Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
                 VIỆT NAM
                     *****


 Quỹ Ä?ối tác Các bon trong Lâm nghiệp (FCPF)
                Quỹ Các bon



       Dự thảo KHUNG TIẾN TRÌNH
Ä?Ề Ã?N GIẢM PHÃ?T THẢI VÀ CHUYỂN QUYỀN
  GIẢM PH�T THẢI VÙNG BẮC TRUNG BỘ
          GIAI Ä?OẠN 2018-2025




                Tháng 01 năm 2019
Mục lục


1     Tá»”NG QUAN ...................................................................................................................... 4
    1.1  MỤC Ä?Ã?CH VÀ CÃ?C NGUYÊN TẮC ...................................................................................... 4
    1.2  KHUNG PH�P L� VIỆT NAM ............................................................................................. 4
2      TÃ?C Ä?ỘNG CỦA CHƯƠNG TRÃŒNH ................................................................................... 7
3      TÃ?NH Ä?Ủ Ä?IỀU KIỆN CỦA NHÓM MỤC TIÊU .................................................................... 8
4     PHỤC HỒI VÀ PH�T TRIỂN SINH KẾ ............................................................................... 9
    4.1  CƠ CHẾ CHIA SẺ LỢI �CH ................................................................................................. 9
    4.2  TIẾN TRÌNH CÓ SỰ THAM GIA ..........................................................................................10
    4.3  SINH KẾ THAY THẾ KH�C ...............................................................................................10
5     TỔ CHỨC THỰC HIỆN .....................................................................................................11
    5.1  CẤP TRUNG ƯƠNG ........................................................................................................12
    5.2  CẤP TỈNH .....................................................................................................................12
6     CƠ CHẾ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI ....................................................................................12
    6.1  CƠ CHẾ PHẢN HỒI VÀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI ...................................................................12
    6.2  CƠ CHẾ PHẢN HỒI, GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI CỦA UN-REED ...............................................16
7     HẠN CHẾ SỬ DỤNG TÀI NGUYÊN ..................................................................................18
    7.1  TÃ?I Ä?ỊNH CƯ TIỀM NÄ‚NG ................................................................................................20
8      GIÃ?M SÃ?T VÀ Ä?Ã?NH GIÃ? .................................................................................................22
9      CÔNG B�..........................................................................................................................22
1                  Tổng quan



1.1                Mục đích và các nguyên tắc

Khung tiến trình đ� cập đến mục tiêu chương trình của REDD+ và bảo tồn đa dạng sinh h�c quan
trá»?ng, nhÆ° được ghi trong Ä?ánh giá nhu cầu REDD+, đòi há»?i phải giảm việc sá»­ dụng tài nguyên
thiên nhiên hiện tại trong Ban quản lý rừng phòng há»™ (BQLRPH), Rừng đặc dụng (RÄ?D) và các
công ty lâm nghiệp nhà nước (CTLN) và đôi khi được g�i đơn giản là các cơ quan quản lý rừng
(FME).
Mục đích của Khung tiến trình là để thiết lập tiến trình trong đó các cộng đồng có khả năng bị ảnh
hưởng bởi việc truy cập tài nguyên rừng phòng hộ bị hạn chế và cơ quan quản lý rừng tham gia
vào quá trình tham vấn và đàm phán để xác định và thực hiện các biện pháp giảm thiểu hoặc
giảm thiểu tác động của truy cập tài nguyên bị hạn chế. Khung này sẽ liên quan đến Báo cáo
đánh giá nhu cầu và sàng lá»?c xã há»™i của REDD+, được gá»?i là SERNA (Ä?ánh giá nhu cầu kinh tế
xã hội và môi trư�ng REDD+).
Khung tiến trình được lập sẽ tuân thủ chính sách của Ngân hàng Thế giới v� tái định cư không
tự nguyện (OP/BP 4.12) và các luật và quy định của CPVN. Khung tiến trình cung cấp hướng
dẫn để phát triển Kế hoạch hành động trong quá trình thực hiện dự án:

       •    Xác định các hạn chế truy cập vào tài nguyên thiên nhiên trong các khu vực được bảo
            vệ;
       •    Xác định và định lượng các tác động mà những hạn chế đó có thể có đối với các phân
            khúc khác nhau của cộng đồng địa phương;
       •    Ä?á»? xuất, thá»±c hiện và giám sát các biện pháp khắc phục để bù đắp cho việc mất những
            tài sản đó và thu nhập liên quan;
       •    Cung cấp các cơ chế giải quyết khiếu nại để giải quyết m�i vấn đ� có thể phát sinh do
            hạn chế quy�n truy cập vào tài nguyên trong suốt chương trình.


1.2                Khung pháp lý Việt Nam

Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2013) công nhận sự bình đẳng giữa và
giữa các dân tá»™c ở Việt Nam. Ä?iá»?u 5 của Hiến pháp viết rằng:

    (i)     Nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là quốc gia thống nhất của các dân tộc cùng
            sinh sống trên đất nước Việt Nam.
    (ii)    Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn tr�ng và giúp nhau cùng phát triển; nghiêm cấm m�i
            hành vi kỳ thị, chia rẽ dân tộc.
    (iii)   Ngôn ngữ quốc gia là tiếng Việt. Các dân tộc có quy�n dùng tiếng nói, chữ viết, giữ gìn
            bản sắc dân tộc, phát huy phong tục, tập quán, truy�n thống và văn hoá tốt đẹp của mình.
    (iv)    Nhà nước thực hiện chính sách phát triển toàn diện và tạo đi�u kiện để các dân tộc thiểu
            số phát huy nội lực, cùng phát triển với đất nước.
Theo Hiến pháp, các chính sách kinh tế, xã hội và văn hóa quốc gia đã được xem xét đặc biệt
đối với các dân tộc thiểu số ở mi�n núi và vùng sâu vùng xa. Theo đó, CPVN đã xây dựng một
loạt các chính sách để phát triển, tăng cư�ng đi�u kiện kinh tế xã hội của các DTTS, đặc biệt là
đối với các huyện/xã cực kỳ khó khăn. Chiến lược phát triển kinh tế xã hội quốc gia (SEDS) và
Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội (SEDP) đặc biệt kêu g�i sự chú ý đến các DTTS.
Hai chương trình chính hiện tại hướng đến ngư�i DTTS là Chương trình 135 (cơ sở hạ tầng ở
vùng nghèo và vùng xa) và Chương trình 134 (cung cấp nhà ở). Sau Chương trình 134 và
Chương trình 135 Giai đoạn 1 và Giai đoạn 2, Chính phủ đã triển khai Chương trình 135 Giai
đoạn 3 nhằm tăng cư�ng phát triển kinh tế xã hội ở các xã nghèo nằm ở khu vực mi�n núi hoặc
khu vực có ngư�i DTTS sinh sống. Ngoài các chương trình phát triển chung cho ngư�i DTTS,
Chính phủ đã giao CEMA hướng dẫn các tỉnh chuẩn bị dự án Hỗ trợ phát triển cho các nhóm
dân tá»™c dÆ°á»›i 1.000 ngÆ°á»?i, nhÆ° Si La, Pu Péo, RÆ¡ Mâm, Brâu, và Æ Ä?u, má»™t số trong đó được tìm
thấy trong Khu vá»±c thá»±c hiện Ä?á»? án giảm phát thải. CPVN cÅ©ng đã thá»±c hiện ChÆ°Æ¡ng trình xóa
đói giảm nghèo nhanh và b�n vững ở 61 huyện nghèo (Nghị quyết 30a/NQ -CP của Chính phủ),
nơi có nhi�u ngư�i DTTS sinh sống.
Nghị định số 84/2012/NÄ?-CP ngày 12 tháng 10 năm 2012 vá»? chức năng, nhiệm vụ, quyá»?n hạn
và cơ cấu tổ chức của Ủy ban các vấn đ� dân tộc thiểu số (UBDTTS). Nghị định quy định rằng
Ủy ban Dân tộc là cơ quan ngang Bộ của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước v�
công tác dân tộc trong phạm vi cả nước; quản lý nhà nước các dịch vụ công thuộc phạm vi quản
lý của Ủy ban Dân tộc theo quy định của pháp luật.
Cùng vá»›i Nghị định số 05/2011/NÄ?-CP ngày 14 tháng 1 năm 2011 vá»? các công trình của DTTS,
Nghị định số 84/2012/NÄ?-CP đã được ban hành làm cÆ¡ sở pháp lý để UBDTTS tiếp tục cụ thể
hóa các hướng dẫn và chính sách của Nhà nước v� DTTS trong th�i kỳ công nghiệp hóa, hiện
đại hóa; thúc đẩy các phương tiện đoàn kết cả dân tộc vì mục tiêu của dân tộc thịnh vượng, dân
tộc mạnh, công bằng xã hội, dân chủ và văn minh, nhằm bảo đảm và thúc đẩy bình đẳng, đoàn
kết, tôn tr�ng, giúp đỡ nhau phát triển và giữ gìn bản sắc văn hóa của từng nhóm dân tộc thiểu
số sống ở Việt Nam.
Các tài liệu của Chính phủ trên cơ sở dân chủ và sự tham gia của ngư�i dân địa phương có liên
quan trực tiếp đến EMPF này. Pháp lệnh số 34/2007/PL-UBTVQH11, ngày 20 tháng 4 năm 2007
(thay thế cho Nghị định số 79/2003/NÄ?-CP ngày 07 tháng 7 năm 2003) vá»? việc thá»±c hiện dân chủ
ở xã, phư�ng, và thị trấn cơ sở cho sự tham gia của cộng đồng trong việc chuẩn bị và thực hiện
các kế hoạch phát triển và giám sát của cá»™ng đồng. Quyết định số 80/2005/QÄ?-TTg của Thủ
tướng, ngày 18 tháng 4 năm 2005 quy định việc giám sát đầu tư của cộng đồng. Chương trình
giáo dục pháp lý của UBDTTS (2013 - 2016) nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của giáo
dục pháp lý, nâng cao nhận thức v� kỷ luật tự giác, tôn tr�ng, tuân thủ nghiêm chỉnh luật cán bộ
và công chức, nhân viên của các tổ chức cho ngư�i DTTS. Chính sách v� giáo dục và chăm sóc
sức kh�e cho ngư�i DTTS cũng đã được ban hành.


Luật Ä?ất Ä‘ai 2013 khẳng định rằng đất Ä‘ai thuá»™c vá»? tất cả các dân tá»™c, trong đó Nhà nÆ°á»›c đại
diện cho tất cả các dân tộc sở hữu và quản lý vùng đất này. Nhà nước ủy quy�n sử dụng đất cho
ngÆ°á»?i sá»­ dụng đất thông qua giao đất, cho thuê đất, công nhận và quản lý sá»­ dụng đất. Ä?ối vá»›i
việc giao đất lâm nghiệp, Luật Ä?ất Ä‘ai quy định việc giao đất sản xuất, đất bảo vệ, đất lâm nghiệp
đặc biệt cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng; tuy nhiên, mỗi loại đất lâm nghiệp
được phân bổ cho ngư�i dùng khác nhau có các quy�n khác nhau. Những ngư�i được Nhà
nước phân đất được g�i là “ngư�i sử dụng đất�. Luật đất đai quy định rằng ngư�i sử dụng đất
được cấp giấy chứng nhận sử dụng đất, được hưởng các sản phẩm từ khoản đầu tư trên đất.
Các hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao đất sản xuất có quy�n chuyển đổi, chuyển
nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quy�n sử dụng đất, tài sản gắn li�n với đất;
thế chấp, góp vốn bằng quy�n sử dụng đất, tài sản gắn li�n với đất;
Luật Bảo vệ và Phát triển rừng (2004), liên quan đến việc Nhà nước cấp quy�n sử dụng rừng
cho ngư�i sử dụng rừng thông qua việc giao, cho thuê và chứng nhận rừng
Các hộ gia đình, cá nhân được giao rừng tự nhiên chỉ có thể sử dụng rừng mà không có quy�n
sở hữu rừng, liên quan đến trồng rừng, chủ rừng đầu tư vào rừng và thông qua việc cấp
GCNQSDÄ? có quyá»?n sá»­ dụng đất nhÆ°ng các GCNQSDÄ? này được cấp căn cứ theo Luật đất Ä‘ai
năm 2013 chứ không phải Luật Bảo vệ và Phát triển Rừng. Ä?ược phép giao đất rừng cho các há»™
gia đình, cá nhân và cộng đồng nhưng đó không phải là tài sản có thể bị nấm và cây trong các
khu rừng này không chặt và mục đích của việc giao rừng chủ yếu là để bảo vệ rừng. Do đó, Luật
Ä?ất Ä‘ai năm 2013 quyết định liệu ngÆ°á»?i sá»­ dụng đất rừng có được cấp GCNQSDÄ? hay không
và quy định rõ đất rừng phòng há»™ và đất rừng đặc dụng không được cấp GCNQSDÄ?. Do đó, khi
đ� cập đến quy�n sở hữu đất rừng truy�n thống, đi�u này không được phép ở Việt Nam.


Luật Ä?a dạng sinh há»?c (2008) quy định rằng các tổ chức và cá nhân có quyá»?n khai thác và sá»­
dụng đa dạng sinh h�c, nên chia sẻ lợi ích với các bên liên quan, cân bằng lợi ích và tổ chức/cá
nhân của Nhà nước, kết hợp bảo tồn, khai thác và sử dụng đa dạng sinh h�c và giảm nghèo,
đảm bảo sinh kế cho các hộ gia đình, cá nhân cư trú hợp pháp trong khu vực bảo tồn; quy định
quy�n và lợi ích của hộ gia đình, cá nhân cư trú hợp pháp trong khu vực bảo tồn, tức là h� có
thể khai thác lợi ích hợp pháp trong khu vực bảo tồn, tham gia và hưởng lợi từ các hoạt động
kinh doanh và dịch vụ trong khu vực bảo tồn, các tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ môi trư�ng
đa dạng sinh h�c nên chi trả cho các tổ chức và cá nhân cung cấp dịch vụ. Luật tạo ra khung
pháp lý thuận lợi cho các cộng đồng sống trong và gần rừng, tham gia vào các hoạt động bảo vệ
và phát triển rừng và có thể chia sẻ lợi ích trong khi những khu rừng này.
Luật Bảo vệ Môi trư�ng 2014 quy định các cơ quan quản lý biến đổi khí hậu có trách nhiệm cung
cấp thông tin, tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng và tạo đi�u kiện tốt
cho cộng đồng tham gia ứng phó với biến đổi khí hậu; một trong những hoạt động để quản lý
phát thải KNK là quản lý b�n vững tài nguyên rừng, khôi phục và cải thiện trữ lượng các -bon
rừng; thiết lập và phát triển thị trư�ng tín dụng carbon trong nước và tham gia thị trư�ng quốc tế,
trả lại sự đa dạng sinh h�c và thành lập quỹ bảo vệ môi trư�ng.
Luật Lâm nghiệp thiết lập khung pháp lý v� sử dụng và khai thác rừng trong một số văn bản pháp
luật nhÆ° Quyết định 186/2006/QÄ?-TTg ngày 14 tháng 8 năm 2006 của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ ban
hành quy định quản lý rừng và Thông tư 35/2011/TT-BNNPTNT ngày 20 tháng 5 năm 2011 của
Bộ NN & PTNT hướng dẫn v� khai thác và trục vớt gỗ và LSNG và xây dựng việc khai thác rừng
cho từng chủ rừng (tổ chức, hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng), theo chức năng của rừng (rừng
tự nhiên hoặc rừng trồng) và theo nguồn đầu tư (Nhà nước, chủ rừng, dự án quốc tế). Các tài
liệu này quy định việc sử dụng đất cằn để sản xuất nông lâm nghiệp trong rừng phòng hộ, rừng
sản xuất, du lịch sinh thái dựa trên hệ sinh thái rừng.


Gần đây, Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ đã ban hành Quyết định 2242/QÄ?-TTg ngày 11 tháng 12 năm
2014 cho phép tăng cư�ng quản lý và khai thác rừng tự nhiên giai đoạn 2014-2020. Các hộ gia
đình có rừng tự nhiên được giao có thể tự khai thác gỗ, khối lượng tối đa là 10m3/hộ/tấn, nhưng
không nên lạm dụng tài nguyên rừng.
Nghị định 75/2015/NÄ?-CP ngày 9 tháng 9 năm 2015 vá»? các cÆ¡ chế và chính sách của Chi cục
Kiểm lâm, gắn li�n với giảm nghèo nhanh và b�n vững và hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số trong
giai đoạn 2015-2020. Nghị định này quy định ti�n khoán bảo vệ rừng là 400.000 đồng/ha/năm,
cho dù doanh thu từ việc bán các khoản tín dụng carbon được sử dụng đầy đủ hay một phần,
nên được xem xét cẩn thận để tránh xung Ä‘á»™t vá»›i các khu rừng không trong Ä?á»? án giảm phát
thải. Nghị định 99/2010/NÄ?-CP vá»? Chính sách chi trả dịch vụ môi trÆ°á»?ng rừng là luật chính quy
định v� chi trả dịch vụ môi trư�ng rừng ở Việt Nam. Nghị định đã xác định các dịch vụ lâm nghiệp
phải trả phí (bao gồm hấp thụ và lưu giữ các bon), và làm rõ vai trò quản lý Nhà nước v� chi trả
dịch vụ môi trư�ng rừng cũng như các quy�n và trách nhiệm của ngư�i sử dụng và cung cấp
dịch vụ lâm nghiệp.
Theo Luật Bảo vệ và Phát triển rừng (2004), Nghị định 05/2008/NÄ?-CP thành lập Quỹ bảo vệ và
phát triển rừng để bảo vệ và phát triển rừng, nâng cao nhận thức và trách nhiệm đối với bảo vệ
rừng, nâng cao năng lực và hiệu quả trong quản lý rừng và sử dụng và các nguồn tài chính bao
gồm đầu tư ban đầu từ ngân sách nhà nước và bây gi�, như đã đ� cập, đặc biệt là c ác công
trình thủy điện. Nghị định này cung cấp cơ sở pháp lý cho việc thanh toán các dịch vụ môi trư�ng
rừng (PFES), theo đó nhà đầu tư được yêu cầu dành một tỷ lệ phần trăm doanh thu hạ nguồn để
trả cho các cộng đồng địa phương tham gia vào các hoạt động bảo vệ rừng ở đầu nguồn bị ảnh
hưởng bởi đầu tÆ° cÆ¡ sở hạ tầng. Không phải tất cả các tỉnh trong Khu vá»±c thá»±c hiện Ä?á»? án giảm
phát thải, đặc biệt là Quảng Trị, đ�u nhận được khoản thanh toán PFES vì hiện tại không có dự
án thủy điện.


Vào tháng 10 năm 2018, Chính phủ Việt Nam đã thông qua Luật Lâm nghiệp sửa đổi, hợp pháp
hóa Phương pháp quản lý hợp tác thích ứng (ACMA) và thành lập Hội đồng quản lý rừng (FMC)
liên quan đến cả chủ sở hữu/ngư�i quản lý của các doanh nghiệp quản lý rừng hiện tại và cộng
đồng địa phương. Luật cũng củng cố tính hợp pháp của Cơ chế chia sẻ lợi ích (BSM) trong đó
các Kế hoạch chia sẻ lợi ích địa phương (BSP) sẽ được chuẩn bị để đảm bảo rằng các hộ gia
đình phụ thuộc vào rừng hiện tại sẽ có thể nhận được một loạt các lợi ích bằng ti�n và phi ti�n tệ
từ các chÆ°Æ¡ng trình bao gồm Ä?á»? án giảm phát thải. Cuối cùng, Ä‘á»? xuất rằng cần phải chú ý nhiá»?u
hơn đến những ngư�i sử dụng rừng truy�n thống, bao gồm cả các nhóm dân tộc thiểu số và đặc
biệt là phụ nữ, có giá trị lớn hơn đáng kể so với trước đây.


2              Tác động của chương trình



Ä?ã tiến hành đánh giá xã há»™i trong quá trình chuẩn bị chÆ°Æ¡ng trình thuá»™c trách nhiệm của Bá»™ NN
& PTNT thông qua việc xây dựng đánh giá môi trư�ng và xã hội chiến lược (SESA). Hai nhóm
tư vấn độc lập trong nước và quốc tế đã đánh giá tác động xã hội tích cực và tiêu cực của các
thành phần chính của dự án. Mục đích của đánh giá xã hội là nhằm giải quyết các chính sách
bảo đảm an toàn xã hội của Ngân hàng Thế giới và các vấn đ� phát triển xã hội và giới khác và
đ� xuất các cải tiến liên quan trong thiết kế chương trình. Các đánh giá xã hội đã xác định ngư�i
dân địa phương, bao gồm các nhóm dễ bị tổn thương, sống ở vùng cao và rừng núi của sáu tỉnh
Ä?á»? án giảm phát thải. Nó đã được xác nhận rằng má»™t số hoạt Ä‘á»™ng thu hồi đất nhá»? có thể xảy ra
trong dự án, và việc quản lý rừng được cải thiện, đặc biệt là rừng đặc dụng, sẽ hoàn toàn có thể
dẫn đến một số hạn chế trong việc tiếp cận tài nguyên. Các tác động chi tiết được trình bày trong
Bảng 1.2 của RPF, tuy nhiên, các tác động chủ yếu là: (i) Việc mua lại nông nghiệp, đất vư�n và
đất rừng lấn chiếm không tự nguyện ảnh hưởng đến sinh kế/hoạt động kinh doanh.
 PF đã được chuẩn bị để đối phó với các cộng đồng bị ảnh hưởng hoặc ít nhất là các hộ gia đình
bị ảnh hưởng, nếu h� tham gia thành lập ACMA và đồng ý hạn chế thu hoạch LSNG trong các
FME hiện có và các can thiệp khác như kéo dài chu kỳ sản xuất các loài cây trên đất thuộc quy�n
kiểm soát của há»? (cho dù đã được hợp pháp hóa nhá»? sở hữu GCNQSDÄ? hoặc có thể có đất mà
h� đang sử dụng hợp pháp hóa cho các mục đích đó).
3              Tính đủ đi�u kiện của nhóm mục tiêu



Các cá nhân và cộng đồng sẽ có thể hưởng lợi từ Khung tiến trình là những ngư�i sử dụng tài
nguyên thiên nhiên trong/từ ban quản lý rừng phòng hộ, rừng đặc dụng hoặc các công ty lâm
nghiệp nhà nÆ°á»›c nhận được há»— trợ từ Ä?á»? án giảm phát thải và đã đồng ý tham gia FMC và có
thể bị ảnh hưởng xấu bởi các biện pháp bảo tồn được cải thiện do quỹ hỗ trợ. H� sống (i) trong
khu vá»±c thuá»™c sở hữu của BQLRPH, RÄ?D hoặc CTLN và bị ảnh hưởng bởi các biện pháp quản
lý được cải thiện (lý tưởng sẽ là tích cực vì sự hợp tác của các bên liên quan), hoặc (ii) trong khu
vá»±c lân cận rừng thuá»™c sở hữu của BQLRPH, RÄ?D hoặc CTLN và là ngÆ°á»?i sá»­ dụng tài nguyên
rừng trong rừng đặc dụng bị ảnh hưởng bởi các biện pháp quản lý được cải thiện.
Các cộng đồng và cá nhân này cũng được định nghĩa là “những ngư�i dịch chuyển� theo OP
4.12 v� tái định cư không tự nguyện (Lưu ý: nơi cư trú của những ngư�i này thư�ng không bị
dịch chuyển, nhưng việc tiếp cận một số tài nguyên thiên nhiên có thể bị hạn chế). M�i ngư�i
cũng đồng ý rằng các khoản đầu tư cơ sở hạ tầng vật chất (công trình thủy điện, đư�ng giao
thông và hệ thống thủy lợi) sẽ không được thá»±c hiện trong Khu vá»±c thá»±c hiện Ä?á»? án giảm phát
thải, được xác định là khu vực rừng dưới sự kiểm soát trực tiếp của 69 Cơ quan quản lý rừng tại
sáu tỉnh ven biển Bắc Trung bộ bởi chính quy�n tỉnh hoặc bởi chính quy�n trung ương nhưng
đi�u này không có nghĩa là các FMC riêng lẻ không thể ch�n xây dựng đư�ng mới mới hay nâng
cấp đư�ng hiện tại nhưng FMC sẽ không có khả năng tài chính hoặc thẩm quy�n tài phán để
phát triển bất cứ thứ gì ngoại trừ hệ thống tưới tiêu quy mô rất nh� của công trình thủy điện. .
Các cá nhân và cộng đồng được coi là ngư�i chiếm giữ bất hợp pháp trong FME đủ đi�u kiện
theo Khung quy trình này như được đ� cập trong phần 1.3 của Khung chính sách tái định cư này
dựa trên th�a thuận hiện có giữa Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng Thế giới và các nhà tài trợ
vốn ODA khác.
Các quy định của OP 4.10 (Ngư�i bản địa/Dân tộc thiểu số) cũng đã được xem xét trong khi
chuẩn bị Khung tiến trình. Chi tiết hơn v� ngư�i dân tộc thiểu số có khả năng bị ảnh hưởng bởi
Ä?á»? án giảm phát thải được Ä‘á»? cập trong EMPF.
Các tác động cụ thể có thể có đối với phụ nữ được đưa vào Kế hoạch hành động v� giới nhưng
cÅ©ng phải công nhận rằng phụ nữ là ngÆ°á»?i sá»­ dụng rừng và trong Ä?á»? án giảm phát thải này phần
lớn là phụ nữ dân tộc thiểu số nên các biện pháp giảm thiểu cụ thể được đưa vào cả RPF (nơi
phụ nữ dân tộc thiểu số bị ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp bởi các tác động tái định cư không
tự nguyện) và EMPF và ESMF.
4             Phục hồi và phát triển sinh kế



4.1           Cơ chế chia sẻ lợi ích

Mục đích tổng thể của các biện pháp phục hồi và giảm thiểu là để bù đắp và đa dạng hóa sinh
kế của những ngư�i bị ảnh hưởng trong việc hạn chế tài nguyên rừng. Chương trình sẽ hỗ trợ
phát triển các phương thức cung cấp cơ hội sinh kế thay thế cho các PAP. Quá trình phát triển
các sinh kế thay thế này sẽ có sự tham gia và sẽ được nhấn mạnh bởi việc ra quyết định dựa
trên cộng đồng theo các quy trình hợp tác được đưa vào ACMA và được phản ánh trong việc
thành lập FMC.
Trong các BQLRPH, RÄ?D, và CTLN các thá»?a thuận cấp địa phÆ°Æ¡ng không chính thức tồn tại
dựa trên những gì cộng đồng có thể và không thể thu hoạch từ các khu vực được bảo vệ, mặc
dù Ä‘iá»?u này không được luật pháp hiện hành khuyến khích. Ä?iá»?u này mang đến cÆ¡ há»™i phát triển
các phương pháp cải tiến để bảo vệ các nguồn tài nguyên đa dạng sinh h�c quan tr�ng là mục
tiêu của hỗ trợ Chương trình giảm phát thải (ER-P), đồng th�i thúc đẩy sự tham gia và sử dụng
tài nguyên b�n vững thay vì cấm sử dụng rừng truy�n thống mà các cộng đồng sống phụ thuộc
vào rừng địa phương đã dựa vào trong quá khứ và vẫn đang dựa vào ở các mức độ khác nhau.
Vì quỹ sẽ cung cấp các khoản tài trợ với số lượng hạn chế (số ti�n chính thức vẫn chưa được
quyết và tuân theo thá»?a thuận vá»›i Quỹ Carbon vá»? ứng trÆ°á»›c 10%) cho các BQLRPH, RÄ?D, và
CTLN riêng lẻ, chương trình nói chung sẽ không tài trợ Các hoạt động tạo thu nhập thay thế quy
mô lớn trong số các khoản tài trợ nh� này, mặc dù thông qua Chương trình chia sẻ lợi ích (BSP),
có khả năng các hoạt động tạo thu nhập thay thế liên quan đến lâm nghiệp có thể được tài trợ
trên cơ sở toàn cộng đồng. Do đó, Khung tiến trình tập trung vào các biện pháp giảm thiểu thay
thế có nghĩa là phải sử dụng các quy định của OP4.12 như đã được tích hợp trong RPF ER-P.
Biện pháp giảm thiểu chính sẽ xuất phát từ Chia sẻ lợi ích chính thức liên quan đến mức độ sử
dụng tài nguyên thiên nhiên cho phép trong các BQLRPH, RÄ?D, và CTLN. Các thá»?a thuận này
là yêu cầu tối thiểu theo Khung tiến trình. Nếu không thể đạt được th�a thuận v� mức độ sử dụng
tài nguyên có thể chấp nhận được vào năm 3 (tức là trước khi có các lợi ích từ Quỹ Carbon thông
qua ERPA) của chÆ°Æ¡ng trình trong các BQLRPH, RÄ?D, và CTLN được há»— trợ bởi các hạn chế
ER-P sẽ không được há»— trợ bởi chÆ°Æ¡ng trình và Kế hoạch tái định cÆ° sẽ phải được Ä?á»? án giảm
phát thải chuẩn bị cho các hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi các tác động tái định cư không tự nguyện,
cho dù hạn chế tiếp cận LSNG trong các FME hiện tại hoặc các tác động khác như kéo dài chu
kỳ sản xuất của các loài cây được khai thác thương mại để bù đắp cho việc mất quy�n truy cập
vào tài nguyên. Không phải bồi thư�ng các cơ quan quản lý rừng hiện tại mà chỉ trả những ngư�i
dân làng đang phải đối mặt với những hạn chế trong việc khai thác LSNG theo th�a thuận của
các FMC mà dân làng sử dụng rừng được đại diện trực tiếp.
Các hạn chế v� sử dụng tài nguyên sẽ không được thực thi trước khi hoàn thiện Cơ chế chia sẻ
lợi ích (bao gồm SERNA liên quan đến sử dụng tài nguyên rừng). Nhưng h� chỉ có thể được thi
hành dựa trên th�a thuận đạt được thông qua FMC. Cần lưu ý rằng tất cả dân làng đ�u có quy�n
chá»?n không tham gia SERNA và ACMA và FME. Nếu những ngÆ°á»?i dân đó bị ảnh hưởng bởi Ä?á»?
án giảm phát thải, theo OP4.12 tất nhiên h� được hưởng khoản bồi thư�ng và các khoản phụ
cấp khác.
4.2           Tiến trình có sự tham gia

Chương trình này hoàn toàn phụ thuộc vào sự phát triển có hệ thống của các phương pháp quản
lý tài nguyên thiên nhiên có sá»± tham gia. Ä?iá»?u này bao gồm, nhÆ°ng không giá»›i hạn ở mức Ä‘á»™ cho
phép sử dụng tài nguyên. Khung tiến trình đảm bảo rằng cách tiếp cận có sự tham gia đó được
thúc đẩy theo chương trình bằng cách thiết lập một bộ các bước và đi�u kiện áp dụng cho từng
BQLRPH, RÄ?D, và CTLN tham gia dá»± án và cho các làng tiếp giáp vá»›i các cÆ¡ quan quản lý rừng
này và/hoặc tiếp cận có hệ thống các khu vực có rừng để thu hoạch LSNG hoặc những ngư�i
đang cư trú thực tế ở vùng ven (tuy nhiên không chính xác) được phân định trong quá trình thành
lập các cơ quan quản lý rừng này
Ä?iá»?u này sẽ được thá»±c hiện thông qua phÆ°Æ¡ng pháp ACMA vá»›i việc thành lập FMC theo các quy
trình có sự tham gia của SERNA. Do đó, các thành viên cộng đồng bị ảnh hưởng với hạn chế
truy cập sẽ được hỗ trợ để tự huy động nhằm xác định các hoạt động sinh kế khả thi. Cách tiếp
cận sẽ giúp đảm bảo công bằng trong tiến trình và tất cả những ngư�i bị ảnh hưởng bao gồm
các nhóm dễ bị tổn thương, như phụ nữ, ngư�i già và ngư�i bản địa, có cơ hội tham gia và
hưởng lợi từ hỗ trợ sinh kế thay thế được cung cấp bởi dự án.


Các cộng đồng DTTS sẽ được tham gia đầy đủ và sự tham gia của h� được thúc đẩy để xác định
sinh kế thay thế phù hợp với văn hóa. Dự án sẽ xem xét các th�a thuận của h� đạt được với sự
tham gia của các nhà lãnh đạo địa phương của h� hỗ trợ việc chuẩn bị các tài liệu phù hợp cho
truy�n thông dự án. Tuy nhiên, cần nhắc lại việc hạn chế tiếp cận tài nguyên rừng hoặc kéo dài
chu kỳ sản xuất của các loài cây thương mại có liên quan, các AP phải được bồi thư�ng khi mất
quy�n truy cập và sử dụng thông qua các quy định của RPF.
Nếu trong trÆ°á»?ng hợp há»? chá»?n từ chối bồi thÆ°á»?ng, có lẽ vì há»? nghÄ© rằng các hợp phần Ä?á»? án
giảm phát thải ví dụ như những hợp phần liên quan đến nông nghiệp thông minh ứng phó biến
đổi khí hậu có thể mang lại lợi ích cho h� thì đi�u này phải được ghi lại rõ ràng. Sẽ không thể
chấp nhận được nếu chỉ ghi đơn giản là những ngư�i bị ảnh hưởng đó đã đồng ý v� nguyên tắc
mà không có bằng chứng văn bản. Hơn nữa, nếu những những ngư�i bị ảnh hưởng này nhận
ra vào má»™t ngày sau đó rằng các hạn chế đã có tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến sinh kế của há»?, Ä?á»? án
giảm phát thải sẽ được yêu cầu bồi thư�ng cho h� theo RPF.


4.3           Sinh kế thay thế khác
Ä?á»? án giảm phát thải đã Ä‘á»? xuất các hoạt Ä‘á»™ng sinh kế tại Hợp phần 3. Thúc đẩy nông nghiệp
thông minh ứng phó với biến đổi khí hậu và sinh kế b�n vững cho ngư�i phụ thuộc vào rừng.
Dá»±a trên bằng chứng thá»±c nghiệm từ SESA, Ä?á»? án giảm phát thải sẽ nhắm mục tiêu tá»›i 25 há»™
gia đình trong mỗi FMC (con số này cũng thay đổi theo quy mô của FMC và có thể nhi�u hộ gia
đình hơn) những ngư�i mà trong quá trình SERNA đã được xác định là chịu trách nhiệm phần
lớn cho các hoạt động phá rừng và suy thoái so với các hộ gia đình phụ thuộc vào rừng khác và
được xác định để hỗ trợ ban đầu. Các hạn chế sẽ được áp dụng theo th�a thuận với AH sẽ được
giảm thiểu thông qua hợp phần này.
Các can thiệp theo hợp phần này sẽ tập trung vào việc áp dụng các biện pháp cải tiến nông
nghiệp và đa dạng hóa sinh kế của ngư�i dân sống phụ thuộc vào rừng. Hai tiểu hợp phần này
sẽ giải quyết các nguyên nhân nông nghiệp chính của nạn phá rừng và suy thoái rừng và hỗ trợ
việc áp dụng các biện pháp canh tác nông nghiệp thông minh ứng phó biến đổi khí hậu và phá
rừng ở vùng cao và miá»?n núi của các tỉnh Ä?á»? án giảm phát thải. Nó bao gồm việc thúc đẩy các
thực hành nông nghiệp thông minh ứng phó biến đổi khí hậu trên khoảng 60.300 ha đất nông
nghiệp thông qua các dịch vụ khuyến nông và đào tạo hộ gia đình gần với các điểm nóng phá
rừng và suy thoái rừng và tăng cư�ng các hợp tác xã tham gia vào các chuỗi giá trị phi phá rừng.
SERNA có sự tham gia sẽ xác định các tác nhân phụ thuộc vào rừng và dễ bị tổn thương nhất
cần được nhắm mục tiêu để giảm nạn phá rừng và suy thoái rừng. Dựa vào đó, phát triển hoạt
động quản lý hợp tác. Cơ chế tài trợ sẽ hỗ trợ đa dạng hóa và duy trì sinh kế cho những ngư�i
phụ thuộc vào rừng của các cộng đồng dễ bị tổn thương và phụ thuộc vào rừng. Những nỗ lực
này sẽ tài trợ từ các chương trình của chính phủ hiện tại nhắm vào các xã nghèo hơn (xem Bảng
4.7 của ER-PD) cũng như các khoản thanh toán PFES khi các khoản thanh toán đó được thực
hiện nhưng chúng sẽ được giới hạn trong khu vực thực hiện nơi các dự án cơ sở hạ tầng tạo ra
các khoản thanh toán PFES. Ä?iá»?u này có thể góp phần cải thiện Ä‘iá»?u kiện kinh tế xã há»™i của các
dân tộc thiểu số và các nhóm nghèo khác trong khi giảm nạn phá rừng và suy thoái rừng.
Các chương trình phục hồi sinh kế và sinh kế thay thế sẽ được phát triển dựa trên các quy trình
có sá»± tham gia được Ä‘Æ°a vào trong ACMA thông qua các FMC. Ä?ể bù đắp thích đáng và đầy đủ
cho các hộ gia đình sẽ bị ảnh hưởng xấu bởi các hạn chế truy cập, dự án sẽ phát triển sinh kế
thay thế để giảm thiểu tác động tiêu cực đến sinh kế của h�. Tuy nhiên, việc thực hiện thành
công chương trình trong một th�i gian dài phụ thuộc rất nhi�u vào sự hợp tác với cộng đồng địa
phương và các cơ quan quản lý rừng.
Các biện pháp phát triển sinh kế cộng đồng và sinh kế cá nhân sẽ được xác định với sự tham
gia của các cộng đồng bị ảnh hưởng, trong đó sẽ tập trung vào việc thiết lập các hoạt động phục
hồi sinh kế và sinh kế thay thế phù hợp với môi trư�ng và văn hóa. Tuy nhiên, một lần nữa nếu
có các tác động dẫn đến mất sinh kế hiện tại hoặc giảm sinh kế, các quy định của OP4.12 theo
RFP sẽ được áp dụng.


5             Tổ chức thực hiện



Khung tiến trình bắt đầu khi các cÆ¡ quan quản lý của BQLRPH, RÄ?D, và CTLN và/hoặc các đối
tác của h� (trong cấu trúc Quản lý hợp tác thích ứng, đi�u này cũng sẽ bao gồm các thành viên
của các cộng đồng phụ thuộc vào rừng địa phương) chuẩn bị xin tài trợ từ ER-P và BSP với việc
chuẩn bị các hoạt động quản lý rừng cụ thể dẫn đến giảm lượng khí thải carbon. ER-P không chỉ
đơn giản là một dự án bảo tồn rừng và không được mô tả như vậy.
Bất kỳ áp dụng nào cho Ä?á»? án giảm phát thải chỉ ra rằng chủ sở hữu hoặc ngÆ°á»?i quản lý và
ngư�i sử dụng tài nguyên rừng đồng ý với các nguyên tắc của ACMA và thành lập FME. Khung
tiến trình này được thiết kế để đảm bảo rằng các quy trình này được tuân thủ rộng rãi từ tất cả
các nhóm liên quan, Ä?á»? án giảm phát thải sẽ không há»— trợ các phÆ°Æ¡ng pháp khác. Do đó, việc
áp dụng thành công một cách chắc chắn vào ER-P đòi h�i phải có sự cam kết của FME và các
bên liên quan khác, bao gồm và đặc biệt ở cấp thôn để mua vào ACMA, FMC và các hoạt động
liên quan bao gồm chuẩn bị các BSP cụ thể tại địa phương.
Quá trình này bao gồm bốn bước (chuẩn bị và áp dụng, khởi động hoạt động, thực hiện và giám
sát và phổ biến các bài h�c kinh nghiệm) với một số đi�u kiện cần được thực hiện ở mỗi giai
đoạn. Các bước và đi�u kiện này có thể được đi�u chỉnh trong quá trình thực hiện chương trình
khi có vấn đ� và cơ hội mới, nhưng m�i đi�u chỉnh phải được th�a thuận trước bởi Th�a thuận
Chương trình giảm phát thải của Ngân hàng Thế giới (WB-EPRA)
Ä?ầu mối tổ chức cho dá»± án này vá»›i Ban quản lý các dá»± án lâm nghiệp (MBFP) thuá»™c Bá»™ Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN & PTNT). MBFP sẽ chịu trách nhiệm giám sát và quản lý
dự án tổng thể. Ngoài MBFP, sẽ có sự tham gia của Tổng cục lâm nghiệp (TCLN) từ Bộ NN &
PTNT và sự tham gia của các phòng ban liên quan trong huyện, bao gồm Ủy ban Tái định cư
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện (Sở NN&PTNT) và Sở TN&MT (Sở Tài nguyên và
Môi trư�ng.
Cơ cấu thực hiện dự án sẽ bao gồm một đơn vị quản lý dự án cấp trung ương (BQLCT TW) và
các đơn vị quản lý dự án cấp tỉnh (BQLCTT). Các BQLCTT sẽ giám sát các hoạt động của dự án
tại tỉnh của mình
5.1            Cấp trung ương

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Bộ NN&PTNT) Bộ NN & PTNT sẽ phối hợp với các nhà
tài trợ, các bộ và ban ngành liên quan để chỉ đạo dự án. Bộ NN & PTNT sẽ tham khảo ý kiến của
các bộ phận liên quan v� chính sách, khung và triển khai dự án phù hợp và h� sẽ đánh giá hiệu
quả dự án.
Ban quản lý dự án trung ương (BQLCT TW) chịu trách nhiệm cho tất cả các hoạt động vận hành
và các hoạt động thực hiện kế hoạch bảo vệ xã hội được thực hiện bởi các chuyên gia tư vấn.
Ä?Æ¡n vị tÆ° vấn phải phối hợp chặt chẽ vá»›i Ä?Æ¡n vị quản lý dá»± án tỉnh (BQLCTT) trong việc thá»±c
hiện và tiến hành các hoạt động ở cấp xã hoặc thị trấn
5.2            Cấp tỉnh

BQLCTT sẽ làm việc với các bên liên quan của Việt Nam ở cấp tỉnh, huyện và xã/thôn v� các
hoạt động liên quan đến; bảo vệ xã hội, đào tạo, thực hiện và nâng cao nhận thức. BQLCTT và
nhóm bảo đảm an toàn của Bộ NN & PTNT chịu trách nhiệm giám sát các hoạt động thực hiện
theo các kế hoạch bảo đảm an toàn xã hội.
UBND xã sẽ hỗ trợ thực hiện các kế hoạch bảo đảm an toàn xã hội ở cấp xã. Các tổ chức đoàn
thể như: Mặt trận Tổ quốc, Hội Phụ nữ Việt Nam, Hội Nông dân, Hội Thanh niên, Hội Cựu chiến
binh và Hội Ngư�i cao tuổi sẽ giám sát việc thực hiện dự án, đặc biệt là thu hồi đất và bồi thư�ng,
chia sẻ lợi ích, giải quyết xung đột lợi ích và đất đai để đảm bảo các chính sách và luật pháp của
Việt Nam được tuân thủ .


Các tổ chức phi chính phủ (NGO) quen thuộc với REDD+, các hoạt động của NHTG hoặc các
nhà tài trợ vốn ODA khác tại Việt Nam, và đặc biệt là áp dụng các chính sách bảo đảm an toàn
liên quan đến các nhóm dân tá»™c thiểu số ở sáu tỉnh Ä?á»? án giảm phát thải cÅ©ng sẽ được má»?i tham
gia . Tuy nhiên, chi phí tham gia của há»? sẽ không phải do Ä?á»? án giảm phát thải chịu mà do huyện
hoặc tỉnh chịu. Do đó, Khung tiến trình không khăng khăng rằng các tổ chức phi chính phủ tham
gia tích cực mặc dù nếu h� có khả năng đại diện cho một hình thức thực hành tốt, đặc biệt là nếu
h� đã chứng minh được mối liên hệ với các nhóm dân tộc thiểu số cụ thể (ví dụ tổ chức phi chính
phủ có kiến thức v� dân tộc Thái có thể không hiểu rõ v� dân tộc H'mông và ngược lại). Do đó,
tìm kiếm hướng dẫn của tổ chức phi chính phủ và bài h�c kinh nghiệm để thực hiện dự án.


6              Cơ chế giải quyết khiếu nại



6.1            Cơ chế phản hồi và giải quyết khiếu nại

BSM đ� xuất sẽ được đưa vào cấu trúc quản lý hợp tác trong đó mối quan hệ bất cân xứng giữa
chủ rừng và ban quản lý và cộng đồng địa phương được giảm đáng kể và sự thành công của
BSM phụ thuộc vào các cấu trúc có sự tham gia tạo ra kết quả có lợi. Việt Nam có sẵn cơ chế để
tiếp nhận và giải quyết các khiếu nại và trong khi các cơ chế này sẽ có hiệu quả lớn nếu được
sử dụng đúng cách, cơ chế này áp dụng chủ yếu cho các bên bị dịch chuyển v� mặt địa lý hoặc
kinh tế dẫn đến phải tái định cư không tự nguyện.
Khung Phương pháp của Quỹ Carbon yêu cầu rằng để đủ đi�u kiện nhận thanh toán từ Quỹ
Carbon, tất cả các hình thức phản hồi và bất kỳ hình thức khiếu nại nào liên quan đến Chương
trình đ�u phải thể hiện được những đi�u sau: tính hợp pháp, khả năng tiếp cận, tính công bằng,
tính tương thích, tính minh bạch và khả năng được minh h�a trong các quy trình cần tuân thủ để
nhận, sàng l�c, giải quyết, theo dõi và báo cáo phản hồi v� khiếu nại hoặc lo ngại được gửi bởi
các bên liên quan bị ảnh hưởng. Danh mục các bên liên quan bị ảnh hưởng được giả định không
chỉ bao gồm các làng mà còn các BQLRPH, BQLRÄ?D và CTLN, trong đó có các quyết định được
Ä‘Æ°a ra bởi các thá»±c thể đồng quản lý có tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến BQLRPH, BQLRÄ?D và CTLN.
Ä?ể hiểu tại sao FRGM được yêu cầu và cách nó hoạt Ä‘á»™ng, má»™t loạt các ví dụ liên quan đến Dá»±
án1 là cần thiết để minh h�a ở đây.
Kịch bản 1: Cũng có thể có những trư�ng hợp một làng (một dân tộc thuộc nhóm dân tộc thiểu
số đặc biệt bị thiệt thòi) hoặc các hộ gia đình trong một làng cụ thể (có thể là các hộ nghèo và dễ
bị tổn thương hơn như những ngư�i thuộc nhóm ngư�i già hoặc bị suy yếu hoặc từ một nhóm
dân tộc thiểu số yếu hơn cùng làng với các nhóm dân tộc thiểu số khác) không được tham khảo
ý kiến cũng như không được m�i tham gia các hoạt động đã được thống nhất tại cuộc h�p Ban
ACMA nơi đại diện của bầu “được bầu� từ làng là đại diện cho toàn bộ ngôi làng (ngư�i được
bầu trong trư�ng hợp đầu tiên bởi làng hoặc dựa trên các thực hành lựa ch�n truy�n thống mà
tất cả dân làng chấp nhận). Nếu đi�u này xảy ra, nó có thể đây là ví dụ điển hình của việc “ngư�i
có địa vị chiếm hết đi�u kiện tốt�, đi�u mà Chương trình đang tìm cách giảm thiểu. Rõ ràng việc
tiết lộ thông tin cần được phổ biến đầy đủ và, theo cách thức, và các đi�u khoản phù hợp v� mặt
văn hóa. Bị loại trừ có thể dẫn đến việc từ chối các lợi ích như thanh toán cho các dịch vụ bảo
vệ rừng, thiết lập hạn ngạch theo th�a thuận để thu LSNG, quy�n khai thác gỗ cho mục đích xây
dựng nhà, giao đất rừng cho mục đích bảo vệ hoặc sản xuất, hoặc thậm chí là yêu cầu đất được
sử dụng cho các mục đích không liên quan đến rừng như cây lương thực bị loại b� vì mục đích
quản lý rừng b�n vững. Từ chối và loại trừ trong những trư�ng hợp như vậy có khả năng ảnh
hưởng đến hệ thống sinh kế chung của các hộ gia đình đó.
Kịch bản 2: Trong một trư�ng hợp khác, có thể có tranh chấp v� ranh giới giữa những gì ban
quản lý hiện có tuyên bố là ranh giới giữa đất rừng mà h� sở hữu hoặc quản lý và vùng đệm bao
quanh đất rừng mà một làng hoặc nhi�u làng hoặc thậm chí các hộ gia đình trong làng hoặc nhi�u
làng khiếu nại. Có thể là ban quản lý hiện nay tham chiếu đến các bản đồ địa chính hoặc t�a độ
GPS tính chính xác của các bên liên quan khác. Ä?ể khắc phục tình trạng bế tắc này, cần có ban
đồng quản lý được bầu bao gồm đại diện từ mỗi làng quyết định phương thức lập bản đồ. Phương
thức này được ban quản lý hiện tại duyệt và dân làng được thông báo rằng h� phải ngừng sử
dụng vùng đất này hoặc trong trư�ng hợp xấu nhất là b� lại nơi cư trú hiện tại trong rừng. Tuy
nhiên, dân làng bị ảnh hưởng khiếu nại h� có thể chứng minh thông qua sự hiểu biết rõ của h�
v� khu rừng mà theo truy�n thống h� chiếm khu đất này hoặc đất nói chung thể hiện sự chuyển
đổi hoặc mở rộng sử dụng đất trong quá khư vì thế h� là những ngư�i chiếm đất hợp pháp mặc
dù há»? không được cấp GCNSDÄ?.



1 Các ví dụ này được lấy từ các làng Chương trình đến thăm trong quá trình tham vấn có sự tham gia và
trong khi phức tạp hơn được trình bày ở đây, các ví dụ này gói g�n các loại vấn đ� có thể cần giải quyết
bởi FGRM.
Kịch bản 3: Một kịch bản khả thi khác là vì lợi ích của cách tiếp cận quản lý rừng b�n vững hơn,
ban quản lý được bầu có thể đồng ý rằng đất rừng nguyên thủy đã được chuyển đổi sang sử
dụng canh tác nông nghiệp, hoặc không có sự chấp thuận của chính quy�n địa phương, cần phải
được trồng lại. Các hộ gia đình, làng hoặc thậm chí chính quy�n địa phương, những ngư�i có
thể đồng ý chính thức hoặc nhi�u khả năng phản đối chính thức hành động đó vì h� tin rằng sinh
kế hiện tại sẽ bị đe d�a và quyết định đưa ra không phản ánh đúng thực tế: ngư�i dân và dạ dày
của há»? được Æ°u tiên trÆ°á»›c cây cối và giảm khí thải các bon. Ä?iá»?u này có thể xảy ra ngay cả khi
các tiêu chí cho BSM không bao gồm các thực hành đó. Do đó, đây là trư�ng hợp trong đó một
nhóm các bên liên quan không chấp nhận quyết định của ban đồng quản lý được bầu và đang
tìm cách lật ngược phán quyết. Ngược lại, đa số có thể quyết định rằng cần có thêm đất rừng
cho mục đích trồng tr�t nông nghiệp vì lợi ích ngắn hạn từ trồng tr�t nông nghiệp vượt xa lợi ích
từ việc thải khí carbon trong th�i gian dài.
Kịch bản 4: Một kịch bản khác, rất hợp lý khi đầu tư vào các dự án thủy điện trong khu vực
Chương trình là ACMA đồng ý với nhà đầu tư hỗ trợ ngập úng một số khu vực có rừng và đư�ng
đi đến cơ sở ngay cả khi các hộ gia đình không tự ý di d�i. Một số làng cùng với UBNDX và
UBNDH có thể hỗ trợ khoản đầu tư như vậy bởi vì h� nghĩ rằng có thể có lợi ích (bao gồm cả
theo chương trình CTDVMTR) trong khi các làng khác thậm chí còn bị ảnh hưởng trực tiếp hơn
phản đối khoản đầu tư này vì ảnh hưởng đến sinh kế của h�. Trong khi các làng khác có thể
phản đối đầu tư vì h� đư�ng đi là cơ hội để khai thác gỗ bất hợp pháp và khai thác quá mức
LSNG của ngư�i ngoài. Do đó, không có lợi ích ròng chỉ có chi phí nhưng các bên liên quan như
vậy cảm thấy khó khăn để làm cho tiếng nói của h� được lắng nghe.
Kịch bản 5: Trong một trư�ng hợp khác, các nhà đầu tư bên ngoài như nhà đầu tư du lịch sinh
thái có thể tranh thủ sự hỗ trợ của UBND tỉnh (thư�ng có thể làm như vậy) để yêu cầu quy�n vào
đất rừng nguyên sinh để xây dựng các nhà nghỉ du lịch sinh thái có giá trị cao. Tất cả các thành
viên của ACMA có thể phản đối khoản đầu tư này vì h� không thấy được lợi thế bằng ti�n dành
cho mình và có tầm quan tr�ng như nhau khi không thấy cách đầu tư như vậy có thể dẫn đến
việc quản lý rừng b�n vững. Cũng có thể các làng địa phương (mặc dù có thể có các hộ gia đình
riêng lẻ trong các làng này hỗ trợ) không ủng hộ đầu tư như vậy vì tác động đối với môi trư�ng
hiện tại bao gồm cả khu vực đầu nguồn. Tình huống tồn tại trong kịch bản này là UBND tỉnh có
trong quá khứ và vẫn có thể cai trị quá mức chính quy�n địa phương và cộng đồng địa phương
nh� vào vị thế chính trị và kinh tế của mình. CPVN đang tìm cách chào đón đầu tư ở cấp địa
phương nhưng không gây bất lợi cho môi trư�ng và xã hội của cộng đồng địa phương. Ngoài ra,
CPVN nhận ra rằng UBND các tỉnh có cách tiếp cận khác nhau với các vấn đ� như vậy nhưng
cũng nhận ra sự cần thiết phải chủ động và do đó cần có một FGRM khả thi.
Liên quan đến tranh chấp và bất bình2 ở Việt Nam, có những cơ chế được thiết lập bắt đầu ở
cấp làng xã hoặc khu vực đô thị, theo đó m�i khiếu nại ở bất cứ nơi nào đ�u có thể được giải
quyết ở cấp độ này một cách không chính thức. Nếu các bên không thể giải quyết khiếu nại của
h� ở cấp độ này trên cơ sở không chính thức thì h� có thể khiếu nại lên Ủy ban Nhân dân xã.

2Có một sự khác biệt giữa tranh chấp và khiếu nại. Tranh chấp thư�ng liên quan đến một hoặc nhi�u bên không đồng
ý với một hoặc nhi�u bên liên quan đến một số hoạt động, chẳng hạn như quy�n truy cập và sử dụng đất nằm dưới
sự kiểm soát của xã (ở Việt Nam, các UBND xã thư�ng có tới 5% đất dự trữ để phân bổ cho các hộ gia đình “không
có đất Ä‘aiâ€? và “ít đấtâ€? không được cấp GCNSDÄ?), Ä‘iá»?u này có thể và nên được giải quyết ở cấp địa phÆ°Æ¡ng. Văn hóa
chính trị Việt Nam ủng hộ việc giải quyết các tranh chấp đó tại địa phương và phù hợp với quan niệm “dân chủ cơ sở�
ở Việt Nam. Những tranh chấp này thư�ng không có cơ sở trong pháp luật Việt Nam. Trong khi đó, khiếu nại liên quan
đến các quy�n lợi bởi bên bị thiệt hại và nếu khiếu nại không thể được giải quyết tại địa phương và có thể được xét
xử không chính thức tại tòa, thư�ng là ở cấp huyện và thư�ng có giá trị ràng buộc pháp lý. Các cơ chế giải quyết
khiếu nại thư�ng được sử dụng trong trư�ng hợp các vấn đ� tái định cư không tự nguyện khi bên bị thiệt hại cho rằng
h� không được bồi thư�ng như đ� cập trong Biên bản khảo sát đo đạc chi tiết hoặc tương tự. Cơ chế giải quyết khiếu
nại cũng được sử dụng khi những ngư�i bị ảnh hưởng đã bị từ chối bồi thư�ng, trợ cấp sinh hoạt chuyển tiếp và các
biện pháp phục hồi sinh kế.
UBND xã có 15 ngày để trả l�i và nếu không thể giải quyết khiếu nại, thì bên bị thiệt hại có thể
nộp đơn khiếu nại lên Ủy ban Nhân dân huyện. Cũng như UBND xã, UBND huyện được yêu cầu
trả l�i trong 15 ngày. Nếu khiếu nại không được giải quyết thì có thể nộp cho Ủy ban nhân dân
tỉnh và UBND tỉnh phải trả l�i trong vòng 30 ngày. Nếu khiếu nại chưa được giải quyết bởi UBND
tỉnh, bên bị thiệt hại có thể gửi khiếu nại lên Tòa án. Yêu cầu phải xử lý trong vòng 60 ngày kể từ
ngày nhận khiếu nại. Tùy thuộc vào khối lượng công việc ở tất cả các cấp của GRM, có thể sẽ
quá th�i gian nhưng nguyên tắc chung là tất cả các khiếu nại phải được giải quyết trong vòng
180 ngày kể từ khi được nộp cho UBND xã. Trong trư�ng hợp các khoản đầu tư của nhà nước
được hỗ trợ bởi ODA tài trợ cho nhà đầu tư dù là công hay tư hoặc ở nơi có mối quan hệ đối tác
giữa khu vực công và tư đ�u có nghĩa vụ pháp lý phải trả tất cả các chi phí liên quan đến việc
giải quyết khiếu nại.
Trong số các kịch bản được trình bày ở trên, chỉ có Kịch bản 4 có thể dẫn đến các tiến trình được
mô tả ở đây. Bốn kịch bản khác khó khăn hơn nhi�u để đưa vào tiến trình GRM thư�ng được sử
dụng cho các dự án đầu tư. Mặc dù Chương trình này có ti�n đ� là cố gắng tránh thanh toán các
khoản trợ cấp ti�n mặt cho từng hộ gia đình vì các BSP sẽ được lập bởi mỗi cơ quan ACMA sẽ
có thể quyết định liệu các khoản thanh toán cá nhân, nhóm hoặc cộng đồng sẽ được thực hiện
cho các hoạt động được xác định hoặc kết quả FRGM cũng cần phải làm trước khả năng này. Vì
các nghiên cứu tại hiện trư�ng được Chương trình hỗ trợ và kết quả được CPVN duyệt, cần phải
hiểu rằng không phải tất cả các bên liên quan ở cấp thôn có thể được hưởng lợi từ việc thanh
toán cho các dịch vụ.
Do đó, để phù hợp với liên Chương trình FCPF/ UN-REDD+ chung cho Việt Nam có tính đến tiến
trình FRGM trong bối cảnh Việt Nam cần có bốn bước tương đối đơn giản như sau:
       1. Nhận và đăng ký Khiếu nại của đại diện làng được bầu từ bên bị thiệt hại đang tìm cách
          giải quyết khiếu nại liên quan đến các hoạt động của Chương trình. Việc này có thể được
          thực hiện tại cuộc h�p hàng tháng và trong trư�ng hợp khiếu nại bằng văn bản đại diện
          làng hoặc một thành viên biết chữ trong làng sẽ hỗ trợ bên bị thiệt hại nếu bên kia yêu
          cầu khiếu nại bằng văn bản. Tuy nhiên, lý tưởng nhất là m�i khiếu nại nên được giải quyết
          ở cấp thôn nhưng vì những lý do đã nêu ở trên, đi�u này có thể không thể thực hiện được.
       2. Xác nhận, Ä?ánh giá và Chuyển nhượng liên quan đến việc xác nhận đã nhận (trong
          trư�ng hợp khiếu nại không được giải quyết ở cấp thôn) bởi cơ quan ACMA và đại diện
          làng có trách nhiệm đảm bảo rằng cơ quan này đã nhận được khiếu nại. Mặc dù được
          cho là đại diện của cÆ¡ quan ACMA từ BQLRPH, BQLRÄ?D hoặc CTLN nên chủ Ä‘á»™ng và
          đến thăm mỗi làng ít nhất một lần mỗi tháng, bên bị thiệt hại ở cấp thôn cũng có thể đưa
          ra khiếu nại trong chuyến thăm này. Khi xác nhận đã nhận được đơn khiếu nại, cơ quan
          ACMA phải nêu rõ cách xử lý khiếu nại, đánh giá sự đủ đi�u kiện của bên bị thiệt hại để
          giải quyết khiếu nại (mặc dù đi�u này đáng lẽ ra ban đầu được thực hiện bởi đại diện
          làng) và giao trách nhiệm tổ chức để đưa ra phản hồi. Chẳng hạn, nếu khiếu nại liên quan
          đến vấn Ä‘á»? giao đất và GCNSDÄ?, cÆ¡ quan ACMA phải giao trách nhiệm tổ chức cho chính
          quy�n địa phương. Tương tự, nếu khiếu nại xoay quanh việc chuyển đổi đất thì cơ quan
          (cụ thể là Sở Tài nguyên và Môi trư�ng phải xem xét khiếu nại vì đi�u này nằm ngoài
          phạm vi của cơ quan ACMA3.
       3. Ä?á»? xuất phản hồi liên quan đến má»™t trong bốn hành Ä‘á»™ng sau: (i) phản hồi hoặc hành
          động trực tiếp của tổ chức, có thể là UBND xã, UBND huyện hoặc cơ quan ngành d�c
          như Sở NN&PTNN và Sở TN&MT; (ii) đánh giá và cam kết của các bên liên quan, trong

3   Ä?ây cÅ©ng là má»™t lý do quan trá»?ng tại sao Sở TN&MT ở cấp UBND huyện phải có đại diện trong cÆ¡ quan đồng quản lý.
         đó có liên quan đến việc đánh giá hiệu quả của khiếu nại của bên bị thiệt hai và sau đó
         tham gia với các bên liên quan; (iii) nếu không thể giải quyết trong BSM hiện tại, chẳng
         hạn như khi tái định cư không tự nguyện xuất phát từ các dự án cơ sở hạ tầng là nguyên
         nhân gây ra khiếu nại liên quan đến Chương trình GRM; hoặc (iv) dựa trên các tiêu chí
         đã th�a thuận BSM quyết định xem khiếu nại có đủ đi�u kiện hay không.
      4. Ä?ồng ý vá»›i phản hồi là đồng ý vá»›i bên yêu cầu giải quyết khiếu nại và thá»±c hiện giải pháp
         được chấp thuận làm cho khiếu nại được giải quyết và đóng lại sau khi th�a mãn các bên
         liên quan hoặc khiếu nại không thể giải quyết. Trong trư�ng hợp khiếu nại không giải
         quyết được, cán bộ giải quyết khiếu nại phải xem xét liệu bên bị thiệt hại có nên thay đổi
         cách thức để được xem xét lại hay đóng khiếu nại mà không có thêm hành động nào. Khi
         ch�n đóng khiếu nại và không làm gì thêm phải đảm bảo bên bị thiệt hại có thể khiếu nại
         nếu h� cho rằng cần phải được xem xét lại ở cấp huyện, nơi sẽ đưa ra phán quyết có thể
         ràng buộc v� mặt pháp lý đối với tất cả các bên tranh chấp hoặc khiếu nại.
Cần lưu ý rằng FRGM phải dễ tiếp cận đối với tất cả các bên liên quan bao gồm cả ngư�i dân
tộc thiểu số lớn tuổi không có khả năng sử dụng tiếng Việt, những ngư�i dân làng nghèo không
có khả năng chi trả các chi phí liên quan đến việc giải quyết khiếu nại trong đó có kiện tụng ở tòa
án, và liên quan đến cá nhân, nhóm hoặc làng. Ä?ể đảm bảo rằng đại diện của làng không bị tiến
trình ACMA và cơ quan FMC kết nạp gây ra bất lợi của làng mà ngư�i đó được bầu để đại diện
nếu dân làng cho rằng việc h� đại diện sẽ mang lại hiệu quả không cao thì h� sẽ có quy�n th ay
thế ngư�i đại diện này Cách giải quyết khiếu nại sẽ là phép thử v� khả năng đại diện của ngư�i
này. Tuy nhiên, ngư�i đại diện phải có cơ hội để đánh giá xem liệu khiếu nại của ngư�i dân có
thực sự chính đáng hay không.
6.2              Cơ chế phản hồi, giải quyết khiếu nại của UN-REED

Chương trình UN-REDD đang phát triển FGRM quốc gia với sự hợp tác từ dự án FCPF. Hệ thống
được đ� xuất vẫn đang được phát triển nhưng dựa trên Luật Hòa giải ở Cơ sở 2013 và giới thiệu
Nhóm Hòa giải Cơ sở được Nhóm Hỗ trợ Kỹ thuật (NHTKT) hỗ trợ và hiện Chương trình UN-
REDD đang thí điểm NHTKT tại 18 địa bàn trong Chương trình UN-REDD và đang cung cấp các
khóa đào tạo v� hòa giải và cách hai nhóm nên làm việc cùng nhau diễn ra từ tháng 7 và 8 năm
2016, với đánh giá và báo cáo vào tháng 11 và 12 năm 2016.
Bộ NN & PTNT cần đảm bảo rằng quy trình đ� xuất phù hợp với các FGRM hiện đang được sử
dụng ở Việt Nam và bao gồm đầy đủ nhu cầu v� Hỗ trợ cộng đồng rộng rãi (BCS) của không chỉ
ngư�i dân tộc thiểu số bị ảnh hưởng mà cả dân tộc Kinh. Có thể lưu ý tại th�i điểm này, bất kỳ
ngư�i bị ảnh hưởng nào cũng có quy�n hợp pháp hoàn toàn tự do khiếu nại tại tòa án và có các
cÆ¡ chế khiếu nại chi tiết có trong má»™t số luật, ví dụ, Luật Ä?ất Ä‘ai 2013. CÅ©ng có thể lÆ°u ý rằng
nếu việc giải quyết khiếu nại cần có tòa án phán quyết của pháp luật thì việc này phải được hoàn
thành trong vòng 6 tháng kể từ khi ngư�i bị thiệt hại nộp đơn khiếu nại ở cấp hành chính thấp
nhất tại Việt Nam (Ủy ban nhân dân xã). Tuy nhiên, lý tưởng nhất là tất cả các khiếu nại nên
được giải quyết ở cấp địa phương (và thư�ng được giải quyết ví dụ ở cấp xã và cấp huyện) và
hầu hết những ngư�i bị thiệt hại mong muốn giải quyết khiếu nại ở cấp địa phương.
Các cộng đồng và cá nhân tin rằng h� bị ảnh hưởng xấu bởi dự án do Ngân hàng Thế giới hỗ
trợ có thể gửi khiếu nại đến các cơ chế giải quyết khiếu nại cấp dự án hiện tại hoặc Dịch vụ Giải
quyết Khiếu nại của NHTG (GRS). GRS đảm bảo rằng các khiếu nại nhận được sẽ được xem
xét kịp th�i để giải quyết các mối quan tâm liên quan đến dự án. Các cộng đồng và cá nhân bị
ảnh hưởng từ chương trình có thể gửi khiếu nại tới Ban kiểm tra độc lập của NHTG, để xác định
xem có gây hại hay không, có thể xảy ra do NHTG không tuân thủ các chính sách và thủ tục.
Khiếu nại có thể được gửi bất cứ lúc nào sau khi khiếu nại đã được gửi trực tiếp đến Ngân hàng
Thế giá»›i và Quản lý Ngân hàng đã có cÆ¡ há»™i trả lá»?i. Ä?ể biết thông tin vá»? cách gá»­i khiếu nại đến
GRS của Ngân hàng Thế giới, hãy truy cập vào trang web http://www.worldbank.org/GRS.
Tranh chấp đất đai
Mức độ chung của tranh chấp đất đai là khá hạn chế. Ngư�i sử dụng đất, ngư�i có quy�n và
nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất được quy�n khiếu nại, kiện chống lại các quyết định hành
chính hoặc hành vi hành chính trong quản lý đất đai. Các thủ tục, thủ tục giải quyết khiếu nại đối
với các quyết định hành chính, hành vi hành chính đối với đất đai được thực hiện theo quy định
của pháp luật v� khiếu nại. Các thủ tục, thủ tục giải quyết các vụ kiện đối với các quyết định hành
chính, hành vi hành chính đối với đất đai được thực hiện theo quy định của pháp luật v� kiện
tụng hành chính.
Thống kê các tranh chấp đất đai có sẵn ở Việt Nam nhưng những đi�u này thư�ng không đầy
đủ và chỉ ghi lại những tranh chấp nghiêm tr�ng hơn hoặc kéo dài hơn mà không được giải quyết
tại địa phÆ°Æ¡ng. Ä?ánh giá các vấn Ä‘á»? đất Ä‘ai thông qua PRAP và Ä?ánh giá quyá»?n sá»­ dụng đất và
tài nguyên đất của NCR đã xác định các nguồn xung đột chính, bao gồm các rủi ro liên quan đến
đất Ä‘ai mà Ä?á»? án giải phát thải cần giải quyết. Ä?ánh giá chi tiết hÆ¡n sẽ được thá»±c hiện thông qua
Ä?ánh giá nhu cầu và báo cáo sàng lá»?c xã há»™i của REDD+ sẽ xác định các vấn Ä‘á»? chính ở cấp Ä‘á»™
hiện trư�ng.
Cho đến nay, hình thức xung đột liên quan đến đất đai phổ biến nhất ở NCR là các tranh chấp
liên quan đến việc tiếp cận đất rừng do các công ty lâm nghiệp nhà nước quản lý. Ở một số khu
vực trong NCR, có những tranh chấp lịch sử và đang diễn ra liên quan đến việc tiếp cận lấn chiếm
rừng và nông nghiệp hoặc tranh chấp ranh giới đất đai. Như đã lưu ý ở trên, các BQLRPH và
CTLN chính thức kiểm soát một nửa diện tích đất rừng ở NCC. Gia tăng dân số nông thôn (báo
cáo ở Nghệ An) và sự phụ thuộc của địa phương vào tài nguyên rừng, kết hợp với ranh giới
không rõ ràng và tình hình “ra vào tự do� thư�ng khuyến khích lấn chiếm khai thác gỗ quy mô
nh�, thu thập LSNG hoặc chuyển đổi sang nông nghiệp.
Trong hầu hết các trư�ng hợp, các vấn đ� tiếp cận/lấn chiếm thư�ng được giải quyết tại địa
phÆ°Æ¡ng vá»›i sá»± thá»?a hiệp và trong nhiá»?u trÆ°á»?ng hợp, BQLRÄ?D đã cắt bá»? các khu vá»±c bị lấn chiếm
nhiá»?u trên đất liá»?n vì giá trị Ä‘a dạng sinh há»?c và bảo tồn bị xâm phạm. BQLRÄ?D gặp bất lợi đặc
biệt vì Luật bảo vệ và phát triển rừng nghiêm cấm m�i hoạt động thu gom hoặc loại b� tài nguyên
rừng và RÄ?D thÆ°á»?ng bị coi là hàng hóa công. Tuy nhiên, trong nhiá»?u trÆ°á»?ng hợp, BQLRÄ?D phải
chấp nhận đi�u không thể tránh kh�i là nó không thể dừng toàn bộ hoạt động thu gom LSNG. Do
đó, BQL thư�ng sẽ cố gắng đi đến giải pháp thực tế với cộng đồng bằng cách đồng ý rằng sẽ
không cắt b�4 hoặc không có sự xâm lấn nào nữa để đổi lấy thu gom LSNG. BQLRPH và CTLN
phải đối mặt với các vấn đ� tương tự, nhưng những đi�u này không được ghi chép rõ ràng và
BQLRPH và CTLN có lợi thế trong việc thu gom LSNG không bị cấm.
Cạnh tranh v� tài nguyên và xung đột có thể liên quan đến di cư cục bộ do phát triển cơ sở hạ
tầng. Trong khi xu hướng chung trong NCR là sự di cư từ nông thôn đến thành thị, trong một số
trư�ng hợp, phát triển đư�ng bộ có thể thu hút các khu định cư mới. Mặt khác, sự phát triển của
HPP đã dẫn đến sự dịch chuyển của ngư�i dân đến các khu vực nơi h� có thể xung đột với cư
dân địa phương.



4 Các vấn đ� phát sinh khi áp lực đất đai liên tục xảy ra, tức là không có đủ đất để sản xuất trồng tr�t và có sự gia tăng
dân số địa phương; hoặc nơi các ranh giới được khảo sát cho các bản đồ địa chính (hoặc được khảo sát lại với mục
đích đưa vào các điểm đánh dấu); có các quy định cho các ranh giới được th�a thuận bằng cách sử dụng các tiến
trình có sự tham gia
Bồi thư�ng không th�a đáng cho tái định cư hoặc mất rừng là một nguồn tranh chấp ti�m năng
khác và cộng đồng có thể bị thiệt thòi đặc biệt khi h� không có quy�n chính thức đối với đất của
h�. Cơ sở hạ tầng, và đặc biệt là thủy điện, phát triển thư�ng đòi h�i phải mua lại đất nông nghiệp
và rừng và sắp xếp tái định cư cho dân làng. Trong một số trư�ng hợp, những ngư�i bị ảnh
hưởng thất v�ng với các chương trình bồi thư�ng và tái định cư. Nếu đất được sở hữu không
hợp pháp, ngư�i dân địa phương khó có thể nhận được bồi thư�ng th�a đáng. Chẳng hạn, một
ngôi làng ở huyện Phong Ä?iá»?n đã được nhà nÆ°á»›c thu hồi và cấp cho má»™t công ty khai thác cát.
Khoản bồi thư�ng cho việc mất cây keo do dân làng trồng ước tính ít hơn 40% mức bồi thư�ng
đầy đủ mà dân làng sẽ nhận được nếu h� có quy�n hợp pháp đối với rừng.5
Các hoạt động thực thi pháp luật và hạn chế sử dụng tài nguyên rừng có thể tác động tiêu cực
đến các cộng đồng, đặc biệt là các hộ nghèo và phụ thuộc vào rừng. Tài nguyên rừng, như gỗ,
LSNG và động vật hoang dã là một nguồn tiêu thụ quan tr�ng đối với những ngư�i phụ thuộc
vào rừng cao. Ä?ó cÅ©ng là má»™t nguồn tiá»?n mặt quan trá»?ng, nÆ¡i cÆ¡ há»™i thu nhập thay thế bị hạn
chế. Vì lý do này, các phương pháp chia sẻ lợi ích, phát triển sinh kế thay thế, PFES và các
phương pháp có sự tham gia rất quan tr�ng trong việc giải quyết các rủi ro cho cộng đồng địa
phương và giúp giảm thiểu các vấn đ� h� gặp phải.
Trong trÆ°á»?ng hợp các cÆ¡ quan quản lý rừng hiện tại không đủ Ä‘iá»?u kiện tham gia Ä?á»? án giảm
phát thải vì tranh chấp đất đai, h� sẽ có cơ hội tham gia sau đó nếu hoàn thành SERNA, h� có
thể đạt được th�a thuận với cộng đồng địa phương như thế nào tốt nhất để thiết lập một FMC.
Tuy nhiên, ER-P cũng dựa trên ti�n đ� rằng trong quá trình SERNA và áp dụng dụng các quy
trình ACMA mà đây không phải là một vấn đ� khó giải quyết. Chìa khóa cho kết quả ER-P thành
công là một phản ứng linh hoạt với các vấn đ� cụ thể của địa phương.
Dưới đây là các bước cần tuân thủ khi phát triển FMC dựa trên các nguyên tắc của ACMA và kết
hợp các th�a thuận mà sẽ cần phải thực hiện do SERNA:

7                 Hạn chế sử dụng tài nguyên



Bước 1: �p dụng cho Chương trình giảm phát thải
1.1.     SERNA tạo thành cơ sở áp dụng cho ER-P phải đáp ứng các tiêu chí xã hội của dự án.
         Những tiêu chí đó là:

    a)    Thông tin trong SERNA v� việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên hiện tại trong các
         BQLRPH, RÄ?D, và CTLN sẽ được lấy từ tham khảo ý kiến vá»›i các cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng
         có cuá»™c sống bị ảnh hưởng bởi các BQLRPH, RÄ?D, và CTLN này (6);

    b)    SERNA đã được xem xét và sửa đổi với đầu trực tiếp vào từ các cộng đồng địa phương
         này và đại diện của h�; và

    c)     Ä?ối vá»›i các hoạt Ä‘á»™ng hạn chế quyá»?n truy cập của cá»™ng đồng địa phÆ°Æ¡ng vào các tài
         nguyên là một phần không thể thiếu đối với các hoạt động văn hóa của h� hoặc h� dựa
         vào để sinh hoạt, các BQLRPH, RÄ?D, và CTLN thông qua các FMC được thiết kế để kết

5 Tuy nhiên, cần lưu ý trong các dự án cơ sở hạ tầng được tài trợ một phần hoặc toàn bộ bởi các nhà cung cấp bao
gồm cả NHTG (ví dụ: HPP Trung Sơn ở Thanh Hóa) các tác động tái định cư không tự nguyện được bồi thư�ng dựa
trên chính sách của nhà cung cấp ODA.
6
 Ä?iá»?u này bao gồm những ngÆ°á»?i tiếp tục sống trong khu vá»±c cốt lõi (nếu có) và những ngÆ°á»?i sống ở tất cả các xã có BQLRPH,
RÄ?D, và CTLN (vùng đệm).
       quả của SERNA đạt được bất kỳ th�a thuận cần thiết nào nhưng là một phần của th�a
       thuận hợp tác này v� quy�n truy cập hạn chế vào tài nguyên thiên nhiên, những AH sẽ bị
       ảnh hưởng tiêu cực bởi những hạn chế này có quy�n được bồi thư�ng cho những tác
       động đó.

       BSP bao gồm th�a thuận sử dụng tài nguyên thiên nhiên đã được phát triển trước khi
       đăng ký tài trợ thông qua ER-P hoặc có thể là một phần của các hoạt động của chương
       trình nếu Ä?ánh giá nhu cầu của REDD+ xác định đó là nhu cầu Æ°u tiên.

       Báo cáo sàng l�c xã hội được hoàn thành và đệ trình với đ� xuất tài trợ của BQLRPH,
       RÄ?D, hoặc CTLN. Má»™t định dạng tiêu chuẩn được cung cấp trong Phụ lục 1. Chủ tịch của
       tất cả các Ủy ban nhân dân liên quan đến xã được yêu cầu xác nhận thông tin xã hội của
       đánh giá.

1.2.   Nhu cầu hạn chế sử dụng tài nguyên địa phương sẽ được FMC xác định và xác định
       chính xác nhất có thể. Chúng sẽ chỉ xác định dựa trên những loại hạn chế được xác định
       trong SERNA ban đầu hoặc các bản cập nhật tiếp theo được ER-P phê duyệt. SERNA
       cung cấp đánh giá kỹ thuật cho từng hạn chế được đ� xuất này với mức độ chi tiết hợp
       lý.

1.3.   Các nhà quản lý rừng BQLRPH, RÄ?D, và CTLN đặc biệt là vì há»? sẽ phối hợp vá»›i dân làng
       địa phương và các bên liên quan khác bị ảnh hưởng bởi ER-PP sẽ đặc biệt chú ý đến các
       vấn đ� chiếm hữu đất đai, bao gồm quy�n và nghĩa vụ đất đai truy�n thống và sử dụng
       tài nguyên thiên nhiên của dân tộc thiểu số. Cụ thể, việc thu hoạch và chuyển đổi LSNG,
       theo đó đất được phân loại chính thức là đất lâm nghiệp và đất chưa sử dụng, thực tế, có
       thể bị b� hoang theo hệ thống canh tác truy�n thống của các hộ nông dân, sẽ không bị
       cấm trừ khi đi�u này là cần thiết cho việc bảo tồn đa dạng sinh h�c quan tr�ng. Nếu h� bị
       hạn chế, những ngư�i không được hưởng lợi từ những hạn chế đó có quy�n được bồi
       thư�ng vì truy cập hạn chế. Tương tự như vậy, truy cập vào các địa điểm linh thiêng (bao
       gồm rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng thiêng và rừng chôn cất), nếu có, sẽ không bị hạn
       chế trong m�i trư�ng hợp.

Bước 2: Ra mắt các hoạt động có sự tham gia
2.1.   Khi BSM hoặc một hình thức th�a thuận sử dụng tài nguyên thiên nhiên đã tồn tại, các
       hoạt động có sự tham gia được thực hiện để giám sát th�a thuận này. Khi chưa có Th�a
       thuận sử dụng tài nguyên thiên nhiên như vậy, các cuộc tham vấn và đàm phán được
       thực hiện để đạt được th�a thuận đó. Các hoạt động này phải bắt đầu không muộn hơn
       6 tháng sau khi tuyên bố áp dụng ER-P thành công.

2.2.   Cho dù BSM hoặc một hình thức th�a thuận sử dụng tài nguyên thiên nhiên đã tồn tại hay
       chưa, phải tiến hành khảo sát để xác định những ngư�i cư trú trong các lĩnh vực quản lý
       được cải thiện và những ngư�i bị ảnh hưởng bởi h�. Phải hoàn thành khảo sát này không
       muộn hơn 12 tháng sau khi tuyên bố áp dụng. Mục tiêu của hoạt động này là xác định các
       tác động khác biệt của các hạn chế đối với ngư�i dân địa phương và có thể giám sát việc
       thực hiện nó.

Bước 3a: Thực hiện chung
Trong trư�ng hợp các hạn chế truy cập sử dụng tài nguyên thiên nhiên đã hoặc sẽ được lên kế
hoạch bởi FMC có liên quan, các quy định sau sẽ được áp dụng:
3.1    Các hoạt động yêu cầu quy�n truy cập hạn chế vào tài nguyên thiên nhiên được giải
       quyết trong Phần 3 của Khung chính sách tái định cư.

3.2    Các khiếu nại liên quan đến những hạn chế này sẽ dẫn đến tái định cư không tự nguyện
       được giải quyết căn cứ mục 5.3 của Khung Chính sách Tái định cư.

Bước 3b: Thực hiện tại các cộng đồng dân tộc thiểu số
Trong trư�ng hợp ngư�i dân tộc thiểu số là ngư�i sử dụng tài nguyên thiên nhiên, chiếm đa số
ngư�i sử dụng rừng trong ER-P, các quy định bổ sung sẽ được áp dụng:
3.5    Các đại diện được ch�n của các nhóm dân tộc và cộng đồng bị ảnh hưởng sẽ tham gia
       với tư cách là thành viên b� phiếu của các FMC được thành lập và có quy�n quyết định
       xem các hoạt động có thể dẫn đến tái định cư không tự nguyện có nên được hỗ trợ hay
       không và vì h� cũng được yêu cầu phản ánh sự đồng thuận đạt được bởi các bên liên
       quan ở cấp thôn, những ngư�i mà h� đại diện

3.6    Khảo sát cơ sở xác định với sự quan tâm đến dân tộc, số lượng dân số và vị trí của tất
       cả các cộng đồng dân tộc trong và xung quanh khu rừng đặc dụng. Việc sử dụng đất bên
       trong BQLRPH, RÄ?D hay CTLN cÅ©ng cần được mô tả quyá»?n thông thÆ°á»?ng, địa Ä‘iểm linh
       thiêng và các khu vực cụ thể để khai thác lâm sản ngoài gỗ.

3.8    Yêu cầu cải tiến các sáng kiến quản lý của BQLRPH, RÄ?D hay CTLN không tạo ra rủi ro
       giảm an ninh lương thực giữa các cộng đồng bản địa.

3.9    Các hoạt động thông tin và đào tạo cũng như các hoạt động tham vấn và tham gia được
       thực hiện bằng cách sử dụng các hướng dẫn truy�n thông được đ� xuất trong phần 4 của
       Khung chính sách dân tộc thiểu số

3.10   Trong các khu vực có cả cộng đồng gốc và ngư�i di cư gần đây, các hoạt động có sự
       tham gia nhằm đảm bảo rằng cộng đồng gốc sẽ đạt được ít nhất mức độ tham gia như
       ngÆ°á»?i di cÆ°.

Bước 4: Theo dõi và phổ biến các bài h�c kinh nghiệm
3.12 Việc giám sát được thực hiện bởi Cán bộ Bảo đảm an toàn xã hội của Chương trình theo
       Mục 5.4 của Khung chính sách tái định cư.

3.13   Bài h�c kinh nghiệm sẽ được phổ biến đến các FMC khác quyết định các FMC khác tham
       gia ER-P vào một ngày sau đó, được cho phép theo thiết kế chung của ER-P tìm cách
       đưa tất cả các FME hiện có vào Khu vực thực hiện ER-P của sáu tỉnh.

7.1            Tái định cư ti�m năng
Chính quy�n địa phương trong các khu rừng đặc dụng của Việt Nam thư�ng nỗ lực để tránh tái
định cư bất cứ khi nào có thể, và ngư�i dân địa phương được phép ở lại trong các khu vực được
bảo vệ trừ khi chính h� quyết định r�i đi. ER-P không tài trợ cho hoạt động tái định cư. Tuy nhiên,
trong trÆ°á»?ng hợp các BQLRPH, RÄ?D hay CTLN đã lên kế hoạch tái định cÆ° cho ngÆ°á»?i dân sống
trong rừng dưới sự quản lý của h�, dựa trên sự biện minh bảo tồn và đi�u này được duyệt bởi
FMC mới thành lập, Khung Chính sách Tái định cư này sẽ được áp dụng trong trư�ng hợp
BQLRPH, RÄ?D hay CTLN nhận được tài trợ từ ER-P. Ä?iá»?u này sẽ yêu cầu các bÆ°á»›c sau:
Bước 1: �p dụng cho Chương trình giảm phát thải

1.1    Kế hoạch tái định cư ti�m năng được đ� cập trong Báo cáo sàng l�c xã hội nếu chúng
       được thực hiện trước khi nộp đơn.

Bước 2: Ra mắt các hoạt động có sự tham gia

1.2    Khảo sát cơ sở xác định các khu vực cư trú với đầy đủ thông tin chi tiết. Lập bản đồ phác
       h�a các khu vực cư trú.

Bước 3a: Thực hiện chung

3.1.   Ä?á»? án giảm phát thải không tài trợ cho các hoạt Ä‘á»™ng trá»±c tiếp hoặc gián tiếp liên quan
       đến tái định cư.

3.2.   Các kế hoạch tái định cư được FMC nộp cho Ban thư ký ER-P và BQLCTT nếu chúng
       được thực hiện sau khi nộp đơn.

3.3.   Việc tái định cư diễn ra trong suốt th�i gian của chương trình được ghi lại và báo cáo cho
       ban thư ký ER-P. Các báo cáo đ� cập đến vị trí của các khu định cư hiện tại, đ� xuất địa
       điểm tái định cư, số hộ gia đình và ngư�i dân bị ảnh hưởng bởi sắc tộc và lý do tái định
       cÆ°.

3.4.   Các cá nhân hoặc cộng đồng được tái định cư có quy�n được bồi thư�ng theo Mục 3 của
       Khung chính sách tái định cư (ngoài khoản bồi thư�ng cho việc tái định cư được cung
       cấp thông qua khung pháp lý Việt Nam). H� có thể gửi khiếu nại căn cứ theo Mục 5.3 của
       khung đó.

3.5.   Tái định cư đ� xuất phải được phê duyệt và giám sát bởi giám sát nội bộ của NHTG và
       Ä?á»? án giảm phát thải.

Bước 3b: Thực hiện tại các cộng đồng dân tộc thiểu số

3.6.   Ä?ại diện của các nhóm dân tá»™c và cá»™ng đồng có liên quan tham gia vào việc chuẩn bị tái
       định cư.

3.7.   An ninh lương thực trong khu định cư mới được đảm bảo ở mức tối thiểu căn theo mức
       độ ở khu định cư trước đó.

3.8.   Thông tin được cung cấp bằng cách sử dụng các hướng dẫn truy�n thông được đ� xuất
       trong phần 4 của Khung chính sách dân tộc thiểu số.

3.9.   Tái định cư được xử lý trên cơ sở từng trư�ng hợp. Các giải pháp phù hợp được thực
       hiện cho các cộng đồng bản địa và cho những ngư�i di cư gần đây có nguồn gốc dân tộc
       thiểu số.
8              Giám sát và đánh giá



Giám sát và Ä?ánh giá (GS & Ä?G) sẽ là trách nhiệm chung của MBFP. Má»™t cán bá»™ GS & Ä?G sẽ
Ä‘iá»?u phối việc phát triển và triển khai hệ thống GS & Ä?G và nhân viên dá»± án, các đối tác triển
khai và nhà thầu sẽ đóng má»™t vai trò quan trá»?ng trong các hoạt Ä‘á»™ng GS & Ä?G. Ä?Æ¡n vị GS & Ä?G
độc lập sẽ được ký hợp đồng để đảm bảo tính minh bạch và mạnh mẽ trong tất cả các hoạt động
GS & Ä?G. Do việc triển khai dá»± án có thể dẫn đến thay đổi khả năng tiếp cận tài nguyên rừng ở
các khu vực do các hoạt động bảo vệ, xây dựng năng lực cho các hoạt động giám sát được cải
thiện là rất cần thiết. Giám sát nên có sự tham gia và bao gồm giám sát các tác động có lợi và
bất lợi đối với những ngư�i trong khu vực tác động của dự án.
Khung tiến trình yêu cầu phải phát triển các chỉ số hiệu suất cho các hoạt động liên quan. Các
chỉ số có thể được nhóm lại thành các chỉ số: (i) sẽ chứng minh liệu Khung tiến trình có đáp ứng
yêu cầu v� hiệu suất hay không; và (ii) thể hiện tình trạng sinh kế trong cộng đồng (thông qua
các chỉ số cấp hộ gia đình). Các nhóm chỉ số sau đây được đ� xuất làm cơ sở để đo lư�ng sự
thành công và điểm yếu của các hoạt động liên quan đến các nhóm bị ảnh hưởng.


Các chỉ số khung tiến trình để đo lư�ng hiệu quả của khung tiến trình bao gồm:
    •   Số lượng ngư�i tham gia vào quá trình tham vấn
    •   Số lượng và loại nhóm dễ bị tổn thương tham gia vào quá trình tham vấn
    •   Số lượng cộng đồng bị ảnh hưởng được đưa vào so với tổng số cộng đồng bị ảnh hưởng
    •   Số lượng khiếu nại hoặc xung đột được ghi lại
    •   Số lượng các hoạt động khắc phục liên quan đến các khiếu nại được ghi lại
    •   Th�i gian để giải quyết khiếu nại
    •   Số lượng cá nhân có nhận thức tích cực v� mức độ trao quy�n trong quản lý tài nguyên
        thiên nhiên
    •   Số lượng cá nhân có nhận thức tích cực v� mức độ trao quy�n trong quản lý tài nguyên
        thiên nhiên, phân chia theo nhóm dễ bị tổn thương và nhóm ngư�i sử dụng
Các chỉ số sinh kế cộng đồng để đo lư�ng tình trạng của các hộ gia đình và thay đổi sử dụng tài
nguyên rừng và hạn chế truy cập:
    •   Thay đổi loại sử dụng tài nguyên thiên nhiên và các hoạt động thay thế
    •   Thay đổi hoạt động sinh kế của các hộ gia đình, theo loại hình hoạt động và số lượng
    •   Thay đổi trong hoạt động sinh kế của các hộ gia đình, theo loại hoạt động và số lượng,
        được phân chia theo nhóm dễ bị tổn thương và tiểu nhóm ngư�i dùng


9              Công bố



Tất cả các hoạt động được xác định trong khung tiến trình này sẽ được công bố cho tất cả các
bên liên quan biết vá»? các quy trình cần thiết để đảm bảo há»? được hưởng lợi từ Ä?á»? án giảm phát
thải và nếu h� không có lợi hoặc có lợi ít hơn các bên liên quan khác thì h� biết v� tất cả các khả
năng có thể các biện pháp giảm thiểu bao gồm các quy định v� bộ chính sách bảo vệ của NHTG.