RAPORTI I AUDITIMIT PËR PASQYRAT FINANCIARE VJETORE TË NPH “IBËR - LEPENC” SH.A PËR VITIN 2021 Prishtinë, qershor 2022 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE PËRMBAJTJA E RAPORTIT 1 Opinioni i Auditimit 2 Gjetjet dhe rekomandimet 3 Çështjet e zgjidhura gjatë procesit të auditimit 4 Progresi në zbatimin e rekomandimeve Shtojca I: Letër konfirmimi Shtojca II: Pasqyrat financiare vjetore të audituara 2 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE 1 Opinioni i Auditimit Ne kemi përfunduar auditimin e pasqyrave financiare të NPH “Ibër - Lepenc” sh.a për vitin e përfunduar më 31 Dhjetor 2021, në përputhje me Ligjin për Zyrën Kombëtare të Auditimit të Republikës së Kosovës dhe Standardet Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit (SNISA). Auditimi është kryer për të na mundësuar të shprehim opinionin për pasqyrat financiare dhe konkluzionin për pajtueshmërinë me autoritetet.¹ Opinion i kundërt për pasqyrat financiare vjetore Ne i kemi audituar pasqyrat financiare vjetore të NPH “Ibër - Lepenc” sh.a (Ibër-Lepenci sh.a.), të cilat përmbajnë pasqyrën e pozitës financiare për vitin 2021, pasqyrën e të ardhurave gjithëpërfshirëse, pasqyrën e rrjedhës së parasë së gatshme, pasqyrën e ndryshimeve në ekuitet, shënimet shpjeguese për pasqyrat financiare, përfshirë përmbledhjen e politikave të rëndësishme kontabël, për vitin e përfunduar më 31 dhjetor 2021. Sipas opinionit tonë, për shkak të efekteve të çështjes së përshkruar në paragrafin “Baza për Opinion të Kundërt”, Pasqyrat Financiare të bashkangjitura nuk paraqesin një pamje të drejtë dhe të vërtetë të pozitës financiare të NPH “Ibër - Lepenc” sh.a deri me 31 dhjetor 2021, të performancës së saj financiare, si dhe rrjedhës së parasë së gatshme për vitin 2021, në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (SNRF). 3 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE Baza për Opinion të kundërt B1 Ndërmarrja nuk ka bërë rivlerësimin e pasurive fikse që nga viti 2007, për të siguruar se vlera e tyre kontabël nuk ndryshon materialisht nga ajo që do të përcaktohej nëse do të përdorej vlera e drejtë pas rivlerësimit në fund të periudhës raportuese. A1 Ndërmarrja nuk ka bërë korrigjimin e rezervës së rivlerësimit të pasurive të realizuar në vitin 2007 në vlerë 162,424,909€ në baza të rregullta, si rezultat i zhvlerësimit për pjesën e vlerës së rritur pas rivlerësimit, duke rezultuar kështu në prezantimin jo të saktë te vlerës së rezervës së rivlerësimit si dhe shpenzimeve të zhvlerësimit në pasqyrat financiare të vitit 2021. A2 Pasuritë e prezantuara ne pasqyrën e pozicionit financiar janë nënvlerësuar për 138,663€, pasi që ndërmarrja nuk ka regjistruar plotësisht vlerën e pasurive të financuar nga kredia, duke përfshirë edhe avansin dhe pjesën e ndalur për garancion por vetëm pjesën e paguar. Rrjedhimisht, parapagimi është mbivlerësuar për 47,604€ si dhe obligimet janë nënvlerësuar për 91,059€. A3 Gjatë vitit 2021, NP "Ibër Lepenci" nuk kishte bërë harmonizimin e gjendjeve kontabël me të dhënat e konsumatorëve. Si rezultat i kësaj, në tri raste shuma e borxhit e konfirmuar nëpërmjet konfirmimeve të jashtme ishte më e ulët për 17,098€ se shuma e borxhit në shënimet kontabël. Për më tepër, ndërmarrja ka prezantuar 15,408€ provizionim për vlerën e lartpërmendur, por të njëjtën nuk kanë arritur ta mbështesin me dëshmitë e duhura. A4 Testet tona tregojnë se shpenzimet e sigurimit shëndetësor të punonjësve të kompanisë fillimisht janë regjistruar si parapagim e më pas janë zbritur nëpër muaj si shpenzime të ndara nëpër njësi në vlerë totale vjetore 94,483€. Pra këto shpenzime nuk janë përshirë në të ardhurat bruto nga pagat e punëtorëve sipas kërkesës së ligjit për tatimin mbi të ardhurat personale. A5 Çështjet materiale të identifikuar më lartë lidhur me rezervën e rivlerësimit, pasuritë, parapagimet, obligimet, shpenzimet e pagave dhe shpenzimet e zhvlerësimit, të cilat kanë ndikim në gjendjen financiare, rezultatin financiar dhe në flukset monetare, kanë efekt gjithashtu edhe në pasqyrim të pasaktë dhe të drejtë, të fitimit të periudhës të bartur në pasqyrën e ndryshimeve në ekuitet, në pasqyrën e rrjedhës së parave, si dhe në prezantimin e shënimeve shpjeguese. Më gjerësisht shih nënkapitullin 2.1 Çështjet që ndikojnë në opinion të auditimit Auditimi është kryer në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit (SNISA). Sipas këtyre standardeve, përgjegjësitë tona janë përshkruar më poshtë te pjesa e raportit ‘Përgjegjësitë e Auditorit të përgjithshëm për Auditimin e Pasqyrave Financiare’. Në përputhje me ONISA-P-10 dhe SNISA 130, si dhe me kërkesat e tjera relevante për auditimin e PFV-ve të Ndërmarrjeve Publike dhe Kodin e Etikës të ZKA-së, ZKA-ja është e pavarur nga subjekti i auditimit. Besojmë se dëshmitë e auditimit që kemi marrë janë të mjaftueshme dhe të duhura për sigurimin e bazës për opinion. 4 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE Konkluzion për pajtueshmërinë Ne kemi audituar nëse proceset dhe transaksionet përcjellëse janë në pajtueshmëri me kriteret e përcaktuara të auditimit që burojnë nga legjislacioni i zbatueshëm për subjektin e audituar në kontekstin e përdorimit të burimeve financiare. Sipas mendimit tonë, përveç ndikimeve të çështjeve të përshkruara në seksionin Baza për Konkluzion, transaksionet e kryera të NPH “Ibër - Lepenc” sh.a kanë qenë, në të gjitha aspektet materiale, në përputhje me kriteret e përcaktuara të auditimit që burojnë nga legjislacioni i zbatueshëm për subjektin e audituar në kontekstin e përdorimit të burimeve financiare. Baza për konkluzion A6 Ndërmarrja nuk ka të përcaktuar në rregullore hapat e kontrollit të brendshëm me qëllim të mbulimit të rreziqeve nga gabimet dhe keqpërdorimet eventuale, sa i përket procesimit të të gjitha llojeve të shpenzimeve, procesimit të pagave të punonjësve, si dhe menaxhimit të të hyrave. A7 Ndërmarrja nuk ka bërë inventarizimin e të gjitha pasurive, si dhe harmonizimin e regjistrit të pasurive me raportin e komisionit të inventarizimit në fund të vitit, i cili ka pamundësuar vërtetimin e ekzistencës dhe vlerës së saktë të pasurive. Më gjerësisht shih nënkapitullin 2.2 Çështjet që ndikojnë në konkluzionin e pajtueshmërisë Auditimi është kryer në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit (SNISA). Sipas këtyre standardeve, përgjegjësitë tona janë përshkruar më poshtë tek pjesa ‘Përgjegjësitë e Auditorit për Auditimin e Pasqyrave Financiare’. Në përputhje me ONISA-P-10 dhe SNISA 130, si dhe kërkesat e tjera relevante për auditimin e PFV-ve të Ndërmarrjeve Publike, Kodin e Etikës të ZKA-së, ZKA-ja është e pavarur nga subjekti i auditimit. Besojmë se dëshmitë e auditimit që kemi marrë janë të mjaftueshme dhe të duhura për sigurimin e bazës për konkluzion. Përgjegjësitë e Menaxhmentit dhe organeve drejtuese/qeverisëse për pasqyrat financiare vjetore Menaxhmenti është përgjegjës për përgatitjen dhe prezantimin e drejtë të Pasqyrave Financiare sipas Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (SNRF). Po ashtu, menaxhmenti është përgjegjës për vendosjen e kontrolleve të brendshme, të cilat i përcakton si të nevojshme për të mundësuar përgatitjen e pasqyrave financiare pa keqdeklarime materiale të shkaktuara, qoftë nga mashtrimi apo gabimi. Kjo përfshinë gjithashtu zbatimin e Ligjit nr. 03/L-048 për Menaxhimin e Financave Publike dhe Përgjegjësitë (me plotësime dhe ndryshime), Ligjit nr. 04/L-087 për Ndërmarrjet Publike (me plotësime dhe ndryshime), Ligjit 06/L-032 për Kontabilitet, Raportim Financiar dhe Auditim 5 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE Përgjegjësitë e Menaxhmentit dhe organeve drejtuese/qeverisëse për pasqyrat financiare vjetore Menaxhmenti është përgjegjës për përgatitjen dhe prezantimin e drejtë të Pasqyrave Financiare sipas Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (SNRF). Po ashtu, menaxhmenti është përgjegjës për vendosjen e kontrolleve të brendshme, të cilat i përcakton si të nevojshme për të mundësuar përgatitjen e pasqyrave financiare pa keqdeklarime materiale të shkaktuara, qoftë nga mashtrimi apo gabimi. Kjo përfshinë gjithashtu zbatimin e Ligjit nr. 03/L-048 për Menaxhimin e Financave Publike dhe Përgjegjësitë (me plotësime dhe ndryshime), Ligjit nr. 04/L-087 për Ndërmarrjet Publike (me plotësime dhe ndryshime), Ligjit 06/L-032 për Kontabilitet, Raportim Financiar dhe Auditim Bordi i Drejtorëve është përgjegjës për mbikëqyrjen e procesit të raportimit financiar të NPH “Ibër - Lepenc” sh.a. Përgjegjësia e Menaxhmentit për Pajtueshmërinë Menaxhmenti i NPH “Ibër - Lepenc” sh.a është gjithashtu përgjegjës për përdorimin e burimeve financiare të NPH “Ibër - Lepenc” sh.a në përputhje me Ligjin për Ndërmarrjet Publike, si dhe të gjitha ligjet, rregullat dhe rregulloret e tjera të zbatueshme.² Përgjegjësia e Auditorit të Përgjithshëm për auditimin e PFV-ve Objektivat tona janë të marrim siguri të arsyeshme se Pasqyrat Financiare si tërësi nuk përmbajnë keqdeklarime materiale, qoftë për shkak të mashtrimit apo gabimit, dhe të nxjerrim një raport të auditimit që përfshinë opinionin tonë. Siguria e arsyeshme është niveli i lartë sigurie, por nuk garanton se një auditim i kryer në përputhje me SNISA-t do të zbulojë çdo keqdeklarim material që mund të ekzistojë. Keqdeklarimet mund të rezultojnë nga mashtrimi ose gabimi dhe konsiderohen materiale nëse, individualisht ose së bashku, me arsye pritet qe të ndikojnë në vendimet ekonomike të përdoruesve, të marra në bazë të këtyre Pasqyrave Financiare. Objektivi ynë është gjithashtu të shprehim një konkluzion të auditimit për pajtueshmërinë e autoriteteve përkatëse të Ndërmarrja Publike Hidroekonomike “Ibër - Lepenc” sh.a me kriteret e përcaktuara te auditimit që burojnë nga legjislacioni i zbatueshëm për subjektin e audituar në kontekstin e përdorimit të burimeve financiare. Si pjesë e auditimit, në përputhje me Ligjin për ZKA dhe SNISA-t, ne ushtrojmë gjykimin profesional dhe mbajmë skepticizëm profesional gjatë gjithë auditimit. Ne gjithashtu: • Identifikojmë dhe vlerësojmë rreziqet e keqdeklarimit material të Pasqyrave Financiare, qoftë për shkak të mashtrimit apo gabimit; hartojmë dhe kryejmë procedurat e auditimit konform atyre rreziqeve, si dhe sigurojmë dëshmi të auditimit që janë të mjaftueshme dhe të duhura për të siguruar bazën për opinion. Rreziku i moszbulimit të një keqdeklarimi material që rezulton nga mashtrimi është më i lartë sesa për keqdeklarimin që rezulton nga gabimi, pasi mashtrimi mund të përfshijë manipulimin, falsifikimin, lëshime të qëllimshme, keqpërfaqësime apo anashkalimin e kontrollit të brendshëm. 6 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE • Identifikojmë dhe vlerësojmë rreziqet e mos-pajtueshmërisë me autoritetet, qoftë për shkak të mashtrimit ose gabimit, hartojmë dhe kryejmë procedurat e auditimit që janë përgjegjëse ndaj atyre rreziqeve, dhe marrim dëshmi të auditimit që janë të mjaftueshme dhe të përshtatshme për të siguruar bazën për konkluzionin tonë për pajtueshmërinë me autoritetet. Rreziku i mos zbulimit të një rasti të mos pajtueshmërisë me autoritetet që vjen nga mashtrimi është më i lartë sesa për atë që rezulton nga gabimi, pasi mashtrimi mund të përfshijë manipulim, falsifikim, lëshime të qëllimshme, keq përfaqësime ose anashkalim të kontrollit të brendshëm. • Sigurohemi ta kuptojmë kontrollin e brendshëm relevant për auditimin, për t’i hartuar procedurat e auditimit që janë të përshtatshme në rrethanat, por jo me qëllim të shprehjes së opinionit për efikasitet të kontrollit të brendshëm të NPH “Ibër - Lepenc” sh.a. • Vlerësojmë përshtatshmërinë e politikave të përdorura kontabël dhe arsyeshmërinë e vlerësimeve të kontabilitetit dhe shpalosjet përkatëse të bëra nga menaxhmenti. • Nxjerrim një përfundim nëse baza e vijimësisë së kontabilitetit është e përshtatshme për përdorim nga menaxhmenti, bazuar në provat e siguruara të auditimit, nëse ekziston pasiguria materiale në lidhje me ngjarje apo kushte që mund të hedhin dyshime të rëndësishme në aftësinë e NPH “Ibër - Lepenc” sh.a, për të vazhduar sipas parimit të vijimësisë. Nëse konkludojmë se ekziston një pasiguri materiale, nga ne kërkohet që të tërheqim vëmendjen në raportin tonë të auditimit për shpalosjet përkatëse në Pasqyrat Financiare ose, nëse zbulimet e tilla janë të papërshtatshme ta modifikojmë opinionin tonë. Përfundimet tona bazohen në provat e auditimit të marra deri në datën e raportit tonë të auditimit. Sidoqoftë, ngjarjet apo kushtet e ardhshme mund të bëjnë që NP-ja të pushojë së vazhduari sipas parimit të vijimësisë. • Vlerësojmë prezantimin e përgjithshëm, strukturën dhe përmbajtjen e Pasqyrave Financiare, përfshirë edhe shpalosjet, për t’u siguruar se Pasqyrat Financiare paraqesin transaksionet dhe ngjarjet në mënyrë të drejtë dhe të saktë. Ndër të tjera, ne komunikojmë me menaxhmentin dhe ata që janë përgjegjës për qeverisjen edhe në lidhje me fushëveprimin dhe kohën e planifikuar të auditimit dhe gjetjet e rëndësishme të auditimit, përfshirë ndonjë mangësi domethënëse në kontrollin e brendshëm që ne e identifikojmë gjatë auditimit. Nga çështjet e komunikuara me menaxhmentin, ne përcaktojmë ato çështje që ishin më të rëndësishme në auditimin e Pasqyrave Financiare të periudhës aktuale dhe që cilësohen si çështje kyçe të auditimit. Raporti i auditimit publikohet në ueb faqen e ZKA-së, me përjashtim të informacioneve që klasifikohen si sensitive apo për shkak të ndalesave të tjera ligjore e administrative, në pajtim me legjislacionin në fuqi. 7 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE 2 Gjetjet dhe rekomandimet Gjatë auditimit, kemi vërejtur fusha për përmirësim të mundshëm, përfshirë kontrollin e brendshëm, të cilat janë paraqitur më poshtë për shqyrtimin tuaj në formë të gjetjeve dhe rekomandimeve. Këto gjetje dhe rekomandime kanë për qëllim të bëjnë korrigjimin e nevojshëm të informacionit financiar të paraqitur në pasqyrat financiare, duke përfshirë shpalosjet në formë të shënimeve shpjeguese dhe të përmirësojnë kontrollet e brendshme lidhur me raportimin financiar dhe pajtueshmërinë me autoritetet në lidhje me menaxhimin e fondeve të sektorit publik. Ne do t'i përcjellim (shqyrtojmë) këto rekomandime gjatë auditimit të vitit të ardhshëm. Ky raport ka rezultuar me 12 rekomandime. Prej tyre, 11 janë rekomandime të reja dhe një (1) është i përsëritura. Derisa për statusin e rekomandimeve të vitit paraprak dhe nivelin e zbatimit të tyre, shih kapitullin 3. 2.1 Çështjet që ndikojnë në opinionin e auditimit Çështja B1 - Mos rivlerësimi i pasurive të ndërmarrjes Gjetja Sipas SNK 16 Aktivet afatgjata materiale - rivlerësimet duhet të bëhen në mënyrë të rregullt dhe të mjaftueshme, që të sigurohet se vlera kontabël (neto) e aktivit nuk ndryshon materialisht nga ajo që do të përcaktohej, nëse do të përdorej vlera e drejtë në fund të periudhës raportuese. Procesin e vlerësimit të pasurive, për herë të fundit Kompania e kishte realizuar në vitin 2007. Si rezultat i kësaj në regjistrin kontabël të pasurive figurojnë 1,301 të tilla me kosto historike në shumën 9,131,982€, e që janë të zhvlerësuara në tërësi dhe vlera neto e tyre në libra ishte zero. Për më tepër, në regjistrin e pasurive gjenden edhe 47 pasuri të cilat nuk kanë vlerë blerëse në mungesë të dëshmive. Këto pasuri janë ende aktive dhe për to nuk ishte bërë rivlerësimi dhe rishikimi i jetëgjatësisë së tyre, ashtu siç nuk ishte bërë edhe për pasuritë e tjera. Sipas konfirmimeve zyrtare, ndërmarrja ka konsideruar se vlerësimi i pasurive duhet të iniciohet dhe të bëhet nga Qeveria e Kosovës si pronar i pasurive të ndërmarrjes. Ndikimi Mos kryerja e rivlerësimit të pasurive në përdorim, rritë rrezikun që vlera kontabël e tyre në datën e raportimit të pasqyrave financiare, të jetë me vlera materialisht të ndryshme nga vlera e drejtë e tyre. Rekomandimi B1 Bordi Drejtues të sigurojë që në përputhje me standardet ndërkombëtare të kontabilitetit, të bëhet rivlerësimi i pasurive të ndërmarrjes, me qëllim të prezantimit të vlerës së drejtë të tyre në Pasqyrat Financiare Vjetore. Përgjigja e menaxhmentit të entitetit (Pajtohen) 8 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE Çështja A1 - Prezantimi jo i saktë i Rezervës së Rivlerësimit Gjetja SNK 16 – Aktivet afatgjata materiale: - paragrafi 39, përcakton që, nëse vlera kontabël (neto) e një aktivi rritet si rezultat i një rivlerësimi, rritja do të njihet në të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse dhe akumulohet tek kapitalet e veta me titullin tepricë rivlerësimi. Megjithatë, rritja njihet në fitim ose humbje për aq sa kjo mbulon uljen e rivlerësimit të të njëjtit aktiv të njohur më parë në fitim ose humbje. Po ashtu - paragrafi 40, përcakton, nëse vlera kontabël (neto) e një aktivi ulet si rezultat i një rivlerësimi, ulja njihet në fitim ose humbje. Megjithatë, ulja do të njihet në të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse për aq sa kjo mbulon çdo tepricë kreditore ekzistuese në tepricën e rivlerësimit në lidhje me atë aktiv. Rënia që njihet në të ardhura të tjera gjithëpërfshirëse, zvogëlon shumën e akumuluar në kapital në zërin, tepricë nga rivlerësimi. Shuma e rezervës së rivlerësimit e prezantuar në pasqyrat financiare ishte 162,424,909€ e cila është si rezultati i rritjes së aktiveve nga rivlerësimi në vitin 2007. Kjo shumë që nga viti 2007 nuk është korrigjuar në baza të rregullta, si rezultat i zhvlerësimit për pjesën e vlerës së rritur pas rivlerësimit. Si pasojë e kësaj, vlera e rezervës së rivlerësimit si dhe shpenzimet e zhvlerësimit nuk paraqesin gjendjen e tyre të saktë në pasqyrat financiare. Sipas konfirmimeve të zyrtarëve, mos korrigjimi i rezervës së rivlerësimit që nga rivlerësimi i fundit, ka ndodhur në mungesë të një analize të thellë të trajtimit të pjesës së rezervës së rivlerësimit sipas kërkesave të standardeve. Ndikimi Mos korrigjimi i rezervës së rivlerësimit si rezultat i zhvlerësimit ndër vite, ka rezultuar në mos prezantimin e saktë dhe të vërtetë të pasqyrave financiare. Rekomandimi A1 Bordi i Drejtorëve të sigurojë, korrigjimin e rezervës së rivlerësimit si rezultat i zhvlerësimit të akumuluar sipas kërkesave të standardeve, në mënyrë që pasqyrat financiare të prezantojnë pamje të drejtë dhe të vërtetë. Përgjigja e menaxhmentit të entitetit (Pajtohen) Çështja A2 - Mos prezantimi i saktë i pasurive të financuara nga kredia Gjetja Sipas SNK 16 Aktivet afatgjata materiale - rivlerësimet duhet të bëhen në mënyrë të rregullt dhe të mjaftueshme, që të sigurohet se vlera kontabël (neto) e aktivit nuk ndryshon materialisht nga ajo që do të përcaktohej, nëse do të përdorej vlera e drejtë në fund të periudhës raportuese. Pasuritë e prezantuara në pasqyrën e pozicionit financiar janë nënvlerësuar për 138,663€, pasi që ndërmarrja nuk ka regjistruar plotësisht vlerën e pasurive të financuar nga kredia, duke përfshirë edhe avansin dhe pjesën e ndalur për garancion por vetëm pjesën e paguar. Rrjedhimisht, parapagimi është mbivlerësuar për 47,604€ si dhe obligimet janë nënvlerësuar për 91,059€. 9 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE Sipas përgjegjësve të ndërmarrjes, mos regjistrimet adekuate të pasurive, e rrjedhimisht edhe parapagimeve dhe obligimeve kanë ndodhur në mungesë të komunikimit të informacioneve në mes të departamenteve brenda ndërmarrjes. Ndikimi Raportimi jo i saktë i pasurive, parapagimeve si dhe obligimeve, rezulton në prezantimin jo të saktë dhe të drejtë të pasqyrave financiare vjetore të ndërmarrjes. Rekomandimi A2 Bordi Drejtues të siguroj korrigjimin e regjistrimit jo të duhur të pasurive të ndërmarrjes, e rrjedhimisht edhe të parapagimeve dhe obligimeve, sipas kërkesave të standardeve ndërkombëtare të kontabilitetit. Përgjigja e menaxhmentit të entitetit (Pajtohen) Çështja A3 - Mospërputhje në mes të shënimeve kontabël të llogarive të arkëtueshme dhe letër konfirmimeve Gjetja Sipas Ligjit Nr.06/L-032 për Kontabilitet, Raportim Financiar dhe Auditim, neni 12, kërkohet që Shoqëritë tregtare të verifikojnë të paktën një (1) herë në vit, ekzistencën dhe vlerësimin e pasurive, detyrimeve dhe kapitalit nëpërmjet inventarizimit të këtyre elementeve dhe dëshmive të tyre mbështetëse nëpërmjet procesit të inventarizimit, i cili duhet të barazohet me librat kontabël. Gjithashtu sipas Kornizës konceptuale, paragrafi 4.44, specifikon se një aktiv njihet në pasqyrën e pozicionit financiar kur është e mundur që përfitime ekonomike të ardhshme do të hyjnë në njësinë ekonomike dhe kosto ose vlera e këtij aktivi mund të matet me besueshmëri. Gjatë vitit 2021, NP "Ibër Lepenci" nuk kishte bërë harmonizimin e gjendjeve kontabël me të dhënat e konsumatorëve. Si rezultat i kësaj, në tri raste shuma e borxhit e konfirmuar nëpërmjet konfirmimeve të jashtme ishte më e ulët për 17,098€ se shuma e borxhit në shënimet kontabël. Për më tepër në kuadër të zërit të llogarive të arkëtueshme dhe shpalosjeve të tyre, ndërmarrja ka prezantuar provizionimin prej 15,408€ për vlerën e lartpërmendur, por të njëjtën nuk ka arritur të mbështes me dëshmi përkatëse. Sipas konfirmimeve nga zyrtarët, këto diferenca janë si rezultat i faturimeve të gabuara të cilat janë kontestuar edhe nga blerësit, për të cilat në kaluarën është bërë provizionimi, por pa dëshmi mbështetëse, dhe që nuk janë korrigjuar plotësisht në shënimet kontabël. Ndikimi Mos harmonizimi periodik i të dhënave të ndërmarrjes dhe klientëve të saj dhe mos korrigjimi i plotë i tyre, ndikon në keq deklarimin e llogarive të arkëtueshme. Rekomandimi A3 Bordi i Drejtorëve duhet të sigurojë se janë marrë veprimet e nevojshme për harmonizimin e të dhënave kontabël të llogarive të arkëtueshme dhe klientëve të saj në baza periodike, në mënyrë që të konfirmohet vlera saktë e llogarive para prezantimit të tyre në pasqyrat financiare vjetore. Përgjigja e menaxhmentit të entitetit (Pajtohen) 10 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE Çështja A4 - Mos përfshirja e shpenzimeve të sigurimit të punëtorëve në të ardhurat bruto Gjetja Sipas Ligjit Nr.05/L-028 për tatimin në të ardhura personale, neni 9, në të ardhurat bruto nga pagat përfshihen: bonuset, provizionet, mëditjet dhe format e tjera të kompensimit që një punëdhënës apo ndonjë person tjetër, në emër të punëdhënësit ua paguan punonjësve mbi dhe përtej rrogës. Testet tona tregojnë se shpenzimet e sigurimit shëndetësor të punonjësve të kompanisë fillimisht janë regjistruar si parapagim e më pas janë zbritur nëpër muaj si shpenzime të ndara nëpër njësi në vlerë totale vjetore 94,483€. Pra këto shpenzime nuk janë përshirë në të ardhurat bruto nga pagat e punëtorëve sipas kërkesës së ligjit për tatimin mbi të ardhurat personale. Mos përfshirja e shpenzimeve të sigurimit të punëtorëve në të ardhurat bruto, ka ndodhur për shkak të mungesës së njohurive mbi trajtimin e duhur të këtyre pagesave. Ndikimi Mos përfshirja e shpenzimeve të sigurimit shëndetësor të punëtorëve në të ardhurat bruto me qëllim të ndaljes së tatimit në të ardhurat personale, ka ndikuar në mos ndaljen e tatimit si dhe në prezantimin jo të saktë të fondit të pagave. Rekomandimi A4 Bordi i Drejtorëve të sigurojë, që në të ardhurat personale bruto të përfshihen të gjitha përfitimet e punonjësve sipas kërkesës ligjore në mënyrë që të aplikohet tatimi në vlerën e plotë të ardhurave. Përgjigja e menaxhmentit të entitetit (Pajtohen) Çështja A5 - Mos prezantim i saktë i pasqyrës së rrjedhës së parasë, pasqyrës së ndryshimit në ekuitet, si dhe shënimeve shpjeguese Gjetja Sipas SNK 1- një njësi ekonomike duhet të përgatit pakon e plotë të pasqyrave financiare e cila ka për qëllim të përgjithshëm të sigurojë informacione lidhur me pozicionin financiar, performacën financiare, fluksin monetar, si dhe shënimet shpjeguese të dobishme për përdoruesit e pasqyrave financiare vjetore. Çështjet materiale të identifikuar më lartë lidhur me rezervën e rivlerësimit, pasuritë, parapagimet, obligimet, shpenzimet e pagave dhe shpenzimet e zhvlerësimit, të cilat kanë ndikim në gjendjen financiare, rezultatin financiar dhe në flukset monetare, kanë efekt gjithashtu edhe në pasqyrim të pasaktë dhe të drejtë, të fitimit të periudhës të bartur në pasqyrën e ndryshimeve në ekuitet, në pasqyrën e rrjedhës së parave, si dhe në prezantimin e shënimeve shpjeguese. Mos prezantimi i saktë i pasqyrës së ndryshimeve në ekuitet, pasqyrës së rrjedhës së parave si dhe shënimeve shpjeguese, ka ndodhur si rezultat i mos prezantimit të zërave individual sipas kërkesave të standardeve. 11 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE Ndikimi Mos prezantimet e sakta të zërave individual të pasqyrave financiare, rrjedhimisht kanë ndikuar edhe në mos prezantimin e saktë të pasqyrave të tjera financiare si tërësi. Rekomandimi A5 Bordi i Drejtorëve të sigurojë një analizë gjithëpërfshirëse të zërave të cilët kanë ndikuar në mos prezantimin e saktë të pasqyrës së ndryshimeve në ekuitet, pasqyrës së rrjedhës së parave, si dhe shënimeve shpjeguese dhe të marrë veprimet nevojshme korrigjuese për të pasur një pamje të drejtë dhe të vërtetë të tyre. Përgjigja e menaxhmentit të entitetit (Pajtohen) 12 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE 2.2 Çështjet që ndikojnë në konkluzionin e pajtueshmërisë Çështja A6 - Mos dizajnimi i kontrolleve të duhura në rregulloret për menaxhimin e të hyrave, shpenzimeve dhe procesimit të pagave Gjetja Sipas Nenit 34.1 të Ligjit për Ndërmarrjet Publike ‘’Të gjitha NP do t’i përgatisin dhe vënë në fuqi rregulloret të cilat kërkohen sipas Ligjit për Shoqëritë Tregtare’’ si dhe Nenit 7.2 të Statutit të Ndërmarrjes Publike NH “Iber Lepenci” Prishtinë (Sh.A.), ‘’kompania duhet të nxjerrë rregulloret, të cilat përmbajnë dispozita për administrimin dhe funksionimin e kompanisë’’. Rregulloret miratohen, ndryshohen ose revokohen nga aksionarët ose Bordi i Drejtorëve. Ndërmarrja nuk ka të përcaktuar në rregullore hapat e kontrollit të brendshëm me qëllim të mbulimit të rreziqeve nga gabimet dhe keqpërdorimet eventuale, lidhur me procesimin e të gjitha llojeve të shpenzimeve, procesimit të pagave të punonjësve, si dhe menaxhimit të të hyrave. Kjo ka ndodhur për shkak se, Kompania e kishte konsideruar si të mjaftueshme rregulloren për Kontabilitet dhe Financa, në përmbajtje të së cilës është e rregulluar mënyra e organizimit të punëve të kontabilitetit dhe afarizmit financiar, por jo edhe procedurat e kontrollit për menaxhimin e tyre. Ndikimi Mos përcaktimi i hapave të kontrollit në rregulloret për menaxhimin e proceseve afariste brenda kompanisë, krijon parakushte për parregullsi në rrjedhën e dokumentacionit kontabël dhe rrit mundësitë për gabime apo keqpërdorime financiare. Rekomandimi A6 Bordi i Drejtorëve të sigurojë hartimin e rregulloreve për menaxhimin e proceseve afariste ku do të përcaktohen qartë procedurat dhe kontrollet e brendshme të cilat do të ndihmojnë në menaxhimin e rreziqeve nga gabimet apo keqpërdorimet. Përgjigja e menaxhmentit të entitetit (Pajtohen) Çështja A7 - Mos inventarizimi i të gjitha pasurive si dhe mos harmonizimi me librat kontabël Gjetja Sipas Ligjit Nr.06/L-032 për Kontabilitet, Raportim Financiar dhe Auditim, neni 12, Shoqëritë tregtare që i nënshtrohen dispozitave të këtij Ligji, verifikojnë të paktën një (1) herë në vit, ekzistencën dhe vlerësimin e pasurive, detyrimeve dhe kapitalit, nëpërmjet inventarizimit të këtyre elementeve dhe dëshmive mbështetëse nëpërmjet procesit të inventarizimit. Inventarizimi i pasurive dhe detyrimeve kryhet nën përgjegjësinë dhe sipas procedurave të miratuara nga organi drejtues i shoqërive tregtare dhe duhet të barazohet me librat kontabël. 13 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE Gjatë auditimit, testimet e 70 mostrave tregojnë se për 64 pasuri në vlerë prej 97,425,025€ ndërmarrja nuk ka pasur dëshmi se ka bërë inventarizimin e tyre, së paku një herë gjatë vitit 2021, për të verifikuar ekzistencën si dhe vlerësimin e gjendjes së tyre. Për më tepër, ndërmarrja nuk ka bërë gjithashtu edhe harmonizimin e tërësishëm të raportit të inventarizimit të pasurive me librat kontabël. Sipas konfirmimit të zyrtarëve, mos inventarizimi dhe harmonizimi i ndërtesave kishte ndodhur për shkak të pamundësisë së identifikimit se tek cilët përgjegjës të ngarkohen ndërtesat si dhe vonesave në procesin e inventarizimit vjetor. Ndikimi Mos inventarizimi i të gjitha pasurive, si dhe mos harmonizimi i gjendjes së tyre faktike me regjistrat kontabël, zvogëlon sigurinë e ekzistencës së tyre në ditën e inventarizimit. Kjo mund të rezultojë në prezantimin dhe shpalosje jo të duhura në pasqyra financiare. Rekomandimi A7 Bordi i Drejtorëve të sigurojë që procesi i inventarizimit të bëhet në mënyrë të rregullt dhe para dorëzimit të pasqyrave financiare, në mënyrë që rezultatet e regjistrimeve të fundvitit të harmonizohen me regjistrat kontabël dhe diferencat eventuale të reflektohen edhe në pasqyra financiare. Përgjigja e menaxhmentit të entitetit (Pajtohen) 14 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE 2.3 Çështjet tjera të menaxhimit financiar dhe të pajtueshmërisë 2.3.1 Kontrollet e brendshme në raportimin financiar Në vijim janë çështjet që kanë të bëjnë me prezantimin e të dhënave dhe përgatitjen në Pasqyra Financiare. Çështja A8 - Vonesat në aprovimin e pasqyrave financiare Gjetja Neni 31.3 i Ligjit 03/L-087 për Ndërmarrjet Publike përcakton: “Brenda 45 ditëve pas përfundimit të çdo viti kalendarik, Zyrtarët e NP-së, në përputhje me Nenin 14.1, do të përgatisin dhe dorëzojnë Bordit të Drejtorëve të NPsë, një raport vjetor për vitin kalendarik të sapo përfunduar, në të cilin përshkruhen veprimet e marra, rezultatet financiare të arritura si dhe efektshmeria e përgjithshme në realizimin e caqeve të vendosura në Planin e Biznesit. Brenda 30 ditëve pas pranimit të raportit vjetor, Bordi i Drejtorëve të NP do ta shqyrtojë, ndryshojë dhe siç e sheh të arsyeshme ta miratojë dhe dorëzojë, secilin raport të këtillë vjetor (i) Njësisë për Politikat dhe Monitorimin e NP-ve, e cila e publikon atë në faqen e saj zyrtare në internet dhe (ii), sipas rastit, Qeverisë ose Komisionit (eve) Komunal të Aksionarëve. Bordi i NP-së po ashtu do ti publikojë raportet vjetore në një faqe në internet me qasje publike e cila mbahet nga NP”. Kompania nuk ka finalizuar pasqyrat financiare për vitin 2021, deri me datën 21.03.2022, të cilat gjithashtu nuk janë aprovuar nga Bordi Drejtues në mungesë të emërimit të tyre nga aksionarët, edhe përkundër kërkesave ligjore që të njëjtat të jenë të nënshkruara dhe aprovuara me datë 15 mars 2022. Mos aprovimi i pasqyrave financiare ka ndodhur si rezultat i mos emërimit te bordit nga aksionari. Ndikimi Mos hartimi, aprovimi si dhe publikimi me kohë i pasqyrave financiare, ndikon në mos përmbushjen e kërkesave ligjore, si dhe mos informimin e shfrytëzuesve të pasqyrave financiare në afatin e paraparë kohor. Rekomandimi A8 Bordi i Drejtorëve të sigurojë se pasqyrat financiare janë përgatitur, aprovuar dhe publikuar në afatet e paracaktuara ligjore. Përgjigja e menaxhmentit të entitetit (Pajtohen) 15 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE 2.3.2 Shpenzimet e pagave Shpenzimet e realizuara të pagave për vitin 2021 ishin 3,571,866€. Më 31 dhjetor 2021, Kompania ka pasur gjithsej 306 të punësuar (në vitin 2020: 309 të punësuar). Gjatë vitit ishin plotësuar 16 pozita me punonjës të rinj si dhe zëvendësimin e punëtorëve që janë pensionuar gjatë vitit. Nga kjo fushë kemi testuar 70 mostra për teste substanciale në vlerë 110,787€ sipas pagave bruto si dhe pesë (5) mostra për teste të pajtueshmërisë. Çështja A9 - Sistematizimi i punonjësve të kompanisë sipas rregullores të pa aprovuar nga Bordi i Drejtorëve Gjetja Sipas Nenit 34.1 të Ligjit për Ndërmarrjet Publike ‘’Të gjitha NP do t’i përgatisin dhe vënë në fuqi rregulloret të cilat kërkohen sipas Ligjit për Shoqëritë Tregtare’’ si dhe Nenit 7.2 të Statutit të Ndërmarrjes Publike NH “Ibër Lepenci” Prishtinë (Sh.A.), ‘’kompania duhet të nxjerrë rregulloret, të cilat përmbajnë dispozita për administrimin dhe funksionimin e kompanisë’’. Rregulloret miratohen, ndryshohen ose revokohen nga aksionarët ose Bordi i Drejtorëve. Kompania që nga viti 2011 kishte rregulloren e brendshme për sistematizimin e vendeve të punës. Në këtë rregullore kompania kishte të përcaktuar emërtimin e vendeve të punës, detyrat dhe përgjegjësit e punës si dhe niveli i pagesës për të gjitha pozitat e punës të shprehur në poena. Kompania asnjëherë nuk kishte plotësuar/ndryshuar këtë rregullore. Në fund të vitit 2019, Kryeshefi Ekzekutiv në bashkëpunim me menaxhmentin kishin ndryshuar/plotësuar këtë rregullore ku edhe i kanë paraparë shuarjen, riemërimin dhe shtimin e disa pozitave tjera sipas nevojave të kompanisë. Tutje, kompania në fillim të vitit 2020 ka bërë ndryshimet e kontratave të punonjësve sipas pozitave dhe përcaktimin e pagave sipas kësaj rregullore, e cila nuk ishte aprovuar nga Bordi i Drejtorëve. Mos aprovimi i rregullores mbi sistematizimin e pagave ka rezultuar për shkak të pezullimit të ligjit të pagave dhe ndrrimit të shpeshtë të Bordeve drejtuese. Ndikimi Mos aprovimi i rregullores mbi sistematizimin e pagave mund të rezultojë në mos trajtim të barabartë të punëtorëve në pozita dhe përgjegjësi të njëjta si dhe pagesën e pagave jo konform pozitës së përcaktuar. Rekomandimi A9 Bordi i Drejtorëve të sigurojë se është aprovuar një rregullore/politikë për sistematizimin e punëtorëve të kompanisë në përputhje me strukturën organizative dhe se kompensimi i pagave bëhet konform rregulloreve të miratuara. Përgjigja e menaxhmentit të entitetit (Pajtohen) 16 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE 2.3.3 Funksioni i auditimit të brendshëm Njësia e Auditimit të Brendshëm (NjAB) operon me një Zyrtar të Auditimit. NJAB kishte përgatitur planin vjetor ku kishte planifikuar pesë (5) auditime, prej të cilave kishte realizuar katër (4), si dhe dy (2) auditime me kërkesë të Komitetit të Auditimit. Komiteti i auditimit kishte mbajtur gjashtë (6) takime dhe kishte shqyrtuar raportet e NjAB. Çështja A10 - Staf jo i mjaftueshëm në Njësinë e Auditimit të Brendshëm Gjetja Sipas Standardeve Ndërkombëtare dhe Praktikave Profesionale të Auditimit të Brendshëm 1300, 1310, 1311, Drejtuesi i Auditimit të brendshëm duhet të zhvillojë dhe të mirëmbajë programin e siguridhënies dhe përmirësimit të cilësisë, i cili mbulon të gjitha aspektet e veprimtarisë së auditimit të brendshëm, përmes vlerësimeve të brendshme të cilat përfshijnë: monitorime të vazhdueshme të ecurisë së aktiviteteve të auditimit të brendshëm, si dhe përmes vetëvlerësimeve periodike ose vlerësimeve nga personat të tjerë brenda organizatës, me njohuri të mjaftueshme në praktikat e auditimit të brendshëm. Funksioni i auditimit të brendshëm në kompani ushtrohet vetëm nga një zyrtar i cili kryen auditimet dhe bënë rishikimin e tyre, që pamundëson sigurimin e një programi efikas të siguri dhënies dhe përmirësimit të cilësisë së aktiviteteve audituese. Për më tepër, gjatë vitit 2021 ndërmarrja ka paraparë me plan të biznesit plotësimin edhe me dy punëtorë shtesë, por që plotësimi i stafit nuk është bërë, e gjithashtu pa një arsyetim gjatë rishikimit të planit nuk është paraparë plotësimi me staf shtesë. Sipas Zyrtarit Kryesor të Njësisë së Auditimit të Brendshëm edhe përkundër planifikimit për punëtorë shtesë në Planin fillestarë të Biznesit nuk është inicuar procedura për shpallje të konkursit. Ndikimi Kryerja e aktiviteteve si dhe rishikimi i të njëjtave nga një zyrtar i vetëm pamundëson dhënien e sigurisë si dhe përmirësimit të cilësisë së aktiviteteve audituese. Rekomandimi A10 Bordi i Drejtorëve dhe Komiteti i Auditimit të sigurojë që Njësia e Auditimit të Brendshëm të krijojë një program efikas të siguri dhënies dhe përmirësimit të cilësisë së aktiviteteve të brendshme përmes rritjes së stafit në këtë njësi. Përgjigja e menaxhmentit të entitetit (Pajtohen) Çështja A11 - Mungesa e planifikimit të angazhimit dhe programeve të punës së auditimit Gjetja Standardet Ndërkombëtare për Praktikën Profesionale të Auditimit të Brendshëm 2200 dhe 2240, parashohin që auditorët e brendshëm duhet të hartojnë dhe dokumentojnë një plan për çdo angazhim, duke përfshirë edhe objektivat, fushëveprimin, qëllimin, afatet kohore, dhe ndarjen e burimeve të angazhimit. Po ashtu duhet të zhvillojnë dhe dokumentojnë programe të punës të cilat arrijnë objektivat e angazhimit. 17 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE Njësia e Auditimit të Brendshëm gjatë vitit 2021 nuk kishte hartuar plane për angazhim dhe programe të punës së angazhimit, siç kërkohet me standarde. Sipas NjAB, shkak i mos hartimit të planit dhe programeve të auditimit ishte fakti se një kërkesë e tillë nuk ishte konsideruar shumë relevante. Ndikimi Mungesa e planeve dhe programeve të angazhimit, rrit rrezikun për mos arritje të objektivave të angazhimeve si dhe mos identifikimit, analizimit, vlerësimit dhe dokumentimit të informatave në raportet e auditimit. Rekomandimi A11 Bordi Drejtues dhe Komiteti i auditimit të sigurojë që Njësia e Auditimit të Brendshëm për çdo angazhim të auditimit të hartoj dhe dokumentoj plan dhe programe të punës së angazhimit sipas kërkesave të SNPPAB -ve. Përgjigja e menaxhmentit të entitetit (Pajtohen) 18 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE 3 Progresi në zbatimin e rekomandimeve Raporti i auditimit për PFV-të të vitit 2020 të NPH "Ibër-Lepenc" ka rezultuar me shtatë (7) rekomandime kryesore. Raporti i auditimit ishte kryer nga një kompani e jashtme e auditimit. Deri në fund të auditimit tonë për vitin 2021, ishin zbatuar gjashtë (6) nga rekomandimet e vitit të kaluar, ndërsa një nuk ishte zbatuar ende. Për një përshkrim më të plotë të rekomandimeve dhe mënyrën se si janë trajtuar ato, shih Tabelën vijuese. Grafiku 1. Progresi në zbatimin e rekomandimeve të vitit paraprak 19 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE Tabela 1 Përmbledhja e rekomandimeve të vitit paraprak dhe vitit 2021 Nr Fusha e Rekomandimet e vitit 2020 Veprimet e Statusi Auditimit ndërmarra 1. Llogaritë e Ne i rekomandojmë Menaxhmentit të Ndërmarrja ka I zbatuar arkëtueshme zhvillojë dhe zbatojë një model adekuat të ndërmarrë masat njohjes dhe matjes së provizionimeve të për inkasimin e humbjes nga të arkëtueshmet, sipas borxheve përmes kërkesave të SNRF 9 - Instrumentet procedurës Financiare. përmbarimore për klientin i cili është në vonesë, sipas kërkesave të rregullores për provizionimin e llogarive të arkëtueshme. 2. Pasuritë Ne rekomandojmë që Menaxhmenti i Ndërmarrja nuk Nuk është adresuar afatgjata Kompanisë të bëjë vlerësimin e rregullt të ka kryer vlerës së rikuperueshme të këtyre rivlerësimin e pasurive në mënyrë që të identifikojë pasurive të zhvlerësimin e mundshëm. Vlerësime të ndërmarrjes. tilla duhet të bazohen në kërkesat e standardit përkatës SNK 36: Zhvlerësimi, si dhe duke marrë parasysh specifikat e industrisë. 3. Të hyrat Ne rekomandojmë që Kompania të marrë Ndërmarrja ka I zbatuar në konsideratë azhurnimin / rinovimin e ndërmarrë sistemit të saj të faturimit, në mënyrë që masat. të përmbushë kërkesat e rritura për integrimin e të dhënave dhe departamenteve organizative. 4. Shpenzimet Ne i rekomandojmë kompanisë të Ndërmarrja ka I zbatuar operative forcojë mbikëqyrjen e procedurave të ndërmarrë prokurimit duke marrë parasysh masat. politikat dhe procedurat e saj, si dhe mjedisin rregullator. 5. Shpenzimet e Ne rekomandojmë që Kompania të Ndërmarrja ka I zbatuar pagave përmirësojë kontrollet e vendosura gjatë ndërmarrë procesit të llogaritjes dhe njohjes së masat. shpenzimeve të pagave të punonjësve. 6. Shpenzimet e Menaxhmenti dhe pronari duhet te Ndërmarrja ka I zbatuar pagave ndërnarrin të gjitha masat për të ndërmarrë siguruar Bordin e Drejtoreve plotesisht masat. funksional dhe efektiv. 7. Shpenzimet e Ne rekomandojme që Kompania të Ndërmarrja ka I zbatuar pagave plotësojë vendet e lira të punës për të ndërmarrë gjitha pozicionet kyçe të menaxhimit, masat. përfshirë ZKF-në. 20 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE Vlora Spanca, Auditore e Përgjithshme Qerkin Morina, Ndihmës Auditor i Përgjithshëm Shkelqim Xhema, Drejtor i Auditimit Xhemile Berisha - Hoti, Udhëheqëse e ekipit Vlora Duraku, Anëtare e ekipit 21 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE Shtojca I: Letër konfirmimi 22 ZYRA KOMBËTARE E AUDITIMIT - NACIONALNA KANCELARIJA REVIZIJE - NATIONAL AUDIT OFFICE Shënimet fundore ¹ Pajtueshmëria me autoritetet – pajtueshmëria me të gjitha ligjet, rregullat, rregulloret, standardet dhe praktikat e mira relevante. ² Kolektivisht të referuara si pajtueshmëri me autoritetet 23