc hiéu rö. C6 thé giåm thiéu hiên tuong mat ký tc vé thé ché do su thay d6i cån bô vi hê thång giåm såt dånh gia, khi duoc duy tri tét, sé cho ta måt hå so vé các dCr Iêéu qua th6i glan. Cu6i cùng, cd thé quån 1f su thay d'i dê dàng han vdi nhCng thång tin phån häl kh6ng ngrng. C6 thé khäc phi.ic trå ngai bäng cách hiéu rå chinh phd vå cåc to chic då hoc håi nhu thé nåo, ceing nhu ho då nhån dién và khac phuc cåc trå ngai ra sao. C6 nhiéu cåch de khuyén khich viéc så dung nhieu hon cic phåt hiên v^ két quå hoat dông thång qua viéc hoc håi và tich 16y kin thúc trong cåc t6 chtc vå chinh phi (Hôp 9.6). Chin luec chia sé thông tin "K6 hoach truyen thông ngay tù dau då là m6t phän cda hê thäng giåm såt vå dánh giå cia ban" (IFAD 2002, trang 6-7). Chien luoc truyen thång tät Là råt ca^n thiét dé truyän bd thông tin và chia sé chúng v6i cåc bén hdu quan chå cht. Thông tin dua våo két quå phäi duoc chia sé v6i cc bén htu quan bén trong vå bén ngoåi ctÅng nhu cåc bén cd quan tåm. "can phåi c6 cåc hoat dông theo döi tich cuc [chdng tåi nhan manh thém] dé thuc hiên các kién nghi... vå dé Ing ghép cåc bài hoc våo quå trInh ra quyet dinh trong tuong lai... Cång c6 nhieu cåc bén hdu quan tham gia våo viéc låp ké hoach cho budc tiép theo thì ho cång cd nhicu khå näng sé theo du i trong sut quá trình thuc hiên các kién nghi dánh giá" (UNPF 2002). Chién lroc chia sé thång tin duoc thiét ké vå dinh hudng våo cåc nhm d0i tuong hau quan cu thé cd the råt hu ich. Trong bål cånh nåy, n sé g6p phän "co ging dieu chinh cåc yéu cau ve ché dô bo cåo hiên hành cho phù hop våi cåc muc dich så dung và h`Inh thäc måi" (Wye 2002, trang 55). Sä dung thång tin ve kt quä cd thé dudi cå hinh thúc chd dång län thu dông (Hôp 9.7). Hieu rö ve doi tuong khån gliå muc tiéu là diéu cåt yéu. Chién Budc 9: Så dung các phåt hién 187 Höp 9.7 Cách tiép cån chå döng vå thu döng trong viéc sx dung thông tin v9 các kgt quå Vidc så dung thöng tin ve cåc két quå là rát cåp thiét. Chi don giån cung cäp thöng tin cho nheng ngu" sä dt.ing tiåm nång trong nöi b6 chinh phå - nhà quån lý va co quan giåm såt - thi chua då. Ngay ca vidc tång cuöng sr minh bach thång qua viéc xuåt bån cc thöng tin ve két quå hoat däng cúlng chua då. Cåc nu6c da så dung nhieu cåch tiép cân khåc nhau dé dåp £mg nhu cu dó, vå thuöng cåc cåch tiép cân nay roi våo nhón cåc phuong phäp chå döng hoåc thu döng. Nherng bien phäp chå döng hon bao gòm cåc cuöc thrn dinh chinh thrc (cc cuöc hop duoc dåt lich thuång xuyen dé dånh giä két quå hoat dong), sir chú trong cåa lanh dao cäp cao (có thé gir cung vi chå tich doån dånh giå hay truc tiép tham gia viêc giåm såt vå theo döi cåc két qua hoat döng có tinh ngoai 18), khen thuång phi våt chåt (duac su ghi nhån cåa quan chúng nói chting nhur bång khen hay huån huy chuong). Ngubi ta c6n két hop nhieu trong s6 cc hinh thfxc då dé có duac tåc däng lön hmn. "Sång kién ve CA quan có ånh hung ln" cåa nguyen ph6 tång thng My Al Gore, dånh giä két quå hoat dång näa narr mot lan cia Vän phång Thå tuang Anh là nh£ng thi du ve cåch tiép cân chå döng. Cách tiép can thu döng bao gòm cåc hop dòng ve két quå hoat däng (thoå thuån chinh thrc gim nha quån hý và nhån vien ve cåc chi tiêu, ngu Y se có möt cuöc dånh giå chinh therc våo cui thöi han hopdng), pluc cåa nhöm däng däng (thé dånh giå két quå hoat däng cåa tùmg don vi. duoc cöng b6 räng råi khién cho có thé dé dång so sånh gifxa cåc don vi), sLr tån thånh hoåc lúng tung tru6c cöng ching, hoåc cåc däng co bång tien (hy vong có duo loi ich bång tien néti két quå hoat dång dupc cåi thiên hoåc dat dugc chi tiéu de ra, su khen thuång dó có thé cho tùmg cå nhån bång cåch gån mäc thù lao hay tien thuång cho nguöi lånh d4o cao cap vöi két quå hoat däng cåa tå chúc, hojc cho cå t4p thé bang cách gån múrc thù lao hoäc tien thuÖng cåa cå to chfrc v6i két quå hoat däng cåa tå chiúc dö, hoåc bang cåch co gång gån ngän såch må tö chfrc droc cåp vi két qui hoat däng). D là nhng cåch lrn "thu d6ng" vi chúng thiét låp nen mot cåu trúc, nhung khång dån båo duuc rang cåc thu-c do két quå hoat dålng se duoc så dung dé ånh huång dén cåc quyét dinh. Ngun: Dorotinsky 2003a. kuc truyén thång can duoc xåy dung phi hop vdi cAc döM tuong muc tiéu cu. thé - quoc hå, cc bô truång, co quan ngôn luân, khu vUc tu nhån, các tô chic phi chinh phd vå cc tô chúc xå hål, và quån ching nói chung. "Cång khai hod các phåt hiên dánh giå 188 Muiii bu(jc cie^n tdi H chông Giám sát và D.Ånh gii dua trén két quá . Tht tiêu cukc va còn g-y tranh cãi rd rång cd thé gåy kh6 khån cho cic Thong tin vehhet qua hoa dTng tI'vé kéqud 5ot co quan... Nhung... loi cch cCa vIê cång khai hoi trong dåi han dôngcó h|c dóg gp ct ,h Lhi . lé cd v N vcý nång gop tk 0 co thé khien viec nay råt ding gi ... Cång khai hoi nanh han co vào vlêe nang7W cao ket thé låm täng ip ltc dòi hi phai theo dõi rnt cich hê thång han quá hoat dông cua chinh cic kién nghi, dång thåi khich lê nhCing ai tham gia vào viêc dånh ph& nêu nó drJc trao dôi gia dua ra sin pha^m tåt han, vi ho biér bio cio cåa ho sé dioc hiu hiêu véi các bên u 6 cô ng b^ cho quan chúng, chd không phåi bi xép x6 våo dåu d " quan, ké ca ngttròi dån. (OECD 2001, trang 26). (Wye 2002, trang 53) Chinh phå vå cic tô chiic có thé så dung råt nhicu chién lioc khác nhau dé chia sé thång tin v(i cic bén hCu quan bén trong vå bén ngoåii. NhCing chién ltoc nåy cGng thu hit råt nhieul co quan ngån luån khic nhau mà cic co quan này cd the dtioc så diuing de chia sé thång tin ve két quå hoat dông. Trao quyen cho co, quan ngån luån Co quan ngån luân là måt d0i tic quan trong trong viéc phå' bi-n cic phit hién mà hé thång giám sit dinh gii dua trên két quå dua ra. Thi du, co quan ngån luån thiuång bio cio ve viéc liéu chinh phd hoãc tå chdc cd thtc st thtc hiên difoc nhdng du án, chtiong tr'inh, chinh sich hay dich vu nhi då hda hay, khång. Co quan ngôn luån cing là cång cii dé diua tham nhGng ra inh sing vå kéu gqi cai tién cång tic quån lý dieu hånh å nhicu nióoc. Ban hành cdc van bån phdp lu4t ve "Tu do thång tin » Tu do thång tin lå môt cång cu sìic bén khic cd thé ditoc sd dung dé chia sé th6ng tin v6i cic bén hCiu quan cd quan tåm. Thi du, chinh phå Rumani gan dåy då ban hånh luât tu do thång tin, trong d6 då qui dinh rang trýf phi thång tin låm phiuong hai dén an ninh quåc phång ciia dåt nuc, còn không bat ciý ai dòi h6i thång tin ve viêc chinh phd då hoiar dông nhi thé nåo deu ducic cung cåp (Ngån hång Thé gidi 2001(1). Xåy dung chinh phú di.én tiú Chinh phd diê^n tå ngaày cang ducic s' dung nhif måt công cu cua Budc 9: Så dung cAc ph:it hin 189 chinh phdi nhiu noi trên thé giói, và däc biêt dioc cc nudc OECD uu tin. Chinh phú diên t bao gåm viêc så dung cöng nghé thång tin dé täng cuöng khå nång tép cân, pham vi vuon rông, thång tin vå dich vu. Nå phin ánh måt må trifång d1ên ti mdi trong då cc bên hdu quan cd thé tuong tác tric tiép våi chinh phå, nhin thång tin t chinh phu' vå thåm chf cd thé giao dich cång viêc qua mang. Cc nudc dang phåit rién ctng dang vån dông theo hudng nåy. Thí du, chinh phd Gioåcdani då bat däu säng kién chinh phl diên rå cäa minh vdi viéc dira våo cc quy dinh mua sam và hach toån dién tå. Diwa thäng tin Mên cdc dia chi internet nbi b.ô hodc quoc tê Viéc så dung cc trang web nåi bô (trong co quan hoäc chlnh phiA) và quåc ré, trong då có däng tai các phát hiên vý kt quä hoat dång, lå måt cåch låm hdu hiêu khc de chia s6 thång tin. Nhieu co quan cing då xåy dirng các co så dd 1iêu c6 the truy cåp dupc vä cc phát hiên ca hoat dông giåm sát dånh gli. Công bJ cdc bdo cdo ngån såch tht&ng niên Khång c6 cåch nåo quan trong hon de thång tin ve viêc tin cua ngui dån dång thué då ducic chi tiêu nhlr thé no bäng viéc cång bo ngån sách. Ngu6i dån sé có co håi dé so sánh chät lrong vài mdc dö dich vu må chinh phú d cung cap, va thå tu uu tiên cda dich vu hoåc chucing trinh då trong ké hoach chi tiêu. Thu hät st tham gia cda tö chic xå hô0 vå cc tö chtk công dån Thu hdt su tham gia cua tôo chic xå hå vå cc tä chic cång dån cdng dòl håi phäi dua vào "... tinh trch nhiém, sif häliu thuAn tich cuc và cc doi trong khán giå dinh hirdng hành dông và... thoå thuån ve thång tin (nîl dung và hInh thäc) mà ho cån" (IFAD 2002, trang 6-6). 190 Mubi budc tién t6i Hê thông Giåm såt vå Dánh gii difa trén két qui Tång cMng chtc nång gidm sät cda quåc håi Tång cung chäc näng gim sát cda quéc hå là môt cåch quan trong khåc dé chia sé và phå' bi6n thång tin. Nhi^u qu^c hôi då c6 cc dy ban ngån såch hoäc dy ban tài khoån cång tich cuc 6 c thuong viên ln ha viên. Cng còn cd các co quan khác cung cap cho quåc hå khå nång giám såt, thi du nhu Tå'ng cuc Ké toån Mÿ (GAO), vän phång kiem toån vå dánh giá ca Quc hå, hoåc Vän phòng Kiém toán Quoc gia truc thuôc Nghi vién Anh. GAO và các tô chic tuong tu cda chính phd cing c6 chäc nång di^i tra cho nghi vién ma cac tå chtic dd phuc vu. Quoc hål 6 nhici nuc - c các nudc phát trién 1an dang phåt trién - däu baít dau dòl håi các thång tin ve ket quå hoat dông, coi dó là môt phän trong chLic näng giåm såt ca mInh (xem Hôp 9.8). Ho muon duoc nhin thay ngån såch då duoc så dung hdu hiéu; vì thé, ngày cäng nhi^u chinh phd xem xét khä nång d'i mäi theo hudng låp ngân såch theo chuong trnh. Tång cMng Vän phbng T'ng IGAn todn Nhii nuc cüng thay Vän phång Tô'ng Kiém toån [å môt däl Höp 9.8 Báo cáo kgt quå hoat döng cåa chinh phå Canada trufc Nghi vién "Hàng nåm ké tr nåm 1997, chinh phå dä låp biéu cho hai bån båo cåo cåa cåc ca quan truc nghi vién. Vào mùa xuån, cåc b6 va co quan phi trinh Båo cåo ve Ké hoach và cåc Muc tidu u tiCn cho nrn tài khoå tiép theo. Vào mùa thu, ho phi cung cap cho cåc nghi si Båo cåo két quå hoat dòng cua ca quan minh, trong dö chi rö nhirng thành tuu då dat duQc trong näm tä khoå truc. Båo cåo thuång nikn, hav cön c6 ten "Két quå hoat döng cåa Canada, duoc trinh nghi viên. N6 bao gom 19 chi só xa hòi dupc gòp lai thành b6n nhöm chinh: co höi kinh té và su d6i möi å Canada; súlic khoé cåa ngubi dån Canada, möi trung cia Canada' và s£rc manh và dò an toàn cåa cåc cöng dòng Canada. Cåc nghi si nhän manh dén su can thiét phi cö nhrng chi só dö, sao cho cåc phåt hiên ve ket quå c6 tinh phùl hop, thåi su, sån có, tuong thich và dè hiéu. Ngun: Chå tich H>i dMng Kho bac Canada näm 2002, trang 2-3 Budc 9: Sd dung cic phåt hiên 191 tåc then chét dé xåc dinh xem chinh phi cd hoat dông hCu hiêu hay khång. Rät hay là vi cc co quan kiém toån dang dòi håi nhieu thång tin hon ve viêc khu virc cång dang hoat dông tår nhi thé nào vå cåc du án, chuong tr`nh vå chinh såch thuc te duoc thuc hiên ra sao nên chdng ta sé båt dau duoc thäy viêc thuc hiên sé tåt hon. Ö Canada, Hå däng Kho bac då ban hånh "Huång dan Xåy dung Khuån khå' Quån 1ý theo Két qu vå Tinh trách nhiêm." Nå "... nhäm dång vai trò nha môt khuån mau de gidp các nhà quån iý tåp trung våo vléc do luing và båo do kt cuc diên ra trong suåt vòng dåi cla chinh sách, chuong trinh hay sång kién" (Tå` thu ký Hôi däng Kho bac Canada 2001, trang 1). Chia sé vå so sdnh pht hiên ve các kêt qud vi các di tdc pht Chia sé vå so sånh phit hiên ve các ket quå vci däi tác phåt trien cCing Là môt cång viêc hCu ích 6 nhiu cap dô. ...Hoc håi ter nhng kién thúc cd duoc khi dånh giå cd y nghia rông hon viêc hoc h6i don thuän cia tå' chúic, må nó còn bao håm cå viéc hoc h6i phåt trién. Nå giiÄp kiém dinh môt cách hê thäng gil tri, tinh phù hop va tién trien cua các gia thuyet phát trién" (UNDP 2002, trang 76). Ké ti khi Chién luoc Xoå d6i gim nghèo Qu6c gia và cåc chi^n luoc hoäc chinh såch cd täm bao quåt tuong tu nhu våy ra d6i, nhu cu chia sé thång tin gila các d62 tåc phåt trién - däc biét Là các co quan viên tro song phuong vå da phuong - då tång lén. "NhCrng sång kién nåy vå nhiu sáng kién chung khåc duoc xây dung dua trén gi dinh cho räng hành dông cd phäi hop gia các co quan s cd hiêu lic lón hon là cåc n> lirc don lé. Nhung co ché dé trao d'i cic båi hoc dånh giå gita các co quan viêc tro van còn rat yéu, rao can thuc té vän xuåt hiên trong nhCrng dot dánh giá chung, må nhCng dQt dånh gi nåy ngåy cng phå' bién hon vå nói chung deu duoc xern Là môt cách låm hay dé chia sé cåc båi hoc và phuong phåp Iuin" (OECD 2001, trang 31). C6 thé lrn 192 Mu6i budc tién idi Hê ihäng Giám s:t vå Dánh giá dua trên kä qui duoc nhiu dieu hon trong viêc chia sé cåc phåt hiên vC két quA hoat dông vdi các nudc nhin viên tro våi nhå tåi tro. Tat c cc bên hCu quan chd chåt - nhat là nu6c nhån viên tro - can phåi trå thành mår bô phån cta quå trinh gim såt dånh giå, tä lIc bar dåu cho d6n khi k6t thúic. C6 nhieu cåch så dung cåc phåt hiên vC ket quå hoat dông. Chdng ta håy nhin våo hal thi du thành cång Liên quan dén thông tin ve tôi pham v tô chic chinh phd våi hê th^ng giåm såt dánh gli hoån thiên và vân hånh thång suot. Chúäng ta cling då xem xét nhieu [oi fch cda viêc så dung cåc phåt hiên, bao gäm viêc thu nhån thång tin phån hoi 1iên tuc, viêc hoc håi và kién thiic ve tô chic và thé ché. ChtÅng ta cing ghi nhån vå khåo såt nhCing trå ngai vå dông lac - mà rat nhieu trong så dó có tính chat chinh tri - de så dung dc phåt hlên, vå nhin vao mot så chién luoc day húa hen de chia sé thång tin giCa cåc bên hCu quan bên trong vå bên ngoå1i. Dén dåy, chúng ta chuyén sang chuong tip theo d6 xem xét budc cu6i cùng trong må hInh cCa chdng ta vê viêc duy trI hê thäng gim sat dánh gi dua våo két quå trong bån thån tå' chtc cda chinh ban. Chuong 10 Budc 10: Duy trì hê tho>ng GSDG trong to chtc Hinh 10.1 Lua chon cc Lp ké hoachdé Dnh giá chi sö then cåi tén - laa Vai trò Så dung måc dö sän ch6t dé girn chon các chi tiêu cta dånh các phåt sàng såt két quå phån ánh két quå giå hiên Thng nhåt D Plieu tinh Giám såt Båo cao ve ve cc kê quå trang ban du két quå nhrng hl can giamsat vêcac chiso- phát hiên trong tO vä dånh giå Hien nay chung ch&e ta dang bdåu> Ö budc cu6 cng cua må hinh nåy, chLing ta sé chuyén sang xem xét viêc duy trì hê thång GSDG dua trên két quå. Hê thå ng giam såt và dånh giå nên duoc coi nhu môt n5 luc låu di, chú khång phåi là môt co gang nhât thåi trong môt khoång thåi gian ngan han ca mäi chinh såch, chuong trinh hay du án cu thé. Viêc duy tri nhdng hê thäng nhu trên trong các chinh phd hay tô' chic phål duoc xem nhu là nt quå trinh låu dål vå phåi mang Lai su hdu dung (néu khång hdu du.ing th'ì viêc duy tri hê thång nåy là khång 16 gich). Ni nåt cåch cu thé, chúng ta sé xem xét cc nåi 193 194 Mubi budc ti'n t6i Hé thông Giám sát vå Dánh giá dua trén ket quå dung: (a) Såu yéu to cau thånh co bån dé duy tr11 hê thäng GSDG dua trên ket quå; (b) Tam quan trong cia cc dông co khuyén khich và khång khuyen khfch trong viêc duy trI hê thäng GSDG difa trén ket quå; (c) Nhng kh6 khån cd thé cd trong viêc duy tri bê thäng GSDG dua trén két quå; (d) Công nhån và dånh gil cc hê thäng GSDG và thång tin GSDG; (e) Hê thång GSDG thiúc day su thay dô1 vän hoå tich cuc trong chinh phå vå t' chäc. Såu yu tå clu thånh co bån då duy tr1 hé thång GSDG dia trén kät quä Ching ta sé xem xét såu yeu to cau thành co bån Liên quan dén viêc däm båo tinh bén ving cia hê thông GSDG. Mäi môt khía canh trong så các yéu to này cån diroc Ilén tuc quan tâm và theo d6i. Cu Néu cau chi mang tinh chat tLc thål hoåc ngâu húng thì hê thäng GSDG diua trên két quå sé không dufoc så dung và duy trI. Nhng yêu cau duoc qui dinh chåt ché ve viêc båo co ket quå, bao gäm Luât pháp, cc quy dinh và cc dieu kiên phát trién quoc té (vi du nhu su gia nhåp Lên minh châu Äu và hay Sång kién dành cho cac nuóoc nghèo mäc no nhieu), c6 the giúp tao ra nhu cLu Iålu dåi Tinh bên vng và viêc sd và nhat quán då h6i môt hê thång nha våy. Chinh phi, tô` chäc dung hê thông GSDG có xå hôl, vå cc nhà tài tro dang ngåy càng då h6i phål dufoc thông mi quan hé qua lai vdi tin v nhang két quå mà bê th6ng gim sat và dånh gi då theo nhau. Nhfng bê thông nàoW dö, gim sat và do luòng môt cåch t^t nhat. không droc säd dung th Trong nhieu truång hop, cau c1ing c6 thé diroc kfch thích khi ci7ng sé khng dur.c duy tr. nhing muc tiêu chien lioc cia chính phi du0c chuyén hoå sang Viêc dira hé thäng vào sti hê thång GSDG dua trên ket quå, vi du nhir thång qua Chién duing phéi atr-c dt lên lroc Quoc gia ve Xoå d6i giåm nghèo và cåc sång kién khåc. Dy hàng dau. Dö là diêu kiên không don thun chf là nhng sång kién do cic hành dông chi tién quyêt cho sir bên ving ph'i, mà thay v1 thé, chdng c6 gang trå li cåu h6i "r0i sao nca". cua hé thång Két quå cia nhCng nö 0Lc trong chuong trInh hay chinh såch xoá Bu6c 10: Duy tri h& thng GSDG trong tô>chdc 195 d6i giåm nghèo và htrång tåi nhang dål tuong då bl t'n thuang nhåt Là gl? Vai trå và tråch nhi.ém rå ràng Can xåc låp val trò vå trách nhiém rå räng, cåc tuyen quyen han chinh thúc ve mät tô` chic và chinh tri. Tô` chic và cå nhân chiu trách nhiém thu thåp, phån tich và båo cáo thång tin vé kt quå hoat dông phåi duoc chidinh rö. Su hung dän cing rat cn thiét. Vi du, Bô Tal Chinh cd trách nhiém quån 1ý Chi^n luoc quoc gia hoåc cc sång kién ve Xod d6i giåm nghèo và sé phåi ban hành hudng dän cho ngành hay cåc bô chi quin thu thåp và båo cåo så liêu ién quan d^n viêc theo dåi nhang két cuc khåc nhau då duroc cp the hoå trong chién Luoc. Su phäi hop chinh tri nåi bô cCing gi val trå then cht. Ching ta nén xåy dung môt hê thäng cd su lién ket gida cåc bô tål chinh vå ké hoach trung uong våi cåc bô, ngành chd quån. Nhang cau nåi giCa cåc bô này là rat quan trong vi då Là nen tång cho su trao d6i thång tin theo chicu ngang nham gilp cho tat ca cåc bén lién quan deu duoc thång tin day dd. Néu xåy ra van dé vé måt tô` chúc thi nhang vän då då trudc sau cu-ng sé duoc giai quyet. Viéc xây diung hé thong thu thåp và phån tich da iêu lién tiuc nam ngoåi pham vi cta chinh quyen trung uong hay cåc cap chinh quyen khác cCing rat quan trong. Viêc thu thåp, phån tich và báo cåo så liêu can phåi thuc hiên xuyên suot các cap quan ý chinh quyen. Ví du, trong linh vtrc giåo duc và y te, viêc tap trung vào cac cap vùng vå dia phuong là rat quan trong, vi mot so yêu cau nham dåp äng cåc mic tiêu quc gia sé duoc thuc hén tai då. Viêc båo cåo và phån tich dû liêu tai cac cap då sé duroc dua våo co så da liéu qu2c gia bao quåt hon dé xác dinh tién bô trong quå tr'inh dat dén két quå mong muon. Cu6i cùng, hé thång GSDG nén duoc xåy dung theo huöng sao cho ton tal nhu cu duoc biét thång tin vé két quå 6 tùng cap 196 N4ui budc cién idi Hê thäng Giám sát vå Dnh giå dua trén ket qu:i mà 6 d6 sé liê u då duoc thu thåp và phån tich. Khång c6 môt cap nào cda hé thäng mà chi don thuån Là cp "truyen" thång tin (cåp trung gian). NhCng phän trung gian cta hê thäng tao nén nguy co tô'n thuong to l1n và c6 the phå vö hê thäng GSDG. Néu khång cd su tham gia cla cc cå nhån, näl không xåc låp duoc tinh så hCru thì nhCng ngui å cap "trung gian" sé bÅt dåu cåm thay mat dan su quan tåm và két quå sé là môt cång tåc båo cáo và thu thâp så Liêu nghéo nan. Thäng tin dång tin c4y Hê thäng GSDG phåi sån sinh ra duoc nhCng thång tin ve két quå, ke cå tin túc tot lån xau. Thång tin ve ket quå hoat dông phåi minh bach và luån sin c6 cho tat cå các bén hCru quan chd chät. Neu khång c6 su ho tro cua nguon thång tin dång tin cây thl nhCrng cuåc tranh luån ve cåc chd de chi còn mang tinh chåt l Ién cå nhån hoäc cåc giå thiét. Ceing can luu j räng nhCrng ngudi cung cap thång tin ve két quå phåi duoc båo vé khåi sLr trå thù mang tinh chinh tri. Néu tin xau dem Iai phién phúc ve ngh' nghiêp cho ngu6i dua tin thì noi so hä sé lan khap hê thäng và tinh chat dáng tin cây cIia thång tin duoc cung cap sé bi xói mån. Môt cåch nhanh ch6ng dé hdy hoal hé thång GSDG là trång phat nhCng ai dua tin xau. Thång tin duoc hê thäng GSDG cung cap phåi rö ràng và phåi duoc kiém chäng dôc låp. Néu so 1iêu ve thành tich hoat dông cda chinh phd duoc ct giL- qua kin hoäc néu c6 nhLng dåi tuong båo vê ngån khång cho rò ri nhCing thång tin trén thì måt lan nCja, hé thång này sé bi loi. Khi c6 thém su kiérn tra då0 v6i hê thäng thl tåt hon ht là nén c6 su th'm tra dôc låp dinh ký do vän phång kiém toån nhà nu6c, qu0c hå hay môt nhrn cåc hoc gi nào d6 thLc hiên nhäm däm båo räng dCû liéu do hé thäng này tao ra Là chinh xåc và dáng tin cây, tu d6 giúip xây dung lång tin giCia cåc nhà quån 1f, nhCing ngui c6 thé så dung cåc thång tin d6. Buóc 10: Duy tr hê thång GSDG trong tó chdc 197 Tnh trdch nhi.hm Khång môt bô phån nào cda nhà nudc duoc mien khói tråch nhiém gii trinh trudc cdc dål tuøng hiu quan. Cåc t' chúc xå hå hay t' chdc phi chính phd cd thé dóng val trå quan trong trong viéc khuyen khích tính minh bach vå tính tråch nhiém, vå thâm chi có thé hå tro thu thåp thång tin. Vi du, cc t' chic phi chinh phd 6 Bångladét då giúp thu thåp sé liéu giåo duc vl nång luc thu thâp và báo cáo vå så liêu nåy cda chính phd r^t han ché. Phuong tiên thång tin dai chdng, khu vuc tu nhån, và quéc hå cung cd val trò trong viêc dåm båo thång tin duoc tao ra phål kip thói, chính xåc, sin có, vå phån ånh duoc két quå hoat dông cda chính phd. Viéc khång khen thuóng cho nhCing thåt bai cing råt quan trong. Tinh tråch nhiêm có nghia rang các van dé phåt sinh phåi duoc tån trong vå de cåp thang than. Ndng 1uc Cåc kÿ nång chuyén mån thành thao trong thu thåp vå phån tích so liéu là can thiet de dåm båo tính ben ving cda hê thång. Cdc kÿ nång quån Iý trong viêc xdc låp muc tiéu chián luoc vå phåt trien t' chdc cdng rat can thiét. Viéc thu thåp thång tin vå hê thång khåi phuc thång tin can phåi duoc thiet låp, vân hành, vå hién dai hóa. Cåc chính phd phål cam ket nguO>n tài chinh lién tuc giành cho viêc duy trl vå quån Iý hé thång GSDG dua trén két quå. Kinh nghiêm thé ché vå viéc luu tir cúng råt có ích cho su ben vCing låu dåi cda cdc hê thång nåy. Dng co, khuyên khtch Phål cd dông co khuyen khích nham khuyen khích sC dung cdc thång tin vé két quå hoat d;ng. Dihu nåy cd nghia là thành công can duoc thùa nhån vå khen thuóng, nhCrng van de nåy sinh phål duoc khac phuc, nguói dua tin phål khång bi trrng phat, nhCrng båi hoc ve t' chdc phål duoc coi trong vå ngân såch tiét kiém duoc phål duoc chia sé. Khång thé dua våo nhCrng hé thång yáu kém 198 Mubi budc tién tåi Hé thông Giám sát vå Dánh giá dua trên kt quå hoäc không hiêu qua' dé tao ra th6ng tin c6 chat lung và dé phân tích th6ng tin. Vi du ve nhcing cách thLc mà các chinh phu då tIm ki6m de kt hop vå duy tr m61 truång dua trên các kt quå duc the hiên trong Hôp 10.1 và 10.2; "Bån cam k6t cda công dân Anh" và "LUt ve két qua và ihành tich hoar dông ca Chinh ph> Mý" trong dö d^u kt hop các yéu tå cåu thành thi6t yýu cda tinh ben vCng. Bån cam k^t cda Công dân liên quan d^n su bän vCng cda hê th^ng GSDG, trong dö då xây dung khe^ udc hiên tai giia chinh phd và nhân dân de vach rö trách nhiêm và nhäng ky vong Hp 10.1 Bån cam kt ca Cng dån Anh Tai nubc Anh, có nhung khé unc dum kv két ginra chinh phä vå cåc nhöm cöng dån, duc ggi là "Bån cam két äa còng dån", trong dö neu rö räng chinh phå phi c6 tråch nhiêm truöc cöng chúng ve mot mic thành tich hoat döng nhat dinh cåa minh. Ban Hién chuong cCùa Cong dän duoc kh6i xurng våo näm 1991 nharn muc dich cli thien các dich vu cöng cöng vå khién cho cåc dich Vu nåy däp úng tot hon nhu cau cia ngui så ding. Hiên nay c6 tát cå 40 bån cam két bao görn nhing dich vu cöng ch véu vå dåt ra tieu chuán cho cåc dich vu mà ngui dän ký v'ng duoc nhån. Cön c6 hon 10.000 bån cam két dia phuong chi phói cc nhå cung ing dich vu dia phuung nhu truöng hoc, ILc Iung cånh sát va dich vu phòng chav chfia chåv. Ngoai ra, cåc Mang luöi Cht luong Carn két cung då duac khöi dòng lai nhir mot mang Iuöi cåc nhà quån 15y tù dich vu cöng nharn trao d6i v tuKnng ve cåc chuUng trinh cam két, dich vu khách hang, ván de chat luong cung nhrchia se nhung kinh nghiêrm thu-c tien tót nhat. Tai Anh, hidn c6 22 Mang lubi Cht lueng v6i sutham gia cöa trén 1.500 ngui. Theo sång kién cCia chuong trinh "Chinh phå t6t honU, Don vi Carn két då thånh läp Ban Nhän dån v6i sir tham gia ca hon 5.000 nguMi tren khäp nudc Anh. Ban c6 nhiêm vu1 tu vän cho moi nguöi vé thái dö cåa ho d6i v6i cåc dich vI cöng vå phåt huy nheng sång kién lam thé não giúp cåi thidn chát lung cåc dich vu dö. Ngoåi Vän phöng nöi cåc thi cc vu, caquan vå tö chfc cöng khc cung có thé thOng qua ban nåy dé thirc hitn cåc cuöc nghitn cúir hoäc tharn ván. Ngun: Vän phòng Nöi các Anh Budc 10: Duy trl hê thông GSDG trong tô chdc 199 vé thành tch hoat dông cda chinh phd. Luât cda Mÿ cing the ché hoá v6 mät pháp 1ý hê tháng GSDG trong các co quan chinh phd, và duy trI các hê tháng này trong dài han. Các nudc dang phát trién cing dang phin diu hudng tdi viêc xåy dung näng luc dánh giá, the ché hoá su dánh giá và så dung các phát hiên vé ket qua trong chinh phl - nói t6m lai là các hê thäng GSDG b6n v(ng. Bång 10.1 cung cp cho chdng ta nh(rng thi du so sánh vecc nä luc nhu våy tai các nudc Côlômbia, Trung Quéc và Indônêxia. Tim quan trong cda dng c khuyén khch vå khng khuyén khlch trong vic duy trl he thång GSDG Viéc duy trì hê tháng GSDG cing lén quan dén vän d6 så dung các dông co khuyén khich phù hop dé giÉ( cho các nhà quån 1ý và các bén hdu quan di ddng hudng và lu6n duoc dông vién kip thåi. "Dt các nhån t6 khuyén khich hê th6ng GSDG vào ddng chS c6 nghia là tao dông luc nham khuyén khich..... cc nhån vién GSDG và các bén hiu quan chinh nhân thic duoc su hdu dung cda hé thäng GSDG này không phål nhu m6t nhiêm vu hành chinh mà nhu môt co hô6 dé thåo luån c6i må ve cäc vän d6, phån ánh môt cách c6 phê phán và phê b'nh trén tinh thän xåy dung nham néu ra duoc can nhCrng thay dô`i gl då tång cung tác dông" (theo Muc 7, trang 4, Quÿ Phát trién nông nghiêp quIc té - IFDA, 2002). C6 rit nhiu dông co khuyen khich ve mät t' chic, tàl chinh, nguon luc, chinh tri và h7 tro kÿ thuåt cúng nhu vä dào tao c6 the duoc så dung dé duy trì hê th6ng GSDG. Tuong tu, các nhà quån lý can phål loai bä nhing dông co không khuyén khich d6i vdi viêc duy trì hê tháng GSDG. Danh säch các loai dông co khuyén khich và không khuyén khich can quan tåm duoc néu 6 H6p 10.3 và 10.4. Nhúng van de c6 thé nåy sinh trong vic duy trl hê thöng GSDG dua trén két quå Häng loat nh(rng kh6 khån c6 thé phát sinh trong viêc duy trI hé 200 Mui6 budc tién töi Hé thông Giám sát và Dnh giá dua trén két quå Hp 10.2 Luåt v Két quå vå Thånh tich Hoat dông cåa Chinh phå My nåm 1993 Thuóc do két qua hoat döng & My dau tidn khäi nguon tai chinh quyen dia phuong, sau dö lan röng ra chinh quyen bang,vå cu~i cång lä dén cåp lén bang v6i viéc ban hånh Luàt ve Két quå vå Thånh tich Hoat dòng cåa Chinh phu (GPRA) nam 1993. Chinh phä lien bang Mÿ då sådung hé th6ng do lung két quå hoat dcng muön hon so v6i cåc cäp chinh quyen khåc cta My và thuc sir mtin hon so v6i mòt s6 chinh phä nut ngoài. "Muc dich cua Luat nåy lä: (1) ctng c6 löng tin cCa nhån dån My d6i v6i näng liuc ca Chinh phå Lién bang, bång cåch rang buöc có he thóng cåc co quan Lien bang phäi có tråch nhiém dat cåc két quå cåa chuong trinh; (2) khöi xung chuong trinh cåi tó hoat döng v6i mot loat cac du ån thi diém nham xåc dinh muc tidu cåa chunmg trinh, do luöng két quå hoat döng so v6i cåc muc tiêu này và båo cåo cöng khai ve tién bd cda cc chuong trinh dö; (3) nång cao tinh hiéu luc cCa chuong trinh Liên bang và tråch nhiém truc nhän dän, bång viýc tng hö cho möt trong tåm möi nhäm våo két quå, chät lung dich vu và su thoå mån cia khåch hàng; (4) giúp cåc nhä quån [.y Lién bang cåi thi~n viéc cung äng dich vy thöng qua vidc yéu cau ho phåi len ké hoach dåp ting muc tiéu cta chuong trinh va cung cap cho ho thöng tin ve két quJ chuong trinh và chåt luong dich vu; (5) hoan thién viéc ra quyét dinh cta thung vien bäng cåch cung cäp thêm thöng tin khách quan ve viéc dat cåc muc tidu Itåt dinh vå vi tinh hieu luc tutong dói và tinh hop Iê cia cåc chuong trinh và chi tiêu cåa Lidn bang; (6) cåi tién cöng tåc quån ly nöi bò cöa Chinh phú Liên bang" (Vän phdng Quån lý và Ngän såch cia chinh phú Lien bang My nam 1993). Mt cuc dieu tra gån dåy ve 16 chuong trinh tai 12 cmquan chinh phä cCa My då phåt hién ra räng "bát ký mot chuong trinh nåo cöa liên bang ma c6 så dung cåc der lidu ve két qu duoc thu thap thuång xuyén cOng deu giúp ho cåi thien duY chung trinh... Cåc nhå qun lý lidn bang då sä dung cc dT liéu ve két cuc theo cc cåch khåc nhau, (bao gom) de xuöng cåc giåi phåp khäc phuc, nhan dang và khuyén khich "nhtúng cåch làm t6t nhåt"; döng vin và ghi nhån can bò, ln ké hoach vå låp ngän såch." Cùng lúc dd, cuöc dieu tra cüng tim ra mot s6 nhng trå ngii hidn hånh - nhtng trå ngai ma thirc su c6 thé gay ånh huáng t6i bát ky tó chúc nåo trong vic sù11 dung cåc dt lfiu két qu: (a) thiéu quyen ltrc hay loi ich dé tao ra cåc thay d6i; (b) hiéu biét cd han ve cåch sårdung cåc s` lieu ve két quä; (c) cåc vån de vè s6 lipu két quå (vi du nhu só liêit cú, qua t6ng hop, thiéu tinh däc tng, can cåc s6 liu trung gian v.v.); vå (d) su e sa läm "lung lay con thuyen" (Hatry, Morley, Rosman, and Wholey 2003, pp 11-13). Gan day,, GPRA då m& rng dé ghép thêm linh vuc ngån såch vå két quå hoat döng. Chinh phä cung nå luc dé két hop viéc båo cao vå läp ké hoach chién luc vå hång nm cda Lut näy mòt cåch chät ché hon. "Nhin chung, GPRA lä mòt 'sång kien' töt. "Nhing yCu cau cúa nd då cung cáp cho cåc Bo trong Chinh phå cöng cu cho nhung kiéu van hånh cr bån möt cåch nhay cäm: dåt ra mUc tiéu ve két qu hoat döng vä do lung cä két quä ngan han vä däi han. Bát ký, tö chiCc näo mu6n tim cåch näng cao chát ]Lang cu6c scng, cd kh6i luang dich vu nhieu hon, v tång cu&ng chät luong dich Vu khäch häng déu phäi cd möt tam nhin vä sùTt mênh, dåt ra cåc muc tidu dai han v truöc mät, vä phäi do dupc két qu" ( Channah Sorah 2003, pp,5-6). Bu6c 10: Duy tfi hé thng GSDG trong t6 chiic 201 Bång 10.1 Phát triän näng kLrc dánh giá vå Thé ché hoá - Các vän de then cht ducc de cåp tai Clômbia, Trung Qu6c và Ind6nêxia Vån dé Colömbia Trung Quéc Indönöxia Theo såt ccy ché dånh Hién phap båt bu6c b6 Nghi quvet dutho cia Hi Trch nhiCr tùy thuöc vào giå måy hành phåp phåi gär dong Nhå nui yCu cau cc bp my hånh phåp thöng coquan hånh pbàp trung qua mö.t Ngii Dinh cåp Bo. uong gif vai tròlånh dao. Dinh vi cho chCrc nång Tåp trung tai Vu Ké Phån cäp cho cc co Tåp trung tai Caquan Ké dånh giå Hoach Qu-c Gia quan trung uong chi hoach Phit trién Qu6c (NPD). Cåc b6 chå quån chöt chå chöt cung cáp däu gia.(BAPPENAS) Cåc bô Våo chú quån cung cáp dau vao Pham vi dånh giå Chinh såch cöng vå cc Cåc dr ån khu vic cng Cåc chinh såch, ké hoach, chuung trinh lön cda chuong trinh và du ån khu vueC cöng Khöng c6 su két hop phat trién. Két horp giüra dånh giá NPD gift vai trò then chinh thrc nåo dtrec BAPPENAS gin vic v6i cåc ch(rc nång khåc chöt trong vidc hoach thiét ]åp. Uy ban Ké da khu vuc cöng p. ybnK därnh giå våi qui trinh phån cja khu vuc công dinh chién luec, chinh hoach Nhà nu6c tham såch, phån b6 và giåm gia .våo phån b6 và girn sât ngån sâch. såt ngun luc cöng Sä dung dånh giå trong Thöng tin GSDG duoc GSDG dé thöng báo cho Thöng tin GSDG dugc viêc ra quyét dinh chuyén dén cåc thå cåc nhå quån lý trung truyen tåi tir cc nhå quän truång co quan chå ung LýS coquan chú quån dén quån và NPD. BAPPENAS. Chuyên nghiép hoá Dnh giå Là mot Dnh giá duoc nhin Ðanh gia khöng duioc xem chúic näng dånh giå nguyên tc xuyen suöt nhån chd yéu nhu phép nhu möt chuyên män các ký nång chuydn phän tich erng dung rieng biet ma la möt kién mön cu thé kinh té xå höi thetc b6 sung. Ngn ldidhgia Ðânh giá duac löng våo Dnh giå duoc löng vao Danh giå duo lòng våo ngän såch cúa cc cY ngån såch cåa cc cO ngån såch cåa cc coquan quan quan trung uung Nguän: Guerrero 1999, trang 180. 202 Mu6i budc ti^n tói Hé thông Giám sát vå Dnh giå dua trén k^t quå Hp 10.3 Danh muc các döng cc khuygn khich dMi vdi nhån vién ducc dùng de äng hö cho cöng tác GSÐG cö sif tham gia vå dinh hudng hoc tåp Lidu cåc dong ca khuvén khich duöi däy da tòn tai chua? • Låm rö träch nhiem c!a GSDG " Khen thuång vè tåi chinh hoäc cac hinh thfrc khen thuång vât chát khåc: mrc luong hop ly vå các phan thuång khåc. " Hoat döng hå tro- hå trc viêc thtrc hien du ån, chuong trinh hay hoat döng chinh såch, vi du nhu thöng qua trc giúp ti chinh hoåc cc nguon luc khåc. " Chién luac nhån su vå di tc: tuyén dung nhån vidn có thåi dö tich crc hoc håi và ký két våi nhfng döi tåc nåo san Lòng thä nghiêm các hinh thrc GSDG c6 su tham gia nhièu han. " Van hoå cùa du ån, chuong trinh hav chinh såch: khen ngai và döng viên cho nhung ai trän trå và sång tao, de bat ho å nherng cuong vi tuong doi cao trong GSDG so v6i các nhån viên khac " Thic hien tham dinh két quå hoat döng: chú trong nhu nhau dén näng luc hoc höi vå sång tao cåa nhån vien, han là chi quan täm xern ho c6 dat drac nherng muc tiêu dinh krung då giao cho ho hay khöng. " Trinh båv cách sä dung s6 lieu GSDG: bién cåc dC lidu dó trå nen rö räng và häp dån thöng qua các hinh thrc biéu dièn chung. " Phän hòO: nöi cho nhrng nguòi thu thåp s6 liêu, cung cáp thöng tin và nhüng nguöi khác tharn gia vao qua trinh biét nheng s6 lidu cúa ho duac sä dung (phån tich) nhu thé nåo vå chúng då döng góp gì' cho du ån. Ngun: IFDA 2002 thong GSDG. Hatry (1999) då làm sáng t6 môt s0 khó khän nhu thé trong viêc thuc hiên vå duy tri hê thäng GSDG nhu sau: . Nhu câu dào tao nhån luc . Tinh khå thi và chi phi cda toàn bô hê thäng . NhCng thay dôi vê luåt pháp và muc tiéu uu tién ca các co quan " Duy tri chi so bät bien qua thåi gian Buc 10: Duy tr hê théng GSDG trong tô chic 203 H*p 10.4 Danh muc các ygu t6 phån khuygn khich nhån viên làm cån trå cöng tác GSÐG c6 sui tham gia và dinh hutäng hoc tåp Lidu cc yéu tó khöng khuyén khich duöi däy då duac loai bä ra khöi du ån, churong trinh hay chinh såch chua? • Så dung cc don vi GSDG nhu möt noi trú ngu cila cac nhän vidn bi glång cåp hay khöng då näng luc • Khöng chi rö dfr liu då duac så dung nhu thé nao. • Phat nhCrng nguåi có sång tao trong pham vi du an ho dang låm hoåc nhfüng nguåi mc sai läm • Chi täp trung dånh giå két quå hoat d6ng thöng qua nhüng hoat d6ng då duac thuc hidn (dau ra) • Thuång xuyen luän chuyén nhän viên giaa cåc vi tri khåc nhau. • Nhän vidn cm thiy bi c6 läp va khng duac giip då vi dóng g6p cåa ho khöng duerc cöng nhän lå góp phän dat muc tiêu cila du ån. (vän dé "vè tam ngåm") • Thai dö thiéu tinh than xäy dung d6i v6i nhüng gl tao nen su tham gia hoäc dói voi các nh6m dói tueng hiu quan chinh. Ngun: IFDA 2002 . Ghi chép lai ve quå trInh do luång két quå (al låm cåi gl) . Nåi e ngai và sif chång dåi cda nhCing ngiråi quan lý chuong trình . Su tham gia cua cac cap chinh quyen khåc nhau và khu vuc tu nhån . Tô`ng hop cc kt qua gida cc du ån, chirong trinh và dia di6m . Cåc kt cuc trong pham vi công däng so våi cc kt quå däc thù cula chuong trinh. . HO tro phåp Lý . Chfnh tri Môt s0 nhing van de cot löi nhat trong viêc thuc hiên và duy tri hê thäng GSDG là nhiang thåch thic trong linh vuc nguon 204 Mu6i budc tién ti Hé tho>ng Giám sát vå Dnh giá dua trên kt quå nhân luc. Nhúng thách thúc này có the khång khác là may so vdi các vän dé vé ngu6n nhån luc khu vuc cång, nhung chúng cing cd nh(fng khia canh riéng cån dé câp tói. Du tién là van de tuyen dung và luu giú các nhân vién täi näng, nhCfng ngu6i cd thä xây dung và quån 1ý môt hê thäng thång tin mdi. Liéu cd th tìm thåy ho, và néu co thì liéu cd the tuyén dung duoc ho khång? Thú hal là van dé nhân vién sé gåp phåi rdi ro gì khi mao him tham gia vào môt sáng kién mói cua chinh phd, hay nói cách khác, phâm chat ca nhúng ngu6i roi bä vi tri làm viéc hlén tai dé chuyén sang vi tri m t co quan GSDG mói [ gì? Vän dé thú ha là 1iu nhúfng nhdm ngu6i duoc thué tù dau cd thay d6i noi làm viéc khång? Viêc xây dung måt hé th^ng GSDG là quå tr'inh thay d0`i du6i tác dång chfnh tri. Liéu nhúng nguoi duoc tuyen dung cd hiJu duoc vän dé này và ho co sin sàng quån 1ý måt quá trnh thay dôi hay không? Diéu thú tu là Iêu các chuong trình dào tao 1Iên tuc cd duoc cung cip cho các nhân vién 6 moi cp bâc hay khång? Các phuong pháp, công nghê và quy trinh mói can phåi duoc câp nhât thuång xuyén và ph' bién cho các nhân vién. Liéu cd nh(fng h'nh thúc dào tao nhu vây hay khång? Hon thé núia, cho trudc tình trang luån chuyén nhân viên, trong bao låu nhân vién mói sé duoc dào tao và dào tao thoå mån dén dâu de nhanh chdng nâng cao hiêu suit và dång g6p cåa ho cho don vi? Hê thång GSDG sé phåi phån úng và thich nghi vdi nhing thay d'i trong uu tién pháp 1ý và t' chúc. Bät cha^p nhúng thay d6'i lón ve chinh tri và må truång, viéc duy trI su 6'n dinh cda các chi sé theo thåi gian [ rit quan trong. Neu ai då muån thì c6 the so sánh các van då và xu thé tuong tu nhau trong m6t thò" ký nhit dinh. Xác nhån vå dånh giå các hê th6ng vå thång tin kidm tra dånh giå Viêc lién tuc nâng cap và ci tién hê thong là rat quan trong dål vói viéc duy trì hê thäng kiém tra và dánh giá dua trén két qua. Bu6c 10: Duy tfi hê thông GSDG trong to chic 205 Bån thån các hê th^ng này c(ing nén duoc dánh gil dinh ký bang cac yeu to udc luong khách quan và chd quan. " Các yeu to dánh giá c6 th^ tro gidp trong viêc cång nhån dCi liéu thuc hién và cl tién hé thång do luång. Các dánh gil vé hê thång do luång nén tâp trung vào cå chat luoing ký thuât ca hê thång lan mic då mà thång tin xd lý duoc så dung trong quån lý de dat duoc muc dích thuc hiên và dåm båo trách nhiêm giåi trInh dåi vdi các c' dång và quan chdng. (Wholley 2001, trang 345). Các dánh gil này c6 the dùng de thâm tra va khang dinh các két quå cda hé thång kim tra và dánh giá. Xác nhån vå dånh giå he th6ng vå th6ng tin GSDG Nång cap và cai tién lién tuc là dicu quan trong dé duy trì hê thång GSDG dua trén ket quå. Bån thån hê thång GSDG ceing can duoc dinh ký dánh gil, bang các dánh gil vién nôi bå và dåc låp. "Dnh gil vién c6 thé h0 tro viéc xác nhån các så liéu v^ két quå hoat dång và cåi tién hé tháng do luång ket quå hoat dông. Dnh giá hê thång do luång ket quå hoat dông phåi chi trong cå vào chat luong kÿ thuåt cda hê thång thudc do Lín mdc då så dung các thång tin ve ket quå hoat dång trong viêc quån If de dat duoc muc tiêu vå thành tich và tao dung trách nhiém trudc các bén hiu quan và cång chdng: (Wholey 2001, tr. 345). Dnh gia vién cGng c6 thé xác nhån và khing dinh ket quå cda hé thång GSDG. GSDG: kfch thfch thay d6i vån hoå tich cuc trong chinh phå vå t6 chdc Hé thång GSDG ve co bån là nhdng thách thic chính tri, và xét theo pham vi hep hon thi ching là nhing thách thiic ký thuåt. Viéc tao ra, thuc hién và duy tri hê thång GSDG dua trén ket qua c6 thé gitp dem lai nhCing thay dôi ldn ve vån hoá theo cách må các chính phd và t' chdc dang vân hành. Hê thång GSDG này cúing c6 thé mang lai nhdng thay d'i tích cuc vån hoá gitp nång 206 Mu6i budc tien tåi Hê thông Giám sát vå Dnh giá dua trên ket quá cao thành tich hoat dông, tång cuång tråch nhiém, minh bach, sif hoc håi và tri thic. (Xem hôp 10.5). Nhing hé thång GSDG tåt cn phi duoc duy trì. Såu thành phån cån thiét dé duy trI nh(rng hé thäng nhi våy là: cau, dång co khuyen khich, val trå và tråch nhiém rä räng, thång tin dáng tin cåy, tinh trich nhiém và nång luc.Cic hê thång GSDG xuåt hién 6 nhicu nudc thuåc OECD và m6t så nudc dang phát trien cing dang trén con dung xåy drng và duy trI nh(rng hê thång nhi våy. Trén het, cc hé thång GSDG di.a trén két quå lä nhCng cång cu quån 1ý cång tao thuân loi cho nhúng thay då'i tich cuc ve chinh tri vå vän hoå trong chinh phd vå tå' chic nhäm chäng minh cho kt quå, tinh trách nhiém và tinh minh bach. Chlng cúng tao dieu kiên de dàng cho viêc hoc h6i và tich lúy kién thäc. Va tåm lai chdng cd thé thuc hién duoc. Kåt lun " Nhu cu ve xåy diung nång lic lä khång bao giå hét. Cåch duy nha^t dé m6t tå' chäc di thut lùi là di xuong doc. . Luån giCi nh(ng nguåi båo tro 6 bén canh minh và gillp da ho. . Thiét låp su hieu biet vdi Bô Tai chinh và quoc håi, noi mà hé thong GSDG can cac nguon liuc b-n ving. . Tim kiem tåt cå các co håi de ket noi gi(ra thång tin két quå vdi ngån sách và các quyet dinh phån bå' nguon luc. . BIt dåu vdi các nå luc thi di8m dé ching t6 hiêu lic cla su GSDG. Bät dau vdi chién luoc cuc bô chä khång nén lka chon cåch tiep cân toàn bô chinh phd. . Kiém tra c quá trình thu.c hiên län các kt quå thu duoc . Bô^ sung cho cång tác giåm såt két quå hoat dông bäng cång tác dánh giá dé dåm båo hiéu biét rö hon ve các kft quå tå khu vrc cång. Bu6c 10: Duy tfi hê thäng GSDG trong tô chdc 207 H#p 10.5 Vän hoá dánh giá và các d6i tác hap tác giúp xåy dujng näng luc cho dan vi Möt nghien cåu gan dây da khåo såt ve su phåt trién cia vän hoa dånh giå tai nåm co quan chinh phå Mý là: Ca quan quän lI Tre emN v Gia Dinh, Co Quan Bo vê bò bién, Bo Phåt trién nhå à vå dö thi, Co quan quån Ký hånh chinh an toàn giao thöng duång cao t6c quöc gia, vå Quÿ khoa hoc qu6c gia. Nåm co quan nåy da så dung cåc chién luac khác nhau dé phåt trién và nång cao khå nång dånh giå. Vän hoa dånh giå cåa t6 chfic, chinh la möt su cam két thé ché cho viêc hoc hói, dånh giå, då duoc trién khai dé hò trC cho cåc cu6c thåo luån chinh såch vå yêu cau ve tråch nhiém. Cuöc nghidn cåu då tim thåy, cc thånh phän nöng cót cåa näng luc dånh giå là: vän hoa dånh giå, chåt lumg di licu, kinh nghiem phån tich va cåc dói tåc cöng tåc. Cc t6 chúc thé hiên vän hoa dånh giå thöng qua vidc dånh giå thuòng xuyên cc chuung trinh hoat döng t6t nhu thé nåo. Cc nhå qun 1ý phåi uÉ1c tinh vå sr dung nhürng thöng tin nåy dé kiérn tra nguoc lai cc sång kién möi và tiép cân qua trinh thuc hikn theo muc tiou cåa dcn vi. Cåc don vi nhan manh dén viêc tiép cän cåc dr lieu có tinh chinh xåc, dång tin cåy va nhát quån giia cåc vùng dé drn båo rang nhtng phat hiên trgiai doan dånh giå l dång coi trong. Cc don vi cüng can phåi tiép cån voi kinh nghiCm phån tich và chuyên mön nghiên cu. Cu6i cing, cåc coquan can thiét låp quan hé cöng tåc voi cåc dói tåc cåa chuang trinh va nhung don vi khåc dé trY giúp nhau ve nguon luc và chuvn mön nham thu duuc cc thöng tin ve két quå hoat döng. Ngun: Vän phòng Kg toán Mÿ (GAO) 2003 Chtröng 11 D hê thäng giám sät dänh gá dua trên ket quå phuc vu ban và tô chiccua an Tai sao lai lå GSDG dira tren ket qu? Khi cc bén hau quan trong nudc vå quoc té tham gia vào quá trinh phát triän dang tìm cách nång cao trách nhiêm, su minh bach vå kt quå thuc hién cda cc t6 chic, chinh phd thì hê thäng GSDG dua trén kt quå då trå thành môt hiên tugng mang tính toàn cåu. Các to chdc phát trin da phuöng, các chinh phd tä tro, quoc hôi, khu vuc tu nhån, các t0 chic phi chinh phd, các nhóm dån cu vå các t0 chdc xå h6i, tåt cå deu bày tå su chd trong vå quan tåm cda ho tdi nhdng kt quå hdu hinh. Su h> tre ve mät chinh tri vå täi chinh cho chinh phd vå các chuöng trInh cla ho då ngày cäng gan chät v6i khå näng cla chinh phl trong viêc thuc hiên các chinh sách tot, ching t6 hiêu luc trong viêc så dung các ngu >n luc vå mang lai kt quå thuc té. 208 D hé th2ng giårn sát dánh giá dua trén kêt quå phuc vu ban vå t 6 chic cåa ban 209 Các Muc tiêu phát trién Thién niên ký, Sáng kién dành cho các nudc nghèo mäíc no nhicu, tài tra cda Hiêp håi Phát trién Quoc té, thành viên cda T6 chic Thuaöng mai The gidi và su gia nhâp L1én minh chåu Äu là nhCrng vf du vä môt vài sáng kIén và tác luc quéc te nhärm tao ra su thay d6i theo hi-dng GSDG dua trén két quå. Xét ve mät nåi bô thì các chinh phi dang phåi dåi mät vdi nhing thách thLc cila viêc giåm bdt dieu tiét, thuaöng mal hoå, tu nhån hoä ceing nhar cc nguon l-c và ngån säch không 6n dinh. Vdi nhCng lý do trén, các chfnh phi và t6' chåc dang chuyén sang viêc GSDG dua trén k^t quå vdi hy vong Là công cu quån lý c6ng này c6 thå giúp ho dua ra duoc nheing chfnh sách phC hop, quån iý tàl chfnh và các nguon l.rc khác và hoàn thành dLröc sú mênh và li håa cda mInh trudc các bén hCru quan trong nudc và quåc té. Viêc GSDG dua trén két quå då vuot ra khåi khuån kho` cda GSDG truyén thäng là tåp trung vào du vào và dau ra, và khi dLroc så dung môt cách hCu hiêu thì chilng sé gillp cäc nhà hoach dinh và ra quy6t dinh tâp trung và phån tch kht quå và tåc eông. Suy cho cùng thì cdc di Iiêu dju vào và dju ra chi cho biht chit it vé tinh hiêu lIc cda môt chfnh sách, chuaöng trinh, hay du än nhat dinh. Trong khi GSDG truyén thäng vän là môt phan quan trong trong chu0i GSDG di-a trén két quå thl chfnh nhCng két quå và tác dông cda chúng mdi lä måi quan tåm Idn nha^t và dé näng lén cäc chinh phi và các bén hCru quan. Viêc xåy du.ng và duy tri các hê thäng GSDG dua trén kt quå thLuc si- không phåi lä nhiêm vu då dàng. Nó döi håi su cam két, båo tro, thåi gian, n0 lIlc và nguån lirc liên tuc. C the se co rat nhieu kh6 khän ve mät t' chic và ký thuåt can giåi quyét khi xây du.rng nhCng hê thäng này. Thông thLrång, nhCrng thäch thic vé mät chinh tri lå kh6 khän nhat. Va c6 the sé tän nhiu công súc trudc khi nhCrng hê thäng dó dLröc xåy diung cho phù hop vdi chinh såch, chuaöng tr'nh hay di än cda måt chinh phi hay tö chic nha^t dinh. Tuy nhiên, viêc xåy dung hê thOng nhar vây van 210 Mu6i budc tien tdi Hê thång Gijm sát vå Dånh giå dua trên két quå lå dieu cd the thuc hién duoc. Va lé dT nhiên no cling rat dáng giá khi xét den dòi håi chung ngåy cång tång vå nhiing dieu kién di kém vdi viêc phål chdng tå thånh tích hoat dång tot. Các hé thång GSDG tåt cing giip tlch Idy thém von tri thLc, thång qua viêc de các chính phd, tô chúc phát trien môt nén tång tri thLc dua trên các loai chính såch, chuang trinh vå du án då thuc hiên thånh công - vå n6i khái quåt han, tic lå cåi g" hoat dông, cái g) khång vå tai sao. Các hê thång GSDG dua trén ket quå cfing gidp thic dây han nda tính tråch nhiêm vå minh bach vå cd the tao ra hiêu Ling lan toå cd loi cho các bå phån khåc cda tô chdc hay chính phd. N6i t6m lai, viêc do luång ket quå hoat dång cd måt súc manh vå cùng to Idn. Råt nhieu nudc thuåc tô chúc OECD då cd tur 20 nåm kinh nghiêm trå lén trong linh vuc GSDG vå hiên ho dang å các mLc då tien bå khåc nhau trong quá trlnh xåy dung hê thång GSDG dua trén ket quå. Các nudc OECD - cing nhu d0i tác lå cåc nudc dang phåt trién cda ho - då tao ra vån hoá dánh giá vå hê thång GSDG dé dåi phd lai v6i nhing åp luc tur bén trong län bén ngoåi å các mLc då khác nhau. Høn nda, các nudc dang phát trien då lua chon nhing xuat phåt diém khåc nhau dé thuc hién các hê thång GSDG dua trén ket quå, bao gåm cåc cách tiep cân toån bå chính phd, cuc bå hay hön hop. Các ket quå cda cuåc dieu tra gan dåy cda OECD cho thay rang, hau het cåc nudc thånh vién cda OECD deu dua thång tin ve ket quå hoat dång vào ngân sách cda ho. Xét vå khía canh ket quå thl khoång måt nda cåc nudc nåy då tính dén su phån biêt giuta d^u ra và kt quå. Tuy nhiên, van còn rat nhi2u diu cån phåi låm, vi du nhu viêc ket n i gida các chi tiéu ve ket quå hoat dång vdi chi tiéu vå viêc så dung thång tin ve ket quå hoat dông dé xác dinh mLc phån bô^ ngån sách. Do våy, å nhiéu nudc OECD, viêc GSDG dua trén két quå van dang trong quá trlnh tien hånh. Các båi hoc rit ra tur kinh nghiêm cda các nudc OECD lå råt cd fch vå Lng dung duoc cho các nudc dang phát trien, vl hién Dé hê thng giám sát dánh giå dua trén kêt quå phuc vu ban và t' chtic cia ban 211 nay ho dang phäi doM mät vdi nhúng thách thc trong viêc tao nén các hê thäng và vän hoá GSDG cda riéng ho. Các nudc OECD vdi hê thäng chinh tri dån chd, truyån thäng thuc nghiém manh, då ngú cång chtc duoc dào tao ve khoa hoc xå hå và c6 ty lê chi tiéu cao dành cho giáo duc, y té, phúc löi xå hå då là nhúng nudc thành cång nhåt trong viêc áp dung hé thäng GSDG dua trén kt quå. Trén thuc té, viêc xây dung nhúng hê thång nhu våy trudc tién và trên h6t là môt hoat dång chfnh tri vdi nhúng khfa canh ký thuât cht khång phi nguoc lai. Kinh nghiêm cda OECD cho thåy, viêc tao ra các hê thäng GSDG dua trén kt quå dò1 häi nä luc không ngång de c6 duoc thång tin bao quát toàn bô cång tác quan Iý nhà nudc và hê thäng ngån sách. Các nudc phát trien phäi doM mät vdi môt loat các thách thtc däc thå khi ho co gång trå lo6 câu häi "roi sao nda": Kt quå và tác dông cda nhúng hành dông và su can thiêp cda chfnh ph> là gl? Nhang nudc này có thé gäp phi nhing trå ngai nhu thieu nhu ca^u và su så húu d6i vdi các hê thäng GSDG, nång luc thé ché yéu kém, thieu su hop tác và phdi hop hành chinh, thieu ngubi båo tro 6 cuong vi cao, khung luât pháp và qui dinh yéu kém hoäc không tån tal, vän hoá GSDG mang tinh truy^n thäng, thieu luc luong lao dông c6 näng luc, vän hoá hành chinh và chinh tri khång thuån löi cho viéc thuc hién GSDG, và vän vân. Bat chap nhúng trå ngai trén, rat nhieu nudc dang phát trién då c6 nhútng bu6c tién dáng nä trong viêc phát trien các hê thäng GSDG dua trén ket quå. Nhúng thách thtc d6 là råt cam go, nhung môt chfnh phd tåt là can thict dé dat duoc su phát trién ve kinh té, xå hål và con ngubi. Các nudc dang phát trién xúng dáng c6 duoc chfnh phu> tåt chäng kém gl các nudc khác. Cu61 cùng, khi sé luong cda các quan hê dåi tác bên trong và bén ngoài duoc hinh thành dé thuc hiên các muc tiéu phát trien ngày cäng täng thì lai xuit hién môt nhu cau mdi däi vdi hé thäng GSDG nhäm hoàn thiên nhang nå luc hop tác räng Idn hon. Su phoi hop quåc té vé k^t quå lä giai doan tiep theo 212 Mui budc tién tåi Hê thông Giám såt vå Dnh giå du.a trén k8t quå trong quá trinh cåch mang ve må rông hoat dông GSDG dua trén kt quå. Làm thé nåo då tao ra các hé thång GSDG dt.a tren két quå Må hInh mubi buåc då ducoc gidi thiêu 6 dåy c6 the giip các chinh phl và tô: chc tao ra, phát trien va duy tri các hê thång GSDG dua trén kt quå. Må hlnh này c6 th6 duoc så dung cho các chính sách, chuang trìInh, và du án. Mäc dù nhin truc giác thl n6 xuat hiên nhi môt quá trlnh tuyen tfnh, nhung trén thuc té lai khång phå nhu våy. Môt nudc hay tô: chdc nào d6 sé phåi trå di trå lai gi(ta cåc budc hoäc thuc hlén måt vài budc cing môt Luc. Må hlnh này c6 môt so däc trung nhat dinh, bao gäm c Budc 1, tién hành dánh giá mdc dô sän sàng. Su dánh giá này - thuång bi bd quén hay bä s6t- là môt cång cu chan doán quyét dinh xem chính phl cd thuc su sän sàng và co th6 tién lén trong quá trlnh xây di"ng, så dung và duy tri hé thäng GSDG hay khång. Ba phån chinh cla cång tác dánh giá mdc då sän säng bao gom viêc xem xét dång co thLic day hay nhu cau dòi häi viêc thiet ké và xåy dung måt hé thong GSDG dua trén két quå, vai trò, trách nhiém và cau truic hiên tai cho viéc dánh giá két quå hoat dång cua chinh phl và nhing dòi håi ve xåy dung näng luc. Cu thé hon, viêc dánh giá mdc då sin sàng nhln vào 8 khia canh chl chét, bao gäm: dieu gl hay ai dang ting hå cho su can thiet cua hé thäng GSDG; dông co cho nheing nguåi båo tro hé thäng; hé thäng này sé hä tro tåt hon nhu the nào cho su phån bå` ngun luc và viêc dat duoc các muc tiéu; viêc xå 1f các thång tin tiéu cuc và bät loi do GSDG dua ra; näng luc hiên tai dé hä tro cho hé thäng GSDG, và mái Ilên hé gitCa hé thäng GSDG vdi du án, chuong trnh, ngành và cåc muc tiêu quoc gia. Tai các nudc dang phåt triJn, nhCng dánh giá ve mdc då sän sàng då dem lai nhieu bài hoc khác nhau. Vi du, Bängladét c6 rat it dieu kién can thiet då bät da^u xåy diung hé thäng GSDG. Tuy D hê thông giám såt dånh giá dua trén kêt quå phuc vu ban v t6 chic cåa ban 213 nhién, các dánh giá tal Ai Câp vå Rumani lai dua ra thång tin quan trong ve di^m dôt phå có the c6 dé bt dau vdi môt hé thäng GSDG. Nheing ngu6i båo tro cåp cao vå gidi länh dao chinh tri manh mé, kién trl dä duoc coi là nhang nhån to chd chét cho môt hê thäng GSDG. Các phát hiên khác clång cho thäy räng các bå,ngành cing dang có näng luc tién hành GSDG 6 nheng giai doan khác nhau. Våi häng loat nhng sáng kién trong nôi b6 chinh phl, van có th xic tién viêc xåy dung hê thäng GSDG. Su trao d' và hop tåc trong nôi bô và gicia các co quan, ban ngành chinh phl và glCra cåc nhà tài tro våi nhau cCing rat cn thiét.Các nudc dang phát trién hiên nay thiéu näng luc vå mät thé che, nhån luc và ký thuåt de thit ké, thuc hién và sd dung các hê thäng GSDG dua trén két quå, tuy nhién dåy khång phål là trå ngai khång the vuot qua duc. C6 thé tién hành dào tao và hä tro kÿ thuåt de khac phuc các khó khän trén. Song, khång có môt hoat dông dào tao và h0 tro ký thuât nào có thé thay thé duoc y chi chinh tri nå tai cla nudc dó. Thång thuång, nhing thåch thic ve mät chinh tri lai khó vuot qua hon so vdi các trå ngai vå kÿ thuât. Budc thi hal cla må hInh là viêc lua chon két quå dé GSDG. Tat cå các chinh phd deu phål dät ra muc tiéu, bät chäp ho có khå näng xåy dung hê thäng GSDG hay khång. Các kt quå sé chi cho ho nén lua chon con duång nào dé di. Viêc xåy dung hé thäng GSDG thuc chit là môt quá trình suy dien can thict mà 6 dó dau vào, cåc hoat dông, dau ra và két quå deu duoc suy ra tC viêc xác dinh các muc tiéu chién luoc dài han hon. Tuong tu, viêc xác dinh cåc kt quå là hån dá tång dau tién d6 xåy dung môt khung kt quå hoat dông. Các chi sä, d liêu tình trang ban dau và các chi tiéu, taät cå deu bät nguàn tå các két quå. Viéc xåy dung hê thäng GSDG là môt quá tr'nh chinh tri c6 su tham gia, và tat cå cc bén hCu quan bén trong và bén ngoài deu phål duoc tham vån trong sut các budc khác nhau cla må h'nh - bao gom budc dánh giá mdc då sän säng, xác dinh kt quå, thit låp các chi så v.v.... Can xác dinh rö cac bén hCu quan 214 Mubi budc tién tdi Hê thông Giåm sát và Dnh giá dua trén k8t quå chd chåt và nheng quan tåm chfnh cta ho. Nhing van de còn tàn dong phåi duoc trinh bày Iai thành måt tâp hop các k2t quå khå quan. Nhüng tuyên bo ve các kt quå phåi duoc phån nh6 và mäi tuyén bä chi nén chda måt muc tiéu nhat dinh. (Dieu này c6 y nghia quan trong khi xåy dung chi så và chi tiéu). Khi dd, su däng thuân v6 nhüng uu tiên chien luoc và các két quå sé gidp quyet dinh viêc phån bå' nguon luc. ä budc thd 3, các chi så co bån ve k6t quå hoat dông chi duoc xác låp sau khi có su nhat tri và thiet låp duoc các muc tiéu chung. Nhu vdi truång hop cia cc k6t quå thl khi lua chon các chi so, can tinh den loi ich ctia các bên hru quan khác nhau. Các chi så là nheng bién så dinh tinh và dinh luong cung cap các phuong thdc don giån và dáng tin cây de do luång mdc då hoàn thành muc tiêu. Nhu då duoc de câp trong suot må hlnh này, các chi så phål duoc xåy dung 6 moi cap cda hê thäng GSDG dua trên k6t quå., c6 nghia räng can phål có các chf så de giám sát su tien bå måt cách ién tuc ve các däu vào, hoat dång, da^u ra, két quå và các tác dång. Su tien bô phål duoc giám sát 6 moi cap cIa hê tháng dé cung cap nhCrng thång tin phån håi vC nhing mång thành cång cang nhu nhüng mång can phåi duoc cåi thién hon núa. Các chi so tot ve két quå hoat dông lä nhüng chi så rö räng, phå hop, tiét kiêm, thoå dáng và c6 th6 giám sát duoc ("CREAM"). Moi chf så cúng can có môt hê thång GSDG riêng biét cäa chinh n6, do våy khi thiet låp quá nhieu chi so, can phåi het sdc thân trong. Các chi så thay thé vä dinh trudc c6 th6 duoc chåp nhån, nhung can nhån thdc dåy då v6 các j kién tán thänh vä phån di viêc så dung chdng. Viêc xåy dung các chi so tåt can làm di Läm lai nhieu län vä de cd duoc måt bô chi so cu01 cång thuång mat nhieu thåi gian. Viêc thå nghiêm các chi so lä rät cn thiet. Cäc chi så nên duoc suy ngam ký luöng tå da^u d6n cuoi vä cúng khång nên thuöng xuyên thay d'i chdng vì dieu näy c5 the dän tdi su lån xån trong hê thäng thu thåp d liêu tå'ng thé. Ceing cn luu j räng, các chi De hê thång giám sát dánh giá dua trén kêt quå phuc vu ban v'a tó chtic cda ban 215 so ve ket quå hoat dông có thé duoc så dung dé liên tuc cung cap các thông tin phån h0i vå nó có thé cung cap nhiéu thång tin phong phd ve két quå hoat dông. Nhieu nudc dang phát triÉn dang có rhieu tién bô trong quå trình lia chon chi so ve két quå hoat dông. Budc thd 4, tInh trang ban dau duoc suy ra tt két quå và các chi so. Dd liéu tInh trang ban da^u ve thành tích hoat dông ve co bån là thång tin mang tính dinh luong và dinh tính cung cap dû liêu tai diém b-it dåu hay ngay trudc giai doan giám såt. Nó duoc så dung nhu diém xuat phåt dé tff dd gilm såt két quå hoat dông trong tuong lai. Hay nói cåch khác, tInh trang ban da^u là phép do da^u tién cda cåc chi s0. Thåch thdc d dåy là phåi dat duoc thông tin tInh trang ban dau thoå dång ve moi môt chi so két quå hoat dông tuong ding vdi måi két quå. Tårn cåu hói then chot lién quan dén viéc xåy diung thång tin tinh trang ban da^u då duoc néu ra là: ngu6n thông tin, phuong pháp thu thåp thông tin, ai là nguói thu thâp så liéu, så liéu duoc thu thâp thuóng xuyén nhu thé nào, chi phí vå khó khn khi thu thâp sé liéu, ai là nguói phån tích so liêu, ai báo cáo và ai sd dung so liêu. Nguon s0 liêu là nói dén al hoåc cái gì cung cap so liêu chd không phål là phuong thdc thu thâp s0 liêu. Nguon s6 liêu có thé là nguàn so c^p hoåc thd cap. Có môt loat cåc phuong phåp thu thâp so liéu khåc nhau, tråi suot tùt cåc phuong phåp không chính thdc và cau trdc linh hoat cho den phuong pháp chinh thdc và cu truc chåt ché hon. Các phuong pháp thu thâp da liêu bao gOm d0i thoai vdi cåc cå nhån có lién quan, phong van công d6ng, xem xét lai cåc h6 so chính thdc, phóng van di tuong cung cåp thông tin chính vå quan såt cåc d0i tuong tham gia, các cuôc phóng van nh6m trong diém, quan såt truc tiep, bång hói, diéu tra môt lån, dieu tra låp, tô'ng dieu tra và thi diém thi.c té. Cåc chién luoc thu thâp da liéu cha-c chan déu có nhing dånh dói nhat dinh ve chi phí, dô chính xåc, dô tin cây vå thói han. 216 Mråi bLrdc tin ti Hê thông Giám sát và Dnh giý dua trén ket quå Viêc thiét lâp s^ liêu tinh trang ban dau vå các chi s^ lå råt can thi^t ddi v6i viêcxácdinh thtrc trang và do luong thành tich hoat dông trong tuong lai. Các phép do tiép theo ké tx tình trang ban dåu sé cung cåp so liêu ve dinh hudng hoac xu thé vå có thé gidp các nhà ra quyt dinh xác dinh duoc ho có dang di ding hudng dé dat muc tiêu hay không. Viêc lua chon chi tiéu két quå lå budc thd 5. Các chi tiêu lå budc quá d6 trên con duång di tdi két quå dåi han hon. Lai môt aÀn nda, å dåy có môt quá trình låp luån suy diên må å dó, các chi tiéu duoc xåy dung dua trên két quå, chi só vå thông tin tình trang ban dau. Viéc lua chon các chi tiéu cdng là môt quá trinh tham vin, chinh tri vå có su tham gia cda các bén hdu quan chd chåt. Các chi tiéu có the duoc xác dinh bang cách công thém môt mdc dô cål thiên mong mu6n våo các mdc chi s6 tình trang ban da'u (giå dinh vdi môt mdc hdu han vå du kien v& các hoat dông vå dau våo). Các chi tiéu ceing phål khå thi trong dieu kiên dá xem xét tat ca các nguon luc can thiét. M6i chi so dèu du kien chi có môt chi tiéu trong suot môt khoång thåi gian nhat dinh. Viêc xác dinh chi tiêu lå budc cuoi cùng trong viêc xåy dung khung két quå hoat dông. Tiép theo dó, khung két quå hoat dông lai trå thånh co så cho viêc låp ké hoach - vdi các håm f kèm theo vé viêc lâp ngån sách, phån b 'nguon luc, b^ tri cán bô v.v... Các khung két quå hoat dông có tfnh dng dung rông rái và có thé duoc så dung hiu ich nhu môt khuôn mýu cho Các Chién luoc qu6c gia vé Xoá dói giåm nghèo, các ké hoach du án, chuong trInh vå chinh sách. Budc thd 6, giám såt de dat k't quå dòi håi cå viêc giám sát thuc hiên (cå ve phuong tiên lån chién luoc) vå giám sát két quå. Các nguyên tac then chåt trong viêc xåy dung môt hê th6ng giám sát bao gom viéc nhån biét nhu cåu th6ng tin ve ket quå hoat dông å cap chinh sách, chuong trình vå du án; su cån thiét phåi ph6 bién thông tin ve két quå hoat dông theo chicu ngang và chieu doc trong tô^ chdc; xác dinh nhu cåu thông tin ve két quå hoat d6ng å moi cap; vå xác dinh trách nhiêm å moi cap. Ðe`hêthông giám sát dánh giá dYa trên kåt quå phuc vu ban vå t6 chlic cåa ban 217 Tiêu chuân chính cho viêc thu thâp så liêu có cha^t luong ve két quå hoat dông ]à tfnh dång tin cåy, c6 giå tri và tinh kip thål cia så liêu. T^t c moi hê thång giám sát deu can phål c6 tính så hau, su quan Lf, båo trI và tin cây. Viêc giám sát kt quå cúng can den viêc thu thâp và phån tích så liêu ve kt quå hoat dông. Sé c6 nhang thåch thåc trong viêc däm bao chat luong trong viéc xåy dung các hê thäng giám sát. Dåy là van dä duoc trång dol, do d6 dieu quan trong là phåi kiém chång trudc dc cång cu và qui trlnh thu thâp s0 Iêéu. Di6u quan trong là phåi thu duöc kt quå thång qua su hop tac. Phuong tiên và chicn luöc sé phåi do dc dOi tác da phuong xác låp. Khi xem xét dc yeu to däu vào sin có, cn c6 cái nhn vuot ra ngoåi don vi tô chäc c>a ho. Quan hê hop tåc c6 th duoc tao ra 6 bat ký noi dåu ngay chính trong tô chúc hoäc thåm chí vdi dc tô chdc khác trong hoäc ngoài chính phi. Budc thå 7 lién quan dén viêc sä dung thång tin dánh giá dé hä tro cho hê thäng GSDG dua trén kt qua. Viêc GSDG sé b6 sung cho nhau và chdng däu can thit trong dc hê thäng. Thång tin dánh gil c6 th duoc sä dung cho nhibu muc dích khác nhau: ra quyet dinh phån bô6 nguon lIuc, xem xét Iai quan hê nhån quå cua dc van dè; xác dinh dc van de n6i cåm, hä tro cho viêc ra quyet dinh khi phäi lua chon giaa dc phuong án khác nhau; ho tro cai cách khu vuc cång v.v... Thång tin dánh gil cing có the có 1iên quan tdi moi giai doan trong chu kg cu>a môt du án, chinh sách hay chuong trlnh nha^t dinh. Thål diém dánh gil lai là môt van dä khác. Thång tin dánh gil can thi9t khi: (a) dc thudc do thång thuång c>a dc chi så then ch^t cho tha^y c6 su khåc nhau rö räng giûa thành tch hoat dông du kién và thfc té; (b) dc chi s0 v két quå hoat dông trudc sau d&u cho tha^y sáng kién de xudng khång c6 hét quå hoäc c6 nhung rat kém coi; (c) phån b6 nguàn Lfc duoc dàn tråi giia dc chính sách, chuong trInh hay du án; và (d) các du án, chuong trlnh hay chính sách tuong tu nhau lai cho nhang bäng chång tri nguöc nhau ve két qua. 218 Mubi budc tin töi Hé thäng Giåm såt vå Dånh giå dua trén két quå C6 båy loai dánh giá khác nhau: chu0i logic trong kt quå hoat dông, dánh giá trudc khi thuc hién, th'm dinh nhanh, nghién cdu tnh huong dién hình, siêu dánh giá, dánh giá tác dông và dánh giá qui trình. M0i loai hlnh thich hop våi täng loal cåu h6i dánh giá cu th. Dnh giá chat luong c6 däc trung båi tính trung låp, tính hdu ích, su tham gia cta các bén hCu quan, dáng giá dång tién b6 ra, phån hoi và ph' bien thông tin và tính thoå dáng ve kÿ thuât. Budc thu 8, báo cáo cá phát hiên tìm duoc là budc quan trong trong cä quá trlnh. S0 liêu lén tuc ve két quå hoat dông và cc phåt hiên cn duoc så dung dé hoàn thién chính sách, chuong trnh và du án. Khi phån tfch vå báo cáo så liéu, càng c6 nhiäu phép do så liêu thì cäng chac chän khäng dinh vä xu thé, phuong hudng và kt quå. C6 môt su dánh d'i ngam giia tån suat do luång và dô chính xác cta phép do. Chi phí và näng luc cdng dång vai trò quan trong. S0 liéu ve ket quå hoat dông nén duoc báo cáo dé so sánh våi so liêu ban dau và så liêu ca ký gåc. Dång thòi, dé do luång và so sánh vdi két quå du kien, chdng ta cån so sánh gida thuc trang và tnh hlnh trudc dåy. Så liéu giám sit không phåi là so liêu mang tính nhån quå. Chdng không cho chdng ta biet tai sao môt su kién lai xåy ra. Khi báo cáo các phát hién thì dieu quan trong lä phåi tính d6n các khán giå muc tiêu. Budc thd 9, så dung các phát hlén, sé thông tin tot hon cho quá trnh ra quyét dinh. C6 rat nhieu cách khác nhau dé så dung các phát hiên ve kt quå hoat dông. Ví du, ngån sách dua trên két quå hoat dông sé du toán ngån sách cho dåu ra, nhung ceing gidp các nhà hoach dinh chính sách quån Iý duoc két quå. Môt hién tuong dáng ghi nhån khác Là neu thay can thông tin ve kt quå hoat dông thl sé nång cao duoc thänh tich hoat dông. Viêc så dung các phát hiên 1iên tuc c6 thé gidp tao ra tri thLc và su hoc h6i trong nôi bô chính phd và t6 chäc. Xåy dung môt hê thång quån Iý tri thdc dáng tin cåy cing là môt hop phån then chåt khác då så dung các phát hlén tm duoc. Dé hêtháng giám såt dánh giå dra trén két quå phuc vu ban va to chic ca ban 219 C6 nhieu chién lupc khác nhau c6 thå så dung dé chia sé thông tin. Môt chién luöc giao tiép tot lå råt can thiet cho viêc phô bién vå chia sé thông tin vdi các bén hdu quan chi chOt. Chia sé thång tin vdi các bén hdu quan giip dira ho vào công viêc cia chinh phil và c6 thå gillp tao ra niem tin giCa hal bén. Suy cho cing thi dåy là m6t trong nhng muc dich ciäa viêc thiét lâp hê thong GSDG dua trén kt quå. CuOi cùng, budc thå 10 giåi quyet van de duy trä hê thäng GSDG. Ching tôi cho räng c6 sáu thành phan thiet yeu d6 thuc hiên diu nåy: nhu cau, vai trò vå trách nhiêm ro räng, dông co khuyen khich, thång tin dáng tin cây, tinh trách nhiém và näng luc. Chiing ta cing då xem xét nhing dông co khuyen khich và không khuyen khich c6 the tác dông dén viêc duy trI các hê thong GSDG. Va ching ta cing biet räng sé nåy sinh vån de trong quá trlnh thuc hiên và duy trI các hê thong này. Két luån Các hé thong GSDG dua trén ket quå lä công cu quån 1ý công råt manh duoc các chinh phil và tôS chic så dung d6 thå hiên tinh trách nhiém, su minh bach và két quå. Ching cing giip xåy dung và nuôi duång su håu thuJan chinh tri vå täi chinh và häl hoä hoá vdi các chinh sách, chuong trình và du án chung. Va ching cing giip chinh phil xåy dung m6t nén tång tri thic vCing chäc. Dieu quan trong lä các hê tháng GSDG cing dem Lai nhiing thay d'i Idn ve chinh tri và vän hoá theo cách må chinh phil và t' chLc vän hänh - dân tdi viêc cåi tien kt quå hoat dông, tång cuång tinh trách nhiém và su minh bach, hoc hdi vä tri thifc. Các hê thäng GSDG dua trén kt quå nén duoc xem nhu môt viêc låm còn dang trién khai. Can chd trong lién tuc, cung cap nguon luc và cam kt ve chinh tri dé dåm båo hê thong nåy ding ving và ton tai låu däi. Viêc tao ra nhang chuyén bien ve vän hoá can thiet de dira m6t tôS chic hudng theo ket quå ca^n 220 Mu6i budc tién tdi Hê tho>ng Giám sát và Dnh giá dua trén kft quå thåi gian, su cam két và thién chi chinh tri. Néu thiéu nhing c6 gäing dé thuc hiên su chuyén dich này thl tô5 chifc chi còn cåch là chiu tut doc. Viêc xåy dung và duy trI môt hê tháng GSDG dua trén k6t quå dò1 h6i thål gian và nä luc. Không cd m6t hê thng nào là hoàn håo và c6 râ^t nhiêu cách tiép cån khác nhau, nhung con dung di thì xing dáng vdi nhing nä luc b6 ra và phân thudng giành cho nhing no hc dd là to ldn. Phu luc l Dnh giá näng hc GSDG dga trên kêt qua: Ðieu tra dánh giå các quÄc gia, các t6 chú'c phät tri^n vå các d2i tác cöa ho Gidi thiéu Dng co khuyén khich; Vai trò và tråch nhiêm; và Xây dung näng luc. Cac nu6c trén the giåi dang däng trudc ap luc n . Cuôc di'u tra då duöc tå chic nhu môt công cai cach chính sach va thong 1e trong khu vuc cu d6 hô tro tång chinh phi riéng biêt, công cong cuIa ho. Van de co y nghia song con la - - 1 ,. .tk ch dng cc nhà tài tro và các d6i tc phåt trien da phal co mot khu vuc công hieu qua va hieu c.I t - n phuöng cla ho dang tham gia vào cåi cåch khu luc, gap phan vao phat trien ben vCing, tang vuc công nhäm giåi quyêt môt cåch hê thông truång kinh te va phuIc löl cho nhan dan. VI t nhCng di6u kiên tiên quyet (dù då có hay chua) the, chd trong den kê^t qua hoat dong cua cho môt hê tháng GSDG nhu vây. Våi thông chí'nh phil la mot nhan to quan trong de co the dat duöc muc tieu mong muon ve tang tin nhu the, chinh phå, dc nhå tä tro vå d'0 tåc có thå khäc phuc duöc nhang thåch thdc v6 viê^c trudng va phat: trie:n kinh te xa hoi. r cân dào tao cåi gl, xây dung nång lIuc t6 chåc Khi chinh phil bat dau khac phuc nhing n I t t .^,t nào và trình tu các nä luc can có là gì de thiêt thåch thic này, ho sé muon ghi chép lai cac ket .,kê và xây dung co så ha tâng cân thlêt nhäm tao quå nham cung cap nhng thong tin dang gi a, tv bå tho naiin tU chocå guö d~ v~d~ i.' dtngra, thu thâp, phân tich và báo cáo nhÉing thông va dång tin cay cho ca ngu6i dan va de så dung tin lên quan ve ket quå hoat dông. Tóm lai, nó cho muc dich quån 1y cua chinh ho. Hê thong >sé tao can cd cho môt ke^ hoach hành dông då giam sat va dånh gia (GSDG) dua trén ket qua lå m6t cUng cu quan trong cho phép chinh tién lén trong täng quôc gia. Hon nda, diêu tra \ , n , nay co the giulp dam båo rang cac muc tiéu phul co duoc nhang bang chäng do.e11 chien luoc duöc dinh dang rö ràng, cac chi tiêu Dieu tra vå so 1iêu tinh trang ban dau duöc ghi nhån lå rât cân thiêt, và viêc xây dung cc chi sô liên Cuôc diêu tra dánh giá này là môt công cu quan can duoc xåc dinh trong nglI cånh xây chan doån chd trong dên näng luc hiên tai cua dung hê thng GSÐG. chính phil trong viêc thiêt kê và xây dung hê Thông tin duac thu thâp tù các dái tuang thông GSÐG dua trén kêt quå. Y dlà débêt cung câp thông tin chl chét (quan chdc duöc näng luc và co så ha tâng hiên co là gl chinh phi, thành viên cia các t'chic xã hôi, va cân phål xây dung näng luc và co så ha tâng cåc t' chúc phi chinh phil...) trong nudc. mi nào. Cuôc diêu tra duöc chia làm ba phân: Diäu nén làm là dät cuôc dieu tra dui su di^u 224 Phu Luc l 225 hånh cua måt cå nhån hiéu ro ve viêc xåy - Cåc nhå tåi tro dung näng luc GSDG, båi vi trong cupc diéu - Khu vrc tu nhån tra cd så dung nhiéu cåu hål må mà trong dó, - Thång tin dai chúng cc cåu håi noi tiep va cåu h61 låm rö råt h(ru - Tô^ chiic phi chinh phd ich. Cuôc dieu tra gäm 40 cåu håi vå udc tinh - Ngu6i dån (tC cuåc dieu tra thi diém) rÄng can khoång 3. Lku Bô Tai chinh hoäc Bô Ke hoach c6 65 phit de hoån thành. dòl h6i båt ký loai thång tin nào dua trén kt quå hoat dông ve cc du ån, Thång tin co så: chuang trinh hoäc chinh sách cCia chinh Tén nguåi duoc hål: phi do cc bô ngånh hoäc cc co quan Chúc vu: khåc cung cåp thång qua viêc trnh Co quan: duyêt cc du toån ngån sách hång näm S6 näm nam giCr chúc vu hién tai: cla ho hay khång? S0 näm Làm viéc tal co quan hlén tal:_ - Thång tin vé hoat dông hoAc dåu ra Ngåy ph6ng van: (du kién dat duoc qua cc chuang Cuåc dieu tra duoc thuc hién båi: tr'nh, da ån) - Thång tin vý két cuc hoåc ket quå Ph.n 1: Ðôngcdêthiêt kê và x4y dunghbêthäng (muc tiêu dåi han) GSDG du·a trên kêt quå - Thång tin tùr viêc dånh giå hoc cc 1. Häy må tå quå trinh xåc dinh muc tiêu län tham tra chinh thúc khåc uu tiên trudc mat vå låu dåi tal cc co - S^ Iiêu chi tiéu cho cc muc tiêu uu quan trung uong? Bô, ngånh chi quan? tiên cia chinh phi 2. Ban có the xåc dinh ducc bat kg tô'chúc 4. C6 bô ngånh hoåc co quan nåo khåc nåo thuång xuyên håi thång tin ve viêc dò' håi phi c6 båo co vé viéc các chinh phi dang vân hành tot nhu thé chuong trnh vå du ån vân hånh tåt nåo hay khång? dén dåu trong nôi bô t' chic cia riéng - Bô Tai chfnh ho hay khång? Néu c6 thì då là bô - Bô Ké hoach ngånh hoäc co quan nào, và ho dòl håi - Vän phòng Thl tudng nh(rng g`? - Vän phòng TôSng thång 5. C6 quan chúc cao cap nao läng hå viêc - Cåc ngånh cu thé hoäc bô chi quån thu thåp vå så dung thång tin vé kt - Quoc hôi quå hoat dông cia chinh phi hay - Tå' chic Kiém toån Tå2 cao (Kiém khång, chäng han nhu Bô truång Bô tåi toån Nhå nudc) chinh hay Bô Ké hoach, Bô truång Bô 226 Phu luc 1 Y te hay Co vån cda Täng thång? - de phuc vu cång tác gilm såt kt quå 6. C6 quan chúc cao cap nào phån di caic hoat dông cda chinh phå de nghi dupc cung ca^p kiéu thång tin - de phuc vu viêc d thåo luât du.ra trén két quå hoat dông nhr vây hay 10. Quåc hå cd "dy ban Tai khoån Cång" khång? Lý do phån dål? hay "dy ban Ngân sách/Chi tiêu cång" 7. C6 b6 ngành ch quan nào tien hành khång? Neu cd, chúc näng cda nhCrng hoäc dät häng cc cu6c dánh giå hoäc dy ban này là gì? Ho cd så dung thång thâm tra chinh thúc ve kt quå cda cåc tin ve kät quå hoat dông nha nt phän du An, chuang tr'nh hoäc chinh såch trong hoat dông cda ho hay khång? trong bô cda ho hay khång? Néu cd th I 1 IT' chúc xå håi (thång tin dai chúng, dd là bô nào và ho tián hành thé loal cåc tå' chúc phi chinh phå, khu vrc tu dánh gil nào? nhân...) cd yéu du thông tin vé kt - dánh giá chinh thúc quå hoat dông cda chinh phå tù phia - dieu tra sl thoå män cda khách hàng chinh phå hay khång? Néu cd, håy - kim toan hoat dông mo tå. - dánh gil ngân sách dia trén ket quå 12. Tôå chúc xå håi cd cång b0 hoäc däng hoat dông tåi båt kg thång tin nåo vé két quå hoat -cac hoat dông khác dông cda chfnh phå khång? Néu cd, 8. C6 d nghi chinh thúc nåo tå phia håy må tå. Quoc hôi vé nhCrng thång tin lién quan 13. Cåc thånh vién cda tô` chLc xå hå den thành tích cda chinh phå do Bô Tai muon cd thång tin ve ket quå hoat chinh, Bô Ke hoach hoäc båt ký môt bô dông cda chinh phå thì då dàng (hay ngành nào cung cap hay khång? kh6 khan) dén múc nåo? - dé phuc vu cåc Ln cha^t vän ve ngân 14. C6 tå' chúc phi chinh phå hoäc cåc tå' såch chúc nào khác trong tô` chúc xå hå thu - dé phuc vu cåc buå'i thåo luân cL!a thâp thång tin dé så dung riéng hay dé Quoc hôi ve két quå hoat dông cda làm chúc näng giam sat vién dåc låp ve cåc chuang trinh cda chfnh phå két quå hoat dông cda chinh phå hay - dé phuc vu viêc d thåo luât khång? Néu cd, håy mo tå. 9. Ban cd thé chi ra bäng ching v6 viéc 15. C6 dao luât nào qui dinh ve van d^ "tr Quoc hå så dung thång tin vC ket quå do thång in" hay không? Néu chua rhì hoat dång do chinh ph6 cung cap hay cd båt cú dao luât nåo nhr våy dang khång: trong kå hoach hay khång? - då phuc v.i cåc buå'i chit vån 16. Cåc nhå tåi tro dòl h6i thông tin gì tå Phu luc i 227 phia chinh phi ve thånh tich hoat dång hê thäng dé theo döi và båo co vä muc cda cc du ån hoåc chuang trinh riêng tiéu cda PRSP? biét do ho tài tro? 22. Må tå thuc trang cc nä luc cda chinh 17. Các nhà tài tro co yêu cau bät ký thång phi dé thic hiên hê thäng GSDG tin nåo dua trén kt quå hoat dång tå trong pham vi sång kién PRSP (boäc phia chinh phi khång? Nu cd, håy CDF néu phù hop) cia ho? mo tå. Phän II: Vai trb và trách nhiêm dinh giá kêt quá 18. Hay mo ta chtic nänig kiem toan doi0 våoatdågciihn h chinh quyen trung uong? C6 to chdc - g- > n23. C6 cp chinh quyen vùng hay dia kiem toan doc lap nao trong chính phul' phuong nåo thu thåp thång tin vé két không vå chtic nänig cila nå là gìi? Tùng bä ngånh riéng blét cd chtic nån, kiém quå hoat dông cda ho dé' hä tro cc quyét dinh chi tiêu ngan sach hoäc de toán nô i bô không và vai trò cda chúingtagcngcntcqun>'hon tang cuång công tåc quån ly chuong, la gi? trinh cda ho hay khång? 19. C6 bät ci bô ngành nào må ban cd thé 2 24. Có bat ky moi ben he ro ret nao giua Bp ké tên dang trå thånh må hinh tot ve Tai chinh vå Bô Ké hoach trong viêc viéc så dung thång tin két quå hoat phân b' ngân sách hàng näm tài khos dông dé quån Iý các hoat dông và våi kt quå hoat dông cda các bô ngành chuong trinh cda ho hay khång? chi quån hay khång? 20. C6 cuåc cåi cách khu vuc cång nåo (cd 25. Tô^ chäc xå håi cd bÅt ký môt val trò hoäc khång cd su tro giilp cda cc nhà hay tråch nhiêm chinh thtic nåo trong tài tro) dang di^n ra trong chinh phd quå trinh låp ké hoach cda chinh phii trung uong mà trong då cd nhütng n0 trung uong hay khång? luc nhäm tång cuöng hê théng thu thåp 26. To` chic xå hå cd bÅt ký vai trò hay và quån Iý thång tin Ilén quan dén két tråch nhiém chinh thtic nåo trong qui quå hoat dông cda chinh phi khång? trinh ra quyét dinh phån bå' ngân såch 21. Ban dånh giå nhu th6 nào v6 cac tài liéu hàng näm tåi khoå cda chinh phi hay Du thåo Chién luoc Xoá d6i gim khång? nghéo (I-PRSP) và Chién Iuoc Xoå d6i 27. H0 tro phát trién hoåc cc co quan tài gigm nghéo (PRSP) hoàn chinh (ceing tro cd vai trò rä rêt nào trong qui trnh nhu Khung Phåt trién Toàn dién - låp ké hoach quåc gia hay xác dinh muc CDF, néu phù hop) cia chinh phi, xét tiéu chién luoc khång? và trong cac ve viêc cac tai Iiéu då cd lng ghép môt quyêt dinh phån bå' ngân såch hàng 228 Phu luc l nåm tài khod quoc gia hay không? nhang inh vic nào? 28. Må tå viêc giam sat ngan sách hång - Tai cap chinh quyen nào (thành phå, nåm tài khoå må BO Tai chinh hoåc BO vång và trung uong)? Ké hoach tién hành dåi våi cc bô - Så liêu thång ké duac cung cap cho ngành chd quån - khång cd, lång léo, al? vùa phái, chät ché? Cho môt vài thi du - Thång tin nào duoc cång khai hoå chäng minh cho ILa chon cda ban? hoäc không duoc cång khai hos? 29. C6 bang chúng nào cho thåy yêu cu v6 - T6' chic nào hä tro viêc thu thåp ché då båo co cda nhà tài tro måu thång tin théng ké? thuan våi nhau hoåc gåy ra si- chäng - C6 cuåc di6u tra chuyén då nào duoc chéo cho chinh phd néu muon dåp úng tien hành, thi du nhr Dieu tra Thu cac yêu cau då hay không? nhåp và Chi tiéu Hå gia dinh, 30. Loai så liêu nào ve chi tiéu tài chinh HIV/AIDS, và cc cuOc dieu tra duoc thu thåp và do ai thu thåp - s6 khåc. 1iêu vé chi phi, dâu ra cda các chLc näng 35. Vai trò và tråch nhiêm cda Vän phòng và hoat dång cda chinh phd trung Kiém toån Nhà nuóc là gì? uong? - Quyen han cda co quan nåy trong 31. Mô tå so liéu nào ve chi tiéu tài chinh viéc kiém toán cåc bô ngành chd quån duoc thu thåp vå do ai thu thåp - ve và co quan trung uong dén dåu? chi phi và dau ra cda cc chLc näng và - Co quan này có quyen o cåp chinh hoat dông cda chinh quyen vùng và dia quyen vùng vå dia phuong hay phuong? khång? 32. S0 liéu chi tiéu sän cd nhr thé nào cho - Cc phåt hién duoc båo co cho ai? cc cå nhân và tô` chúc ngoåi chinh - Cc phåt hiên cd duoc cång bá rông phd? Cho tô` chúc xå hå, thång tin dai rål khång? chúng, các tå chLc phi chinh phd và các - Vän phòng Kiém toán Nhà nuóc cd tå' chúc khåc? gim sát gì ve chat Iluong thång tin 33.Ai trong chinh phd chiu trách nhiém duoc cung cap tå nôi bô chfinh phd thu thåp så liêu ve kinh té xå hôi và dói không? nghèo cho quoc gia? Nhång så liêu då 36. C6 don vi tå' chúc nào trong chinh phd duoc chia sé våi ai? quc gia cd chuyén mån vé dånh giå và 34. Val trå vå tråch nhiém cda vän phòng då tién hành dánh giå khång? thäng ké qu2c gia là gì? 37. Hé thäng di Iéu nào mà dc bô phån - Sá 0iêu thäng ké duoc thu thåp trong ké hoach trong co quan trung uong, bô Phu luc l 229 ngành chd quån då håi duoc cung cåp? - Kiém toán hoat dông - So liêu ve ngån sách 40. Ban cd bi^t ve bit kä hoat dông hä tro - Sé liêu ve dâu ra kÿ thuåt, xåy dung näng luc hoäc dào - Sá liêu ve kt quå hoäc tác dông tao ve GSDG nào hiên dang thuc hiên - Kiém toán hoat dông hoäc dä hoàn tåt trong hal näm qua tai - Kiém toán tài chính moi cap chính quyen (trung uong, vùng - Báo cáo hoàn thành chuong trnh và hoäc dia phuong) hay khång? Må tå al du án hä tro? L1ên hê chdng väi: - Hê thäng dd 1iêu cda các nhà tài tro - Khung Phát tri6n Toàn diên hoäc qui - Các hê thäng khác trinh xåy dung Tai 1iêu Chien luoc Xoá dói gim nghèo Phän III: Yêu ca^u xåy dgng näng lwc cho hé - Cdng cá hê tháng ngân sách thOng GSDG dwa trén kêt qui hoat dång - Täng cuéng nèn hành chinh công 38. Ban dánh giá nhu thê nào vé ký näng - Phån cäp cda chính phd cda cång chúc nhà nudc trong chinh - Ci cách dôi ngä cán bô ång chc phd quoc gia qua môr trong såu inh - Cåi cach riéng 6 cc co quan trung vuc sau: uong hoc bô chd quån? - Quån 1y du ån vå chuong tr'inhungh.cbchqån 41. Ban cd biét båt ke viên, trung tâm - Phån tich sô liêu nghiên cúu, t' chúc tu nhån hoäc - Phån tich chinh sách truång dal hoc nào trong nudc cd näng - Xåc dinh muc tiéu låu dàl cho các luc nht dinh dé cung cåp h6 tra kÿ chuang trìinh du an thuåt và dào tao cho cán bô cång chLic - Quån 1ý ngån sách và các déi tuong khác vé GSDG dua Phu luc 1l Dnh giá mdc då sSn säng Theo hudng dánh giá vå giám såt dua trén két quå tai Al Cåp trên két quå hoat dông? và thuc hiên cåc du ån và chuong trInh môt Doån Cång tác Ch'n doån cda Ngån hàng cåch hCru hiêu và dånh giå tåc dång cda cåc Thé gioi hoat dång cda chdng dén viêc dat muc tiêu Ngåy 1-9 thång 6 näm 2001 phåt trién. Cairô, Ai Cåp D0 våi Ngân hång, chuong trinh nåy, còn goi là Chuong trinh Hoàn thiên GSDG, c6y Ni dung nghia däc biêt quan trong tai thål diém må Tómn tit tông quan Ngân hång dang chuyén dich theo hudng cho Båj cånh vay thuc tiên hon vå tng hô su minh bach và Kinh nghiêm qu6c te tinh tråch nhiém cao hon dé våi két quå tù Phuong phåp tién hành phia các nudc di vay. ÐMu tu trong khuån khå Tóm tit các Phát hjên Khung Phåt trién Toàn diên và Tai liêu ChiCn Thí du minh hoa ve các hoat dông h0 tro kÿ luac Xoý dói giåm nghèo do quåc gia diéu thuât gan day hành phu thuåc våo viêc theo dö' kêt quå Tién töi GSDG dga trên két quå: Klén nghi (hoäc kêt quå cua chính phd), chú khång phåi Cáic boat dông sip töi cn Ngân hàngThé gidi là cåch GSDG truyên thông, trong dó chd yêu hatra Là theo döi da^u våo và qui trìinh. GSDG dua Phu lc trên két quå chd trong dén viêc quån 1ý két qua hoat dông và tién bô theo hucing dat duoc T6m tät tôSng quan nhCrng köt quå phat trién mong muån. Vi thé, chuong trình nåy cing hô tro cho chiên luoc Boi cånh. Thång 9 nåm 2000, Ban Glim cda Ngån hàng trong viêc c'vC cåc nudc gilm doc Ngân hång Thé giåi phê duyêt chuong såt tién bô trong viêc dat cåc muc tiêu phåt trinh täng cuång GSDG dua trên ket qui trién quoc té. trong hoat dông cda Ngån hàng và cåc nudc Thång qua Bô Tai chinh, Chinh phC Al di vay cCa Ngån hàng. Cå haj deu can thång Câp då bày tå mong muån duoc tham gia vao tin chinh xåc vC ket quå hoat dång dé phån chuong trnh này. Bô truång [ nguåi rat kiên bô nguôon Ic môt cåch khån ngoan, thiét ké trìi cåi t` ngån såch dé dat tåi su tåp trung 230 Phu luc II 231 nhiéu hon vào viêc nång cao ket quå hoat dông thu thâp så liêu trong và ngoài chính phd. Vdi cda chính phd, xét theo ci tính hiêu quå lån quan diém tim ra co hôi dé tång cuång công hiêu luc. B6 truång và các nhån vât khác trong tác GSDG, doàn då di tIm bang ching ve låp Chính phd Al Cåp hieu ring, trong tåm mdi ngån sách theo két quå hoat dång và các phát vào két qui vixa là dieu kiên can vixa nhåt quán kién khác trong các linh vuc này. Theo dé nghi våi nhicu nS luc khác dang tién hành nham cåi cda Bå truång B6 Tai chinh, doàn dã tIm cách cách hê thång quån Lý công trén khap thé gidi. xác dinh nh(tng budc di thuc te de khích Lê h. viêc hình thành måt "b^u khång khf vi k^t quå Phwøng phåp tié^n hånh. Vdi các nudc ha åg rn hn h lCp tham gia Chuong trInh Hoàn thiên GSDG, Vån dé quan tåm cda doàn bao gèm: hành dông dåu tiên mà Ngân hàng Thé gidi 1~ nh c . Dång luc dân den yéu cu xåy dung hê thuc hien la tien hanh mot nghien cdu chan thông GSDG dua trén két quå å Al Câp là doán ngan nham dánh giá t)nh trang GSDG gì (dông co/nhu ca^u)? dua trén ket quå trong quoc gia do va tIm ra g >. Tính trách nhiêm dôi vdi viêc cung dng co håi de cung co n ILuc dLa trén ket qua, ke h h tr InI-d nåi å cu trong ca nhdng no luc dang thuc hien hay trong ke • chính phd? hoach. Ngån hàng The gidi (thông qua Tô h h chúc Chính sách Tåc nghiêp và Dich vu QuIc . C6 chiên luoc hay tô' chLc nào trong chính gla cda Ngån hång) d5 tô' chic doàn nghién phå då duqc thxa nhân (thông qua cc qui ga cché hoåc quy dinh) Là c6 trách nhiêm theo cLiu chan domn de^n Al Cåp tcx ngýy 1 de^n 9 d1vé a ý u iupý ré a tháng 6 nåm 2001 (xem Phu luc A). d6i viêc dat cc muc tiêu phát trién hay Doàn ch'n doán då gåp nhiu quan chdc khång? chính phd chd ch0t, gidi hoc giå, các nhà ti . Nång luc phù hop vdi kÿ näng yêu clu dé tro và các nhån våt khác ngoài chính phd và rà thiêt kê và så dung hê thông GSDG dLa soát råt nhieu báo cio và tài liêu dé tIm hieu trén ket quå tai qu6c gia thí diém nam å xem viéc chuyén dich sang GSDG dua trén ché nào? Nång luc này (hoåc viêc không két quå có the tång cung công tác quån f cd nång luc này) gdp phân nha thê nào cång hdu hiêu å Ai Câp nhu the nào (xem Phu °, viêc sd dung GSÐG trong diéu kiên luc B). Doàn dã tIm kiém cc tô' chLc và quoc gia? nhdng phan trong t' chLc c6 thé bIt dìu . Linh u dý nghi nê-n giiú vai trb chd dao chuyen dich sang GSDG dua trén két quå nham dat duoc muc tiêu phit trién. Nhóm då Thå nhat, thånh låp nhórn lånh dao Iiên lâp bån d^ v^ các n6 ILc GSDG hiên dang ti^n bô d^ thåc d^y viêc GSOG dua trén k^t hành và dánh gil ve nång lLc nghién cúu và quå vå thånh tich hoat dông. Nhóm lánh 232 Phu luc II dao gäm các bô truång, nhüng ngui quyet liên quan nên nó c6 the giúp di den su däng tâm thay d6i trong nôi bô t' chúc cia ho c6 thuån vé cc van d' do luòng và tinh minh thé day nhanh viêc åp dung cång tåc GSDG bach trong viêc båo cåo két quå. dua trên két quå và dua vào qui trInh ngân Thår ba, xåy dwng näng Itoc elé h6 trc. cåi sach cän ci nhieu hon vào ket qua. Nh6m nny, duói sir chi dao cia Bô truång Tai chinh, c6 cåch. Khång cd nudc nào thành cång vói no thé dång nhieu vai trò chd cht, thf du nhi ltc cái cách lón mà lai không cd môt nhdm xåy dung chién luoc chung de dinh hung cho công tác chuyén tâm và duoc to chtc chat ché cc nå Illc; hudng dän và cung cåp khung d hô tro công cuôc d6. Måt tå' hat nhån cd dånh gi cho hoat dông thi diém trong cac bô th6 hô tra nhdm liên bô v các nõ luc thí diém r'êng biêt vå cåc tô' chúc khåc; xåy dung ké dé gim thiéu thd tuc hành chính phièn hà, hoach mó rông hoat dông khoån và chia sê thúcdy sngtaovàhochi; nhândiêncácbài nhüng kinh nghiêm tát nhít cong nhu các bài hoc rit ra; và xåc dinh con dung dé vân dung hoc giüa các bô. Nh6m này can quyet dinh các bài hoc này trong chính ph. Tå cúng dua xem liêu 6 Ai Câp c6 nên theo du0i nhang co trén cån bô biên chê cia môt sô bô và tranh ché mà hiên nay cåc nudc khåc dang så dung thii ngu^n lic dång ké trong công däng hoc de tao dông lic và giao nhiém vu cho cåc n0 thuåt và phi chinh phi cia Al Câp. luc cåi cåch - nhi nghi dinh cia tô^ng thång, . . 9'Thår to, hMen cai hoå chinh såch thäng sda d6i luåt ngån såch và các dao luåt khåc. k dk kê. Mäc dù hê thång thong kê ciia Al Cåp Thå hai, ho trc sång kien cåa åy ban då cd näng lic rö räng nhung vän cd bang Ou6c gia vé Phu nä d6 GSDG viéc thuc hién chiing cho thåy hê thång nåy dang tut håu cå các sång kien liên quan d6n giói trong ké hoach ve chät luong con so thång kê duoc cång b6 2002-2006. Duói su bo tro cia Dé nhat Phu lan su chii trong den nhu cau cia khåch nhân, dy ban då làm viéc råt hiêu quå vói Bô häng. Ai Câp cÀn xem xét lai luât théng ké Ké hoach và cåc bô chd quån khi ho trién khai cia minh theo quan diém tåch bach tråch xåy dung ké hoach cia ho. Chiing tåi tin räng, nhiêm cia Tå`ng cuc Thäng ké vå Tå`ng hop buóc tiép theo cda viêc thuc hiên GSDG sé là Nhà nudc (CAPMAS) dành cho muc tiéu måt co hå dåc biét de trå thành chåt xúc tåc quån su vói vai trò là môt co quan th6ng ké cho nhing thay d 6i xuyên sut nhieu bô. Vi dy dôc låp cia n6. Nhi^u nudc då så dung môt ban thu hit rat nhibu däi tuong tham gia tr dy ban thông ké qu2c gia hay môt co quan bén trong và bén ngoåi chinh phi, bao gom diéu phäi tuong rt dé xåy difng chinh såch giói hoc giå, khu vuc tu nhån, cåc to^ chic phi và tiéu chu'n cho viêc cung cap và truy n bä chinh phii, thông tin dal chiing và cåc bô cd cåc så liêu thång ké chfnh thúc. Al Câp nên Phu luc 11 233 åp dung mår chicn luoc tuong tu dé ph6i truong vän thé gidi, viéc nudc nåy cd duöc hop cåc chinh såch và tiêu chuân ve så iêu. nhng så liêu thäng ké dång tin cåy dä trå Thành vién cda môt tå' chúc nhu våy nén bao nên quan trong hon. Budc quan trong theo gå>m dai diên cåc co quan chiu tråch nhiêm hudng này là phål däng ký chap thuån Tiêu cung cap sé liêu thong ké và cåc chuyên gia chua:n Phå' bien S^ liêu Däc biêt (SDDS). thäng ké låu näm huy dông tä cåc truång dai (Xem bån tin vé tiéu chuaIn ph' bién thång hoc và khu vuc tu nhân. tin cda Quÿ Tin tê Qu c te trên trang web: http://dsbb.imf.org). SDDS yéu cau cåc nudc Thår närn, täng coäòng trong tårm våo phal Ap dung tiéu chuan quoc te trong viec khåch hång. Giå tri cda så 1iêu thcng kê I I ~ båo cåo cåc s^ Iléêu thäng kê chính ve^ kinh ré khång näm 6 chô sån xut ra chdng mà là 6 1 .l và tài chinh và duy tr danh muc hiên hành vé .nh cåc chinh såch và tiéu chua^n cda t' chic này. tieu cho tat ca nh(rng don vi cung cap so heiu Vân dång theo huóng tham gia vào SDDS sé thäng kê dé khuyen khich ho phå' biän rông .I là môt dông luc manh mé cho viêc hlên dal råi trong nåi bô chinh phd cing nhu dén nhing ngu6i så dung phi chinh phd. D hieu hoå hé rå hon ve nhu cau cda khåch hång, cåc co Cuéi cäng, su hä tro cåa cåc nhå tåi tro. quan chiu tråch nhiêm cung cap so Iêéu thäng CAc nhå tài tro d6ng mår vai trò quan trong ké phål thành låp tå' tu van dai diên cho nguåi trong viêc h6 tro Al Cåp chuyén dich sang sd dung. Môt chúc näng hdu ich nCa ca cåc GSDG dua trén két quå thång qua cåc hoat nhdm nhu vây là dng hô cho viêc trao då'i dông dào tao vå tr giúp kÿ thuåt. Khi ho tro thång tin giúa nh(ng ngubi så dung dd liêu, nhu vây, các nhà tài tro cd thé dua vào näng dåj tuong có thé tìm ra gidi phép cho các vân luc chuyén mån trong nudc 6 cåc truång dai dê chung. Nhang tå tu vân nhu vây phåi hoc vå các nhå 1ý luån hång d'u cing nhu kinh thuång xuyên gäp gö thl truång cc bô phån nghiêm quéc tá phong phú vé cách tiép cân thông kê trong cåc co quan. Ö cap cao nhât, dua trên k>t quá. tO tu vân cho CAMPAS hoäc mår dy ban thäng kê du kién sé cung cap dåu vào dåp úng BM cånh nhu cau ca tat cå nh(ng ngu6i så dung thång Thång 9 närm 2000, Ban Giåm doc Ngån tin thong ke cua Al CaP. hàng The gidi phê duyêt chuong trình tång Th& såu, tham gia våo Hê thäng Phä cuång GSDG dua trên ket quA trong hoat bien S liêu Dc biêt cåa Quÿ Tén tê dông ca Ngån hàng và cåc nudc di vay cda Quoc te. Khi Al Câp chua^n bi de gia nhåp thi Ngån hàng. Cå hal dcu can thång tin chinh 234 Phu luc II x'c k^t quå hoat dông d^ phân bô> nguôn nh^t quån vdi nhiu n5 luc khåc dang tién luc môt cách khån ngoan, thiet k^ và thuc hành nham cåi cách h thong quån lý cång hlén các du ån vä chuong trnh môt cåch hüu trên khäp the gidi. hiêu và dånh gil tac dông cCa cac hoat dång cda chdng dén viêc dat muc tiéu phat trién. Kinh nghiêm qu6c té D^ vdi Ngån hàng, chuong trình này, còn Trong hal thåp ký vùa qua, chinh phd cac goi là Chuang trnh Hoàn thiên GSÐG, cd Y nudc phat trién và gan dåy hon là cac nudc nghia dåc biêt quan trong tai thåi diém mà dang phát trién, dang nó Iuc "tm kiém kt Ngån hàng dang chuyén dich theo hudng cho qu&". Theo môt dánh giá g.n dây cda OECD, vay thuc tiên han và dng hô su minh bach va "nâng cao ket quå hoat dông cda khu vuc cång tinh trach nhiém cao hon dåi vdi kêt quå tu à yéu tá trung tm càa viêc duy trì phúcloi cá phia cc nudc di vay. Du tu trong khuån khå nh n vå sic canh tranh cda qu c gia. Quån y Khung Phlåt trlén Toàn diên và Tai 1iêu Chiê^n Khn at ke quå hoat dong là khia canh then chot trong luoc Xoa d6i giåm nghèo do quôc gia diêuhuc. , cai cach khu vuc công cda nhieu nudc thanh hành phu thuåc vào viêc theo d(i kêt quå vién OECD (hoäc kt quå cda chinh phd), chd khång phål .u .n , Tuy nhien, chien luoc duoc så dung de dat là cåch GSDG truyen thäng, trong d6 chd yeu I duoc thành tich cao bon rât da dang glCia ckc là theo döi dâu vào và qui trình. GSDG dua . : , x.. > nudc. Duång nhu c6 rat nhie'u yeu tå cdu trén ke qua chúJ trong den viec quan 1ý ke qua thành tuong tu nhau dang g6p phan vào su hoat dong va tien bo theo hudng dat duoc chuyén dich sang vän ho dua trén kt quå. nhCrng ket qua phat trien mong muon. Vi the, Nhürng ye^u to^ cdu thành d6 là: chuong trình này ceing ho tro cho chien luoc cdaN h tg c> Môt nhNêm vu rö ràng phåi tien hành su cu gnagtrong viec co vu cac nuc gam ch såt tien bô trong viêc dat cac muc tiêu phat chuye dich; trien quéc te. 1 Su c6 mät cda môt bô may länh dao manh, Thông qua Bô Tai chinh, Chinh phd Ai thuång thång qua môt hoc môt sô nguoi Câp då bày t6 mong muon duoc tham gia vào bio tro nhiêt thành ' câp cao nhât cda chuong tr'nh này. Bô trudng là ngu6i rät kién chinh phd; tri cåi to ngån sach dé dat tdi su tâp trung • Så dung thång tin dang tin cây cho cac nhieu hon vào viêc nång cao kt quå hoat dông quyêt dinh chinh såch và quån 1f; cda chinh phd, xét theo cå tinh hiêu quå lin • Ap luc kinh te và cc dông luc khåc cho su hiêu luc. Bô truång và cc nhån vât khåc trong thay dô`i (thuång là nh6m cång dân quan Chinh phd Al Câp hiéu räng, trong tâm-,i tâm hoäc yéu cu phål gim bdt chi phf vê nhäm vào kt quå vùa là dieu kiên cån vùa quÿ luong dành cho cång chic); Phu luc II 235 . Mái liên hê rö räng giCa ngån såch và cåc såch ngay tù khi bät dau näm ngån såch; và quyet dinh phån bô: nguon lic khác; kiém toån vào cuåi näm. Måt så nudc khåc, . SLY tham gia cla tô chLc xå hå vdi tu cách nhu Malayxia, då di theo cách quån 1ý chat là môt dåi tåc quan trong cda chính phl; luong tå'ng the, tåp trung vào viêc tåi såp xep va lai qui tr`Inh vå dat nhCrng tiêu chuå:n ngät " Hàng loat nhCrng sång ki6n c6 thé duoc nghèo ve chåt Iluong. xem nhu nhCrng thuc tien dau tién hoäc Trong khi håu ht cåc nudc OECD så chuong trinh thf diém. dung cåch tiép cån toån bô chính phl dé dua Khång c6 måt con duöng duy nhat ding vào hê thäng quån lý theo kt quå hoat dông nào de^ dua viêc quån lý theo kt quå hoat thì nhieu nudc khåc, nhu Mý, lai bät dåu vöi dông vào cåc the che và hoat dông hoach dinh nhing chuong trinh thf diém ve kt quå hoat chính såch cda chính phd. Thång thung, tùy dông. Bang viêc thf di6m trudc tiên 6 måt vài thuåc vào su xuat hiên (hay vang mät) cla chuong trình và ngånh, chính phl hy vong c6 nhCrng yeu to cau thành nêu trên mà chính thé tao ra nhing dieu kiên thuån loi dé khu phl phi thå måt trong cåc chicn luac sau dåy: vIfc cång hoc hdi và thl nghiêm trudc khi (1) cåch ti6p cån toån diên hay toån bô chính "trién khai rông" n5 Ilc này. Cåc nudc khåc phl; (2) cách tip cân cu th6 theo ngånh; hoäc thåy r-ng, trién khai trong nhCyng ngành dang (3) cách tiep cân dinh huöng khåch hàng. dien ra nh(ng nå l-fc cåi cåch rö räng (thí du Theo cåch tiép cån toån dién, nhieu nudc nhl ngånh y te 6 Bängladét, Ghana vå Cng då de ra cåc chien luoc, cåc chi så vå kt quå hoå Kiecghigi) cho phép cåc nå luc sång tao hoat dông và ke hoach hoat dång hàng näm duoc d'y manh, cho då tôång thäng hay thd trong mt thål ký và gån kt chúng vào các tài tudng c6 cam két thuc hiên môt chien luac liéu ngån såch hàng nåm (Öxtråylia, Mÿ). Cåc toån dién hon hay khång. Va van c6 måt så cåch tiep cån khåc dua chf så vå két quå hoat nudc khåc thåy räng, tap trung vào khåch hàng dông vào båo cåo tai chính hàng näm và cho hay cåc di tuong hudng loi tå dich vu cda phép kiém toån (Phan Lan, Thuy Dién, Mÿ) chính phl hoäc môt nhöm khåch hàng nào hoäc så dung cåc thoå thuån ve kt quå hoat d6, chäng han nhu phu nC, cåc em gåi hoäc tré dông gi(a cåc bô truång và thd truång cåc co em, là rat hCu ich. Chiên luoc này bao gôm quan chinh phl (Niu Dilån, Anh). Åchentina viêc xåy dung cåc chi sô then chôt vê kt quå và Rumani dang thf die`m cåc chien uoc låp hoat dông trong nå bô cåc bô chl quån vdi ngån sách theo kt quå hoat dông. Vi thé, chi trong tåm däc biêt hudng vào viêc hoàn thiên sé k^t quå hoat dông cho các chuong trnh cda cåc chuong trnh cda chinh phl d^ h^ tro môt chinh phl duc gan két vdi các g6i ngån såch nh6m dån cu cu the nào d6. Chien luoc này phån b'; duoc båo cåo trong phu luc ngån cing c6 the gillp thdc dSy chuang trình nghi 236 Phu luc II su quéc gia trong linh vuc cLa chuong trnh, su ket hop cla môt hay nhieu cåch tiep cân chi khång can doi den khi toån bô chinh phd khåc nhau nhu då néu. Ngoài ra, cc n5 luc ap dung phuong thúc quån 1ý theo k6t quå cåi cåch là cång viêc nhi6u näm và chin hoat dông. luoc tät nhién cang phåi hoån thién dän Cc chién luoc khåc duoc chinh phd så theo thöi gian. dung de dua vào hê thång quån 1ý theo két qua hoat dông bao gom: Phung phåp tiån hånh . Chon ra cc co quan c6 vi the tuong déi Vdi cåc nudc tham gia Chuong trinh Hoàn dåc låp, trao cho ho quyên tu chd ln hon thién GSDG, hành dång dau tién må Ngån trong viêc så dung nguon luc và lånh dao hàng Thé gidi thuc hiên là tiän hành môt cåc co quan này phåi chiu tråch nhiêm vê nghiên cúu chä`n dodn ngän nhäm dånh gi kêt quå. Thi du: Co quan phu tråch Cc tình trang GSÐG dua trén két qui trong budc tiêp theo, T' chúc dua trén Két quå qu6c gia dd và tìm ra co hôi de cdng co nå luc Hoat dông. dua trén két quå, ké' cå nhCrng n luc dang . Khuyén khich và ghi nhån cc hoat dông thuc hién hay trong ké hoach. Ngn hàng Thé thi diém trong nå bô nhiêu tô chúc cd thé gidi (thång qua T' chúc Chinh såch Tc di dau và nhn rông sang cc tô` chic khác. nghiêp và Dich vu Qu2c gia cia Ngån hàng) Thi du: Phòng thi nghiêm Tåi sång kiên. då tô chäc doàn nghién cdu ch'n doån dén Al . Åp dung phuong thic quån 1ý chat luong Cåp tù ngåy 1 dén 9 thång 6 näm 2001 (xem tô'ng thé: må hinh này, do ngành cång Phu luc A). nghiep khåi xudng de cai 6en qui trnh san Doån då tìm kiêm cc tå' chúc và nhi-ng xuat, då duoc åp dung sang cho cåi cåch phän trong tô chúc cd thé bät dau chuyén dich khu vuc cång 6 måt så nudc, thubng là sau sang GSDG dua trén ket quå nhäm dat duoc khi quå trinh cåi cåch då tián hành khå muc tiéu phåt trién. Nhdm då låp ban då ve suån sé. Trong tâm cCa quån 19 chat luong cc n6 luc GSDG hiên dang tién hånh vå dånh theo yéu cu cda khåch hàng cd lién quan gli vä nång Luc nghién cdu và thu thåp så Liêu den nä luc cåi cåch 6 moi giai doan. Thi du: trong và ngoài chinh phl. Vdi quan diém tim Malayxia. ra co håi dé täng cubng cång tc GSDG, doån Khång cd chién luioc nào cd thé läp ghép dl di tìm bång chúng v lâp ngån såch theo kt don gin tù quôc gia hoåc tinh huång này quå hoat dông và cc phåt kicnkhåc trong cc sang quoc gia hoåc tInh huéng khc. Hon linh va'c này. Theo dé nghi cda Bô truång Bô näa, trén thuc té, chién luoc duoc måt nudc Tai chinh, doàn dä tìm cåch xåc dinh nhäng này dùng tai môt thål diém cu thé cd thé là budc di thuc te dé khich lé viêc hinh thành Phu luc II 237 måt "bau không khi v1 ket quå hoat dông" tungphån, doànsétrnh båy cd co'hôivå nhång trong chinh phil Al Cåp. tr& ngi tiem n khi chuyOn dich trong tåmcia V-n de quan tåm cia doàn bao gom: chinh phd Ai Cp sang hwdng dgt dufc kt qud. " Dång luc dän d6n yêu cau xây dung hê thång GSDG dua trén két quå 6 Ai Cåp [à Bô mdy lnh do gi (dông co/nhu cki)? Nhiing nå luc thånh cång dé chuyén dich . Tinh tråch nhiêm dôi vdi viêc cung úng trong tam cia chinh phi sang ket quå då duoc hdu hiêu các chuong trinh nam 6 dåu trong gidi länh dao cap cao rat quan tåm. Cåi cåch chinh phil? thånh cång thuong nho cd nhánh hånh phåp . C6 chién luoc hay tô` chic nåo trong chinh chi dao - tä Vän phång Nå cc (Anh), Kho phi då duoc thùa nhån (thång qua cc qui bac (Niu Dilån) cho dén ph6 Tô'ng thång che hoåc quy dinh) là cd trách nhiêm theo (Mÿ) hay Bô trudng Thuong truc (Andhra döl viéc dat cc muc tiéu phåt trién hay Pradesh, Än Då). khång? Ö Al Cåp, doån då nhån thay môt bô phån . Nång luc phù hop vdi kÿ nång yêu cau d' các quan chiic chinh phd cp cao, nhu Thd thiet ke và så dung hê thäng GSDG dua tung và Nå cc, båy tå môl quan tam vê viéc trén kt qua tai quoc gia thi diém näm 6 chuyen sang môt môi truong vi két quå hoat ch0 nåo? Nång luc này (hoåc viêc không dông. Bån thån TôSng thäng då kêu goi cd cd nång luc nåy) g6p phän nhu the nåo thång tin tåt hon dé hä tro viêc ra quyet dinh vào viêc sd dung GSDG trong diu kiên kinh tê. Dé nhât Phu nhån là chC tich dy ban quoc gia? Phu n Quôc gia, môt tå' chic då xåy dung hê thäng GSDG cc n luc 11ên bô nhäm nång T6m tät các phåt hién cao vi the vå diu kiên cho phu n 6 Ai Cåp. Bô trudng Täi chính dång val trò lånh dao Doån d nhån thåy c6 si quan tåm l5n dn viêc chk ctng chih d6n muá tr i cch cdchk. Öng cd hoåi båo Idn muå^n äli cåch chuyÄn dbi sang m.ôt "bàu không khi vì két qud ngån såch Ai Cåp dé c6 the h5 tro tét hon cho hoat dbng" Diiu nåy dwpc må td bing nhieu kt quå hoat dång. Khi làm viêc vdi doàn cåch trong cdc cuôc phng vÁn cila chdng tôi, ch'n doån, ông dá nhin manh dán tÀm quan nhing ngubi duwcphng vn du&ng nhideu c trong ma ng gån cho viêc phåi tång cuång môt mong mun chung là st-dung cdc thông tin hIn núa su quan tâm dén viêc cai thiên quin chinh xdc df phån bö nguån lgc, dånh gid tiän 1ý chi tiéu cång, vål cåu nóï: "Tå muon có bô, vàdat muc tiêuphåttrin theo cdch hiêuqud thé ndi vdi nguåi dóng thuC Ai Cåp rang vå hi.éu lwc. DwJi dåy xin t6m tåt nhångphdt chinh phil dang chi tiêu tien cia ho måt cåch hikn chinh t dot dånh giá chin dodn nåy. Trong hiéu qui và hiêu luc". 238 Phu luc 11 Dé n0 luc nåy thånh cång, di,u quan trong doån vào thål dirn này, nhung di,u hdu ich là các bô chul quån - nhCrng ngubi chiu tråch Là phåi nhan manh dán vai trå cda co quan låp nhiém ve chi tiêu ngu^n luc và giám såt viéc phåp Ai Cåp, Quoc hål Nhån dån, Hô dång thuc hlén cac chuang trnh cu thä - phål tham Shura vå T6 chúc Kiém toån Nhå nudc, co gia day dd. Doån då thåy cd su quan trn Idn quan sé chiu trách nhiém bo cåo cho Quoc däl vdi viéc GSDG dita trén két quå tù phia håi vå Hôi dång trong tuong lai. nhiu bô ch il quån. Bô truöng Dién luc, ngriD6 chi dao nhCrng n0 lu.c cåi cách trong Co quan Ð Nång luong Nguyén tå Quéc te trudc khi däm Ö ha-u ht cc nudc dang chuyén sang hê nhån chúc vu hiên nay, då dê nghi nhdm bô tháng d'a trên két quå, thuång cd dông luc rå trudng quan tâm dên viêc c5i thiên cång tåc räng cho c5i cåch. Di vdi môt so nudc, viêc quin lý co så ha tang thiêt yêu và các dich vu gia nhåp Lién minh chåu Au là môt dông luc tiên ich cång công cân näm vai trå chC dao. de thay d'i. Ö nhCrng nudc dang muån duoc Cuåc dånh giå gân dAy vê cång chúc Ai giåm no, thay di lå do yéu cu xåy dung Tai Cåp då Làm n'i båt vai trå lånh dao cda các bô li Chi^n luoc vä Xoå ddi gism nghèo, trong truång å môt so nudc. "Diem quan trong nhât d bao gäm c5 môt khung chi så vå thudc do là su quan tâm vå cam kêt do nguåi dúng dâu két quå hoat dông dånh cho cång tác GSDG cåc t6 chúc nåy båy tå... cåc bô truång Ai Câp dua trén két quå duoc xåy dung chät ché. Vdi cd quyên tu do vå ånh huång rat lån trong các måt så nudc phåt trién và dang phát trién, bô do ho phu trách dé >p dung nhäng thay dôi thåm hut [dn då gåy ra súc ép di cat giåm chi trong t' chúc và quån Lý nhån slj. Khåi niêm tiêu cia chinh phi và chd trong hon d^n tinh "QuJn Lý thuc hành tai cho" thuc su då duoc hiêu quå cCa chinh phi vå phån bô'nguon luc gidi hành pháp nhiét thành trong chinh phil hu hiêu. Còn nhiu nuóc khác thì su bt män A Cåp thuc hiên".' cia nguLri din v6i chi phi vå két quå hoat dông Cuoi cùng, 6 nhicu nuroc, vu khi låp pháp cla chinh phi Lai trå thånh måt vän dé chinh cla chinh phi cing ddng val trå lånh dao tri, dn den nhing carn két chinh tri tao dông quan trong, bang viêc ban hånh khung c5i luc cho su thay d6'i. cåch (Niu Dilân), cåc vän bån phåp Lý then Doån khång tim tha^y môt dông luc duy chot (nhu Luåt ve Két qui vå Thånh tich Hoat nhät n'i båt nåo cho nhCng thay dô6i 6 Ai Cåp. dông cla chinh phi 6 Mÿ), trao quyén tu chl Trong nåa cu6i thåp nién 90, tång truång kinh và dông co khuyen khich, hoåc tián hành té då dLroc daly manh. Måc dù thåm hut dat nhCng nghién cúu, kiém toán hoc nghe chat 3% GDP nåm 1998 và cån nhCtng nhuoc van ve két quå hoat dông cda chinh phd. Khía diém dinh tinh khåc nCia trong thånh tuu kinh canh nåy vuot ra ngoåi pham vi tìm hiu cua té, nhung cåc dông luc kinh té chua dl tao ra Phu luc II 239 mot nhu cau búc xdc phåi thay d i. Tuy nhiên, nhibu hon vào két qu là måt trong nhCng thay vI chi c6 måt dång iLc duy nhat, nhCng uu tiên cla minh. ngu6i duc phång van då chi ra hàng loar lý do dang dòl hål cåc d0i tuang khác nhau trong Nhi.rm vu hoac quyen han ré ràng khu va.c cång phåi quan tâm nhiéu hon dén Các nudc tham gia vào môt chuang trình rông kea vao hoar dhånntgn:rn kêt quí hoar dông: lWn dé chuyén trong tam sang két quå không . Hiêp dinh hop täc Ai Cap - chau Au. Thd chi can 1ý do dé thay d0'i må nhìn chung ho då tung gân dåy då nhån manh dên y nghia xåc låp duac mår nhiêm vu chinh thúc dé làm quan trong cda viéc phåi hoàn râ kê hoach u này duac nêu du6i nhièu hiên dai h6a Nhà nuéc, gin véi viêc ký kêt hinh thic khåc nhau, thf du nha luât phåp, Hiêp dinh hop rc giCra Al Câp và chåu Äu. cc säc lênh cla rông rhång hay thl tudng, Hiêp dinh này cing là môr 1ý do thúc gi1c hoåc chf rhi cda co quan hành phåp. Trong måt chuang trinh hlén dai hoå cång nghiêp môt så rruång hop, cc nudc còn nhån thay, de chun bi cho cic ngành cång nghiêp cda tuy quyen han day dd då có nhung nhiêm vu Ai Cåp canh tranh duoc vdi các sån phâm hiên nay van chua duac thuc hlén triét de. quåc té. 0 Al Cåp, c6 nhiéu tå' chúc hoåc rp thé • Såc lénh ctia Tä'ng thäng vê cång ty hod cåc riéng biêr có nhCng chLc nång cu thé. Thi du, t' cht& kinh té. Cåc tå' chúc kinh te nhr Säc lénh Tå'ng thäng så 29 då thành låp dy Cång ty Dung sär, Cång ty nudc Cairå và ban Phu nd Quoc gia vào rhång Hal näm Cång ty Dién lac gan dåy då nhån 3 triêu 2000 vå chi thi cho dy ban này là "theo d(i và däng Ai Câp trong cåc khoån tra cåp hàng dånh gi viéc thL.c hiên các chinh sách cång ve nåm và hon 280 triéu däng dành cho dau các van de cda phu nd", bén canh chúc näng tu tich leiy. Chinh ph ceing du dinh sé cåi tham muu chinh sách và cc nhiém vu khåc. thién hoar dång cda các tå' chúc này và Oy ban này, do Dé nhat Phu nhån làm Chd hudng chdng theo måt chién luoc tu nhån nhiém, bao gäm 30 rhành vién tù chinh ph, hos; và giåi hoc giå, ngån lun và cc tå' chLc khác. . Mi quan tam ctia cdc nhà tài tro,. NhiCu Nå hiên dang hop tác våi Bô Ké hoach và các nhå tài tro då chúng tå måi quan tâm rö bô chd qun khi các bô này soan thåo ke räng dán viêc nång cao kér quå hoar dông hoach 5 näm tip theo cda Ai Cåp nhäm däm cda khu vrc cång và san sàng hä tro dào båo räng nhCng van dé có tác dông manh nhat tao, cång nghê và cc hä tro kÿ thuåt khåc den phu nä dèu duac phån ánh trong nhäng (xem dudi dåy). Ngån hàngThé gidi då coi tài liêu này. Uy ban du dinh sé thiét låp hê viéc thi^t låp mår qui trinh ngân såch dua thông GSDG viêc thuc hiên kê hoach de làm 240 Phu luc II tròn nhiém vu då duoc qui dinh trong Sac thuc hiên trong dd néu r6 muc tiéu, dinh lénh cda tå'ng thäng. hidng vå thål han. Trung tâm Hå tro Thång tin và Quyet Nhån thúc duoc räng viêc chuyén sang dinh cda Nå cåc Al Cåp cd nhiém vu thành dinh hudng vào k6t quå hoat dông [ môt nå låp và vân hành cåc trung tâm thång tin trong Luc dòi håi nhieu näm, Bô truång Tai chinh Al rat cå cc co quan cda ihông d2c bang 6 Al C5p då bär dau dinh hinh mår cåch ti^p can Cåp dé hä tro viêc ra quyet dinh. Môt thi du da khia canh. Ong mun da våo nhcing tam khåc nda là T' chLc Kiém toån Nhà nudc guong quc t Vé C i cch và gån dåy då hä tro (CAO) vdi nhiên vu phåp If låu dài là tien cho chuyen tham quan cda måt doàn quan hành kiém toån hoat dông c(ing nhu kiem chdc chfnh phd sang Malayxia dé tim hié'u toån tài chinh. Tuy nhién, trong trung hqp kinh nghiêm cda nudc này. Ong då nhån diên nay, nhÉng nguoi mà chúing tôi trao dôi du duqc môt vài hoat dông dang dien ra, cd thé cho bit räng CAO hšu nhar chi chú trrng dán trå thành cc cuåc kiém chäng thi diém cho các vín dà tài chính. viêc låp ngân såch theo két quå hoat dông. Tóm Lai, doàn dã không phét hiên thy' b tÖOng då ghi nhån tâm quan trong cda viêc sL ky måt nhiém vu däc thù nào 6 Ai Câp cd thé dung các sô liêu cd chât Luong dé GSDG n5 dinh hadng cho su~ chuyn dich manh më sang luc nåy. Dy Là môt xut phåt diém tuyêt v6i d«n firån ch sy, cuyé dih mnh é sngd - xåy dung môt chiên kroc hdu hiêu. GSDG dua trén ket qua. Han nua, doån cing d x t Yéu tå cau thành quan trong tiép theo là không tlm droc mn o dao luåt hay cac sac lênh phSi xåy dng môt chin kroc thay d'i bao hien hanh nao cung cap mot khuon kho: va In dquåt han, våa hCru hiéu và manh mé, nhung quyen han cho su thay do0` rong ldn do. cung vùta thlc tien vå khå thi. Môt chién uoc Môt chiän åtoc dimc xåy d«ng ký càng nhu våy sé tao khung cho hàng loat cac n6 luc dang tien hånh dé chuyén sang hê ihång Tiéu chi then chot cho su dich chuyen thånh dua trén kUt quå dé sd dung trong chi tiéu cång sang dinh dng kêt quå dò håi phåi xây cång cúing nhu dé xúc tien và dinh hudng dung duoc måt chiên Luc cd tharm khåo y cho nhCiing sång kién khåc. Khång cd môt kián rông råi và cd thé dieu hånh duac. Chién cu trå 161 duy nhat nào ve môt chLn kuoc tåt Luoc này phåi do gidi lånh dao cao cap trong nhät can nhCng nôi dung gl. Thay vI thé, chinh phi chi dao và dåm nhån måt nhiém vu nhdm lånh dao can xåy dung m6t chién Loc rö ràng phuc vu quå trinh ra quyet dinh duoc phån ånh duoc nhCng co hôi vå trå ngai åAi thång tin dåy di và chú trong dén viêc dat Cåp tai thåi diém này và bät tay vào quå duoc kät quå mong muån cda chinh phd. H5 trinh thay dôi. tro cho chién luoc då phåi là måt ké hoach Khi xåy dung chién luoc, Ai Cåp cd the Phu luc II 241 muon xem xét hàng loat 1ý do tå kinh nghiêm hon. Môt sä bô dang tién hành nhcng hoat quoc te trong khi vân dua trén nhCyng kinh dång thi diém hoåc trung tåm chat luong cao, nghiêm vå kién ihic chuyén mån phong phú trong dó nhän manh hon dán k^t quå. Doån cda chinh minh. Trudc tién vå trén hét, môt då duoc nghe vä sång kián cda Bô Din luc và chién luoc thành công sé can co muc tiêu rö nång luong vå Co quan Dau khi cdng nhu Co räng. Muc tiéu dd phåi don giån và dê trao quan Truyén thanh. Doån då gåp gö nhiéu lån d'i. N6 phå' thu hit vå thå thdc cång chúc v6i Bô trudng Y tC vå Dån so, thåo Juån vé nhà nudc hS tro viéc tao ra su thay d05i, vi chi`n luoc Gda ång này crong viêC thu thâp cEC kh6ng the täng hiêu quå và hiêu luc cda chinh s6 lIéu th-ng kê s-ng dông v' y te dé h tro phd Ai Câp trong khi Iai b6 qua hàng triêu quå irinh ra quyét dinh y té tåt hon. cång chic dang låm viêc vå tuong tác thuöng Bån thån Bô Tal chinh cläng då xåc dinh xuyén vdi nguåi dån. Môt chién 1Lfoc thành môt so hoat dång thí diém dé dua vào cåch cång phåi nhay bén v6i nhCrng nhu cau thuc tiép cân mói vé quån 1f. Thí du, Trung tâm tê cua nguåi dån khi ho tucng tåc vdi chinh Nghién cúu Giåo duc và Trién khal Quoc gia thd cdu nIli Vaa Qhéc giadåcngpålc phd cda mình. Và chiên luoc d6 cing phai c6 då dua nhieu sång kien vào môt chuong trnh su giåm såt vå dieu chinh thu6ng xuyén dé dé giåm bót su chênh Jêch vè giáo duc và nâng dm~ bio di ddng hudng. Chiên Luqc thänh cao chåt luong giåo duc. Nhå su h5 tro cda cång phåi hô tro cho nhang ngu6i dang chi Lên minh châu Äu, Ngân hàng Thé gidi và dao su thay d i - dào tao vå bôi duöng day då chinh phd Al Cåp, Trung tåm này då hoat cho ho, cho phép ho chap nhån rdi ro vå duqc dông vdi 15 co quan thång déc bang, Iâp bån ghi nhân khi thành cång. Cu6i cùng, tât nhién dà các vùng c'nhu c bic thiét nhít và tham mot chién luoc thành cång phåi là chién luqc v n vdi công d'ång dia phuong v nhäng uu duoc bién thành hånh dông, tao ra nhäng thay tién cda ho. Bô Ta chinh clng dua trong tåm d6i thuc thu trong thành tich hoat dông cua hubng vào két qui vào Bô phân Quan 1ý No chính phd, và täng cuöng hiêu qui và hiêu huc và Don vi Thue Tiéu thu, nhCng noi dang tìm så dun g n guån luc.cchp ccách åp dung chuang trnh quan lý chat lucng G6i cdc sång kiên t°ng th . Môt trong nhCng cåch tiep cân sang tao Doàn ciing då phåt hién thay nhieu g6i f nhåt mà ching tåi chúng kién là hê thång tuång sång tao trong viêc do 1u6ng két quå dánh gi Quy Xå hål dành cho Phát trien, môt hoat dông 6 Al Câp, chúng tå hoån toàn cd tô6 chúc cda chinh phå Ai Cåp theo döl kinh thé dich chuyén sang cåch tiép cân dua trén phf tù khoång 17 nhà tài tro dành cho cåc du ket quå trong båi cnh cda Ai Cåp và tao ra ån phåt trién. D giip hUdng dän viêc phån xuat phåt diém cd loi cho môt nå Lc rông Idn bå` nguån luc, ho då thiet låp co ché Ðánh giá 242 Phu luc II Nhu c^u Cång däng, trong då bao gom môt nh(ng nå luc nhäm chuyén sang quån Iý theo bå cåc chi sé t'ng hop ve tinh trang súc khoé, két quå này vån cån manh mún và thiéu su gio duc, co så ha tång vå dièu kiên nhà 6, lién két (van de nåy sé duöc bån den kÿ hon cdng nhu cåc nhu cau co bån khåc. M i chi s0 duci dåy). C6 rät it dång co khuyén khich két hop thång tin ve múc dô dich vu và tåc hoåc co hå dé chia sé thång tin hoåc cåc bài dông ca chúng d6n phúc loi ca ngu6i dån. hoc gia các t6 chúc. Chi så duoc xåy dung nên, cd phån nhå theo cap quån huyên, sé duoc kt hop vdi thång t Viêc ra guyét dinh durc dinh hding bàng vé qui må dån so và nh(ng räng buåc do các thng tin nhà tài tro d t ra, dé~ phân b' ngun luc cda Trong län doàn den thåm Trung tåm, Nghién Quÿ Xå håi. Hê thäng phån bå' hiên dang tiên ciu Giáo duc à Trin khai Qu6c gia, chúng hành ki6m dinh mdc då nhay cåm trudc khi tii då tháy môt thí du rö rêt vé viêc môt nhà mang ra áp dung- ra quyét dinh then chåt så dung thång tin dé' hoach dinh chinh såch. Trong lån gåp doån, Trung tåm Hätro Thng tin và Quyét 4nh Bô truång Giåo d.ic då dé nghi håi giåm däc ctia Nôi cdc cung cAp hä tro, ky thuåt cho qud Trung tåm vå k6t qua cua viêc nghiên cufu cac trnh ra quyAt dinh cda Nôi cdc Ai Cp vå cC thuc tiën qu6c té vé tÀn suåt thirc hiên cåc bài thong dc, quan chit cAp huy.n ciia nedc nåY ki6m tra d06i våi sinh vién. Öng då då nghi bà thôngqua môtmang lueiquôc gia9gM cdc trung giåm doc så dung nghién cdu då [àm dau vào tåm thngtin. Trungtåm dkêtnoi casddkäéu dé ng xem xét khå näng thay d'i môt thång quocgia và hi.en nay dang cung cåp chdng cho lê ca Al Cåp là tå' chtc kiém tra hàng näm. các quan chitc chinh guy?n dia phung thông Thi du song dång này ve mot nhà hoach dinh qua cdc da CD-ROM và cung cJp cho ng148 chinh såch cåp cao tm kiém cåc thång tin dån thông qua Internet. Trung tåm cång cung dång tin cy dé h5 tro cho quyét dinh cda cAp bdn tin hàng thng v kinh tJ vå bdo cdo minh là måt da^u hiêu thuyát phuc vå môt hê thäng ké hàng nåm v quoc gia và các bang. N6 thäng GSDG hlén dai dua trén kåt qua. h tro các co quan chinh quyen dia phavng ' Qua cåc cu6c phång van, chding tåi dä cung cJp bdo cdo thäng ké hång nm, xåy dyng duoc biåt vå nhCfng ing dung sång tao khåc và duy tr các trang web cda dia phwng. Trung cda cåc nghién ciu và chi så thäng ké dé cåi tåm cång pht dông môt trong nhkng de dn thién chät luong ca quå trinh ra quyét dinh chinhphd &Pên titd u tien cåa Ai C4p, chophép trong chinh phd Al Cåp. Nhieu Muc tiêu Phåt ngui dån durc trao dt true tuyén väi chinh phä trién Quåc te và chi så do 1u6ng cåc muc tiêu và qua các trung tåm giao dich. då duoc long ghép vào bô dCi liéu duoc cåc co Dng thåi, chúng tåi cdng thåy rang quan Ai Cåp så dung dé giåm såt chuong trnh Phu luc II 243 cda ho (xem Phu luc C). Thi du, Bô Y t^ chong trnhhp tcgia Vu Dnhgid GhInh thuång xuyén theo dö5 bô chi så ve k^t quå säch vå Hoat dông cia B. Ngogi giao (Chinh hoat dång dé giåm såt thånh công cla chuang phd Hå Lan) vå Vu Ddnh gid Hoat dång cda trnh tô^ng thé cda b6. Tuy nhién, theo cåc Ngån hång Thägibi. cuåc phång vän cda chdng tå, nhCing thi du ve viéc så dung cåc nghién cdu Và thäng tin Trung tåm Nghién cdu Xå hôi tai truòng thång ké nhLa våy låm dau vào cho viéc ra Dal hocAmérica 6 Cairå då xåy dung chuang quyet dinh van chi là nhang truòng hop ngoai trnh gåm các khos dào tao dành cho các dánh lê chú chua trå thành quy dinh. Môt cuôc gi viên v gism déc cda trung tm này dang dånh gi hêt sLc bi quan vê mô trung nghiên chi dao môt n6 luc GSDG cång våi dy ban cdu 6 Al Cåp då viêt: "dâu ra nghiên cdu Phi ni Quåc gia. Ngoài ra, Trung tåm thung khång duoc các nhà hoach dInh chinh Nghiên cúu và Tu vån v1 Hành chinh công tai såch xem xét, båt chåp chd dê nghién cdu c6 Dai hoc Cairå cing cd môt chucng trnh lién quan nhr thê nào dên vân dê mà dåt nucc nghién cdu và do tao ve hành chinh công, dang gåp phåi, hoåc phân tich và cåc kêt luån bao gåm nhúng chuang trình gìn dây vè dua ra hop 1ý dên dâu. 0 Ai Câp, viêc hoach phuong thúc lånh dao dành cho cc nhà quån dinh và ép dung chinh sách không duqc hâu 1ý hàng dàu cäa Cång ty Diên luc Ai Câp, dào thun cCing nhu dinh hudng båi cåc nghién tao vè há tra các quyt dinh cho Quåc hôi cúu nghiem tuc. Nhån dån Al Cåp và Håi däng Shura, và môt chuang trinh dành cho các nhà båo de cåp dén Nång huc nghiên cdu. Ai Caåp có näng lgc ván de ngân sách công. nghién czu vå thng ké manh vå eki ngå các nh nghién cdu dk'c dào tao ky càng trong cd các th Hê thäng thOng ké. Hé th^ng th^ng ké cda ché cng lån tu nhån. Dåy &à m6t nguon l&c to Ai Cåp cd lich sd phåt trié'n låu dài, và då ln cho nhng ngui ra quyét dinh tim cách trung thành trå thành môt hê thång lån, da chuyn sang dinh hurng mnh hon våo két qud. dlén, c6 näng liuc tián hành nhCing nghién cdu Mbt trong nhng trung tåm tvmnhån, Di A dån phic tap trén qui må Idn. Gi tri cda nhclng Nghién czu Kinh t Ai Cåp, &à du mJi cila thång tin thäng ké c6 chat luong cao då duoc vùng cho Mang ledi Pht trHn Ton cu ditc cå trong và ngoåi chinh phd ghi nhån. Viêc Ngån hàng ThÅgiSitåi tr.. Trungtåm nåyduc må rång cång nghé thång tin truyén thång xem nhu mbt tng cd viên d/ trk thành Trung trén khäp länh thå Ai Cåp då làm täng näng tåm Quictá Chåt luo-ng cao. Nhng Trung tåm luac cla hê thå ng thå ng ké và dua de^n nhing nåy sé & mbt bôph4n cda Chung trnh H.op täc no luc sång tao nhäm så dung thång tin thäng Dnh gid d Pht trin Näng lgc GSDG", m t ké dé hä tro cång tåc k^ hoach hoå, GSDG vå 244 Phu luc II ra quyet dinh. Khi Al Câp chuyén sang thuc thic khác duoc coi là c6 giá tri quân su. Tuong hiên các kÿ thuåt quån lý dua trên kt quå hoat tu, no rät nhay cåm v6i nhing loai câu håi mà dông, môt trong nhifng the manh cda nudc cåc nhà nghiên ciu tu nhân dåt ra. Tuy nhiên, này lä hê thäng thông kê. Dng thåi, c6 trong 5 nåm qua, ching tåi duroc biet là CAP- nhng diém yeu trong hê thäng này can duoc M-AS dä áp dung mot tiêu chu2n cap tien hon giai quyet neu Al Cåp muon tien nhanh và tu ve viêc so liêu nào c6 thé duoc phå' bin vä tin vào chat luong cCa các så liêu thång kê thung xuyên phê chuân các bång håi. chinh thúc cda m'nh. Må rång cåc hoat dong thäng kê. Mäc dù Nguon sé fiêu thäng ke chinh thú'c. Ai Câp duång nhU c6 môt hê thång thång kê Nguon thäng kê chinh thúc chd yeu 6 Al Câp tâp trung hoá cao då, nhung trong chuyen là T'ng cuc Tháng kê và T'ng hop Nhà nuóc cång tác cda doàn, chdng tå vân nhân thåy (CAPMAS), Bô ké hoach, các bô chd quån (kä nhiêu co quan då tu xåy dung hê thång di liêu cå Bô Kinh tá, Tai chinh, Y té và Giáo duc), và cda riêng ho, mà trong môt så trung hop, n6 Ngân häng Trung uong. Bên canh d6, rat cònvuot,ra ngoài phuong pháp thu thâp nhieu nghiên cdu då thit lâp duoc nhang co truyên thông các sô liêu thông kê hành chinh. så dû liêu ch uyên biêt và dã duoc thuc hiên bå Thi du, v'ì Bô Y tê và Dân så coi sic khoé Lä ý> mot khái niêm toän diên bao häm cå phdc loi cåc trung tâm nghién cdu kinh vien va cac to vât chat và phdc loi xå hål, bô này dä trien khai chäc phi chinh phud, thuång v61 su hop tac cua - -I . . måt chuong tr`Inh thu thâp thång lê ve sic các co quan chinh phd. CAPMAS c6 hal val khoé và xå hôl 6 câp hô gla dinhl. Ðiêu này då trò trong hê thäng thäng kê: n6 thu thâp và h - bo tro cho he thong thång tin quån ly cua Bo, phô: bieán các så liêu thång kê và n6 là môt co>I ma khi hoän chinh, he thong do se bo sung cac quan c6 thâm quyên don vi tât ca cac nghien >.ket qua ve y te cua tren 4.500 co så y te^ ban cdu thång ké duoc thuc hiên trên lånh th' Ai dau vao co så dCi he6u quoc gla. Các co quan Câp. Trong vai trò thil haj näày, CAPMAS khác dang xúc tien viêc xây dng các thuóc do th'm dinh tât cå các cång cu diêu tra duc dê thäng kê mói chua c6 trong CAPMAS hoåc xuat; n6 c6 thé yéu câu thay dô`i hoc loai bä các nguèn khác. Thi du, Bô Kinh t dä bít du måt sô khoån trong cåc cång cu d6; và n6 xây dung các chi så sån xuLit vå bô "các chi sé duoc nhân môt bån sao tât cå các så liêu då thu chd dao" cho nän kinh te. Viêc mo rông các thâp duoc thång qua nhing cång cu duoc dy hoat dång thång kê vuot ra ngoäi hê thång thu quyén này. Hon nCia, vai trò lä môt co quan thâp vä báo ca'o truyen thång dä läm nåy sinh t'ng hop cda nhä nudc då khién CAPMAS c6 nhing thách thic mói dål v6i viêc duy trä tiêu quan diém rat khät khe v6i viêc sé liêu thäng chuan vä däm båo tinh tuong thich giaa cåc kê näo duoc cång bä, và nhiäu thäng kê chinh bô så liêu khác nhau. Phu luc II 245 Chat Iong thöng kö. Trong cåc cuôc phång ve thong ké tién tien 6 Ai Câp. Mäc dù dä c6 vån cia minh, chdng tô1 då ducc nghe ve các qui dinh ve ti. do hoá ph6 bién [thng tin], nhiåu quan ngai lién quan dén då tin câ^y cua CAMPAS duång nhu van dang coi val tro cac so liêu thong ké å Al Cåp. Môt so quan chinh cia n6 lä dieu tiét, chå không phåi là tao ngai xuat phåt ter tính båt câp von c6 tä låu: ra, thông tin. Båt chap vai trò ddng dau cia co théng kê ngån sách tä B Tai chinh không quan này vdi tu cách là vän phòng thong kê hoàn chinh (vì nhiýu khoån ngoàl ngån sách) qu6c gia cia Ai Câp, CAMPAS không tham và rat chåm quy6t toán; thng kê tài khoån gia vào các dien dàn thong ké qu6c té nhu dy quoc gia (hién nay do Bô ké hoach công b0 v6i ban Th^ng ké Liên hiêp quoc, và cúing không các du vào do CAMPAS cung ca^p) không th6 hién su hång thúi gì vào viêc gia nhâp Hé ducc the hiên theo tiêu chu'n hién hành, và thong Ph' bién DI 1iu chung cia QuÿTien bi dieu chinh rat tùy tién. Trong cå hal trung tê Qu c te hay phan dåu theo Tiéu chuån Ph6 hop, các du án ho tro kÿ thuåt do các nhà tài bien Sö liêu Dc biét. tro ho tro dang ducrc tién hành và có 1é sé tao ra nhang cåi thiên Idn. Trong cic trung hop i Iòng ket quå hoat dông cua tô khác, cd nhang su hoài nghi ve dinh nghla chéc. Ðiéu mà doàn không phát hiên thåy là thfch hop và phuong pháp tính toán Ilén quan viêc thu thâp và sd dung cå tính hê thông cac den ddi nghéo, ti lé mù chi5 và that nghiép. sô liêu dé do luong mdc dô thoå män cda Thieu su tin cây vào chat luong tháng ké c khách hàng. Tuy dây không phåi là "kêt quå" ..phåt trie^n, chdng vän là nh(rng thudic do tic dOng lam xoi mån trong cac cuoc dO thoai t , .. g i quan trong vê kêt quå hoat dång cia t^ chLc. công khal: tranh cai ve viec can giai quyet A n.g Kinh nghiém då ching t6 tåm quan trong nh(rng van de nghiê^m trong vê^ phat tneén nihu >> n . cua the ghi die'm toan dién ve ket qua, trong the^ nào då bieén thành nhCing de^ nghi tráii dd bao gom cå nhang khía canh này, bén ngurac nhau ve tính chính xác cila tho^ng kê. II canh nh(rng két cuc Idn ve xa hoi va tai chinh Val trò cåa CAPMAS. C6 nhing moi quan duqc trông doi. ngai ve vai trò cia CAPMAS. Cåc nhà nghiên Mji lien h? véi cdc quyt dinh v ngun lur cdu kinh vién và nhCing ngu6i khác ngoài chính phu' cm thay vai trå cia n6 vdi tu cách Ngån såch là công cu chính cho båt ký quoc là môt co quan cd tham quyen ve nghiên cdu gia nào d' Ila chon giaa cåc muc tiéu uu dieu tra då gåy ra môt hiéu dng coi nhe các tén và thrc hiên chính såch cia chinh phil. nghién cdu dôc låp. Näng luc cila CAMPAS, Gån dåy, nhu môt quan chLc OECD då nhät là trong viêc chf dao dieu tra, då ducc nhån xét, "dang c6 môt cuôc cåch mang dông dåo công nhån, nhung n6 không duoc tham läng ve phuong phåp và quan di=m låp coi là m6t nhà sáng tao hay môt nguon di dåu ngån sách, v6n båt nguon tCr môt vài nudc 246 Phu luc II phåt trién vào thâp niên 80 và dang duöc Xähôivà C·caucåa AIC4p då nhân diên môt khäp noi trén thé gidi cåm nhân. Håu hét vài vän d goi lén mdc dô nghiém trong cua cc nudc déu gan b6 vdi môt dang cåi cåch môt thåch thifc can thict dé chuyén då'i qui nao dd ve soan lâp ngån såch vdi muc dich trlnh ngân sách theo hudng chd trong vào kt tång cuång su å'n dinh kinh té vi må, cål quå hoat dông: thiên viéc uu tién hoa chi tiéu và thuc hiên , Uu tiên hod chi tiêu. Qui trình ngân sach chinh sach hüu hiéu hon." hlén hành không dua vào cc cåch tiep cân Qui trlnh ngân sach cda Ai Câp hiên nay chung nhäm khuyen khich viêc uu tién khång gan vdi viêc uu tiên hoa chi tiêu hoäc ho, chang han nhu dät tran ngân sich dåm båo chäc chän cho viêc thuc hiên chinh hoac khoan ngân sach dé khuyán khich cac sach. Chd trong dén vân dê tài chinh và cac bô chd quån phål uu tiên ho cac yêu cau däu vào khåc, cå qui trình ngân såch lâån ngan sach cda m'nh. Ngoai ra, dam phan h'nh thifc tr'nh bày ngån sach dêu khång Ich nh6 Ié vå sta då' ngn såch tron nâschnolvasadingan sactrn tao dieu kién thuân loi cho viêc gan kinh nam cúng lam xoi mån thém viéc thuc hien phi vdi k6t quå du kin. Ngoài ra, qui tr'nh >cac uu tien ngan sach ma Nol cac va Quoc phé chuâ^n ngân såch do Quéc håi Nhån håi Nhåndåndåxåcl dan aip dung, six kie'm soalt cua Bô Tai chinh Dång co- khuyên khich viêc cung tng dich vu va gialm sa't cua Tåo chiic Kie'm toaln Nha• vå~~~~~ ~ glmstcdhO>cifiê9 tå h u qud. Qui trình ngân såch không khen nudc deu tap trung vao khia canh tai chinh mà không quan tâm dán mái liên hê gula thuång cho viêc cung ting dich vu c6 hiêu chtng vdi k6t quå. quå, cho dù là trong quå trình dàm phn Ngân hàng Thé gidi dá xaéc dinh ngân sach ngân sach hay thång qua cá dông luc khac là linh vuc uu tjén cåi cach d Al Câp, nhån nhu chia sé phân ngån sach tiêt kiêm duc manh ring "mäc dù täng truång kinh te manh, hay cho phép linh hoat han khi quyêt dinh cac k6t quå xä hôl - däc biêt là trong y té và så dung nguån luc vào dâu. gio duc - vän chua duoc cål thién vdi mdc • Tinh minh bach. Thång tin ve ngån såch Ai dô tuiong xdng... Budc dåu tién dé' dåm bo Câp bi han che nghiém ngät. Ngân såch do räng cá nguon luc cåa quoc gia dang duöc chi Quéc håi Nhân dån phé chu'n khång tiéu hop 1ý hon trong nhing linh vuc này là duc cång b0; các phan trong tài liêu ngån phåi cd nhCng budc di theo hudng täng cuång såch chi duc cung cap theo nguyén tac dinh hudng két quå cda ngân såch, nhåt là "diu cn bit", thäng ké tàl chinh co bån ngån sách chi thuång xuyên."3 Co cu và qui khång duc cång b2 hoäc cång b2 dui6 trlnh ngân såch hiên hành khång cd loi cho hinh thc tång hop cao dô và båo co ki6m dinh huding vào két quå hoat dông. Dnh gid toån chi duoc phå' bin han hep và khång Phu luc II 247 bao håm các thång tin ve tfnh hiêu quå vå * ghi nhån vå tng hå siu tién bô hiéu luc cta chi tiéu. Diéu quan trong là phåi có môt nhóm gän . Tinh toàn diên. Tråch nhiém soan låp vå bó vå duöc tO chdc tot de ho tro ban länh dao chap hånh ngån såch Ai Câp duöc phån nåy nhäm dåm båo rang tam nhìn dó duöc chia giCra Bô Tai chfnh vå Bô Ke hoach bién thånh hånh dång. Val trå må nhóm nåy (xem bång). Dieu nåy då khien chfnh såch c6 thé näm giC là xåy dung ké hoach hành tài khoå có tråch nhiêm vå viêc lâp ké hoach dông, dåm båo tô` chic duöc các hoat dång thuc tien trå nén kh6 khän, VI các du ån dåo tao vå hä tro thoå dång, do lubng tién bô, dau tu có the có tåc dång lån dén mdc ngån nhån diên nhCng nä luc thành cång và chia såch chung vå låm cho viéc du båo yéu cau sé bå hoc då hoc duöc giCa các tô chdc. ve chi phi thubng xuyén cho du ån trå nén Nhm nåy cing nén bao gäm các cå nhån khó khän. quyet tâm, nhiét huyet vå chuyén tråch. Chinh phä Ai C4p: Hang muc Ngån sách Bô Tai chfnh Bô Ké hoach Chuang 1 Chuang 2 Chuang 3 Chuang 4 Tén luong vå tién công Vât tu cung dng Chi dau tu Trå no (ké cå phu cap) Thuc hi.ên m.ôt chiên luic khd thi Nhom cung phai co môt quyen han ro rang, Råät nhieu bô då båy tå su quan tåm däc biét du1c trao d'i thông suát tu bô trudng, thi dén khå näng phäi hop vdi nhau d6 dinh hlnh tuéng hoac tông thông. Sc h . . D xåy dung môt nhóm nhu våy, có lé can mot no luc nham tang ciräng viec så dung dua våo khång phåi chi môt bô duy nhat dé GSDG dua trén kêt quå trong chfnh phti. Cåc t bô nåy dang xem xét viêc hinh thånh môt ban t f hn m ät nh m Ht n må khn lånh dc, de:thuc hlên môt nhiêm vu trong môt kh oånig ,othbi gian hCru han. Uy ban Phu nCr Quôc gia . xác dinh muc tiêu và xây dung tâ^m rifnhìn da xåy dung mot "nhom ao" rat thd vi - loi chien luoc kéo nhefng cå nhån chiu tråch nhiêm viet ke " xåc dinh khung thål gian vå khung dånh hoach quc gia trong tít cå các bô ngài lai voi bråc ictfd1mv å otdn khåc Moc åqo atrogttc cb g^ a giá cho viêc th dim và cc hoat dông khá nhau. Môt nhóm nho, hat nhån å dy ban to . do lubng tién bô và chic các håi thåo cho nhCrng nhdm lén bô 248 Phu luc II này dé dinh huidng ho theo nhCng van de mà nghiêm phong phi cda USAID trong linh dy ban quan tåm, roi sau d6 phäi hop vdi ho vic này là môt nguon to Idn và USAID då khi ho viet các ke hoach cho bô cda ho. bày t6 su quan tâm dán viêc duöc hop tác chät Bô Tai chinh då bày tå su quan tåm däc biêt ché hon vdi Ngån hàng The gidi trong linh dén các hoat dông dào tao de h6 tro cho sáng vic này. kin này. C6 råt it các khoá cu the chú trong dén viêc lâp ngån sách theo két quå hoat dông Thf du minh hoa ve các hoat dång hå và GSDG dua trên ket quä. Thång qua các Vu tro ký thuât gìn dåy OPCS và OED cda minh, Ngån hàng Thé . DLY an ve Hoat dong Tiep can va Truyen gidi då thiêt kê môt khoá hoc vê Xåy dung và Sá Iiêu (DATA) dang hå tra chính phd trién khai Hê thång GSDG dua trên kêt quå Al Cåp trién khal vå duy tri c tål khoan dành cho quan chúc chinh phid. Còn cc quôc gia tuân thu' theo He thäng Tàl ChLiong trình quoc tê vê dào tao dánh giá pht h khoan Quoc gla 1993. Du án này, do trién dLioc tô^> chúic 6 Öttaoa, Canada vào USAID tai tro, dang nång cap he thông kÿ tháng Båy (chuöng trInh này duöc phát dông thuåt thång tin 6 Bä Ké hoach va ho tro kr vào tháng Båy näm 2001). Ngoài ra, c6 các ý1 , , 2 thuat nham tang curång närng ILrc thu thap, nguon luc idn 6 Al Câp và quôc tê mà cd th p I lap bang va phô^> bien cac dd heýu kinh te dua vào d5 de tå' chic dào tao. Vi du, Viên Kêa chính cua Al Cap. hoach hoá Quôc dån c6 môt khoá hoc ve lâp Chiong trInh Hi. dal hoå Gång nghý ngån såch theo ket quå hoat dång do Cång ty c nudc Aicâp dúng ra tå' chúc; Trung tâm .ghlp da i tro nh tu doho nghiep cu a Al Cap chuan bl cho tu do hoa Nghiên cdu Xå hôi c6 chiong trnh dào tao ve GSDG c6 thé trång cây duoc; và Trung tarn chin ha. v khu i hån tu, chính phu' Al Cap va khu vtac tu nhan tal Nghiên cdu và Ti vän Hành chinh cång tal tro, du an nay hô tro ky thuåt cho cac Dal hoc Cairå cing då trién khai nhiéu doanh ngkikp nhå vå våa vå cho toån bä chuong tränh dåo tao c6 Un quan. ngành này. Hien tai, doan chuyên gia Dan Các hoat ikng åtoc các nh tåi tro, chp kinh Mach dang dånh giå hê thäng qu6c gia Vi phi chåt luong cda Ai Câp. . Hoat dông do USAID tài tro dang sÅp dät Trong thåi gian cda doàn chân doán, doàn då mang lui máy tinh trong Quåc hôi Aj Câp gåp gö USAID, nhà tàl tro Idn nhåt 6 Ai Câp. de tao thuân löi cho viêc tiép cân thång tin Tuy USAID khång c6 bit ký môt ke hoach cu trong qui trinh lâp pháp. Theo vän kiên du thå nào dé cung cap thêm h0 tro kÿ thuåt án, ngày càng có nhibu yêu cåu tx phía các trong linh vuc GSDG dua trén kt quå, kinh dai biéu Quéc hål Nhån dån då häi c6 Phu luc II 249 thång tin tot hon, d4c biét là tå phia cc co * Thành 4ap ban länh dao lén bô dé thic 4dy quan chinh phd, và nhing thång tin dinh GSDG duwa trên két qud và thành tich. Ban luong ve chd de dang tranh cåi. lånh dao gåm các bô truång quyét tåm thay " Quÿ Tièn tê Quoc tå dang cung cap hä tro d'i nåi bô tå' chic cda ho c6 thé' thdc day kÿ thuât ngän han dé gidp chinh phd khc viêc áp dung GSDG dua trén ket quå và phuc nhing nhuöc diém trong cö så da dua vào mot qui trlnh ngân sách dua nhieu liêu quoc gia, chd yéu là trong nhing linh hon vào k6t quå. Dudi su länh dao cda Bô vuc ve tài khoån quoc gia, cin cån thanh truång Tài chinh, ban này c6 the döng toán, thäng kê tien tê, tài khoá và giá cå. nhieu vai trò then chot, vf du: xåy dung Trudc dåy då cd nhing hoat dông h0 tro chin luöc chung dé dinh hudng cho dàl han trong linh vuc cán cån thanh toán nhüng cl cåch; hudng dån và tao khung và no nudc ngoài. dánh giá cho hoat dông thf diém 6 cä nhån " UNDP dang h0 tro chung và h5 tro kÿ các bô và cc t' chic khåc, và låp ké hoach thuât cho cå Trung tåm HO tro Thång tin må rông thi diém và chia sé nhang thuc và Quyet dinh län Bô Tai chinh. tiên tåt nhåt và bài hoc gida cc bô. Ban này ph äl quyet dinh xem liêu c6 nén di theo Chuyén sang GSDG dua tron ket quå: co ché nào mà các nudc khác dang så dung då nghi dé tao dång luc và trao nhiêm vu cho Chuyén dich måt t' chúc cda khu vuc công nhäng nÕ luc c.i cách - ch.ng han nhu sac sang chd trong d6n ket quå hoat dông, chiú lênh cda t'ng thäng, sda dô5i luât ngån sách khång phåi cho toàn bô chinh phd, dòl hål và các vän bån luât. - trong diêu kiên cda môt n6 luc to ldn, nhiu nam vdi su länh dao Ai Câp. manh mé và quyét tåm thay d'i. Ngay cå • Hitro,sångkien czia ziy ban Phu ni'Quocgia nhang chinh phd dä gån bd vdi tien trình này dé GSDG viêc thuc hiên các hoat dông c6 tå hon måt thåp nién trudc dåy ceing dang lién quan dén gidi trong kê hoach 2002- hoàn thiên dän. Kinh nghiém quoc te clng dä 2006. Dudi su båo tro cda Dé nhât Phu cho thay då khi thành quå ldn nha^t là tå måt nhân, dy ban då hop tc rat húu hiêu vdi vài trong so nhing budc di ban du, tuong d^i Bô Kê hoach vå các b chd quån khi các bô truc dién trong môt chuyen hành trình dàl den này xåy dung ke hoach cda m'nh. Chtng vän hoá két quå hoat dông, v n cd quan hé tåi tin räng, budc tiep theo cäa viêc GSDG den nguon luc và ket quå. Chinh phd Al Câp sé tao ra môt co hôi däc biêt då xdc tián su dang 6 giai doan da^u cda cuåc hành trinh này. thay dô`i giaa cc bô. Vi dy ban bao gom ChúÄng tåi tin tudng nhang budc sau sé thdc nhiêu nhån våt tù trong và ngoài chinh day nudc này. phd, trong dd cd c gidi hoc giå, khu vuc tu 250 Phu luc II nhån, cåc tô chic phi chính phd, thång tin sách và tiéu chuan ve so liêu. Môt dy ban dai chiing và các bô c6 liên quan nên nó có nhu vây can bao gom các thành vién là dai thé giäp täng cuång su däng thuân ve các dién cla nhang co quan chiu trách nhiém van de do luång và tính minh bach trong cung cap so liêu thång ké và cåc nhà thäng bdo cáo kt quå. ké låu näm huy dông tå các trung dai hoc * Xåy dumg näng 1gc dé' h tr.oci cåch. Khång vä khu vuc tu nhån. cd nudc nào thành cång trong nhang nå . Tång sw chii trong dán khch hàng. Gi tri luc cåi cách rông ldn neu khång có môt dôi cla cåc so liêu thäng ké khång phåi 6 viêc ng(1 nhiét thành vä duöc tå chic chät ché tính toán ra chiing mä là 6 viêc så dung dé hâu thuan cho nó. Nh6m nòng cåt hä ching. Dåy phåi duöc coi là muc tiéu cla tro nhdm liên bô vä các hoat dông thl diem tat ä cc co quan cung cap so liêu thäng kê nhäm giåm thiu thd tuc hành chính phien då khuyén khích ho ph' bién rông räi các hà vä xuic tien quá trInh hoc h6i vä sáng tao; so liêu näy giaa nhang d6i tuöng så dung rit ra các bäi hoc vä cåch thúc d6 åp dung trong vä ngoäi chính phd. D hiéu rö hon các bä hoc dö cho chính phil. Nh6m näy ve nhu cau cla khách hàng, cåc co quan cing dua väo dôi ngú1 cán bô cång chic cåa chiu trách nhiêm cung cåp så liêu thäng ké måt så bô vä nguàn luc to lön trong công phåi thänh lâp cåc nhdm tu van dai dién däng hoc giå và phi chính phd rông Idn ca cho ngui så dung. Môt chic näng hau ich Ai Câp. khác cåa nhng nhóm tu vän này là khuyen * Hiên daihoå chinh sch thngkê. Mäc då hé khích viêc trao d'i thång tin giaa nhng thong thäng ké cla Ai Câp c6 näng luc tät ngubi så dung so liêu, nhCing ngubi c6 the' nhung rö räng lä nó då tut hâu cå ve chat tìm ra giåi pháp cho nhing van dé chung. luöng con so thäng ké cång bo lan suY quan Cåc nh6m tu van näy sé gäp gå thung tåm den nhu cau cla khách häng. Ai Câp xuyên vdi ngubi quån 1ý cåc don vi thäng cån xem xét lai luât thång ké theo quan ké trong cåc co quan. 6 cap cao nhåt, nh6m diém tách bach trách nhiém cla CAPMAS tu van cho CAMVIPAS hoäc dy ban thäng ké trong viêc tông hop vi muc dích quån su duöc dé xuat sé cung cap dau väo theo yéu vdi vai trå lä måt co quan thäng ké dåc lâp. cau cla tåt cä các d0i tuöng så dung thång Nhieu nudc då så dung dy ban thäng ké tin thäng ké cla Ai Cåp. quåc gia hoäc måt tô chic dieu phái tuong . Tham gia vào h.é thäng Phé'bién Så 1iêu Däc tu dé hoach dinh chính sách vä tiéu chuan blét czia Quj Tien t.é Quéc té. VI Ai Cåp cho viêc cung cap vä phå' bién cåc så liêu dang chuSn bi dé gia nhâp thi truång vän thäng kê chính thúc. Ai Cåp nén áp dung quoc te, viêc cung cåp duoc cåc så liêu môt chién luoc tuong tu dé phåi hop chinh thäng ké dáng tin cây càng c6 y nghia quan Phu luc II 251 trong hon. Budc quan trong theo hudng lén bô chuyén biêt mdi. Nôi dung chfnh cla này là däng ký theo Tiéu chuSn Phô bien hôi thåo là lâp ngån såch dua trén két quå hoat Så liêu Däc biêt - SDDS (xem bån tin ve dông, dua trén kinh nghiêm quoc te và dua tiêu chuSn phô bien [thång tin] cda Quÿ dén viêc dinh hinh môt tåm nhin và ké hoach Tien tê Quoc te trén trang web: hành dång cho Ai Cåp. Phuong pháp tien http://dshb.imf.org). SDDS yéu cau các hành: trao dôi qua lai. Thål gian: 2 ngåy. nudc phåi áp dung tiéu chuan quoc té trong Trong ngày thd nha^t, chuyén gia cla Ngån viêc båo co cc thäng ké kinh te và tài häng Thé gidi sé chia sé quan diém thic tien chính chl yeu và duy trì danh muc hiên tai cla ho dua trén nhing kinh nghiêm quoc té ve cc chính sách và tiéu chu'n cla n6. tå thuc té. Bô trung Tai chfnh sé gidi thiêu và Phan da^u gia nhâp SDDS sé là môt dång thåo luån ve taäm nhn, chien luoc và ké hoach luc to Idn cho viêc hiên dai hoá hê thång hành dông cho Ai Câp trong ngày thif hai. thäng ké cda Ai Câp. Thål gian cho hoat dång này du kien vào da^u a Khuyén khich suh0 tro. cia nhà tài tro, Cc mùa thu näm 2001. nhà tåi tro dng môt vai trò quan trong HO tro dy ban Phu nC Quoc gia khi tô` trong viêc h05 tro Ai Câp dich chuyen sang chic này chuan bi xåy ding khung GSDG då GSDG dia vào két quå thång qua các hoat do luång viéc thuc hiên các muc tiéu lén quan dång hä tro dào tao và kÿ thuât. D làm dén gidi duoc hinh thành trong tåt cå các bô dieu d6, cc nhà tài tro có thé dua vào c6 lén quan và duoc dua vào nål dung ké nguon kien thifc chuyén mån trong nudc hoach quåc gia giai doan 2002-2006 du kién tai cc truöng dai hoc và cc nhà 1ý luân sé hoàn tat vào tháng Mubi näm 2001. häng dau cla nudc này, cing nhu kinh Uy ban Phu nC Qu c gia yéu cu cu thå su nghiêm quoc te phong phl ve các cách tiep tro gillp kÿ thuât trong lnh vuc thiet ké và xåy cân dua trén kt quå. dng hê thäng GSDG dua trén ket quå dé theo di các két quå cla các chuong trình lén NhCng hoat dng sip tdi cn d0c Ngån quan dén gidi duoc thuc hiên giCa các bô chd häng Thé gidi hå tro quån. Su hä tro nåy c6 thé bao gòm tham 1. Hg tr.o ky thuåt cho Bb Ti chinh dJ bb näy muu, tu vån và dào tao, và phåi gän vdi công thuc bii tåm nh)n cda mnh nhim chuyén tác dnh giá v6 gidi säp tiên hành do Ngån qui trnh ngån sdch sang qui trnh dwa trn häng The gidi tài tro. kt qud. Ngån häng Thé gidi can bat dau trao doi ngay lâp tLic vdi dy ban và co van ký thuât cla Tô' chLc và dieu phOi môt hôi thåo hay buôi co quan này ve thåi diém vå nôi dung cu th6 hop tham van nham ho tro truc tiép cho nh6m cda viêc tô` chLfc các bu'i tham vn Cairå 252 Phu luc II cho cc thành viên chl chét cla dy ban vào Phu luc D. Chl thích, Tai liêu tham khåo dau mùa thu näm 2001. Nôi dung cho cc và Nguon tài 1iêu khoå dào tao c6 thé cn t' chäc sé duoc xåy dung vdi sti hop tác cla tru6ng Dai hoc Amêrica 6 Cairå và cc trung tåm nghién cdu Phu luc A khác c6 chuyên mån trong linh vuc này. Tô'ng DiAu khoån tham chiéu thu ký cla dy ban Phu nd Quôc gia phå là Doån dånh gi chin doån vå GSDG dita trén thành viên cla hôi dông liên bô då bàn dên kåt quå 6 trên. Ai Cap, ngåy 2 dén 6 thäng Sáu näm 2001 2. Tång cutng nång lur thång ké cua Ai Cap Bi cdnh Muc dich cla viêc däng ký theo Tiêu chuân Ai Câp là môt tro ng tim nudc thi dim duoc Phô biên Sô liêu Däc biêt cla Quy Tén tê chon tham gia vào chuong trlnh cla Ngån Quoc té và giao tråch nhiêm cho môt co quan hàng Thé gidi dã duoc Ban Giám déc phê thích hop cn duoc cång bô. Viêc däng ký duyêt vào thång Chín. Chuong trlnh nay, co theo SDDS sé gilp Al Câp 1ên ké hoach phålt tén Chuong trình Hoàn thién GSDG, c6 muc hành trli phiêu chd quyên trên thi truòng vôn tiéu chinh là h6 tro cå Ngån häng lån quan quôc tê. Mäc dù viêc châp nhân chinh thic chic cla Nudc di vay theo döi sat sao hon k6t bô siêu sé liêu cda Ai Câpvào SDDS cònphi qua cua su phålt trién bang cåch tång cubng di cho dén khi hoàn tt nhin g công viêc khå näng så dung hê thäng GSDG dua tren hiên dang tiên hành vdi cc tài khoån quô kt quå. Nhäng hê thång này (nay dä duqc gia và ngån såch cla nudc này nhung kê hiéu ré là nhàm há tro công tIc quån lý công hoach däng ký theo SDDS, kä` cå viêc xac hiêu qu) c th gip các quan chc chinh ph dinh môt ngày du kiên, cân duoc thuc hién xic dinh và dè ra nhäng muc tiêu và két cuc càng nhanh càng tôt. hiên thuc cho cc chuong trlnh cla khu vuc cång. Hal yéu cau chl chét dåi vdi môt hê thäng GSDG cd khå näng så dung duoc là: Phu luc 1 (1) phåi c6 dc chi so ve k6t quå hoat dông mà Phu luc A. Dièu khoån tham chi6u nh(rng chi so này sé duoc gilm såt thuòng Phu luc B. Cc cuôc phång van då thuc xuyén de dånh gil su tien trién trong viêc dat hién muc tiéu phåt trien, và (2) môt hé thäng co gil Phu luc C. Ai Cåp và cac Muc tiêu Phålt tri và c6 th6 kiem chång duoc dé thu thâp so trien Quåc té liêu và båo cáo ve cac chf so. Phu luc II 253 Trong doàn cång tác säp tói den Ai Cåp, ho Doàn sé phål dánh gil xem liêu nhclng co hôi sé gåp cá quan chic trong chinh phl, cá nhà tièm tàng cho viéc thiét ké và xåy dung hê tài tro và tå chic cda các bén hCu quan khác thäng GSDG dua trén két quå hoat dông và dé näm duoc hé thång GSDG dua trén két nhCng rào cn tiem an de thành cång trong nå quå hoat dông cd the ho tro ra sao cho cång luc này näm 6 dåu. tác quån 1ý cång hdu hiêu. Doàn sé båt dau viêc vé bån d0 nhcng n0 luc GSDG hiên dang Gåp gd vdi các quan chi chd chät tien hành và dánh gil xem liêu näng luc hiên Trong so nhCng ngui mà quan diém cla ho hành trong viêc thu thâp sô liêu và báo cáo r-t cìn ducc hidu rö là các quan chiic tx ct nam bén trong hay bén ngoài chinh phd. chic sau dây: BO Tai chinh - Bô truång Ta chinh - Các cá nhån Ilén quan dén viêc soan låp ngån sich - (Néu Ban HO tro Quyét dinh Chinh sich tàl khoá theo dé xuat duoc thành låp thl Doàn can g.p go vói nguöi ding dåu ban này). - Cic cá nhån lién quan den viêc công ty hoá 62 don vi kinh té cång. BO Ké hoach - Cic cá nhån soan låp và gilm sit ngân sách dau tu - Thl truöng Vän phòng Thäng kê Vän phòng Thl tuóng Cic cá nhån chiu trách nhiêm trirc tiép trong viêc xác dinh uu tién cda ngành và låp ké hoach phát trién kinh te tô`ng thé Vän phòng Kiém toán nhà nudc (CAO) Thl truång vän phòng này và các quan chLic cao cap chiu trách nhiém tham dinh trudc cá tài khon ngån sách BO Y té và TôS chic - Vu truång Cåi cách hành chinh Bô Nång nghiêp và Bô Giáo duc - Ngu6i phu trách cá dCr Iêu hành chinh và hê thäng báo do 254 Phu luc II Bô Y te và Dån so Nguöi dång da^u don vi chiu trách nhiém thué ngoài các dich vu không quan trong Tô chdc Båo hiém Y te Giám däc hoäc nguéi chi dao Trung tåm Nghién cdu Nông nghiêp Công chic Trung tåm Nghién cdu Giáo duc Quéc gia Thl trung Vän ph6ng Thång ké Qu c gia (hoäc vän Thl trung phång chiu trách nhiêm tô^ chdc các cuôc diéu tra hô gia dlnh) Các nhà tài tro Môt cuôc hop vdi các nhà tài tro chfnh nhu USAID, UNDP và các nhà tåi tro khåc hién diên dáng ké tai nudc này. Dudi dåy là danh muc chua hoàn chinh cåc Du ra d. kién cåa Doån cong tc cåu håi c6 thé duoc dät ra cho các quan chic . ' dot c6nc tåc, chdng t6i hy vong c6 thé' , ,:xác dinh duoc it nhât là m6t hoäc môt sô nhån 1 . Ðông lifc làm nåy sinh nhu câu vê môt hê .· · våt båo tro trong chinh phd, quan tåm den th6ng GSDG dya trén kt quå 6 Ai Câp là viêc thiet kê^ môt hê thô^ng GSÐG dua trên kêt gì? (dông co/nhu cau) . ., , tr , 2. Bô phân nào trong chinh ph c6 trách quå d6 h0 tro viéc giåm så muc tiéu cIa X ~ngành/chiröng trlnh. Thii hal, chdng tô1 hy nhiem trong viec cung cap c6 hiéu luc (va vong hlnh thanh duoc quan hê hop tåc v6i các hieu qua) cac chuong trìlnh. 1 3. C6 chien luoc hay to chdc chuyén biét nao nhå tåi tro chl ch6t c6 mol quan tam tuong tu dé gidp Al Câp xây dung näng lic trong (the hien qua tinh trang hoäc nhiém vu) rongchnh phil chu tråch nhém t ilinh vuc quån lý theo ket quå hoat dông cho trong chn h hutáhnimtheo doi cåc muc têu phåt t.ri:n không? cc chuong trinh quôc gia và ngành. Cuôi 4. Näng luc cùng vdi nhang ký näng tién cùng, chúng tôi låp ké hoach trién khai m6t kê quyet dé' thiét ke và så dung hê thong hoach hành dông và dà xult các kién nghi có GSDG dya trén kt quå trong quéc gia thl thé dua vào môt chuong trình nhàm täng diém näm 6 dåu? Näng lic này (hoäc su cuång viêc så dung GSDG dya trên kt quå thiéu vång nang lac này) g6p phån nhu thé hoat dông cda chính phd hoåc các bên hiu nào vào viêc så dung GSDG 6 nudc này? quan chå chôt. Phu luc II 255 Phu luc B Các cuåc phång vän duqc tién hånh Di dàn Nghién ctu Kinh tè CAMPAS Trung tåm Hi tro, Thông tin và Quyt dinh Vin K hoach ho Qu6c gia ctia Ni các Ai C4p Trung tåm Nghiên ct'u Hành chinh công, Quf Tiên t.ê Quc té Dai hoc Gairô Bô DIn luc và Näng Iu-ong Quj Xä hôi dà.nh cho Pht trién BO Gido duc Trung tåm Nghiên cu Xä hb Bô Tai chinh Chuong trình Pht triê'n Lién hiêp quoc Bô Y té Co, quan Pht trién Quoc té Hoa ký (USAID) Bô Công nghiêp và Cång nghé B. Hop tåc Quoc té Bb Ké hoach Phu luc C Ai Qp vå muc tiéu Pht trign quc tå Båy muc tiéu phát trién quoc te då duoc xác so sinh tå näm 1990 dén 2015; dinh qua các hiêp dinh và nghi quyét trong các 5. Giåm ba phän tu tf Lê tå vong 6 bà me tù hôi nghi qu6c té do Lién hiêp quoc t' chúc näm 1990 dén 2015; trong nåa dau thâp nién 90. Nhing muc tiêu 6. Dén näm 2015, cung cap khå näng tiep dó là: cån dich vu súc khoé sinh sån cho tat ca 1. Giåm môt nåa ti Iê dån so song trong tinh moi ngubi c6 nhu cau; vå trang d6i nghèo cùng cuc tå näm 1990 dén 7. Dn näm 2005, thuc hiên chien Iuoc quoc 2015; gia ve phát trién bän ving sao cho dén 2. Dn näm 2015, hoàn thành phä cåp giáo näm 2015 c6 thé khåi phuc duoc nhing duc tiéu hoc cho tat cå tré em; ton thät ve nguon Ilc môi trung. 3. Dat tién bô trong blnh däing gidi và trao Nhiu trong so nhCng muc tiéu vå chf så quyen cho phu nd bäng cåch den näm dé do luång các muc tiéu này då duoc läng 2015, xoá b6 su chénh Léch gidi trong giáo ghép vào bô so Liêu må cc co quan giám sát duc tiéu hoc và trung hoc co så; chuong trnh ca Al Cåp dang så dung. 4. Giåm môt nåa ti Lê tå vong 6 tré em và tré Môt cuåc dieu tra chi tiéu hå gia d'nh mdi, 256 Phu luc II mà tä d6 có the tính duöc ti 1ê dMi nghèo, sé Ngoài các chi sä y t6, tuô6i tho binh quån tä duoc công b0 trong thåi gian gån dåy. Läm thé khi sinh, ti lê tå vong 6 tré em và tré so sinh, nào d6 do lung di nghéo và dinh nghla vå ti 1ê tå vong 6 bä me d'u duoc báo cáo. chinh xác ve nguång nghéo quåc gia vån còn CAMPAS gan dåy då hoän thänh bô så Iiéu dang gåy tranh cåi kich liét. Báo cáo Phát trién mdi ve ti lê tå vong 6 bà me. Trong chi so ve Con ngubi näm 1996 dä dua ra näm nguöng tlnh trang sdc khoé, Quÿ Xå hôi dành cho nghéo: nguöng nghèo luong thuc thuc phäm, Phát trien då dùng ti 1ê tå vong cda tré so sinh, nguöng nghéo thu nhâp mtc tha^p và mtc cao, ti lê tå vong cda tré dudi 5 tu6i và ti 1ê tå vong nguöng nghéo chi tiéu mdc tha^p và mic cao. 6 bä me làm các thudc do vé phdc loi con Tý Lê nhåp hoc tieu hoc và trung hoc co så nguoi. Bô Y té cúlng có môt chung trinh dién dä duoc cång bo rông räi và Ai Câp dang phän rông v6 chäm sóc sdc khoé sinh sån thông qua da^u dat ph' câp giáo duc co så (dén ldp 8). cAc co så chäm s6c stic khoé ban dåu, må Tuy nhiên, chi có ti lê nhåp hoc thå (bao gäm nheng co så này ghi chép lai thång tin ve sinh cå sé hoc sinh ngoài då tu'i) mdi duoc dua sån vå ti 1ê phòng tránh thai trong så dån duoc vào Niên giám Thäng ké cda CAMPAS hoäc tiép cân dich vu này. Các co så cing thu thâp Báo cáo Phát trién Con nguöi ca Ai Câp. Så thng tin vé cung cåp nudc. liêu thäng ké ve tý lé nhåp hoc cda các em gái Tat cå nheng diéu này d'u là bäng chtng cúng dä duoc cång bä rông råi, th6 hién qua ti cho thäy Ai Câp dä tích cuc tham gia vào quá Lê phu nd trong các trung ph' thông và dai trình giám sát, bén canh nheng khfa canh hoc. Ti 1ê biet doc biét viét cúng duoc theo döi tuong tu ve phtc loi con ngubi nhu các Muc chät ché và báo cáo thuöng xuyén. Nhiéu ån tiéu Phát trien Qu0c te då néu và då thé hién phäm chinh thc và bán chfnh thc då coi viéc nhu cåu cao ve các so liéu c6 chat luong tät cåi thiên trong dia vi cda phu nä nhu môt muc de thuc hiên công tác dó. tiéu xå hôi chính. Phu luc D Public Administration. Volume 5: 223-226, 1999. Chd thich, Thi lieu tham khåo vå Ngun tåi 2. Korayerm, Karima. "The Research Environment liu in Egypt,"in Research for Development in the Middle East and North Africa. IDRC, Chö thich www.idrc.ca/books/focus/930/15koraye.html. 3. Egypt Social and Structural Review, draft, The 1. Valsan, E.H. The Egyptian Civil Service and the World Bank, 2001. Continuing Challenge of Reform. In Research in Phu luc II 257 Ti li6u tham kh6o Economies: Breaking New Ground in the Global Egypt: Human Development Report, Institute of Markets, September 2000. National Planning, 1998, 2000. The National Council for Women. Pamphlet, n.d. El Saiedi, H.E. Dr. Ali, Restructuring of the Power See also http://ncw.gov.eg Sector and Enhancement of Private Opportuni- Towards a More Result Oriented Budget Process, in ties, Presentation to the American Chamber of Egypt: Public Expenditure Review of the Social Commerce in Egypt, October 2000. Sectors, World Bank, Social and Economic De- Healthy Egyptians 2010, Ministry of Health and velopment Group, Middle East and North Africa Population Region, January 1999. Korayerm, Karima. "The Research Environment in Valsan, E.H. The Egyptian Civil Service and the Egypt," in Research for Development in the Continuing Challenge of Reform. In Research in Middle East and North Africa. IDRC, Public Administration. Volume 5: 223-226, 1999 www.idrc.ca/books/focus/930/15koraye.htm. www.IDSC.gov.eg (web site of the Information and Public Debt Management Program, Arab Republic Decision Support Center of the Egyptian Cabinet) of Egypt, Ministry of Finance, Presentation to the http://www.oecd.org/puma (web site of OECD's Pro- Euromoney Conference, Emerging Arab gramme on Public Management and Governance) Phu luc III Muc tiêu Phát trién Thiên niên ký (MDGs) Danh muc cåc Muc tiéu vå Chi tiéu Muc tiêu 1: Xoá bó dói vài ngheo cùtng cuc Chi so, Ch tiéu 1: Tix nåm 1990 dén nåm 2015, 1. Ti lé sé dån sång dudi 1 dåla/ngày giåm måt nda så nguói có mdc 2. Ti lê khoång nghéo (diên nghéo nhån vdi thu nhâp it hon I dôla môt ngåy då såu cda dói nghéo) 3. Ti trong tiéu dùng cda ngd phån vi nghéo nhåt trong mdc tiéu dùng quoc gia Chi tiéu 2: Tix nåm 1990 dén 2015, giåm 4. Så tré em thieu cån (dudi 5 tuôi) måt nda so nguoi bi ddi 5. Ti lê så dån sång dudi mdc tåi thiéu ve tiéu dùng nång luong tff thdc ån Muc tiêu 2. at phé' c4p gido duc ti'u hoc Chi so, Chi tiéu 3: Dåm båo dén nåm 2015, tré em 6. Ti lê nhâp hoc tieu hoc rång 6 khýp nol, khång phån biét trai 7. Ti lê hoc sinh tff ldp 1 hoc dén hét ldp gái, deu cd thé hoàn thành toàn 8. Ti lé biet doc biet viet trong då tu'i tCx 15 bô chuong trinh hoc tieu hoc dén 24 Muc tiêu 3: Thzic dåy bình ding giói và trao Chi so quyen cho phu na Chi tiéu 4: Dén nåm 2005, xod bó chénh 9. Ti lê em gåi so vdi em trai trong giåo duc lêch gidi trong gilo duc tiéu hoc tieu hoc, trung hoc và dai hoc và trung hoc, và chåm nhat là 10. Ti lé phu nd biét chd so vdi nam gidi den nåm 2015, xoå bó chénh trong då tu'i tù 15 dén 24 lêch này 6 moi cap 11. Ti lê phu nia trong viêc làm duoc trå cång trong khu vac phi nång nghiêp 12. Ti lê vi tri trong quoc hôi do phu niü nam gid Phu luc III 259 Muc tiéu 4. Gidm t! lé ti' vong d tré em Chi so, Chi tiéu 5: Tå näm 1990 dén 2015, giåm 13. Ti lê tå vong 6 tré dudi 5 tu6i hai phån ba ti lê tå vong 6 tré 14. Ti lê tå vong 6 tré em dudi näm tu6i 15. Tf lé tré em tròn näm duoc tlém chdng phång bénh sål Muc tiéu 5: CUi thién szic khoé sinh sån Chi sá, Chi tieu 6: Tx näm 1990 dén 2015, giåm ba 16. Ti 1ê tå vong 6 bà me phån tu ti lé tå vong 6 bà me 17. Tf 1ê ca sinh duöc cán bô y t6 có chuyén mån phuc vu Muc tiéu 6. Du tranh chång HIV/AIDS, bénh Chi so sot rét và cåc bênh khác Chi tieu7: Dn näm 2015, giåm môt nda và 18. Så nguåi mäc HIV trong så phu nc c6 båt dau dåo nguc mdc då låy thai 6 då tu6i tå 15 den 24. nhicm HIV/AIDS 19. Tf 1ê så dung biên pháp tránh thai 20. S0 tré m0 côi do HIV/AIDS Chi tiêu 8: Dn näm 2015, giåm môt nda và 21. So ngui mäc và tf Lê tå vong lén quan båt dau dåo nguc så nguéi bi dén bênh sät rét bénh såt rét và các bênh nguy 22. Tf 1ê so dån trong các vùng có nguy co bi hiäm khác såt rét då så dung các blén pháp phång và chia bénh hCu hiéu. 23. S0 nguåi mac và tf lê tå vong lén quan dén bénh lao 24. S0 ca mäc bénh lao duöc cách ly và chia tri bang cách så dung Phác då Dieu tri Quan sát Truc tép - DOTS) Muc tiéu 7. Ddm bdo tinh bên v?ng mål Chi so tru'ò&ng 25. Tf lê diên tch che phd räng Chi tiêu 9: Dua các nguyén täc phát triê^n 26. Diên tích dât duöc båo vé de duy trì da bén ving vào các chfnh sách và dang sinh hoc; 27. GDP trén mät don vi så dung näng luong 260 Phu luc III chuong trlnh quác gia và dåo (là bién thay thé cho hiêu quå sil dung nguoc tInh trang tô:n tha^t dc näng luong) nguån lac må truòng 28. Múc xå khi thål cácbon diåxit (trén da^u nguöi) (Công vdi hai så liéu ve 6 nhiem sinh quyén tråi dât: mdc då huf hoai tan,g åzôn và múc tích tu khi ga gåy hién tugng trái dåt ndng lén) Chi tiéu 10: Dén näm 2015, giåm môt näa så 29. Tf lé s^ dån droc sil dung bèn ving nguòi säng mà khång duoc så nguén nu c hop vé sinh dung ben väng nguon nuc an toàn Chi tieu 11: Dn nåm 2020, nång cao dáng 30. Tf lê s0 dån droc så dung các phuong tiên kä d6i song cho it nhat là 100 vé sinh cåi tién triêu nguòi lang thang 31. Tf lé s0 dån droc dåm båo v quyen så dung dåt (Chi tiet hoå cc chi so ndi trén theo vùng thành thi và nång thån cd thé là cân thiet d6 giåm såt tinh trang cåi thién mdc song cho dån ng4 cu lang thang) Muc tiéu 8: Xåy dung quan hê hop täc toàn chu Chi s- vi suaphät trién Chi tieu 12: Xåy dung hê thäng thuong mai Måt so chi so néu dudi dåy duoc giåm såt riéng re cho và tàl chinh må, tån trong luåt cc nudc kém phåt trien nhât, cc quåc gia sâu trong phåp, tién liêu droc và khång dai luc 6 chåu Phi vå cåc quoc dåo nh6 dang phåt trien. phån biêt däi xå (bao g>m cå cam ket ve cåi thiên cång Hi tro,phåt trién chinh thic (ODA) tåc quån tri quoc gia, phåt trien và xoá 32. Ti lé phån träm ca ODA ròng trong di giåm nghbo - cå trén binh dién GNI cläa các nuc tài tro thuôc dy ban Hä quoc gia và quåc té) tro Phát trin (chf tiéu dät ra là dat tô`ng công 0,7% và 0,15% dành riéng cho các nuc kém phát trien nhat) Chi tieu 13: Gii quyet nhCrng nhu cau dåc biêt 33. Tf lé ODA dành cho các dich vu xå hål ca ca các nuc kém phát trien nhåt bån (gilo duc co bån, chäm s6c súc khoé Phu luc III 261 (Ké c viéc tiép cån mién thué và han ban däu, dinh duöng, nudc an toàn và ngach cho häng xuat khâu cåa ck nudc dieu kién vé sinh) kém phát tri6n nhåt; chuang trinh tång 34. Ti lé ODA khång có räng buôc di kém cuång giåm no cho các nudc nghéo 35. Ti lê ODA dånh cho må trung å các nhat mc no nhiêu và xoá bd nhang khoån no chinh thic song phuong, quoc dåo nhå dang phát trien cung cap nhiéu ODA hon cho các nudc 36. T lê ODA dà quyet tåm xoå dói giåm nghéo) các nudc sâu trong dai luc Chi tiéu 14: Giåi quyet nhu cau däc biêt ca Khå näng tiep can thi trYbng nhúng nuc såu trong luc dia và 37. Ti lé xuat khSu (theo kim ngach vå cåc các quoc dåo nhå dang phát trién kénh däc biét) duoc mien thue vå han (thång qua Chuang trình ngach Bácbadôt và các diêu khoån H6i d>ng chung laån thii 22) Chi tiu 15: Xå 1 toån diên van de no cäa cc 38. Mdc thué quan vå han ngach trung bInh nuic dang phát trién thông qua dånh cho nång sån và sån phäm dêt may các biên phåp quoc gia và quoc 39. Tro cap nông nghiêp trong nuc vå xuåt te nhäm däm bo b^n ving ve no khau 6 các nuc OECD trong då han 40. Ti lê ODA duoc så dung de h> tro viêc xåy durng näng lic thuang mal Kh näng ben v"ng ve no 41. Ti lê no chinh thåc song phuong cda các nuic nghèo nha^t mäc no nhieu duoc xoá bä 42. Ti lê phän träm dånh cho viêc trå no trong kim ngach xuat khau hàng hoá và dich vu 43. Ti lê ODA duoc cung cap de gåm no 44. S0 nuic dat duoc quyet dinh ve Sáng kien dånh cho các nu6c nghéo no nhieu và thäi di'm két thdc 262 Phu luc III Chf tiêu 16: Trong hqp tàc vdi càc nudc dang 45. Ti lê that nghiêp trong dô tu'i tù 15 dên phát trièn, xây dung và thuc hiên 24 chien lupc tao viêc làm phù hop và cd hiêu suât cao cho thanh niên Chf tiêu 17: Trong hop tác vdi càc công tY 46. Ti lê dân s' cd khà nâng tiép cân duoc duoc phâm, tao ra khà nâng tiép pha'm thièt yèu giá ré trên co sô bèn vdng cân duoc phâm thièt yèu giá ré à các nudc dang phát triên Chf tiêu 18: Trong hop tàc vdi khu vuc tu 47. SO thuê bao diên thoai trên 1.000 dân nhân, tao dieu kiên de duoc 48. S^ máy tfnh cá nhân trên 1.000 dân. huông loi fch cùa công nghê môi, nht là trong thông tin liên lac Phu luc IV Chính sách Dnh giá Quôc gia å Sri Lanka Hiép hôi Dånh giå Sri Lanka (SLEva) phåi ho'p v6i Bô Hoach dinh vå Thuc hién chinh såch Tháng Muåi hai ndm 2003 hoat dông, vi.êc riit ra cdc bài hoc can thiýt và Chính sách Dnh giá Quoc gia cda chính phd hiêu chi'nh chinh sdch trong khu vec cång.' Dnh Sri Lanka gil cGng là công cu cho cåi cách khu vuc công. Thành công cu6i cùng cda dánh gil phu thuôc Li gidi thiéu vào viéc các nhà låp ké hoach và ra quyét dinh Chính phd Sri Lanka då nhån thdc duoc day då så dung các phdt hiên cia công tdc d4nh gid dd ve sL, dong thuân qu6c té ngày cång r6 ràng và các bài hoc rut ra hüu hiêu dên dâu d'hoàn vé viêc dánh gi là môt khia canh trong yu thin vichoach dinh chínhsách và lap káhoach. cua công tác quån tri qu6c gia hiéu quå nham ì th, viêc xác 4ap mJi Iiên hê chdt ché-giüa môt cåi thiên tính hiêu luc cda phát trién, tính bên 1à công tdc dånh gid và bên kia 1à viêéc hoach minh bach, trách nhiém vå viéc ra quyét dinh dinh ch'nh sách, cái cách, 1ap ká hoach và ngan duoc thông tin dåy dd. Thuât nga "dánh giá" sách là dièu c.n thiét. Viêc áp dung chính sách trong tài Iiêu này duoc ddt trong b0i cånh phát quoc gia ve dánh giá sé cho chdng ta môt trién và duoc så dung dinh nghia cda dy ban hudng dan và dinh hudng ve viêc så dung H tro Phát trien (DAC) cda OECD coi d6 là dánh gil và vai trò cda công tác này trong phát "su dánh gil c6 hê th ng và khách quan ve cc trien quoc gia. du án, chuong trInh hodc chính sách dang tién ,Thwc tr«ng vå sw cån thiát phái cd Chinh sách hành hodc då hoàn thành, ve thi-t kê, viec D . Ðánh gid Quác gia thuc hiên và kåt quå cda chdng vdi muc dích xác dinh mdc dô phù hop và dat duoc muc Trén qui mô toàn cau, thành tích hoat dông tiêu, tính hiéu quå và hiêu luc trong phát trifn, cda khu vuc công là m6t van d^ duoc ngu6i tác dông và tính bèn vdng". Dnh giá phåi dån quan tåm, Ngu6i d6ng thué dang dåt cung cap duoc thông tin dáng tin cây và hüu chính phd trudc thách thic phåi chúing td duo-c ích, cho phép lng ghép các bài hoc då rdt ra gid tri cia dông tiê^n trong viêc cung cåp dich duoc trong quá trInh ra quyet dinh. Dnh gil vu công. Su phù hop cda các the ché và nhiém c6 hê thong các du án, chuong trInh, the ché vu cda chdng dang duoc dåt dau h6i trong và chính sách là dicu c6 y nghia s6ng còn m6t thé gidi bién d'i nhanh ch6ng. Tuong tu nham nång cao tinh trdch nhiêém vó-i kht qud vdi cc chuong trinh và du án, ti trong ngåy 263 264 PhulucIV càng nhiu nhang dg ån cd van dŽ và thành tich viéc thuc hiên cång tác dánh giá. Ngoài ra, co dáng thit vong ctia các da än då hoàn thành che de läng ghép cc phåt hiên cia cång tc cäng nhän manh cho su cn thiét phåi có cång dánh giá vào thiet ke du án mdi cn duoc tång tc dánh giá cd hê thäng. Bäng chäng hién có cung. Nhng vaån då dó cän dupc giåi quyet dä cho thåy rö rêt räng ti lé các chuong trình ngay lâp tic. phát trien khång dat duoc tron ven các muc Su cn thiét phi dat duoc két quå tù tiéu phát trie`n mà chdng då ra lä rat ldn. Ví nhing can thiêp cia nhà nudc vào phát trien du, 6 Sri Lanka, theo báo cáo chf c6 44% du dang trå nên cuc ky quan trong vdi nhcrng gidi ån do Ngån häng Phát trién chåu Å tài tro han v6 nguån luc và su chénh 1êch dai däng ve duoc hâu kiém lä thành cång, xét ve dång góp phát trien båt nguon tu tính phi hiêu luc và cia chúng vào phát trién kinh te xå h6i.2 Viéc nhCng yeu kém nôi thån cia các chuong trinh. có duoc su dånh giå kip thöi và så dung kin Ap luc phål chäng tå kt quå này då dân dán thäc dánh giá dáng tin cây sé giúlp các chính viêc dua hê thäng GSDG dua trên kt quå vào phi cii thiên ducc viêc thilt ké cdc chinh säch và bô máy nhà nudc. VI the, nhu cau can dánh da än, tång hiêu suat dàu tu- v då3y nhanh viêc gia môt cåch c6 ke hoach và hê thäng moi thac hiên cäc dr ån hién hành là diéu duoc cp chính quyen då chín muoi. Diéu này càng dång dåo moi nguåi dàng ^ . trå nån thiét yéu hon 6 Sri Lanka, noi mà hiên Chinh phd hiéu rat ro~ v quan tåm dén nay có rat nhiéu tièm näng to idn de chuyen môt dieu là hiên nay, nguon luc dành cho sang giai doan phát trien nhanh - ke c viéc cång tác GSDG dã duoc dành phån ldn cho tái thi6t lai nhCrng viùng bi ånh huång näng ne viêc giäm sät dåu vào và viêc thc hén vŽ mat cúa chián tranh và các vùng liàn kä - sau khi våt chät và tài chinh cia các du án ldn, và rat tién trlnh hoà blnh må män, cing nhu khi it quan tåm dén viêc dánh giá két quå, tinh thuc hién môt loat cåi cách kinh te rông ldn be'n vi?ng, khå näng cung ting dich vu, chit theo sång kién "Phuc hung Sri Lanka". Iuo'ng và vic phån phi 1oi ch ctia da ån gic(a Viêc chính thic áp dung chính sách dánh các nhóm kinh te xå håi hoåc các vùng dia lý giá quåc gia vä viêc thuc hiên nó dä tao ra môt khác nhau. Hê thång GSDG trudc dåy c6 xu måi trung thuån loi cho viéc Ién tuc theo döi hudng thién výgiám sät thc hi.én, nhi&u så tien bô, dánh giá ket quå hoat dông vä hi.êu liéu nhung nghéo thông tin, vä chåm ddt khi chinh chinh säch nhäm bien tåm nhin thành ke^t thúc da än. Trong ra^t nhieu truång hop, hiên thuc vä tham vong thuc hiên su phát trien dánh giá lä do cäc nhà tài tro chiphi. Hiéu sai kinh te lay khu vuc tu nhån läm chi dao. Hon vé dánh giá, coi dö là môt công viêc thanh tra nia, viêc tao ra môt måi truöng chính sách va båt l6i cùng vdi viéc thiéu nhu cu tä dia phù hop cho viêc dánh giá sé b' tro cho gói phuong lä nhhang van då khåc dang cån trå cång cu cn thiet de giám sát su phát trien mot Phu luc IV 265 cåch hê th^ng vå gan viêc GSDG két quå hoat chfnh sách, cåi cåch, qui trinh låp ké hoach dông vdi chfnh såch thông qua Vu Vân hành và soan låp ngån sách. Quéc gia (National Operations Room - e. Täng cLrång hoåc clng co tinh trich NOR)3 truc thuåc B6 Xåy dung và Thuc hiên nhiêm, minh bach và công tdc qudn tri quåc Chfnh såch (MPDI). Khå nång dua duoc các gia hiêeu qua. thông tin phåt trién den các nhà hoach dinh chfnh såch vå công chúng nói chung là dicu Các nguyên tdc nen táng cda Chinh såch thiet yeu de dåm båo måt "Vu Vån hành Quoc Ddnh gid Quc gia gia" vân hành duoc tåt. Chfnh sách dánh giá qu^c gia dua trén các Chinh såch Dånh giå Quc gia nguy.n tac co bån saL dåyh . Dnh gia la viec nhan dinh thyc tien phuc Muc tiéu cda Chinh sich Dnh gid Quc gia vu cho các muc dfch thuc ti-n chú không phåi là các nghiên ciu khoa hoc ducc tién Chirnh sách Ðánih glá Quoc gia du kie^n s2 dat &hành de trau di thêm kin thtic hoåc phuc duoc cåc muc tiê&u sau dåy. 11 vu cho muc dích thanih tra. a. Thúc d`y su hieu dúng ve công tåc dánh . . Dnh gia trudc het phåi duoc coi là måt giá và tao dung måt vån hoá dánh giá gi da n công Cu. de^ tång cuò·ng tinh trách nhiê.m vàý cac nha quån lý khu vuc công nham sd ,d,. . di a rut ra barz hoc. Tínih doc lap là dieu quan dung công tác dånh gi dé "qudn lý ket trong hon het de dam båo tfnh khåch quan qub . ,d và då tin cåy cda dánh giá. Tuy nhiên, can d -h dua vao nguyen tac tham gia de phuc vu thông qua viêc tao dieu kiên kfch thfch muc dfch rút ra bài hoc. Tùy thu6c vào nhu hình thành ndng lIuc nhan s' và th' cê cau và tinh hu6ng cu the^ mà nhà quån Lý cô cu dvàpknhun ra ho phåi luân chúng cho viêc lua chon hinh c. Tao dic^u kiên thuân loi d rúit ra bà hoc thic dánh giá dôc låp, nôi bô hay ph6i hop. t nhcng kinh nghiêm trudc dy dån xc Tåt cå cåc the ché công deu duoc khuy&n dinh chính sách, chuang tr'inh, da n và khfch så dung dánh giá làm công ci de tfnh hê thông cung ing cd khå nång thành dén kåt quå và dúc rút kinh nghiêm. công nhât và các yêu tô cd khå nång d6ng . T-t cå các loai h'nh dánh giá - dánh giá sau, g6p nhiêu nhât vào thành công dó. dånh gi tác dông và dánh gi gida ký - deu d. Góp pha^n cdi thiên thiêt ké cic chinh sich phuc vu nhiJng muc dich khåc nhau và và chuong trinh pht tri'én thông qua viêc duøc tién hành d nh?ng giai doan khác l^ng ghép hdu hiêu các phát hiên cda công nhau cda chLi ký dl án và deu can duoc tác dánh gi vào quá trlnh hoach dinh khuyen khfch. Nên iu tiên viêc dánh giá 266 Phu luc IV song song và dánh giá giCa ký. D có duoc giá chjäng sau này khå thi và có y nghia. viên cnh rông lån hon ve su phåt triän, • Các to chdc to chtc xå hi, khu vuc tu- nhån chính phj can däc biét quan tåm dén viêc và giéi hocgid phåi duoc khuyen khích ti^n dänh gid ngành, thé ché, chinh såch và cdc hành các dánh giá, tot nhat là vdi su hop tác lfnh vyc trong diém. clia dc thé ché công c6 lén quan. . Các phIt hiên clia công tác dánh giá và bä • Các cö quan hành pháp cap trung uong và hoc rit ra phåi duqc gán véi vI.éc hoach dinh dia phuong chiu trách nhiêm dm bdo räng chinh sdch, cåi cåch, qui trình 14p ké hoach kj luåt dnh gid duoc åp dung dÀy dd ti dc và soan 14p ngån såch. chính phj phå hoc dåu moi chi phi chinh cla ho. h6i tù nhing phát hiên cla cång tác dánh giá và trao dô'i, chia sé thång tin dánh giá Can nhan manh rang tat ca cac the che vdi các bén hdu quan khác. PhIt hién cla cång phåi dua công tác dánh giá vào thång lê công tåc dånh giå các chinh såch và chuong quån Iý phát trién cùa ho. trInh phát tri^n phåi duoc cung cap cho D giå våo cuåc .Dua cong tácdnå1 uc säng cång chjäng và dc co quan thång tin dai chjäng. Có thé duy trI dc trang web nha^t Lzo chon tiku chl ddnh gid dinh cho muc dfch này. Vi cå nhCing Lf do thuc té lân tä chính, c6 lé . Dnh giá phåi trå thành båt buôc trong mot h khång nén dánh gia tat ca dc chuong trInh khoån phat trien. Các co quan chic näng chiu trach thoå dáng phål duoc ama ra ngay tù·dku. nhiém dieu hành mot chuang trinh hay du an Cic hop phan chinh sich, chuang trInh cu the can de xuårng ra các hành dong de tien hoäc du in phi däm bo tinh cd thé dnh i .Nhang vn h quan tåm chn 6nhahnh dánh gia nhang chính sich, chuong gid pdiac ltrInh va du in lån. Vé mät nay, tat cå cic bo giá phdi du-c 1ông vào khi /ap ká hoach va ,quan lý ngành deu phaä xay dung khung dánh thiát ke cdc chuong trình và chinh såch. Dô1 .1 n gia rieng cua chính ho. Hon naa, dy ban tuo-ng da'nh gid ph4i aoc l'a chon trên co-sct Chính sich Kinh te và/hoäc NOR và/hoäc dy nhtng nôi dung hoc hód tiêm tàng cta chäng ban Giám sit cip Quåc gia phåi nhân diên và syphù h.o'p véiyéu càupht trién. (Xem tduoc cc linh vuc can dånh giå theo môt kä các tiêu ch! lma chon duOi dny). hoach luan phién hal näm mot lan. Khi lua . Så dung dc chi so vê kt quå hoat dång va chon các du án và chuong trình då tu dánh giá, cách tiêp cân dua trén khung logic cân trå các bô quån 15 ngành phål thành lâp môt thành yéu cau båt buåc dôi vdi tât cå dc nhdm bao gôm các thành vién sau: sáng kiên soan thåo chính sách, chuong trinh hoac du in, tå dó gitjp cho viéc dánh 1. Dai dién Ban Giám sit và Dnh giå Tién Phu luc IV 267 dô (MPRD) thuåc MPDI hoäc NOR. khu vuc tu nhån, cn khuyén khich khu vuc 2. Khi các du än do nudc ngoài täl tro duoc tu nhån tién hänh nh(tng dånh giå d8c låp vå lka chon thl phåi cd dai diên cda Vu hoat d8ng cda bån thân ho - nhAt lå vdi Nguån luc Då ngoai và co quan tài tro. nhäng khoån dlu tu c6 tfnh chåt cäng cong. 3. Dai diên Vu K6 hoach Qu2c dån và Vu Nhäng dånh giå nåy cn dugc tién hånh th6ng Ngån sách Nhà nudc qua cåc co quan dai diên nhi cåc Vån phång. 4. Dal diên ctda gidi hoc giå và/hoäc các tôå Nhång lån dånh giå nhi v4y råt cn thiet dé chäc tôå chäc xå hôi nhu Hiêp hôj Dnh chúng minh su dóng gp cåa khu vuc tu nhån giá Sri Lanka (SLEvA). våo sir phåt trién quåc gia vå ting cung tfnh tråch nhiêm cong vå tinh minh bach. Dnh Uy ban này phåi rà soát và laa chon các giå cúing cn chd trong våo cåc chinh såch cd du n thich hop d' dánh giá. Diêu này sé liên quan dén khu vuc tu nhån, chd kh8ng chI cho phép MPRD/MPDI theo d61 duc thun tdylåcåcdun. thuòng xuyên các nghiên cdu dánh giá hiên co. Uy ban tuyén chon ca^n så diu ng tiêu chi Thu- hgên Chinh säch Ðinh gid Quoc gia sau dåy d6 lua chon dtf án hoäc chuong trình Thufc hiên Chính sách Ðánh glá Quo^c gia là d6 dánh giá:IA> trách nhiêm cua tat ca các bô và co quan tham 1. Lién quan dýn chinh sách, chäng han nhu gia vào cång tác phát trié'n quoc gia. MPDI xoá dåi giåm nghèo phåi thung xuyên cung cap nhing hä tro và 2. C6 täm quan trong quoc gia và qui mô tål htrng dan can thiét, các khoá dào tao và tåp tro huan kY thuât dé' thc hiên chinh sách dánh 3. Giá tri säng tao và khå näng nhån rông cda giá quåc gia h u hiêu hon. Bô phân Dánh giá du án hoäc chuong tr'nh. Trong di^u kiên K6t quå Hoat dông Trung ung (CPEU) trufc này, môt så dtf än "nh6" cúng nên duoc thuôc MPDI sé là dau m6i thc hiên Chinh dänh giä. säch Dänh giä Quoc gia. Ban Giäm doc cta 4. Duoc quan chting quan tåm hoäc tiem an cäc bô chd quån chiu träch nhiêm xåy dng ke nhibu vän de. hoach dänh giä trong cäc ngành hoåc länh vt-c cu the cta minh. Dnh giå khng nen chi bao gom nhäng Khi då xuéng hoat dông dinh giá d6c låp lnh vuc cd vän då må cån phi rdt ra dtroc båi trong bån thån linh vtc m'nh phu träch, moi hoc tå nhäng cåu chuyCn thånh công. Vdi sir bô quån lý ngành cån tham vån vdi MPDI, thay dôi d6 trong vai trå cila chinh phd vdi tu xåy dng ké hoach dänh giä và cäc diäu khoån cåch lå ngufi thdc dy, cring nha nhu clu ti tham chiéu. Cäc bô cd thé nhån duoc dich vu tro vå diAu hånh cåc dir ån diu tu cång cila tC khu vuc cång, khu vuc tu nhån, cäc trung 268 Phu luc IV dal hoc, cåc t' chLc tå' chLc xå håi và cåc dånh cIua MPDI (nh't là qua kênh diên tå). Di'u gi vién chuyén nghiép dé tien hành nhCrng nåy sé cho phép cåc phåt hién cla cång tác nghiên cdu nhu vây. Tång bô quån 1ý ngành dánh giå dupc tông hop và läng ghép vào hé riêng biét, sau khi tham van CPEU cla MPDI thång Thång tin Dnh giå cda NOR thuôc vdi cåc bén hdu quan khåc nén xåy du,ng diéu MPDI và dy ban Chinh sách Kinh t6 de dåm khoån tham chicu cho nhCrng dot dånh gi dd. båo dua duoc cåc phåt hiên dånh giå vào quå Mät khåc, Bô phån Dnh giå Trung uong chiu trlnh chinh såch, låp ke hoach, ngån såch và tråch nhiém ve cåc dot dånh giå theo chd dé cåi cåch. Thång tin dånh giå can duoc cung quan trong, cd tính chién Iluoc hon và toàn cåp cho quoc hå, kiém toån nhå nudc và cång diên hon. chdng ndi chung. Sau khi då hoàn thành các Hop tåc chät ché vdi các hiêp hôi dånh giå håi thåo phô: bián két quå dånh giå, cåc bô chuyên nghiêp, MPDI sé xåy dung và thdc day quån if ngånh can soan thåo môt ké hoach vän hoå, tiéu chu'n, hudng dân và phuong hånh dông, trong dd xåc dinh nhing hành phåp dånh giå, dng hô cho cåc trung hop dông cu thé tiép theo, vdi måt [ich trlnh thåi di6n hlnh, giåm såt và xåy dung näng Lrc dånh gian và tråch nhiêm duoc néu cu thé. Bån sao giå, cåc nhà hoach dinh chinh såch nhay bén cda kä hoach hành dông này và tien då cla nd và tao dieu kiên thuân loi cho viéc phô bien phåi duoc trình Lên MPDI. MPDI và cåc bå cåc phåt hién cda cång tåc dånh giå. chd quån chiu tråch nhiêm dåm båo viêc thuc Cåc dot dånh giå do bô quån if ngành dê hjén ké hoach hành dông này và chc chän xLdng cd xu hudng giång vdi cåc hoat dông räng cåc phåt hiên dånh giå, bài hoc rdt ra và hoc hdi rdt kinh nghiêm hon, còn cåc dot các hành dông tiép theo d'u duc kt hop våo dånh giå do Bô phån Dnh gid Trung uang quå trình låp ke hoach phåt trien va xay dung cda MPDI tién hành cd xu hudng thiên vc khung quån 1y. tinh tråch nhiêm và tåc dông chinh såch hon. Cåc hop phìn cla du ån và co quan k^ Can cd måt h'nh thLc cån bang nào dd gida hoach quc gia phåi dåm båo läng ghép duoc muc tiéu nâng cao tinh tråch nhiêm và rdt ra các phát hiên dánh giá vo viêc hoach dinh các bài hoc. du ån và chuong trình mdi. D làm dieu dd, SJ b&n cdcphä bién mia cbng Uc dånh gi các phåt hiên dånh gi và bài hoc rit ra phäi duöc trinh bày thành cåc bån t6m tat ngan ggn M5i ngånh dang tien hành dånh gi cú~ng can vå de dàng cho ngui doc. HInh thLc trình du xåy dung chién luoc truyén thång dé chia sé ån và cåc thd tuc di kém ceing phåi duoc dieu cåc bài hoc trong nåi bô cdng nhu vdi bén chinh cho phù hop dé bien các phåt hiên dånh ngoài. Tåt cå cåc bô quån 1ý ngành phåi giå thành môt phan cla quå trình ke hoach chuyén cåc båo cåo dånh giå dán cho CPEU hoå, soan Jåp ngån såch, dånh giå chi tiéu cång Phu luc IV 269 vå hoach dinh chính såch. Ve diém nåy, can tinh trang ban dau vå chi så dinh chuan. thiét låp su phåi hop chåt ché gila các chdc CPEU, SLEvA vå các tô^ chdc tô^ chdc xå håi näng ddnh giå, låp ká hoach, soan låp ngån chuyên nghiêp khåc duoc khuyén khích tham sách, kiem toán, tài chính, dánh giå chi tiéu gia tích ctc vào viêc chua^n bi các du án ldn cång vå dånh giá chính såch c>a chinh ph>. bang cåch dånh giå vå kha-ng dinh chi så ket quå hoat dông, c> chi sl tình trang ban dau vå Hu»ng dIn, phuwngphp, tiu chuJn vå ddo chi tiêu. VI dånh gil lå công viéc tham dinh dzir thuc te chd không phåi lå nghién cdu khoa Cå dånh giå song song vå dånh giá sau deu hoc nên cån uu tién så dungphuoIngpháp thm phåi xem xét tinh phå hop, hiêu quå vå hiêu dinh nhanh cd sw tham gia, vita rC tiên vita tiêt luc, tác dång và tính bèn vCing cda các sang kiêm thåi gian. kián chính såch vå chuang trinh. Phuong pháp Chn xây dungphuongpháp, he'ngdån, tiêu dånh gil phåi quan tåm den cåc khia canh tài chuån, dio dzc và thông lê dánh giá mang tính chénh, kinh t, xd hôi (k cá dô nhay cám trc dia phwong nhung phå hosp vdi tiêu chuån các xung dôt), må truång, gié'i, thé, ché và tinh qu6c tê då duoc châ-p nhân. Phuong phåp bên va-ng. Viêc så dungphån tich chiphiloi ich dánh giá, kián thdc và chuyén môn cån duoc tài chznh và kinh tá dé dánh giå giá tri cia dàng phåt trién, cd tfnh den nhu ca^u cu thé cda tièn cÀn duoc khuyán khích. Hon nca, trng ngånh. MPDI phôi hop vdi Hiêp hôi phuong phåp dånh giá cúng phåi de câp dån Ðánh giá Sri Lanka và cc to chdc tô chdc xå các khíia canh xi hôi vài môi trò·ng. Ðnh gid hôi khác dé thuc hiên nhiêm vu nåy. d'itttýg hu'éng l/gi c(ing phål trå thånh mo^t dá wo heng oi úngphi tr thnh nôtXAýy dung ndng luw vå quan hN hop tdc phan gan ket trong dánh gia cac chuang trnh xå hôi. Can quan tåm dåc biêt den måi truång Mdc då sin cd måt nguàn nhån luc cd nång chi'nh tri vå chinh såch. Nhiing van de quan luc vå ký nång thoå dång cho cång tåc dånh tåm trong dånh giá can duoc tính dén khi låp giå lå yåu to quan trong. Chfnh phd ghi nhân ke hoach vå xåy dung du án. Så dung lý thuyát su can thiet phåi xåy dtng di ngå cán bå dánh ve chuang trInh, må hinh lôgic hay Phån tich gid chuyén nghiêp vå coi viêc xåy dung nång luc khung lågic vdi các chi so duoc xác dinh tát lå måt uu tién cao. Các truång dai hoc vå vién phån ånh két quå hoat dång tai thåi diém dåo tao cda khu vic cång can duc khuyén chuå'n bi du án phåi trå thånh yêu cau bat khi`ch de xåy dung cåc må-dun ve ddnh gid bu6c d0i vdi nhCtng du án tri gia trên 10 triêu thånh måt phån trong các chuang trInh dào dôla. Du án cd qui må dudi 10 triêu dôla cing tao thông thuång c>a ho. Chfnh phil cung can can duoc khuyen khích så dung cách tiep cân khuyen khích cåc dot dánh gil phåi hop vå nåy båt ké khi nåo cd the duoc, vdi các chi så thiåt låp mang ludi vång de chia se thång tin 270 Phu luc IV va tri thúc ve dc kÿ thuåt và phuong pháp phi chfnh phi, tô chúc xå håi d6 dua cång tc dánh gil. Dnh giá phåi hop våa däm båo tinh dánh giá cd su tham gia vào khu vuc cång. dåc låp våa giúp hinh thành tfnh så hiu dia Nhiéu hoat dông hâu dánh gil do các nhà phuong và xåy dung näng luc nôi tai ve dánh tài tro cp kinh phi då duoc chinh các nhà tàl giå. Dén cuåi nåm 2005, ngirbi ta då du kién tro tién hành mà không cd nhieu su tham gia trudc rang tat ca các döt dánh giá Idn dèu phåi cua các t' chúc trong nudc. Cich tiép cân don c6 tinh så hCu quåc gia ding k6. Phåi dåm båo phuong nhu thé, tuy c5 giip dåm båo tinh su tham gia cda dia phuong trong viêc låp ké khäch quan cda viêc dánh giá, nhung không hl hoach, thiét ké, thuc hién và ph' bién công tác tro viêc hình thành nang luc trong nu.c c.ng dánh giá dé nâng cao tinh så hCu dia phuong. nhu khång gän duöc viéc dánh giá vdi qui Các bô quån 1ý ngành can täng cuång näng trInh k^ hoach hoá nói chung. Hon na, tåt cå luc dánh giá két quå hoat dông, dánh gil trudc cåc doàn dánh gil dôi vdi nhang du in do va dánh giá tác dång trong linh va4c mà minh nudc ngoài tài tro và dánh giá dåc låp déu can phu trách. MPDI phåi chf ra dinh hudng c6 mäl lién hé vdi CPEU d' dåm båo su ph6i trung tåm cho công tc dánh giá và phål (a) hop trung tâm dål vdi cång tác dánh gil. Cån nång câp CPEU thành trung tåm châ.t luöng xåy dung môt trung tåm tu liêu tai CPEU d' cao dé h'nh thành khå näng länh dao, hudng tiep cân duöc dén tåt c các báo cáo dánh giá. dan và ho tro thL.rc hành cång tác dánh giá; (b) så dung cc phåt hiên cia cång tc dånh gi Tut vån vå k kêt hOp dng khi nào phå hop trong quá trInh ra quyét I Cac bo quan lý ngành phäl Ilra chon cac hårng dinh; (c) thiét låp tiéu chuan, dao duc và các hoac ca nhan dat tieu chuan, co nanig luc, kinh truång hop dién hinh tot nhat và (d) giám sit nghiem va chuyên nghiep bat kê` khi nao co nång luc dánh giá trong khu vuc cång. ~,the tìmi dröc tal chôý. Chinh phil cam k^t thúc CPEU ci.a MPDI s , phål hp v , cic day näng lgc trong nuc trong linh vuc dånh chLc dánh gli chuyén nghiép cua to chuic xa gii. Lién doanh gia ck chuyén gia dånh hol dé ho tro cac bo quån 1y nganh de xåy gia I trong nudc va tu van nudc ngoai cung duoc dung närng luc dánh gia, xac lap tleu chuan, p khuyén khich dé' chuyén giao tri thic và kÿ phuöng phap va nang cap nanig luc cán bo. La g näng ve phuong pháp, ky thuåt va thång le mot phan trong no luc xåy dgng ngành côngdn gå nghiêép tu vän v' dånh gia ctia dia phu'ng, cc d bô quån [ý ngành cd thé thué khu vuc tu nhån Tài tro, cho cng tác ddnh gid và cc t' chiúc xå hål tien hånh công viéc dánh giá. Chinh phi sé khuyén khfch nhCng quan Diéu quan trong là phå cd di nguon lyc tài hê hop tác và ph i hop nhu vây vdi các t'chdc chinh de tien hành cång tác dánh giá vdi chåt Phu luc IV 271 luong chap nhân duc. Các bô và Hôi dông Hiêp h6i Chuyên mån, sé giám sát viêc th1c tinh phåi có måt diêu khoan cn thiét trong hiên chfnh sách häng näm. Ngoài nhCng du toån ngån sách häng näm cho viêc tin phuong thic khác, m6t phuong thic tham vän hành dánh gil. Ngoài su hä tro tài chfnh tå vä gilm sát mà phån ánh duoc su hlnh thành nhäng quÿ t'ng hop cla chfnh phl, cn thi6t vän hoá gilm sát trong khu vifc cång sé duoc lâp các quy di kèm trong các dr án do nuóc MPDI xåy dLng nhäm thlc hiên muc dfch này, ngoài täi tro cho cång tác dánh giá. Chfnh phl có su tham van vói các bên hdu quan. can cap kinh phf thuòng xuyên cho cång tác hâu dánh giå, v1 bån chat cla cång tác này là ChII thfch nhin chung khång the dfnh kèm vào các du in 1. Tinh hau dung cda viêc dånh gi cing duac åp do nudc ngoài tài tro. Cån có nhiing thoå dung sang cåc ngành khåc. Tuy nhién, tài 1iéu thuån täi tro tuong tu cho viêc dánh giá thé n chi tâp trung vào chfnh sách quéc gia d,i ch6, chfnh sách và theo chul dê. Cân có ngån vi k vuc công. Nó cong cd the duoc áp sách däc bêt riéng d4t dudi MPDI và ccb dung sang cåc ngành khåc neu muon. chl quån khác cho muc dfch này. 2. Båo cåo tô'ng hep quåc gia ve dånh giå cåa Gi4m sát Ngån hàng Phåt trién chåu Å näm 1999. Thånh tích cåa cåc du ån do cåc ca quan tài tro khåc MPDI sé giám sát viêc thu.c hién chfnh sách này cap kinh phf ccng khång khá han chút nåo. dé dåm båo sl- thành cång cla n6 trong viêc 3. Vy Vân hånh Qu0c gia (NOR) là måt daäu moi dat duoc các muc tiéu dä dinh. Ban thu ký, dé thu thåp, phån tích và trinh båy các thång tin MPDI, vói su tham van chät ché vói các tå' ve kinh te và phåt trin cho cåc nhå hoach dinh chic chuyên nghiêp trong các t' chic xå hôi chinh såch và gim såt, dånh gi cång tåc phåt nhu SLEvA, Phòng Thuong mat, Tô chic trien v d'utu c^p trung ung và dia phuong. Phu luc V Luat ve tinh trich nhiem doi vai ket qua hoat d6n cda Andhra Pradesh (An DO) nAm 2003 (Du'thAo luat) (Luat APPAC nAm 2003) Gidi thieu N6i dung Luit nham ning cao tinh trich nhiem, quin 1 Chuong 1 Tan ngan g?n H thAng Th6ng tin, dinh giA ket qui hoat Chuong 2 Phit hi n vi muc dich d,5ng c6a cic ci nhin, cic Sd vi The che thu6c Chuong 3 Lich sd ci cich hinh chinh a bang Andhra Pradesh vi cAc van de khic gan Andhra Pradesh liAn vdi dieu nay vab cic vin d bit thu6ng khic. Chuong 4 H thong Trich nhi m vdi ket qua Bang Andhra Pradesh da san sing phin diu hoat d6ng vi m?t nen quan tri quoc gia vCrng manh vdi Chuong 5 KA hoach hoi chien luoc viec quin 1 hi u qui tat c cic nguon l.rc vi Chuong 6 Lu6ng th6ng tin tien tdi trd thinh m,t Swarnandhrapradesh. Chuong 7 Thudc do vi Tu liu ve ket qui Diy 1i noi m. sLr phit trie'n khoa hoc vi he hoat dAng thong cua bang c6 the khi thi th6ng qua vi c Chuong 8 Giim sit vi dinh giA quin 1 hieu qui H thong th6ng tin bit Chuong 9 Khen thu6ng vi k luit nguin td cap co sd. Sr phit trie'n nhL viy Chuong 10 Cic dy ban cip cao dang tim kiem m5t hoat d6ng dinh gi4 ket Chuong 11 Bio co hing nAm ve ket qui hoat quA hoat d6ng dua tran nhu ciu d6i vdi cic ci dAng nhin, S6, The che. Chuong 12 Phit trien nguon nhin luc Luit ndy cGng y&u caAu cic ci nhin, S6, The Chuong 13 Quin tri quoc gia th6ng minh che phi chlu trich nhirm ve ket qui hoat (SMART) d6ng c6a minh cing vdi nhang hinh thdc Chuong 14 NhCrng dieu khoin chi tiLt khic khen thudng vi kg lu^t Phu luc A MOt he thong v tinh trich nhiam vi dAnh Phu luc B gi nhL viy phii thiAt lip duqc nAn Quin tri Quoc gia th6ng minh - SMART (Simple - Chung 1 Don giin, Moral - C6 dao ddc, Accountable - 1. Luit C6 trich nhiem, Responsive - Nhay bin, Tao n n ting cho vi8c lip ke hoach chien luoc Transparency - Minh bach). v thudc do ket qui hoat d6ng trong chinh 272 Phu luc V 273 phl bang và cho các muc dich khác. då thuåc loi ich cång công ca chinh Duic Hôi dång Låp pháp Bang ca Chinh quyen; quyen Andhra Pradesh thång qua. (b) Cc co quan chiic näng cIúa chinh quyen dang gäp khd khän trong nh(rng 2. Tén ngån gon n6 lic cda ho nham nång cao tinh hiêu Luåt này duic goi Là "Luât ve tinh tråch nhiêm quå và hiêu Ilc ca chuong trinh, do don vi kt quå hoat dông cda bang Andhra lu^ng thång tin khång thoå dång; vå Pradesh näm 2003". (c) Viêc hoach dinh chinh såch và cåc Luåt này duc åp dung trén toàn lånh thå' quyt dinh tài chinh dang bi xo cing bang Andhra Pradesh, bao gåm nghiêm trong do su thi^u än khp a) Tät cå các Så thuåc chinh quy^n bang giCa muc tiêu låu dài và muc tiêu b) Tät cå cåc co quan bån chinh phl, co trudc mät cda chuang trinh, hoat quan dia phuong, t' chúc hop tåc... dông và két quå. du6i su kiém soåt ca chinh quyen c) Tat cå các thé ché ca khu vtc cång dät 2. Muc dich du6i su ki6m soåt cda chinh quyen Muc dich cda Luåt này là: d) Tat cå cc tô chic vå thé ch^ hoäc cå (a) Tång cuång lång tin cda nhån dån ve nhån nhån ducc bät cú hinh thiic tài nång luc ca chinh quyén bang bäng tro, h6 tro hoäc viên tro nào, bäng tien cåch yéu c^u môt cåch hê thäng tät ca hay bang hinh thic khác tù chinh phd các Så, Thé ché và cå nhån thuåc và cåc quÿ công khác. chinh phd phål cd trách nhiêm dat kt (1) Luåt cd hiêu lac ké tä ngày duc chinh quå ca chuong trinh; quyén ký và duc cång bå trén Cång båo (b) Khåi xung hàng loat cåc cåi cách ve ca bang Andra Pradesh kft quå hoat dång bang cåch xåc låp muc tiêu cla chuong trlnh, do lung Chuang 2 két quå hoat dång theo cåc muc tiêu Phåt hiien vå muc Xfch -, . 1 ? do, va báo cåo cång khai ve tien trien 1. Phåt hiên cda chuong trình; Chinh quy^n thay ring: (c) Tång cung tinh hiêu luc ca chinh (a) Tinh trang thiéu tinh hiêu qua trong quyén và tinh trách nhiêm trudc cång các chuong trnh do bang di^u hånh då chdng bang cåch chd trong dén két låm mat lòng tin cda nhân dån và gim quå, chat Iung dich vu và su thoå män khå näng giåi quyet thoå dáng các vän ca khách hàng; 274 Phu luc V (d) Khuyén khich cc co quan chic näng 5. Öy ban Dnh giá Cán bô - B. C. cda chinh quyen cåi tién dich vu bing Gangopadhyaya & J. M. Girglani cách hudng ho våo viêc låp ké hoach (tháng Tu näm 1994). d6 dat muc tiéu thång qua viêc cung 6. Tieu ban cåi cách hành chinh cda Nå cap cho ho thång tin ve chat luong các - do Sri Devender Goud däng da.u dich vu vå kt quå; (tháng Giêng näm 1997). (e) Cåi thiên viêc ra quyét dinh 6 nhibu 7. Ba dy ban cán bô vê cap bang cách cung cap nhieu thång a) Tái tå chdc Ban Thu ký (M.VP.C. tin khách quan ve viéc dat muc tiêu, Sastry); nång cao tính hiêu quå vå hiêu luc cda b) Tái tå' chdc các thành vién dy ban các chuang trInh vå chi tiéu ca chinh vå giárm doc så (N.S. Hariharan); c) Phån câp quyên han cho cán bô quyen; va·,- (f)Tng cuång quån ý nôi b trong thu thâp thång tin câp huyén (B. Danam) chinh quyen bang. 8. ly ban däc biét gom 5 thånh vién Chuang 3 trong moi så do ban thu ký cd Ilén Lich sil ci cåch hånh chinh å Andra quan ding d.u (tháng Mu6i hai näm Pradesh 997 9. To cång tác vê Quån tri Quôc gia hiêu Bang Andhra Pradesh då di tién phong trong quå - do Sri Madhav Godbole dúng viêc khåi xudng Chuöng trinh Cåi cách hành da.u (tháng Giéng näm 2000). chinh dé nång cao kt quå hoat dông cla các 10. Tiéu ban ve cåi cách hành chinh cla chuöng trnh do bang dieu hành. Nål các do Sri Vidyadher Rao difng 1. Oy ban K. B. Lal Ananthraman & Sti- da.u (näm 2000). ramulu ve Cå1 cách hành chinh 11. Vän kién chién luoc vC Quan tri quoc (1976). gia vå quån 1ý cång (tháng GIêng näm 2. M. K. Rustomiji vå TOS chic Cåi cách 2002). hành chinh (tháng Hai näm 1986). 3. Ká hoach hånh dông vC cåi cåch hånh Chtröng 4 chinh (tháng Sáu näm 1986). Hé thång tinh tråch nhi8m vdi ket quå 4. Öy ban Tål t6 chic bô máy hånh hoat d.ng (PAS) chinh - S. R. Ramamurthy, G. R. Hé tháng tinh trách nhiêm vå két quå hoat Nair vå K. V. Natarajan (tháng Tu dông phåi duoc thånh låp trong måi Så hoäc näm 1994). Th6 ché bao gåm môt khung toàn dien ve Phu luc V 275 các Hoat dông Quån Iý Két quå hoat dông, 5) Ch c näng và hoat dông cda ké hoach gom co: chien luöc phåi ke thùa tù chic näng 1. Ke hoach hoá chién luöc cda chinh quyen và chi duöc hoat dông 2. Luong thång tin trong khuån khô: cåc chic näng cla 3. Thudc do ket quå hoat dông chinh quyen. 4. GSDG két quå hoat dông 5. Låp ngån sách theo két quå hoat dông 2. Nhân xét vä ke hoach Ke hoach chien luöc phåi bao gäm Chuang 5 1) Môt tuyên bä toàn dién vå sä ménh IAp ké hoach chién uoc trong då då cåp den nhing chtc näng và nghiêp vu chinh clIa så nhäm cdng 1. Låp kê hoach chien luoc c c .co näng luc hoach dinh chinh sách cda Måi Så hoäc The chê thuôc chinh quyên phåi I chinh quyên và cåi thiên thành tich xây dung kê^ hoach chiê^n luoc phù hop val hoat dông cla nhing bô phân then Tärm nhìn clIa chinh quye^n bang chot trong dich vu cång, mà nhing 1) Ke hoach này phåi tâp trung vào (a) kg AI phan nay co dång góp dáng ke vao su goc; (b) dinh chuân; (c) xåc dinh muc phát trién kinh té xá hôj cda bang; tieu va chien luöc; ,,- 2) Tuyen bo ve tåm nhin, trong dó chi ro 2) K& hoach chi6n luöc phåi bao trùm môt . , dinh hudng mà Så du dinh vuön tai va thbi kg là môt näm tinh tù näm tài khoá dåu là nhiing thành tuu lön mà Så mà kê hoach này duöc dê trinh, và muon dat duoc; thuong xuyên phåi câp nhât và diêu 3) Muc tiêu chung và muc tiêu trudc chinh; mät, bao gom cac muc tiêu dàl han và 3) Trong khi xåy dung kê hoach chiên trudc mit cd gin vöi két cuc dái vöi luöc, chinh quyên phåi duöc tham vân nhing chllc näng chinh cia så và quan diém, dê xuât cla nhang ngubi 4) Må tå muc tiêu dài han và truac måt can chiu ånh huäng hoc duöc loi tiêm tàng dat duöc (Ke hoach Hoat dông), bao tù kê hoach då phåi duöc xem xét. gèm phån må tå qui trnh tác nghiêp, kÿ 4) Tù däu måi n-m tài chinh, giám déc näng, cång nghê và các nguon luc con så phåi soan thåo môt ke hoach cho ngu6i, vän, thång tin và các nguon h;c näm vdi su tham vân Ban Thu ký và Bô khác can thiet dé dat nhCng muc tiêu dåi truång cd 1iên quan. Ké hoach này phåi han và trudc mat dó. duöc trlnh Bô truång dé sau då trlnh 5) Må tå xem cc muc tiêu ve két qua Quåc hôi. hoat dông dó duöc dua vào ke hoach 276 Phu luc V c6 quan hê nhu the nào våi muc tiêu huyên/ban vå (iii) cap mandal/tiéu ban cia Så. cho måi Så và Tå' chic. 6) Må tå các cap trách nhiêm khác nhau, (2) M0i Så hoäc T' chic phåai xc dinh và tic là cc muc tiéu cd th6 do luång. qui dinh ba cap nhu då nêu trong tiéu 7) Xåc dinh dc yeu to then chét näm muc (1) dé trao d'i thång tin tù cap ngoài co quan và vugt ra khåi täm dudi lên cap trên và phåi duoc cång bo kiém soát nhung c5 the c5 ånh hudng trong Cång báo. dáng ké dén viêc dat duoc các muc tiéu (3) C6 môt cån bô dau m2i (duoc phån chung và muc tiêu trudc mät; và cång) 6 måi cå'p, nguåi này sé là chánh 8) Må tå toàn dien ve công cu dånh gil van phòng cda ban dd và chiu trách duoc dùng dé dánh giá và diäu chinh nhiém cá nhån trong viêc thu thåp, muc tiêu trudc mat và xåc dinh cá tô'ng hop, phån tích, ghi chép, phuc muc tiêu dài han tuong thích. håi, luu tri và trao dåi thång tin, và duoc hä tro båi cåc cán bô và nhån Chuang 6 viên dudi quyen. Luong thång tin 1. Phån loai thång tin 3. Giåi thich (1) Tat cå dc thång tin can thiet, tù bat (1) Trong truöng hop bat ké Så hay T' ké nguon nào, d6u phåi dudi dang må chic nào khång cd vän phång cåp hod, bing loi, bing vän bån, cons, huyên trong toàn bô pham vi lånh thå' cång cu nghe nhin, so - cha, diem so, cla huyên hoåc chi là môt phin cda phån träm hoäc bat ké dang nào khác huyên hoäc trål rông ra pham vi hal theo qui dinh hoäc phåi theo hinh hoäc nhiêu huyên thl n6 phåi duoc coi thic då dinh trudc, cu thé theo tùng là môt vän phòng cap ban. Thi du: vän cap, trong tùng Så hoäc T' chic. phång trong Så Kÿ thuât phåi là vän (2) Thång tin phåi duoc phån loal thành phòng cap ban theo nåi dung cia dieu Loai thuång, Khan, Hoå toc vå phåi khoån này. duoc ddng dåu X, XX, XXX v6 hinh (2) Trong truång hop bat ký Så hay T' thic, n6u cd thång tin mât thì phåi chic nào khång c6 vän phòng cåp man- duoc ddng dålu "mât". dal trong pham vi länh th' cda mandal hoäc chi là môt phan cia mandal hoäc 2. Các trung tåm thång tin trål rông ra pham vi cåa hal hoäc nhieu (1) C6 ba cap då chinh cia cá trung tåm mandal thl nó phåi duoc coi lä môt vän thång tin, dd ]à (i) cap bang, (ii) cap phòng cap tieu ban. Thidu: vän phòng Phu luc V 277 chi nhánh cla Så Kÿ thuât c6 thå là môt (2) M6i hInh thic trình bày phåi duoc må vän phòng cap tiéu ban theo qui dinh tai hoá bang 9 cha sé bao gm må Så (3 dieu khoån này. cha s6), må loal th6ng tin (3 cha so) (3) Taät ca các cá nhån làm viêc trong linh và s6 hlnh thic trInh bày (3 cha so). vuc hoat dông cla moi trung tåm Giåi thich: thông tin phåi chiu trách nhiêm cå a. Vdi muc dich Quan 1ý Hê thong nhån vé viêc h5 tro Vän phòng d^u thông tin, måi S hoäc T' chdc sé moi tai môt cap nhat dinh de trình các duoc gán cho môt så må cu thé ba thång tin hê tháng dinh ký lêm c^p cha sô (vi du: 036). cao hon gìn nhít. b. Må phån loai thång tin duoc nêu cu th' cho tång Så hoäc T' chfc 4. Phuong thic trao d'i và cing gom 3 cha so (vi du 027). C. Sô^ thLi tu hình thLic trInh bày là sô (1) Phuong thic trao doi thång tc th cap thLi tu cu>a hình thLic trong tång này den cap kia can duoc xac dinh må phån loai thång tin, cing gum trudc bang m6t qui trình phe chuan, Sbg3 cha s^ (vi du: 054). c6 the bang 1o1, trao doi0 cá nhân, qua dc6n thoa lj, &ntao k6ng chån, uu (3) Hinh thic trInh bày duoc thi&t ké de diên thoai, diên tí'n, không dây, buu cit~li ad~ hn i hn ~ co th6 iay ra duoc thông tin chinh xac chinh, dién tå hoäc båt ké hinh thic phù hqp de phân tích và diu chính truyen thông theo qui dinh nào cla hê khi muán vi tính hoá. thán g trao d'i dG liêu. ,(4) Can nêu ro tinh dinh ký, chic vu cäa (2) C6 th' så dung môt hay nhiêu hlnh cán bô (d6 xác nhân nguàn thông tin), thic nhu då nêu trong ti6u khoån (a) phuong thic trao dô6i... cùng vdi và phåi duqc nêu cu th' hoá nhing nhang chi dån can thit ngay sau dd hlnh thic trlnh bày theo qui dinh. vè viêc thu thâp, t'ng hop, phân tích, ghi chép và trao d6i thông tin. 5. HInh thic trlnh bày (5) Hình thic trlnh bày duoc nêu cu thé (1) Viêc thu thâp, phån tfch, t'ng hop, trong phån này c.n duoc dinh ký xem ghi chép, luu tra và trao d'i bat ký loai lai và cåp nhåt, và hInh thic sau khi då thông tin nào c(ing dcu phåi theo cåp nhât phåi c6 må so vdi cha cái tà nhang hInh thic trlnh bày theo qui håu t6 ké tip nhau cho måi lan câp dinh, cu th' hoá cho tång Så và Tô nhât (Vi du: 036 027 054 A). chic, và phåi duoc dy ban Cap cao 6. Tinh dinh ký cu>a luong thông tin phê chuân nhu dä nêu trong Muc... (1) Tinh dinh ký c>a luong thông tin tù 278 Phu luc V cap này dén cap kia c6 thé là truc vu dåm nhân thång qua các Så và co tuyen, hàng gib, hàng ngày, hàng tuan, quan khåc nhau cåa chinh phå. hal tun môt län, hàng thång, häng quf, näa näm môt lan hoäc häng näm Chuong 7 theo qui dinh trong tång dang hlnh Do Iuäng vå ghi chép ket quå hoat dng thtic trinh bày. 1. Do lung ket qua hoat dong (2) Taät ca' các lån trao dôi, trong d6 bat ký Do lung k6t quå hoat dông gån các kê hoach thång tin nào duroc då nghi tù các vän chien luoc vdi ket quå và phi là môt quá trình phong cap dudi, ngoài nhang thång .i6n tuc cu>a tin duoc de nghi theo nhCrng hlnh thic då duoc phé chu'n nhu då qui 1) Nhang thành tích trong hoat dông dinh trong tiéu khoan (a) d'u luån thông qua bô chf sô, tic là thành tích luôn phåi ghi r6 ngày gib nhån duoc dat duoc häng tháng và chi tiéu vât thång tin và phuong thiic trao d6i chât, tàl chfnh dôn tfch - các chi så, thông tin mà qua d6, thång tin då bô phân chúc näng, thé ché và pham duoc gåi lén vän phòng cap trén và vi länh th'; nguoc-lai. 2) Tián dô cIja các du án quan trong (ve våt chat và tài chính) 7. Quyen duoc nhân thông tin 3) Thành tch dat duoc cá chf tiéu ve (1) Uy ban Cåp cao nhu då néu trong qui trlnh so vdi mdc dinh chuân v các Muc... trong tùng Så, vdi quan diém trucng hqp tát nhit tai moi cáp chính dat muc tiéu mà Luåt này de ra, c6 thé quyIn. yéu cau bât ký thông tin nào tù các cå 4) Di chi6u thông tin, tic là thông tin nhån, vän phòng cap ban và tiu ban nhân duoc d m6i trung tâm thông tin trong pham vi clIa ho, theo nh(ng phå .roc tdm 6v thng t,n tång t,n hinh thic trlnh bày dä dinh sän. phå doc chn ti tn tam > ~do phal duroc chuyen tå trung tam (2) Uy ban Cap cao cúng co quyên yeu 1ý thong tmn cap dudi len cap tren gan cau bat ky thông tin nào khac co ben , quan tå ckc Så hokc Tå` chtic khåäc vä nhat theo hlnh thúc dá dinh trong thé cåp .y ban Cp c. môt khoång thål gian nhât dinh. (3) Chính phu cd quyén yêu cåu b t cú 5) Dua väo áp dung Hê thång Theo döi thång tin näo tå bat cil Så hoc T6 kêt quå Hoat dông truc tuyên. chic näo cúng nhu tù bat cd cång dån 6) Do lung kêt quå näo trong bang c6 Ilên quan dén dich 7) Nhån diên thänh công/thåt bai Phu luc V 279 Giåi thich: 3. Cánh nghién cdu và phån tich Cp mandal/tiéu ban phåi t6m tät thông tin 6 (1) Nên có môt Cánh nghién cdu và phån cap cua minh và gåi cho trung tåm thông tin tich (Research and Analysis Wing - . cap huyén/ban theo môt hoäc nhieu phuong RAW) tai trung tâm thông tin câp thic nhu då néu cu th6 trong hinh thic trnh bang trong méi S0 hoäc Thé che dé bày... phån tich các så Iéu lich så vå hiên Phån tich thông tin phi duoc làm bäng tay hånh nhån duoc tùi nhiêu trung tâm hoåc mdy tính hoäc bat ký phuong dn thng tin khác nhau và các nguôn khác dä nêu trong hInh thúfc trlnh bày. khác. Cán bô thông tin 6 måi trung tåm thông (2) N6 phåi do môt trong så nhüng cán tin phål chiu trách nhiém cá nhån ve viêc phån bô cap cao cla Så hoäc Tô chdc lånh tin håi hiu rächdao, voi các cán bô há tro và. dät dudi tich vå phåi xac nhan tinh chån thuc cua phan - , - su k16m soát cila Glám dô^c Så c6 11ên tom tät trudc khi gåi chung den trung tâm A X iquan. thông tin cp trên gìn nht.qan (3) Tô chLc nåy phål dinh kg phån tich 2. Ghi chép thông tin d6 suy ra xu thé cho viêc hoach dinh chinh sách cla chinh phi (1) Tâät cå thông tin då thu thâp, phån .1 n tich phåi duoc ghi chép lai trén giây din. hoãc têp diên ti hoxc bt ký phuong (4) Cåc chuyén gia theo doi tuong c6 thé tiên truyen thông theo qui dinh trudc hop tác vdi cän bô và nhån vién Så khi nhån duoc thông tin tiêp theo trong Cánh Nghién cdu và Phån tich. theo chê dô dinh k' tai trung tåm (5) Thi tuc vå chLc näng cla Cånh thång tin. Nghién cdu và Phån tich phål theo qui (2) Phål có môt cán bô phu trách viêc ghi dinh då nêu. chép dät dudi su kiém soát cla tång cn bô dau måi , nguåi chiu trách Chuong 8 nhiém cá nhån ve viêc ghi chép, luu Giám såt vå dånh giå gii và phuc h0i thông tin và phå dùng 1. Dnh giá moi biên pháp dé dåm båo an toån, an (1) Dnh giá kt quå hoat dông phål theo ninh cho tât cå hô so và cho viêc phuc tång viêc låm riéng biêt trong pham vi hoi thông tin tai bat cd thål diém nào cla cc trung tåm ba cap, tdc là (i) khi duöc yêu cau. trung tâm cáp bang; (ii) trung tåm cap (3) Thi tuc ghi chép phåi theo qui dinh. huyên/bang và (iii) trung tåm cåp 280 Phu luc V mandal/tiéu ban, và trong tång Så chic dupc chinh phii phê chuSn (vi du hoäc Thé ch clia bang. nhi hang A, B, C và D). (2) Chf så két quå hoat dång phål duic hoàn thiên dån 6 tång cåp nhi dä nêu 3. Quyen han dánh gil cu thé trong Muc (a) gan lIjn vdi (1) CAc cán bô sau dåy phåi dånh gil kt pham vi cia chiing theo môt hinh quå hoat dång cia dc cá nhån cång thic trInh bày då dinh và duoc dy ban tác trong pham vi cia ho vå các chi so Cap cao tai tång Så hoc T0 chic phê theo qui dinh. chuSn và có thJ duc chinh phii dinh Cåp mandal/ticu ban - cAn bô chiu ký diêu chinh nêu cân thiê. trách nhiêm ve mandal hoc tiéu ban d6 2. Tham så dánh gil Cap huyên/ban - ngu6i thu thâp (1) Tham sô dánh gil tång cá nhån, Så thông tin cáp huyên/ cá bô cåp ban hoc T' chdc, duoc cu th6 hoá trong Cap bang - Gilm d6c Så tång truång hop và duoc dy ban Cåp (2) Bô truång Thuong tric hoc T6ng thu cao liên quan hoäc chính phil p hê ký bang phål dánh gli két quå hoat duyt. ,dång cua tat ca dc Så hoc Tå: chLc (2) Các tham sô phål bao gôm viêc dinh å cáp chính quy4n do môt hoäc nhibu hudng kêt quå hoat dång cia cá nhån, thir ky thirc hien Så hoäc T6 chLc ve mdc dô tao doanh ( .A. .. (3) Co quan c6 tham quyên dánh glá k61t thu, tiet kiem trong chi tieu, tinh húu f. quå hoat dông clia tât cä cåc tô` chúic ich trong chi tieu, ky näng lap keq .Ax hoäc T6 chLic hoäc cá nhân dang nhån hoach, quån Iy gi giac, khå näng dat , mc66,mdc då nhanh chng trong bât cú hinh thLc tài tro hay tro giuip, sm dung, näng hành chính, giåm sát viên tro nào, cho dù bäng tiên hay và thanh tra, hoäc dc tham s6 khác bång hlnh thLc khác, tå chinh phii nhu då må tå trudc. hoc công quÿ theo qui dinh. (3) Tåt cå dc tham so deu phål xp hang hoäc luong hoá vdi thål gian, kinh 4. Gác cu6c hop dánh giá phí... và phåi duoc nêu cu th6 cho (1) Cán bô phu trách mandal/tiéu ban tång cA nhån, Så hoäc Tô: chLc måt phål dánh giá kt quå hoat dông trong cåch khoa hoc. pham vi cia mình theo hlnh thic theo (4) C bän hang dánh giå ket quå hoat qui dinh, m0i tháng môt lan vào ngày dång clia cá nhån tång Så hoäc Tå' dau tiên hàng tháng. Phu luc V 281 (2) Ngui thu thâp th6ng tin cap huyên d6ng cao cd th' duoc qui dinh dudi hay cán bô ban cda các Så hoac Tô' hInh thdc duoc công nhån dåc biêt, vå chdc lién quan phåi dánh giå két quå phåi qui dinh tù trudc. hoat dông trong pham vi cda mình (2) Uy ban Cåp cao là tô^ chdc cd tham theo hinh thdc theo qui dinh, måi quyén trao tång nhing khuyen khfch tháng môt lån vào ngåy thd 5 hång nhu vây cho các cá nhån trong pham tháng. vi cda mInh, theo chuan muc må (3) Giám dôc Så phål dánh gia kêt quå chfnh phd ban hånh. hoat dông cda Så hoåc Tô' chiic mnh (3) Chfnh phd lå co quan có tham quyen trong truång hop cân thiêt theo hInh trao tng nhúng khuyén khích nhu thdc theo qui dinh, mål tháng môt lån vây cho các Så hoåc Tô chic. våo ngåy thd 10 hàng tháng. (4) Bô truång Thuång truc hoåc Tông 2. Không khuyen khfch thu ký phåi dánh gia kêt quå hoat (1) Trong truång hop không có thành tfch dång cda tat cå cac Så våo tuån thng hai hång quj trong cåc thång Giéng, t>t, viêc ký luât c th duoc các c tháng Tu, thång Sáu vå tháng Mu6i quan cd rham quyén co nang luc de hàng nim. nghi theo cåc hìInh thdc ký luât nhu då (5) Các cuôc hop dánh giá dåc biét phuc néu trong Qui chê CCA cho nhing vu båt cd muc dfch gl deu phåi duoc truång hop sau dåy theo Luåt này: to chdc å moi cap, duoc de cåp trong a. Không cung cap thông tin muc này, bén canh các cuåc hop dánh b. Thuång xuyén trl hoån trong viêc giá thung xuyén theo Chi thi cda trInh nôp thông tin chfnh phd. c. Cung cap thông tin sai léch (6) Thd tuc t6 chdc các cuôc hop dánh giá d. Phån tfch sai vå tfnh trách nhiêm cda các cá nhån e. Không låm trån các nhiêm vu theo qui dinh tCx trudc. chfnh thdc lién quan dén tfnh Trách nhiém då duoc qui dinh Dng 9 khuyén kikh hoåc khång trong Luåt nåy và Qui ché. f. Kh6ng thuc hiên duoc cong viêc khUyéfl kWfch nhu då cam ket 1. Khuyen khfch g. Båt minh ve tåi chfnh (1) Dng co khuyén khfch các cá nhån, h. Sd dung sai phuong tién luu trú, Så hoåc T6 chdc dé cd thành tfch hoat công cu hoåc noi låm viêc 282 Phu luc V i. Khång triêu tâp duoc các cuåc hop thi có thé kt nap thành viên mdi de b' dánh giá, các hành dång tiép theo, sung cho dy ban Cåp cao. giám sát thanh tra... (5) Chtc näng clia dy ban Cap cao duoc j. Khång ghi chép vå luu trC duoc qui dinh sån vå lå t' chic cd thâm ho so. quyen thuc hlén Luât nåy trong pham vi Så hoäc Tô` chic dd. 3. Quyen kháng nghi Quyen kháng nghi ve ménh lênh cia dy 2. Hå hop ban Cap cao hoäc chinh phii theo Luât nåy cd (1) Uy ban Cap cao trong tCrng Så hoäc the duoc gdi lén Toån án toi cao clia Andhra T6 chic båt buôc phåi hop våo ngåy Pradesh. thf 10 hàng quf, tic lå våo các tháng Giéng, tháng Tu, tháng Båy vå tháng Chuong 10 Muöi hång näm. ty ban Cip cao (2) Cuåc hop phåi do Chii tich hoäc Phd 1. Hình thành iy ban Cåp cao chii tich (trong tru6ng hop Chii tich (1) M i Så hoc Tô chic cd môt dy ban vång mät) chd trI. Cap cao do Bô truång phu trách Så dd (3) Chii tch cd th6 ti.t quyet dinh triêu tâp hoäc Tô6 chic dd dång dau våi tu cåch các cuôc hop khác cia dy ban Cåp cao là Chii tich, còn Giám doc Så là Phó våo môt thåi diem khåc theo yeu cau. chii tich. (4) Môt thånh vién clia dy ban Cap cao sé (2) Öy ban Cap cao là dy ban gäm chin ddng vai trå là nguåi triêu tâp dé t6 thånh viên, k6 cå Chii tich vå phó Chi chic các cuôc hop. Ngui nåy sé do tich cång vdi båy thành vién khác Chii tich chi dinh (duoc chi dinh) lay ra tä các bô phân (5) Nguåi triêu tâp chiu trách nhiêm cá khác nhau nhi hành chinh, ke toán, nhån ve viêc triêu tâp các cuôc hop kÿ thuåt... trong nåi bô Så hoäc Tô' quj vå hqp däc biét våo nhing ngày chiic dd. duoc qui dinh cu thé và phi ghi chép (3) Uy ban Cap cao cd the ket nap thém tat cå các bén bån cuôc hop vå báo cáo các chuyén gia, nhung tåi da khång ve cåc hånh dông duc dua ra. quá sáu thành vién, hoäc måi bat cif (6) Nguåi triêu tâp phi de xuat tat ca các thånh vién khách mål nào néu duoc hånh dông can thiet d6 thuc hiên bén de nghi. bån cuåc hop và phåi néu tat cå các (4) Öy ban Cåp cao hop cd nhiêm ký ba van då lién quan dén hành dång då và näm vå bat k6 khi nào cån khuyet vi tri sé duoc áp dung vào trong bién bån Phu luc V 283 cu6c hop dé th6ng båo cho dy ban (3) Tät c các cä nhån làm viêc tai Så hoäc Cap cao ve nhCng hành dông tiép theo T' chilc phåi tuån thi theo så' tay vào mol thåi diém. huidng dan cåa Så hoäc s6 hudng dän nghiêp vu. Chuing 11 Bo cáo két quå hoat d6ng häng nåm 3. Bieu då công tác 1. SO theo di kt quå hoat dông (1) Moi vi trí công viêc däu phål c6 biéu (1) Måi cá nhån phåi c6 môt s6 theo di dô công tác, phù hqp vdi tình huông k6t quå hoat dông do cän b6 quån lý cu thé tai mõi Så hoac T6 chúc và cá theo d61, và chuy'n giao cho ngu6oi nhån dåm nhiêm vi tri då phål chiu ké nhiém khi c6 su thay thé 6 t trách nhiêm vè kt quå hoat dông cca c ho theo bieu d0 cång tác. (2) S6 theo döj cìn cd phìn tu danh gia (2) Can chuân bi nhiÉu biéu dà công tác cúa cän bô quån 1ý cing nhu phän cn khác nhau cho cùng m6t vi tri' công bô cåp duxdi dánh giá v muc tiêu dä viêc trong các måi truång khác nhau, dé ra và thành tich då làm duoc täng phù hqp vd tùng tnh huông cu thé. tháng. Giåi thich: Môt c nhån dåm nhiêm (3) S' theo d61 phåi duoc Ban thi dua cùng môt vi tri' cd the làm viêc trong khen thudng cia Så hoc cn bô vào nhiêu moi triräng khác nhau dò1 håi thåi diem duoc då bat lén chic vu cao phåi th.c hiên môt sô cång viêc däc hon xem xét, và phåi thuc hiên che dô thù nhâ dinh. công khai, không båo mât dái voi các Vi du: Mt kÿ su thu6c ph6ng xåy cuán s' này. dung, ph6ng dieu tra, ph6ng quån 1ý nu6c, phòng thiêt kê sé c6 nhCrng công ' hnviéc khác nhau can thuc hiên và do d6, 2. So^ tay hudrng dan ciäa Så va cac s6 hudrngcnphicccbiudcngtckc dän nghiêp viu cn phål c6 cc bieu dà công tác khác (1) Täng Så hoäc Tô` chdc phåi c6 môt nhau, tùy theo tnh huông cu th6 cia cuon so tay huång dän cia Så de dåm tùng nguxi. båo công viêc tién hành suôn sé nhàm (3) Viêc soan thåo các bieu då cång tåc, dat duoc muc tiêu. pham vi và räng bu6c trách nhiêm (2) Täng Så hoäc Tô` chäc cing phåi c6 thuc hiên theo qui dinh. s hudng dän nghiêp vu cho täng loai , công viêc vdi nhCng thi tuc và trách 4. Phiêu lit ké dau viêc (check list) nhiêm chi tiét å tát cå các cáp. (1) Moi giao dich d6i håi sir chap thuân 284 Phu luc V hay phê chuan, dù là vé mât ký thuât, trách nhiêm cá nhân vé viêc soan cuon dé cành báo hay vé mât hành chinh, niên giám này vào ngày 1 tháng Nâm trong tùng Sô hoâc Tô^ chic, dêu phàl hàng nâm. cd môt phiéu liêt kê dâu viêc theo qui (3) Phuong pháp soan niên giám, phân dinh. phát, Lu tra... phài theo qui dinh. (2) Phieu liêt kê dâu viêc phàl két hop gida viêc liêt kê dâu viêc cho viêc dé Chiong 12 trinh, xù lý và dong j câp phê duyêt và Phàt trièn nguàn nhàn h.c phâi duoc các cá nhân O các Câp xác 1. Các to chIic dào tao nhân môt cách thoâ dáng, và nhúng (1) Can cd môt Viên dào tao dâ\u moi cap nhân này phài chiu trách nhiêm à câp bang dành cho viêc phát trién nguàn cda mlnh. nhân luc, vdi dôi tuong là cán bô nhân viên và các trung tâm dào tao câp 5. Niên giám huyên dudi sg kiêm soát cIia Viên dâu (1) Dé hoàn thành hiêu quà chic nâng . , cùa minh theo Luât này, và dé dinh (2) Vien dào tao dau moi phai giam sat và hudng cho trung tâm trong nàm . hoat dông tiep theo, môi trung tâm ng cua tâ ca cac thông tin phà ghi ch.p lai trên c,c Viên dào tao khác à các Sô khác nhau thông ~ ~~ he tin phdihnceh.i rn a vàn bàn dánh mày hoàc bât ké theo qui dinh. phuong thLfc nào theo qui dinh (3) Cân cd Ngân sách dào tao tâp trung do Viên dào tao dâu môi diêu hành dé nhCng noi dung sau: a. Các chi tiét vé ngân sách phân phôi gida các Sô, theo ti lê phân b. Tat cà càc quyet dinh phê chuâ'n tràm du toán ngân sách nhu dâ qui hoâc dong y' dinh cu thé tai tùng thài di'm. c. Dy dù chi tiét vé các hoá don và (4) Viên dào tao dâu môi phài xây dung các khoàn chi tiêu môt kê hoach chien luoc cho tât cà các d. Su thuyên chuyen, thay thé cán bô Viên dào tao dga trên viêc dánh giá nhân viên nhu câu dào tao cho cán bô nhân viên e. Chi tit vé tât ca các hoat dông à các Sà và Vi;n. trong pham vi cùa minh f. Các thông tin khác tùy theo qui 2. Dào tao dinh tai tùng thài diém (1) Dào tao cán bô nhân viên phài nhâm (2) Cán bô Lu tri cd liên quan phài chiu phô' bièn các ký nâng hành chfnh, kÿ Phu luc V 285 nAng kg thuAt, k nAng quin 1 vi cic khdch hng vi tAng gid tri dong tien b6 kg nAng kh4c theo qui dinh, de tdng ra th6ng qua vi&c don giin hod cdc thd cu6ng tinh hi&u qui vi hi&u l.yc trong tuc vi&c dat den muc ti&u cdc chuong trinh M: Moral government - chinh quy&n dao cda bang. dLc: XAy dLng m6t k& hoach quin 1y (2) Dio tao phii nham vAo cdc loai hinh nguon nhAn ltxc hau hi&u bang cdch dudi dAy vA phi ph' bien trong gan v6i co cAu vi cich tilp cAn mdi v& nhi&m k cda vAn ph6ng. quin 15 nguin nhAn 1Lrc. a. Dio tao hu6ng nghi&p A: Accountable government - chinh b. DAo tao tai chdc quyen cd trdch nhi&m: NAng cao chit c. Dio tao dAc bi&t vA luqng vi tfnh kip th6i trong cung Lng d. Cc loai hinh dAo tao kh4c theo dich vu vi hinh thinh m6 vAn hod hoat qui dinh d6ng linh hoat chd trong den k&t qui (3) Cdc hop pha^n do tao, th6i gian va so gita cdc loai dich vu c6ng th6ng qua luong cdc kho d o tao, 1La chon hoc m6t h& th6ng cd the giam sAt vi do vin vA cic phuong thdc khic cn thiet lu6ng hau hi&u ket qui hoat d6ng. cho vi&c to chdc cdc chuong trinh do R: Responsive citizen focused government tao phii tuAn thd theo qui dinh. - chinh quyen nhay b6n quan tAm den ngu6i dAn: dim bio ngu6i dAn c6 tieng 3. PhAn tich th6ng tin phin hoi ndi manh mE trong c6ng tdc quin tri Tdc dung cda do tao phi duoc gidm s4t vA cda bang, th6ng qua m6t co che cd su phii ring bu6c trdch nhi&m doi vdi cdc hoc tham gia trong c6ng tdc lAp ke hoach vh vian dua tr6n ket qui phAn tich th6ng tin phin gidm sit vi(c cung Lng dich vu, cdng co hOi tCx phia hoc vi&n trong vi sau khi dho tao. phAn cip vi dim bio thu hLt duoc ngu6i nghbo vh cdc nhdm bat loi th&. Chuang 13 T: Transparency in government - Minh QuAn tri qu6c gia th6ng minh (SMART) bach trong chinh quyen: cii thi&n he Chinh quyen Andhra Pradesh dang phan thong lIp ki hoach, phAn bd nguon luc, diu de cd duoc mot nen quan tri quoc gia gidm sit, quin 1' vA hach todn, cong th6ng minh (SMART). nhu viec tiep can th6ng tin sao cho S: Simplifying government - Don giin trdch nhi&m r6 ring, chi ti&u minh bach hod chinh quyen: Cho ph6p chfnh vi chi ti&u c6ng duoc kiem sodt hdu quyen nang cao chit luong dich vu vdi hi&u hon. 286 Phu luc V Chtvang 14 tiép, Hôi däng lâp phåp phål thäng Các diu khoån lät våt nhat dua ra bat cd dieu chinh hoäc sda h . doi nào vdi qui che de ra, de quy ché 1. Quyen han glat quyet khó khan dó, ké tù ngày die^u chinh hoäc sda d ^0 (1) Neu co bat cd khó khan nao nay sinh dó duoc công b ^, chi có hiêu Iluc theo trong viéc thuc hién cac dieu khoan • , a I dng tinh thân då sda d6i hoäc sé bi cua Luat nay, tuiy theo yeu cau cua tänhblb,togtuighpkågdo hlnh và bäng môt chi thi duoc công b' bäi b6, trong trung hop không duac thông qua, nhå dó bit ke` su diêu trên Công båo c>a Andhra Pradesh, chinh hoäc huly b6 nào c(ing sé không chinh quyen phål de ra moi bién phåp lam anh hudng den gia tri cua bat cd can thlet de khäc phuc kh6 khäni. ci gl då thuc hiên trudc dó theo quy (2) Ngay sau khi duoc ban hành, moi chi thi då néu trong muc này phål nhanh chdng duoc trnh lén H6i däng lâp , Dm bao dc hånh dång ditc thuc hlén phåp bang và cd the vân bi sda d6i nham tuan thu> Luat hoäc hly b6 neu H6i däng lâp phåp Không cá nhån, Så hoäc T6 chic nào bi trång yêu cåu ngay trong ký hop dó hoac ký phat, khi thuc hlén ba^t cd chic näng nào theo hop kê t Luåt này, do bat cd ton that hoäc thiét haj nào gåy ra hoc có khå näng gåy ra bMi bat cd hành 2. Quyen han ban hành Quy chê dông nào tuân thd hoäc du kién thuc hiên dé (1) Sau khi dä công bô trén Công bao, tuån thl Luåt này hoäc cc quy che duoc ban chính quyen bang có the ban hành hành theo Luåt này. quy ché d6 thuc hiên tinh thân cua Luåt này. Môt så khåi niém (2) Ngay sau khi ban hành, moi quy che Trong Luåt này, trù khi có ghi chd nào khåc, theo Luåt này phåi nhanh ch6ng duoc 1. "ChInh phd" chinh quyen có nghia là trlnh lén H6i dô ng lâp pháp bang, nêu chinh quyen bang. dang trong ký hop, hoc phåi trlnh lén 2. "Så" là ba^t cd Så nào ca chfnh quyen ký hop ngay kê tiêp nêu hiên không bang dät dudi su kiém soát c>a chính phål ký hop, nhung không duoc quå quyen Andhra Pradesh. 40 ngày trong môt ký hop hoäc hai ký 3. "TO chdc" la bat cd t6 chic nào duoc hop ke ti6p nhau, và ngay trudc khi Chinh quyen hoäc bat cd t6 chic nào kt thdc ký hop mà cc quy che dó khåc thành lâp theo luåt dinh và duoc duoc trlnh lén hoäc trong ký hop ké nhån bit cd h'nh thic tä tro, hä tro Phu luc V 287 hoäc viên tro nào, bäng tien hay hlnh bang li, vän bån, con so, so - chC cái, thic nào khác, tå chinh quyen. nghe - nhin, diém so, phan träm... 4. "Cå nhån» [ bat cä ai làm viêc trong cung cap cho (hoäc diroc cung cap cc Så hoac T6 chic công, diroc nhån bål) các cá nhån, Så hojc T0 chic (ké luong hay bat ci hinh thic thù lao, cå dCr liêu thô lån dC liêu då qua phån tro gidp no tå chính quyen hoåc tich) khi thiurc hién các nhiêm vu. cång quÿ. 8. "Hê thång thång tin» là hê thäng då 5. "Dång co khuyén khfch» là tat c các diroc phê chuain ve viêc thu thâp, tong loal khuy6n khích bang tien, tuyên hop, phån tich, liu trC, phuc h0i và dirong, de bat, khen thirång... diroc trao d'i thång tin tå ca^p co så cho &n trao cho thành tích hoat dông dä diroc cap cao theo qui dinh. ghi nhån cda cd nhån, Så hoäc Tô 9. "Kåt quå hoat dång" là tat cå cc loai chic dya trén báo cdo då duoc phê két quå hoat dông c6 thé do lurng duyêt do cc dy ban chic näng theo lUên quan dén viêc dat muc tiêu trudc luåt dinh thuc hlén. mit cda cc muc tiêu dài han dä xåc 6. "Khång khuyén khIch» là tat c nhCng dinh, dudi h'nh thic bäng tien, dich h'nh thic ký luât bang tien, phé blnh, vu hay bt ký hinh thic nào khác theo ha cap hoåc phat... diroc áp dung cho qui dinh. nhCng kt quå hoat dông yeu kém cda 10. "Cång bå» là viêc då diroc công b6 cä nhån, Så hoc T6 chic dya trén báo trén Cång báo Andhra Pradesh và tå cáo då diroc phé duyêt do các dy ban "då công b&" cfing ca^n diroc hiéu theo chic näng theo luåt dinh thic hiên. nghia này. 7. "Thång tin» 1à thông tin dioc må hoå, Phu luc VI Danh muc tra cúu thuât ngI Danh muc tra cú'u cùa OECD vA các thuät ngü then chöt trong Ðánh giá và Qu n Iý dita trén két quå (2002) BMi hoc röt ra: Tång quát hoá dua trén kinh hå tro cda bén dåi tåc (nhå tài tro hoäc nghiêm dánh giå vói các du án, chuong không phåi nhà tài tro) nham thúc day su tr'inh vå du án, må su tô'ng quát hoá dó t6m phát trién. trt duoc tù cac tInh huéng cu thé den Luu f: Vf du nhu tham muu chinh sách, nhang trang thåi khái quåt hon. Thång du án và chuong trinh thung, cic bài hoc nêu bât duc dimChi so: Yéu tå hoc bién so, dinh tfnh hoäc manh và diem yêu trong quá trinh chua^n ý b'!,nthit vå huc yérng c6 ånh chugdén dinh 1luong, cung cap phuong tien don gian va bi, thiêt kê và thuc hincd ånh huòng dên dang tin cay dé do lung thånh dch, phan anh kê^t qu å hoat dông, kê^t quå và tåc dông su thay doi gan v6i su can thiep, gidp dánh gia Cåc bên häru quan: Co quan, tå' chúc, tåp két quå hoat dông cda d2i tuong phåt trien. thé hoac cá nhån c6 loi fch triuc tiép hoåc ,,. Chi so kät quå hoat däng: Bién sô cho gián tiêp Iléên quandên su can thiêp phát ,. -in n ach phép kiem chúng su thay d'i trong su can trien hoac viçc dánh gla chúng. . thiep phat trien hoac the hien ket qua so vdi Cöng cu phän tich: Phuong pháp duoc dùng nhäng gì dä Lên kå hoach.Thuât ngL Liên dé xå Iý và 1ý giåi các thång tin trong khi quan: giám sát két quå hoat dông, do luong dánh giá. két quå hoat dông Cäng cu thu thäp sö iêu: Các phuong pháp Dnh giå: Viêc nhån dinh môt cáåch hê thong duoc så dung dé xác dinh nguon thång tin và khách quan ve cåc du án, chuong trinh và thu thåp thång tin trong quá tränh dánh hoåc chfnh sach dang dien ra hoc då hoån gi.Liu f: Ví du nhi các cuc diêu tra thành, thiét kå, cda chdng, viéc thuc hiên chinh rhic vå phi chinh rhúc, quan sår truc v kt quá dat duoc. Muc dich l dé xác tiêp hoåc c6 su tham gia, phång van công dinh múc då phù hop, và dat duoc muc dông, nh6m trong diem, † kiên chuyén gia, tiêu, tinh hiêu quå và hiêu lic trong phát nghiên ciu tinh huong, khåo sát tài Liêu trién, tác dång và khå nång bän vang. nghién ctu. Dnh giá phål cung cap th6ng tin dáng tin Can thiép pht triän : Mt công cu cho su cåy và häu fch, cho phép lng ghép các båi 288 Phu luc VI 289 hoc rút ra våo quå trinh ra quyet dinh cda dánh giå trong d6 dai diên cda các co quan cå bên nhân tài tro và bén cap tài tro.Dnh và các bên hiJu quan (ké cå d6i tuong giá cúng ndi dén quá trình xác dinh giá tri huång loi) hop tác vdi nhau trong viéc thiét hoåc j nghia cda måt hoat dông, chính ké, thuc hiên và giåi thích viêc dánh giá. sách hoåc chuong tr'nh. D6 là nhiing nhân Dånh giå chvøng trinh: Dånh giá môt tâp dinh, càng hê thång vå khách quan càng hop nhibu can thiêp, duoc bé trí dé dat tôt, vê nhing cacn thiêp du kiên, dang diên duoc môt muc tiêu phát trién cu thé toan ra hoåc dã hoà.n thành., cau, khu vuc, quoc gia hoåc ngành. Luu f: Trong mt sô truong hop, dánh Luu f: môt chuong tr'nh phát trién lå giá bao gôm môt dinh nghia vê các tiêu måt su can thiêp c6 han dinh thoi gian bao chu'n phù hop, xem xét kêt quå hoat dông gIm nhièu hoat dông khác nhau cd thé theo các tiéu chu'n d6, dånh gi cåc kêt xuyên suIt nhièu ngành, nhiu ch dè xuye rauåth~. nhéu ngn,nv^ h e quå thuc té và du kiên, và rut ra các båi hoc và/hoåc nhiýu vùng. lién quan. Thuåt ngd liên quan: Dnh giá chuong Thuåt ngd lién quan: th'm tra ,h .i - trinh/chien luoc quoc gia. >ånh gi dåc låp: DåI-h giå duoc ti^n hånh IDnh gia chvøng trinh ngnh: Dnh gia båi các thuc th' haoc cá nhån nam ngoài I kiem soat cda nh.dng nguòi chiu trach cum cåc can thiép phå trien trong môt ngành trong pham vi môt nuåc hoåc nhiem thiet ke va thuc hiên su can thiep gi ta các nudc, tåt cå d^u g6p ph'ân vào viêc phat trien. Luu f: Mdc dô dáng tin cåy cta viec dánh dat duoc måt muc tiêu phát trién nhat dinh giá phu thuôc môt phan vào viêc chdng nà dd. duoc tién hành dåc låp dén mdc då nåo. Su Luu f: Ngành bao gåm cc hoat dông dåc lâp c6 nghia là tu do, thoåt kh6i ånh phát trién thuòng duoc nh6m chung våi huång chính tri vå sdc ép cda t' chdc. N6 nhau dI phuc vu cho muc dích xuât bån duoc dåc trung ba-ng khå nång tiep cân da^y nhu y tê, giáo duc, nång nghiêp, giao dd dén thång tin vå c6 toån quyen tien thång... hånh viéc dicu tra vå báo cáo các phát hiê^n. nh gió chueng trinh Quoc gia/Danh IDnh gi bén ngoái: Dnh giá su can thiêp gi Hå trø Qu0c gia: Dånh giá måt tâp phát trien do môt så tác nhån vå/hoåc cá hop nheing su can thiêp phåt trien cda môt nhån ngoåi t' chúc tài tro và t' chdc thuc hoåc nhilu co quan hoåc nhà tài tro, va hién su can thiêp tién hånh. chi-n luoc hõ tra dúng ding sau d6, duoc IDnh giå có sv tham gia: Phuong pháp tien hånh å quoc gia d6i taic. 290 Phu luc VI Dånh giå cum: Dånh giá cå cum các hoat van de quy ket trong dánh giá tính hiêu luc dông, du án và/hoåc chuong trinh cd liên cda môt chuong trinh hay chien luc, tính quan vci nhau. b' tra ln nhau cda các né luc duoc các bên Dånb giå dv ån: Dånh gid m6t su can thip d0i tác khác nhau h6 tro, và chat luong cda , a .viêc dicu phol viên trce... phat trien don lé duoc thiet kê de dat muc tiêu cu the trong gidi han nguon luc và lich Dånh gi qui trinh: Dnh giá dông nång trinh thuc hiên cu thé, thu6ng trong khuôn nôi bô cda t' chdc thuc hiên, công cu kh' cda môt chucang trinh bao quát hon. chính sách cda ching, co che cung dng Luu : Phån tích chi phí loi ích là công dich vu, th6ng lê quån lý và moi quan hê cu chính då dánh giá du án d0i vci nhdng giia nhdng yeu to dd. du án cd lei ich cd the luong hoá duoc. Khi Thuåt ngi lién quan: dánh giá xåy dung loi ich không the luong hoá thi phån tích Dånh giå sau: Dnh giá su can thiêp phát hiêu quå chi phí lå cåch tiép cân phù hop. trien sau khi då k^t thic. anh gia giIwa kjv: Ðánh giá duoc tién hành Luu f: Cd the duoc tien hånh ngay sau khi vào giaa thåi ký thuc hiên su can thiêp. két thic hoåc m6t th6i gian dài sau khi kêt Thuât nga liên quan: Dnh giá xåy thic. y do là dé xåc dinh các yeu to thành dung công và thåt bai, dánh giá mdc d6 bén vdng cda ket quå và tác dông, và rút ra ket luån de Oanh gia nôl bô: Dánh giá môt su can thiêp cd the thông tin cho các cách can thiêp khåc phát trién do måt dan vi và/hoåc cá nhån chiu trách nhiêm báo cáo cho ban quån lý Danh giå tham tra: Dnh giá ket quå cda cda nhà tài tro, dåi tác hoac t' chic thuc m6t su can thiêp theo dinh ký hoåc dôt hiên su can thiêp, tien hành. xuât. Thuât ngd liên quan: tu dánh giá Luu f: Thông thuong, "dánh giá duoc sd dung cho môt su nhån dinh toàn diên Danh gió phoi høp: Dnh giá cd su tham hn våhoc såu hon s, a gia cua các co quan tài trca khác nhau . ., a gaanh gia tham tra thu6ng nhån manh và/hoåc cåc d0^1 tåc. ,, .. ,tden khia canh tac nghiep. Di khi, thuåt Luu : Cd nhieu mdc då khác nhau vê su 11 ~ngd "dánh gia tham tra" va "dánh gia" "ph0i hop", tùy thuôc vào mdc dô tcxng cá I I duoýc dùng dong nghia v6i nhau. nhån các bên d6i tác hop tác trong qua Thuat nga liên quan: dánh gia trinh dánh giá, g6p chung nguån luc dánh giá cda ho và k^t hop báo cáo dánh giá. Danh giå theo chå de: Dånh giá môt så can Dnh giá ph0i hop cd thé giip khac phuc thiêp phát trie^n cd lua chon, tat cå trong sé Phu luc VI 291 d6 deu nham vào måt uu tiên phåt trien cu dånh giá... Dåm båo chat luong cing c6 the xuyên suot cåc nudc, cåc vùng hoåc các thé ni dén viêc dånh gia cha^t luong cda ngành. måt co cau (dåu tu) vå hiêu luc dåi v6i phåt Danh gi tong ke4t: Nghién ciu duoc thuc trien cua n6. hiên vào cu0^1 ký can thiêp (hoåc môt giai D^u ra: Sån pham, hång hoá và dich vu dau doan cda su can thiêp) dé xåc dinh mic då tu cd duoc tù môt su can thiêp phát trien; dat duoc nh(tng ket cuc mong doi. Dnh cing c6 thé bao gåm nhdng thay dô^i nhå giá tông ket nh'am cung cåp thång tin v' giá su can thiêp và cd liên quan dén viéc dat tri cda chuong trình. duoc kêt cuc. Thuât ngCl liên quan: dånh giå tåc dông Dou vao: Các nguàn nhân, tài, vât Iuc duoc Danh giå trwc: Dnh giå duoc tién hành så dung cho su can thiêp phåt trién. trudc khi thuc hién måt can thiêp phåt D. tac: Cá nhân và/hoic tô chic hop tác dÉ trien. dat duoc muc tiêu mà cåc bén då thong Thuât ngCt liên quan: th'm dinh/ nhåt. Dånh gio xåy dung: Dånh giå nham cål Luu f: Khåi niêm ve quan hê doi tåc bao thiên két quå hoat dång, hau hét thuòng håm nhing muc tiêu då chia sé, trách duoc tién hành trong giai doan thuc hiên nhiêm chung dé dat ket cuc, tråch nhiêm du ån hoåc chuong trInh. riéng và nghia vu d2i vdi nhau cda các bén. Luu : Dånh giå xåy dung cdng cd thé D^0 tåc cd the bao gåm chính phd, tô chdc duoc tién hành vì lý do khác, chang han nhu xå håi, cåc tôå chdc phi chí'nh phd, truång mdc då tuån thd, yêu câ^u phåp lý hoåc là dai hoc, cåc hiêp håi kinh doanh và chuyén måt bô phân cda môt hoat dông dånh giå mån, các t' chdc da phuong, cång ty tu rông ldn hon. nhån... Thuât ngCl liên quan: dånh giå qui trìlnh 00i tm*ng huéng 1*i: Cá nhân, tåp thé' hoåc Dam bao chat Imng: Ðåm båo chåt luong tô chúc, cho di c6 phåi lå muc tiêu hay bao gom båt cd hoat dông nào quan tâm . c t . không, duoc huång lo1, truc tiep hoac glan den viêc dånh giå và nång cao giå tri cda . ý> tiep, tut su can thiep phat trlen. môt su can thiep phåt trien hoac mic då ren. tuån thd cda chung vdi nhing tieu chuan cho trudc. Iieu khoån tham chiéu: Tai liêu bang vån Luu : v' du ve hoat dông dåm båo chat bån the hiên muc dích và pham vi dánh giå, luong là tham dinh, quån lý dua trén két phuong phåp så dung, cåc tiéu chuan dé quå, tham tra trong quå tr'nh thuc hiên, dånh giå ket quå hoat dông hoåc tién hành 292 Phu luc VI phån tich, nguon luc và thål gian phån b' dinh duoc néu rö räng trong cá dot dánh và yéu cau báo cáo. Hal cách biéu dat khác giå dua trén lý thuyét, khi viéc dánh giá dål khi duoc ding vdi ciùng y nghia là theo döl môt cách hê thäng chuôi kt quå "pham vi giao viêc" và "nhiêm vu dánh giá". du tfnh. Do Iu'ång ket quå hoat dong: Hê thäng Hiêu Iwc: Mic då dat duoc, hoäc du kién dat dánh giá kt quå cda môt su can thiêp phåt duoc, muc tiéu cda su can thiêp phát trién, trien so vdi muc tiéu dé ra. có tfnh dén tam quan trong tuong doi cua Thuât ngi lién quan: giám sát kt quå muc tiéu dó. hoat dång, chi s6 ket quå hoat dång Luu f: Cting duoc ding nhu m6t thudc Gläm sat: Chic näng lên tuic sd dung viêc do tô'ng hop ve (hoc nhån dinh ve) giá tri thu thâp môt cách hê thäng cá så liêu v cua môt hoat dông; tdc là milc dô mà su môt chf så cu thé dé cung câp cho nhà can thiêp dat duoc, hoäc du kiên dat duoc quån 1ý v các bén hCu quan chinh däi vdi môt cách hiêu qua, các muc tiéu lén quan môt su can thiêp phåt trié'n dang dien ra 1dn theo cách bên v(rng và mang lai tc nhang chi báo cho biet mdc då tien trien dång phát trien the ché tich cuc và thành tich dat duoc ve muc tiéu và tien Thuåt nga lién quan: co tác dung då så dung nguon kinh phf då phån bô. Hiêu (ng: Su thay d'i du kién ho4c không Thuâ t ngÉ Lên quan: giám sát kêt quå du kién truc tiép hoc gián tiép do su can hoat dång, chf so. thiep gay ra Giåm såt kät quå hoat dông: Quå trinh Thuât ngI có Lén quan: ket quå, két cuc lién tuc thu thåp vå phån tich so iN dé so Hiéu quå: Thudc do cho biét mdc då kinh sánh xem môt du ån, chuong trình hay té cäa viêc chuye`n các các nguôn luc/dâ-u chfnh såch duoc thuc hién tot dén dåu so I .i , du i. vào (kinh phf, kién thic chuyén mån, th6i vd1 cac ket qua du klen.> gian...) thành ket qua. Giå dinh: Giå thuyêt vê các yêu tå và ri ro có thé ånh hudng dén tién dô hoc thành Hoat dông: Hành dông duqc tién hành hoäc công cta môt su can thiêp. công viéc duoc thuc hién nhå các dâu vào, Luu f: Giå dinh cd thé duoc hiéu Là môt nhu kinh phf, hô tro kÿ.thuåt và cc loai dieu kiên giå thiet c6 ånh huång dén giá tri nguån luc khåc duoc huy dông dé tao ra cda bån thån viêc dánh gil, chang han nhu nhing da^u ra cu thé. vå däc diém dån så khi thiet ke môt qui Thuåt ngil c6 lién quan: su can thiêp trình chon mau cho cuåc dieu tra. Giå phat trien. Phu luc VI 293 Khå nång dånh giå duic: Mdc då mà môt thuång chd trong dén viêc tuån thl ché då, hoat dông hoc chuang trlnh c6 thé duöc qui dinh duöc áp dung vd5i ki^m toán hoat dánh giá môt cách dáng tin cây và thuy&t dông, là hoat dông quan tåm dén tính phù phuc. hop, kinh te, hiêu qu và hiêu luc. Kiém Luu f: Nhân xét ve khå näng dánh giá toán nôi bô là viêc dánh giá su ki6m soát duöc dòl håi phåi xem xét hoat dông du nåi bô do môt don vi tién hành và báo cáo ki6n de quyet dinh xem 1iêu muc tiêu cla cho ban quån 1y, còn ki6m toán dåc lâp nå c6 duoc nêu môt cách thoå dáng và kt (bên ngoài) lai do môt t6 chic dåc låp thuc quå cla n6 c6 kiém chång duoc không. hiên. Khung lågic: Cång cu quån Iý duöc dùng d6 Ket cuc: Nhing hiêu ing c6 khå näng hoäc hoàn thiên thiét k6 cla su can thiêp dä din ra trong ngan và trung han do da^u thuång duoc dùng 6 cap du án. N6 bao ra cda môt su can thiêp mang lai. gè>m viêc nhân diên duc các y&u tå cau Thuât ng(r lUn quan: kt quå, dau ra, thành chién luöc (da^u vào, da^u ra, kt cuc tác dông. và tác dông) và moi quan hê nhån quå gi(a Kåt Nåân: Kêt luân chf ra nhCing yê^u tô^ thành chdng, các chf sä, và giå dinh hoc rdi ro c I công, và that bai clia su can thiêp dang duöc c6 ånh hudng dén thành cång hoäc thåt b c c bai. Nå thdc day cång tác låp ké hoach, dånh giå trong d6 däc bi6t luu den nhiång keét quå và tác dông du kieén hoäc dieu hanh va dánh gia mot siu can thiep .htÄ> .ngoài du ki&n, và n6i khái quát hon là de phat trien. cp den bat ky the manh hay diém yêu nà'o Thuat ng(r liên quan: quån 1ý dua tren >t qkhác. Kt luân duc dua trên viêc thu thåp và phån tích thång tin, thång qua môt Kiöm ton: Môt hoat dông kiém chIng chuOi låp luån rat minh bach khách quan, dåc låp duöc thiêt kê de tång ng: Mdc då må mät su can them gia tri hoac cåi thien hoat dong cua môt tå' chLic. Nå gidp tå' chic hoàn thành thiep phat trien hoäc ben doi tac phat trien duoc muc tiêu cla mInh bäng cách dua vào hoat dông theo ddng các tiêu chf/tiêu môt cách ti&p cân hê thång, c6 nguyên tac chuân/hu6ng dân cu thé hoac dat duoc két dé dáinh giá và nâng cao hiêu luc ca viêc quå theo ddng muc tiêu hoc kê hoach då quån lý rdi ro, quá trlnh ki6m soát và quån dê ra. tri Moc dinh chun: Måc hoäc chu'n tham Liu f: Caån phån biêt giCia kiém toán khåo de dia vào d6 c6 the dánh giá thành thång thung (kié'm toán tài chfnh), tuu hoäc kt quå dat duoc. 294 Phu luc VI Luu f: M6c chuân mu^n nói tdi k^t quå Pht hMén: Môt phát hiên sd dung bäng hoat dông må môt tô chtc tuong duong chång tù môt hay nhièu dot dånh giå d6 khác då dat duoc trong môt thåi gian gân cho phép dua ra nhCrng nhån dinh thuc dåy, hoäc c6 thé Ién tudng dén môt cách chtng. hop lý' nha thành tích mà tô chdc cd thé Phån tich råi ro: Phån tích hoäc dánh giá ve dat duoc trong tình huong tuong tu. (duoc goi lå cåc glå dinh trong · ~ cac ye9u to(dcgolaccgaintrg Muc dich: Muc tiéu duoc tuyén bá cång khai khung lågic) c6 ånh hudng hoäc nhieu khå cua môt chuong trInh hay du ån phåt trien näng sé ånh huång dén viêc dat duoc thånh Muc tiêu (då! han): Muc tiêu cap cao mà s công muc tiêu cia su can thiêp. Viêc khåo can thiêp phát trin du kién dóng gp và. sát chi tiêt nhCng håu quå tiéu cuc khång Thuåt ngd Ién quan: muc tiéu phát mong muon tiem an den cuoc song con trién ngu6i, sdc khoé, tài sån hoäc måi truång må su can thiêp phát trien gåy ra; qui trình Muc tiéu (tru'öc mat) cva chung trinh' hê thång de cung cap thång tin ve nhing du ån: Kêt quå du kiên vê mät vât chât, tài hâu quå không mong muÄn då; quá trnh chính, thé ché, xå håim må trudng hoäc ÄI I luong hoa xac suat xay ra va tac dong k các kt quå phát trién khåc mà du án hoäc vng ch rt ra á thâ dêng dua chuong trlnh dang xét du kihns n vong cua nhCrng rdi ro dc nhón diénduoc dng góp. Phån chång: Tnh huong hoc dieu kién trong dó ve mät giå thuyêt c6 thé xuât hién Muc tiéu phåt triän: Tác dông du kien góp dái vdi các cá nhân, tâp thé hoäc tô chdc phân vào loi ich våt chat, tài chính, thé chä, . , a t t. khi khong co su can thiep phat trien. xå hôi, måi trung vå các loi ich khác dåi vdi xå hôi, công däng hoäc nh6m ngudi Phép dac tam giåc: Viéc så dung ba hoäc thång qua môt hoäc nhieu cách can thiêp nhieu Iý thuyêt, nguôn hoac loai thång tin, phát trién kiéu phån tích dé kiém ching và chtng minh cho môt dánh giá. Nghién cåu kýj goc: Phån tích må tå tInh trang trudc khi c6 siu can thiêp phát trién Luu : bang cåch kä hop nhieu nguon so iéu, phuong phap, phån tch hoäc ly dé dua vào dó có thé dánh giá hoäc so sánh . thuyet, dánh glá viên c6 the tIm cách vuot nhCing tieén bô dat duoc qua nh(rng thiên kién båt nguon tå måt Nhóm muc tiku: Nhing cå nhån hay tô chc nguon cung cap thång tin, môt phuong cu thé må su can thiêp phát trién duoc tién pháp, môt nguåi quan sát hoc môt nghién hånh vI lö ich cda ho. cdu Iý thuyet duy nhat. Phu luc VI 295 Quån lý dua trên kät quå: Chién luoc quoc gia hoäc môt vång trong viêc så dung quån 1ý tâp trung vào k6t quå hoat dông và hiêu quå, công bang và bän vCing hon các viéc dat duoc da^u ra, ket quå và tác dång. ngu^n luc con nguåi, tàl chfnh và tàl Thuåt ngC lIén quan: khung lågic. nguyén, ví du thång qua: (i) viéc xác dinh Guy ket: Su quy két måi quan hê nhân quä ro rang hon, su ô'n dinh, minh bach, hiêu gita nhCng thay d'i quan sát duoc (hoc luc thuc thi và khä näng tiên liêu các sip du kien sé quan sát duoc) vci môt su can xêp vê mät thé chê vàho4c (ii) phù hp thiêp cu the. hon vói sú ménh và näng luc cia môt to Luu f: Su quy két muán nói dén cái cd chic cùng vói nhiém vu cda nó, mà nhing thé gán cho nhing thay d'i quan sát duoc nhiêm vu dó xuit phát tù các síp xép thé hoac két quå dat duqc. Nó thé hiên mic dô ché. Tác dông này có the bao g6m cå nhing mà nhing hiêu úng phit trin quan sát hiêu ing du kiên hoäc ngoåi du kiên cda må ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ å hhCnhe diånn på renqa å duoc c6 the gån cho môt su can thiêp cu môt hành dông. thé hoäc cho k^t quå hoat dông cua mot Thông tin phån ho: Su truyen tåi các phát hoäc nhieu dåi tác, có tinh dén nhCng can hiên tm duoc trong quá trinh dánh giá cho thiép khác, các yeu tå dóng gdp (c5 the các bén, nhCng ngu6i mà thång tin dó då0 luòng truóc hoäc không luång truöc), hoåc vdi ho rat lién quan và hdu ich då tao dieu nhing cd soc bén ngoai. kiên thuån loi cho viêc hoc hål. Viêc này có .. .the bao gåm cå viêc thu thâp và phôå` bié n Siéu dånh giå: Thuåt ngi duoc dång cho t 6c dånh giä dc tt e p các phát hiên, kêt luån, kiên nghi và bài hoc vi.cdn gia duoc th-et kê de to>ng hop tat ptt rilt kinh nghiêm. cå cc phat hlén tå måt chuoi ca dot dánh giá. NÖ có thé duoc dùng dé' biéu thi cho Tham dinh: Dnh giá tô^ng thé' ve tfnh phù viêc dánh giá cång tác dánh giá dé nhân hop, khå thi và ben v-dng tiem tàng cua môt dinh ve chit luong và/hoäc dánh giá ve k^t su can thiép phát trién truóc khi ra quyét quå hoat dông cda dánh gil viên. dinh cap von TU dång: Ånh huång dål han, tfch cuc hoäc Luu f: Trong các co quan phát trién, hc h' , ngân hàng... muc dích cia tham dinh la tiêu cuc, so cåp hoäc thå ca^p, do su can cho phép nhing ngu6i ra quyêt dinh c6 the thiép phat trién tao ra mät cach truc tiep quyet dinh xem heýu hoat dong dang xet co hoäc gián tiêp, du kiên hoäc ngoài du kiên. the hl6n duoc viýc så dung thich hop c TUth hien dbåc viiec sú dung thíc hop: các0 Tac dông phät trién (vö mnt) thé ch<: ngu n luc cia tô chic hay khång. Múc då mà môt su can thiêp c6 thé cäl Thuåt ngd có liên quan: Dnh giá truóc thién hoäc làm suy yéu khå näng cia môt (Tin dánh gil) 296 Phu luc VI Tu dnh giå: Dnh gid duoc thuc hiên båi ké hoach duoc giao. Diåu này c6 th6 dò1 nhing ngubi tin tuång vào thiét ke và viêc h6i phåi chdng minh måt cách kÿ cäng, thuc hiên các can thiêp phåt trién thåm chi phåi båo vê duoc ve mät pháp lf, Tinh ben vung: Tí'nh chét liên tuc cia cc i rang công viêc då thuc hiên theo ddng các ich tä môt su can thiêp phát trién sau khi dieu khoån hop dông nhCtng tro gidp phát trién Idn då hoàn tåt. Luu y: Tinh tråch nhiêm trong phåt Xác suåt cd duöc nhüing idi ích dài han lên trién cd thé dê câp dên nghia vu cIäa các . bén dôi tác phåi hành dông theo dúng tuc. Ðo nhay crm clIa loi ich rong vao ri ro qua thoi gian. các trách nhiém, val trò và ký vong ve kt quå hoat dông då duoc xåc dinh rö, Tinh kinh tÉ (tjÉt kiêm): Không láng phí thuång gan vdi viêc sd dung thån trong dé cd môt dìu ra cho trudc. cc nguo>n luc. D0 vdi dånh giå vién, n6 Luu W: Môt hoat dông duoc goi là kinh còn bao hàm cå tråch nhiêm phi cung tê nêu chi phi vê các nguôn luc khan hiêm cåp cc bdo cdo giåm såt và dånh gid ket dä så dung gån nhu là mdc täi thiéu cân quå hoat dông chfnh xåc, trung thuc và thiet d6 dat duoc muc tiéu theo ke hoach. dáng tin câ. Ðåi vd các nhà quån 1y Tinh tråch nhiêm: Nghia v-u phåi chång tå cång và hoach dinh chfnh såch, tinh cång viêc då duoc tién hành tuån thl ddng trách nhiêm còn là vdi nguòi dân/nhüng cc qui ché và tiéu chu'n då thäng nhåt ngu6i dng thué. hoäc phåi båo cåo thành thåt, chfnh xåc ve két quå hoat dông theo cc val trò và/hoäc Nguôn: OECD 2000a. Chd thích 1. Danh muc day dd các Muc tiéu Phát trién Thién muon tien hånh tu dánh giá duoc néu trong Phu nién ký - ké cå các chi tiéu vå chi so - xin xem luc 1, "Dånh giá nång liuc GSDG dua trén két Phu luc 3. quå: Môt dánh giå dånh cho các nu6c, cá the ché 2. "Chi tiéu hop tác kÿ thuåt lén dén 14,3 tf dåla, phát trién vå däi tác". Cing tham khåo thém theo dy ban H0 tro Phát trign cda OECD. Dåy "Hudng dän chân doán vå Khung hånh dông" Là môt con s0 lån, gan gap dåi con s0 nåm 1969. (Mackay 1999). Môt so cåu håi v' dánh giá múc Neu tfnh cå dau tu cho nhån su và dào tao trong dô sän sång trong cuon sách nåy dupc rdt ra tù chi dau tu vå các du án khåc thl con so này còn nhing cång trlnh trudc d6. Idn hon nda, là 24,6 tf dåla (Baris và cc tc giå 5. Còn c6 nhing må h)nh khåc déxc låp cc chi so khác, 2002). tot vä ket quå hoat dông. Vf du, UNDP dùng 3. Tuy chdng tôi coi måi quoc gia nhu môt don vi cång thic khác, nguyén t5c SMART lå các tfnh phån tích 6 dåy nhung chdng tåi sé ngay låp túc chat cda môt chi så tåt, trong d6 S = Specific - nhan manh ring khái niêm nåy ve dånh gil múc Cu thé; M = Measurable - do luång duoc; A = At- då san sàng cung c6 thé áp dung duoc cho môt tainable - C6 thé dat dupc; R = relévant - Phù ng'nh, môt vùng, môt chuong trlnh hay thåm chf hop; vå T - Trackable - Theo döi duoc (kahn môt du án don lé. Ceing có the áp dung khái niém 2001, tr. 24). d6 cho tô chic xå håi vå khu vuc tu nhån, 6. Xem thém Phu luc 6 ve måt danh muc hoån 4. Môt phién bån cla dånh giá mdc då sän sàng chinh tra cdu thuåt ngC chd yéu trong dånh giå dånh cho các nudc, các bô vå tå' chic phát trién và quan 11 dua trén ket quå. 297 Tai lieu tham khao Binnendijk, Annette. 2000. "Results Based Manage- Fukuda-Parr, Sakiko, Carlos Lopes, and Khalid ment in the Development Cooperation Agen- Malk, eds. 2002. Capacity for Development: cies: A Review of Experience." Paper prepared New Solutions to Old Problems. London: for OECD/DAC Working Party on Aid Evalua- Earthscan Publications, Ltd. tion. Paris. February 10-11. (Revised October Furubo, Jan-Eric, RayC. Rist, and Rolf Sandahl, 2000.) eds. 2002. International Atlas of Evaluation. Carroll, Lewis. 1865. Alice's Adventures in Wonder- New Brunswick, N.J.: Transaction Publishers. land. Reprint edition 2002. New York Sea Star Guerrero, R. Pablo. 1999. "Evaluation Capacity Books. Development: Comparative Insights from ChannahSorah, Vijaya Vinita. 2003. "Moving from Colombia, China, and Indonesia," in Richard Measuring Processes to Outcomes: Lessons Boyle and Donald Lemaire, eds., Building Effec- Learned from GPRA in the United States." Pre- tive Evaluation Capacity: Lessons from Practice. sented at World Bank and Korea Development New Brunswick, N.J.: Transaction Publishers. Institute joint conference on Performance Eval- Hatry, Harry P. 1999. Performance Measurement: uation System and Guidelines with Application Getting Results. Washington, D.C.: The Urban to Large-Scale Construction, R&D, and Job Institute Press. Training Investments. Seoul, South Korea. July Hatry, Harry P., Elaine Morley, Shelli B. Rossman, 24-25. Joseph P. Wholey 2003. "How Federal Pro- Crawford, David. 2003. "With Help from Corpora- grams Use Outcome Information: Opportuni- tions, German Group Fights Corruption." Wall ties for Federal Managers." Washington, D.C.: Street Journal, November 26. IBM Endowment for The Business of Govern- The Daily Star. 2003. "Saidi Predicts Gains from ment. Joining IMF Data System: Part of Good Gov- Hauge, Arild. 2001. "Strengthening Capacity for ernance." January 28. Monitoring and Evaluation in Uganda: ARe- Dorotinsky, William. 2003a. "Active and Passive sults Based Perspective." World Bank Opera- Approaches to Use of Results Findings." World tions Evaluation Dept. ECD Working Paper Se- Bank. Personal comuniucation with authors, ries, Number 8. Washington, D.C. December 5, 2003. IDA (International Development Association). Dorotinsky, William. 2003b. Information on Moni- 2002. "Measuring Outputs and Outcomes in toring for Results in Brazil. World Bank. Per- IDA Countries." IDA 13. World Bank. Washing- sonal communication with authors, December 5, ton, D.C. 2003. IFAD (International Fund for Agricultural Devel- 298 Tai li u tham khao 299 opment). 2002. "A Guide for Project M&E: ment Agencies' Performance: The Role of Managing for Impact in Rural Development." Meta-Evaluations." Paper prepared for the Fifth Rome: IFAD. Available at Biennial World Bank Conference on Evaluation http://www.ifad.org/evaluation/guide/ and Development. Washington, D.C. July 15-16. IMF (International Monetary Fund). 2002. "What Mackay, Keith. 1999. "Evaluation Capacity Devel- is the General Data Dissemination System opment: A Diagnostic Guide and Action Frame- (GDDS)?" Washington, D.C.: IMF. work" World Bank Operations Evaluation De- - --. 2003. "Financial Soundness Indicators." partment. ECD Working Paper Series, Number Washington, D.C.: IMF. Available at 6. Washington, D.C. http://imf.org/external/np/sta/fsi/eng/fsi.htm ---. 2002. "The Australian Government: Suc- Khan, M. Adil. 2001. A Guidebook on Results cess with a Central, Directive Approach," in Fu- Based Monitoring and Evaluation: Key Con- rubo, Rist, and Sandahl, eds., International Atlas cepts, Issues and Applications. Monitoring and of Evaluation. New Brunswick, N.J.: Transac- Progress Review Division, Ministry of Plan Im- tion Publishers. plementation, Government of Sri Lanka. Marchant, Tim. 2000. Africa Region presentation. Colombo, Sri Lanka. World Bank. Washington D.C. Kumar, Krishna, ed. 1993. Rapid Appraisal Meth- NYCgov. 2003. "New York City Continues to be the ods. World Bank. Washington, D.C. Nation's Safest Large City." http://www.nyc.gov/ Kusek, J. Z. and R. C Rist. 2001. "Building a Per- html/om/html/2003a/crime_fallshtml formance-Based Monitoring and Evaluation O'Connell, Paul E. 2001."Using Performance Data System: The Challenges Facing Developing for Accountability: The New York City Police Countries." Evaluation Journal of Australasia. Department's CompStat Model of Police Man- 1(2): 14-23. agement." PricewaterhouseCoopers Endow- ---. 2003. "Readiness Assessment: Toward ment for The Business of Government: Arling- Performance Monitoring and Evaluation in the ton, Va. KyrgyzRepublic." Japanese Journal of Evalua- OECD (Organisation for Economic Co-operation tion Studies. 3(1): 17-3 1. and Development). 2001. "Evaluation Feedback Lee, Yoon-Shik. 1999. In Richard Boyle and Don- for Effective Learning and Accountability." ald Lemaire, eds. Building Effective Evaluation Paris: OECD/ DAC Capacity: Lessons from Practice. New - -. 2002a. "Glossary of Key Terms in Evalu- Brunswick, N.J.: Transaction Publishers. ation and Results-Based Management." Paris: - - -. 2002. In Jan-Eric Furubo, RayC. Rist, and OECD/ DAC Rolf Sandahl, eds. International Atlas of Evalua- ---. 2002b. Public Management and Govern- tion. New Brunswick, N.J.: Transaction Publish- ance (PUMA). "Overview of Results-Focused ers. Management and Budgeting in OECD Member Leeuw, Frans L. 2003. "Evaluation of Develop- Countries." Twenty-third Annual Meeting of 300 1i i 4u tham khAo OECD Senior Budget Officials. Washington, TI (Transparency International). 1997. Available at D.C. June 3-4. http://www.transparency.org/ Osborne, David and Ted Gaebler. 1992. Reinvent- ---. 2002. Available at http://www.trans- ing Government. Boston, Mass.: Addison-Wes- parency.org/ ley Publishing. Treasury Board Secretariat of Canada. 2001. "Guide Picciotto, Robert 2002. "Development Coopera- for the Development of Results-Based Manage- tion and Performance Evaluation: The Monter- ment and Accountability Frameworks." Ottawa, rey Challenge." World Bank working paper pre- Canada. pared for roundtable on "Better Measuring, Tufte, Edward R. 2001. The Visual Display of Quan- Monitoring, and Managing for Development titative Information. Cheshire, Conn.: Graphics Results," sponsored by the Multilateral Develop- Press. ment Banks in cooperation with the Develop- ---. 2002. Visual Explanations: Images and ment Assistance Committee of the Organisation Quantities, Evidence and Narrative. Cheshire, for Economic Co-operation and Development. Conn.: Graphics Press. Washington, D.C., June 5-6. U.K. Cabinet Office. n.d. Available at President of the Treasury Board of Canada. 2002. http://www.cabinet-office.gov.uk "Canada's Performance 2002: Annual Report to United Nations. n.d. Available at Parliament." Ottawa, Canada. http://www.un.org/millenniumgoals/ Republique Frangaise. 2001. Minist re de l'E- ---. 2003. "Indicators for Monitoring the Mil- conomie des Finances et de l'Industrie. "To- lennium Development Goals." New York, N.Y.: wards New Public Management. Newsletter on United Nations. Available at http://www.devel- the Public Finance Reforn" No. 1. September. opmentgoals.org/mdgun/MDG_metadata_08- Schacter, Mark 2000. "Sub-Saharan Africa: 01-03_UN.htm Lessons from Experience in Supporting Sound UNDP (United Nations Development Programme). Governance." World Bank Operations Evalua- 2001. "Human Development Report." New tion Department. ECD Working Paper Series, York Oxford University Press. Also available at Number 7. Washington, D.C. http://www.undp.org/hdr2001/faqs.html##1 Schiavo-Campo, Salvatore. 1999. "'Performance' in ---. 2002. Handbook on Monitoring and Evalu- the Public Sector." Asian Journal of Political ating for Results. New York UNDP Evaluation Science 7(2): 75-87. Office. Sri Lanka Evaluation Association and the Ministry UNPF (United Nations Population Fund). 2002. of Policy Development and Implementation. "Monitoring and Evaluation Toolkit for Pro- 2003. "National Evaluation Policy for Sri gramme Managers." Office of Oversight and Lanka." Colombo, Sri Lanka. Evaluation. Available at Stiglitz, Joseph and Roumeen Islam. 2003. "Infor- http://www.unfpa.org/monitoring/toolkit.htm mation is Capital." Le Monde. January 3. US. Department of Labor. 2002. "Annual Perfor- Tai li4u tham khAo 301 mance Plan: Fiscal Year 2003." Washington, - - -. Ghana Core Welfare Indicators." Washing- D.C. ton, D.C. Available at http:// US. General Accounting Office (GAO). 2002. wwwworldbank.org/afr/stats/pdf/ghcorends.pdf "Highlights of a GAO Forum, Mergers and ---. "Introducing the Core Welfare Indicators Transformation: Lessons Learned for a Depart- Questionnaire (CWIQ)." Washington, D.C. Avail- ment of Homeland Security and Other Federal able at http://www4.worldbank.org/afr/stats/ Agencies." Washington, D.C. pdf/cwiqloop.pdf - - -. 2003. "Program Evaluation: An Evalua- - --. 1997. World Development Report 1997: tion Culture and Collaborative Partnerships The State in a Changing World. New York Ox- Help Build Agency Capacity." Washington, D.C. ford University Press. US. Office of Management and Budget. 1993. - - -. 2000. "Rural Development Indicators "Government Performance Results Act of Handbook." 2nd Edition. Washington, D.C. Avail- 1993." Washington, D.C. able at http://www-wds.worldbank.org/servlet/ United Way of America. 1996. "Outcome Measure- WDS IBank_Ser vlet?pcont= details&eid= 000094 ment Resource Network" Available at 946_01061604041624 http://national.unitedwayorg/outcomes/re- - - -. 2001a. International Program for Devel- sources/mpo/contents.cfm opment Evaluation Training (IPDET). Valadez, Joseph, and Michael Bamberger. 1994. http://www.worldbank.org/oed/ipdet/ Monitoring and Evaluating Social Programs in - - -. 2001 b. "Outcomes-Based Budgeting Sys- Developing Countries: A Handbook for Policy- tems: Experience from Developed and Devel- makers, Managers, and Researchers. Washington, oping Countries." Washington, D.C. D.C.: The World Bank. - - -. 2001c. "Readiness Assessment-Toward Webb, E. J., D. T. Campbell, R D. Schwartz, Results-Based Monitoring and Evaluation in L. Sechrest, 1966. Unobtrusive Measures: Non- Egypt." Washington, D.C. reactive Research in the Social Sciences. ---. 200 1d. "Readiness Assessment-Toward Chicago: Rand McNally. Results-Based Monitoring and Evaluation in Ro- Wholey, Joseph S. 2001. "Managing for Results: mania." Washington, D.C. Roles for Evaluators in a New Management ---. 2001e. "Readiness Assessment-Toward Era." The American Journal of Evaluation. Results-Based Monitoring and Evaluation in the 22(3): 343-347. Philippines." Washington, D.C. Wholey, Joseph S., Harry Hatry, and Kathryn New- - - -. 2002a. Albania country documents and comer. 1994. Handbook of Practical Program reports. Washington, D.C. Available at Evaluation. San Francisco: Jossey-Bass Publishers. http://Inwebl8.worldbank.org/eca/albania.nsf World Bank. "Core Welfare Indicators Questionnaire." - - - . 2002b. "Heavily Indebted Poor Country Washington, D.C. Available at http://www4.world- Initiative (HIPC)." Washington, D.C. Available bankorg/afr/stats/pdf/cwiq.pdf at http://www.worldbank.org/ug/hipc.htm 302 Ta lieu tham khio - - -. 2002c. "Readiness Assessment-Toward - - -. 2003c. "Toward Country-Led Develop- Results-Based Monitoring and Evaluation in ment: A Multi-Partner Evaluation of the CDF." Bangladesh." Washington, D.C. OED Precis, Number 233. Washington, D.C. - - -. 2002d. "Republic of Albania: Establish- Worthen, Blaie, James Sanders, and Jody Fitz- ment of a Permanent System of Household patrick 1997. Program Evaluation: Alternative Surveys for Poverty Monitoring and Policy Eval- Approaches and Practical Guidelines. New uation." Concept document. Washington, D.C. York Longman Publishers. ---. 2003a. Operations Evaluation Department Wye, Chris. 2002. "Performance Management: A Web site: http://www.worldbank.org/oed/ecd/. 'Start Where You Are, Use What You Have' - - -. 2003b. Overview of Poverty Reduction Guide." Arlington, Va.: IBM Endowment for Strategies. http://www.worldbank.org/poverty/ Business in Government. Managing for Results strategies/overview.htm Series. Chiu trách nhiém xuat bån B0I VI£T BAC Chiu trách nhiém nåi dung PHAM NGOC LUÂT Blén tåp NGUYEN THÉ VINH In 2.000 cu6n, kh6 18,5 x 23,5cm, tai C6ng ty In & Vän hóa phâäm. Gi'y phép xuâ't bän s6: 804-XB -QLXB/04-VHTT, cia Cuc xuâ't bän ca'p ngåy 27/05/2005. In xong vå n6p Iuu chiêu tháng 6 näm 2005. � ;"_.' ., � , � ,, , . .. `" � > '�'' �.: , З'.,. , � � - ` �'t ���к-� , _ . .Зi я i `"�. �?rf� i� . .� � _ , �• . .. , ` ,_,{, . .,-���_ � . ;Х ��,.. .у �U ... ':+�� 4 . .. ч . . i.., _ •,�_, . . ' .'.�..' ..�.. �.�. ... .'i.'. �� �:. .I€ . .. З ' � f =г _ :�'� `!! ,�' ч� `г г�• }; ��� �Г ';�,^r'�,_� Э - �.�м� ,. > Frr+_. ,_�'" я � ..�.� ���.��i _- � � ._ ...,.,�,-. ...Г ...-.. _..... .т. ........ � »»...�.... _ , . _ ' w. �У ' i�.. ым»»«д у '� W � Х щ �! гг' ,� {��§ У, У. � Млг�гS , ,��r 'у s,. �.... r�н ..... � i.: �д� . v�#Ь .''i' с `�Ут '� } ." �: Э�: .... t .. .... ,. i �'�:1' г _ � �I II � { а �1:, . . . . .. .�. « ..... i . �. ( ._.. . . . .�.. . �..,. ,. . . � . � ц�1�. З L, " . I� r� �г� �.�� .. f�.� � ♦ S', i "IуΡ�?' )> � � 1'� � � 3 г � {4 ; ` .1 .,. ..� �. - ` . . : � _.. . } ч . 1 ' . С� "`»�� '_ . г `+I ! Г' � у ` [ � .4i� . 1 � - r;'�у r -5�..ц�. `г э:� � ��',ч .. .в у�� � г i�. '� г,� .... sв ,. }- „ _� ��.э. °ь#i а �лр г �г?. � ���fr� .. . ., 4i, � _ ,. . З п9 �£�. { � t, ,1j�{�у. ' .; i� Д � � ' у !г �.-,- � �..ry ,ytц'�'t'вл�� �А� l (У1:7. ,j ; м � �� � ....,е у-�.. t �. { ` 1 г г t� ' -+�� r ! }k��.��. "��.� ��'С �t ,` �. м ��м. �мr х 1 F i 1 1 ��. f'ti г t , ь 1' � } '�. »� i{.4� ' i'� � Е ,i- f1+,. � `ф { � � � ���,* _.г"м �уг �, , ? � �� � � �1 � �� �Э( ! -� ii °�1� ь Э1г�k� 1�.' ��� м ч 4 , � � :� i� д . .... �'t` � t ,� х � т г �iv� Э"���<� у..1 . Е Г l1• .�.� �.1 4-�. � �� - ,- .-.r�- .х �.1�., . � . ... _.,. . . .... г� _ � . . ..� - .I:i � ��- - - _ .. ... .. . . .. . ....� ... _ . . . _ .. . .... . , � _ .... - . �... .. . ,_ _ �€i�. _. �. » .: ' .. j" ,� ��:..иw« •�. I . � � �. �:. ��. 3 � .. _ � w �т _г4` 1 . `t':;. . l'1!�.'. ., ) . - � . . � � � �'� � , � а .' ; �.. _ �/ ',., ' +� . "-� , -' ./_. + '- , И � � i � i � . � � ��I ' � �. . . , . . - -.�., ' ... .,��.� _ 1,. _ .. - '�..: } � ., . ..- .. , ., , ,г . �. �� З'� �' � гг 911 а ^rJ 1� '-�1� --. �}.' .._ 6 .. � ,. _ . ..,у �, .. � п - , . � � � �,1-. {1� .��F� �� г : „ }. 1 ., . _ - . 4 �����. ., � 4 � i 's г..� �ч' ,Зi }г �} - i ,мЗ . - - t , �r �. . . � .г. . ... - .. .. _ ,.._ . . ... . . . � � . ° �" . , . . _. - - � --� . . ,.�, .i е_ . � t..... . �;t--�"..� � ��.... ..._._. ...�+40+ -�- j� l. { Э . в . ✓ -,... . ' 7' , � �. - .. . . ,... ... .... Т ' L ... �. � - � , � � '>,...�.'.w.'% ..� г �� ..-' и.r �' i й �: ,... ........ . � .. � :. ' .. .� • J1 1 � ' ryS{ � ���t_'I. _�_... -__ , д .. f,.�: �3i ... .... � . .... ��>.