                                                                                              E3058
BẢN DỊCH




                          CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Chương trình Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn Dựa trên Kết quả
                Thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia
                           �?ánh giá Hệ thống Môi trư�?ng và Xã hội




                                           28 tháng 9 năm 20121




                                              CHUẨN BỊ BỞI



                                     NGÂN HÀNG THẾ GIỚI




1
  Dự thảo �?ánh giá Hệ thống Môi trư�?ng và Xã hội (ESSA) đã được công bố vào tháng 6/2012. Bản ESSA cuối
cùng này, mặc dù không có nhi�?u thay đổi, bảo đảm sự thống nhất chung với tài liệu CTMTQG3 đã được chính phủ
phê duyệt cuối cùng, bao gồm dữ liệu v�? độ bao phủ cấp nước và vệ sinh và tiêu chuẩn chất lượng, và với Tài liệu
thẩm định Chương trình (PAD), bao gồm cả mục tiêu Chương trình PforR
Mục lục


Danh mục bảng ............................................................................................................................................................. iv
TỪ VIẾT TẮT ............................................................................................................................................................... v
TÓM TẮT TỔNG QUAN .............................................................................................................................................1
PHẦN 1: GIỚI THIỆU .................................................................................................................................................4
   1.1          Chương trình Mục tiêu Quốc gia Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn.........................................4
   1.2          Mục đích của �?ánh giá Hệ thống Môi trư�?ng và Xã hội (ESSA) ................................................................5
PHẦN 2: MÔ TẢ CHƯƠNG TRÌNH ..........................................................................................................................6
   2.1          Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn Dựa trên Kết quả thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia ..6
   2.2          Hoạt động của Chương trình ........................................................................................................................6
   2.3          Tổ chức Thực hiện .......................................................................................................................................7
PHẦN 3: HỆ TH�?NG QUẢN L�? MÔI TRƯỜNG ..................................................................................................... 9
   3.1          Bối cảnh Môi trư�?ng ....................................................................................................................................9
       3.1.1        Tài nguyên Nước ở �?ồng bằng Sông Hồng .............................................................................................9
       3.1.2        Hiện trạng Nguồn Nước mặt ....................................................................................................................9
       3.1.3        Hiện trạng Nguồn Nước ngầm ...............................................................................................................10
       3.1.4        Arsen ......................................................................................................................................................10
       3.1.5        Hiện trạng Vệ sinh .................................................................................................................................11
       3.1.6        Vệ sinh trong Trư�?ng h�?c và Trạm Y tế ................................................................................................12
       3.1.7        Thay đổi Hành vi Vệ sinh Cá nhân và Môi trư�?ng ................................................................................12
       3.1.8        Quản lý Vệ sinh Môi trư�?ng ..................................................................................................................13
       3.1.9        Môi trư�?ng sống hoặc Nguồn lực Văn hóa Vật thể Nhạy cảm ..............................................................14
   3.2          Tác động Môi trư�?ng Ti�?m tàng của Chương trình NS-VSMTNT ............................................................14
       3.2.1        Lợi ích Môi trư�?ng ................................................................................................................................14
       3.2.2        Tác động Môi trư�?ng Bất lợi Ti�?m tàng ................................................................................................14
   3.3          Yếu tố Chính của Hệ thống Quản lý Môi trư�?ng của Bên vay ..................................................................16
       3.3.1        Khuôn khổ Pháp lý và Quy định �?p dụng cho Chương trình ................................................................16
       3.3.2        Biện pháp Giảm nhẹ những Tác động Môi trư�?ng Bất lợi Chính ..........................................................18
       3.3.3        Sắp xếp Thể chế và Nguồn lực để Quản lý Môi trư�?ng .........................................................................19
       3.3.4        An toàn cho Cộng đồng và Công nhân ..................................................................................................20
   3.4          �?ánh giá Năng lực và Hiệu quả Quản lý Môi trư�?ng của Bên Vay ...........................................................20



                                                                                       ii
      3.4.1       Tuân thủ LBVMT và quy định v�? EIA ..................................................................................................20
      3.4.2       Quản lý và Kiểm soát Chất lượng Nước Sinh hoạt ................................................................................21
      3.4.3       Phối hợp giữa các Cơ quan ....................................................................................................................22
      3.4.4       Tham vấn Bên liên quan ........................................................................................................................22
   3.5         Kết luận và Khuyến nghị............................................................................................................................22
PHẦN 4: HỆ TH�?NG QUẢN L�? XÃ HỘI ...............................................................................................................24
   4.1         Bối cảnh Xã hội..........................................................................................................................................24
   4.2         Tác động Xã hội Ti�?m tàng của Chương trình ...........................................................................................26
      4.2.1       Lợi ích của Chương trình .......................................................................................................................26
      4.2.2       Rủi ro Ti�?m tàng của Chương trình .......................................................................................................27
   4.3         Yếu tố Chính Trong Hệ thống Quản lý Xã hội của Bên vay ......................................................................28
      4.3.1       Thu hồi đất .............................................................................................................................................28
      4.3.2       Công bố thông tin, Tham vấn và Tham gia............................................................................................31
      4.3.3       Dân tộc Thiểu số ....................................................................................................................................33
   4.4         �?ánh giá Năng lực Quản lý Xã hội của Bên vay và Hiệu quả ...................................................................36
      4.4.1       Thu hồi đất .............................................................................................................................................36
      4.4.2       Công bố Thông tin, Tham vấn và Tham gia ..........................................................................................37
      4.4.3       Dân tộc Thiểu số ....................................................................................................................................37
   4.5         Kết luận và Khuyến nghị............................................................................................................................38
Phụ lục 1: Tham vấn và Tham gia ...............................................................................................................................40
Phụ lục 2: Môi trư�?ng sống Nhạy cảm ở các Tỉnh Mục tiêu ......................................................................................48
Phụ lục 3: Pháp luật v�? Môi trư�?ng của Việt Nam ......................................................................................................51
      Hệ thống �?ánh giá Tác động Môi trư�?ng ............................................................................................................53
      Quy trình sàng l�?c sớm đối với EIA ....................................................................................................................53
      Quy mô của EIA: Cân nhắc các Phương án Chiến lược, Kỹ thuật, và �?ịa điểm ................................................. 54
      Vai trò và Trách nhiệm Thể chế - EIA ................................................................................................................54
Phụ lục 4: Cung cấp Dịch vụ ở những Khu vực Mục tiêu ..........................................................................................55
Phụ lục 5: Tóm tắt �?ánh giá Môi trư�?ng và Xã hội và Kế hoạch Hành động .............................................................57
Phụ lục 6: Bản đồ Vùng �?ồng bằng Sông Hồng .........................................................................................................71




                                                                                   iii
Danh mục bảng

Bảng 1: Khả năng tiếp cận nước và vệ sinh ở các tỉnh mục tiêu ................................................................................ 12
Bảng 2: Tỷ lệ nghèo ở vùng �?ồng bằng Sông Hồng (phần trăm dân số) .................................................................... 24
Bảng 3: Các dân tộc thiểu số ở 8 tỉnh lựa ch�?n thuộc �?BSH ...................................................................................... 25
Bảng 4: Yêu cầu �?ất Tối thiểu cho Xây dựng Hệ thống Cấp và Xử lý nước .............................................................. 27
Bảng 5: Thu hồi đất ở Dự án �?BSH1 .......................................................................................................................... 28
Bảng 6: Tóm tắt các Công cụ Pháp lý Liên quan ........................................................................................................ 52
Bảng 7: �?iện và Giao thông Vận tải ở Tám Tỉnh �?�? xuất .......................................................................................... 55
Bảng 8: Thu gom Chất thải và Nước thải ở Tám Tỉnh �?�? xuất ................................................................................... 56




                                                                              iv
TỪ VIẾT TẮT

AusAID             Cơ quan Hỗ trợ Phát triển Quốc tế Úc
H�?BT               Hội đồng Bồi thư�?ng, Hỗ trợ, và Tái định cư (Huyện)
UBDT               Ủy ban Dân tộc
BQHX               Ban Quy hoạch Xã
UBND               Ủy ban Nhân dân
DANIDA             Cơ quan Hợp tác Phát triển Quốc tế �?an Mạch
Sở NN-PTNT         Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
UB�?B Huyện         Ủy ban �?�?n bù Huyện
DFID               Bộ Phát triển Quốc tế Vương quốc Anh
Sở YT              S ở Y tế
Sở TC              Sở Tài chính
Sở GD              Sở Giáo dục
Sở TN-MT           Sở Tài nguyên và Môi trư�?ng
Sở KH�?T            Sở Kế hoạch và �?ầu tư
DTTS               Dân tộc Thiểu số
EMP                Kế hoạch Quản lý Môi trư�?ng
EPC                Cam kết Bảo vệ Môi trư�?ng
ESSA               �?ánh giá Hệ thống Môi trư�?ng và Xã hội cho Chương trình Dựa
                   trên Kết quả
CPVN               Chính phủ Việt Nam
TTGDTT             Thông tin Giáo dục Truy�?n thông
CQK�?�?L             Cơ quan Kiểm định �?ộc lập
TCPTQ�?             Tổ chức Phát triển Quỹ �?ất
LBVMT              Luật Bảo vệ Môi trư�?ng (2005)
Bộ NN-PTNT         Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
Bộ GD�?T            Bộ Giáo dục và �?ào tạo
Bộ YT              Bộ Y Tế
Bộ TNMT            Bộ Tài nguyên và Môi trư�?ng
Bộ KH�?T            Bộ Kế hoạch �?ầu tư
CTMTQG             Chương trình Mục tiêu Quốc gia
TT NS-VSMTNT       Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn
NGO                Tổ chức Phi Chính phủ
�?BSH               Vùng �?ồng bằng sông Hồng
NS-VSMTNT          Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn
CTMTQG             Chương trình Mục tiêu Quốc gia
CTMTQG2/ CTMTQG2   CTMTQG Giai đoạn 2/ CTMTQG Giai đoạn 3
KHH�?               Kế hoạch Hành động Chương trình
BC�?                Ban Chỉ đạo Chương trình
KTNN               Kiểm toán Nhà nước Việt Nam


                                   v
SEA      �?ánh giá Môi trư�?ng Chiến lược
VBSP     Ngân hàng Chính sách Việt Nam
UNICEF   Quỹ Trẻ em Liên Hiệp quốc




                         vi
TÓM TẮT TỔNG QUAN

Tác động Môi trư�?ng và Xã hội của Chương trình NS-VSMTNT

Lợi ích và Rủi ro Môi trư�?ng
1.   Các khoản đầu tư theo Chương trình Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn (NS-
VSMTNT) đ�? xuất này dự kiến sẽ có nhi�?u tác động tích cực v�? môi trư�?ng và sức kh�?e công
cộng nh�? cung cấp nguồn nước đáng tin cậy và an toàn hơn và công trình vệ sinh cải thiện.
Ngoài lợi ích đối với sức kh�?e công cộng, khối lượng nước thải và chất thải trực tiếp ra sông
ngòi sẽ giảm đi. Nếu các công trình được thiết kế tốt và quản lý cũng như bảo trì phù hợp,
những lợi ích này dự kiến sẽ rất đáng kể và mang tính lâu dài. Chương trình cũng sẽ hỗ trợ đạt
được những cải thiện quan tr�?ng và tăng cư�?ng năng lực thể chế để triển khai các khía cạnh môi
trư�?ng và xã hội của giai đoạn ba của Chương trình Mục tiêu Quốc gia của Chính phủ Việt Nam
(CPVN) v�? Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn (CTMTQG3).
2.    Tác động môi trư�?ng bất lợi ti�?m tàng của các hoạt động Chương trình bao gồm: (a) tác
động liên quan đến thi công như bụi và tiếng ồn, quản lý chất thải rắn từ công trư�?ng xây dựng,
thiệt hại v�? thực vật ở công trư�?ng xây dựng, quản lý vật liệu xây dựng độc hại, và an toàn cho
ngư�?i dân cũng như cho công nhân; và (b) tác động liên quan đến vận hành của công trình như
khả năng con ngư�?i và môi trư�?ng phải tiếp xúc với luồng chất thải từ công trình (ví dụ như bùn
và cặn thải bể phốt) do thực trạng quản lý chất thải chưa tốt.
3.   Thư�?ng thì các cơ quan triển khai nắm được và hiểu rõ tác động bất lợi ti�?m tàng. Dự kiến
những tác động này có thể được quản lý bằng những biện pháp giảm nhẹ quen thuộc và hiệu quả.
Dấu vết địa lý, quy mô, số lượng các công trình được xây dựng trong chương trình là tương đối
nh�? và dự kiến sẽ không có tác động đáng kể đối với môi trư�?ng sống then chốt hoặc tài sản
nguồn lực văn hóa trong vùng. Tuy nhiên, trong một số trư�?ng hợp, nếu không được quản lý và
giảm nhẹ phù hợp, những tác động bất lợi đó có thể trở nên quan tr�?ng tại địa phương và cần có
nỗ lực sẵn sàng để bảo đảm tránh được hoặc giảm thiểu những tác động đó. Thêm nữa, khi nhìn
nhận trong bối cảnh phát triển kinh tế nhanh chóng trong khu vực, m�?i quyết định v�? phân bổ và
quản lý nước đ�?u quan tr�?ng, vì thế khi quy hoạch các hoạt động v�? nước, cần chú ý đến sự b�?n
vững của các tác động kết hợp của việc sử dụng nước.
4.    Một rủi ro rất quan tr�?ng đối với sức kh�?e công cộng liên quan đến việc nước ngầm có
chứa arsen và rủi ro nhiễm arsen ti�?m tàng do cấp nước qua các hệ thống phụ thuộc vào nước
ngầm. Cần phải đánh giá và lập kế hoạch công trư�?ng phù hợp, vận hành thiết bị và giám sát
thận tr�?ng chất lượng nước từ các hệ thống phụ thuộc vào nước ngầm để tránh những rủi ro đó.
5.      Sắp xếp thể chế cho quản lý môi trư�?ng, kể cả đánh giá tác động môi trư�?ng, nhất thiết
phải được thực hiện và thiết lập ở các cấp chính quy�?n. Tuy nhiên, có một vấn đ�? chung là việc
thực hiện thiếu hiệu quả những yêu cầu và trách nhiệm này do thiếu năng lực thể chế và nguồn
lực tài chính. Việc tuân thủ quy định, theo dõi và giám sát thực hiện các báo cáo �?ánh giá Tác
động Môi trư�?ng (EIA) hay Kế hoạch Quản lý Môi trư�?ng không phải lúc nào cũng được thực
hiện đầy đủ và hệ thống hiện tại còn có thể được cải thiện đáng kể. Mặc dù Bộ Y tế (Bộ YT) có
một hệ thống được thiết lập tốt với năng lực kỹ thuật và thiết bị từ cấp trung ương tới cấp tỉnh và



                                                1
huyện để thực hiện nhiệm vụ này, chất lượng nước uống ở nông thôn hầu như vẫn chưa được
giám sát.
Lợi ích và Rủi ro Xã hội
6.    Chương trình NS-VSMTNT dự kiến cũng sẽ có tác động tích cực đáng kể đối với đi�?u kiện
xã hội ở các khu vực mục tiêu nh�? cải thiện khả năng tiếp cận nước và nhà tiêu hợp vệ sinh hơn.
Ngoài các hệ thống cấp và xử lý nước, Chương trình cũng sẽ hỗ trợ xây dựng công trình vệ sinh
ở nơi công cộng như trư�?ng h�?c và trạm y tế. Tương tự như ở cấp hộ gia đình, ngoài lợi ích của
việc sử dụng nước hợp vệ sinh, những hộ gia đình đáp ứng các tiêu chí của chương trình sẽ đủ
tiêu chuẩn nhận hỗ trợ bổ sung để cải thiện nhà vệ sinh.
7.    Tác động bất lợi và rủi ro ti�?m tàng v�? xã hội theo chương trình này có liên quan đến (a) sự
cần thiết phải thu hồi đất và đ�?n bù cần thiết cho việc xây dựng một số công trình dân dụng; (b)
nhu cầu bảo đảm cách tiếp cận hòa nhập và phù hợp để làm việc với các cộng đồng dân tộc thiểu
số; và (c) bảo đảm sự b�?n vững của các khoản đầu tư trong chương trình mà, ở mức độ lớn, phụ
thuộc vào sự chấp nhận của xã hội đối với công nghệ và thực hành vệ sinh và thay đổi hành vi
của cá nhân và cộng đồng để bảo đảm việc sử dụng lâu dài của cộng đồng mục tiêu.
8.    Thông thư�?ng, không có nhân sự được giao nhiệm vụ giám sát các hoạt động tái định cư
gắn với các hoạt động NS-VSMTNT. Thay vào đó, cán bộ bán th�?i gian được tuyển dụng cho
từng trư�?ng hợp phụ thuộc vào nhu cầu của các tiểu dự án riêng. Phát hiện của một đi�?u tra gần
đây do Ngân hàng Thế giới tài trợ chỉ ra rằng hơn 80% ngư�?i trả l�?i có mức độ không th�?a mãn
nhất định v�? mức giá được áp dụng cho tái định cư, đ�?n bù, và hỗ trợ.
9.    Một số nghiên cứu chỉ ra rằng có thể có chênh lệch đáng kể trong các cộng đồng dân tộc
thiểu số liên quan đến sự phù hợp hoặc mức độ chấp nhận đối với công nghệ, nhận thức và ưu
tiên dành cho vệ sinh cá nhân và cộng đồng. Dù đã có khung pháp lý dành cho các hoạt động
phát triển ở những khu vực có ngư�?i dân tộc thiểu số, không phải lúc nào cũng có sẵn quy trình
để bảo đảm thực hiện đầy đủ các chương trình liên quan đến những cộng đồng đó. �?ây có thể là
một vấn đ�? cho những tiểu dự án của Chương trình ở những khu vực đó.
10. Bảo đảm sự b�?n vững v�? xã hội của các khoản đầu tư theo Chương trình đòi h�?i phải có
cách tiếp cận nhi�?u mặt bao gồm cải thiện tham vấn với sự tham gia của các cộng đồng mục tiêu;
cải thiện công bố thông tin và các chiến dịch nhận thức cộng đồng, và bảo đảm hướng đến các
nhóm xã hội chủ chốt một cách phù hợp, đặc biệt là phụ nữ. �?i�?u quan tr�?ng là chương trình
phải tập trung vào những vấn đ�? này nếu muốn bảo đảm b�?n vững lâu dài.
Tóm tắt
11. Với phạm vi của Chương trình, loại và quy mô đầu tư khiêm tốn, tr�?ng tâm địa lý, và kinh
nghiệm trước đó của chính phủ liên quan đến các dự án của Ngân hàng, dự kiến sẽ không có tác
động bất lợi đáng kể đối với môi trư�?ng hoặc những ngư�?i chịu ảnh hưởng. Báo cáo �?ánh giá
Hệ thống Môi trư�?ng và Xã hội xác định một số hành động quan tr�?ng để đ�? cập đến vấn đ�?
năng lực thể chế trên một loạt những hạn chế của hệ thống quản lý môi trư�?ng và xã hội. Những
khuyến nghị này được tóm tắt ngắn g�?n dưới đây.
12. Trước tiên, thực hiện một chương trình xây dựng năng lực môi trư�?ng cho cán bộ chính
quy�?n ở cấp trung ương, tỉnh, huyện, và xã, và công ty tư nhân có liên quan để cải thiện quản lý
môi trư�?ng. Công tác xây dựng năng lực sẽ bao gồm cải thiện đối với: triển khai và giám sát hệ


                                                2
thống EIA/EMP; lập kế hoạch, lựa ch�?n địa điểm và thiết kế kỹ thuật của hệ thống cấp nước;
sàng l�?c tác động môi trư�?ng; hệ thống quản lý và giám sát arsen trong nước ngầm cung cấp cho
nhà máy xử lý; lấy mẫu và giám sát chất lượng nước; sử dụng kỹ thuật lập kế hoạch chiến lược
như �?ánh giá Môi trư�?ng Chiến lược (SEA); và hệ thống thông tin hoặc kỹ thuật khác.
13. Thứ hai, giải quyết chênh lệch đã biết v�? tỷ lệ đ�?n bù cho hộ gia đình bị mất đất và tài sản
trong quá trình thu hồi và tái định cư. Kế hoạch Hành động Chương trình (KHH�?) yêu cầu phải
tránh hoặc giảm thiểu thu hồi đất và những tác động bất lợi liên quan và bất kỳ ai bị ảnh hưởng
bởi việc thu hồi đất bắt buộc sẽ không lâm vào hoàn cảnh xấu hơn, mà nên có cuộc sống tốt hơn
nh�? việc thu hồi đất. Yêu cầu này sẽ đạt được nh�? những phương tiện sau đây:
     (a) đánh giá những phương án giúp giảm thiểu di d�?i vật chất và kinh tế và mất khả năng
         tiếp cận nguồn tài nguyên thiên nhiên trong quá trình thiết kế Chương trình;
     (b) đảm bảo m�?i ngư�?i chịu ảnh hưởng do mất tài sản, thu nhập, đất đai, và khả năng tiếp
         cận nguồn lực sẽ được đ�?n bù đầy đủ để mua tài sản thay thế có giá trị tương đương và
         để đáp ứng bất kỳ chi phí chuyển giao cần thiết nào và những khoản thanh toán đó phải
         được thực hiện trước khi lấy đất hoặc hạn chế khả năng tiếp cận. Cung cấp biện pháp
         cải thiện hoặc biện pháp khôi phục sinh kế nếu việc thu hồi đất gây thiệt hại cơ hội tạo
         thu nhập;
     (c) thiết lập cơ chế xác định, đánh giá, và giải quyết m�?i tác động kinh tế và xã hội gây ra
         bởi việc thu hồi đất hoặc mất khả năng tiếp cận tài nguyên, bao gồm việc thu hồi hoặc
         khả năng tiếp cận có tác động đến những ngư�?i không có quy�?n pháp lý đầy đủ đối với
         tài nguyên h�? sử dụng hoặc chiếm hữu; và
     (d) đảm bảo khôi phục hoặc thay thế cơ sở hạ tầng công cộng và dịch vụ cộng đồng có thể
         chịu tác động bất lợi của Chương trình.
14. Thứ ba, việc áp dụng các biện pháp để bảo đảm các vấn đ�? b�?n vững xã hội được coi như
một yếu tố thiết yếu trong thiết kế và thực hiện chương trình. Các biện pháp bao gồm các sáng
kiến để cải thiện: sự tham gia và tham vấn các cộng đồng bị ảnh hưởng và ngư�?i hưởng lợi; cải
thiện khả năng tiếp cận và sự kịp th�?i của thông tin; và hướng đến các nhóm phụ nữ hoặc các
nhóm dễ bị tổn thương với khả năng tiếp cận hạn chế đối với cấp nước và vệ sinh.
15. Các biện pháp b�?n vững v�? xã hội cũng có thể bao gồm tăng cư�?ng cách tiếp cận thể chế
khi làm việc với các cộng đồng Dân tộc thiểu số là ngư�?i hưởng lợi dự kiến của CTMTQG.
Những biện pháp này đòi h�?i:
     (a) quy trình tham vấn trước, cởi mở, và với đầy đủ thông tin phải được thực hiện và ghi
         nhận nếu ngư�?i dân bản địa có thể bị ảnh hưởng (tích cực hoặc tiêu cực) bởi Chương
         trình;
     (b) có được và ghi nhận sự ủng hộ rộng rãi của cộng đồng dân tộc thiểu số trước khi tiến
         hành bất kỳ hoạt động nào của Chương trình ở những cộng đồng đó; và
     (c) xây dựng được một cơ chế hiệu quả để xác định và cung cấp bất kỳ biện pháp đặc biệt
         nào cần thiết để xúc tiến khả năng tiếp cận cân bằng đối với lợi ích của Chương trình
         đối với bất kỳ nhóm dân tộc thiểu số nào.




                                               3
PHẦN 1: GIỚI THIỆU
1.1      Chương trình Mục tiêu Quốc gia Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn
1.    Trong 10 năm qua, Việt Nam đã duy trì tốc độ tăng trưởng 7,5% đến 8% và vươn lên thành
một quốc gia có thu nhập trung bình. Phù hợp với tốc độ tăng trưởng kinh tế, đã có những thay
đổi tích cực trong m�?i khía cạnh của cuộc sống xã hội và tỷ lệ nghèo trên toàn quốc đã giảm
xuống còn 14,5% vào năm 20082. Tuy nhiên, tỷ lệ nghèo vẫn còn cao và khả năng tiếp cận với
dịch vụ cơ bản vẫn còn rất thấp ở nhi�?u tỉnh nông thôn, và ở những khu vực mi�?n núi, vùng sâu
vùng xa. Ở những khu vực này, để có được khả năng tiếp cận rộng rãi và b�?n vững với công
trình nước sạch và vệ sinh vẫn là một thách thức lớn.
2.    CPVN chú tr�?ng ưu tiên phát triển nông thôn. Cam kết đầu tư hướng đến khu vực nông
thôn được thể hiện bởi Chương trình Mục tiêu Quốc gia v�? Xây dựng Nông thôn Mới giai đoạn
2010-2020 (Nghị quyết 26/NQ-TW ngày 5 tháng 8 năm 2008). Chương trình này đầu tư tập
trung đáng kể vào khu vực nông thôn để giảm tình trạng bất bình đẳng và thúc đẩy tăng trưởng.
Cùng với CTMTQG v�? Xây dựng Nông thôn Mới, chính phủ cũng đặt ra ưu tiên cụ thể v�? phát
triển nước sạch và vệ sinh môi trư�?ng nông thôn. NS-VSMTNT có một Chương trình Mục tiêu
Quốc gia riêng từ năm 2001. CTMTQG NS-VSMTNT thứ hai diễn ra từ 2006 đến 2010. �?ánh
giá này liên quan đến Chương trình Mục tiêu Quốc gia Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông
thôn thứ ba (dưới đây g�?i là CTMTQG3) diễn ra từ 2012 đến 2015, và cụ thể là cho việc thực
hiện chương trình ở tám tỉnh thuộc vùng �?ồng bằng Sông Hồng của Việt Nam (Phú Th�?, Vĩnh
Phúc, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hà Nội, Hà Nam, Hưng Yên, Thanh Hóa) là một Chương trình do
Ngân hàng Thế giới hỗ trợ.
3.    Trên toàn quốc, CTMTQG3 hướng đến việc cung cấp:
      • nước hợp vệ sinh3 cho thêm 4,6 triệu ngư�?i;
      • nước sạch4 cho thêm 5,1 triệu ngư�?i;
      • nhà tiêu hộ gia đình cho thêm 1,7 triệu hộ gia đình; và
      • thêm 5.500 công trình vệ sinh trư�?ng h�?c, 1.450 công trình vệ sinh trạm y tế, 480.000
        chuồng gia súc và 420.000 hệ thống biogas mới.
4.    CTMTQG3 hướng đến các khu vực của tám tỉnh thuộc Chương trình nhằm cung cấp:
      • nước sạch cho 1,7 triệu ngư�?i;
      • công trình vệ sinh hộ gia đình cho 650.000 ngư�?i;
      • và 1,3 triệu ngư�?i hưởng lợi từ lợi ích tổng hợp của việ đạt được diện vệ sinh trên toàn
          xã5.



2
  �?i�?u tra dân số và nhà ở Việt Nam năm 2008. Tổng cục Thống kê
3
  Chính phủ Việt Nam. Báo cáo Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ 2010; Việt Nam đã tiến 2/3 trên đư�?ng đạt được MDG, tháng
8/ 2010. “Vệ sinh�? tương đương với định nghĩa của JMP v�? “nguồn nước cải thiện�? hoặc một nguồn mà “theo bản chất xây dựng
hoặc thông qua can thiệp chủ động, được bảo vệ kh�?i ô nhiễm bên ngoài, đặc biệt là ô nhiễm phân.�?
4
  Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2010) Chương trình Mục tiêu Quốc gia v�? Nước sạch và Vệ sinh Nông thôn Giai đoạn
2011-2015 (Dự thảo Cuối cùng). Nước ‘Sạch’, theo định nghĩa của Bộ YT, liên quan đến các thông số chất lượng nước cụ thể
được xác định trong tiêu chuẩn QCVN 02/BY.
5
  Ước tính tương đương với việc xây dựng xấp xỉ 1440 công trình vệ sinh trư�?ng h�?c và trạm y tế (21% của mục tiêu CTMTQG)



                                                           4
1.2    Mục đích của �?ánh giá Hệ thống Môi trư�?ng và Xã hội (ESSA)
5.    Mục đích của ESSA này là:
      (a) tài liệu hóa các quy trình, chuẩn mực và trách nhiệm thể chế v�? quản lý môi trư�?ng và
          xã hội sẽ áp dụng cho Chương trình;
      (b) đánh giá năng lực thể chế của CPVN liên quan đến quản lý tác động môi trư�?ng và xã
          hội ti�?m tàng phù hợp với yêu cầu của quốc gia theo Chương trình đ�? xuất;
      (c) đánh giá sự phù hợp của hệ thống của bên vay với những nguyên tắc nòng cốt và đặc
          điểm được xác định trong Hướng dẫn Thực hành Chương trình Dựa trên Kết quả v�?
          �?ánh giá Môi trư�?ng và Xã hội; và
      (d) khuyến nghị hành động cụ thể để cải thiện năng lực đối tác trong quá trình thực hiện để
          bảo đảm sự phù hợp với các nguyên tắc của Ngân hàng Thế giới.
6.    Phát hiện của đánh giá sẽ được sử dụng để xây dựng một Kế hoạch Hành động Chương
trình với các biện pháp cải thiện kết quả quản lý môi trư�?ng và xã hội của chương trình. Kế
hoạch hành động sẽ được thảo luận và thống nhất với CPVN và sẽ được đưa vào những th�?a
thuận mang tính ràng buộc pháp lý theo đi�?u kiện của khoản vay mới.
7.   ESSA được chuẩn bị với sự hợp tác của lãnh đạo và cán bộ kỹ thuật liên quan thuộc các cơ
quan thực hiện của CPVN. Phương pháp luận bao gồm:
      (a) đánh giá các luật và quy định v�? môi trư�?ng và xã hội hiện hành, báo cáo môi trư�?ng và
          xã hội cấp tỉnh có liên quan, báo cáo cấp trung ương và cấp tỉnh v�? thực hiện CTMTQG
          NS-VSMTNT;
      (b) hội thảo tham vấn v�? thực hiện quản lý môi trư�?ng và xã hội trong khuôn khổ
          CTMTQG NS-VSMTNT; và
      (c) một số chuyến thăm thực địa và ph�?ng vấn/thảo luận với đại diện liên quan ở cấp trung
          ương và cấp tỉnh.

8.   Hội thảo tham vấn với tám tỉnh tham gia Chương trình đã được tổ chức vào ngày 10 tháng
10 năm 2011 với sự tham gia của các sở ban ngành liên quan ở cấp tỉnh, bao gồm đại diện của
Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Sở NN-PTNT), Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh Môi
trư�?ng Nông thôn Tỉnh (TT NS-VSMTNT Tỉnh), Sở Y Tế (Sở YT), Sở Giáo dục �?ào tạo (Sở
GD�?T), Sở Kế hoạch �?ầu tư (Sở KH�?T), Sở Tài chính (Sở TC). Một hội thảo tham vấn khác ở
cấp quốc gia đã được tổ chức vào ngày 20 tháng 4 năm 2012, sử dụng diễn đàn Quan hệ �?ối tác
Cấp nước và Vệ sinh Nông thôn với sự tham gia của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
(Bộ NN-PTNT), Bộ YT, đối tác phát triển (Ngân hàng Phát triển Châu �?, UNICEF, Tổ chức Y
tế Thế giới), và các tổ chức phi chính phủ (NGO: Quỹ Trẻ em, Tổ chức Hỗ trợ Gia cư
HABITAT). Ngoài ra, hai hội thảo tham vấn cấp tỉnh đã được thực hiện ở tỉnh Phú Th�? và Bắc
Ninh vào ngày 18 và 19 tháng 4 năm 2012. Trước khi tham vấn, ESSA được công bố tại địa
phương ở cả tám tỉnh tham gia Chương trình bao gồm những xã nơi các khoản đầu tư đ�? xuất sẽ
được triển khai trong năm đầu tiên, và ở cấp quốc gia tại Văn phòng Dự án Trung ương thuộc Bộ
NN-PTNT và trang web của Quan hệ �?ối tác Cấp nước và Vệ sinh Nông thôn tại
www.rwssp.org.vn. Các chuyến thăm thực địa được thực hiện tới các tỉnh Vĩnh Phúc, Hà Nam,
và Hưng Yên (xem Phụ lục 1 để biết thêm chi tiết).




                                                5
PHẦN 2: MÔ TẢ CHƯƠNG TRÌNH
2.1   Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn Dựa trên Kết quả thuộc Chương trình
      Mục tiêu Quốc gia
9.    Mục tiêu chung của CTMTQG NS-VSMTNT là cải thiện đi�?u kiện sống của dân số nông
thôn nh�? tăng khả năng tiếp cận cấp nước và vệ sinh, tăng cư�?ng nhận thức để thay đổi hành vi
vệ sinh, và giảm nhẹ ô nhiễm môi trư�?ng.
10. Mục tiêu Phát triển Chương trình của Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn Dựa
trên Kết quả thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia phù hợp với mục tiêu quốc gia và nhằm:
          tăng khả năng tiếp cận b�?n vững đối với dịch vụ cấp nước và vệ sinh môi
          trư�?ng và cải thiện quy hoạch, giám sát và đánh giá trong lĩnh vực này cho
          các Tỉnh Tham gia vào Chương trình Mục tiêu Quốc gia Nước sạch và Vệ
          sinh Môi trư�?ng Nông thôn.
11. Có thể đạt được mục tiêu phát triển này bằng cách hỗ trợ vả cùng cố Chương trình Mục
tiêu Quốc gia Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn mà CPVN đang thực hiện trong một
chương trình bao gồm tám tỉnh ở vùng �?ồng bằng Sông Hồng của Việt Nam. Nếu thành công,
Chính phủ dự định nhân rộng chương trình trên toàn quốc.

2.2   Hoạt động của Chương trình
12. Chương trình bao gồm các hoạt động sau đây thuộc CTMTQG sẽ được tiến hành ở các
Tỉnh Tham gia từ 01/01/2013 tới 31/12/2017 theo Quyết định số 1256/TTg-QHQT ngày
23/08/2012 của Thủ tướng Chính phủ:
      (a) Hệ thống cấp nước nông thôn. Chương trình đ�? xuất sẽ tài trợ hệ thống cấp nước tập
          trung cho cộng đồng, đa số sẽ sử dụng các nguồn nước mặt. Mục tiêu là cung cấp dịch
          vụ b�?n vững bằng cách kết nối vào các hệ thống được coi là b�?n vững v�? tài chính (khôi
          phục được toàn bộ chi phí vận hành) và khả thi v�? kỹ thuật.
         Dự kiến Chương trình sẽ hỗ trợ xây dựng khoảng 192 hệ thống cấp nước nông thôn tập
         trung mới cho 240 xã. Phần lớn các hệ thống cấp nước sẽ có công suất nh�? tới trung
         bình, khai thác dưới 5.000 m3 nước ngầm hay 10.000 m3 nước mặt một ngày.
         (i) Các cấu phần cơ bản của một hệ thống xử lý nước sử dụng nước mặt bao gồm công
             trình lấy nước, trạm bơm nước thô, bể phản ứng vách ngăn kết hợp bể l�?c, bể thu
             bùn, thiết bị khử trùng, bể nước sạch, trạm bơm nước sạch, và hệ thống phân phối.
             Nguồn nước ngầm sẽ được lựa ch�?n thận tr�?ng để tránh ô nhiễm arsen, hệ thống
             bao gồm trạm bơm nước thô từ giếng, bể l�?c, bể thu bùn, thiết bị khử trùng, bể nước
             sạch, trạm bơm nước sạch, và hệ thống phân phối.
         (ii) Nghiên cứu khả thi vừa được thực hiện cho thấy các tỉnh có kế hoạch sử dụng nước
              từ các nguồn khác nhau. Ví dụ, các tỉnh Phú Th�?, Thanh Hóa, và Hà Nam dự kiến
              sử dụng nước mặt từ sông, suối, và hồ chứa cho các hệ thống cấp nước trong khi
              một số lượng nh�? dân số nông thôn ở tỉnh Vĩnh Phúc và Quảng Ninh sẽ được cung


                                               6
             cấp nước ngầm. Phần lớn dân số nông thôn Hà Nội và Hưng Yên sẽ được hưởng lợi
             từ các hệ thống cấp nước tập trung dùng nước ngầm. Một nửa số dân nông thôn
             trong khu vực của chương trình ở tỉnh Bắc Ninh sẽ sử dụng nước máy lấy từ các
             nguồn nước ngầm.
      (b) Tăng khả năng tiếp cận dịch vụ vệ sinh. Chương trình sẽ hỗ trợ cả vệ sinh hộ gia đình
          và tổ chức. Mục tiêu là đạt được bao phủ vệ sinh trên toàn xã, và sẽ được đo lư�?ng
          bằng mức độ bao phủ vệ sinh hộ gia đình và việc cung cấp dịch vụ vệ sinh ở tất cả các
          trư�?ng h�?c và trạm y tế.
         (i) Có thể đạt được sự gia tăng khả năng tiếp cận vệ sinh thông qua hỗ trợ các khoản
             đầu tư hộ gia đình để xây dựng công trình vệ sinh. CTMTQG thực hiện việc này
             chủ yếu thông qua Ngân hàng Chính sách Xã hội Việt Nam (VBSP). Ngân hàng
             này cung cấp khoản vay cho các hộ gia đình để bù đắp chi phí xây dựng khoảng 4
             triệu VN�? (200 USD) và cho phép các gia đình dàn trải chi phí này trong 5 năm.
             Lãi suất được cố định thấp hơn mức lãi suất hiện hành của thị trư�?ng, do vậy đây là
             công cụ trợ cấp hiệu quả cho ngư�?i vay. Hội Phụ nữ và Hội Nông dân ở cấp huyện
             và xã đóng vai trò chủ chốt trong thúc đẩy hình thành các nhóm tín dụng, và các hộ
             gia đình buộc phải trở thành thành viên thì mới được vay từ VBSP. Chương trình
             cũng có thể trợ cấp trực tiếp cho các nhà vệ sinh mẫu và những hộ gia đình nghèo
             không thể vay được từ VBSP.
         (ii) Việc cung cấp dịch vụ vệ sinh ở trư�?ng h�?c, trạm y tế, và các văn phòng của chính
              quy�?n sẽ được Chương trình tài trợ 100% và chi phí vận hành dự kiến sẽ được các
              cơ quan liên quan tự chi trả.
      (c) Hỗ trợ triển khai bao gồm xây dựng năng lực, truy�?n thông, giám sát và đánh giá.
          Chương trình sẽ thúc đẩy quy hoạch chiến lược đối với các khoản đầu tư với quan điểm
          đạt được tiến độ nhanh chóng trên quy mô lớn. �?ể đạt được đi�?u này, cần có năng lực
          giám sát và đánh giá hợp lý. Các tỉnh được yêu cầu chuẩn bị kế hoạch 5 năm tiếp theo
          của tỉnh dựa trên thông tin cơ sở chính xác. Những kế hoạch này sẽ được sử dụng để dự
          báo kết quả và xác định yêu cầu đầu tư hàng năm. Báo cáo Chương trình Hàng năm sẽ
          được các Tỉnh Tham gia Chương trình chuẩn bị và Bộ NN-PTNT giám sát tiến độ thực
          hiện Chương trình.
2.3   Tổ chức Thực hiện
13. Chương trình đ�? xuất sẽ được thực hiện ở cấp tỉnh. Cấp trung ương chịu trách nhiệm chỉ
đạo, xây dựng và ban hành hướng dẫn và quy định, thanh tra, giám sát và đánh giá, đào tạo để
xây dựng nguồn nhân lực, xây dựng tài liệu TTGDTT và xúc tiến các chiến dịch truy�?n thông
thông qua phương tiện thông tin đại chúng và phổ biến bài h�?c thu được. Các tỉnh chịu trách
nhiệm thực hiện Chương trình; chính quy�?n cấp tỉnh sẽ có vai trò trung tâm trong lập kế hoạch,
đấu thầu mua sắm, thực hiện, quản lý, giám sát và báo cáo v�? kết quả Chương trình.
Cấp Trung ương
14. Ở cấp trung ương, Bộ NN-PTNT là cơ quan chủ quản. Bộ NN-PTNT, thông qua Trung tâm
Quốc gia Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn (Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT),
giám sát thực hiện chung của Chương trình và cũng chịu trách nhiệm đi�?u phối chủ đạo với các



                                               7
cơ quan khác. Bộ NN-PTNT sẽ hỗ trợ các tỉnh lập kế hoạch, thực hiện và giám sát Chương trình
và sẽ chuẩn bị báo cáo Kết quả hợp nhất và yêu cầu giải ngân.
15.   Các cơ quan khác có liên quan ở cấp trung ương bao gồm:
      (a) Bộ YT – sẽ tiếp tục đi�?u phối các khoản đầu tư vệ sinh mà bộ chịu trách nhiệm trực tiếp
          và sẽ phổ biến thông tin để hỗ trợ xúc tiến vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trư�?ng cũng
          như chủ trì tổ chức các hoạt động TTGDTT. Bộ YT cũng có nhiệm vụ xác định và
          kiểm tra tiêu chuẩn chất lượng nước sử dụng và nước uống hộ gia đình;
      (b) Bộ Giáo dục và �?ào tạo (Bộ GD�?T) – giám sát việc thực hiện vệ sinh trư�?ng h�?c và
          các cấu phần chính của TTGDTT được cung cấp thông qua các trư�?ng;
      (c) Bộ Tài nguyên và Môi trư�?ng (Bộ TNMT) – theo dõi và đánh giá các khía cạnh môi
          trư�?ng của việc thực hiện Chương trình;
      (d) Bộ Kế hoạch và �?ầu tư (Bộ KH�?T) sẽ chịu trách nhiệm phân bổ ngân sách cuối cùng
          cho các hợp phần Chương trình; và
      (e) Bộ Tài chính (Bộ TC), thông qua NHNN, sẽ nhận khoản vốn được giải ngân bởi Ngân
          hàng Thế giới và chuyển tới các Tỉnh Tham gia Chương trình.
16. VBSP cho vay cho hộ gia đình xây dựng công trình vệ sinh. Các tổ chức quần chúng như
Hội Phụ nữ và Hội dông Dân được VBSP trả ti�?n để hỗ trợ h�? lôi kéo sự quan tâm của ngư�?i dân
địa phương và hiểu biết v�? khoản tài trợ cho vệ sinh và để xác định ngư�?i nhận phù hợp cho
khoản vay để xây nhà.
Cấp tỉnh

17. Trách nhiệm chính trong thực hiện chương trình là ở cấp tỉnh. Công tác đi�?u phối giữa các
bên tham gia khác nhau ở cấp này có vai trò đặc biệt quan tr�?ng.
18. Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Tỉnh sẽ giám sát chung v�? quản lý nguồn lực, thiết lập bất k ỳ
cấu trúc thể chế nào cần thiết để thực hiện Chương trình, lập kế hoạch chương trình hàng năm,
giám sát và báo cáo kết quả và đi�?u phối với những CTMTQG khác và những chương trình đầu
tư thuộc các ngành khác. Với tr�?ng tâm của chương trình đ�? xuất là lập kế hoạch một cách hệ
thống trên toàn tỉnh, sự tham gia của Chủ tịch UBND tỉnh sẽ là động lực quan tr�?ng để có thể
thành công.
19. Một Ban Chỉ đạo Chương trình (BC�?) cấp tỉnh cho CTMTQG được thành lập ở mỗi tỉnh
tham gia, do một lãnh đạo Ủy ban Nhân dân Tỉnh (UBND Tỉnh) đứng đầu. Thành viên của BC�?
là cán bộ của tất cả các sở và tổ chức cấp tỉnh tham gia Chương trình. Thông thư�?ng, một Văn
phòng Thư�?ng trực đặt tại Sở NN-PTNT được thiết lập ở cấp tỉnh để hỗ trợ các BC�?.
Cơ quan Kiểm định �?ộc lập (CQK�?�?L)

20. Vai trò của CQK�?�?L là xác nhận độc lập v�? kết quả do các tỉnh báo cáo thông qua Bộ
NN-PTNT. Kiểm toán Nhà nước Việt Nam (KTNN) đã được lựa ch�?n để kiểm định kết quả của
Chương trình bằng cách sử dụng các chuẩn mực đã thống nhất với Ngân hàng. Lựa ch�?n này
được đưa ra dựa trên vai trò của KTNN là một cơ quan hiến pháp vừa độc lập vừa có thẩm quy�?n
tiến hành kiểm toán CTMTQG. Với hỗ trợ tài chính cho HTKT của AusAID, KTNN có thể
tuyển dụng chuyên gia trong nước hoặc quốc tế nếu cần để hỗ trợ thực hiện công tác xác nhận
theo phương thức đã thống nhất.


                                                8
PHẦN 3: HỆ TH�?NG QUẢN L�? MÔI TRƯỜNG
3.1     Bối cảnh Môi trư�?ng
3.1.1    Tài nguyên Nước ở �?ồng bằng Sông Hồng
21. Lưu vực Sông Hồng là một trong những hệ thống sông quốc tế lớn nhất trên thế giới. Trong
lãnh thổ Việt Nam, Vùng �?ồng bằng Sông Hồng (�?BSH) là một khu vực có tầm quan tr�?ng kinh
tế và chính trị với những trung tâm dân số lớn, mật độ dân số cao và n�?n kinh tế đang phát triển
nhanh chóng. �?ây là vùng đất trù phú v�? nông nghiệp với phần lớn đất đai dành cho trồng lúa
(xem Bản đồ tại Phụ lục 6). �?BSH được coi là một vùng có tài nguyên nước khá phong phú cả
v�? nước mặt cũng như nước ngầm. Thủy văn và địa lý thủy văn phức tạp của vùng đem lại tài
nguyên nước mặt và nước ngầm đáng kể.
22. Tuy nhiên, nhi�?u trong số những nguồn nước này bị ô nhiễm đáng kể bởi nước thải từ trồng
tr�?t nông nghiệp, nước thải sinh hoạt và nước thải từ các khu công nghiệp và làng ngh�?. �?p lực
từ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng bao gồm tăng cư�?ng thâm canh nông nghiệp, đầu tư vào cơ
sở hạ tầng nguồn nước cũng như mở rộng phát triển các khu đô thị, khu công nghiệp, và khu dân
cư trên khắp vùng châu thổ và thượng nguồn đang ngày càng tạo ra nhu cầu lớn hơn đè nặng lên
m�?i nguồn nước.
23. Công tác quy hoạch và quản lý nguồn nước một cách hiệu quả trên khắp vùng bị hạn chế
bởi hiểu biết nghèo nàn v�? mức độ và tác động của nguồn nước mặt bị ô nhiễm; bởi tình trạng
thiếu dữ liệu nói chung v�? tốc độ khai thác và phục hồi nước ngầm; và năng lực thể chế tương
đối yếu kém v�? quy hoạch và đi�?u phối. Năng lực giám sát việc sử dụng nguồn nước khá hạn
chế, do vậy tác động trong dài hạn của việc xây dựng các hệ thống NS-VSMTNT tương ứng với
nhi�?u áp lực phát triển khác lên nguồn nước chưa được ghi nhận bằng tài liệu hoặc hiểu rõ.

3.1.2    Hiện trạng Nguồn Nước mặt
24. Nhìn chung, nguồn nước mặt ở vùng �?ồng bằng Sông Hồng không đáp ứng tiêu chuẩn
nước ăn uống. Ở nhi�?u nơi thuộc lưu vực, nguồn nước mặt bị ô nhiễm nhi�?u loại chất hữu cơ, vi
khuẩn và vi sinh vật, và có hàm lượng cao tổng chất rắn lơ lửng. Mức độ ưu nhiễm cao ở nhi�?u
khu vực đặt ra một số thách thức quan tr�?ng trong lựa ch�?n công nghệ xử lý phù hợp và thiết kế
nhà máy xử lý nước phụ thuộc vào nguồn nước mặt. Với gần một nửa lưu vực Sông Hồng nằm
ngoài Việt Nam, thuộc các quốc gia ven sông ở khu vực thượng nguồn như CHDCND Lào và
Trung Quốc, nhi�?u mối đe d�?a đối với chất lượng nước và nguồn cung nước ở lưu vực sẽ mang
tính xuyên biên giới và nằm ngoài khả năng kiểm soát trực tiếp của Việt Nam.
25. Chính sách Hoạt động OP 7.50 v�? �?ư�?ng thủy Quốc tế được kích hoạt vì hoạt động của
Chương trình có thể liên quan đến việc khai thác nước cho các hệ thống cung cấp nước nông
thôn từ các dòng sông quốc tế như sông Hồng, sông �?à, sông Lô, và Tiên Yên. Những quốc gia
ven sông ở thượng nguồn bao gồm Trung Quốc và CHDCND Lào đã được thông báo.
26. Tuy nhiên, Ngân hàng đã đánh giá rằng các hoạt động đ�? xuất theo Chương trình sẽ không
dẫn đến bất kỳ tác động bất lợi nào đối với những quốc gia ven sông, vì những hoạt động này chỉ
khai thác rất ít nước cho sử dụng trong hộ gia đình ở khu vực hạ lưu thuộc vùng nông thôn thuộc
biên giới quốc gia.


                                               9
27. Nồng độ BOD và COD bình quân vượt quá tiêu chuẩn loại A theo TCVN6 (đối với nước
uống) ở hầu hết các dòng sông, cao gấp một tới hai lần tiêu chuẩn. Ô nhiễm hữu cơ thư�?ng nằm
trong tiêu chuẩn loại B (cho nước thủy lợi). Chẳng hạn, nước sông Hồng, sông �?à, sông Lô, và
sông Thao, sẽ được sử dụng để cấp nước ở Phú Th�?, bị ô nhiễm BOD và COD vượt mức tiêu
chuẩn quốc gia.7 Kim loại nặng hiếm khi được giám sát trong các chương trình giám sát ở địa
phương. Vì vậy, hầu như không có dữ liệu để xác định mức độ ô nhiễm bởi kim loại. Nồng độ
bình quân của arsen (As), chì (Pb), thủy ngân (Hg) và catmi (Cd) đo được ở hầu hết các dòng
sông thuộc vùng châu thổ đ�?u thấp hơn so với tiêu chuẩn loại A. Ở một số khu vực, tình trạng ô
nhiễm nước mặt cũng có thể đe d�?a chất lượng nước ngầm do hiện tượng thấm.

3.1.3     Hiện trạng Nguồn Nước ngầm
28. �?i�?u kiện địa chất thủy văn của �?BSH có đặc trưng là hai hình thái trữ nước châu thổ và
phù sa trẻ hệ Thứ tư, tầng ngậm nước Holocene và Pleistocene. Ô nhiễm nước ngầm tự nhiên bởi
arsen ở vùng �?ồng bằng Sông Hồng đã được phát hiện. Một số nghiên cứu v�? sự xuất hiện của
arsen trong nước ngầm của vùng châu thổ đã được thực hiện. Nồng độ arsen tìm được rất khác
nhau trên khắp vùng châu thổ (< 0,1 – 810 µg/L [microgam/lít]). 8
29. Một số nguồn nước ngầm bị ô nhiễm với hàm lượng ngày càng cao nitrat, nitrit, phophat,
amoni, sunfat, flo, và cacbon hữu cơ không tan. Cũng tương tự như với ô nhiễm nước mặt, tình
trạng này có ảnh hưởng mạnh mẽ đến lựa ch�?n nguồn nước, công nghệ xử lý và thiết kế nhà máy
cho hệ thống cấp nước sử dụng nguồn nước ngầm.
30. Ngoài ô nhiễm arsen tự nhiên, nước ngầm nông của vùng châu thổ cũng dễ bị ô nhiễm bởi
các ngành công nghiệp, thuốc trừ sâu và phân bón, hoạt động ngư nghiệp, khai m�?, và chất thải.
Trong khi chưa có đánh giá khoa h�?c chi tiết, những khu vực dễ ‘tổn thương’ nhất trước ảnh
hưởng của ô nhiễm nước ngầm là những khu vực mà tầng ngậm nước để mở, mức độ của những
hoạt động gây ô nhiễm ở mức cao, và các cộng đồng và thành phố sử dụng nước ngầm làm
nguồn cung cấp nước uống.

3.1.4     Arsen
31. Hình thái địa chất trầm tích cơ bản của vùng �?BSH, tạo ra sự phong phú v�? nước ngầm,
cũng gắn với rủi ro đáng kể từ ô nhiễm arsen. Một số lượng đáng kể các hộ gia đình ở �?BSH
đang sử dụng nguồn nước ngoài nước máy cho sinh hoạt hàng ngày, kể cả nước giếng khơi và
giếng khoan. Giếng khoan gia đình chủ yếu lấy nước từ tầng ngậm nước Holocene nông vốn
được biết rõ là bị ô nhiễm arsen ở nhi�?u khu vực. Giếng khơi ở đô thị và một số nhà máy xử lý
nước nông thôn khai thác tầng ngậm nước Pleistocene sâu hơn và chưa bị ô nhiễm.
32. Tình trạng nguồn nước ngầm bị ô nhiễm arsen với mức độ ngày càng cao ở vùng �?BSH đã
được xác định kể từ năm 2001 và được coi là một vấn đ�? nghiêm tr�?ng trên khắp vùng. Vấn đ�? ô
nhiễm arsen, phân bố arsen và rủi ro mà nước ngầm chưa được xử lý gây ra đối với sức kh�?e
công cộng là chủ đ�? được khảo sát và nghiên cứu ngày càng nhi�?u trong những năm gần đây.
33. Từ 2001-2004, UNICEF đi�?u tra và xét nghiệm 15.000 giếng khoan cấp nước nông thôn ở
13 tỉnh thuộc vùng �?BSH9. Kết quả cho thấy trong số tám tỉnh tham gia Chương trình được đi�?u

6
  Nhu cầu Ôxy Sinh hóa (BOD); Nhu cầu Ôxy Hóa h�?c (COD); và Tổng cục Tiêu chuẩn �?o lư�?ng Chất lượng (TCVN).
7
  Sở Tài nguyên Môi trư�?ng Phú Th�? (2010). Báo cáo Hiện trạng Môi trư�?ng Tỉnh, Tỉnh Phú Th�?.
8
  Berg M, và cộng sự (2001) Ô nhiễm arsen trong nước ngầm và nước uống ở Việt Nam: mối đe d�?a với sức kh�?e con ngư�?i. Environ Sci
Technol 35:2621;2626.
9
  UNICEF (2004) Ô nhiễm arsen trong nước uống ở Việt Nam: Hiện trạng và biện pháp giảm nhẹ.



                                                                   10
tra, ba tỉnh bị ảnh hưởng nặng nhất là Hà Nam, Hà Tây (bây gi�? là Hà Nội), và Hưng Yên với
21% đến 73% số giếng được xét nghiệm chứa hơn 10 µg/L arsen. Ở tỉnh Hà Nam, 62% trong số
7.042 giếng được xét nghiệm có nồng độ arsen trên 50 µg/L. Khu vực phía đông bắc của vùng
châu thổ có nồng độ arsen trong nước ngầm thấp hơn. Ở tỉnh Thanh Hóa, 5% trong số 347 giếng
được xét nghiệm chứa từ 10 đến 50 µg/L arsen, và 5% chứa hơn 50 µg/L arsen. Ở tỉnh Phú Th�?
và Vĩnh Phúc, không phát hiện mức ô nhiễm arsen cao hơn 10 µg/L.
34. Phần lớn nước khai thác từ giếng khơi không được xử lý và quá trình ô xy hóa bằng
phương pháp l�?c cát chậm được sử dụng để loại b�? sắt trong nguồn nước ngầm. Quy trình xục
khí và l�?c bằng cát hiện đang được sử dụng trong các nhà máy xử lý và hộ gia đình để loại b�? sắt
đồng th�?i cũng làm giảm nồng độ arsen trong nước ăn uống. Một nghiên cứu v�? hiệu quả loại
b�? arsen của 43 hệ thống l�?c cát hộ gia đình ở khu vực nông thôn vùng �?ồng bằng Sông Hồng
cho thấy tỷ lệ loại b�? bình quân 80% arsen đối với hệ thống l�?c bằng cát. 90% hệ thống l�?c cát
được nghiên cứu đạt được dư lượng arsen dưới 50 µg/L, và 40% thậm chí còn dưới 10 µg/L.10
35. Việc đánh giá nguồn nước thô sẽ là một cấu phần quan tr�?ng trong thiết kế nhà máy cấp
nước. Hiện tại khi chưa có nhà máy nào đang hoạt động ở Việt Nam có công nghệ loại b�? arsen,
các nhà máy ở khu vực nông thôn hiện đang được thiết kế để vận hành với nguồn nước giàu
arsen. Lựa ch�?n này cũng tránh sự cần thiết phải sử dụng thiết bị xử lý chất thải độc hại có thể sẽ
cần tới để xử lý bùn từ nhà máy xử lý. Thay vào đó, các nhà thiết kế chuyển sang nguồn nước
mặt hoặc nước giếng khơi sâu hơn ở tầng ngậm nước không bị ô nhiễm arsen. Bất kỳ chi phí bổ
sung nào còn được bù đắp nhi�?u hơn bởi sự an toàn vốn có trong tiếp cận tầng ngậm nước không
bị ô nhiễm.

3.1.5     Hiện trạng Vệ sinh
36. Vệ sinh ở Việt Nam tiến bộ chậm hơn so với cấp nước, đặc biệt ở khu vực nông thôn. Trên
toàn quốc, cơ hội sử dụng công trình vệ sinh hợp vệ sinh và được duy trì phù hợp ước tính ở mức
51%11. Ở tám tỉnh mục tiêu, mức độ bao phủ dịch vụ vệ sinh là từ 35% đến 94% (xem Bảng 1).
Trong khi quy mô của chênh lệch dịch vụ còn lớn, những khoản đầu tư có định hướng tốt có thể
rất hữu ích để xóa b�? chênh lệch này. Theo Chương trình đ�? xuất, các khoản đầu tư không phải
tương đương nhau ở mỗi tỉnh. Bản thân các tỉnh cũng sẽ lên kế hoạch đầu tư tr�?ng điểm vào các
xã có nhu cầu cao nhất và cũng với quan điểm đạt được mục tiêu của Chương trình là diện bao
phủ vệ sinh toàn xã ở những địa điểm quan tr�?ng. Hơn nữa, những bộ phận chịu nhi�?u thiệt thòi
nhất của cộng đồng sẽ được hỗ trợ của Chương trình Mục tiêu Quốc gia liên quan để cho phép
tham gia hiệu quả hơn. (Xem phần 4 để biết thêm chi tiết).
37. Những loại nhà tiêu công cộng và nhà tiêu hộ gia đình phổ biến nhất ở vùng châu thổ là
nhà tiêu ủ phân, nhà tiêu tự hoại, và nhà tiêu một ngăn có nắp đậy. Cũng nên lưu ý rằng hình
thức đơn giản nhất của vệ sinh được cải thiện, nghĩa là ‘nhà tiêu chìm có nắp đậy’, lại không
được coi là hợp vệ sinh theo tiêu chuẩn nhà tiêu do Bộ YT ban hành.12 Phần lớn các nhà tiêu ủ
phân và nhà tiêu có nắp đậy của hộ gia đình không được xây dựng, sử dụng, và bảo quản phù
hợp.


10
   Berg M, và cộng sự (2006). Loại b�? arsen kh�?i nước ngầm bằng l�?c cát hộ gia đình: Nghiên cứu Thực địa so sánh, Tính toán theo Mô hình, và
Lợi ích Sức kh�?e. Environ Sci Technol 40: 5567–5573
11
   Nguồn: Tài liệu CTMTQG3. Khả năng tiếp cận theo tiêu chuẩn Bộ YT. Khả năng tiếp cận cấp nước được cải thiện ở Việt Nam, theo
xác định của Chương trình Giám sát Chung Liên Hiệp Quốc, là khá cao (92% trên toàn quốc cho khu vực nông thôn) và khả năng tiếp cận dịch
vụ vệ sinh cơ bản 94%, nhưng khi tính đến chất lượng nước và tính b�?n vững của vệ sinh thì những con số này giảm đi đáng kể
12
   Thông tư 27/2011/TT-BYT ngày 24/06/2011



                                                                    11
                     Bảng 1: Khả năng tiếp cận nước và vệ sinh ở các tỉnh mục tiêu13

                         Tỉnh             Dân số         Hộ gia đình       % HG�? có    % HG�? có
                                        Nông thôn         Nông thôn        nước sạch      nhà vệ
                                                             (HG�?)           (QC02)         sinh

                   Phú Th�?                1,111,300             284,949        15.30       41.60

                   Quảng Ninh               556,500             142,692        25.00       67.00

                   Hà Nội                 3,852,000             987,692        32.10       93.80

                   Hưng Yên                 992,800             254,564        47.13       52.00

                   Bắc Ninh                 787,500             201,923        33.00       69.00

                   Hà Nam                   704,100             180,538        20.60       52.80

                   Vĩnh Phúc                776,900             199,205        45.14       50.40

                   Thanh Hóa              3,049,100             781,821        30.30       35.10

                      TỔNG S�?           11,830,200             2,364,400       31.21       62.00



38. Mặc dù có những vấn đ�? rõ ràng trong triển khai, nhìn chung CTMTQG đã có tiến độ đáng
kể trong xây dựng khuôn khổ chính sách cho lĩnh vực NS-VSMTNT và trong gia tăng khả năng
tiếp cận nước sạch của dân số nông thôn. Tuy nhiên, nỗ lực gia tăng diện bao phủ của vệ sinh lại
không được thành công như vậy và còn chưa đạt được mức chấp nhận được.

3.1.6       Vệ sinh trong Trư�?ng h�?c và Trạm Y tế
39. Công tác quản lý và sử dụng nhà vệ sinh ở trư�?ng h�?c và trạm y tế, gặp một số khó khăn và
kinh nghiệm gần đây cho thấy một số nhà vệ sinh xây mới vẫn khóa cửa và chưa được sử dụng.
Thông thư�?ng không có ngân sách để sửa chữa công trình bị hư hại. Nhận thức và hành vi của
h�?c sinh trong sử dụng nhà vệ sinh vẫn còn thấp ở nhi�?u nơi. Ngoài ra, nhi�?u trư�?ng h�?c còn
thiếu ngân sách cho dịch vụ quét d�?n hàng ngày.

3.1.7       Thay đổi Hành vi Vệ sinh Cá nhân và Môi trư�?ng
40. Xúc tiến thay đổi hành vi vệ sinh cá nhân và môi trư�?ng nằm trong hạng mục TTGDTT sẽ
do Bộ NN-PTNT quản lý theo CTMTQG3. Nhìn chung, hoạt động xúc tiến vệ sinh của các tỉnh
vẫn còn rất hạn chế v�? quy mô trong CTMTQG. Nhi�?u tỉnh chưa lập kế hoạch và thực hiện bất
kỳ hoạt động xúc tiến vệ sinh nào ở cấp thôn bản thông qua cán bộ y tế thôn bản và mạng lưới tổ
chức quần chúng. Ở những khu vực hiện chưa có các dự án NS-VSMTNT do các nhà tài trợ
hoặc tổ chức phi chính phủ (NGO) tài trợ, có thể dự kiến rằng cán bộ y tế thôn bản và tổ chức
quần chúng có kinh nghiệm khá hạn chế trong xúc tiến vệ sinh.


13
     Nguồn: Tổng cục Thống kê Việt Nam, 2010; NCERWASS, 2011



                                                                 12
Trong một �?ánh giá Chung Hàng năm của CTMTQG, các nhà tài trợ cho rằng vệ sinh hộ gia
đình và TTGDTT còn chưa được quan tâm đầy đủ và thư�?ng Sở YT và Sở GD-�?T chỉ tham gia
thụ động vào quá trình lập kế hoạch, phân bổ ngân sách và thực hiện. Việc phân bổ ngân sách
thư�?ng xuyên vẫn chưa được cải thiện kể từ năm 2009 và vẫn chưa th�?a đáng vào năm 2011.
Vấn đ�? đặc biệt được quan tâm là tình trạng phân bổ ngân sách thư�?ng xuyên không đủ ở cấp
tỉnh cho Sở YT và Sở GD-�?T cho hoạt động TTGDTT v�? vệ sinh. Trách nhiệm đối với các hoạt
động liên quan đến vệ sinh hiện đang được rà soát.
41. Bộ YT đang thăm dò một loạt các phương án và cách tiếp cận đối với xúc tiến vệ sinh, bao
gồm Vệ sinh Tổng thể do Cộng đồng Làm chủ, Tiếp thị Vệ sinh, Câu lạc bộ Sức kh�?e Cộng
đồng, và Truy�?n thông Thay đổi Hành vi Vệ sinh Cá nhân và Môi trư�?ng có Sự tham gia của
Cộng đồng. Trong số những phương án và cách tiếp cận này, các chương trình tiếp thị vệ sinh ở
Việt Nam đã làm tăng đáng kể khả năng tiếp cận với dịch vụ vệ sinh cả trong và sau khi triển
khai.14 Tác động đối với mức độ bao phủ vệ sinh của những cách tiếp cận còn lại vẫn chưa được
đánh giá một cách hệ thống ở Việt Nam. Tuy nhiên, với mức độ kết nối cao với một số loại nhà
vệ sinh (được cải thiện hoặc chưa được cải thiện) và tỷ lệ đi tiêu bừa bãi thấp ở các tỉnh tham gia
Chương trình ở �?BSH, can thiệp kiểu tiếp thị vệ sinh t�? ra hiệu quả hơn ở lĩnh vực này so với
cách tiếp cận tổng thể trên toàn cộng đồng để loại b�? đi tiêu bừa bãi.15
42. Phần lớn hoạt động xúc tiến đầu tư vệ sinh trên thực tế được thực hiện bởi các cơ quan
cung cấp tín dụng (ví dụ VBSP). Phối hợp giữa VBSP và CTMTQG cho tới nay vẫn yếu kém ở
nhi�?u cấp địa phương; một nỗ lực thí điểm để tăng cư�?ng phối hợp, và vì vậy gắn kết tốt hơn
giữa xúc tiến vệ sinh với hoạt động cung cấp tín dụng sẽ được thực hiện trong năm 2012 với sự
hỗ trợ của Bộ Phát triển Quốc tế Anh (DfID.)16 Bộ YT cũng sẽ đóng vai trò quan tr�?ng trong xúc
tiến vệ sinh, đặc biệt khi tính đến thực tế là, so với Bộ NN-PTNT, cán bộ của Bộ YT có mặt ở
cấp chính quy�?n thấp hơn nhi�?u (cán bộ y tế được cử tới cấp thôn bản và ở trung tâm y tế xã).

3.1.8        Quản lý Vệ sinh Môi trư�?ng
43. Các can thiệp làm tăng diện bao phủ của nhà tiêu hợp vệ sinh vẫn luôn có tác động tích cực
đối với sức kh�?e vì sẽ giúp bảo vệ các hộ gia đình không phải tiếp xúc với phân trong môi
trư�?ng trực tiếp tại gia đình. Tuy nhiên, tác động chung đối với sức kh�?e cộng đồng sẽ chỉ ở mức
hạn chế trừ khi tỷ lệ bao phủ là đáng kể (để lượng mầm bệnh trong môi trư�?ng giảm đi đáng kể),
và chất thải được quản lý phù hợp sao cho mầm bệnh được loại b�? vĩnh viễn kh�?i môi trư�?ng. Vì
lý do này, hai khía cạnh dài hạn trong cung cấp dịch vụ vệ sinh hộ gia đình có tầm quan tr�?ng
then chốt: trước tiên là các yêu cầu quản lý dài hạn v�? chất thải sinh hoạt được tích cực giải
quyết khi mức độ bao phủ tăng lên và thứ hai là mức độ bao phủ (tỷ lệ sử dụng nhà tiêu hợp vệ
sinh) đạt tới mức cần thiết để có lợi ích đáng kể v�? sức kh�?e trong bất kỳ cộng đồng nào.
44. Quản lý dài hạn chất thải sinh hoạt: Trong khi Việt Nam đang có tiến bộ nhanh chóng v�?
mức độ bao phủ vệ sinh hộ gia đình ở khu vực nông thôn, hầu như chưa có hoạt động nào được
thực hiện để cải thiện quản lý dài hạn phân bùn để bảo vệ sức kh�?e của ngư�?i dân ở hạ lưu. Vì sự
phổ biến của nhà tiêu ủ phân và tái sử dụng phân trong nông nghiệp, cần có chiến lược quản lý
để đ�? cập cả vấn đ�? tái sử dụng an toàn và thải b�? an toàn chất thải từ phân.


14
     WSP và IRC, 04/2010. Tác động Kinh tế của Vệ sinh ở Việt Nam.
15
   Cách tiếp cận tổng thể trên toàn cộng đồng có thể sẽ phù hợp hơn cho số lượng nh�? các xã với tỷ lệ tiếp cận vệ sinh rất thấp.
16
   Các tỉnh tham gia sẽ là Phú Th�?, Hòa Bình, Hà Tĩnh, An Giang và Kon Tum. Một tiêu chí để được đưa vào vào hoạt động là
tỉnh đã tham gia vào một trong các thí điểm xúc tiến vệ sinh hiện tại.


                                                                     13
45. Vệ sinh trên toàn xã: Lợi ích v�? sức kh�?e từ vệ sinh phụ thuộc vào việc ngăn chặn để con
ngư�?i không bị tiếp xúc trực tiếp với phân. �?i�?u này nghĩa là thậm chí khi mức độ bao phủ vệ
sinh là khá cao, lợi ích v�? sức kh�?e vẫn có thể hạn chế dù chỉ một số nh�? vẫn tiếp tục đi tiêu bừa
bãi hoặc nếu h�?c sinh hoặc ngư�?i sử dụng các công trình vệ sinh công cộng như ở chợ hoặc trạm
y tế bị buộc phải làm như vậy. Vì lý do này, CPVN đã đưa vào chương trình các khoản đầu tư để
cung cấp dịch vụ vệ sinh cho các tổ chức như ở trư�?ng h�?c và trạm y tế cùng với vệ sinh hộ gia
đình. Tuy nhiên, hiện chưa có hoặc hầu như chưa có động cơ để phối hợp những khoản đầu tư
này với hoạt động xúc tiến vệ sinh (thông qua TTGDTT và hoạt động cộng đồng của VBSP) để
đạt được tác động bao phủ vệ sinh trên toàn xã. �?i�?u này có thể hạn chế đáng kể v�? mặt phạm vi
của lợi ích v�? sức kh�?e.

3.1.9       Môi trư�?ng sống hoặc Nguồn lực Văn hóa Vật thể Nhạy cảm
46. Toàn bộ tám tỉnh tham gia Chương trình mục tiêu đ�?u có môi trư�?ng sống hoặc nguồn lực
văn hóa vật thể nhạy cảm. Chi tiết v�? địa điểm cụ thể gây quan ngại được trình bày trong Phụ
lục 2.

3.2      Tác động Môi trư�?ng Ti�?m tàng của Chương trình NS-VSMTNT
3.2.1       Lợi ích Môi trư�?ng
47. Chương trình dự kiến sẽ bao phủ 240 xã, cung cấp khả năng tiếp cận với nước an toàn cho
1,7 triệu ngư�?i dân nông thôn và tiếp cận với dịch vụ vệ sinh cho 650.000 ngư�?i dân ở khu vực
nông thôn với 1,3 triệu ngư�?i hưởng lợi từ lợi ích tổng hợp khi đạt được diện vệ sinh trên toàn
xã.
48. Các khoản đầu tư theo Chương trình này dự kiến sẽ có tác động tích cực đáng kể v�? môi
trư�?ng và sức kh�?e cộng đồng nh�? cung cấp nguồn nước đáng tin cậy và an toàn hơn và công
trình vệ sinh cải thiện. Chương trình sẽ hỗ trợ CPVN thực hiện được các mục tiêu của CTMTQG
ở cấp quốc gia là tăng tỷ lệ dân số nông thôn được tiếp cận với nước vệ sinh lên 85%, và các
công trình nhà tiêu hợp vệ sinh lên 65%. Tr�?ng tâm cấp nước b�?n vững cho khu vực nông thôn
sẽ làm giảm sự phụ thuộc của các hộ gia đình vào những nguồn nước độc hại ti�?m tàng và giảm
tiếp xúc với các chất gây ô nhiễm. Diện bao phủ được cải thiện và quản lý vệ sinh ở các xã mục
tiêu dự kiến sẽ có tác động tích cực đáng kể đối với sức kh�?e cộng đồng.

3.2.2       Tác động Môi trư�?ng Bất lợi Ti�?m tàng
49. Quản lý Chất thải Vệ sinh. Vệ sinh hộ gia đình chủ yếu sẽ được thực hiện thông qua
những hệ thống độc lập hoặc bể tự hoại. Nhà tiêu ủ phân rất phổ biến. Bùn thải từ nhà tiêu và bể
tự hoại thư�?ng không được quản lý thận tr�?ng ở khu vực chương trình. Khi d�?n bể phốt, bùn thải
thư�?ng được đưa trở lại môi trư�?ng theo cách không được kiểm soát bằng cách tưới trực tiếp trên
cánh đồng.
50. Còn chưa có hệ thống thu gom, phân phối, và xử lý cả nước thải và bùn thải. Ở nhi�?u khu
vực nông thôn, nước thải sinh hoạt thư�?ng được thải b�? trở lại môi trư�?ng một cách không được
kiểm soát, chủ yếu qua hệ thống cống rãnh lộ thiên. Việc thải b�? nước thải sinh hoạt không kiểm
soát, kể cả nước thải từ nhà vệ sinh hay từ sinh hoạt hàng ngày, vào hệ thống nước có thể dẫn tới
ô nhiễm vi khuẩn và hóa chất của dòng nước, suy giảm nồng độ ô xy, tăng độ đục, và tình trạng
phú dưỡng17, và nhi�?u vấn đ�? khác. Việc thải b�? nước thải vào n�?n đất lộ thiên có thể góp phần
17
     Quá nhi�?u chất dinh dưỡng (như ni-tơ và phốt-pho) kích thích tăng trưởng quá mức của thực vật và tảo.



                                                                14
làm lây lan dịch bệnh, mùi hôi, ô nhiễm giếng và phá hoại môi trư�?ng xung quanh. Khi tăng
cư�?ng sử dụng nước an toàn, nước thải sinh hoạt dự kiến sẽ tăng lên v�? khối lượng. Việc quản lý
nước thải sinh hoạt trong khu vực Chương trình sẽ là một thách thức cần được giải quyết.
51. Sự b�?n vững của nguồn nước. Tác động đối với chất lượng và khối lượng nước của nguồn
nước thô dự kiến là rất nh�? vì tỷ lệ khai thác là nh�? so với tốc độ chảy của dòng sông. Bbùn thải
từ nhà máy xử lý nước sẽ không bị thải b�? trở lại dòng nước. Xét một cách tổng thể, khu vực
Chương trình là một khu vực khá phong phú v�? nguồn nước mặt. �?i�?u hết sức quan tr�?ng là bảo
đảm có công nghệ xử lý đầy đủ để xử lý nước đạt tiêu chuẩn yêu cầu. Chương trình dự kiến sẽ
không góp phần gây ra việc khai thác quá mức nguồn nước ngầm.
52. Nguồn nước mặt của Lưu vực Sông Hồng - Thái Bình chiếm 39% tổng lưu lượng nước
quốc gia là 830 tỷ mét khối, trong khi trữ lượng nguồn nước ngầm là 4% của mức bình quân trên
toàn quốc. Căn cứ vào thực tế là hoạt động cấp nước cho khu vực đô thị và nông thôn chỉ chiếm
có 4% của tổng sử dụng nước ở vùng châu thổ sông, vấn đ�? khối lượng nước mặt và nước ngầm
có thể không phải là vấn đ�? gây lo lắng. Tuy nhiên, chất lượng của tầng ngậm nước còn chưa
được lập bản đồ chính xác, vì vậy sự khả thi của việc đầu tư vào những nguồn nước ngầm cụ thể
còn cần tới xét nghiệm chất lượng nước bổ sung.
53. Rủi ro ti�?m tàng từ arsen trong nước uống. Ăn uống phải arsen kéo dài có thể gây ra một
loạt các vấn đ�? sức kh�?e sau 10-15 năm tiếp xúc, bao gồm thương tổn da, ung thư da, phổi và
bàng quang, và gây bệnh dạ dày-ruột và phổi. Ngộ độc arsen mãn tính cũng được chứng minh sẽ
làm chậm quá trình phát triển nhận thức của trẻ em.
54. Do rủi ro ô nhiễm arsen của các nguồn nước ngầm, Chương trình sẽ phải có đánh giá chi
tiết v�? chất lượng nước trong giai đoạn nghiên cứu ti�?n khả thi để đảm bảo không sử dụng nước
thô bị nhiễm arsen sẽ đòi h�?i xử lý để đáp ứng tiêu chuẩn 10 ug/l nước uống. Ngoài ra, thông tin,
giáo dục và truy�?n thông v�? giảm nhẹ arsen và sử dụng nguồn nước uống an toàn đã t�? ra hiệu
quả trong nâng cao nhận thức của ngư�?i dân nông thôn ở những vùng nhi�?u arsen.
55. Tác động trong giai đoạn thi công công trình cấp nước. Mặc dù các công trư�?ng thi công
có quy mô khá nh�?, vẫn có một số tác động bất lợi ti�?m tàng trong giai đoạn thi công. Tác động
tiêu biểu trong khi thi công bao gồm bụi, tiếng ồn, rung, ô nhiễm nước mặt từ công tác đào xới,
và cản trở giao thông đư�?ng bộ và đư�?ng thủy tại địa phương. Tác động bất lợi từ thi công được
coi là tạm th�?i và nh�? v�? bản chất và dễ dàng được quản lý với bằng những biện pháp giảm thiểu
quen thuộc được áp dụng trong khi thi công như tránh thi công vào buổi đêm, che phủ kín các xe
tải, cung cấp rãnh thoát nước và kiểm soát lặng cặn ở rãnh thoát nước, lắp đặt biển cảnh báo và
tín hiệu ở khu vực lấy nước, v.v…
56. Tác động trong giai đoạn vận hành công trình cấp nước. Với công suất nh�? của nhà máy
xử lý nước trong Chương trình, tác động của giai đoạn vận hành dự kiến sẽ ở quy mô nh�? tới
vừa. Vì vậy, những hệ thống này có thể sẽ không có tác động bất lợi đáng kể đối với môi trư�?ng.
57. Dòng chất thải dư thông thư�?ng được tạo ra từ quy trình xử lý nước là hydroxit nhôm,
hydroxit sắt, poly-aluminum chloride, bùn thải với chất rắn lơ lửng trong nước thô, polymer và
chất hữu cơ tự nhiên như bùn dư từ bể lắng và chất thải từ bể l�?c. Các hệ thống sử dụng nước
ngầm bị ô nhiễm sắt hoặc arsen thư�?ng tạo ra hydroxit sắt, arsenat và arsenit, và những kim loại
khác. Cũng có rủi ro sức kh�?e lao động đối với những ngư�?i vận hành nhà máy xử lý nước phải
tiếp xúc với hóa chất xử lý nước. Nhà máy xử lý được xây dựng theo Chương trình sẽ không sử
dụng nước thô cần xử lý arsen để đáp ứng tiêu chuẩn v�? arsen trong nước uống là 10µg/L.



                                               15
58. Chất lượng nước sông ít có khả năng bị ảnh hưởng bởi hóa chất như vôi và phèn sử dụng
để xử lý nước vì chất lắng đ�?ng trong nước thô sẽ không trở lại nước mặt. Thiết kế kỹ thuật tiêu
chuẩn của nhà máy xử lý nước đ�? xuất bao gồm bể thu hồi bùn và sân phơi bùn. Bùn sẽ được
chuyên chở tới nơi thải b�? được chính quy�?n địa phương phê duyệt.
59. Môi trư�?ng sống hoặc nguồn lực văn hóa vật thể nhạy cảm. Kinh nghiệm trong thực hiện
CTMTQG NS-VSMTNT cho thấy các hệ thống nước sạch và vệ sinh môi trư�?ng nông thôn ở
vùng �?ồng bằng Sông Hồng thư�?ng không được xây dựng ở những khu vực nhạy cảm v�? môi
trư�?ng và văn hóa. Dự kiến Chương trình sẽ không có tác động bất lợi đối với môi trư�?ng sống
tự nhiên, công viên tự nhiên, khu bảo tồn thiên nhiên, khu bảo tồn sinh quyển, và nguồn lực văn
hóa vật thể. Có thể tránh được tác động bất lợi ti�?m tàng nh�? lựa ch�?n địa điểm một cách thận
tr�?ng để không đem đến hoặc đem đến rủi ro không đáng kể đối với môi trư�?ng sống hoặc nguồn
lực văn hóa.
60. Quản lý sinh vật gây hại. Các hoạt động của Chương trình dự kiến cũng không có liên
quan đến quản lý sinh vật gây hại hay quản lý véc-tơ truy�?n bệnh, cũng không liên quan đến sản
xuất, cất trữ, vận chuyển, sử dụng và thải b�? thuốc trừ sâu độc hại.
61. Sức kh�?e và an toàn lao động. Mặc dù những biện pháp phòng ngừa tai nạn trong và xung
quanh các nhà máy xử lý là quan tr�?ng, vấn đ�? sức kh�?e và an toàn lao động không được coi là
một vấn đ�? chính của Chương trình. Công tác thi công và vận hành các nhà máy xử lý nước có
mức độ rủi ro khá thấp đối với ngư�?i lao động và công chúng do quy mô công trình nh�?. Việc
quản lý nước thải yếu kém và thải b�? bừa bãi vào khu vực công cộng có thể là nguyên nhân gây
quan ngại ở một số công trư�?ng.

3.3     Yếu tố Chính của Hệ thống Quản lý Môi trư�?ng của Bên vay
3.3.1    Khuôn khổ Pháp lý và Quy định �?p dụng cho Chương trình
62. Khuôn khổ và quy trình pháp lý và quy định của Việt Nam áp dụng cho khía cạnh môi
trư�?ng của chương trình bao gồm các luật và quy định liên quan áp dụng cho lĩnh vực cấp nước
và vệ sinh môi trư�?ng nông thôn (xem Phụ lục 3). Trong số những luật và quy định này, Luật
Bảo vệ Môi trư�?ng (LBVMT 2005) đem lại khuôn khổ pháp lý chung và mang tính n�?n tảng cho
quy định v�? môi trư�?ng ở Việt Nam. LBVMT quy định các hoạt động bảo vệ môi trư�?ng; chính
sách, biện pháp và nguồn lực để bảo vệ môi trư�?ng; quy�?n hạn chung của chính quy�?n trung
ương và địa phương liên quan đến bảo vệ môi trư�?ng; và quy�?n và nghĩa vụ của các tổ chức, hộ
gia đình và cá nhân liên quan đến bảo vệ môi trư�?ng. Luật này cũng quy định Chính phủ có
quy�?n đặt ra tiêu chuẩn v�? phát tán khỉ thải hoặc xả chất gây ô nhiễm môi trư�?ng theo quy định
trong Luật.
63. LBVMT quy định chính sách và quy trình đánh giá môi trư�?ng bao gồm: yêu cầu v�? sự
tham gia của ngư�?i dân; sự quan tâm đến quản lý môi trư�?ng và hành động giám sát; vai trò rõ
ràng của các cơ quan chính phủ trong thực thi và giám sát EIA; cách tiếp cận mang tính mệnh
lệnh trong sàng l�?c/xác định phạm vi của báo cáo EIA; yêu cầu rõ ràng đối với những dự án nh�?
không phải tuân thủ toàn bộ quy trình EIA; vai trò của các cơ quan chính phủ trong đánh giá và
thẩm định EIA; và chuyển giao trách nhiệm cho các tỉnh và bộ chủ quản trong phê duyệt EIA.
64. �?ánh giá Tác động Môi trư�?ng. Hiến pháp (�?i�?u 29 và 31) và các luật khác nhau, bao
gồm LBVMT quy định v�? tránh, giảm nhẹ, và giảm thiểu tác động bất lợi; xúc tiến b�?n vững môi
trư�?ng; và xúc tiến ra quyết định với đầy đủ thông tin v�? bảo vệ môi trư�?ng. Theo LBVMT, EIA



                                              16
bắt buộc phải được thực hiện đối với dự án có tác động bất lợi trên quy mô lớn (�?i�?u 18,
LBVMT) và Cam kết Bảo vệ Môi trư�?ng (EPC) được yêu cầu đối với dự án có tác động hạn chế
hơn như tổ chức và cơ sở sản xuất, kinh doanh, hoặc dịch vụ hộ gia đình không thuộc diện đi�?u
chỉnh trong �?i�?u 14 và 18 của LBVMT.
65. TQuy định và quy trình đánh giá môi trư�?ng được hướng dẫn cụ thể bởi một loạt các Nghị
định và Thông tư, bao gồm:
      •    Nghị định 80/2006/N�?-CP quy định th�?i gian đánh giá môi trư�?ng trong giai đoạn lập kế
           hoạch của dự án; xác định mức độ đánh giá môi trư�?ng cho các dự án khác nhau; và thiết
           lập yêu cầu đối với thẩm định báo cáo đánh giá môi trư�?ng bởi Chính phủ;
      •    Nghị định 21/2008/N�?-CP làm rõ một số vấn đ�? trong Nghị định 80 liên quan đến sàng
           l�?c dự án đòi h�?i EIA, thành lập ủy ban thẩm định EIA và yêu cầu v�? tham vấn;
      •    Nghị định 29/2011/N�?-CP (Nghị định 29/2011) quy định chi tiết v�? quy mô, quy trình
           lập kế hoạch để chuẩn bị, thẩm định, phê duyệt, và thực hiện các công cụ đánh giá môi
           trư�?ng; và
      •    Thông tư 26/2011/TT-BTNMT (Thông tư 26/2011) quy định cấu trúc cần thiết và nội
           dung tài liệu an toàn môi trư�?ng.
66. Chỉ phải chuẩn bị EIA cho những dự án khai thác nước để làm nguồn cung cấp nước cho
hoạt động kinh doanh, sản xuất, dịch vụ, và sinh hoạt với công suất khai thác từ 5.000 m3 một
ngày trở lên đối với nước ngầm, hoặc từ 50,000 m3 một ngày trở lên đối với nước mặt. Theo
Chương trình, phần lớn các hệ thống đ�?u thấp hơn ngưỡng này và chỉ cần lập EPC. �?i�?u này đòi
h�?i chuẩn bị một đánh giá tác động môi trư�?ng đơn giản hơn (�?i�?u 29-35, Nghị định 29/2011).
Nguồn cấp nước nông thôn cho từng hộ gia đình, như giếng khoan và giếng khơi, không thuộc
diện đi�?u chỉnh bởi quy định v�? EIA.
67. EPC áp dụng cho (i) dự án đầu tư có bản chất, quy mô, và công suất không được liệt kê
hoặc dưới mức được mô tả trong danh mục của Phụ lục II Nghị định 29/2011 và (ii) các hoạt
động sản xuất, kinh doanh, hoặc dịch vụ không yêu cầu phải hình thành dự án đầu tư nhưng sẽ
tạo ra chất thải trong quá trình thực hiện. Theo Thông tư 26/2011, EPC bao gồm phần mô tả và
quy mô dự án, tác động môi trư�?ng, biện pháp giảm nhẹ, công trình xử lý môi trư�?ng, chương
trình giám sát môi trư�?ng, và cam kết của chủ dự án sẽ thực hiện các biện pháp giảm nhẹ và
giám sát môi trư�?ng.
68.       �?ánh giá môi trư�?ng được thực hiện thành bốn giai đoạn như sau:
           •   giai đoạn sàng l�?c dựa trên danh sách dự án xác định trước;
           •   giai đoạn xác định quy mô dựa trên các tiêu chí v�? quy mô đã xác định trước như mô
               tả trong đánh giá môi trư�?ng quy định tại Thông tư 26/2011;
           •   thực hiện nghiên cứu EIA hoặc EPC; và
           •   rà soát giai đoạn công bố tác động môi trư�?ng.
69. Nguồn nước. Phù hợp với CTMTQG NS-VSMTNT, một luật quan tr�?ng của Việt Nam
cần được xem xét là Luật Tài nguyên Nước và hướng dẫn thực hiện, Nghị định 179/1999/N�?-CP
ngày 30/12/1999. Luật này quy định cách tiếp cận toàn diện và tích hợp đối với quản lý tài
nguyên nước v�? chất lượng và số lượng cả đối với nước mặt và nước ngầm; áp dụng cách tiếp
cận lưu vực sông trong quản lý tài nguyên nước; và bao gồm khái niệm v�? quy�?n khai thác và sử
dụng tài nguyên nước, nghĩa vụ tài chính của ngư�?i khai thác và sử dụng tài nguyên nước và bồi
thư�?ng khi gây ô nhiễm nước. Các đi�?u khoản liên quan của luật bao gồm: quy định v�? bảo vệ


                                                  17
tài nguyên nước (�?i�?u 4); Chính sách đầu tư phát triển tài nguyên nước (�?i�?u 6); chính sách tài
chính v�? tài nguyên nước (�?i�?u 7); phòng, chống suy thoái, cạn kiệt nguồn nước (�?i�?u 11); bảo
vệ chất lượng nước (�?i�?u 13, 14, 17); và xả nước thải vào nguồn nước (�?i�?u 18).
70. Tiêu chuẩn chất lượng nước: Hai tiêu chuẩn chất lượng nước của Bộ YT áp dụng cho
chương trình NS-VSMTNT: (ai) Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia v�? Chất lượng nước ăn uống
(QCVN 01:2009/BYT) với 109 thông số chất lượng nước; và (b) Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia
v�? Chất lượng nước Sinh hoạt (QCVN 02:2009/BYT) với 14 thông số chất lượng nước. Tiêu
chuẩn thứ nhất quy định khả năng uống được của nước từ nguồn nước máy, đối với công trình
cấp nước và chế biến thực phẩm sửe dụng nước với công suất hơn 1000 m3/ngày. Nghị định sau
liên quan đến chất lượng nước cho hộ gia đình nói chung hoặc để sinh hoạt bởi tổ chức hoặc hộ
gia đình sử dụng nước với công suất dưới 1000 m3/ngày. Chất lượng của hệ thống cấp nước nông
thôn trong CTMTQG NS-VSMTNT sẽ được xét nghiệm và giám sát so với những tiêu chuẩn
này .
71. QCVN 01:2009/BYT nghiêm ngặt hơn nhi�?u so với QCVN 02:2009/BYT và tuân thủ
Hướng dẫn của WHO’s 2006 v�? Nước ăn uống. Ví dụ, trong khi hàm lượng arsen tối đa cho
phép trong nước ăn uống trong QCVN 01:2009/BYT là 10µg/L, QCVN 02:2009/BYT quy định
giới hạn 50 µg/L. Phần lớn đ�? xuất hiện tại ở các tỉnh ch�?n lựa xây dựng hệ thống xử lý nước
với công suất trên 1000 m3/ngày, nghĩa là nhi�?u ngư�?i dân nông thôn hơn sẽ được hưởng lợi từ
nguồn nước an toàn hơn. CTMTQG3 hiện đang sử dụng tiêu chuẩn QCVN 02:2009/BYT , và do
vậy đây là tiêu chuẩn áp dụng cho Chương trình. Tuy nhiên, toàn bộ các hệ thống thuộc chương
trình được khuyến nghị sử dụng giới hạn 10µg/L như nồng độ arsen tối đa được phép trong
nguồn nước.
72. Tiêu chuẩn công trình vệ sinh. Quyết định 08/2005/Q�?-BYT ngày 11/03/ 2005 của Bộ
YT ban hành tiêu chuẩn ngành v�? tiêu chuẩn vệ sinh đối với các loại nhà tiêu. Tiêu chuẩn này
quy định v�? bốn loại nhà tiêu hợp vệ sinh áp dụng cho hộ gia đình và cho mục đích giám sát và
đánh giá. Tiêu chuẩn cũng áp dụng cho công trình vệ sinh công cộng và hộ gia đình trong
CTMTQG2 v�? NS-VSMTNT. Một quy chuẩn kỹ thuật quốc gia mới v�? đi�?u kiện đảm bảo hợp
vệ sinh cho nhà tiêu (QCVN 01: 2011/BYT) đã được ban hành bởi Thông tư 27/2011/TT – BYT
ngày 24/06/2011 của Bộ YT, đưa ra hướng dẫn kỹ thuật hơn, để thay thế tiêu chuẩn 2005.
73. Tiêu chuẩn kỹ thuật khác. Cũng có một số tiêu chuẩn Việt Nam khác phải được tuân thủ
trong quá trình thiết kế, thi công và vận hành hệ thống cấp nước nông thôn. Những tiêu chuẩn
này liên quan đến chất lượng nước thải, chất lượng chất thải rắn và khí thải phù hợp để được áp
dụng cho chương trình (xem Phụ lục 3 để biết thêm danh sách các luật và tiêu chuẩn quốc gia
liên quan khác).
74. Tham vấn cộng đồng. Tham vấn cộng đồng với các bên liên quan, chính quy�?n địa
phương, đại diện của các cộng đồng và tổ chức bị ảnh hưởng trực tiếp bởi dự án cần được thực
hiện theo �?i�?u 5 cho SEA, và �?i�?u 14, Nghị định 29/20110 cho EIA. Một hướng dẫn v�? tham
vấn cộng đồng được cung cấp theo �?i�?u 15 Nghị định 2009/2011. Công bố kế hoạch quản lý môi
trư�?ng chỉ được chấp thuận sau khi phê duyệt EIA hoặc EPC.
Tác động tích lũy và xuyên biên giới. Kinh nghiệm cho thấy rằng phần lớn các dự án thư�?ng b�?
qua hoặc đánh giá không đầy đủ tác động tích lũy và/hoặc xuyên biên giới. LBVMT và Nghị
định 29/2011 chưa đòi h�?i cụ thể việc đánh giá tác động tích lũy.

3.3.2   Biện pháp Giảm nhẹ những Tác động Môi trư�?ng Bất lợi Chính


                                              18
75. Vệ sinh. Chương trình đặt tr�?ng tâm mạnh mẽ vào việc đạt được diện bao phủ vệ sinh trên
toàn xã, và giải ngân được gắn với việc đạt được tỷ lệ cao v�? bao phủ vệ sinh cả ở hộ gia đình và
tổ chức ở các xã mục tiêu với quan điểm đạt được kết quả tích cực v�? sức kh�?e. Bằng cách tập
trung đầu tư vào những xã cụ thể, dự kiến các tỉnh sẽ có thể xây dựng được chiến lược quản lý
hiệu quả trên toàn xã, kể cả xử lý và thải b�?/tái sử dụng phù hợp khi cần, với kết quả môi trư�?ng
tích cực. Các tỉnh sẽ được hỗ trợ để xây dựng chiến lược quản lý chất thải phù hợp thông qua
HTKT.
76. Tác động trong giai đoạn thi công công trình cấp nước. Các biện pháp giảm nhẹ tác động
trong giai đoạn thi công những công trình dân dụng nh�? theo Chương trình đ�?u là những biện
pháp quen thuộc và không khó triển khai, nếu có cam kết của các bên đối tác và nhà thầu nhằm
thực hiện thực hành xây dựng và quản lý công trư�?ng tốt hơn.
77. Arsen. Giảm nhẹ rủi ro arsen trong nước ngầm có thể đạt được ở những hệ thống cộng
đồng nơi việc lựa ch�?n nguồn nước phù hợp được nhấn mạnh nhằm tránh phát sinh nhu cầu xử
lý arsen trong nước. Tr�?ng tâm là cung cấp nước sạch b�?n vững như đi�?u kiện giải ngân trong
Chương trình sẽ khuyến khích mạnh mẽ các tỉnh tìm ra những giải pháp có chi phí thấp nhất và
không sử dụng đến nguồn nước bị ô nhiễm arsen.
78. Thách thức lớn hơn đến từ những hộ gia đình có nhi�?u nguồn cấp nước và lựa ch�?n sử
dụng nước ngầm thay vì nước máy cho ăn uống. Quy trình xục khí và l�?c cát hiện được các hộ
gia đình sử dụng để loại b�? sắt và cũng đã được chứng minh là có thể làm giảm nồng độ arsen
trong nước uống. Việc đun sôi nước lại không có tác động đối với arsen. Nhìn chung, các hộ gia
đình có nhận thức thấp v�? sự hiện diện của arsen trong nguồn cung cấp nước và hiệu quả của quy
trình xử lý để loại b�? arsen. Việc thiếu kiến thức và hiểu biết v�? những vấn đ�? này có lẽ sẽ gây ra
rủi ro lớn nhất v�? sức kh�?e cho những hộ gia đình có thể bị tiếp xúc với arsen trong nguồn nước
ở hộ gia đình. Vì vậy, cần đặt tr�?ng tâm vào việc có được nguồn nước không nhiễm arsen với chi
phí hợp lý cho các hộ gia đình.
79. CQK�?�?L sẽ kiểm tra các thông số chất lượng nước quan tr�?ng, vì định nghĩa v�? các nguồn
cấp nước đủ đi�?u kiện để được thanh toán đòi h�?i tuân thủ với tiêu chuẩn chất lượng nước của
Bộ YT. �?ể giúp các tỉnh đảm bảo các khoản đầu tư đem lại nước sạch và an toàn, việc giám sát
và theo dõi chất lượng nước là tr�?ng tâm của chương trình xây dựng năng lực.

3.3.3   Sắp xếp Thể chế và Nguồn lực để Quản lý Môi trư�?ng
80. EPC. �?ối với dự án lớn và nhạy cảm đòi h�?i phải thực hiện EIA, Bộ TNMT chịu trách
nhiệm quản lý môi trư�?ng -- Bộ TNMT và các bộ ngành liên quan ở cấp quốc gia; Sở Tài
nguyên Môi trư�?ng (Sở TNMT) và các cơ quan cấp tỉnh. Tuy nhiên, đối với đa số các hệ thống
do Chương trình tài trợ, công suất sẽ thấp hơn 10.000m3 nước mặt hoặc 5.000m3 nước
ngầm/ngày và do vậy theo quy định, Ủy ban Nhân dân huyện hoặc xã sẽ có thể chủ trì chuẩn bị
EPC đơn giản hơn. Trách nhiệm thể chế và nguồn lực để chuẩn bị, giám sát thực hiện, và kiểm
tra được quy định rõ trong các quy định liên quan (�?i�?u 37, Nghị định 29/2011).
81. Quản lý Chất lượng nước Ăn uống. Bộ Bộ YT chịu trách nhiệm giám sát và quản lý chất
lượng nước sạch cho ăn uống và sinh hoạt. Quyết định 277/2006/Q�?-TTg của Thủ tướng Chính
phủ (TTCP) ngày 11/12/2006 phê duyệt Chương trình Mục tiêu Quốc gia v�? Nước sạch và Vệ
sinh Môi trư�?ng Nông thôn giai đoạn 2006-2010 quy định rằng Bộ YT: (a) hướng dẫn, phổ biến
tiêu chuẩn nước sạch nông thôn và vệ sinh môi trư�?ng nông thôn; (b) chỉ đạo các cơ sở y tế v�?
công tác vệ sinh, vệ sinh công cộng, vệ sinh hộ gia đình ở nông thôn; (c) tăng cư�?ng công tác


                                                19
quản lý nhà nước v�? chất lượng nước sạch cho ăn uống và sinh hoạt, vệ sinh hộ gia đình, vệ sinh
cộng đồng ở nông thôn. �?ể hoàn thành nhiệm vụ và trách nhiệm, Bộ YT có một mạng lưới quản
lý y tế đã được thiết lập từ trung ương tới cấp huyện và xã được sử dụng để quản lý chất lượng
nước sạch cho ăn uống và sinh hoạt và vệ sinh.
82. Ở cấp trung ương, Cục Quản lý Môi trư�?ng Y tế là cơ quan quản lý ngành của Bộ YT, thực
hiện quản lý nhà nước v�? chất lượng nước sạch cho ăn uống và sinh hoạt, giám sát và theo dõi
trên toàn quốc, và xây dựng tiêu chuẩn ngành v�? chất lượng nước sạch cho ăn uống và sinh hoạt,
nhà tiêu hợp vệ sinh. Các viện khác thuộc hệ thống y tế dự phòng như Viện Y h�?c Lao động và
Vệ sinh Môi trư�?ng, Viện Vệ sinh Dịch tễ Tây nguyên, Viện Pasteur Nha Trang, Viện Y Tế
Công cộng TP HCM chịu trách nhiệm tư vấn các vấn đ�? kỹ thuật.
83. Ở cấp tỉnh, Trung tâm Y tế Dự phòng Tỉnh được trang bị phòng thí nghiệm và có thể thực
hiện xét nghiệm chất lượng nước đối với nguồn cấp nước trong tỉnh. Các trung tâm lấy mẫu
nước hàng tháng từ hệ thống cấp nước để phân tích và tham gia thẩm định và phê duyệt dự án
cấp nước sạch trong tỉnh. Ở cấp huyện và xã, Trung tâm Y tế huyện và xã thực hiện giám sát và
kiểm tra chất lượng nước sạch cho ăn uống và sinh hoạt và vệ sinh hộ gia đình trên địa bàn.

3.3.4    An toàn cho Cộng đồng và Công nhân
84. Có đủ khuôn khổ pháp lý để bảo vệ an toàn cho cộng đồng và ngư�?i lao động kh�?i những
rủi ro ti�?m tàng do tiếp xúc với nguy hiểm ở nơi làm việc hoặc do vận hành công trình. Quy định
liên quan đến những vấn đ�? này thuộc nhi�?u luật khác nhau như Bộ luật Lao động 1994.
85. Nghị định 06/N�?-CP ngày 20/01/1995 – quy định chi tiết một số đi�?u của Bộ luật Lao
động v�? an toàn lao động và vệ sinh lao động – và quy định rằng “Ngư�?i sử dụng lao động phải
trang bị đầy đủ phương tiện bảo vệ cá nhân và thực hiện các chế độ khác v�? an toàn lao động, vệ
sinh lao động đối với ngư�?i lao động theo quy định của Nhà nước.�?
86. Nghị định 110/2002/N�?-CP ngày 27/12/2002 - sửa đổi và bổ sung một số đi�?u của Nghị
định 06/N�?-CP ngày 20/01/1995 - quy định chi tiết một số đi�?u của Bộ luật Lao động v�? an toàn
lao động và vệ sinh lao động.

3.4     �?ánh giá Năng lực và Hiệu quả Quản lý Môi trư�?ng của Bên Vay
3.4.1    Tuân thủ LBVMT và quy định v�? EIA
87. Trong khi thẩm quy�?n và trách nhiệm quản lý môi trư�?ng là một nhiệm vụ và được thiết
lập ở tất cả các cấp chính quy�?n, vẫn còn thiếu nguồn lực con ngư�?i và tài chính ở cả cấp tỉnh và
huyện tại Sở TN-MT và, Phòng Môi trư�?ng Huyện. Năng lực hạn chế của những ngư�?i thực hiện
EIA ở Việt Nam dẫn đến những báo cáo EIA/EPC kém chất lượng. Yếu kém v�? năng lực và kinh
nghiệm cũng thể hiện ở khả năng xác định các vấn đ�? cần đưa vào EIA, phương pháp đánh giá
tác động một cách định tính, thiết kế và đi�?u phối tham vấn cộng đồng, và xây dựng kế hoạch
quản lý môi trư�?ng. Vấn đ�? còn trầm tr�?ng hơn ở cấp địa phương. Mặc dù có một số hướng dẫn
kỹ thuật EIA đã được cung cấp, những hướng dẫn đó khá lạc hậu, ít được phổ biến, và thiếu tư
vấn thực tiễn v�? đánh giá môi trư�?ng.
88. Mặc dù LBVMT quy định v�? thực hiện EIA, trên thực tế, mức độ tuân thủ với quy định
cũng như theo dõi và giám sát thực hiện báo cáo EIA không phải lúc nào cũng đầy đủ. Quá trình
triển khai CTMTQG2 không phải lúc nào cũng có biện pháp bảo vệ môi trư�?ng hiệu quả.




                                               20
89. Ở Hà Nam và Hưng Yên, cán bộ Sở TNMT chỉ ra rằng không có giám sát đối với việc tuân
thủ EIA ở cấp huyện và xã và dữ liệu v�? số lượng và tình trạng phê duyệt và thanh tra EPC chưa
được cung cấp cho cơ quan có thẩm quy�?n của tỉnh (�?i�?u 38, Nghị định 29/2011/N�?-CP).
90. Trong CTMTQG2, tr�?ng tâm bảo vệ môi trư�?ng là bảo vệ môi trư�?ng ở làng ngh�? và vệ
sinh môi trư�?ng ở khu vực nông thôn chứ không phải tuân thủ EIA. CTMTQG2 v�? NS-
VSMTNT hiện tại không có hướng dẫn cụ thể, chi tiết, và dành riêng v�? thủ tục và quy trình tuân
thủ các chính sách an toàn môi trư�?ng của chính phủ. Các nhà tài trợ song phương của
CTMTQG NS-VSMTNT (DANIDA, 18 AUSAID, Hà Lan) chưa đưa các vấn đ�? an toàn môi
trư�?ng vào trong hiệp định chính thức với chính phủ. Báo cáo �?ánh giá Chung Hàng năm
của CTMTQG2 v�? NS-VSMTNT (tháng 2 năm 2011) không đ�? cập đến việc thực hiện các biện
pháp bảo vệ môi trư�?ng.
91. Việc tuân thủ các quy định EIA là trách nhiệm của Trung tâm NS-VSMTNT Tỉnh, chính
quy�?n huyện và xã và các công ty trong vai trò chủ dự án hoặc ngư�?i đ�? xuất dự án
theo LBVMT. Tuy nhiên, phần lớn Trung tâm NS-VSMTNT Tỉnh không có cán bộ chịu trách
nhiệm giám sát và thực hiện các biện pháp an toàn môi trư�?ng. Năng lực của chính quy�?n huyện
và xã cũng rất hạn chế. Các biện pháp an toàn môi trư�?ng không được thực hiện đầy đủ ở cấp
quy hoạch của tỉnh. Phần lớn quy hoạch tổng thể của tỉnh v�? nước sạch và vệ sinh môi trư�?ng
nông thôn b�? qua các biện pháp an toàn môi trư�?ng.
92. Phát hiện của chuyến thăm thực địa tới Vĩnh Phúc, Hà Nam, và Hưng Yên để phục vụ đánh
giá này, và từ báo cáo của các tỉnh cho thấy một số chủ dự án (Trung tâm NS-VSMTNT Tỉnh và
chính quy�?n huyện và xã) không tuân thủ quy định v�? EIA. Ở tỉnh Hưng Yên tỉnh trong giai
đoạn 1999-2011, 16 hệ thống cấp nước nông thôn có công suất từ 300 – 1.290 m3/ngày đã được
xây dựng. Trung tâm NS-VSMTNT Tỉnh chỉ cung cấp một EPC và EPC này không đáp ứng chất
lượng. Ở Hà Nam và Vĩnh Phúc, Trung tâm NS-VSMTNT Tỉnh thừa nhận rằng không phải m�?i
hệ thống cấp nước nông thôn trong tỉnh đ�?u tuân thủ quy định v�? EIA. Do vậy, một số hệ thống
cấp nước nông thôn không có công trình xử lý cặn dư của quy trình, và xả thẳng nước thải sau xử
lý ra môi trư�?ng. Trong số bốn hệ thống xử lý nước nông thôn đã được tới thăm ở ba tỉnh, chỉ hai
hệ thống có công trình xử lý bùn từ quá trình xử lý nước..
93. Trong khi NS-VSMTNT �?BSH Giai đoạn 1 có đầy đủ các biện pháp môi trư�?ng trong quy
trình, vẫn còn có một số hạn chế, kể cả báo cáo EPC với chất lượng thấp; tình trạng thiếu năng
lực môi trư�?ng Ban Quản lý Dự án Tỉnh và cán bộ ở cấp xã cũng như của nhà thầu; không đủ xét
nghiệm chất lượng nước; và quản lý kém đối với chất thải tạo ra bởi hệ thống xử lý nước.19

3.4.2      Quản lý và Kiểm soát Chất lượng Nước Sinh hoạt
94. Mặc dù Bộ YT có một hệ thống đã được thiết lập tốt để giám sát chất lượng nước sinh hoạt
và có năng lực kỹ thuật nhất định, trên thực tế chất lượng nước uống ở nông thôn vẫn hầu như
không được giám sát. Theo Trung tâm Y tế Dự phòng Tỉnh Hà Nam, Sở YT thiếu nguồn lực tài
chính để thực hiện giám sát ở khu vực nông thôn và tr�?ng tâm là báo cáo chất lượng nước đô thị.
Việc lấy mẫu và xét nghiệm nguồn nước nông thôn chỉ được thực hiện theo yêu cầu của chính
quy�?n địa phương, và và trong trư�?ng hợp khẩn cấp.


18
     Cơ quan Phát triển Quốc tế �?an Mạch.
19
 Dự án Cấp nước và Vệ sinh Nông thôn �?ồng bằng Sông Hồng – Báo cáo �?ánh giá Hiệu quả Giai đoạn I và
Khuyến nghị cho Giai đoạn II, KBR tháng 5/2010.


                                                21
95. Theo Tài liệu Chương trình của CTMTQG3, 75% dân số nông thôn đang sử dụng nước hợp
vệ sinh, tuy nhiên, chỉ có 35% sử dụng nước đáp ứng tiêu chuẩn QCVN 02:2009/BYT của Bộ
YT. Cấp nước nông thôn do Trung tâm NS-VSMTNT Tỉnh thực hiện được báo cáo là có chất
lượng cao hơn chất lượng trung bình, tuy nhiên dữ liệu v�? vấn đ�? này vẫn còn hạn chế. Rất ít hệ
thống cấp nước nông thôn thực hiện xét nghiệm nước định kỳ theo yêu cầu, chủ yếu do thiếu
nguồn lực tài chính.
96. Một số trong số tám Trung tâm NS-VSMTNT Tỉnh tham gia Chương trình đã có phòng thí
nghiệm để xét nghiệm nước, nhưng không có đủ năng lực cán bộ và thiết bị. Ví dụ như Trung
tâm NS-VSMTNT Tỉnh Hà Nam không thể thực hiện xét nghiệm E. coli do thiếu thiết bị. Năm
2009, một chương trình quốc gia do UNICEF tài trợ để quản lý chất lượng nước uống ở nông
thôn đã được phê duyệt. Chương trình đ�? cập các khía cạnh thể chế và kỹ thuật trong quản lý và
kiểm soát chất lượng nước trong lĩnh vực cấp nước nông thôn, và có thể cân nhắc để được hỗ trợ
tiếp tục theo chương trình này. UNICEF đã hỗ trợ nỗ lực của Bộ NN-PTNT trong xúc tiến kế
hoạch an toàn nước trong nhà máy xử lý nước nông thôn .

3.4.3    Phối hợp giữa các Cơ quan
97. Sắp xếp phối hợp giữa các cơ quan trong trư�?ng hợp có sự tham gia của nhi�?u cơ quan
hoặc thể chế được thực hiện không đồng đ�?u ở các tỉnh. Trong CTMTQG NS-VSMTNT, Sở
NN-PTNT đi�?u phối thực hiện chương trình cùng với các sở chủ quản khác ở cấp tỉnh. Tới nay,
tr�?ng tâm là việc xây dựng các hệ thống cấp nước nông thôn, sự tham gia hạn chế của các cơ
quan thực hiện như Sở YT và Sở GD-�?T là đi�?u rõ ràng.

3.4.4    Tham vấn Bên liên quan
98. Vẫn có những thách thức quan tr�?ng liên quan đến tham vấn các bên liên quan. Những
thách thức này bao gồm: (a) hướng dẫn không rõ ràng v�? th�?i gian và số lần tham vấn trong quy
định v�? EIA; (b) không yêu cầu tham vấn cộng đồng trong khi chuẩn bị EPC; (c) không có cơ
chế để bảo đảm khả năng tiếp cận thông tin liên quan đến SEA, EIA, hay EPC; (d) không có yêu
cầu v�? sự tham gia của cộng đồng và không có yêu cầu hay hướng dẫn chi tiết để phương pháp
tham vấn trở nên hiệu quả hơn và v�? sử dụng ngôn ngữ địa phương, đặc biệt ngôn ngữ dân tộc
thiểu số, cho tham vấn và công bố thông tin.
99. Thực tế rằng tham vấn được tiến hành thông qua Ủy ban Nhân dân Xã (UBND Xã) hạn chế
kết quả mục tiêu của tham vấn. Vì phần lớn hệ thống cấp nước sẽ được tài trợ theo chương trình
cần chuẩn bị EPC, những hạn chế này gây rủi ro v�? trách nhiệm giải trình.

3.5     Kết luận và Khuyến nghị
100. Nhìn chung, đánh giá cho thấy có những lĩnh vực cần được cải thiện trong thực hiện
Chương trình liên quan đến quản lý môi trư�?ng. Phương pháp giải quyết những điểm yếu này sẽ
là kết hợp của những phương pháp khuyến khích tr�?ng tâm (giải ngân gắn với kết quả môi
trư�?ng mong muốn), cải thiện hệ thống và xây dựng năng lực. �?iểm tổng thể nhất trong thiết kế
của Chương trình dựa trên Kết quả (PforR) chủ yếu nhằm tạo ra những biện pháp khuyến khích
tích cực để có kết quả tốt cho môi trư�?ng. Tuy nhiên, vẫn còn có những thiếu hụt được xác định
trong khung quản lý môi trư�?ng của bên vay và một số hành động mục tiêu để giải quyết những
thiết hụt này như đ�? xuất dưới đây. Với phạm vi của Chương trình, loại và quy mô đầu tư, tr�?ng
tâm địa lý, và kinh nghiệm trước đó của chính phủ liên quan đến các dự án của Ngân hàng, rủi ro
chung từ khía cạnh an toàn môi trư�?ng và xã hội có thể được đánh giá ở mức trung bình.


                                              22
101. Khuyến nghị 1. Cần có hoạt động xây dựng năng lực cho một số cấp, bao gồm cấp trung
ương (Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT, Bộ YT, Bộ GD-�?T), cấp tỉnh (Sở NN-PTNT, Sở YT,
Trung tâm NS-VSMTNT Tỉnh), huyện (UBND huyện), xã (UBND Xã), và các công ty tư nhân
để tạo đi�?u kiện quản lý môi trư�?ng chủ động. Các khía cạnh quản lý môi trư�?ng sẽ được đưa
vào chương trình xây dựng năng lực do AusAID tài trợ và sẽ rút kinh nghiệm từ những khoản
đầu tư trước đó của chính phủ hoặc đối tác phát triển ở Việt Nam. Những lĩnh vực tr�?ng tâm cụ
thể bao gồm: cải thiện năng lực giám sát chất lượng nước; tăng cư�?ng sàng l�?c môi trư�?ng đối
với các dự án; cải thiện tham vấn cộng đồng đối với các vấn đ�? v�? môi trư�?ng; và sử dụng kỹ
thuật lập kế hoạch chiến lược như đánh giá môi trư�?ng chiến lược. Các viện đánh giá môi trư�?ng
chiến lược có kinh nghiệm trên cả nước có thể được huy động để hỗ trợ triển khai chương trình
xây dựng năng lực này.
102. Khuyến nghị 2. Có thể cải thiện quy trình đấu thầu để đảm bảo tư vấn và nhà thầu tham gia
vào xây dựng công trình cấp nước phải có năng lực môi trư�?ng phù hợp. Rủi ro hiệu quả gắn với
kết quả môi trư�?ng (chẳng hạn như tiêu chuẩn chất lượng nước) có thể được chuyển cho các nhà
thầu và nhà vận hành thông qua hợp đồng nếu các tỉnh /Bộ NN-PTNT coi đây là phương pháp
phù hợp.
103. Khuyến nghị 3. Tiêu chuẩn thiết kế bao gồm những cân nhắc v�? quản lý môi trư�?ng - như
phương án thay thế trong lựa ch�?n nguồn nước cho hệ thống cấp nước và xử lý nước thải, bao
gồm nguồn nước an toàn thay thế cho nguồn nước ngầm bị nhiễm arsen nghiêm tr�?ng – nên
được quy định rõ trong đi�?u khoản tham chiếu cho tư vấn thiết kế chuẩn bị Nghiên cứu Khả thi
và Báo cáo �?ầu tư cho hệ thống cấp nước.




                                             23
PHẦN 4: HỆ TH�?NG QUẢN L�? XÃ HỘI
4.1    Bối cảnh Xã hội
104. Nghèo đói. �?i�?u tra Mức sống Việt Nam ở khu vực nông thôn chỉ ra rằng đã có cải thiện
đáng kể v�? giảm nghèo ở vùng �?ồng bằng Sông Hồng. Mức nghèo ở vùng �?BSH cho giai đoạn
2008 -2010 khác nhau giữa các tỉnh, với tỷ lệ cao nhất ở Thanh Hóa (25,4%) và thấp nhất ở Hà
Nội (6,5%). (xem Bảng 2BẢNG ).
              Bảng 2: Tỷ lệ nghèo ở vùng �?ồng bằng Sông Hồng20 (phần trăm dân số)

                                     Tỉnh                     2005              2008           201021

                              Hà Nội (mới)                                       6,6              5,3
                               Hà Nội (cũ)                      3,0              1,4              n/a
                                  Hà Tây                       12,4             11,0              n/a
                                Vĩnh Phúc                      12,6             11,3             10,4
                                 Phú Th�?                       18,8             16,7             19,2
                                 Bắc Ninh                       8,6              7,5              7,0
                                Hưng Yên                       11,5             10,3             11,1
                               Quảng Ninh                       7,9              6,4              8,0
                                 Hà Nam                        12,8             11,6             12,0
                               Thanh Hóa                       27,5             24,9             25,4
                                          Nguồn: �?i�?u tra Mức sống Việt Nam 2010

105. Dù có tiến bộ trong xây dựng khung chính sách cho lĩnh vực NS-VSMTNT và trong tăng
khả năng tiếp cận của dân số nông thôn đối với nước sạch, nỗ lực tăng mức độ bao phủ của dịch
vụ vệ sinh kém thành công hơn và ở dưới mức chấp nhận được. Theo ước tính của Tổ chức Y tế
Thế giới, ở Việt Nam mỗi năm có tới 20.000 ngư�?i chết do đi�?u kiện nghèo nàn v�? nước, vệ sinh
cá nhân và vệ sinh môi trư�?ng.22 Nhi�?u nghiên cứu đã đánh giá tỷ lệ mắc bệnh cao của tiêu chảy
và các bệnh liên quan đến nguồn nước, đặc biệt là đối với trẻ em.23
106. Giới. Mặc dù khung chính sách cho cấp nước và vệ sinh nông thôn có đ�? cập rõ ràng v�?
giới, sự dai dẳng trong vấn đ�? v�? giới và chất lượng tham gia của phụ nữ -- và đặc biệt là tiếng
nói trong quá trình ra quyết định – vẫn rất hạn chế. Trong đánh giá của nhà tài trợ v�? CTMTQG

20
   Nguồn: �?i�?u tra Mức sống Việt Nam 2010
21
   Dữ liệu được ước tính dựa trên chuẩn nghèo cho giai đoạn 2011-2015: 400.000 VN�?/ngư�?i/tháng ở khu vực nông thôn và 500.000
VN�?/ngư�?i/tháng ở khu vực đô thị .
22
   http://www2.wpro.who.int/vietnam/sites/dhs/water/
23
   �?ể có đánh giá toàn diện hơn, xem Jing Zhang (2010), Tác động của Chất lượng nước đối với Sức kh�?e: Bằng chứng từ Chương trình Cơ sở
Hạ tầng Nước ăn uống ở Nông thôn Trung Quốc, Job Market Paper, tại http://www3.grips.ac.jp/~econseminar/20110209jmp.pdf



                                                                  24
năm 2011, những hạn chế quan tr�?ng cả v�? nhận thức v�? giới và hướng đến ngư�?i nghèo đã được
chỉ ra cụ thể.
107. Nhận thức Xã hội. Mức độ nhận thức xã hội kém liên quan đến một số thực hành quan
tr�?ng v�? sức kh�?e và vệ sinh được minh chứng bởi tỷ lệ rất thấp những ngư�?i rửa tay bằng xà
phòng tại những th�?i điểm quan tr�?ng. UNICEF báo cáo tỷ lệ những ngư�?i thực hành rửa tay
bằng xà phòng trước bữa ăn (12%), sau khi đi tiểu (12,2%) và sau khi đi vệ sinh (15,6%). Một
nghiên cứu khác báo cáo rằng chỉ có 7% số ngư�?i sử dụng xà phòng để rửa tay vào những th�?i
điểm quan tr�?ng trong ngày.24,25
108. Cung cấp Cơ sở Hạ tầng. Ở tám tỉnh mục tiêu ở vùng �?ồng bằng Sông Hồng, gần như tất
cả các xã và thôn đ�?u được cấp điện và có đư�?ng giao thông. Trong số đó, tỉnh Quảng Ninh và
Thanh Hóa có cơ sở hạ tầng kém nhất. Tỷ lệ thấp nhất v�? bê tông hóa đư�?ng đi là của tỉnh Phú
Th�? (82,7%). Công trình thu gom chất thải và thoát nước còn nghèo nàn trên khắp khu vực (xem
Phụ lục 4).
109. Ngư�?i Dân tộc Thiểu số. Chương trình đ�? xuất ban đầu sẽ bao trùm 240 xã ở tám tỉnh nơi
có số lượng dân tộc thiểu đáng kể (Bảng 3). Tỷ lệ dân tộc thiểu số khác nhau với mức cao 17,6%
ở tỉnh Thanh Hóa, 16,8% ở Hà Nội, và 15,8% ở Phú Th�?. Tỷ lệ các dân tộc thiểu số ở các tỉnh
còn lại rất thấp26.
                        Bảng 3: Các dân tộc thiểu số ở 8 tỉnh lựa ch�?n thuộc �?BSH27

                                                         Tổng               Ngư�?i dân              Phần trăm
                                                         Dân số             tộc thiểu số              (%)

                             Hà Nội                      6.451.909              1.081.665               16,8
                             Vĩnh Phúc                      999.786                 42.859               4,3
                             Phú Th�?                     1.316.389                 207.398              15,8
                             Bắc Ninh                    1.024.472                    3.411              0,3
                             Hưng Yên                    1.127.903                    1.436              0,1
                             Quảng Ninh                  1.144.988                 133.194              11,6
                             Hà Nam                         784.045                   1.640              0,2
                             Thanh Hóa                   3.400.595                 599.274              17,6


110. Chính thức có 53 nhóm dân tộc được coi là dân tộc thiểu số ở Việt Nam. Những nhóm dân
tộc thiểu số duy nhất chủ yếu sống ở vùng thấp là ngư�?i Hoa (Trung quốc), Chăm và Khmer.

24
   Th�?i điểm quan tr�?ng bao gồm: sau khi đi vệ sinh, sau khi d�?n phân cho trẻ hoặc sau khi rửa vệ sinh cho trẻ, trước khi cho trẻ ăn, trước khi ăn,
và trước khi chuẩn bị thức ăn.
25
   KAP và báo cáo đi�?u tra cơ sở v�? hiện trạng nước, vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trư�?ng ở các khu vực dự án của Plan bao gồm Hà Giang,
Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Ngãi và Kon Tum.
26
   �?ể biết thêm thông tin, xem Báo cáo Khả thi do KBR chuẩn bị (bản 15/12/2010)
27
   Nguồn: �?i�?u tra Dân số và Nhà ở Việt Nam 2009



                                                                       25
Những nhóm ngư�?i hưởng lợi dân tộc thiểu số �?BSH bao gồm nhóm Sán Dìu ở tỉnh Quảng
Ninh và Mư�?ng, Thái, và Dao ở tỉnh Phú Th�? và Vĩnh Phúc.

4.2     Tác động Xã hội Ti�?m tàng của Chương trình
111. Phương thức xây dựng và quản lý các hệ thống cấp nước tập trung dự kiến sẽ trao quy�?n
cho cộng đồng bằng cách cho phép h�? tham gia ý kiến trong công tác lập kế hoạch các khoản đầu
tư vào cấp nước. Khu vực tư nhân của địa phương dự kiến cũng sẽ được hỗ trợ xây dựng và duy
tu các công trình NS-VSMTNT tùy theo nhu cầu của cộng đồng và mức độ ưu tiên và tăng
cư�?ng nhận thức v�? hành vi có lợi cho sức kh�?e và hợp vệ sinh, cũng như cải thiện năng lực của
Chính phủ trong xúc tiến, đi�?u hòa, và lập kế hoạch dịch vụ vệ sinh và dịch vụ cấp nước cơ bản.
Việc triển khai rộng rãi phương thức tổ chức quản lý và lập kế hoạch mới đã được thử nghiệm
thành công trong dự án đầu tư Cấp nước và Vệ sinh Nông thôn �?ồng bằng Sông Hồng do Ngân
hàng Thế giới tài trợ sẽ tập trung xây dựng các hệ thống cấp nước mà hộ gia đình địa phương
muốn có và sẵn sàng trả ti�?n. Trong tổ chức quản lý cấp nước với tr�?ng tâm mạnh mẽ là khách
hàng, nhất thiết phải có phương pháp gửi hóa đơn và thu ti�?n đ�?u đặn, rõ ràng, minh bạch và cơ
chế giải quyết phù hợp đối với khiếu nại của khách hàng. Nhìn chung, tr�?ng tâm là triển khai cấp
nước b�?n vững cho các cộng đồng.
112. Chương trình sẽ thúc đẩy sự minh bạch của thông tin v�? quá trình ra quyết định ở tất cả các
cấp hành chính. Năng lực của cán bộ chính quy�?n khi làm việc trong chương trình NS-VSMTNT
sẽ được cải thiện v�? các lĩnh vực như lập kế hoạch và quản lý dự án, kỹ thuật thu hút sự tham gia
của cộng đồng, thu thập và quản lý dữ liệu, quan hệ đối tác nhà nước – tư nhân, các vấn đ�? môi
trư�?ng và tái định cư, và những khía cạnh kỹ thuật như giám sát chất lượng nước và giám sát thi
công các công trình cấp nước và vệ sinh môi trư�?ng nông thôn.
113. Lợi ích kinh tế của hợp phần cấp nước bao gồm cả tiết kiệm chi phí liên quan đến việc sử
dụng nước hiện hại và cải thiện phúc lợi y tế do sử dụng nước tăng lên. Một nghiên cứu do WSP
tiến hành cho thấy tình trạng vệ sinh kém ở Việt Nam đã gây ra chi phí phúc lợi y tế nói chung
lên tới bình quân 1,3% Tổng Sản phẩm Quốc nội. Từ các phương án sẵn có, các cộng đồng sẽ
chịu trách nhiệm lựa ch�?n hệ thống cấp nước phù hợp nhất với nhu cầu của mình. Chi phí thi
công cũng như vận hành và bảo dưỡng sẽ là nhân tố quan tr�?ng trong quyết định này.

4.2.1    Lợi ích của Chương trình
114. Sức kh�?e. Chương trình đ�? xuất nhằm cung cấp nước an toàn và cải thiện dịch vụ vệ sinh
và xúc tiến hành vi vệ sinh có lợi cho sức kh�?e hơn ở khu vực nông thôn. Chương trình dự kiến
sẽ đem lại tác động tích cực v�? sức kh�?e cá nhân (thông qua khả năng tiếp cận với nước an toàn
và vệ sinh cá nhân cải thiện) và sức kh�?e cộng đồng (thông qua loại b�? ô nhiễm phân ở các xã đã
đạt được diện bao phủ vệ sinh toàn xã).
115. Phát triển xã hội và kinh tế. Cải thiện v�? sức kh�?e và khả năng tiếp cận dịch vụ cấp nước
và vệ sinh dự kiến cũng sẽ có lợi ích đáng kể v�? kinh tế và xã hội. Nhi�?u nghiên cứu thể hiện
tương quan tích cực mạnh mẽ giữa cải thiện đi�?u kiện vệ sinh và cấp nước, và lợi ích kinh tế.
116. Giới. Lợi ích của Chương trình cũng dự kiến sẽ liên quan mạnh mẽ đến vấn đ�? v�? giới. Các
bé gái sẽ đặc biệt được hưởng lợi nh�? giảm gánh nặng sức kh�?e và áp lực xã hội gắn với đi�?u
kiện vệ sinh gia đình không đầy đủ và thông qua việc đi h�?c đ�?u hơn do trư�?ng h�?c có công trình
vệ sinh phù hợp. Phụ nữ và trẻ em gái cũng có lợi do giảm gánh nặng chăm sóc thành viên gia
đình bị ốm. �?ặc biệt, phụ nữ sẽ được bảo vệ kh�?i gánh nặng phải chăm sóc thành viên gia đình



                                               26
có những vấn đ�? v�? sức kh�?e lâu dài do tiếp xúc với arsen trong nguồn nước chưa được cải thiện.
Phương pháp sử dụng trong Chương trình cũng sẽ đặc biệt hướng đến các nhóm xã hội trước đây
chưa được quan tâm là phụ nữ và trẻ em, thông qua việc sử dụng các quy trình hiện đại v�? tham
gia và xúc tiến.
117. Sự tham gia của cộng đồng. Chương trình có ti�?m năng cải thiện sự tham gia của cộng
đồng, bằng cách tạo ra sắp xếp có trách nhiệm hơn trong cung cấp dịch vụ, quản lý và thanh toán
và qua quy trình tham vấn. Cùng với đi�?u này, tr�?ng tâm v�? tính minh bạch, thông qua việc sử
dụng một diễn đàn CNTT để công bố rộng rãi thông tin từ hệ thống M&E, cũng có thể có tác
động thuận lợi đối với những vấn đ�? có liên quan khác như quản trị và trách nhiệm xã hội.

4.2.2     Rủi ro Ti�?m tàng của Chương trình
118. Thu hồi đất. Mặc dù đất trống thư�?ng được sử dụng để xây dựng các công trình cấp nước
cộng đồng, một tỷ lệ nh�? đất của hộ gia đình có thể sẽ bị ảnh hưởng. Quy mô đất thu hồi cho các
hệ thống cấp và xử lý nước sẽ phụ thuộc vào thiết kế kỹ thuật. Thu hồi đất vĩnh viễn và/hoặc tạm
th�?i thư�?ng liên quan đến việc xây dựng: hệ thống cấp và xử lý nước; đư�?ng vào; hệ thống
đư�?ng ống phân phối. Theo Quy chuẩn Xây dựng Việt nam (QCXDVN 01: 2008/BXD), diện
tích đất tối thiểu cần thiết cho hệ thống cấp và xử lý nước được mô tả trong Bảng 4.
            Bảng 4: Yêu cầu �?ất Tối thiểu cho Xây dựng Hệ thống Cấp và Xử lý nước

                                      Công suất                    Yêu cầu đất tối thiểu
                                    (m3/ngày/đêm)                         (ha)
                                     1.000 – 5.000                         0,5
                                     >5000-10.000                          0,5
                                   >10.000 – 30.000                        1,0
                                   >30.000 – 60.000                        2,0
                                  >60.000 – 120.000                        3,0
                                  >120.000 – 250.000                       4,0
                                  >250.000 – 400.000                       5,0
                                  >400.000 – 800.000                       7,0
                                  >400.000 – 800.000                       9,0
                                      > 800.000 –                         10,0
                                       1.200.000
                                     > 1.200.000 -                             16,0


119. Kinh nghiệm trong một dự án do Ngân hàng tài trợ với tác động tương tự (Nước sạch và Vệ
sinh Môi trư�?ng �?ồng Bằng Sông Hồng) cho thấy chỉ có một tỷ lệ nh�? các hộ gia đình bị ảnh
hưởng của thu hồi đất. Văn phòng Dự án Trung ương (CPO) xác nhận rằng không hộ gia đình bị
ảnh hưởng nào phải di d�?i và đa số đất thu hồi là đất công và đất trống.28 Bảng 5 dưới đây cung
cấp ví dụ v�? diện tích đất bị thu hồi cho một hệ thống cấp nước.29




28
  Báo cáo của VPDATW trong phái đoàn giám sát của NHTG, tháng 5 năm 2011
29
  �?ể biết thêm thông tin, xem CPO (2010), Báo cáo Giám sát �?ộc lập v�? thực hiện RAP, Báo cáo cuối cùng,Dự án Nước sạch và Vệ sinh Môi
trư�?ng �?BSH (TD số 4115-VN). Do Infra-Thang Long chuẩn bị.



                                                                 27
                                    Bảng 5: Thu hồi đất ở Dự án �?BSH1

                   Hệ thống cấp nước                                Diện tích       Số hộ gia đình
                                                                     đất thu        bị ảnh hưởng
                                                                    hồi (m2)            (HG�?)
                   Xã Vũ �?oài-Duy Nhất, Thái Bình                     2.226                4
                   Xã Nguyên Xá, Thái Bình                            1.822                2
                   Xã Vũ Tây, Thái Bình                               1.808                4
                   Xã Bình Nguyên, Thái Bình                          2.074                0
                                                                                      (đất công)
                   Xã Cẩm Phúc, Hải Dương                              3.000              12
                   Xã Quảng Nghiệp, Hải Dương                          2.000               0
                                                                                      (đất công)
                   Xã An Thanh, Hải Dương                              3.500              10
                   Xã Ninh An, Ninh Bình                               1.971               7
                   Xã Khánh Thượng, Ninh Bình                          5.076               9
                   Xã Yên Tử, Ninh Bình                                3.663              14
                   Xã Mai Son, Ninh Bình                               2.618              26


120. Rủi ro xã hội và sự tham gia. Những rủi ro này chủ yếu liên quan đến việc những nhóm xã
hội nhất định không không được hưởng các lợi ích ti�?m tàng, chịu gánh nặng quá mức của việc
tham gia vào chương trình, và rủi ro thụ động (SNV, 2010). Hạn chế v�? tài chính của các nhóm
dễ bị tổn thương (như phụ nữ nghèo, dân tộc thiểu số) có thể tạo thành rào cản tiếp cận nước
sạch và vệ sinh hộ gia đình.
121. Dân tộc thiểu số. Một phân tích gần đây v�? các chương trình chính phủ v�? vệ sinh cá nhân
và vệ sinh môi trư�?ng của các nhóm dân tộc thiểu số ở mi�?n Bắc Việt Nam kết luận rằng đi�?u
kiện sống khó khăn ở nhi�?u cộng đồng dân tộc thiểu số ở vùng sâu vùng xa khiến h�? bị cách ly
và cản trở việc đạt được các mục tiêu của chương trình (Rheinlander và cộng sự, 2010)30. Trừ
khi có sự quan tâm đặc biệt đến thị hiếu, thái độ, kiến thức và thực hành của các cộng đồng dân
tộc thiểu số, các can thiệp y tế và vệ sinh thư�?ng không phù hợp và không dẫn đến lợi ích đáng
kể.

4.3      Yếu tố Chính Trong Hệ thống Quản lý Xã hội của Bên vay

4.3.1    Thu hồi đất

Khung Pháp lý

122. Ở Việt Nam, không có quy định cụ thể v�? thu hồi đất áp dụng riêng cho nước sạch và vệ
sinh môi trư�?ng nông thôn. Luật liên quan là Luật �?ất đai số 13/2003/QH11 ngày 26/11/2003.
123. Có một số Nghị định hướng dẫn thực hiện/áp dụng luật đất đai, bao gồm:
30
 Rheinlander, Thilde và cộng sự (2010) “Vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trư�?ng của các dân tộc thiểu số mi�?n Bắc Việt Nam:
Hoạt động xúc tiến của chính phủ có phù hợp với ưu tiên của cộng đồng?�? Khoa h�?c Xã hội và Y tế, 71 (2010) pp 994-1001.


                                                            28
    •   Nghị định 197/2004/N�?-CP ngày 03/12/2004 v�? thu hồi đất;
    •   Nghị định 17/2006/N�?-CP ngày 27/01/2006 sửa đổi bổ sung một số đi�?u của các Nghị
        định liên quan đến thực hiện Luật �?ất đai và Nghị định 187/2004/N�?-CP v�? chuyển đổi
        công ty nhà nước thành công ty cổ phần;
    •   Nghị định 84/2007/N�?-CP ngày 25/05/2007 quy định bổ sung v�? việc cấp giấy chứng
        nhận quy�?n sử dụng đất, thu hồi đất, thực hiện quy�?n sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi
        thư�?ng, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và giải quyết khiếu nại v�? đất đai; và
    •   Nghị định 69/2009/N�?-CP v�? việc quy định bổ sung v�? quy hoạch sử dụng đất, giá đất,
        thu hồi đất, bồi thư�?ng, hỗ trợ và tái định cư và thông tư 14/2009/TT-BTNMT quy định
        chi tiết v�? bồi thư�?ng, hỗ trợ, tái định cư và trình tự, thủ tục thu hồi đất, giao đất, cho thuê
        đất.
124. Khiếu nại. Khung pháp lý v�? khiếu nại và tố cáo chủ yếu dựa trên Luật Khiếu nại và Tố
cáo năm 1998, sửa đổi và bổ sung lần lượt vào năm 2004 và 2005. Nghị định 136/2006/N�?-CP
hướng dẫn thực hiện những luật này. Sau khi sửa đổi Luật �?ất đai năm 2003 và Luật Khiếu nại
và Tố cáo năm 2005, chính phủ ban hành Nghị định 84/2007/N�?-CP để hướng dẫn giải quyết
khiếu nại và tố cáo v�? đất đai.
125. Trong trư�?ng hợp quyết định hành chính do UBND Tỉnh đưa ra liên quan đến đất đai (giao
đất, cho thuê đất; và thay đổi mục đích sử dụng đất; thu hồi đất, bồi thư�?ng, hỗ trợ và tái định cư
do thu hồi đất; trưng thu đất; gia hạn sử dụng đất; và cấp Giấy Chứng nhận Quy�?n Sử dụng �?ất
lần đầu), những ngư�?i bị ảnh hưởng có thể khiếu nại và khiếu nại này sẽ được giải quyết như
sau:
        •   Khiếu nại phải được nộp trong vòng 30 ngày sau khi ban hành quyết định hành chính;
        •   UBND Tỉnh chịu trách nhiệm giải quyết khiếu nại theo th�?i hạn quy định (30 ngày
            cho vụ việc bình thư�?ng, 45 ngày cho vụ việc phức tạp, và 45-60 ngày đối với vùng
            sâu, vùng xa); và
        •   Nếu quyết định không th�?a đáng, ngư�?i khiếu nại có 45 ngày để khởi kiện vụ án hành
            chính tại tòa án.

Năng lực Thể chế và Kết quả

126. Quy trình tái định cư được thực hiện ở cấp địa phương. Theo quy định của �?i�?u 25, Nghị
định 69/2009/N�?-CP, Ủy ban Nhân dân Tỉnh giao các hoạt động liên quan đến tái định cư cho
Hội đồng Bồi thư�?ng, Hỗ trợ và Tái định cư (H�?BT) của Huyện hoặc Tổ chức Phát triển Quỹ
�?ất (TCPTQ�?). H�?BT thư�?ng do Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Huyện đứng đầu và bao gồm
thành viên của các cơ quan liên quan của huyện (ví dụ: Tài chính, Tài nguyên và Môi trư�?ng, Kế
hoạch và �?ầu tư); chủ đầu tư; đại diện từ các xã có đất bị thu hồi; hộ gia đình bị ảnh hưởng (1-2
ngư�?i); và những thành viên khác tùy từng địa phương. UBND Tỉnh và H�?BT đóng vai trò
chính trong chuẩn bị và thực hiện chương trình bồi thư�?ng, tái định cư và hỗ trợ cùng với các
bên liên quan khác.
127. Sắp xếp thể chế cho hoạt động tái định cư có thể khác nhau giữa các tỉnh. Ở Hà Nam và
Thanh Hóa, chủ đầu tư làm việc với Trung tâm NS-VSMTNT Tỉnh và các doanh nghiệp tham
gia vào các tiểu dự án từ giai đoạn rất sớm. H�? ký kết hợp đồng với Ủy ban Bồi thư�?ng Huyện


                                                  29
(UBBT Huyện), và tiến hành hoạt động theo quy định của Chính phủ (ví dụ: lập phương án,
công bố, phê duyệt, hoặc thanh toán bồi thư�?ng). Ở Hưng Yên và Vĩnh Phúc, Trung tâm NS-
VSMTNT Tỉnh đã phối hợp trực tiếp với UBBT Huyện để thực hiện bồi thư�?ng cho ngư�?i bị
ảnh hưởng. Ở Quảng Ninh, hoạt động tái định cư được Trung tâm Phát triển Quỹ đất thực hiện (ở
cấp huyện) theo hướng dẫn của UBND Huyện.
128. Cán bộ ở Hưng Yên và Hà Nam xác nhận rằng cho tới th�?i điểm hiện tại có rất ít khiếu nại
liên quan đến tái định cư liên quan đến CTMTQG. �?ôi khi, H�?BT ở cấp huyện gửi công văn
chính thức cho chủ đầu tư (TT NS-VSMTNT tỉnh hoặc một doanh nghiệp) yêu cầu cập nhật
thông tin v�? tiến độ giải phóng mặt bằng, hoặc giải quyết khiếu nại. Phát hiện của một đi�?u tra
gần đây do Ngân hàng Thế giới tài trợ chỉ ra rằng hơn 80% ngư�?i trả l�?i có sự không hài lòng
nhất định liên quan đến giá áp dụng cho tái định cư, bồi thư�?ng và trợ cấp (Ngân hàng Thế giới,
2011).31 Thông tin do các tỉnh (Thanh Hóa, Quảng Ninh và Vĩnh Phúc) cung cấp cũng chỉ ra
rằng tỷ lệ bồi thư�?ng thư�?ng nằm trong một khung đã xác định trư�?ng do chính quy�?n tỉnh công
bố hàng năm. Hầu như không có bằng chứng cho thấy tỷ lệ bồi thư�?ng được đi�?u chỉnh sau khi
quyết định ban đầu được đưa ra, đi�?u đó cho thấy cơ chế khiếu nại có tác dụng hạn chế.

Thách thức

129. Trong khi mức thu hồi đất dự kiến theo Chương trình là nh�?, vẫn phải đảm bảo rằng các hộ
gia đình bị ảnh hưởng nhận được bồi thư�?ng với đầy đủ chi phí thay thế cho những thiệt hại do
thu hồi đất và tài sản bị ảnh hưởng. Chương trình sẽ đảm bảo rằng khi việc thu hồi đất xảy ra,
việc giảm nhẹ những tác động đó được ghi nhận đầy đủ và giá trị bồi thư�?ng toàn bộ bao gồm cả
chi phí giao dịch.
130. Do vậy, những thách thức sau liên quan đến khuôn khổ pháp lý hiện tại cần được giải
quyết:32
       (a) Trong khi chính phủ quyết định phương pháp xác định giá đất (được cho là có tính đến
           sử dụng đất và vị trí địa lý), quyết định thực tế liên quan đến định giá đất được đưa ra ở
           cấp tỉnh. Quyết định v�? giá đất được thông báo vào ngày 1 tháng 1 mỗi năm. Bằng
           chứng sẵn có cho thấy rằng những mức giá này hiếm khi dựa trên thị trư�?ng và không
           có quy định nào cho việc phản đối hay kiểm tra chéo những mức giá này – chẳng hạn
           bằng cách sử dụng cơ quan định giá độc lập.33
       (b) Thứ hai, mặc dù luật pháp kêu g�?i tính đến các khía cạnh sinh kế và thu nhập, việc áp
           dụng nguyên tắc này vẫn còn chưa đồng đ�?u. Bồi thư�?ng và hỗ trợ được thực hiện
           thành một khoản thanh toán cho ngư�?i bị ảnh hưởng mà không cân nhắc thận tr�?ng đến
           tác động lâu dài. Trong khi ngư�?i bị ảnh hưởng dự kiến sẽ được hưởng mức sống tốt
           hơn (hoặc tối thiểu là tương đương) so với trước khi có dự án, đi�?u này hầu như không
           được giám sát. Sau khi thanh toán được thực hiện cho ngư�?i bị ảnh hưởng, hoạt động
           tái định cư được coi là hoàn thành. Chất lượng các khu vực tái định cư cũng khác nhau,
           có nhi�?u trư�?ng hợp chất lượng xây dựng kém và thiết kế không phù hợp (không quan
           tâm đến các yếu tố văn hóa) (NHTG 2011).

31
   �?ể biết thêm chi tiết, xem Ngân hàng Thế giới (2011), Thu hồi đất Bắt buộc và Chuyển đổi �?ất tự nguyện ở Việt Nam: Phương pháp khái
niệm, định giá đất, và cơ chế khiếu nại tố cáo, Hà Nội 2011.
32
   Xem chú thích trên.
33
   Với nghị quyết 57/2006/NQ-H�?ND của UBND Thành phố, đất ở thành phố Hồ Chí Minh sẽ được bồi thư�?ng ở mức giá thị trư�?ng, do tổ chức
chuyên môn quyết định.



                                                                 30
          (c) Thứ ba, để đủ đi�?u kiện được bồi thư�?ng đầy đủ, ngư�?i bị ảnh hưởng phải có giấy
              chứng nhận quy�?n sử dụng đất. Theo Luật và nghị định hướng dẫn, những ngư�?i không
              có giấy t�? sử dụng đất, tùy thuộc vào tình trạng pháp lý, có thể không đủ đi�?u kiện
              được bồi thư�?ng đầy đủ mặc dù được hưởng hỗ trợ do thiệt hại công trình kiến trúc.
          (d) Cuối cùng, không có quy định, quy trình hướng dẫn thu hồi đất cụ thể cho các trư�?ng
              hợp tái định cư liên quan đến ngư�?i dân tộc thiểu số.

4.3.2        Công bố thông tin, Tham vấn và Tham gia

Khung Pháp lý

131. Hiến pháp 1992 và �?ại hội �?ảng IX khẳng định rằng Việt Nam là một đất nước “của dân,
do dân, vì dân�? trong đó “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra�?34. Chính sách mở cửa của
Chính phủ và nhu cầu phát triển kinh tế là nguyên nhân chính cho dân chủ hóa ở Việt Nam và
lãnh đạo �?ảng tiếp tục thúc đẩy dân chủ hơn nữa. Hội nghị lần thứ Ba Ban chấp hành Trung
ương (Khóa VIII) tháng 6 năm 1997 ban hành Nghị quyết phát triển dân chủ cho ngư�?i dân.
132. Một trong những giải pháp chính để cải cách quản lý hành chính công được nhấn mạnh
trong Nghị quyết này là bảo đảm dân chủ hóa chính sách xã hội, và khuyến khích quy�?n tự chủ
của ngư�?i dân trong xây dựng và bảo vệ đất nước, trong giám sát hoạt động của cán bộ và cơ chế
của nhà nước. Nghị quyết này là cơ sở để Chính phủ ban hành quy định v�? dân chủ cơ sở. Nghị
quyết tiếp theo số 17 vào tháng 3 năm 2002 của Hội nghị lần thứ Năm Ban chấp hành Trung
ương IX v�? đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở xã, phư�?ng, thị trấn đã
thúc đẩy phân quy�?n và biến xu hướng dân chủ ở cấp cơ sở thành hiện thực.
133. Thực hiện lý tưởng của �?ảng v�? dân chủ và phân quy�?n, hai Nghị định đã được Chính phủ
ban hành v�? dân chủ cơ sở, Nghị định 29/N�?-CP ngày 15/05/1998 và Nghị định 79/N�?-CP ngày
07/07/2003. Nghị định 29 công nhận bốn quy�?n dân chủ cơ bản của ngư�?i dân ở cấp xã: những
việc cần thông báo để nhân dân biết, những việc nhân dân bàn và quyết định trực tiếp, những
việc nhân dân bàn, tham gia ý kiến, và những việc nhân dân giám sát, kiểm tra. Nghị định này
cũng chỉ ra vị trí của Chính phủ đối với những việc cần được thực hiện để xây dựng các cộng
đồng dân cư thôn một cách hiệu quả, đặc biệt vạch ra nhiệm vụ của trưởng thôn và cách thực
hiện quá trình ra quyết định của cộng đồng.
134. Việc thực hiện Nghị định này đã có nhi�?u tác động tích cực đối với khả năng của ngư�?i dân
trong tham gia và ảnh hưởng đến công tác của xã. Tuy nhiên, dù Nghị định buộc chính quy�?n
cấp xã phải tuân thủ các đi�?u khoản của Nghị định, ấn tượng chung là tình trạng thực hiện dân
chủ cơ sở không thống nhất trên toàn quốc.35Trên thực tế, các cá nhân không có cách nào theo
pháp luật hoặc hành chính để thực hiện các quy�?n được đ�? cập trong Nghị định 29, nghĩa là nghị
định đóng vai trò như những hướng dẫn không thực thi được.
135. M�?i Nghị định do Chính phủ ban hành phải được chính quy�?n các cấp tuân thủ và thực
hiện. Tuy nhiên, đi�?u khiến cho việc này trở nên khó khăn và rắc rối trong cấu trúc phân cấp ở
Việt Nam là ở mỗi cấp chính quy�?n, lại cần có hướng dẫn v�? cách thực hiện Nghị định của Chính
phủ cho cấp thấp hơn. Nghĩa là tỉnh phải hướng dẫn cho huyện và huyện hướng dẫn cho xã. Quy


34
     �?i�?u 2, Hiến pháp 1992.
35 Duong, Minh Nhut, (2005) “Dân chủ cơ sở ở các xã Việt Nam�?, Báo cáo nghiên cứu cho Trung tâm Thể chế Dân chủ, Trư�?ng Nghiên cứu Khoa h�?c Xã hộ i, �?ại h�?c Quốc gia Australian




                                                                                        31
trình này nhằm đảm bảo các nghị định của Chính phủ có thể được áp dụng vào đi�?u kiện địa
phương; nhưng quy trình này trên thực tế lại gây tốn kém v�? th�?i gian (Duong, 2005, p.24).
136. Nghị định 79/N�?-CP năm 2003 sửa đổi Nghị định 29 để giúp quy trình thực hiện nhanh
chóng hơn bằng cách quy định rõ Hội đồng Nhân dân và Ủy ban Nhân dân xã36 là cơ quan trực
tiếp chịu trách nhiệm thực hiện dân chủ cơ sở mà không phải ch�? chỉ thị hướng dẫn từ chính
quy�?n cấp cao hơn. Nhìn chung, Nghị định 79 cũng mở rộng danh sách những công việc được
phép trong thực hành dân chủ37 và mở rộng và làm rõ những phương pháp được sử dụng để thực
hiện những công việc này.38 Ngoài những đi�?u chỉnh trên đây, cấu trúc của cả hai Nghị định
hoàn toàn giống nhau. Nghĩa là phần đầu của mỗi phần của bốn thực hành dân chủ liệt kê đầy đủ
những việc hoặc mức độ khả năng tham gia của ngư�?i dân. Phần hai liệt kê những phương thức
để chính quy�?n thực hiện những việc đó. Với một hệ thống pháp lý ngăn cản và cấm những hành
động không được quy định rõ ràng trong luật pháp, chính quy�?n và ngư�?i dân chỉ có thể thực
hiện những hành vi dân chủ ở mức độ mà Nghị định 79 quy định rõ.

Năng lực Thể chế và Hiệu quả

137. Trong CTMTQG, đi�?u 24-25 của Quyết định 135/2009/Q�?-TTg của Thủ tướng Chính phủ
ban hành quy chế quản lý, đi�?u hành thực hiện các Chương trình Mục tiêu Quốc gia có xác định
rõ sự tham gia của cộng đồng. Theo đó, các cơ quan quản lý ở cấp trung ương chịu trách nhiệm
công khai thông tin v�? chương trình thuộc trách nhiệm của mình. Những thông tin sau cần được
công khai:
            •     quy mô và nội dung chương trình
            •     phân giao kế hoạch và dự toán ngân sách hàng năm
            •     tiêu chí, định mức phân bổ kinh phí
            •     các báo cáo kết quả thực hiện và báo cáo tài chính
            •     báo cáo giám sát và đánh giá dự án thuộc các CTMTQG
            •     kết quả thanh tra, kiểm tra, xử lý các vi phạm, các vụ tiêu cực, tham nhũng của cán
                  bộ, công chức tham gia quản lý, đi�?u hành và thực hiện chương trình;
            •     báo cáo kiểm toán độc lập
            •     các văn bản pháp lý liên quan đến CTMTQG; và
            •     ý kiến phản hồi từ nhân dân




36 So sánh �?i�?u 1 Nghị định 79 và �?i�?u 1 Nghị định 29 khi �?i�?u 1 Nghị định 79 bổ sung Hội đồng nhân dân và Ủy ban Nhân dân là đối tượng chịu trách nhiệm thực
hiện toàn bộ hướng dẫn dân chủ.
37 Ví dụ, sự cần thiết phải thông báo cho ngư�?i dân v�? kết quả và phương pháp sử dụng trong mua sắm đấu thầu của chính phủ cho các dự án và đầu tư: �?i�?u 5(14).
38 Ví dụ, nếu so với �?i�?u 8(2) Nghị định 29 và �?i�?u 9(2) Nghị định 79, �?i�?u 9(2) giả m số đại biểu cho một cuộc h�?p hộ gia đình để thảo luận và b�? phiếu cởi mở v�?
công việc của xã từ hai phần ba xuống còn năm mươi phần tră m.




                                                                                32
138. Cộng đồng bị ảnh hưởng trong cộng đồng có những quy�?n sau trong CTMTQG: (a) tiếp
cận thông tin liên quan đến chương trình/dự án (hướng dẫn, chính sách, ưu tiên...); (b) cung cấp
nhận xét v�? chương trình và tiểu dự án; (c) giám sát (giám sát xã hội) đối với công trình dân
dụng và hoạt động ở địa phương; và (d) phối hợp với chủ đầu tư quyết định quy�?n sở hữu, hưởng
lợi hoặc sử dụng của cộng đồng đối với công trình dịch vụ công cộng.

Thách thức

139. Nhìn chung, việc thực hiện những quy định trên ở cấp địa phương còn nhi�?u vấn đ�? theo
một đánh giá chung do Bộ Lao động, Thương binh, và Xã hội tiến hành (Bộ L�?TBXH) và LHQ
năm 2009. Luồng thông tin từ cấp huyện xuống cấp xã vẫn còn hạn chế, gây thiếu trách nhiệm
giải trình của cấp cao đối với cấp thấp hơn. Cán bộ xã có kiến thức rất hạn chế v�? quy trình phân
bổ ngân sách, số liệu ngân sách và tiêu chí phân bổ giữa các cấp tương ứng (trung ương, tỉnh,
huyện, và xã).
140. �?ánh giá cũng nêu bật sự tham gia hạn chế của ngư�?i hưởng lợi trong quá trình ra quyết
định liên quan đến sự ủng hộ đối với chương trình. Một vấn đ�? là tình trạng thiếu thông tin mà
các bên liên quan có thể sử dụng làm cơ sở ra quyết định. Bộ NN-PTNT có một hệ thống giám
sát và đánh giá sử dụng 14 chỉ số chuẩn hóa chủ yếu được tạo ra từ các cuộc đi�?u tra hộ gia đình
và cộng đồng. Sau khi dữ liệu được thu thập, kết quả tổng hợp được cho là sẽ được công bố cho
các bên liên quan ở cấp trung ương và địa phương. Tuy nhiên, hệ thống này còn tương đối mới
và chưa tạo ra lượng thông tin đáng kể. Chưa có bằng chứng v�? việc ngư�?i dân ở cấp địa phương
có thể sử dụng những thông tin đó ở mức nào để h�?c tập, tham gia, và được tham vấn hiệu quả
v�? chương trình.
141. Trong CTMTQG2, trong số nhi�?u hạn chế và nhược điểm khác nhau, kinh nghiệm thực
hiện cho thấy mức độ tham gia hạn chế khi các cộng đồng không tham gia đầy đủ và chủ động
vào quá trình thực hiện chương trình. Quy hoạch xây dựng các công trình cấp nước tập trung vẫn
chỉ yếu theo hình thức từ trên xuống. Các cộng đồng chủ yếu chỉ được thông báo v�? tiến độ,
đóng góp v�? tài chính, và thực hiện giám sát công tác thi công ở mức độ nhất định. Thông tin bổ
sung ở cấp tỉnh cũng chỉ ra mức độ tham gia thấp của ngư�?i dân địa phương trong quá trình tái
định cư. Ngư�?i bị ảnh hưởng không có đại diện thư�?ng xuyên trong hội đồng bồi thư�?ng theo
quy định của nhà nước. Ở một số tỉnh (ví dụ: Vĩnh Phúc), nhóm này hoàn toàn vắng mặt trong
hội đồng bồi thư�?ng huyện.

4.3.3   Dân tộc Thiểu số

Khung pháp lý

142. Quy định pháp lý và chính sách nhà nước của Việt Nam hỗ trợ các nhóm dân tộc thiểu số
và hỗ trợ phát triển kỹ thuật để đáp ứng nhu cầu của các nhóm này tốt hơn chính sách của các
quốc gia trong khu vực. Ví dụ, có chính sách ưu tiên cho ngư�?i dân tộc thiểu số khi tuyển sinh
đại h�?c và được trợ giá khi mua dầu ăn, dầu h�?a, và muối i-ốt. CPVN, cùng với các đối tác phát
triển quốc tế, và NGO đã cung cấp các chương trình/dự án hỗ trợ hướng đến các dân tộc thiểu số.
CPVN đã đầu tư và hỗ trợ phát triển dân tộc thiểu số và vùng cao, với mục tiêu “bắt kịp�? tiêu
chuẩn phát triển của vùng đồng bằng.
143. V�? khuôn khổ pháp lý quốc gia, quy�?n bình đẳng của ngư�?i dân tộc thiểu số được quy định
rõ ràng trong luật pháp Việt Nam. �?i�?u 5 của Hiến pháp Việt Nam (1992) quy định như sau: Nhà


                                               33
nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước thống nhất của các dân tộc cùng sinh
sống trên đất nước Việt Nam. Nhà nước thực hiện chính sách bình đẳng, đoàn kết, tương trợ giữa
các dân tộc, nghiêm cấm m�?i hành vi kỳ thị, chia rẽ dân tộc. Các dân tộc có quy�?n dùng tiếng
nói, chữ viết, giữ gìn bản sắc dân tộc và phát huy những phong tục, tập quán, truy�?n thống và
văn hoá tốt đẹp của mình. Nhà nước thực hiện chính sách phát triển v�? m�?i mặt, từng bước nâng
cao đ�?i sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số. Gần đây, Nghị định
05/2011/N�?-CP (14/01/2011) quy định v�? các hoạt động v�? công tác dân tộc, bao gồm hỗ trợ
duy trì tiếng nói, văn hóa, tập quán, và bản sắc của m�?i dân tộc thiểu số.
144. �?i�?u 3 của Nghị định này đặt ra các nguyên tắc cơ bản khi làm việc với ngư�?i dân tộc thiểu
số như sau:
     •       Thực hiện chính sách dân tộc theo nguyên tắc bình đẳng, đoàn kết, tôn tr�?ng, giúp nhau
             cùng phát triển.
     •       �?ảm bảo và thực hiện chính sách phát triển toàn diện, từng bước nâng cao đ�?i sống vật
             chất và tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số.
     •       �?ảm bảo việc giữ gìn tiếng nói, chữ viết, bản sắc dân tộc, phát huy những phong tục,
             tập quán, truy�?n thống và văn hóa tốt đẹp của mỗi dân tộc.
     •       Các dân tộc có trách nhiệm tôn tr�?ng phong tục, tập quán của nhau, góp phần xây dựng
             n�?n văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
145. Theo chính sách của chính phủ, các dự án có ảnh hưởng đến đất đai, môi trư�?ng, cuộc sống
của các cộng đồng dân tộc thiểu số, cần công bố thông tin và lấy ý kiến của đại diện chính quy�?n
địa phương, để bảo đảm ngư�?i bị ảnh hưởng sẽ được tái định cư ở nơi có đi�?u kiện tốt hơn và và
theo cách phù hợp v�? văn hóa (�?i�?u 9). Cũng cần lưu ý rằng gần đây Thủ tướng Chính phủ phê
duyệt dự án “"Bảo tồn, phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam đến năm 2020�? với
ngân sách dự kiến 1,512 tỷ VN�? (Quyết định số 1270/Q�?-TTg ngày 27/07/2011).

Năng lực Thể chế và Hiệu quả

146. V�? khuôn khổ thể chế, một hệ thống cơ quan chính phủ từ trung ương đến địa phương đã
được thành lập để thực hiện công tác dân tộc thiểu số (�?i�?u 22, Nghị định 05/2011/N�?-CP ngày
14/01/2011), quy định như sau:
         •    Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước v�? công tác dân tộc.
         •    Ủy ban Dân tộc có trách nhiệm giúp Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà
              nước v�? công tác dân tộc trong phạm vi cả nước.
         •    Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ thực hiện trách nhiệm quản lý
              nhà nước v�? công tác dân tộc theo quy định của pháp luật.
         •    Ủy ban Nhân dân các cấp thực hiện quản lý nhà nước v�? công tác dân tộc ở địa
              phương theo quy định của pháp luật.
         •    Cơ quan công tác dân tộc được tổ chức từ Trung ương, tỉnh và cấp huyện thuộc vùng
              đồng bào dân tộc.
147. Ở cấp trung ương, Ủy ban Dân tộc (UBDT) chịu trách nhiệm chính v�? công tác dân tộc và
phối hợp với các bộ ngành liên quan trong quy hoạch, ban hành, và thực hiện chính sách dân tộc;



                                                  34
hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra, sơ kết, tổng kết, đánh giá, phổ biến và huy động việc thực hiện
chính sách dân tộc theo Nghị định này. Ngoài ra, UBDT chịu trách nhiệm phối hợp với các bộ
ngành liên quan và Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh trong thực hiện quản lý nhà nước v�? công tác dân
tộc và giải quyết những vấn đ�? có liên quan. Nghị định này yêu cầu UBDT nộp báo cáo hàng
năm lên Thủ tướng Chính phủ v�? kết quả thực hiện chính sách dân tộc và tình hình công tác dân
tộc.
148. Các bộ, cơ quan ngang bộ sẽ chịu trách nhiệm chính và phối hợp với Ủy ban Dân tộc trong
phạm vi, chức năng, nhiệm vụ, và quy�?n hạn được giao. Ủy ban Nhân dân các cấp sẽ (�?i�?u 25):
          •    Có trách nhiệm tổ chức thực hiện chính sách của �?ảng, pháp luật của Nhà nước v�?
               công tác dân tộc theo quy định của pháp luật và các quy định tại Nghị định này ở địa
               phương;
          •    Hàng năm, xây dựng, triển khai thực hiện kế hoạch, chương trình công tác dân tộc.
               Tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra việc thực hiện pháp luật và chính sách dân tộc; tổ chức, chỉ
               đạo thực hiện biện pháp bảo đảm các đi�?u kiện cải thiện đ�?i sống vật chất và tinh
               thần của đồng bào các dân tộc thiểu số;
          •    Xây dựng và tổ chức thực hiện các chính sách, chương trình, dự án của địa phương
               đối với vùng dân tộc thiểu số, vùng có đi�?u kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt
               khó khăn; và
          •    Báo cáo v�? tình hình dân tộc, kết quả thực hiện chính sách dân tộc và công tác dân tộc
               ở địa phương mình cho Ủy ban Dân tộc tổng hợp chung, báo cáo Thủ tướng Chính
               phủ.

Thách thức

149. Mặc dù đã có khung pháp lý cho hoạt động và đầu tư phát triển ở khu vực có ngư�?i dân
tộc thiểu số, vẫn còn thiếu các quy trình vận hành để có thể triển khai đầy đủ. Sự tham gia của
các dân tộc thiểu số vào quá trình ra quyết định vẫn còn hạn chế (UNDP, 2006)39. Việc vượt qua
những thành kiến là rào cản đối với sự tham gia của ngư�?i dân tộc thiểu số trở thành một thách
thức lớn để phân quy�?n hiệu quả. Trong báo cáo đánh giá giữa kỳ của chương trình 135 giai
đoạn 2, sự tham gia của ngư�?i dân tộc thiểu số vào chương trình này vẫn còn hạn chế do: (a)
chưa có đủ thông tin chi tiết v�? quy trình lập kế hoạch và ngân sách; (b) kỹ năng hạn chế v�? lập
kế hoạch và ngân sách có sự tham gia, và (c) hạn chế v�? ngôn ngữ tiếng Việt của ngư�?i dân tộc
thiểu số, và chưa có hệ thống văn bản song song bằng hai ngôn ngữ để vượt qua hạn chế này
(UBDT và LHQ, 2009)40. Tuy nhiên, các phát hiện, ví dụ như của của dự án Phát triển �?ịnh
hướng Cộng đồng (Dự án Giảm nghèo Vùng Núi phía Bắc – NMPRP), khẳng định rằng cải thiện
sự tham gia của ngư�?i hưởng lợi vào vòng đ�?i dự án sẽ đem lại kết quả tích cực (ví dụ: sự tham
gia của cộng đồng, minh bạch thông tin, mức độ tác động của cộng đồng trong quá trình ra quyết
định).41
150. Kinh nghiệm từ Chương trình Mục tiêu Quốc gia v�? Giảm nghèo cũng chỉ ra rằng cách ra
quyết định “từ trên xuống�? và giải pháp “cho tất cả�? không phù hợp cho ngư�?i dân tộc thiểu số


39
   UNDP (2006), Củng cố dân chủ và gia tăng sự tham gia ở Việt Nam, �?ối thoại Chính sách UNDP Việt Nam, Hà Nội, Việt Nam.
40
   CEMA và UN (2009), rà soát quá khứ, phản ứng với thách thức mới: �?ánh giá giữa kỳ Chương trình 135-II, 2006-2008, Hà Nội, Việt Nam.
41
   �?ể biết thêm thông tin, xem báo cáo đánh giá “ Dự án Giảm nghèo Vùng Núi phía Bắc�? (NMPRP) do CIEM trình nộp tháng 6/2008.



                                                                   35
(ví dụ: đào tạo bằng tiếng Việt cho các nhóm dân tộc thiểu số). (Bộ L�?TBXH và LHQ, 2009)42.
Trong các hội thảo cấp tỉnh và toàn quốc được tiến hành trong quá trình chuẩn bị PforR, có rất ít
cán bộ có kinh nghiệm v�? ngư�?i dân tộc thiểu số. Hội thảo cũng xác nhận rằng khi thực hiện các
tiểu dự án ở vùng sâu vùng xa, nơi có ngư�?i dân tộc thiểu số, quy trình tương tự như ở những nơi
khác trong nước vẫn được sử dụng phổ biến.
151. �?ối với CPVN, CTMTQG cung cấp “hỗ trợ�? để phát triển những cộng đồng này. Tuy
nhiên, có thể nói rằng việc thực hiện ở khu vực có ngư�?i dân tộc thiểu số và phần còn lại của dân
số nông thôn vẫn chưa có gì khác biệt, theo thông tin do chính quy�?n các tỉnh (Thanh Hóa,
Quảng Ninh và Vĩnh Phúc) cung cấp và phát hiện của hội thảo. Vì vậy, chương trình vẫn còn
thiếu hướng dẫn thực hành để đảm bảo có các can thiệp phù hợp v�? văn hóa.

4.4     �?ánh giá Năng lực Quản lý Xã hội của Bên vay và Hiệu quả
4.4.1     Thu hồi đất

152. Chương trình được thiết kế nhằm giảm thiểu thu hồi đất và đa số đất được sử dụng sẽ là đất
công để trống. Tuy nhiên, có khả năng sẽ có một số trư�?ng hợp sẽ cần tới đất tư và cần thực hiện
tái định cư. Nhìn chung, CPVN có khung pháp lý và quy định mạnh mẽ đi�?u chỉnh việc thu hồi
đất và các chính quy�?n cấp tỉnh đã thiết lập khung thể chế cần thiết. Kinh nghiệm giải quyết các
vấn đ�? thu hồi đất là đáng kể. Tuy nhiên, vẫn còn một số điểm yếu cụ thể trong hệ thống. Quan
sát cụ thể, liên quan đến những nguyên tắc nòng cốt của Chương trình PforR, được tóm tắ dưới
đây:
           (a) Giảm thiểu thu hồi đất và tác động bất lợi gắn li�?n. Chính quy�?n các cấp có xu
               hướng sử dụng đất công để trống hơn là đất tư. Quy định của nhà nước cũng cung
               cấp một khuôn khổ mạnh mẽ để giảm thiểu sử dụng đất nông nghiệp. Dư�?ng như có
               đủ năng lực để lập kế hoạch và thiết kế hệ thống tương ứng ở Cấp tỉnh.
           (b) Xác định và giải quyết m�?i tác động kinh tế và xã hội do thu hồi đất hoặc mất khả
               năng tiếp cận tài nguyên gây ra. Trong khi khung pháp lý cho phép có những tính
               toán như vậy, ít có bằng chứng rằng chi phí dài hạn của thu hồi đất được đánh giá
               đầy đủ. Bồi thư�?ng được thực hiện thông qua thanh toán một lần không phản ánh tác
               động dài hạn do mất khả năng tiếp cận đất hoặc tài nguyên.
           (c) Thanh toán bồi thư�?ng trước đủ để mua tài sản thay thế có giá trị tương đương và
               đáp ứng bất cứ chi phí chuyển đổi cần thiết nào. Quy định cho phép đánh giá toàn
               bộ giá trị của tài sản, tuy nhiên bằng chứng từ một vài đánh giá cho thấy đi�?u này ít
               khi được thực hiện và giá trị đất được đánh giá thư�?ng thấp hơn giá thị trư�?ng.
           (d) Cung cấp biện pháp cải thiện hoặc biện pháp khôi phục sinh kế nếu việc thu hồi đất
               gây thiệt hại cơ hội tạo thu nhập. Như trên, hầu như không có bằng chứng rằng đi�?u
               này diễn ra trên thực tế và khía cạnh này của bồi thư�?ng không được phản ánh tốt
               trong khung pháp lý.
           (e) Khôi phục hoặc thay thế cơ sở hạ tầng và dịch vụ cộng đồng. Khía cạnh này được đ�?
               cập đầy đủ bởi quy định hiện hành (Nghị định 69/2009/N�?-CP) và không có bằng


42
  Bộ L�?TBXH và LHQ (2009), đánh giá quá khứ, phản ứng với thách thức mới: �?ánh giá giữa kỳ Chương trình Mục tiêu Quốc gia v�? Giảm
nghèo, 2006-2008, Hà Nội, Việt Nam.



                                                                 36
            chứng v�? việc quy định này không được thực hiện đầy đủ. Không cần thực hiện hành
            động xa hơn.

4.4.2   Công bố Thông tin, Tham vấn và Tham gia

153. Ở cấp địa phương và trong khi thực hiện và vận hành các khoản đầu tư cấp nước theo kế
hoạch, chương trình sẽ đảm bảo sử dụng những cách tiếp cận hiện đại đối với sự tham gia được
xây dựng trong chương trình đầu tư vùng �?ồng bằng Sông Hồng 1 đang diễn ra và trong
CTMTQG. Tham vấn được tiến hành với cộng đồng địa phương v�? các khoản đầu tư dự kiến.
Các hệ thống cấp nước sẽ áp dụng mô hình quản lý đáp ứng nhu cầu và lợi ích của địa phương và
chính sách xác định giá nước được xử lý ở địa phương bởi UBND xã để bảo đảm tiếp cận bình
đằng với hệ thống cấp nước tập trung. Các khoản đầu tư sẽ dựa trên nhu cầu, thể hiện ở việc các
công trình sẽ được xây dựng ở những vùng mà cộng đồng thể hiện sự sẵn sàng chi trả để có nước
máy an toàn tới nhà. Tuy nhiên, năng lực của các tỉnh trong giám sát quy trình lập kế hoạch có
tham vấn kiểu này có thể vẫn còn hạn chế và sẽ cần được hỗ trợ và cải thiện trong giai đoạn thực
hiện chương trình. Hỗ trợ xây dựng năng lực cụ thể v�? lập kế hoạch có sự tham gia sẽ được đưa
vào hợp phần HTKT của chương trình.
154. V�? mặt vệ sinh, dự kiến có hai hình thức tham gia của cộng đồng và hộ gia đình: (a) vệ sinh
hộ gia đình sẽ được xây dựng với sự hỗ trợ của cơ quan cấp tín dụng (VBSP). VBSP sẽ tham gia
vào tiếp thị xã hội nhằm thu hút ngư�?i vay để đầu tư cho vệ sinh hộ gia đình. Các hộ gia đình
được quy�?n tự quyết định có đầu tư hay không và kinh nghiệm cho thấy rằng mặc dù tốc độ vay
vốn để xây dựng công trình vệ sinh hộ gia đình của những hộ gia đình nghèo nhất sẽ chậm hơn
so với đa số, những kế hoạch này thực sự cuối cùng cũng thâm nhập thành công tới những hộ gia
đình chịu nhi�?u thiệt thòi nhất; và (b) việc đạt được diện bao phủ vệ sinh trên toàn xã phải được
lập kế hoạch ở cấp tỉnh, và UBND tỉnh, Trung tâm NS-VSMTNT Tỉnh và Sở NN-PTNT/Sở YT
sẽ tham vấn các xã và xác định những khu vực có nhu cầu và sự sẵn sàng thay đổi hành vi ở mức
cao nhất để tối ưu hóa nỗ lực thay đổi hành vi, tập trung đầu tư vào vệ sinh công cộng và hướng
đến các hộ gia đình bằng tín dụng, hỗ trợ xúc tiến thay đổi hành vi và tiếp thị vệ sinh. Trong cả
hai trư�?ng hợp, rõ ràng đ�?u cần có xây dựng năng lực ở cấp địa phương để hỗ trợ phối hợp giữa
các cơ quan chính quy�?n khác nhau, và để đảm bảo rằng tiếp thị xã hội, thay đổi hành vi cộng
đồng và các khoản đầu tư được thiết kế và thực hiện phù hợp. Sự chủ động tham gia của các
cộng đồng và hộ gia đình trong vòng lặp phản có sự tham gia và thông tin sẽ là một công cụ thiết
yếu để xây dựng chiến lược phù hợp nhất cho hỗ trợ thay đổi hành vi ở vùng �?ồng bằng Sông
Hồng.

4.4.3   Dân tộc Thiểu số

155. Những nguyên tắc nòng cốt đòi h�?i có sự quan tâm đầy đủ là sự phù hợp v�? văn hóa và khả
năng tiếp cận công bằng với các lợi ích của chương trình với tr�?ng tâm đặc biệt dành cho quy�?n
và lợi ích của ngư�?i dân tộc thiểu số, cũng như nhu cầu hay quan ngại của các nhóm dễ bị tổn
thương. �?ánh giá cho thấy rằng quy định v�? khía cạnh này có cấu trúc tương đối hợp lý, nhưng
vẫn còn nghi ng�? nhất định liên quan đến năng lực thực hiện những quy định này. Cụ thể như
sau:
156. Tham vấn trước, cởi mở, và với đầy đủ thông tin được thực hiện nếu ngư�?i dân bản địa có
thể bị ảnh hưởng (tích cực hoặc tiêu cực) để xác định xem cộng đồng có ủng hộ rộng rãi các
hoạt động của chương trình. �?ảm bảo để ngư�?i bản địa có thể tham gia vạch ra các cơ hội



                                               37
hưởng lợi từ tận dụng nguồn lực tập quán hay kiến thức của ngư�?i bản địa, kể cả sự bằng lòng
của ngư�?i dân bản địa. Trong khi khung pháp lý rất rõ ràng, việc thực hiện các quy định liên
quan đến dân tộc thiểu số, công bố thông tin, thông tin và sự tham gia của xã hội ở cấp địa
phương vẫn chưa phù hợp với chính sách (thiếu trách nhiệm giải trình do hạn chế thông tin tới
các xã, sự tham gia của dân tộc thiểu số trong quá trình ra quyết định vẫn hạn chế). Cần có hành
động cụ thể để xóa b�? khoảng cách này.
157. Công tác lập kế hoạch và thực hiện chương trình có quan tâm đến những nhóm dễ bị tổn
thương trước khó khăn hoặc bất lợi, bao gồm ngư�?i nghèo, ngư�?i tàn tật, ngư�?i già, hoặc các
nhóm thiểu số cách biệt. Nếu cần, phải thực hiện biện pháp đặc biệt để thúc đẩy quy�?n tiếp cận
bình đẳng đối với lợi ích của chương trình. Yếu tố này được đ�? cập đầy đủ theo khung chính
sách hiện hành của Việt Nam. CTMTQG v�? cấp nước và vệ sinh có định hướng rộng rãi đến các
tỉnh có nhu cầu chung v�? đầu tưu vào cấp nước và vệ sinh; ở vùng �?ồng bằng Sông Hồng, đi�?u
này được thúc đẩy chủ yếu bởi nhu cầu cung cấp nguồn nước thay thế không bị nhiễm arsen. Hỗ
trợ với định hướng cụ thể cho những ngư�?i nghèo nhất và dân tộc thiểu số được cung cấp thông
qua nhi�?u chương trình quốc gia khác do CPVN tài trợ như: Chương trình 134, 135; Chương
trình Phát triển Nông thôn Mới 2010-2020; và Chương trình cho những huyện khó khăn nhất
(Chương trình 30a).

4.5    Kết luận và Khuyến nghị
158. Chênh lệch trong khung pháp lý và quản lý xã hội của bên vay đã được xác định liên quan
đến tái định cư bắt buộc và dân tộc thiểu số, cũng như sự yếu kém trong năng lực hiện để có thể
quản lý hiệu quả ở cấp tỉnh, cấp huyện. Với phạm vi của chương trình, loại và quy mô đầu tư,
tr�?ng tâm địa lý, và kinh nghiệm trước đó của chính phủ liên quan đến các dự án của Ngân hàng,
rủi ro chung từ khía cạnh an toàn môi trư�?ng và xã hội có thể được đánh giá ở mức trung bình.
Từ khía cạnh quản lý xã hội, có các khuyến nghị dưới đây:
       •   Khuyến nghị 1. Cải thiện sự minh bạch và trách nhiệm giải trình của các tổ chức thực
           hiện thông qua duy trì một cơ sở dữ liệu v�? tham nhũng/ủy thác/đấu thầu và khiếu nại
           liên quan đến thực hiện Chương trình.
       •   Khuyến nghị 2. Các tỉnh sẽ đảm bảo để những ngư�?i bị ảnh hưởng do mất tài sản
           hoặc đất sẽ được bồi thư�?ng sao cho h�? không bị thiệt hại so với trước đó. Một cơ chế
           phù hợp sẽ được xây dựng để đánh giá giá trị đất đai hoặc tài sản mất đi và xác định
           giá trị bồi thư�?ng đầy đủ (cho ngư�?i sử dụng hợp pháp) và hỗ trợ (cho ngư�?i sử dụng
           bất hợp pháp).
       •   Khuyến nghị 3. CPVN sẽ xây dựng một chương trình hỗ trợ kỹ thuật nhằm: (a) tăng
           cư�?ng thực hiện luật pháp của nhà nước ở cấp tỉnh liên quan đến: tái định cư, bồi
           thư�?ng và hỗ trợ bao gồm xây dựng n�?n tảng chắc chắn để định giá đất; và (b) tăng
           cư�?ng thực hiện các quy định của nhà nước v�? công bố thông tin, tham vấn và tham
           gia và cơ chế khiếu nại tố cáo trong khuôn khổ CTMTQG bao gồm cải thiện phương
           pháp tham vấn và tham gia.
       •   Khuyến nghị 4. Bộ NN-PTNT sẽ xây dựng một hướng dẫn hoạt động để thực hiện
           công tác dân tộc. Mục tiêu của hướng dẫn này là bảo đảm quan tâm đặc biệt đến m�?i
           khoản đầu tư có ảnh hưởng đến ngư�?i dân tộc thiểu số theo đó tham vấn trước, cởi
           mở, và với đầy đủ thông tin phải được tiến hành và ghi nhận lại bằng văn bản nhằm
           có được sự ủng hộ rộng rãi của cộng đồng . Hướng dẫn này sẽ được bổ sung bằng


                                              38
    hoạt động xây dựng năng lực. Một hệ thống giám sát & đánh giá phù hợp nên được
    xây dựng (có thể sử dụng hệ thống giám sát & đánh giá hiện tại theo Quyết định 51
    của Bộ NN-PTNT) để phản ánh những thay đổi này và theo dõi tình hình thực hiện .
•   Khuyến nghị 5. Bộ NN-PTNT sẽ tăng cư�?ng cơ chế Khiếu nại Tố cáo, cho mục đích
    tái định cư bắt buộc và dân tộc thiểu số. Bộ sẽ xây dựng một hướng dẫn thực hiện và
    hoạt động xây dựng năng lực để cải thiện giải quyết xung đột và theo dõi cũng như
    ghi nhận đầy đủ m�?i đơn thư khiếu nại tố cáo.




                                       39
                              Phụ lục 1: Tham vấn và Tham gia


                Tóm tắt Hội thảo Tham vấn ở Hà Nội, Phú Th�?, Bắc Ninh
                      V�? �?ánh giá Hệ thống Môi trư�?ng và Xã hội
                            Cho Chương trình PforR �?�? xuất
               Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn Dựa trên Kết quả
                          thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia
                                 16-20 tháng 4 năm 2012


Giới thiệu

1.    Ngân hàng Thế giới và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Bộ NN-PTNT) tiến hành
một Chương trình dựa trên Kết quả (PforR) và phái đoàn tham vấn đánh giá hệ thống môi trư�?ng
và xã hội (ESSA) từ 16-20/04/2012 cho Khoản Tài trợ Dựa trên Kết quả cho Chương trình Nước
sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn �?ồng bằng Sông Hồng ở tám tỉnh. Phái đoàn bao gồm Bà
Hoàng Thị Hoa, �?ồng Chủ nhiệm Dự án, Ông Nghi Quy Nguyen (Chuyên gia Phát triển Xã hội),
Ông Son Van Nguyen (Chuyên gia Môi trư�?ng); Ông Glenn S. Morgan (Cố vấn An toàn Khu
vực, LAC), và Bà Pilar Larreamendy (Chuyên gia Phát triển Xã hội Cao cấp). Ba hội thảo tham
vấn đã được tổ chức, một ở cấp trung ương, và hai hội thảo còn lại ở cấp địa phương ở tỉnh Phú
Th�? và Bắc Ninh. Mục đích của hội thảo tham vấn là: (a) tóm tắt cho đại biểu tham dự v�? cách
tiếp cận �?ánh giá Hệ thống Môi trư�?ng và Xã hội theo Chương trình dựa trên Kết quả đ�? xuất;
(b) tìm kiếm phản hồi v�? phát hiện và khuyến nghị chính của ESSA; và (c) xác định những
khuyến nghị khả thi cho kế hoạch hành động đ�? xuất. Theo hướng dẫn chính sách, ghi chép tham
vấn này được chuẩn bị để ghi nhận và tóm tắt thuyết trình và thảo luận trong mỗi phiên tham
vấn. Ghi chép này cũng sẽ được sử dụng để cập nhật ESSA được chuẩn bị theo chương trình
PforR ở Việt Nam.

2.    Phái đoàn tham vấn tiến hành thảo luận và tham vấn chuyên sâu với các Bộ ở cấp trung
ương, đối tác phát triển và, quan tr�?ng nhất, thảo luận với các tỉnh lựa ch�?n tham gia v�? công cụ
cho vay mới, đặc biệt tập trung vào ESSA và khuyến nghị. ESSA đã được chuẩn bị bằng tiếng
Anh và tiếng Việt, và công bố trên trang chủ của Quan hệ �?ối tác Cấp nước và Vệ sinh Nông
thôn trực thuộc Bộ NN-PTNT. Bản giấy của tài liệu cũng đã được gửi tới cả tám tỉnh, bao gồm
cả các xã mà khoản đầu tư đ�? xuất sẽ được thực hiện trong năm.

3.    Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn quốc gia (Trung tâm Quốc gia
NS-VSMTNT) và phái đoàn Ngân hàng Thế giới đã chủ trì thuyết trình và thảo luận ở hai tỉnh. Ở
cấp trung ương, hội thảo được tổ chức và chủ trì bởi Văn phòng Chỉ đạo Chương trình Mục tiêu
Quốc gia v�? Nước sạch và Vệ sinh Môi trư�?ng Nông thôn Giai đoạn III (CTMTQG3), sử dụng
diễn đàn Quan hệ �?ối tác Cấp nước và Vệ sinh Nông thôn với sự tham gia của Bộ NN-PTNT,
Bộ Y Tế (Bộ YT), đối tác phát triển (ADB, UNICEF, WHO), và NGO (Quỹ Trẻ em, HABITAT)
(xem phụ lục 1 để có danh sách đầy đủ các đại biểu tham gia). Trước hội thảo, toàn bộ đại biểu


                                               40
tham gia đã nhận được ESSA và tài liệu liên quan, kể cả tài liệu thuyết trình do Trung tâm Quốc
gia NS-VSMTNT và Ngân hàng Thế giới cung cấp. Báo cáo ESSA đầy đủ và tài liệu khác cũng
được cung cấp trực tuyến tại địa chỉ www.rwssp.org.vn.

Thuyết trình

4.    Tất cả các hội thảo được chia thành hai phần, thuyết trình và thảo luận. Có hai bài thuyết
trình do đại diện của Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT và phái đoàn Ngân hàng thực hiện.
Thuyết trình của Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT không chỉ cung cấp thông tin chung v�?
Chương trình đ�? xuất (nghĩa là mục tiêu phát triển dự án, tình trạng phê duyệt, thiết kế chương
trình, lập kế hoạch, giải ngân, cơ chế đầu tư), mà còn cung cấp cả thông tin v�? công cụ cho vay
mới của Ngân hàng Thế giới, PforR và những yêu cầu liên quan. Phái đoàn của Ngân hàng lại
tập trung bài thuyết trình vào ESSA (sự hợp lý, thiết kế, phát hiện, và khuyến nghị), được thực
hiện như một yêu cầu của PforR. Phái đoàn nhấn mạnh rằng lợi ích xã hội và môi trư�?ng của
Chương trình đ�? xuất sẽ đáng kể hơn rủi ro ti�?m tàng. Phái đoàn của Ngân hàng cũng trình bày
đ�? xuất hỗ trợ kỹ thuật, được thiết kế để giúp xóa b�? khoảng cách giữa năng lực của Chính phủ
trong giải quyết hiệu quả các vấn đ�? môi trư�?ng và xã hội thuộc CTMTQG3 thông qua một loạt
các hoạt động xây dựng năng lực.

Thảo luận và Phát hiện

5.    Sau thuyết trình, phái đoàn của Ngân hàng và Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT đã có cơ
hội tiếp nhận phản hồi từ đại biểu tham gia ở tất cả các cấp. Nhìn chung, các bên liên quan thể
hiện sự ủng hộ mạnh mẽ trong thực hiện Chương trình đ�? xuất ở tám tỉnh �?ồng bằng Sông
Hồng, đặc biệt từ đại biểu của các tỉnh và các xã ưu tiên muốn đáp ứng nhu cầu bức thiết của
ngư�?i dân địa phương đối với nước an toàn và vệ sinh. Các cơ quan cộng tác (Sở Y tế, Hội Phụ
nữ) cũng bày t�? sự ủng hộ và quan tâm muốn tham gia chương trình. Một số câu h�?i/quan ngại
cụ thể liên quan đến ESSA đã được nêu ra, như mô tả dưới đây.

6.    Ở Phú Th�?, đại biểu tham gia ở cấp tỉnh và địa phương đ�?u nhất trí rằng đi�?u kiện địa lý
(nơi nguồn nước tự nhiên sẵn có) và mật độ dân số (rất thấp hoặc rải rác) đòi h�?i sự quan tâm
đặc biệt khi thiết kế và thực hiện chương trình. Một lo lắng khác liên quan đến khả năng của
thành viên cộng đồng trong việc cùng chia sẻ chi phí với mức đóng góp dự kiến là 10% khoản
đầu tư, đây là mối lo đặc biệt cho những xã nghèo mi�?n núi. Do có quan ngại này, nhu cầu kết
nối với hệ thống nước của các hộ gia đình có thể thấp hơn dự kiến vì ngư�?i dân địa phương có
xu hướng sử dụng nước từ nguồn nước tự nhiên. Cũng như được nhắc đến ở các tỉnh khác, đại
biểu tham gia cũng nhất trí rằng để tránh và giảm khiếu nại, hoạt động truy�?n thông và thông tin
nên được triển khai, đảm bảo để ngư�?i dân địa phương thực sự hiểu chương trình. Hai đại diện từ
hai xã thể hiện quan ngại v�? sự chậm trễ của quá trình thu hồi đất do không thống nhất v�? mức
bồi thư�?ng.

7.   Ở Bắc Ninh, Chương trình rất phù hợp với chính sách hiện tại của tỉnh v�? xã hội hóa hoạt
động cấp nước và vệ sinh. Mục tiêu phát triển của tỉnh hướng đến việc 100% các hộ gia đình
được tiếp cận với nước an toàn và công trình vệ sinh trước năm 2020. Trung tâm NS-VSMTNT
Tỉnh Bắc Ninh nhấn mạnh rằng việc xây dựng các hệ thống cấp và xử lý nước ở Bắc Ninh tuân


                                              41
thủ chặt chẽ các nguyên tắc được xác định trong nghị định v�? dân chủ cơ sở (dân biết, dân bàn,
dân làm, dân kiểm tra). Kết quả là sẽ không có những vấn đ�? đáng kể trong quá trình thu hồi đất.
�?àm phán với ngư�?i bị ảnh hưởng đã và sẽ tiếp tục được ưu tiên. �?ại biểu tham gia từ cấp xã bổ
sung rằng mức độ tác động của chương trình liên quan đến thu hồi đất là rất nh�? và sẽ không cần
tái định cư. �?ây là một lĩnh vực thành công khác của chương trình. Chính quy�?n địa phương
cũng chỉ ra rằng sự ủng hộ mạnh mẽ của cộng đồng trong xây dựng các hệ thống cấp nước mới ở
địa phương. Một số đại biểu chỉ ra tầm quan tr�?ng của việc cung cấp nước sạch do nhận ra mức
độ ô nhiễm cao của nước mặt ở nhi�?u nơi trong tỉnh. Chất lượng nước đầu vào và đầu ra của hệ
thống cấp nước nông thôn cũng được sự quan tâm của các đại biểu. �?ại biểu thể hiện nhu cầu
giám sát và kiểm soát chất lượng nước của nguồn nước uống nông thôn.

8.    Ở cấp trung ương, có nhi�?u nhận xét khác nhau được nêu ra bởi đại diện của Bộ NN-PTNT
(v�? sử dụng sổ tay và hướng dẫn được xây dựng trong dự án do Ngân hàng tài trợ trước đó ở
vùng �?ồng bằng Sông Hồng nhằm tiết kiệm th�?i gian và chi phí); WHO (v�? tích hợp các vấn đ�?
y tế trong báo cáo và đánh giá cuối cùng của chương trình, để xem chương trình ảnh hưởng thế
nào đến tình trạng sức kh�?e của ngư�?i dân địa phương); và Quỹ Trẻ em Australia (v�? rủi ro xung
đột xã hội ti�?m tàng giữa những ngư�?i hưởng lợi có mục tiêu khác nhau trong sử dụng nguồn
nước). V�? thu hồi đất và bồi thư�?ng, từ tỉnh Phú Th�?, Phó chủ tịch UBND Tỉnh nêu quan ngại
v�? bồi thư�?ng cho ngư�?i sử dụng đất bất hợp pháp, trước tiên là không phù hợp với luật pháp
Việt Nam và thứ hai có thể thúc đẩy hành vi sai trái. Trong các cuộc tham vấn, câu h�?i do Ngân
hàng Phát triển Châu �? nêu ra liên quan đến sự suy kiệt và ô nhiễm của tầng ngậm nước sâu do
khai thác quá mức những tầng ngậm nước sâu đó. �?ây thực sự có thể là một quan ngại hợp lý
nếu tỷ lệ bơm dự kiến tương ứng với nhu cầu cấp nước của Hà Nội, nhưng trong các khoản đầu
tư PforR, hệ thống nước ngầm lớn nhất cũng chỉ thực hiện lỗ khoan để cung cấp chưa tới 1.000
mét khối nước một ngày. Tuy nhiên, chất lượng nước của tất cả các hệ thống sẽ được giám sát kể
từ khi các hệ thống được đưa vào sản xuất.

9.   Có nhi�?u câu h�?i đ�? nghị giải thích v�? dòng vốn, cơ chế đầu tư, hỗ trợ của chương trình, tổ
chức thực hiện, công cụ cho vay mới, v.v.... Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT và phái đoàn của
Ngân hàng đã trả l�?i vắn tắt các câu h�?i, khẳng định rằng phái đoàn sẽ rà soát và tích hợp những
nhận xét nhận được vào bản ESSA sửa đổi.

Quan sát và Bài h�?c Thu được

       •   Phần thuyết trình được cấu trúc hợp lý hơn có thể tránh được sự trùng lặp với thuyết
           trình của Văn phòng Dự án Trung ương (CPO) và lẽ ra đã có thể được đi�?u chỉnh phù
           hợp hơn với khán giả cụ thể. Phái đoàn của Ngân hàng đã có một phiên h�?p vào sáng
           17 tháng 4 và đưa ra được bản thuyết trình sửa đổi;
       •   Trong tham vấn tại hiện trư�?ng, nên giảm bớt tr�?ng tâm vào các vấn đ�? v�? quy trình
           và tập trung hơn vào khuyến nghị và hành động trực tiếp do phái đoàn của Ngân hàng
           đưa ra;




                                              42
      •   Các cá nhân khó có thể phản ứng với kết luận chung của ESSA vì ESSA không trình
          bày v�? các khoản đầu tư cụ thể ở các cộng đồng của h�? mà thay vào đó lại cân nhắc
          v�? cách tiếp cận chung của chương trình;
      •   Có thể có hai bản tài liệu thuyết trình: (a) một bản dài bao gồm thông tin chi tiết hơn
          để đại biểu đ�?c trước hoặc sau cuộc h�?p; và (b) một bản ngắn hơn thực sự được sử
          dụng trong tham vấn;
      •   Có thể hữu ích khi thảo luận trực tiếp với cán bộ Sở TNMT, những ngư�?i hưởng lợi
          mục tiêu của hoạt động xây dựng năng lực theo HTKT hợp phần 4;
      •   Thay vì ch�? đợi đại biểu tham gia tự phản ứng, có thể hữu ích hơn khi đưa ra một số
          câu h�?i gợi ý để thảo luận mở, đảm bảo để ESSA vẫn là tr�?ng tâm của hội thảo tham
          vấn. Phương pháp này rất hiệu quả trong phiên tham vấn thứ 2 và 3 ở cấp trung ương
          và tỉnh Bắc Ninh.


Các bước tiếp theo

10. Sản phẩm bàn giao chính cho các bước tiếp theo bao gồm ghi chép tham vấn và bản ESSA
cập nhật. Phái đoàn của Ngân hàng, cộng tác với Bộ NN-PTNT, đã chủ trì quá trình này. Bản
ESSA cập nhật sẽ được cung cấp tại InfoShop Ngân hàng Thế giới sau khi thẩm định chương
trình, vào tháng 6 – tháng 7 năm 2012.
Danh sách đại biểu tham gia

1. �?ại biểu tham gia ở tỉnh Phú Th�?

Stt     H�? tên                                       Tổ chức
1       Tran Quoc Binh                               Phó Giám đốc, Sở NN-PTNT, Phú Th�?
2       Nguyen Minh Tuan                             Chi cục Thủy lợi Phú Th�?
3       Nguyen Cong Huan                             Sở Kế hoạch và �?ầu tư Phú Th�?
4       Nguyen Vu Long                               Sở Tài chính Phú Th�?
5       Nguyen Hung Thinh                            Sở Y tế Phú Th�?
6       Nguyen Viet Thanh                            Ủy ban Nhân dân Xã Quế Lưu
7       Hoang Thi Phuong                             Hội Phụ nữ Quế Lưu
8       Vu Van Xuat                                  Ủy ban Nhân dân Xã Phu My
9       Nguyen Thi Huong                             Hội Phụ nữ Phu My
10      Tran Bang Son                                Quan Ủy ban Nhân dân Xã Tri Quan
11      Nguyen Thi Trang                             Hội Phụ nữ Tri Quan
12      Pham Thanh Tung                              Ủy ban Nhân dân Xã Bao Thanh
13      Nguyen Thi Tam                               Hội Phụ nữ Bao Thanh
14      Le Quoc Tuan                                 Ủy ban Nhân dân Xã Xuan Ang
15      Bui Thi Tuyet                                Hội Phụ nữ Xuan Ang
16      Thach Van Thi                                Ủy ban Nhân dân Xã Thanh Uyen
17      Pham Thi Hai                                 Hội Phụ nữ Thanh Uyen
18      Dang Van Phai                                Ủy ban Nhân dân Xã Hien Quan


                                              43
19      Ngo Thi Duyen                       Hội Phụ nữ Hien Quan
20      Tran Duy Phuong                     Ủy ban Nhân dân Xã Hoang Cuong
21      Nguyen Thi Minh Huyen               Hội Phụ nữ Hoang Cuong
22      Ma Huy Dung                         Ủy ban Nhân dân Xã Man Lan
23      Nguyen Thi Tan                      Hội Phụ nữ Man Lan
24      Nguyen Thi Bach Kim                 Chi cục Thủy lợi Phú Th�?
25      Vu Duc Hanh                         Chi cục Thủy lợi Phú Th�?
26      Duong Van Hoa                       Chi cục Thủy lợi Phú Th�?
27      Nguyen Thi Thuy                     Chi cục Thủy lợi Phú Th�?

2. �?ại biểu tham gia ở tỉnh Bắc Ninh

Stt     H�? tên                             Tổ chức
1       Nguyen Quang Sang                  Ủy ban Nhân dân Tỉnh
2       Nguyen Dinh Tam                    S ở Y tế
3       Nguyen Thi Hang                    Hội Phụ nữ Tỉnh
4       Nguyen The Te                      Sở Kế hoạch và �?ầu tư
5       Nguyen Sy Phuong                   Sở GD-�?T
6       Le Hong Hanh                       Sở Tài chính
7       Nguyen Huu Truong                  Sở NN-PTNT
        Nguyen Van Hien                    Ủy ban Nhân dân Huyện Luong Tai
8                                          (UBND Huyện)
9       Vu Tran Ninh                       UBND Huyện Tien Du
10      Nguyen Dinh Vuong                  UBND Huyện Que Vo
11      Ngo Thi Nga                        UBND Huyện Yen Phong
12      Le Van Quang                       UBND Huyện Thuan Thanh
13      Nguyen Dang The                    UBND Xã Phu Hoa
14      Nguyen Van Bay                     UBND Xã Dong Tho
15      Nguyen Duc Truyen                  UBND Xã Minh Dao
16      Dao Tien Bac                       UBND Xã Tri Phuong
17      Le Cong Dung                       UBND Xã Binh Duong
18      Tran Van Duong                     UBND Xã Can Duc
19      Nguyen Tien Loi                    UBND Xã Khac Niem
20      Nguyen Mau Hien                    UBND Xã Phuong Mao
21      Vu Quang Do                        UBND Xã Mau Chieu
        �?ại biểu tham gia từ Trung tâm NS- Trung tâm NS-VSMTNT Tỉnh Bắc Ninh
22      VSMTNT Tỉnh




                                       44
3. �?ại biểu tham gia ở cấp Trung ương

 Stt     H�? tên                 Chức danh                   Tổ chức

 1       Nguyen Thi Tuyet Hoa                               ICD/Bộ NN-PTNT
 2       NguyenThanh Dam                                    ICD/Bộ NN-PTNT
                                                            �?ơn vị �?i�?u phối
 3       Nguyen Danh Soan       �?i�?u phối viên              NS-VSMTNTP
                                Cán bộ Thông tin, Kế        �?ơn vị đi�?u phối
 4       Pham Bich Ngoc         hoạch, Giám sát             NS-VSMTNTP
                                                            �?ơn vị đi�?u phối
 5       Nguyen Thi Tra Vinh    Cán bộ Hành chính/Kế toán   NS-VSMTNTP
 6       Nitish jha             Chuyên gia NS-VSMT          ADB
 7       Dao Hoa Anh            Cán bộ Dự án                Borda
 8       Pham Thi Hai Yen       �?ại diện                    Borda
 9       Pham Thi Thu Huong     Cố vấn trưởng               UNHABITAT
                                Giám đốc chương trình
 10      Tran Thi Kieu Hanh     WATSAN                      Childfund
 11      Tran Thu An            Cán bộ WATSAN               UNICEF
                                Chuyên gia Sức kh�?e Môi
 12      Ton Tuan Nghia         trư�?ng                      WHO
 13      Nguyen Xuan Quang      VPTT CTMTQG                 Bộ NN-PTNT
 14      Tran Lan Anh           VPTT CTMTQG                 Bộ NN-PTNT
 15      Nguyen Thi Huong
                                                            Trung tâm Quốc gia NS-
 16      Le Thieu Son           Giám đốc                    VSMTNT
                                                            Trung tâm Quốc gia NS-
 17      Duong Tuyet Trinh      CPO                         VSMTNT
                                                            Trung tâm Quốc gia NS-
 18      Le Khanh Hoa           CPO                         VSMTNT
                                                            Trung tâm Quốc gia NS-
 19      Vu Hong Ha             CPO                         VSMTNT
                                Sở Khoa h�?c và Công nghệ,
 20      Nguyễn Xuân Khôi       phòng Môi trư�?ng            Bộ NN-PTNT
 21      Tran Dac Phu           Phó Giám đốc                VIHEMA/Bộ YT
 22      Duong Chi Nam                                      VIHEMA/Bộ YT
 23      Pham Hong Quang                                    VIHEMA/Bộ YT
 24      Hoang Thi Hoa          Chuyên viên Cao cấp         Ban �?ô thị NHTG / WSP
 25      Ông Gleen Morgan       Chuyên gia xã hội NHTG      NHTG
 26      Bà Pillar              Chuyên gia xã hội NHTG      NHTG
 27      Nguyen van Son                                     NHTG
 28      Nghi                                               NHTG
 29      Ta Duc Thang           Giám đốc                    TT NS-VSMTNT Hà Nam
 30      Tran Dang Chien                                    UBND Tỉnh Hà Nam
 31      Pham Minh Tan          Giám đốc                    TT NS-VSMTNT Quảng



                                            45
                                        Ninh
32   Ly Thanh Son        Phó Giám đốc   TT NS-VSMTNT Hà Nội
33   Hoang Nghia Nha     Giám đốc       TT NS-VSMTNT Hưng Yên
34   Ha Ke San           Phó Chủ tịch   UBND Tỉnh Phú Th�?
35   Nguyen Minh Tuan    Giám đốc       Phòng WR Phú Th�?
36   Le Quang Trinh      Phó Giám đốc   Sở NN-PTNT Thanh Hóa
37   Nguyen Xuan Trang   Giám đốc       TT NS-VSMTNT Thanh Hóa
38   Do Huy Su           Phó Giám đốc   TT NS-VSMTNT Vĩnh Phúc
39   Trinh Dinh Meo                     Sở NN-PTNT Vĩnh Phúc




                                  46
4. Phái đoàn Tham vấn

   1. Ông Le Thieu Son, Giám đốc, Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT
   2. Ông Nguyen Thanh Luan, Phó Giám đốc, Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT
   3. Ông Vu Manh Ha, Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT
   4. Ông Le Khanh Hoa, Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT
   5. Bà Duong Tuyet Trinh, Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT
   6. Ông Ha Duc Chinh, Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT
   7. Ông Phan Thanh Son, Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT
   8. Ông Nguyen Thi Dao, Trung tâm Quốc gia NS-VSMTNT
   9. Ông Glenn S. Morgan, Cố vấn An toàn Khu vực, LAC, Ngân hàng Thế giới
   10. Bà Pilar Larreamendy, �?i�?u phối viên Khu vực Quốc gia (Xã hội), Ngân hàng Thế giới
   11. Bà Hoang Thi Hoa, Chuyên viên Cao cấp, Ngân hàng Thế giới
   12. Ông Nguyen Van Son, Chuyên gia Môi trư�?ng, Ngân hàng Thế giới
   13. Ông Nguyen Quy Nghi, Chuyên gia Phát triển Xã hội, Ngân hàng Thế giới




                                            47
                Phụ lục 2: Môi trư�?ng sống Nhạy cảm ở các Tỉnh Mục tiêu


Thành phố Hà Nội
1.    Vư�?n Quốc gia Ba Vì (12.023 ha). Vư�?n Quốc gia Ba Vì nằm ở trung tâm Núi Ba Vì, một
ng�?n núi biệt lập nằm cách Hà Nội 50km v�? phía Tây. �?ây là một ng�?n núi rất dốc trên một
vùng đồng bằng có độ cao hầu như không quá 30 m. Tại Vư�?n Quốc gia Ba Vì, rừng tự nhiên
phần lớn phân bố tại độ cao trên 600 m. Kiểu rừng tự nhiên tại Ba Vì là rừng thư�?ng xanh trên
đất thấp, rừng thư�?ng xanh núi thấp và rừng hỗn hợp tùng bách và lá rộng trên núi thấp. Năm
1998, công viên quốc gia cung cấp 4.701 ha rừng, bao gồm 1.710 ha rừng tự nhiên và 2.991 ha
rừng trồng. Tuy nhiên, rừng trồng vẫn còn trong giai đoạn phát triển ban đầu, chỉ có cây nh�?. Ba
Vì là nơi sinh sống của 812 loài thực vật bậc cao, trong đó một số loài được cho là phát hiện lần
đầu, ví dụ �?ơn ba lan sa, B�?i l�?i Ba vì và Bánh langko. Ba Vì cũng là nơi sinh sống của 44 loài
động vật có vú, 114 loài chim, 15 loài bò sát và 9 loài lưỡng cư. Tuy nhiên, do sự tấn công không
thương xót của con ngư�?i vào rừng Ba Vì, sự đa dạng và sự phong phú của động vật có vú và
các loài chim không còn được như trước. Thực tế, một số loài được cho là đã tuyệt chủng cục bộ.
2.    Khu Văn hóa Lịch sử Hương Sơn (4.355 ha). Khu Văn hóa Lịch sử Hương Sơn nằm cách
Hà Nội 60 km v�? phía Nam, tại huyện Mỹ �?ức, thành phố Hà Nội. nằm ở trung tâm Chùa
Hương Tích, Chùa Hương. Cảnh quan Khu Văn hóa Lịch sử chịu sự chi phối của núi Hương
Tích, một vùng đá vôi lộ thiên, đạt độ cao 381 m. V�? phía Bắc và phía �?ông, khu được bao b�?c
bởi dải đồng bằng duyên hải thấp thuộc �?ồng bằng Sông Hồng. �?ộ cao thấp nhất của khu là 20
m. Khu Văn hóa Lịch sử Hương Sơn t�?a lạc ở lưu vực sông �?áy. Di tích văn hóa lịch sử này
cũng bao gồm 1.723 ha rừng đá vôi. Tại Hương Sơn đã ghi nhận tổng số 350 loài thực vật, gồm
một số loài được ghi trong Sách �?�? của Việt Nam, như Trần bì Trung quốc và Cây sưa. Hầu như
không có thông tin v�? tầm quan tr�?ng của Hương Sơn đối với việc bảo tồn động vật. Tuy nhiên,
khu vực này được khẳng định là nơi sinh sống của một số lượng ít Vo�?c mông trắng đang bị đe
d�?a trầm tr�?ng toàn cầu trong một đi�?u tra năm 2000.
Tỉnh Thanh Hóa
3.   Tỉnh Thanh Hóa sở hữu môi trư�?ng sống vô cùng đa dạng bao gồm: Vư�?n Quốc gia Bến
En (16.634 ha); Khu Bảo tồn Thiên nhiên Hòn Mê (500 ha); Khu �?�? xuất Bảo tồn Thiên nhiên
Mư�?ng Sài (10.000 ha); Khu �?�? xuất Bảo tồn Thiên nhiên Pù Hu (35.089 ha); Khu �?�? xuất Bảo
tồn Thiên nhiên Pù Luông(17.662 ha); Khu Bảo tồn Thiên nhiên (500 ha); và Khu �?�? xuất Bảo
tồn Thiên nhiên Xuân Liên (23.610 ha).
4.   Tỉnh Thanh Hóa cũng là nơi có nhi�?u tài nguyên văn hóa vật thể quan tr�?ng như: Khu �?�?
xuất Văn hóa Lịch sử Hàm Rồng (226 ha); Khu Văn hóa Lịch sử �?�?n Bà Triệu (300 ha); Khu
Văn hóa Lịch sử Lam Sơn (300 ha); và Khu Văn hóa Lịch sử Ng�?c Trạo (300 ha); Khu đ�? xuất
Văn hóa Lịch sử Sầm Sơn (543)..
Tỉnh Phú Th�?
5.   Vư�?n Quốc gia Xuân Sơn (15.048 ha). Vư�?n Quốc gia Xuân Sơn nằm ở huyện Thanh
Sơn tỉnh Phú Th�?, tại khu vực �?ông-Nam của dãy Hoàng Liên, cách hợp lưu sông Hồng và sông
�?à 45 km v�? phía Tây-Nam. Cao độ tại Xuân Sơn thấp hơn m�?i nơi thuộc dãy Hoàng Liên: cách


                                               48
điểm có độ cao 2.000 m gần nhất 40km v�? phía Tây-Bắc. Vư�?n Quốc gia có độ cao từ 200 tới
1.386 m tại đỉnh Núi Voi. Kiểu thực vật tự nhiên tại Xuân Sơn là rừng thư�?ng xanh đất thấp và
núi thấp, và rừng đá vôi đất thấp và núi thấp. Theo quy hoạch đầu tư ban đầu, 314 loài thực vật
bậc cao, 48 loài động vật có vú, 121 loài chim, 13 loài bò sát và 14 loài lưỡng cư được ghi nhận
tại Vư�?n Quốc gia Xuân Sơn. Kế hoạch đầu tư báo cáo v�? sự xuất hiện của một đàn Vượn đen
má trắng với ba hoặc 4 cá thể, một đàn Vo�?c xám với 15 tới 18 cá thể. Tuy nhiên, tình trạng hiện
tại của những loài này tại Vư�?n quốc gia là chưa rõ, và có thể cả hai loài đã bị tuyệt chủng cục
bộ. Bên cạnh đó, hệ thống hang động trải rộng tại Xuân Sơn được cho là là nơi sinh sống của đa
dạng cao của các loài dơi.
6.    Khu Văn Hóa Lịch sử �?�?n Hùng (285 ha). Khu Văn Hóa Lịch sử �?�?n Hùng nằm tại xã
Hi Cương, huyện Lâm Thao. Khu Văn hóa Lịch sử nằm trong một vùng đồi thấp giữa sông Lô
và sông Hồng. Khu có cao độ từ 50 đến 160 m. Hầu như không có thông tin v�? giá trị đa dạng
sinh h�?c của Khu. Theo Anon. (2000), tại Khu chỉ có 13 ha rừng tự nhiên, còn lại là rừng trồng
những loài cây du nhập. Do diện tích rừng tự nhiên vô cùng nh�?, mức độ xáo trộn cao, và độ
cách li cao từ các khu vực môi trư�?ng sống tự nhiên, khu văn hóa lịch sử có thể được xem là hầu
như không hoặc không có giá trị đa dạng sinh h�?c.
Tỉnh Quảng Ninh
7.   Vư�?n Quốc gia Bái Tử Long (15,783 ha). Vư�?n Quốc gia Bái Tử Long nằm ở Vịnh Bái
Tử Long huyện Vân �?ồn. �?ịa hình của vịnh Bái Tử Long tương tự địa hình vịnh Hạ Long, ngay
phía nam là các đảo và đảo nh�? đá vôi, được bao quanh bởi nước biển. Vư�?n Quốc gia Bái Tử
Long cung cấp khoảng 2.000 ha rừng thư�?ng xanh đất thấp, phần lớn diện tích đó nằm trên đảo
Ba Mùn. Tuy vậy, khu rừng này đã bị xáo trộn nặng n�? do khai thác gỗ có ch�?n l�?c và còn rất ít
phần rừng chưa bị xáo trộn.
8.   Diện tích Khu �?�? xuất Bảo tồn Biển �?ảo Bạch Long Vĩ (90.000 ha); Diện tích Khu �?�?
xuất Bảo tồn Biển �?ảo Cô Tô (7.850 ha); và Diện tích Khu �?�? xuất Bảo tồn Biển �?ảo Trần
(4.200 ha).
9.    Khu �?�? xuất Bảo tồn Thiên nhiên Kỳ Thượng (17.640 ha). Khu �?�? xuất Bảo tồn Thiên
nhiên Kỳ Thượng nằm trên một dãy núi chạy từ Tây sang �?ông. Những con suối ở phía Bắc khu
đ�? xuất bảo tồn thiên nhiên chảy theo hướng Bắc, vào sông Ba Chẽ, trong khi những con suối ở
phía Nam khu đ�? xuất bảo tồn thiên nhiên chảy v�? phía Nam, vào Vịnh Bắc Bộ tại Hồng Gai.
Khu đ�? xuất bảo tồn thiên nhiên Kỳ Thượng nằm ở độ cao 150 m tới 1.120 m. Khu đ�? xuất bảo
tồn thiên nhiên Kỳ Thượng là nơi sinh sống của một số loài động vật có vú và chim cần được
bảo vệ. Tuy nhiên, Kỳ Thuợng có thể là một trong số ít khu ở Việt Nam có chó hoang giống gấu
trúc sinh sống.
10. Khu Bảo tồn Thiên nhiên Yên Tử (3.040 ha). Khu bảo tồn Thiên nhiên Yên Tử nằm trên
một dãy núi tạo thành biên giới giữa huyện �?ông Tri�?u, tỉnh Quảng Ninh, và huyện Sơn �?ộng
tỉnh Bắc Giang. Khu bảo tồn thiên nhiên nằm trên độ cao 1.068 m trên Núi Yên Tử, điểm cao
nhất trên dãy núi này. Những con suối bắt nguồn từ tri�?n phía Bắc của dãy núi chảy v�? phía Bắc,
vào sông Lục Ngạn, trong khi những con suối bắt nguồn từ tri�?n phía Nam chảy v�? phía Nam,
vào sông Kinh Thầy..
11. Các đảo thuộc Khu Văn hóa Lịch sử vịnh Hạ Long (1.000 ha). Tổng sống 1.969 hòn đảo
lớn nh�? nằm trong vịnh Hạ Long (ADB 1999). �?ịa chất của những hòn đảo này có đặc tính đá
vôi, trong đó có hai địa mạo chính: đá vôi Phong Tùng và Phong Linh (Waltham 1998). Một số


                                              49
hòn đảo lớn hơn đạt tới độ cao trên 200 m. Tuy nhiên, nước trong vịnh nông, và có độ sâu chỉ 6
đến 10 m. Không có đảo nào có đặc trưng nước mặt cố định.
Tỉnh Vĩnh Phúc
12. Vư�?n Quốc gia Tam �?ảo (36.883 ha). Tam �?ảo cung cấp 21.982 ha rừng tự nhiên và
1.351 ha rừng trồng. Rừng tự nhiên gồm hai kiểu chính: rừng thư�?ng xanh đất thấp và rừng
thư�?ng xanh núi thấp. Rừng thư�?ng xanh đất thấp phân bố tại độ cao 700 và 800 m, và bị suy
giảm nặng n�?. Kiểu rừng này có sự đa dạng cao v�? các loài cây, với các đại diện H�? �?ậu, H�?
Dầu, H�? Xoan, H�? Trám, H�? �?ào kim nương và H�? �?ào lộn hột. Rừng thư�?ng xanh núi thấp
phân bố ở độ cao trên 800 m..




                                             50
Phụ lục 3: Pháp luật v�? Môi trư�?ng của Việt Nam


1.   Hệ thống EIA của Việt Nam tuân thủ một số luật và quy định được ban hành để đảm bảo
sự phù hợp và tuân thủ đối với hướng dẫn của chính phủ và pháp luật hiện hành. Các luật và
hướng dẫn của Việt Nam liên quan đến PforR được trình bày dưới đây:
      •   Luật Bảo vệ Môi trư�?ng Việt Nam năm 2005 số 52/2005/QH11 do Quốc hội phê
          duyệt ngày 29/11/2005 và có hiệu lực từ 01/07/2006.

      •   Luật Tài nguyên Nước Việt Nam số 08/1998/QH10 do quốc hội phê duyệt ngày
          20/05/1998 và có hiệu lực từ 01/01/1999.

      •   Luật �?ất đai số 13/2003/QH11 do quốc hội phê duyệt ngày 26/11/2003 và có hiệu lực
          từ 01/07/2004.

      •   Nghị định 16/2005/N�?-CP ngày 07/02/2005 v�? quản lý dự án đầu tư xây dựng công
          trình;

      •   Nghị định 80/2006/N�?-CP ngày 9/8/2006 của Chính phủ v�? việc quy định chi tiết và
          hướng dẫn thi hành một số đi�?u của Luật Bảo vệ môi trư�?ng 2005;

      •   Nghị định 21/2008/N�?-CP ngày 28/2/2008 v�? việc sửa đổi, bổ sung một số đi�?u của
          Nghị định số 80/2006/N�?-CP ngày 09 tháng 8 năm 2006 của Chính phủ v�? việc quy
          định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số đi�?u của Luật Bảo vệ môi trư�?ng 2005;

      •   Nghị định 29/2011/N�?-CP ngày 18 tháng 4 năm 2011 của Chính phủ Quy định v�?
          đánh giá môi trư�?ng chiến lược, đánh giá tác động môi trư�?ng, cam kết bảo vệ môi
          trư�?ng;

      •   Thông tư 26/2011/TT-BTNMT ngày 18/7/2011 của Bộ Tài nguyên và Môi trư�?ng v�?
          quy định chi tiết một số đi�?u của Nghị định số 29/2011/N�?-CP ngày 18/4/2011 của
          Chính phủ quy định v�? đánh giá môi trư�?ng chiến lược, đánh giá tác động môi
          trư�?ng, cam kết bảo vệ môi trư�?ng; và

      •   Thông tư 12/2011/TT-BTNMT ngày 14/4/2011 của Bộ Tài nguyên và Môi trư�?ng
          quy định v�? quản lý chất thải nguy hại.
2.   Các Quy chuẩn Kỹ thuật Môi trư�?ng Việt Nam bao gồm:
      •   QCVN 08/2008/BTNMT – Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia v�? chất lượng nước mặt;

      •   QCVN 09/2008/BTNMT - Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia v�? chất lượng nước ngầm;

      •   QCVN 10/2008/BTNMT - Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia v�? chất lượng nước biển
          ven b�?;

      •   QCVN 01:2009/BYT - Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia v�? chất lượng nước ăn uống;



                                            51
      •    QCVN 02:2009/BYT - Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia v�? chất lượng nước sinh hoạt;

      •    QCVN05:2009/BTNMT – Chất lượng môi trư�?ng không khí xung quanh;

      •    QCVN 14/2008/BTNMT – Quy Chuẩn Kỹ thuật Quốc gia v�? nước thải sinh hoạt;

      •    QCVN 03/2008/BTNMT - Quy Chuẩn Kỹ thuật Quốc gia v�? giới hạn kim loại nặng
           trong đất; và

      •    QCVN 15:2008/BTNMT - Quy Chuẩn Kỹ thuật Quốc gia v�? dư lượng hóa chất bảo
           vệ thực vật trong đất.

      •    QCVN 01: 2011/BYT - Quy Chuẩn Kỹ thuật Quốc gia v�? Nhà tiêu
3.   Ngoài ra, còn có các công cụ pháp lý, hướng dẫn và tiêu chuẩn có liên quan đến việc xây
dựng một Hệ thống Cấp Nước Nông thôn như thể hiện trong Bảng 6 sau đây:

                          Bảng 6: Tóm tắt các Công cụ Pháp lý Liên quan

 Công cụ Pháp lý              Mô tả
 Nghị định 149-N�?-CP          Quy định việc cấp phép thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước,
                              xả nước thải vào nguồn nước
 Quyết định số                Phê duyệt chiến lược nước sạch và vệ sinh môi trư�?ng nông thôn đến
 104/2000/QD-TTg              năm 2020
 Chỉ thị số 105/2006/CT-      Tăng cư�?ng tổ chức quản lý vận hành công trình cấp nước tập trung
 BNN                          nông thôn
 Tiêu chuẩn và Hướng          Mô tả
 dẫn
 TCVN 5502: 2003              Tiêu chuẩn Việt Nam; Bộ khoa h�?c và Công nghệ v�? việc cung cấp
                              nước sinh hoạt – Yêu cầu v�? chất lượng
 Thông tư 02/2005/TT-         Hướng dẫn thực hiện Nghị định số 149/2004/N�?-CP
 BTNMT
 Thông tư 12/2006/TT-         Hướng dẫn đi�?u kiện hành ngh�?, thủ tục lập hồ sơ, đăng ký, cấp phép
 BTNMT                        hành ngh�?, mã số quản lý chất thải nguy hại.
 Tiêu chuẩn 14 TCN            Nước cung cấp cho ăn uống sinh hoạt – Tiêu chuẩn phân loại nguồn
 166: 2006                    nước và vùng bị ô nhiễm Asen
 Thông tư 15/2006/TT-         Ngày 30 tháng 11, 2006, Hướng dẫn việc kiểm tra vệ sinh nước sạch,
 BYT                          nước uống và nhà tiêu hộ gia đình.
 TCXDVN 33:2006               Cấp nước – Mạng lưới và Công trình bên ngoài – Tiêu chuẩn Thiết kê,
                              Văn bản Pháp lý, Tiêu chuẩn, Mã, Chi tiết kỹ thuật.
 Các tài liệu liên quan       �?ăng ký sổ chủ nguồn thải chất thải nguy hại.
 khác                         �?ơn đ�? nghị cấp giấy phép thăm dò nước.
                              �?ơn đ�? nghị cấp giấy phép xả nước thải vào nguồn nước.




                                                52
Hệ thống �?ánh giá Tác động Môi trư�?ng
4.   Hiến pháp (�?i�?u 29 và 31) và các luật khác nhau, bao gồm LBVMT quy định v�? tránh,
giảm nhẹ, và giảm thiểu tác động bất lợi; xúc tiến b�?n vững môi trư�?ng; và xúc tiến ra quyết định
với đầy đủ thông tin v�? bảo vệ môi trư�?ng. Theo LBVMT, �?ánh giá Tác động Môi trư�?ng bắt
buộc phải được thực hiện đối với dự án có tác động bất lợi trên quy mô lớn (�?i�?u 18, LBVMT)
và Cam kết Bảo vệ Môi trư�?ng được yêu cầu đối với dự án có tác động hạn chế hơn như tổ chức
và cơ sở sản xuất, kinh doanh, hoặc dịch vụ hộ gia đình không được quy định trong �?i�?u 14 và
18 của LBVMT.

5.    Thiết kế của chương trình NS-VSMTNT và hoạt động, quy trình của chương trình được hỗ
trợ bởi khuôn khổ pháp lý và cơ quan quản lý đầy đủ để hướng dẫn đánh giá môi trư�?ng theo
quy định trong LBVMT, Nghị định 29/2011, và Thông tư 26/2011. Có cơ quan quản lý v�? môi
trư�?ng thực hiện rà soát m�?i hạng mục dự án như liệt kê trong danh sách dự án trong Nghị định
29/2011/N�?-CP để tìm tác động ti�?m tàng và quy mô của EIA, hoặc phân tích môi trư�?ng giới
hạn hơn, một EPC.

6.    �?ánh giá môi trư�?ng được thực hiện thành 4 giai đoạn như sau: (a) giai đoạn sàng l�?c dựa
trên danh sách dự án xác định trước; (b) giai đoạn xác định quy mô dựa trên các tiêu chí v�? quy
mô đã xác định trước như mô tả trong đánh giá môi trư�?ng quy định tại Thông tư 26/2011, (c)
thực hiện nghiên cứu EIA hoặc EPC, và (d) rà soát giai đoạn công bố tác động môi trư�?ng.

7.    EIA, theo như quy định, phải được chuẩn bị cho những dự án khai thác nước để làm nguồn
cung cấp nước cho hoạt động kinh doanh, sản xuất, dịch vụ, và sinh hoạt với công suất khai thác
từ 5.000 m3 một ngày trở lên đối với nước ngầm, hoặc từ 50,000 m3 một ngày trở lên đối với
nước mặt. Vì hệ thống cấp nước tập trung nông thôn trong CTMTQG NS-VSMTNT cho các xã
có quy mô tương đối nh�?, trong phần lớn các trư�?ng hợp sẽ không đòi h�?i thực hiện EIA. Theo
Nghị định 29/2011, cần có Cam kết Bảo vệ Môi trư�?ng (EPC) đối với dự án quy mô nh�? tại cấp
xã hoặc huyện, và đòi h�?i chuẩn bị một đánh giá tác động môi trư�?ng đơn giản hơn (�?i�?u 29-35,
Nghị định 29/2011). Nguồn cấp nước nh�? ở nông thôn cho từng hộ gia đình, như giếng khoan và
giếng khơi, không thuộc diện đi�?u chỉnh bởi quy định v�? EIA .

8.   Chương trình sẽ bảo đảm thực hiện đầy đủ các ngưỡng giới hạn môi trư�?ng để tiến hành
EIA liên quan đến các khoản đầu tư của chương trình và cung cấp kế hoạch hành động để giải
quyết chênh lệch trong hệ thống.

Quy trình sàng l�?c sớm đối với EIA
9.    Một quy trình sàng l�?c môi trư�?ng đã sẵn sàng dựa trên một danh sách các dự án được đưa
ra trong Nghị định 29/2011. Sàng l�?c EA được tiến hành từ sớm, đồng th�?i với nghiên cứu khả
thi. Quy trình này xác định nhi�?u hạng mục rủi ro và tác động khác nhau: (a) chiến lược, quy
hoạch phải thực hiện đánh giá môi trư�?ng chiến lược chi tiết (Phụ lục I, Nghị định 29/2011); (b)
dự án phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trư�?ng đầy đủ (Phụ lục II, Nghị định 29); (c) dự án
phải lập cam kết bảo vệ môi trư�?ng (EPC) với phân tích môi trư�?ng hạn chế; và (d) dự án không
đòi h�?i đánh giá môi trư�?ng.

10. LBVMT đòi h�?i EIA phải được chuẩn bị từ sớm trong chu kỳ dự án, đồng th�?i với nghiên
cứu khả thi dự án, th�?i điểm mà v�? lý thuyết dự án vẫn còn ở giai đoạn khái niệm và còn có thể



                                               53
được đi�?u chỉnh. Tuy nhiên, EIA vẫn thư�?ng xuất hiện quá muộn trong quá trình và tiếp tục
được sử dụng như một phương tiện để đi đến kết thúc hơn là công cụ lập kế hoạch để lựa ch�?n
địa điểm, giải phóng mặt bằng và nghiên cứu khả thi vẫn được coi là ưu tiên số một.

Quy mô của EIA: Cân nhắc các Phương án Chiến lược, Kỹ thuật, và �?ịa điểm
11. Thông tư 26/2011 hướng dẫn v�? quy mô cần thiết của báo cáo EIA. Hướng dẫn này khá
toàn diện và một EIA điển hình sẽ báo cáo và bao trùm: mô tả môi trư�?ng hiện tại; mô tả dự án;
quy mô và đánh giá tác động môi trư�?ng; và chương trình giám sát và quản lý môi trư�?ng bao
gồm trách nhiệm và ngân sách.

12. Thông tư 26/2011 không quy định yêu cầu cụ thể đối với: (a) cân nhắc chi tiết v�? tác động
kinh tế xã hội; (b) phân tích các phương án thay thế dự án, mặc dù cần có mô tả các phương án
lựa ch�?n địa điểm; hoặc (c) cân nhắc các tác động tích lũy, ngoài ranh giới, và chiến lược.
Thư�?ng có mức độ lưỡng lự cao khi thực sự đánh giá các phương án thay thế từ quan điểm môi
trư�?ng hoặc tiến hành thay đổi đáng kể địa điểm hoặc thiết kế dự án ở giai đoạn này. Thực tiễn
cho thấy trong nhi�?u trư�?ng hợp, việc lựa ch�?n địa điểm đã được quyết định trước khi bắt đầu
EIA hay EPC.

13. �?ánh giá môi trư�?ng chiến lược (SEA) bắt buộc phải được thực hiện (�?i�?u 14 LBVMT).
Mặc dù LBVMT quy định cơ chế SEA đối với chiến lược và quy hoạch tổng thể, thực tiễn cho
thấy tình trạng thiếu ý chí chính trị, năng lực kém của đơn vị đ�? xuất, tư vấn, và cơ quan thẩm
định trong lĩnh vực này, dẫn đến tình trạng khá hạn chế trong cân nhắc v�? môi trư�?ng trong các
chiến lược và quy hoạch tổng thể, đặc biệt trong quy hoạch tổng thể nước sạch và vệ sinh môi
trư�?ng nông thôn tỉnh.

Vai trò và Trách nhiệm Thể chế - EIA
14. LBVMT (2005) trao trách nhiệm đánh giá và phê duyệt các báo cáo EIA như sau (�?i�?u 21,
Mục 7, �?i�?u 22, Mục 1):

15. Bộ TN-MT chịu trách nhiệm phê duyệt báo cáo EIA cho các dự án được Quốc Hội, Chính
phủ, và Thủ tướng quyết định, phê duyệt, hoặc dự án liên ngành, liên tỉnh. Bộ TN-MT cũng chịu
trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức kiểm tra việc thực hiện các nội dung trong báo cáo đánh giá tác
động môi trư�?ng đã được phê duyệt (�?i�?u 23, 2(b), LBVMT)

16. Các bộ, cơ quan ngang bộ và cơ quan thuộc Chính phủ sẽ đánh giá và phê duyệt báo cáo
EIA của các dự án thuộc thẩm quy�?n quyết định và phê duyệt của mình, trừ dự án liên ngành,
liên tỉnh.

17. Ủy ban Nhân dân Tỉnh sẽ đánh giá và phê duyệt báo cáo EIA của các dự án trên địa bàn
quản lý thuộc thẩm quy�?n quyết định, phê duyệt của mình và của Hội đồng nhân dân cùng cấp.
Việc kiểm tra thực hiện EIA hoặc EPC cũng thuộc thẩm quy�?n của cơ quan địa phương liên
quan.

18. Theo LBVMT, đơn vị đ�? xuất dự án phải tuân thủ báo cáo EIA và quyết định phê duyệt
EIA, và báo cáo v�? thực hiện các nội dung trong báo cáo EIA (�?i�?u 23, Mục 1, LBVMT). �?ối
với tất cả các dự án không yêu cầu phải thực hiện EIA, LBVMT (2005) (�?i�?u 26) phân quy�?n
phê duyệt Cam kết Bảo vệ Môi trư�?ng (EPC) cho Ủy ban Nhân dân cấp huyện.


                                              54
Phụ lục 4: Cung cấp Dịch vụ ở những Khu vực Mục tiêu


                                    Bảng 7: �?iện và Giao thông Vận tải ở Tám Tỉnh �?�? xuất

                 Xã có điện     Thôn có điện      Xã có đư�?ng tới      Xã có đư�?ng vào     �?ư�?ng bê        Xã có đư�?ng
                                                  Ủy ban Nhân dân      (trong suốt năm)    tông tới        vào các thôn
                                                  Xã (UBND Xã)                             UBND Xã

Hà Nội           100            100               100                  100                 98,5            99.9

Vĩnh Phúc        100            100               100                  100                 99,1            100

Phú Th�?          100            98,8              100                  99,6                82,7            97.8

Bắc Ninh         100            100               100                  100                 93              100

Hưng Yên         100            100               100                  98,6                100             99.9

Quảng Ninh       98,4           93,4              95,3                 95,3                95,3            95.3

Hà Nam           100            100               100                  100                 98,1            98.6

Thanh Hóa        99,8           98,9              99,7

Nguồn: Tổng cục Thống kê (2011), Phát hiện chính của đi�?u tra nông thôn, nông nghiệp và ngư nghiệp năm 201

Theo đi�?u tra toàn quốc, TCTK (2011), thu gom chất thải và hệ thống thoát nước là một thách thức lớn. Ở Quảng Ninh, hệ thống thoát
nước chỉ bao phủ 9,6% các thôn và 22,8% các xã (xem Bảng 8)




                                                                55
         Bảng 8: Thu gom Chất thải và Nước thải ở Tám Tỉnh �?�? xuất

                Thu gom rác thải Thu gom rác thải Hệ thống nước          Hệ thống nước
                ở xã             ở thôn           thải xã                thải thôn

                Số       %        Số       %         Số        %         Số       %

Hà Nội          382      95,3     2241     88,2      258       64,3      1471     57,9

Vĩnh Phúc       79       70,5     636      58,4      55        491       367      33,7

Phú Th�?         36       14,5     157      6,1       17        6,8       89       3,5

Bắc Ninh        94       94,0     494      88,7      87        87,0      444      79,7

Hưng Yên        133      91,7     652      84,9      25        17,2      84       10,9

Nguồn: TCTK (2011), Phát hiện chính của đi�?u tra nông thôn, nông nghiệp và ngư nghiệp năm 2011




                                                             56
Phụ lục 5: Tóm tắt �?ánh giá Môi trư�?ng và Xã hội và Kế hoạch Hành động

  Nguyên tắc Nòng cốt 1: Thủ tục và quy trình quản lý môi trư�?ng và xã hội được thiết kế để (a) tránh, giảm thiểu hoặc
  giảm nhẹ các tác động bất lợi; (b) thúc đẩy sự b�?n vững v�? môi trư�?ng và xã hội trong thiết kế chương trình; và (c) xúc
  tiến quá trình ra quyết định có đầy đủ thông tin liên quan đến tác động môi trư�?ng và xã hội của chương trình.

       Yếu tố Chính                   Yêu cầu Hệ thống                     Phát hiện Chính                  Khuyến nghị

  1.1 Quy trình cho          Hiến pháp (đi�?u 29 và 31) và nhi�?u       Thiếu ý chí chính trị và      Xây dựng một chương trình
  chương trình của Ngân      luật khác, bao gồm LBVMT đưa ra          năng lực kém của đơn vị đ�?    xây dựng năng lực cho các cơ
  hàng được hỗ trợ bởi một   các quy định liên quan đến các           xuất, tư vấn, và cơ quan      quan thực hiện bao gồm cấp
  khung pháp lý và thẩm      nguyên tắc cốt lõi. LBVMT quy định:      thẩm định trong lĩnh vực      trung ương (Văn phòng
  quy�?n đầy đủ để hướng      (a) Xây dựng và áp dụng tiêu chuẩn       này. �?i�?u này dẫn đến tình    CTMTQG          NS-VSMTNT,
  dẫn đánh giá tác động      môi trư�?ng (�?i�?u 8); (b) �?ánh giá        trạng chưa tích hợp được      Trung tâm NS-VSMTNT
  môi trư�?ng và xã hội ở     môi trư�?ng chiến lược, đánh giá tác      các cân nhắc v�? môi trư�?ng    Quốc gia, Bộ YT, Bộ GD-
  cấp chương trình           động môi trư�?ng, và cam kết bảo vệ       trong chiến lược và quy       �?T), cấp tỉnh (Sở NN-PTNT,
                             môi trư�?ng (Chương III, �?i�?u 14-27);     hoạch tổng thể, kể cả quy     Sở YT, Trung tâm NS-
                             (c) �?ẩy mạnh bảo tồn và sử dụng hợp      hoạch tổng thể v�? nước sạch   VSMTNT        Tỉnh),    huyện
                             lý tài nguyên thiên nhiên bao gồm cả     và vệ sinh môi trư�?ng nông    (UBND huyện), xã (UBND
                             khu bảo tồn thiên nhiên (�?i�?u 29),       thôn tỉnh.                    Xã), và các công ty tư nhân có
                             bảo vệ đa dạng sinh h�?c (�?i�?u 30),                                     liên quan để thực hiện quản lý
                             bảo vệ tài nguyên văn hóa vật thể                                      môi trư�?ng tốt hơn. Chương
                             (�?i�?u 4) và phát triển cảnh quan thiên                                 trình xây dựng năng lực môi
                             nhiên (�?i�?u 31); (d) Bảo vệ môi                                        trư�?ng sẽ tập trung vào công
                             trư�?ng trong hoạt động sản xuất kinh                                   tác quản lý môi trư�?ng của
                             doanh và dịch vụ (�?i�?u 35-41, 49);                                     chính phủ, bao gồm các quy
                             (e) Bảo vệ môi trư�?ng đô thị và khu                                    định và quy trình của chính
                             dân cư (�?i�?u 50-54); (f) bảo vệ môi                                    phủ để chuẩn bị và áp dụng
                             trư�?ng biển, nước sông, các nguồn                                      tài liệu v�? an toàn. Các tổ
                             nước khác; (g) quản lý chất thải bao                                   chức đánh giá môi trư�?ng có


                                                                57
Nguyên tắc Nòng cốt 1: Thủ tục và quy trình quản lý môi trư�?ng và xã hội được thiết kế để (a) tránh, giảm thiểu hoặc
giảm nhẹ các tác động bất lợi; (b) thúc đẩy sự b�?n vững v�? môi trư�?ng và xã hội trong thiết kế chương trình; và (c) xúc
tiến quá trình ra quyết định có đầy đủ thông tin liên quan đến tác động môi trư�?ng và xã hội của chương trình.

     Yếu tố Chính                    Yêu cầu Hệ thống                     Phát hiện Chính                   Khuyến nghị
                            gồm cả quản lý chất thải độc hại                                        kinh nghiệm trong nước có
                            (�?i�?u 66-82), và quản lý và kiểm soát                                   thể được huy động để hỗ trợ
                            bụi, khí thải, tiếng ồn, độ rung, ánh                                   triển khai chương trình xây
                            sáng và bức xạ (�?i�?u 83-85); (h)                                        dựng năng lực này.
                            phòng ngừa và ứng phó sự cố môi
                            trư�?ng, và khắc phục ô nhiễm và phục
                            hồi môi trư�?ng (�?i�?u 86-93); (i)
                            quan trắc và thông tin v�? môi trư�?ng
                            (�?i�?u 94-105) kể cả thực hiện dân
                            chủ cơ sở trong bảo vệ môi trư�?ng
                            (�?i�?u 105); (j) nguồn lực bảo vệ môi
                            trư�?ng (�?i�?u 106-117); (k) trách
                            nhiệm quản lý nhà nước v�? bảo vệ
                            môi trư�?ng (�?i�?u 121-124); và (l)
                            thanh tra, xử lý vi phạm, giải quyết
                            khiếu nại và tố cáo liên quan đến môi
                            trư�?ng, và bồi thư�?ng thiệt hại v�? môi
                            trư�?ng (�?i�?u 125-134)

1.2. Tích hợp các yếu tố    Hiện đã có quy trình sàng l�?c dựa trên   Mặc dù danh sách tiểu dự       Chương trình hỗ trợ kỹ thuật
được công nhận trong        danh sách dự án tại Nghị định            án cho phép sàng l�?c những     bao gồm một cấu phần cải
thông lệ tốt đánh giá môi   29/2011, và bao gồm ba nhóm: (a) dự      dự án có thể trở thành công    thiện tiêu chí sàng l�?c cho các
trư�?ng và xã hội, bao       án chiến lược, quy hoạch phải thực       trình tr�?ng điểm quốc gia,     dự án thuộc Chương trình.
gồm:                        hiện đánh giá môi trư�?ng chiến lược      dự án ảnh hưởng đến khu        Các tiêu chí sàng l�?c đơn giản
                            chi tiết (Phụ lục I, Nghị định           vực bảo tồn và dự án với tác   ban đầu sẽ được xây dựng để
1.2a Sàng l�?c sớm các       29/2011); (b) dự án phải lập báo cáo     động ti�?m tàng đối với lưu     tạo đi�?u kiện thuận lợi cho
                            đánh giá tác động môi trư�?ng (Phụ        vực sông, vùng b�? biển, và     quy trình này. Hướng dẫn ban


                                                               58
Nguyên tắc Nòng cốt 1: Thủ tục và quy trình quản lý môi trư�?ng và xã hội được thiết kế để (a) tránh, giảm thiểu hoặc
giảm nhẹ các tác động bất lợi; (b) thúc đẩy sự b�?n vững v�? môi trư�?ng và xã hội trong thiết kế chương trình; và (c) xúc
tiến quá trình ra quyết định có đầy đủ thông tin liên quan đến tác động môi trư�?ng và xã hội của chương trình.

     Yếu tố Chính                    Yêu cầu Hệ thống                    Phát hiện Chính                   Khuyến nghị

tác động ti�?m tàng          lục II, Nghị định 29); (c) dự án phải   vùng bảo vệ sinh thái,         đầu chi tiết hơn sẽ được xây
                            lập EPC với phân tích môi trư�?ng hạn    không có hướng dẫn rõ ràng     dựng cho chương trình trong
                            chế ; và (d) dự án không đòi h�?i đánh   v�? cách hiểu hoặc áp dụng      đó loại dự án, quy mô, địa
                            giá môi trư�?ng. �?ánh giá môi trư�?ng     những tiêu chí này.            điểm, mức độ nhạy cảm, và
                            được tiến hành từ sớm, đồng th�?i với                                   bản chất và mức độ của tác
                            th�?i gian nghiên cứu khả thi.                                          động ti�?m tàng sẽ được xác
                                                                                                   định để phân loại đ�? xuất.
                            Nghị định 29/2011, và Thông tư
                            26/2011. Cơ quan môi trư�?ng có
                            thẩm quy�?n đánh giá các nhóm dự án
                            A, B và C để tìm tác động ti�?m tàng
                            và quy mô của EIA, hoặc phân tích
                            môi trư�?ng hạn chế.
                            SEA bắt buộc phải được thực hiện
                            (�?i�?u 14 LBVMT); EIA cũng bắt
                            buộc (�?i�?u 18 LBVMT); EPC cần
                            được thực hiện cho cơ sở và đơn vị
                            sản xuất, kinh doanh hoặc dịch vụ hộ
                            gia đình không quy định tại �?i�?u 14
                            và 18.

1.2b Cân nhắc các                                                   Thư�?ng có mức độ lưỡng lự      Tiêu chuẩn thiết kế bao gồm
phương án chiến lược,                                               cao khi thực sự đánh giá các   những cân nhắc v�? quản lý
kỹ thuật, và địa điểm (kể                                           phương án thay thế từ quan     môi trư�?ng như phương án
cả phương án “không                                                 điểm môi trư�?ng hoặc tiến      thay thế trong lựa ch�?n nguồn
hành động�?)                                                         hành thay đổi đáng kể địa      nước cho hệ thống cấp nước



                                                              59
Nguyên tắc Nòng cốt 1: Thủ tục và quy trình quản lý môi trư�?ng và xã hội được thiết kế để (a) tránh, giảm thiểu hoặc
giảm nhẹ các tác động bất lợi; (b) thúc đẩy sự b�?n vững v�? môi trư�?ng và xã hội trong thiết kế chương trình; và (c) xúc
tiến quá trình ra quyết định có đầy đủ thông tin liên quan đến tác động môi trư�?ng và xã hội của chương trình.

     Yếu tố Chính                    Yêu cầu Hệ thống                   Phát hiện Chính                   Khuyến nghị
                                                                   điểm hoặc thiết kế dự án ở     và xử lý nước thải, bao gồm
                                                                   giai đoạn này.                 nguồn nước an toàn thay thế
                                                                                                  cho nguồn nước ngầm bị
                                                                                                  nhiễm arsen nghiêm tr�?ng, và
                                                                                                  ch�?n địa điểm của hệ thống và
                                                                                                  công trình vệ sinh.

1.2c �?ánh giá rõ ràng tác                                          �?ánh giá tác động tích lũy     Các khoản đầu tư của Chương
động ti�?m tàng, tích lũy                                           quan tr�?ng chưa được yêu       trình cả theo từng khoản riêng
và ngoài ranh giới;                                                cầu rõ ràng trong LBVMT        và tích lũy lại cũng sẽ rất nh�?,
                                                                   và Nghị định 29/2011. Kinh     với tổng lượng nước rút từ tất
                                                                   nghiệm cho thấy phần lớn       cả các hệ thống không nhi�?u
                                                                   các dự án thư�?ng b�? qua        hơn 0,12% khối lượng dòng
                                                                   hoặc đánh giá tác động tích    chảy thấp ở các lưu vực sông
                                                                   lũy một cách không đầy đủ.     liên quan.

1.2d Xác định các biện      Thông tư 26/2011 hướng dẫn v�? quy      Thông tư 26/2011 không         Chương trình hỗ trợ kỹ thuật,
pháp giảm thiểu tác động    mô cần thiết của báo cáo EIA. Hướng    quy định yêu cầu đối với:      như lưu ý trên đây, sẽ bao
môi trư�?ng hay xã hội       dẫn này khá toàn diện và dự kiến một   (a) cân nhắc chi tiết v�? tác   gồm hướng dẫn v�? thực hiện
bất lợi mà không thể        EIA điển hình sẽ bao gồm: mô tả môi    động kinh tế xã hội; (b)       hướng dẫn của chính phủ một
tránh hoặc giảm thiểu       trư�?ng hiện tại; mô tả dự án; quy mô   phân tích các phương án        cách phù hợp. Dù vậy, quy
được                        và đánh giá tác động môi trư�?ng; và    thay thế dự án, mặc dù cần     mô dự án thư�?ng nh�? hơn
                            chương trình giám sát và quản lý môi   có mô tả các phương án lựa     nhi�?u quy mô tối thiểu đòi h�?i
                            trư�?ng bao gồm trách nhiệm và ngân     ch�?n địa điểm; hoặc (c) cân    thực hiện EIA. Việc sử dụng
                            sách.                                  nhắc các tác động tích lũy     EPC là phù hợp trong những
                                                                   và chiến lược.                 hoàn cảnh này. Tác động xã
                                                                                                  hội ti�?m tàng sẽ được giải


                                                             60
Nguyên tắc Nòng cốt 1: Thủ tục và quy trình quản lý môi trư�?ng và xã hội được thiết kế để (a) tránh, giảm thiểu hoặc
giảm nhẹ các tác động bất lợi; (b) thúc đẩy sự b�?n vững v�? môi trư�?ng và xã hội trong thiết kế chương trình; và (c) xúc
tiến quá trình ra quyết định có đầy đủ thông tin liên quan đến tác động môi trư�?ng và xã hội của chương trình.

     Yếu tố Chính                   Yêu cầu Hệ thống                     Phát hiện Chính                   Khuyến nghị
                                                                    Thực tiễn cho thấy trong       quyết thông qua hướng dẫn và
                                                                    nhi�?u trư�?ng hợp, việc lựa     thực hiện liên quan đến thu
                                                                    ch�?n địa điểm đã được          hồi đất và dân tộc thiểu số.
                                                                    quyết định trước khi bắt đầu
                                                                    EIA hay EPC.

1.2e Phổ biến rõ ràng      Institutional responsibilities và                                       Hỗ trợ kỹ thuật sẽ củng cố
trách nhiệm thể chế và     resources for preparation,                                              chuyên môn cho cơ quan
nguồn lực để hỗ trợ thực   implementation monitoring, và                                           giám sát và thanh tra trong
hiện kế hoạch              inspection are clearly spelled out by                                   thực thi trách nhiệm hậu EIA
                           relevant regulations (Article 37,                                       của chủ dự án bằng cách bằng
                           Decree 29/2011).                                                        cách thu hút h�? tham gia vào
                                                                                                   chương trình. Các chỉ số hiệu
                                                                                                   quả môi trư�?ng v�? tuân thủ
                                                                                                   hậu EA có thể được xây dựng
                                                                                                   để giúp chính quy�?n địa
                                                                                                   phương buộc thực hiện các
                                                                                                   biện pháp an toàn môi trư�?ng.
                                                                                                   Các biện pháp giảm thiểu
                                                                                                   được đưa vào hồ sơ m�?i thầu
                                                                                                   và hợp đồng thiết kế chi tiết
                                                                                                   và thi công.
                                                                                                   2. Xây dựng cơ chế để đẩy
                                                                                                   mạnh sự tuân thủ của chủ dự
                                                                                                   án đối với trách nhiệm sau
                                                                                                   EIA/EPC như giám sát và báo


                                                               61
Nguyên tắc Nòng cốt 1: Thủ tục và quy trình quản lý môi trư�?ng và xã hội được thiết kế để (a) tránh, giảm thiểu hoặc
giảm nhẹ các tác động bất lợi; (b) thúc đẩy sự b�?n vững v�? môi trư�?ng và xã hội trong thiết kế chương trình; và (c) xúc
tiến quá trình ra quyết định có đầy đủ thông tin liên quan đến tác động môi trư�?ng và xã hội của chương trình.

     Yếu tố Chính                  Yêu cầu Hệ thống                  Phát hiện Chính                 Khuyến nghị
                                                                                             cáo với chỉ số tuân thủ. Các
                                                                                             nhà thầu không tuân thủ được
                                                                                             những nghĩa vụ môi trư�?ng
                                                                                             ghi trong hợp đồng có thể dẫn
                                                                                             đến bị phạt thực hiện.

                                                                                             3. Chương trình hỗ trợ kỹ
                                                                                             thuật bao gồm cải thiện quản
                                                                                             lý và kiểm soát chất lượng
                                                                                             nước ăn uống bằng cách cải
                                                                                             thiện năng lực của Sở YT,
                                                                                             Trung tâm NS-VSMTNT
                                                                                             Tỉnh, các nhà cấp nước nông
                                                                                             thôn khác, và trung tâm y tế
                                                                                             huyện. �?i�?u này có thể được
                                                                                             thực hiện bằng cách tăng
                                                                                             cư�?ng năng lực lấy mẫu và
                                                                                             xét nghiệm chất lượng nước
                                                                                             từ nguồn cấp nước nông thôn
                                                                                             với tư vấn kỹ thuật tương ứng
                                                                                             v�? cải thiện chất lượng nước.
                                                                                             Mẫu nước cũng nên được xét
                                                                                             nghiệm và thẩm tra bởi các tổ
                                                                                             chức khác có kinh nghiệm v�?
                                                                                             chất lượng nước để kiểm tra
                                                                                             chéo.



                                                           62
Nguyên tắc Nòng cốt 1: Thủ tục và quy trình quản lý môi trư�?ng và xã hội được thiết kế để (a) tránh, giảm thiểu hoặc
giảm nhẹ các tác động bất lợi; (b) thúc đẩy sự b�?n vững v�? môi trư�?ng và xã hội trong thiết kế chương trình; và (c) xúc
tiến quá trình ra quyết định có đầy đủ thông tin liên quan đến tác động môi trư�?ng và xã hội của chương trình.

     Yếu tố Chính                    Yêu cầu Hệ thống                  Phát hiện Chính                  Khuyến nghị

1.2f Phản hồi và trách      Cần thực hiện tham vấn cộng đồng      Th�?i gian và số lần tham      Kế hoạch Hành động Chương
nhiệm giải trình thông      với các bên liên quan, chính quy�?n    vấn không được quy định rõ    trình và hỗ trợ kỹ thuật đ�?u
qua tham vấn các bên        địa phương, đại diện của các cộng     ràng trong quy định v�?        đặt tr�?ng tâm vào tăng tính
liên quan, kịp th�?i phổ     đồng và tổ chức bị ảnh hưởng trực     EIA. Không phải thực hiện     minh bạch và tham vấn cộng
biến thông tin chương       tiếp bởi dự án (�?i�?u 5 cho SEA, và    tham vấn cộng đồng trong      đồng cho m�?i khía cạnh
trình, và qua cơ chế giải   �?i�?u 14, Nghị định 29/2011 cho        khi chuẩn bị EPC. Không có    Chương trình, bao gồm các
quyết khiếu nại             EIA). Hướng dẫn v�? tham vấn cộng      cơ chế cho tiếp cận thông     biện pháp môi trư�?ng và xã
                            đồng được quy định (�?i�?u 15, Nghị     tin liên quan đến SEA, EIA,   hội. Hơn nữa, các dự án sẽ chỉ
                            định 2009/2011). Công bố kế hoạch     EPC.                          được tiến hành sau khi các
                            quản lý môi trư�?ng chỉ được chấp                                    thành viên của cộng đồng
                            thuận sau khi EIA hoặc EPC được       Không có yêu cầu đối với      hưởng lợi đã chấp thuận đóng
                            phê duyệt.                            sự tham gia rộng rãi của      góp tài chính cần thiết, đảm
                                                                  cộng đồng và không có yêu     bảo để h�? có tiếng nói
                                                                  cầu hay hướng dẫn chi tiết    trong thiết kế dự án.
                                                                  được cung cấp để thực hiện
                                                                  tham vấn hiệu quả hơn.
                                                                  Thực tế là tham vấn được
                                                                  tiến hành thông qua chính
                                                                  quy�?n địa phương (UBND
                                                                  Xã) hạn chế kết quả mục
                                                                  tiêu của tham vấn vì trong
                                                                  phần lớn các trư�?ng hợp,
                                                                  UBND Xã chịu áp lực từ
                                                                  cấp chính quy�?n cao hơn
                                                                  phải thống nhất với dự án.



                                                             63
Nguyên tắc Nòng cốt 2: Quy trình và quá trình quản lý môi trư�?ng và xã hội được thiết kế để tránh, giảm thiểu hoặc
giảm nhẹ các tác động bất lợi tác động bất lợi đối với môi trư�?ng sống tự nhiên và nguồn lực văn hóa vật thể do chương
trình gây ra

Yếu tố Chính                Yêu cầu v�? Hệ thống               Phát hiện Chính               Khuyến nghị

2.1 Tích hợp các biện                                         ESSA này, trong Phụ lục 2,    �?ây là một khía cạnh của cải
pháp thích hợp để phát                                        cung cấp chi tiết v�? những    thiện tiêu chí sàng l�?c cho các
hiện sớm và sàng l�?c                                          vùng nằm trong các tỉnh       dự án thuộc Chương trình.
những khu vực có tầm                                          tham gia Chương trình có      Như đã giải thích trên đây,
quan tr�?ng ti�?m tàng v�?                                       tầm quan tr�?ng ti�?m tàng v�?   các tiêu chí sàng l�?c đơn giản
đa dạng sinh h�?c và                                           đa dạng sinh h�?c hoặc         ban đầu sẽ được xây dựng để
nguồn lực văn hóa.                                            nguồn lực văn hóa. Xác        thúc đẩy quá trình. Hướng
                                                              định sơ bộ các tiểu dự án     dẫn ban đầu chi tiết hơn sẽ
                                                              trong Chương trình có thể     được xây dựng cho Chương
                                                              được sàng l�?c so với những    trình trong đó loại, quy mô,
                                                              khu vực hạn chế có lợi ích    địa điểm, độ nhạy cảm và bản
                                                              ti�?m tàng. Mặc dù không có    chất cũng như tầm quan tr�?ng
                                                              hướng dẫn pháp lý rõ ràng     của những tác độ ti�?m tàng sẽ
                                                              v�? áp dụng những tiêu chí     được xác định để phân loại đ�?
                                                              này, những tiêu chí này sẽ    xuất.
                                                              được áp dụng trong bối
                                                              cảnh Chương trình.

2.2 Hỗ trợ và xúc tiến                                        Quy mô và bản chất của các
bảo tồn, bảo dưỡng, và                                        tiểu dự án thuộc Chương
khôi phục môi trư�?ng                                          trình sẽ không tác động đến
sống tự nhiên; tránh                                          môi trư�?ng tự nhiên.
chuyển đổi đáng kể hoặc
làm thoái hóa môi trư�?ng
sống tự nhiên quan tr�?ng,


                                                         64
và nếu việc tránh chuyển
đổi đáng kể môi trư�?ng
sống tự nhiên không khả
thi v�? kỹ thuật, bao gồm
cả biện pháp giảm thiểu
hoặc bù đắp tác động hay
hoạt động của chương
trình.

2.3 Tính đến tác động bất                                           Quy mô và bản chất của các
lợi ti�?m tàng v�? tài sản                                            tiểu dự án thuộc Chương
văn hóa vật thể và, nếu                                             trình ở mức sao cho có thể
cần, cung cấp biện pháp                                             tránh tác động bất lợi đối
đầy đủ để tránh, giảm                                               với tài sản văn hóa vật thể.
thiểu, hoặc giảm nhẹ
những tác động đó



Nguyên tắc Nòng cốt 3: Quy trình của chương trình đảm bảo biện pháp đầy đủ để bảo vệ an toàn của công nhân và cộng
đồng đối với rủi ro ti�?m tàng gắn với: (a) thi công và/hoặc vận hành công trình hoặc hoạt động vận hành khác do chương
trình phát triển hoặc xúc tiến; (b) tiếp xúc với hóa chất độc hại, chất thải độc hại và những vật liệu nguy hiểm khác.

Yếu tố Chính                Yêu cầu v�? Hệ thống                      Phát hiện Chính               Khuyến nghị

3.1 �?ảm bảo an toàn đầy     Có đủ khuôn khổ pháp lý để bảo vệ an Tích hợp các yêu cầu v�?
đủ cho cộng đồng, cá        toàn cho cộng đồng và ngư�?i lao động pháp lý vào hợp đồng và
nhân và công nhân thông     kh�?i những rủi ro ti�?m tàng. Quy địnhgiám sát hợp đồng để giảm
qua thiết kế, thi công,     liên quan đến những vấn đ�? này thuộc nhẹ rủi ro gắn li�?n. Thiết kế
vận hành và bảo dưỡng       nhi�?u luật khác nhau như Bộ luật Lao các tiểu dự án, kể cả tránh
an toàn cơ sở hạ tầng vật   động 1994.                           nguồn nước nhi�?u arsen sẽ
chất, hoặc thực hiện các                                         giảm thiểu rủi ro tiếp xúc
hoạt động có thể phụ         Nghị định 06/N�?-CP ngày 20/01/1995 chất thải độc hại và vật liệu
                            quy định chi tiết một số đi�?u của Bộ


                                                             65
thuộc vào những cơ sở      luật Lao động v�? an toàn lao động và vệ nguy hiểm khác.
hạ tầng đó với các biện    sinh lao động, quy định rằng “Ngư�?i sử
pháp an toàn, thanh tra,   dụng lao động phải trang bị đầy đủ
hoặc sửa chữa nếu cần.     phương tiện bảo vệ cá nhân và thực
                           hiện các chế độ khác v�? an toàn lao
                           động, vệ sinh lao động đối với ngư�?i
                           lao động theo quy định của Nhà nước�?.
                           Nghị định 110/2002/N�?-CP ngày
                           27/12/ 2002 sửa đổi và bổ sung một số
                           đi�?u của Nghị định 06/N�?-CP ngày
                           20/01/1995 quy định chi tiết một số
                           đi�?u của Bộ luật Lao động v�? an toàn
                           lao động và vệ sinh lao động.



Nguyên tắc Nòng cốt 4: Thu hồi đất, thay thế và mất khả năng tiếp cận với nguồn lực được tránh hoặc giảm thiểu; và
ngư�?i bị ảnh hưởng được hỗ trợ cải thiện, hoặc tối thiểu là khôi phục sinh kế và mức sống

Yếu tố Chính               Yêu cầu v�? Hệ thống                     Phát hiện Chính      Khuyến nghị
4.1 Tránh hoặc giảm        Không có quy định cụ thể đ�? cập vấn đ�? Không có chênh lệch   Kế hoạch Hành động Chương
thiểu thu hồi đất và tác
                           này.                                   đáng kể               trình bao gồm các biện pháp cụ
động bất lợi liên quan;                                                                 thể để hỗ trợ thực hiện các luật
                           Quy định và chính sách của nhà nước                          liên quan và sẽ được đưa vào
                           đòi h�?i kiểm soát chặt che đối với                           Hiệp định Tài trợ.
                           những dự án phải thu hồi đất nông
                           nghiệp    (đi�?u  9,    Nghị    quyết
                           57/2006/QH11 và Quyết định 391/Q�?-
                           TTg ngày 18/04/2008; và �?i�?u 9, Nghị
                           định 69/2009/N�?-CP).
                           Tác động nh�? ở cấp hộ gia đình; không


                                                             66
Nguyên tắc Nòng cốt 4: Thu hồi đất, thay thế và mất khả năng tiếp cận với nguồn lực được tránh hoặc giảm thiểu; và
ngư�?i bị ảnh hưởng được hỗ trợ cải thiện, hoặc tối thiểu là khôi phục sinh kế và mức sống

Yếu tố Chính                  Yêu cầu v�? Hệ thống                        Phát hiện Chính           Khuyến nghị
                              hộ gia đình bị ảnh hưởng nào phải di
                              d�?i trong giai đoạn 1.

4.2 Xác định và giải          Tác động kinh tế xã hội của một            Giá bồi thư�?ng không      Kế hoạch Hành động Chương
quyết m�?i tác động kinh       chương trình nhất định có thể được xác     phải chi phí thay thế     trình bao gồm các biện pháp cụ
tế và xã hội do thu hồi       định thông qua quy trình và hướng dẫn      (thư�?ng do Ủy ban         thể để hỗ trợ thực hiện các luật
đất hoặc mất khả năng         mô tả trong �?i�?u 30 của Nghị định 69       Nhân dân Tỉnh quyết       liên quan và sẽ được đưa vào
tiếp cận tài nguyên gây       ngày 13/08/2009. �?i�?u này quy định         định).                    Hiệp định Tài trợ.
ra, kể cả những ngư�?i bị      chi tiết nội dung phương án bồi thư�?ng
ảnh hưởng không có            và tái định cư (kể cả kiểm kê thiệt hại,   Quy�?n sở hữu và bồi
quy�?n hợp pháp đối với        bồi thư�?ng, bố trí tái định cư, di d�?i     thư�?ng phụ thuộc vào
tài sản hoặc tài nguyên       công trình công cộng, công bố thông tin    mức độ của tác động,
h�? đang sử dụng hoặc cư       và hoàn chỉnh phương án).                  sự hợp pháp của đất bị
ngụ;                                                                     ảnh hưởng, chất lượng
                                                                         công trình kiến trúc và
                                                                         mục đích sử dụng đất
                                                                         (�?i�?u 38, Luật �?ất đai
                                                                         2003).

4.3 Thanh toán bồi                                                                                 Kế hoạch Hành động Chương
thư�?ng trước đủ để mua                                                                             trình bao gồm các biện pháp cụ
tài sản thay thế có giá trị                                                                        thể để hỗ trợ thực hiện các luật
tương đương và đáp ứng                                                                             liên quan và sẽ được đưa vào
bất cứ chi phí chuyển đổi                                                                          Hiệp định Tài trợ.
cần thiết nào, thanh toán
trước khi lấy đất hoặc
hạn chế lối vào;



                                                                 67
Nguyên tắc Nòng cốt 4: Thu hồi đất, thay thế và mất khả năng tiếp cận với nguồn lực được tránh hoặc giảm thiểu; và
ngư�?i bị ảnh hưởng được hỗ trợ cải thiện, hoặc tối thiểu là khôi phục sinh kế và mức sống

Yếu tố Chính                 Yêu cầu v�? Hệ thống                     Phát hiện Chính    Khuyến nghị

4.4 Cung cấp biện pháp       V�? nguyên tắc, Luật �?ất đai 2003 quy Không có chênh lệch   Kế hoạch Hành động Chương
cải thiện hoặc biện pháp     định đi�?u kiện tái định cư của ngư�?i bị đáng kể            trình bao gồm các biện pháp cụ
khôi phục sinh kế nếu        ảnh hưởng phải tốt hơn hoặc tối thiểu                      thể để hỗ trợ thực hiện các luật
việc thu hồi đất gây thiệt   tương đương với đi�?u kiện sống ban                         liên quan và sẽ được đưa vào
hại cơ hội tạo thu nhập      đầu và khu vực tái định cư phải được                       Hiệp định Tài trợ.
(ví dụ: mất sản xuất nông    lập kế hoạch như một phần trong kế
nghiệp hoặc việc làm);       hoạch tổng thể của tỉnh và có khả năng
                             tiếp cận với cơ sở hạ tầng tốt.
                             Chương trình đ�? xuất không ảnh hưởng
                             nghiêm tr�?ng đến sinh kế hộ gia đình,
                             do vậy yêu cầu này không áp dụng.

4.5 Khôi phục hoặc thay      �?i�?u 28.3 (Nghị định 69/2009/N�?-CP) Không có chênh lệch    Kế hoạch Hành động Chương
thế cơ sở hạ tầng và dịch    quy định rằng cơ sở hạ tầng kỹ thuật và đáng kể            trình bao gồm các biện pháp cụ
vụ cộng đồng có thể bị       xã hội bị ảnh hưởng sẽ được đ�?n bù như                     thể để hỗ trợ thực hiện các luật
ảnh hưởng bất lợi.           công trình xây mới theo tiêu chuẩn của                     liên quan và sẽ được đưa vào
                             bộ chủ quản.                                               Hiệp định Tài trợ.




Nguyên tắc Nòng cốt 5: Quan tâm đầy đủ đến sự phù hợp v�? văn hóa và tiếp cận bình đẳng với lợi ích của chương trình,
với tr�?ng tâm đặc biệt dành cho quy�?n và lợi ích của dân tộc bản địa, cũng như đối với nhu cầu hay băn khoăn của các
nhóm dễ bị tổn thương




                                                              68
Yếu tố Chính                Yêu cầu v�? Hệ thống                     Phát hiện Chính              Khuyến nghị

5.1 Tham vấn trước, cởi     Nghị định 05/2011/N�?-CP ngày            Việc thực hiện các quy       Kế hoạch Hành động Chương
mở, và với đầy đủ thông     14/01/2011 quy định các hoạt động v�?    định liên quan đến dân       trình bao gồm các biện pháp cụ
tin được thực hiện nếu      công tác dân tộc quy định nhi�?u biện    tộc thiểu số, công bố        thể để hỗ trợ thực hiện các luật
ngư�?i dân bản địa có thể    pháp hỗ trợ khác nhau để giữ gìn        thông tin, thông tin và sự   và chính sách liên quan thông
bị ảnh hưởng (tích cực      tiếng nói, chữ viết, bản sắc dân tộc,   tham gia xã hội ở cấp địa    qua việc tạo ra hướng dẫn tham
hoặc tiêu cực) để xác       phát huy những phong tục, tập quán,     phương chưa thống nhất       vấn trước, cởi mở và có đầy đủ
định xem cộng đồng có       truy�?n thống và văn hóa tốt đẹp của     với chính sách (thiếu        thông tin với các dân tộc thiểu số
ủng hộ rộng rãi các hoạt    mỗi dân tộc (�?i�?u 3).                   trách nhiệm giải trình do    và sẽ được đưa vào Hiệp định
động của chương trình.                                              luồng thông tin tới xã còn   Tài trợ.
                                                                    hạn chế)


5.2 �?ảm bảo để ngư�?i        M�?i dự án có ảnh hưởng tới đất đai,     Sự tham gia của các dân Kế hoạch Hành động Chương
bản địa có thể tham gia     môi trư�?ng, sinh thái và cuộc sống      tộc thiểu số trong quá trình bao gồm các biện pháp cụ
vạch ra các cơ hội hưởng    của đồng bào các dân tộc, phải công     trình ra quyết định vẫn thể để hỗ trợ thực hiện các luật
lợi từ tận dụng nguồn lực   bố công khai và lấy ý kiến của đại      còn hạn chế.            và chính sách liên quan thông
tập quán hay kiến thức      diện chính quy�?n địa phương, ngư�?i                              qua việc tạo ra hướng dẫn tham
của ngư�?i bản địa, kể cả    dân bị ảnh hưởng, đảm bảo để ngư�?i                              vấn trước, cởi mở và có đầy đủ
sự bằng lòng của ngư�?i      dân đến nơi định cư mới (trong                                  thông tin với các dân tộc thiểu số
dân bản địa                 trư�?ng hợp không thể tránh được) có                             và sẽ được đưa vào Hiệp định
                            cuộc sống ổn định tốt hơn nơi ở cũ và                           Tài trợ.
                            phù hợp v�? văn hóa (�?i�?u 9).

5.3 Công tác lập kế         Yêu cầu này được đ�? cập đầy đủ theo Không có chênh lệch              Quy trình lập kế hoạch tỉnh sẽ
hoạch và thực hiện          khung chính sách hiện tại của Việt đáng kể                           được cải thiện thông qua hỗ trợ
chương trình có quan        Nam. Bản thân chương trình cũng                                      kỹ thuật, với sự khuyến khích
tâm đến những nhóm dễ       hướng đến những xã nghèo và dân tộc                                  của Chỉ số Giải ngân đặc biệt.
bị tổn thương trước khó     thiểu số để cải thiện khả năng tiếp cận                              Hỗ trợ triển khai sẽ đặt tr�?ng tâm
khăn hoặc bất lợi, bao      đối với dịch vụ xã hội cơ bản như                                    vào lĩnh vực này.
gồm ngư�?i nghèo, ngư�?i      nước máy. Ngoài ra, ngư�?i nghèo và
tàn tật, ngư�?i già, hoặc    ngư�?i dân tộc thiểu số cũng được


                                                              69
các nhóm thiểu số cách      hưởng lợi từ nhi�?u chương trình khác
biệt. Nếu cần, phải thực    nhau của chính phủ như: Chương
hiện biện pháp đặc biệt     trình 134, 135; Chương trình Xây
để thúc đẩy quy�?n tiếp      dựng Nông thôn Mới 2010-2020;
cận bình đẳng đối với lợi   Chương trình hỗ trợ các huyện nghèo
ích của chương trình        nhất (Chương trình 30a)




Nguyên tắc Nòng cốt 6: Tránh làm trầm tr�?ng xung đột xã hội, đặc biệt là những nơi dễ tổn thương, những khu vực sau
xung đột, hoặc khu vực có xung đột lãnh thổ.

Yếu tố Chính                Yêu cầu v�? Hệ thống                    Phát hiện Chính   Khuyến nghị

6.1 Cân nhắc rủi ro xung N/A                                       N/A               N/A
đột, kể cả bình đẳng
trong phân bổ và sự nhạy
cảm v�? văn hóa




                                                             70
Phụ lục 6: Bản đồ Vùng �?ồng bằng Sông Hồng




                                       71